iSTANBUL TiCARET ODASI YETMiŞ SEKiZıiNCi YILI HESAPLARI VE FAALiYET RAPORU 1959 RUBiN BASlMEVi iSTANBUL 1960 1959 Y1h Bilançosu Odamızın 31/12/1959 tarihindeki hesap vaziyetini gösteren ve 5590 sayılı kanuna tevfikan hazırlanan muhasebe Yönetmeliği esaslarına göre tanzim olu. nan bilançosu ile GELiR ve GiDER kat'i hesabını tetkik ve tasvibinize sunuyoruz. Müfredatı aşağıda gösterilen hesap lar hakkında gereken izahat arzolunmuş­ tur. - AKTtF HESAPLAR - .NAKtTLER: Odanın nakit mevcudu kasa ve bankalardaki mevduat olmak üzere iki kısımda gösterilmiştir. ayrı Kasada: 31/12/1959 günü akşamı 11.456.01 Kasa mevcudu 4. 704.112.57 Bankalarda : HiSSE SENETLERİ VE TAHVtLLER : Hisse senetleri ve tahvillerimizin a) müfredatı aşağıda gösterilmiştir. msse senetleri : Sınai Kalkınma Bankası A.S. Umumi Mağazalar T.A.Ş. istanbul Halk Sandığı T.C. Merkez Bankası Basım tstihlak Kooperatifi b) 4. 715.568.58 1.250.000.1.575.000.50.000.17.600.500.- 2.893.100.- Tahviller : % 6 faizli ikinci tertip 1948 istikraz tahvili (1150 hisse) % 6 faizli birinci tertip 1949 istikraz tahvili (175 hisse) % 5 faizli Amortisman ve Kredi Sandığı tahvili % 5 faizli Belediye tahvili 115.000.17.500.600.000.1.100.000.- 1.832.500.4. 725.600.- BORÇLU HESAPLAR : Muhasebe ve Bütçe Yönetmeliği gereğince muhtelif borçlu hesaplar altında toplanan ve Bilançoda a,b,c kısımlarına ayrılarak gösterilen çeşitli hesapların her biri hakkında icabeden izahat aşağıda arzolunmuştur. 3 a) TEMİNAT Tevziat 8.600.- MEKTUPLARI: dolayısiyle firmanın mutemet tayin edilen Odaya tevdi ettiği teminat rnek· tu budur. b) Eski Tekaüt Sandığı Tahvilleri : 655 sayılı kanunun mer'iyetinden evvel Oda memurları tarafından tesis olunan eski tekaüt sandığından Odamıza devreden ve halihazır kıymeti olmıyan bu tahviller (1) ile ifade edilmiştir. c) DtöER BORÇLULAR: Bu hesabın müfredatı da :,- aşağıdadır. . ·- . 4.122.- Depozito: Vakıflar İdaresine 1.- verilen kira depozito-. sudur. Muacceliyet kesbeden Sigorta taksitleri : Oda memurlarının geçmiş hizmet tazminatı karşılığından Oda hissesine isabet eden ve memurların sigortadan ayrılma­ ları dolayısiyle muacceliyet kesbeden tak· sitleridir. Her yıl mahsubu yapılmaktadır. Muhtelif: 1960 senesinde tahsisatından mahsubu yapılmak üzere 31/12/1959 tarihinde memurlara ödenen Konut bedeli ile boya ve badana işleri için müteahhide ödenen avans ve 1960 senesine ·-ait ve peşin ödenen bazı masrafları ihtiva etmektedir. 138.916.- Memurlar Mesken Avansı : Evi olmıyan memurlara arsa temini için verilen avanstır. 250.000.- Memurin Avansı : Memurlara toptan ve ucuz erzak temini için bir senede istirdat edilmek üzere ve,. rilen 64.260.- liralık avansın 31/12/1959 tarihindeki bakiyesidir. 60.11{).- Neşriyat (Kağıt) 14.160.61 : 1959 ve daha evvelki seneler Oda Gazetesi ve mecmuası için alman ve 1959 yılmda sarfedilenlerin mahsubu yapıldıktım sonra 1960 senesine devreden _kağıtların bedelini göstermektedir. 4 25.083;61 .· - Sigorta Sandığı : Ticaret ve Sanayi Odaları ve Borsaları memur ve hizmetiileri Sigorta Sandığı namına 1959 senesinde Odamızca yapıları ödemelerden sandık :i:dare Masraflarımı iştirak hisseınİzin mahsubundan sonra he~ nüz tahsil edilmeyen ve 1960 senesinde tahsil edilmesi icabeden diğer Oda ve Borsaların masraf hisseleri yekfmudur. 'I'alebe Muzaffer Ersoy : 28.621.06 4.345.- Avrupada tahsilde bulunduğu sırada kendisine avans olarak verilen 7.0i15.- liranın 31/12/1959 tarihindeki baldyesidir. SABtT KlYMETLER : Arsa: Oda Binası inşası zarında Belediyece arsa bedelidir. 3.000.000.ıçın Eminönü Bahkpatahsis edilen Odamıza Demirbaşlar : Demirbaşlar mubayaa edildiği sene içinde masraf kaydedildiği ve amortismana tabi tutulmadığı cihetle Bilançoda (1) ile gös. terilmiştir. (Demirbaşlarımız 5011000.liraya sigortalıdır.) ii:AYDtYE VE AiDAT 'FAl-I.AJ[iKUKUNDAN BORÇLULAR: 1.- 2.454.906.35 Kaydiye, Yıllık Aidat, Munzam Aidat ve Para Zammı olarak kayıtlara intikal ettirilen 8.091.768.30 liralık tahakkukun 1960 senesine devreden bakiyesidir. - PASiF HESAPLAR iHTtYATLAR : 6.057.629.35 Her yılın gelir fazlası ve gider tasarrufundan teraküm eden meblağlarm 31/12/1959 tarihindeki bakiyesini göstermektedir. ODA BiNASI BLOKE HESABI: 5.639.054.58 Oda binası inşası karşılığı olarak 1954-959 seneleri bütçelerine mevzu meblağlarla aynı senelerin bütçe talimatları mucibince mezkur senele:re ait Oda varidatmdan ayrılan meblağlar yekünundan arsa bedeli olan 3.000.000.- liranın ödenmesinden sonra bakiyeyi göstermektedir. 5 798.700.58 FONLAR: 5590 sayılı kanunun 6233 sayılı kanunla muaddel 28 inci maddesine göre ayrılan ve aynı kanun hükümlerine göre vadesinde Birliğe ödenecek olan 1959 yılı varidatımızın % 10 unu teşkil eden Birlik hisse· sidir. ALACAKLI HESAPLAR : Alacaklı hesaplar iki retile izah edilmiştir. kısma ayrılmak Teminattan alacaklılar : Borçlu hesaplarda izah edilen a) su· 8.600.teminatın karşılık hesabıdır. Diğer alacaklılar b) Bu hesabın : müfredatı aşağıda gösteril- miştir. Ehlibibre: Odaca bilirkişi olarak seçilenlerin henüz 13.507.71 almadıkları istihkakları tutarıdır. Fazla Mesai Vereti Karşılığı : Fazla mesai ücreti olarak ilgililerden tahsil edilip henüz hak sahiplerine ödenıniyen bakiyedir. 27.50 Gümrük Eksperleri : Mükelleflerle Gümrük !daresi arasında vukubulan ihtilafların halli için seçilen ha· kemlere ödenmek üzere mükellefler tarafından Odamıza yatırılan emanet paralar- 163.519.-- dır. tera Hissesi : teraya verilen dosyaların mevzuunu teşkil eden paranın alakahlar tarafından sonradan Odaya ödenmesi dolayısiyle tahsilattan icraya düşen hissedir. tthal Malları Fiat Kontrolu Tescil Harçları : !thal malları fiat kontrolu tescil harcı olarak Fiat Tescil Dairesi narnma 31/12/959 tarihinde tahsil edilen harçtır. 6 2.093.25 1.454.18 Kapasite Tayin ücretleri : Odamızda kayıtlı sanayicilerin kapasitelerinin tespiti için Eksper ücreti olarak yatırdıkları emanet paralardır. 33.489.- Muhtelif: üçüncü 3 aylık global kotaların sanayıcı·· lere tevzii sırasında tahsil edilen % 2 harçtan Hususi Sektör Tevziat Dairesi hissesi olarak mezkur daireye gönderilmek üzere tefrik edilen % 1/2 harçlar ve ilgililer tarafından talep edildikçe ödenen emanet paralar tutarıdır. 58.887.61 Tahsisat: 114.636.48 1959 senesinde tahakkuk eden ve mezkfır yılda masrafa geçirilerek 1960 senesinde ödenecek muhtelif sarfiyatın yekunudur. Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi : 3.065.55 Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi narnma 31/12/1959 tarihinde tahsil edilen ilan bedelleri tutarıdır. 80.359.61 Vergi: Aralık 1959 ayında yapılan terliyelerden tevkif edilen gelir vergileri tutarıdır. 104.46 Hususi Sektör Tevziat Dairesi : 1 No.lu sirküler gereğince Hususi Sektör Tevziat Dairesi adına tahsil edilen harçtır. Mezkur daireye gönderilecektir. 2.454.906.35 KAYDiYE VE AtDAT TAHAKKUKU: Bu hesap Aktifteki Kaydiye ve Aidat tahakkukundan borçlular hesabının karşılı­ ğıdır. ·-··------ ~ ·~--- --- -- 7 Gelir ve Gider Hesaplannin Bütçe :ue Mukayesesi 1959 Bütçesile tahmin olunan GELiR ve GiDERlerle sene içinde tahsil ve tediye olunan GELiR ve GiDERlerin durumu aşağıda arz ve izah olunmuştur. GELiRLER: Kayıt üc. ve Y. Aidat için Bütçede 2.542.883.- lira mevzu iken 1.550.000.- >> » » Munzam Aidat için Bütçede Vesika Harçları için Bütçede 116.600.- » » » Yap. Hiz. Kar. Alı. üc. için Bütçede 370.002.- » » » Misil Zam. ve Para Ce. için Bütçede 2.- » » » Yayın Gelirleri için Bütçede 21.753.- » » » Türlü. Gelirler için Bütçede 167.107.- » » » Tahsil Edi. Alacak. için Bütçede 782.514.- » » » ki cem'an ......... 5.550.861.- liraya karşı lira tahsil edilmiştir. Yukarıda arzedilen hesaba nazaran 5.550.861.- liraya nazaran 2.466.033.05 içinde varidat fazlasından karşılanmak liranın muhammenat yekununa ilavesi 2.431.033.05 lira olduğu görülür. . 2.532.649.22 1.766.008.13 243.874.~ 1.643.975.66 93.669.40 42.626.25 653.808.77 1.040.282.62 8.016.894.05 1959 yılı gelirleri bütçe tahmini bulunan lira bir fazlalık arzetmekte ise de sene üzere yapılan ek tahsisat tutarı 35.000.icap ettiğinden hakiki varidat fazlasının GiDERLER: 2.293.704.- lira mevzu iken Memur ve Hiz. için Bütçede 269.892.- » Huzur Hakları için Bütçede » » » » idare Masrafları için Bütçede 564.565.- » Sergiler ve Fuarlar için Bütçede 9.000.- » » » Sabit Kıymetler için Bütçede » 42.000.- » » Yayın Masrafları için Bütçede » 170.201.- » » Yardımlar için Bütçede 943.991.- » » » Fevkalade Masraflar için Bütçede » 735.950.- » » F o n için Bütçede » » 555.086.- » thtiyat Akçesi için Bütçede 1.472.- » » » ki cem'an ........ . 5.585.861.- liraya karşı lira sarfedilmiştir. 2.212.869.32 251.358.80 542.867.52 57.38.526.45 121.471.97 917.141.10 692.519.01 801.689.40 5.578.500.57 1959 senesi muhammen giderleri 35.000.- lira munzam tahsisat ile 5.585.861 liraya baliğ olmaktadır. Sene içinde yapılan masrafların yekunu ise yukarda müf.· redatiyle arzedildiği veçhile 5.578.500.57 liradır. FON faslı hariç diğer bütün gider fasıllarında tasarruf mevcuttur. Yapılan tasarrufların tutarı fasıl itibarile aşağıda gösterilmiştir. 8 Memur ve Hizmetliler ücretlerinden: Huzur Haklarından İdare Masraflarından Sergiler ve Fuarlardan Sabit Kıymetlerden Yayın Masraflarından Yardımlardan Fevkalade Masraflardan ihtiyat Akçesinden lira ki cem'an ........... . lira tasarruf temin edilmiştir. 80.834.68 18.533.20 21.697.48 8.943.3.473.55 48.729.03 26.849.90 43.430.99 1.472.253.963.83 Masraf kısmında FON faslı muhammenata nazaran 246.603.40 liralık bir tecavüz kaydetmekte ise de bu GELiR fazlası % 10 unun FON hesabına kanunen ilave edilmesi mecburiyetinden ileri gelmektedir. Buna rağmen 1959 yılı netice hesabına 7.360.43 liralık bir tasarruf intikal. etmektedir. Bu suretle Odamızın 1959 senesi netice hesabı 2.438.393.48 liraya baliğ olmuş bulunmaktadır. İşbu netice hesabından Oda Meclisi kararile 500.000.- lirası Esnaf Hastahaiçin Esnaf Hastahanesini Koruma ve Yardım Cemiyetine, 1.441.292.-· lirası ikramiye olarak memurlara, 13.000.- lirası işten ayrıma tazminatı olarak emeklilik hakkını iktisap ederek Odadan ayrılan iki memurumuza, 58.634.70 liras1 fazla mesai ücreti olarak seçimde çalışanlara ve 212.733.39 lirası 1959 bütçe talimatı gereğince Oda binası Bloke hesabı na geçirilmek üzere bu hesaba masraf kaydedilerek 212.733.39 lira ihtiyatlar hesabına intikal etmiş bulunmaktadır. 1959 yılı varidat ve masraf tahmin lerini tahsilat ve tediyatı gösterir GELİR. ve GİDER kat'i hesabı ilişik olarak takdim edilmiştir. nesi inşaatı İdare Hey'eti 9 istanbul Ticaret Odas1 31-12-1959 Bilancosu ' PA S İ F AK T tF ır. l ihtiyat 11.456.01 Kasa 4. 715.568.58 4.704.112.57 Bankalar HİSSE SENETLERİ TAHVİLLER: 6.057.629.351 ODA BİNASI BLOKE HESABI : 5.639.054.58 FONLAR: VE (Birlik !1) Hisse senetleri 2.893.100.- b) Tahviller 1.832.500.- 4.725.600.- b) 8.600.1.525.358.28 1 798.700.581 Aidatı) a) Teminattan a) Teminat mektupları b) Eski Tekaüt Sandığı Tahvilleri c) Diğer Borçlular 1 ALACAKLI HESAPLAR : BORÇLU HESAPLAR : SABİT ı iHTiYATLAR : NAKITLER : alacaklılar Diğer alacaklılar KAYDİYE 8.600.479.744.35 471.144.35 VE AİDAT TAHAKKUKU: 2.454.906.35 533.959.28 KlYMETLER : 3.000.000.- Arsa Demirbaşlar ( "') 3.000.001.- 1.- i i KAYDiYE VE AİDAT TAHAKKUKUNDAN BORÇLULAR: 1 2.454.906.35 1 15.430.035.21 ı IL_____ ("') Demirbaşlar - 500.000.- liraya sigortalıdır. 15.430.035.21 1 1 • -------· ı _ll 1959 YILI FAALiYET RAPORU I-GİRİŞ: istanbul Ticaret Odası tamamladığı 1959 faaliyet yılını idrat etmiş bulunmaktadır. yılı çalışmaları ile 78 inci iktisadi bünyemizde normal bir düzenin tesisi gayesine matuf bir kı­ mm tedbir ve kararların ittihaz edilmiş bulunması ve Milli Korunma Kanunu tatbikatı cümlesinden olan bazı tahditlerin kaldırılması geçmiş yıl­ larda Odamıza bu sahada tahmil olunan bir takım munzam vazifeterin sona ermesini de mümkün kılmıştır. Bu itibarla Odamız, 1959 yılı çalışma devresinde esas meselelerin üzerinde daha büyük bir itina ve titizlikle çalışmak imkanını bulduğu gibi, faaliyetinin sıklet merkezini yanlız İstanbul şehri taeirierini ilgilendiren meselelere inhisar ettimeyip daha geniş bir anlayış ve çalışma ile memlekete şamil konulara yöneltmiş bulunmaktadır. hayatı yakinen ilgilendiren ve bulacağınız Milli Korunma Kanunu ile iktisadi tedbirler kanunu, kira kanunu, zirai kazançların vergilendirilmesi hakkındaki kanun tasarıları ve diğer mevzuat üzerindeki mütalaaların; bugünki iktisadi problemlerimizin mihverini teşkil eden dış ticaret konu- Bu sahada, ezcümle iktisadi ve ticari aşağıdaki kısımlarda izahlarını ları üzerindeki çalışmalarımız cümlesinden olan ihracatımızın arttırılması alınması lüzumlu tedbirlere ve transit ticareti ile antrepoculuğun geliştirilmesine dair etütlerin, bilhassa katılmamız mukarrer bulunan Müşterek Pazar ile alakah mevzular etrafındaki çalışmaların, 1959 yılın­ daki mesaimizin sıklet merkezini teşkil ettiğini tebarüz ettirmek isteriz. için ilhamını bir taraftan ilmi esas ve metotlardan, diğer taraftan piyasadaki tatbikata ait müşahedelerden alan çalışmalarımızlll mahsulü olan ob.iektif görüşlerimizin yapıcı karakteri ile iktisadi ve ticari sahada alınacak tedbir ve kararlarda yardımcı bir unsur olabilmesi başlıca gayemizi teşkil etmiştir. Oda.mız 1959 faaliyet yılını bitirirken, hizmetinde bulunmakla iftihar r:ttiği istanbul şehrine ve üyelerine, Turizm konusunda da faydalı olmaya karar vermiş ve bunun için gerekli hazırlıklara başlamıştır. 11 Turizm endüstrisinin milletierin iktisadi hayatında ve beynelmiel münasebetlerde mühim bir rol oynamaya başladığı zamanımızda tarihi ve tabii güzellik kaynakları ile mümtaz ve hususi bir mevki sahibi olan istanbul şehrine ve dolayısiyle memleketin Turizm davasına hizmette bulunmak istanbul Ticaret Odası için zevkli ve şerefli bir vazife olacaktır. 1960 yılı çalışmalarının memleketimiz ve üyelerimiz için verimli olmasını temenni ediyoruz. II - MEVZUAT hayırlı ve ÇALIŞMALARI Odamızın, meriyette veya tasarı halinde bulunan ve ticari, iktisadi hayatı ilgilendiren mevzuat üzerindeki 1959 yılı çalışmaları ana hatları itibariyle aşağıdaki bölümlerde izah edilmiştir. üzerinde bilhassa durulan konular ABCÇDEF- şunlardır : Milli Korunma Kanunu, iktisadi Tedbirler Kanunu Tasarısı, Kira Kanunu Tasarısı, İcra ve iflas Kanunu, Kollektif İş Mukavelesi Kanunu Tasarısı, 5590 Sayılı Kanun üzerindeki çalışmalar, Odalar Muamelat Yönetmeliği Tasarısı üzerindeki çalışmalar. Bunlardan başka, mevzuata müteallik tatbikatla ilgili bir çok konular hakkında mahkemeler, resrol makamlar ve üyelerimiz tarafından sorulan hususlar üzerinde de çalışılarak alakalılara lüzumlu bilgiler verilmiştir. A - MiLLi KORUNMA KANUNU: Piyasanın serbest rekabet şartları içinde işlemesine mani olarak bir taraftan tüccarı, diğer taaftan müstehliki güç şartlar içinde bırakan bahis konusu kanunun ilgası mevzuunda ötedenberi ilgili merciler nezdinde yaptığımız teşebbüslere 1959 faaliyet yılımızda da aralıksız devam etmiş bulunuyoruz. Gittikçe gelişen milli ekonomimizin piyasalarımızda yaratmağa baş­ normal ve müstakar duruma muvazi olarak Milli Korunma Kanununa müsteniden ısdar olunan çeşitli koordinasyon kararlarının kısmen veya tamamen meriyetten kaldırılması cihetine gidildiği gibi ilgili Vekaletlerce bu konularda yayınlanan tebliğierin de ilgasına başlanmıştır. ladığı Serbest piyasa hareketlerini gayet dar bir çerçeve içine alan bahis konusu tebliğierin ilgasile normal düzenin kısmen tesisine doğru bir adım atılmış bulunması memnuniyet verici bir başlangıç olarak telakki edilmiştir. Ancak, müteakip safhada kanunun ilgasına doğru gidilmemesi karalakah Vekaletler nezdinde bu yoldaki teşebbüslerine devam zururetini hissetmiştir. şısında, Odamız 12 B - iKTiSADi TEDBiRLER KANUNU TASARISI: Odalar Birliğince, tetkik ve mütalaa edilmek üzere, Odamıza gönderilen Milli Korunma Kanununu ilga ile yerine ikame olunmak üzere Hükumetçe hazırlanan ve iktisadi olmaktan ziyade zecri mahiyette bir takım tedbirler ihtiva eden iktisadi Tedbirler Kanunu Tasarısı üzerinde yapı­ lan çalışmalar sonunda; görüşümüzü belirten bir rapor hazırlandığı gibi mevzuun elleınıniyetine binaen Odalar Birliği Umumi Hey'etinde de görüşülmesi talep edilmiştir. iktisadi Tedbirler Kanun Tasarısı hakkındaki bu raporumuzda ezcümle ; bu kanunun adı d eğiştirilmiş Milli Korunma Kanunundan başka bir şey olmadığı, iktisadi hayatı idari ve zecri tedbirlerle tanzim gayesin; istihdaf ettiği, halbuki böyle bir kanunun bir seneye yakın bir zamandanberi iktisadi sahada takip edilegelmekte olan iktisadi istikrar politikasını zedeleyerek iç ve dış piyasalardaki itimadı sarsacak şekilde yeniden istikrarsızlık doğrulabileceği, kanunun tedvininden maksadın zarud bazı ihtiyaç maddelerinin fiyatlarını tanzim ise, bunun için böyle bir kamma ihtiyaç olmayacağı, bu hususun tanzimini mümkün kılabilecek yetkilerin Belediyeler Kanununda esasen mevcut olduğu belirtilmiştir. Diğer taı:aftan iktisadi Tedbirler Kanunu yerine memlekette mal arzını arttıracak, istihsalile istihlak arasındaki muvazeneyi ternin ve idame ettirecek tamamİyle iktisadi tedbirleri muhtevi bir (iktisadi Teşvik ve Yardımlar) Kanununa ihtiyaç bulunduğu, böyle bir kanuna vazedilecek hükiimlerin hiç bir icrai fonksiyonu olmayıp bütün mesaisini ihracatımızı arttırmak, ihraç maddelerimiz üzerinde monografik etüdler yapmak, istihsal ile istihlak arasmda zuhuru muhtemel muvazenesizlikleri hertaraf edecek tedbirleri tavsiye ile iktisadi hayatımızı bu maksatla daimi müşahede altında bulundurmak gibi konularda çalışacak yüksek bir teşkilatın kurulması hususunun derpiş olunması ve tasarı konusu olan kammu tatbik ile mükellef teşkili\ta ve diğer işlere tahsisi düşünülen 200 milyon liranın da bu uğurda kullanılması teklif ve temenni olunmuştur. C - KiRA KANUNU TASARISI : Odalar Birliğince gayrımenkUl kiraları hakkında Ticaret Vekilietince yeni bir kanun tasarısı hazırlanarak kiracılarla mal sahipleri arasındaki münasebetlerin daha iyi bir şekilde düzenlenmesi, kira tesbitinde adilane ve mümkün olan ölçüde objektif ve teknik esasları ihtiva eden hükümler vazedilmesinin düşiinüldüğü ve bu hususta belli başlı müessese ve teşek­ küllerin görüşlerine müracaat edildiği bildirilerek Odamızın da bu konudaki mütalaası istenmiştir. Odamızda, bu konuda miitehassıs bir elemanın da iştirakiyle ve bazı Avrupa memleketlerindeki mevzuat ve tatbikatın da göz önünde bulundurulması suretiyle yapılan çalışmalar sonunda hazırlanan rapor Odalar Birliğine takdim olunduğu gibi, bu hususta yapılan toplantılarda Odamı­ zın görüşlerini izah etmek üzere bir hey'et de Ankaraya gönderilmiştir. Mezkur raporun esasını muhtelif memleketlerin kira sistemlerinin tetkiki ve tahlili ile memleketimizin bünyesine uygun olanını tayin ve tavsiye etmek hususu teşkil etmektedir. 13 iki kısımdan terekküp eden raporun birinci bölümünde kiralar, ikinci bölümünde de ticarı kiralar incelenmiştir. gayrı ticari Gayrı ticari kiralar mefhumu ile tacirin ticari işletmesini bir bütün olarak himaye edebilmesi münasebetiyle, müşteri topluluğunun ticaret fonuna bağlanmasında bir unsur teşkil eden (kiracılık hakkı) mevzuubahis olan mukavelenin dışmda kalan gayrı menkul kiralarının kasdedildiği, burada ekseriyeti meslı::en kiraları teşkil etmekle beraber ticaret fonu haricinde bir meslek veya san'at icra edilen mahallere ait kiraların da, arzettikleri hususiyetler nazarı itibare alınmak şartiyle, bu grupta mülahaza edildikleri belirtildİkten sonra, eski ve yeni kira tabirleriyle ifade edilegelmekte olan tefrikin kaldırılarak kira bedelinin tayininde kiralanan gayrımenkulün kıymeti, buna müessir olan, bulunduğu mahal, vasıfları, kiracının İstifadesi bakımından arzettiği faydalar gibi esaslar nazara alınarak prensibe bağlanması lazım geldiği ; bunun için de kiranın hey'eti amumiyesinin kıymeti takdir edilerek kablll edilecek yüzde nisbetine veya mesahaya göre, evsafı nazara alınmak suretiyle, doğrudan doğ­ ruya kira bedelinin tayin olunabileceği; kiraların esas itibariyle serbest bırakılması lazım geldiğine göre, intil:al devresinde mesken buhranı olan yerlerde ilmi istatistiklere dayanılarak nüfus hareketleri, iktisadi şartlar, mesken politikası gibi hususlar göz önünde tutularak, kiralarda yapılacak müdahale ve deftişikliklerin, bunlara göre ayarlanması ve müdahalenin tedricen azaltılması lazım geldiği beyan edilmiştir. Ticari kiralara gelince, halen mer'iyette bulunan ve modern goruş­ lerden ilham alınarak tedvin edilen Ticaret Kanunumuz, ticarl' işletme esası üzerine kurulmuş bir kanundur. İktisadi, hukuki bir mefhum olan ticari işletmenin bir bütün olarak bazı hukuki meselelere mevzu teşkil etmesi ve işletme sahibine bir takım hak ve mükellefiyetler yüklenmesi şeklinde tecelli eden veçhesine Fransız doktrininin tesiri altında ticaret fonu «Fonds de commerce» denilmektedir. Ticaret fonunun tacirin emeğı ile meydana gelmiş bir müşteri kütlesi ile kıyınet bulduğu ve bu kütlenin arzettiği iktisadi kıyınetten tacirin karQıJıksız ına'ıru:ıo1 edilmesinin hak-· kaniyete uygun olmadığı, hatta memleketimizdeki tatbikatta «Peştema­ liye» vesair namlarla bu kıymetin kabUl edildiği hususlarını göz önünde bulunduran Odamız, Fransa, İngiltere ve Belçika'da bu yoldaki tatbikatı da nazarı itibare alarak, ticari kiraların diğerlerinden ayrı bir tarzda mütalaa olunarak tanzim edilmesi lazım geldiği neticesine varmıştır. Bu itibarla bu kısımda yalnız kiralayan kiracı münasebetlerinin tanzimi değil, tacirin emeği ile meydana gelen bir kıymetin (Ticaret Fonunun) meydana gelmesinde ve devam etmesinde rol oynayan unsurlarır: himaye prensiplerinin derpiş edilmesi ve herhangi bir esasa istinat etmeyen hükümlerle kiraları dondurmak değil, mal sahibinin mülkiyet hakkı ile, kiracı tacirin ticaret fonunun bir unsuru ohm «<;::iracılık Hakkı» ara-sında hakkaniyete uygun ve muvazeneli bir rejim kurulması lazım gel·· diğini düşünmekteyiz. Yukarda belirtilen esas fikirler izah edildikten sonra raporumuzda meselenin teknik cephesi üzerinde de durularak bu sahanın nizamlanmasında nazarı itibare alınması gereken esaslar hakkındaki görüşlerimizc de yer verilmiştir. 14 Ç - iCRA VE iFLAS KANUNU : Mezkfı.r kanunun tadili edilmiş, Adiiye ve Ticaret hususundaki goruşumüz ilgililere takdim Vekaletleri nezdinde teşebbüslerde bulunul- muştur. Bahis konusu edilen bu çalışmalarımızda, İcra ve iflas Kanununun ihtiva ettiği hükümler itibariyle, tatbikatta suiniyetli borçluların, alacaklılara karşı çeşitli güçlükler çıkarabilmek imkanlarına sahip oldukları müşahade edilmiş, kanunun bugünkü haliyle ticari alacağı suiniyet sahibi borçlulara karşı yeter derecede himaye etmekten uzak bulunduğu icra tatbikatmın ise tatbikatta çok ağır yürüdüğü ifade edilerek bilhassa bu hususların ıslahı talep edilmiştir. Bu kormda Adiiye ve Ticaret Vekilieri ile bizzat görüşmek üzere vazifelendirilen bir heyet de Ankarada gerekli temasları yapmış bulunmaktadır. D - KOLLEKTiF iŞ MUKAVELESi KANUN TASARISI: Çalışma Vek?,leti tarafından hazırlanarak Odalar Birliği kanalıyla Odamıza gönderilen mezkfı.r tasarı haklnnda görüşlerimiz bir rapor halinde Birliğe takdim edilmiştir. Bahis konusu raporda kollektif iş mukavelelerinin mahiyet ve muhtevaları ile bu mukavelelerin yapılmasını mümkün kılan şartlar incelenmiş ve memleketimizde iş ve çalışma mevzuatı ile sendika mevzuatının geçirdiği islihaleler muvacehesinde mezkur mukavelelerin önemi tebarüz ettiril:rrıiştir. kısmı, tasarının esas maddelerinin tahlillerine Bu meyanda, bilhassa 1,2,10,15,16,17,18,22 ve 34 üncü maddeler üzerinde ayrı ayrı durulmuştur. Raporumuzun birinci ayrılmış bulunmaktadır. Tasarıda idari teşmil mevzuunda derpiş olunan hükümler hakkında da tarafların serbest iradesine müsteniden ve iş yerinin veya iş kolunun hususiyetlerine göre müzakere edilerek hüküm tesisine medar olan kol. lektif iş mukavelesirıin, memleket sathına şamil veya muayyen bir bölgeye münhasır olmak üzere, tamf teşkil etmeyen mürnasil iş kollarındaki iç. verenlerle işçilere idareten teşmilinin uygun olmıyacağım ve mukavele serbestisine idari bir müdahale teşkil edeceğini ifade etmiş bulunmak· tayız. Bu mevzuda Odalar Birliğinde yapılan etmek üzere bir temsil. ei de gönderilmiştir. toplantıya görüşlerimizi arz· E - 5590 SAYILI KANUN üZERİNDEKİ ÇALIŞMALAR: 5590 sayılı kanunun tadili hususunda yapılan çalışmaları Odamız bundan evvelki yıllarda olduğu gibi büyük bir ehemmiyetle takip etmeğe devam etmiştir. Geçmiş yılların faaliyet raporlarında da açıklandığı üzere evvelce Odamız tarafından hazırlanan bir tadil tasarısı Odalar Birliğine intii-mi ettirilıniş ve bu tasarı Birlik Genel Kurulunda da görüşülmesini müteakip Birlik tarafından bazı tadillerle yeniden tanzim olunmuştu. Bu kere Birlik tarafından Vekalete takdim edilecek tasarı üzerinde Odamız yine çalışmalar yapmakta ve bugüne kadar tatbikattan edinilen neticeleri gözönünde bulundurmak suretiyle tesbit olunacak hususatı da muhtevi yeni bir tasarının Odalar Birliğine ve Vekalete takdimine gayret edilmektedir. ıs F - ODALAR MUAMELAT ÇALIŞMALAR : YöNETMELiGİ üZERiNDEKi 5590 sayılı kanunun 62 ve 67 nci maddelerinin (b) fıkralarına istinaden Odalar muamelatında birlik ve beraberlik sağlamak üzere tanzimı gereken muamelat yönetmeliğinin hazırlanması için Odalar Birliğinde yapılmakta olan çalışmalara Odamız da katılmıştır. Büyük ve mühim iş merkezlerinden birinde bulunan Odamız muasureti tedviri hakkında, tatbikattan elde ettiği neticeleri de göz önünde tutarak, yaptığı tekliflerle Odalar Birliğinin bu yoldaki çalışma­ larına müsmir bir tarzda yardım etmiş bulunmaktadır. melatın III- DIŞ TiCARET MESELELERi Odamız geçmiş yıllarda olduğu gibi, 1959 yılında da memleket sadiyatının inkişaf ve terakkisinde mühim bir rol oynayan ve alınan iktibeynelmilel ölçüdeki iktisadi tedbir ve kararlarla hergün biraz daha ehemmiyet kazanan dış ticaret meseleleri üzerinde hususi bir dikkat ve alaka ile durmuş bulunmaktadır. üyelerimizin ihracat ve ithali'tt konularındaki şahsi meselelerine ait ile ilgilenip muhik bulduğumuz taleplerini Odalar Birliği ile ilgili merciiere intikal ettirmiş bulunmaktayız. Ancak raporumuzun hacmi, pek çeşitli olan bu konuları burada ayrı ayrı zikretmeye müsait bulımmadığından dış ticaret meselelerine müteallik çalışmalarımızı ana hatları itibariyle aşağıdaki kısımlarda da görüleceği üzere; müracaatları A) B) C) C) D) esasları ihracat, ithalat, Ticaret Anlaşmaları, Müşterek Pazar, Transit ticareti ve antrepoculuğun dahilinde toplamış bulunmaktayız. geliştirilmesi, A-iHRACAT: 1) iHRACATIN ARTIRILMASI : Büktirnetçe alınan iktisadi istikrar tedbirlerinin müsbet bir şekilde inkişafını sağlıyacak tedbirlerin başında ihracatımızın geliştirilmesi hususunu en mühim amil olarak mülahaza eden Odamız 1959 yılı çalışma­ ları 3ırasında bu konu üzerinde ehemmiyetle durmayı zaruri ve faydalı telakki etmiştir. Bu sebeple kurulan özel bir Komisyonda yapılan çalışmalarda: a) ihracatımızın azalmasını intaç eden sebepler, b) ihra« mallarımızın ihracatımızın arttırılması yönünden tetkiki, c) ihracatımızın arttırılması çareleri, üzerinde durulmuştur. Çalışmalar tımızın ııozalmasını sonunda hazırlanan raporda: ihracainta~ eden sebepler; nufus artışı, sınai kalkınma, ihraç mallarımızın talep elastikiyetinin fazla oluşu, ambalaj noksanlığı, fiat yüksekliği, kredi kısılması, ihracat kaçakçılığı yönlerinden tetkik ve tahlil edilmiştir. Müteakiben ihracatımızın maddeler itibarile tetkikine geçilerek, fın­ tiftik, pamuk, tütün, krom, demir gibi mevcut ihraç malları- dık, yapağı, 16 mızın ihracını arttırma ve bundan sonra da halen ihracı mümkün olmayan çimento, konserve, mensucat gibi mallarımızın ihracını temin çareleri üzerinde durulmuştur. üçüncü bölümde ise genel olarak ihracatımızın arttırılması çareleri araştırılmış : a) b) c) ç) d) e) f) istihsalin arttırılması, Fiat ve mevzuata müteallik istikrarsızlığın giderilmesi, İhracatı güçleştiren mevzuatın değiştirilmesi, İhracatçılara verilen banka kredilerinin limitlerinin genişletilmesi, Maliyetierin düşürülmesi, Liman tahmil ve tahliye işlerinin organizasyonu, İhraç maliarına verilen primierin ayarlanması ve bunun ihracat mevsiminden önce yapılması, g) ihracatı devamlı olarak kontrol ve tedvir edecek bir teşkilatın kurulması, h) Standardizasyon ve ambalaj mevzuu, i) ihracatçı ve sanayicilerimizin dış piyasalar hakkında yapılacak geniş ve etraflı tetkiklerle aydınlatılması, j) ihı'aç mallarımız hakkında monog-.cafik etüdler yapılması, konuları üzerinde durularak teklif ve tavsiyelerde bulunulduktan sonra netice olarak istikrarlı ve uzun ömürlü bir dış ticaret rejiminin ihracatımızın geliştirilmesi için elzem bulunduğu, sık sık tadil edilen bir ihraç rejiminden iç'dnab edilmesinin lazımgeldiği bazı mallarımızın ihraemın istikrar tedbiri diye ifadesini bulan bugünkü tedbirlerin hududu içinde arttırıl­ masının mümkün olamayacağının gözönünde tutulmasının ve bu haller için hususi bir himaye rejimi derpiş edilmesinin icabettiği, bilhassa bazı madenlerin, zirai maddelerin ve yeni gelişmekte olan sanayiimiz mamUllerinin ihraemın temini için iktisaden gelişmiş memleketlerin dahi müracaat ettikleri himaye politikasının tatbilrinde fayda mülahaza olunduğu: münhasıran ihracatımızia ilc;ilenecek mütehassıs elemanlardan terekküp eden bir teşkilata şiddetle ihtiyaç bulunduğu, ancak böyle bir teşkilatm bu sahada gerelzen teth:il::leri yaparak lüzumlu koordinasyonu sağlaya­ bileceği ve ihracatımızın arttırılmasının bu gibi çalışmalarla mümkün olabileceği, meseleler vuzuhla görüldükçe ihraç mallarımızın maliyetlerini düşürerek satışları arttıracak tedbirlerin alınabileceği ve dolayısiyle daha ziyade bazı endişelerin tesiri altında alınan sıkıcı birçok kararlardan vazgeçilebileceği, memleketimizin iktisadi istikbalinin ancak ihracatı arttırarak emniyet altına alınabileceği ifade ve beyan edilmiştir. Bu raporumuz Odalar Birliği ile ilgili Vekaletlere takdim olunduğu ayrıca neşredilmiş ve yine bu cümleden olarak ihraç mallarımız hakkında monografik etüdler yapılmasına başlanılmıştır. gibi 2) KONSİNYASYON SURETİYLE YAPILACAK iHRACATA DAiR TALiMATNAME: 23/8/1958 tarih ve 4/10707 sayılı kararname ile mer'iyete konulan Ticaret Rejimi hakkında karar»m 6 ncı maddesine istinaden konsinyasyon suretiyle yapılacak ihracatta tatbik olunacak esaslara mütedair talimatname tasarısı hakkında Odalar Birliğince Odamızın mütalaası istenmesi üzerine yapılan tetkikat neticesinde; konsinye olarak ihraç edilen malı satacak ecuebi firma hakkında (mahalli Ticaret Odası ve Kon«Dış 17 solosluğumuz tarafından tasdik edilme) mecburiyetinin firma üzerinde itimatsızlık ifade edebileceği gibi, formaliteler sebebiyle bazı müşkülata maruz kalınacağı derpiş edilerek bu hükmü ihtiva eden fıkranın kaldırıl­ ması; tescil m ercilerince çıkış gümrüklerine hi taben verilecek belgedeki bir aylık belge muteberliği müddetinin, tütün lisansı müddetleri üç ay olduğundan, buna mütenazır olarak üç aya çıkarılması 6 ncı maddedeki nakliyat konusunda çabuk bozulabilecek maddeler arasında Salyangoz, Karides, Kurbağa ve akvaryum balıkları gibi canlı ihraç maddeleri için 6 ncı maddeye bir fıkra ilavesi, (A) listesine dahil değilse konservelerin ithalinin de mutlaka lüzumlu bulunduğu, yarı konserve halinde ihraç edilen bazı mamullerin de keza en kısa bir ihraç muamelesine tabi tutulmaları hususu temenni olunmuştur. 3) CEViZ AGACI AKSAMI iHRACATININ MüNHASIRAN ZIRAAT VEK.ALETiNE VERiLMESi üZERiNE YAPTlGlMIZ TEŞEBBüSLER : 22/ Ağustos/1959 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan bir kararname ile, ceviz ağacı aksamının ihracatı münhasıran Ziraat Vekaletine verilmiştir. Bu durum karşısında ellerinde bahis konusu mallardan ehemmiyetli miktarda stok olan taeider güç vaziyette kalmışlardır. Odamıza bu konuda yapılan müracaatlar üzerine, keyfiyet incelenmiş ve mezkur stoklarm tasfiyesi ile, ihracatın münhasıran Ziraat Vekaleti uhdesine bırakıl­ masından ileri gelen mahzurlar hakkında görüş ve mütalaalarımız ilgili merciiere aksettirilmiştir. Bu meyanda, Kararnamenin neşri sıra­ smda akdedilmiş satış mukavelelerinin Zıraat Vekaletince tetkiki ve müsait bulunacı:tk fiatların muteber sayılarak hükümlerinin mahfuz tutulması, şayet takarrür etmiş fiat düşük görülüyorsa, bul11'll % 20 eksiği ile malın Vekaletçe mubayaa edilerek ihracatın taraflarınca yapılmasının uygun olacağı belirtilmiştir. Bahis konusu mevzuda yaptığımız müracaatlar neticesinde, iktisadJ' Koordinasyon Hey'etince yaymlanan 9>/2/1960 tarih ve 761 sayılı kararla, Z1raat VekaJetinin, ellerinde usulüne uygun şekilde kesilmiş ceviz kütü~ü ve urları bulunan mal sahipleri tarafından sağlanan fiatların, mez1d1r VekiHetçe tesbit olunan alım fiatlarına, masraf ve kar farkı olarak tayin edilecek makul nisbette bir ilave yaoılmak suretiyle bulunacak fiatlardan daha yüksek olduğu takdirde, ihracatı mal sahipleri marifetiyle yaptırması esası kabul edilmiştir. Taleplerimizin Jcsmen kabulü mahiyetinde ilgililerce müsbet karşılanmış bulunmaktadır. sayılabilecek bu h§J tarzı, B) iTHALAT: 4 Ağustos 1958 kararlarını takip eden devrede tatbik olunan ithaJ rejimi cümlesinden bulunan koti.'Clar sisteminin, ilk devre tatbikatından mülhem olarak ya-pılan çalışmalar sonunda, Odamız, müteakip kotaların ilan ve tatbiki sırasında nazara alınmak üzere faydalı olacağını düşün­ düğü hususlar hakkında Odalar Birliği ile alakah VekaJetler nezdinde teşebbüslerde bulunmuştur. 18 Bu cümleden olmak üzere : 1 - Son yıllarda bazı zaruretler ınuvacehesinde amme sektörünün ihtiyaçlarının doğrudan doğruya dış piyasalardan temini teınayülünün her gün bir parça daha artarak iç piyasa ile hususi sektörün tavassutundan faydalanınaz olduğunun ınüşahade edildiği, bunun ise piyasadaki durgunluk arnillerinden biri haline geldiği, yatırım malzemesi ile hususiyet arzeden diğer bazı maddelerin alakah ınüesseselerce dış piyasalardan temininin tabii ve zaruri görülmekte olduğu, ancak bunların dışındaki ihtiyaçların iç piyasadan ve husus! sektör marifetiyle temininin mümkün olacağı gözönünde bulundurularak kotaların tanzimi sırasında hususl sektöre daha fazla tahsis verilmesinin, bu suretle de piyasada normal iş ve ciro imkanlarının yaratılmasının mümkün olabileceği ifade edilmiştir. 2 - Dış ticaretimizin son kararlardan evvelki durumunun tabii bir neticesi olarak zaman zaman piyasa ihtiyacı için bazı maddelerin resınl, yarı resmi müesseseler ile mesleki teşekkül ve derneklere ithal ettirildiği görülmekte idi. Bu yoldan yapılan ithalatın arzulanan neticeyi vermediği gibi derpiş olunınayan masraflar sebebiyle de, ınal ihtiyaç sahiplerine daha pahalı bir şekilde intikal etınekteydi. Bu durum muvacehesinde, bu tarz ithalata da kesin bir verilmesi temennisinde bulunulmuştur. şekilde son 3 - Sanayici ihtiyaçlarının doğrudan doğruya kendileri tarafından ithali hususundaki görüşlerimiz ise, küçük sanayi ve sanayi erbabı bakı­ mından iki kısımda mütalaa edilerek küçük sanayicilerin ihtiyaçlarını temin sadedinde kendileri veya mutemetleri eliyle bizzat ithalat yapına­ ları için global kotalardan veya ICA'dan tahsisler verilmekte ise de bunları realize etmekte bazı güçlüklere maruz kalınaları sebebiyle tamamen tahakkuk ettireınedikleri ınüşahede olunduğundan müteakip devredeki kotalarda küçük sanayi ihtiyaçlarının ithalatçı kotaları ıneyanında mütalaa edilmesinin daha doğru olacağı, bununla beraber ihtiyaçlarını doğ­ rudan doğruya bizzat ithal etmek isteyen küçük sanayicilere de imkan verilmesinin ınuvafık bulunacağı; diğer sanayi erbabına gelince, bunların ihtiyaçları için geniş ınikyasta stok yaparak sermayelerini bağlaya­ caklarına az stokla çalışıp ihtiyaçlarını piyasadan temin etmelerinin mali imkanları bakımından daha elverişli olabileceği düşüncesiyle bir kısım sanayi ihtiyaçlarının da İthalatçı tacirler marifetiyle temin edilmesi suretiyle sanayicilerin de iç piyasanın sağlayacağı imkanlar sayesinde stok mevzuundaki külfetlerinin tahfifinin mümkün olabileceği, bu itibarla İt­ halatçı kotalarının biraz daha geniş tutulmasının, muvafık olacağı, sanayiciler tarafından tamamen kullanılmayan kota bakiyelerinin aynı branş için ithalatçılar tarafından kullanılmasına imkan verilmesinin uygun olacağı belirtilmiştir. 4 - Satışı muayye:n zaman ve mevsime has malların, piyasada uzun müddet stok teşkil edip sermaye hareketini ağırlaştırmamalarını teminen, kotaların tanzimi sırasında hususiyet arzeden bu çeşit malların gözönünde bulundurulmasının ve bunlara satış zamanlarına tekaddüın eden devrelerdeki kotalarda yer verilmesinin ınuvafık olacağı, piyasa ihtiyacının tanzimi ve sermaye donmalarının önlenmesi bakımlarından lüzumlu ve faydalı görülerek arz ve teklif edilmiştir. 5 - Yukarı fıkralarda bdirtilen hususlardan başka muhtelif tarihlerde yapılan teşebbüslerle kotalara piyasa zaruretlerinin icabı olarak 19 lüks lambası ve lamba fitilinin, yuvarlak demirin, kaynak lambası ve yedek aksamının, müteakip kotalara konması temennisinde bulunulmuş ve bunların dördüncü kotada yer aldığı memnuniyetle müşahade edilmiştir. Pencere camı kontenjanı arttırılması ve kauçuk verniğine kotalarda yer verilmesine dair yaptığımız temaslar ise henüz müsbet neticeye ulaş­ mamış bulunmaktadır. Bunlardan başka tıbbi mtistahzarlara ayrılan kotaların arttırılması konusunda ilgili vekaletler ve Birlik nezdinde yaptığımız devamlı teşeb­ büs ve takipler neticesinde bu mevzudaki talebimizin terviç olunarak dördüncü kotada müstahzar ilaç kotasının arttırıldığını ve birçok ilaç ve tıbbi müstahzarların da liberasyon listesine alındığını memnuniyetle müşahade etmiş bulunmaktayız. 6 - Kotaların tanzimi mevzuundaki çalışmalarımızia ilgili olarak Odamızın görüş ve düşüncelerini alakah vekaletlere arzetmek üzere bir hey' et Ankara'ya gönderildiği gibi; Dış Ticaret Rejimine dair ithalat Talimatnamesine müteallik görüşlerimize dair hazırlanmış olan bir raporu da Odalar Birliği ile alakah vekaletlere takdim etmiş bulunmaktayız. 7 - ikinci ithal kotalarında bazı mallar için 100 doların altında cüz'i miktarlarda tahsis verilmesinin küçük partiler halinde ınal satmak istemeyen ihracatçılar karşısında ithalatçıları müşkül durumda bırak­ ması üzerine Odamızca Ticaret, Maliye ve Koordinasyon Vekaletleri nezdinde teşebbüslerde bulunularak, bahis konusu müşkülatın, ya bir firmaya muhtelif grup sıra numarasından verilen tahsisierin 500 ila 1000 dolara kadar birleştirilmesi veya müteaddit firmalara verilen tahsisleri.n asgari 1000 dolarlık partiler halinde tek elden getirilmesine müsaade olunması suretiyle halledilebileceği arzedilmiştir. Bu yoldaki temennilerimizin 3 ncü ve 4 ncü kotaların neşri sırasında gözönünde tutularak ithal Talimatnamelerinde tatminkar esaslara bağ­ landığı memnuniyetle müşahade edilmiştir. 8 - Bedelsiz ithal talebinde bulunanların getirtmek istedikleri mallara müteallik tescil muamelelerinin Merkez Bankası tarafından teminat alınmadan yapılmasının bazı gayrı ciddi firmaların mübaH1ğalı taleplerde bulunmalarına sebebiyet verdiği ve bu gibi taleplerin Hükilmetin iktisadi politikasını yanlış istikametlere sevkedecek bir mahiyet arzettiği müşa­ hade edildiğinden Odamızca cüz'i de olsa bedelsiz ithaHlt tescillerinin bir teminata bağlanmasının faydalı olacağı düşünülerek ilgili merciler nezdinde teşebbüse geçilmiş ve 23 Aralık 1959 tarih ve 10388 sayılı Resm~ Gazete'de yayınlanan 14 sayılı karara müteallik 52 sayılı tebliğin 1 nci maddesiyle bedelsiz ithal talepleri % 10 teminata bağlanmıştır. C - DOöU ALMANYA TiCARET ANLAŞMASI: Doğu Almanya Ticaret Anlaşması hakkında Birlikçe mütalaası Odamız, bu konuda yaptığı çalışmalar sonunda: so- rulan 1958 yılı tatbikatında görülen aksaklıkların yapılan görüşmeleri müteakip varılan kararlarla ortadan kalktığı, ancak ithal taleplerinin geç lisansa bağlanmasının ilgili taeirierin şikayetini mucib olduğu, ithal edilen malların fiatları yüksek olduğu gibi, sipariş konusundaki anlaşmayı müteakip başka malların teklifi ve emteanın geç teslimi gibi sebeplerin ithalatçıları bu memleketle iş yapma konusunda isteksiz bıraktığı ; 20 Ağustos kararlarından sonra EPU memleketleri ile ticari mübadelenin gelişmesi karşısında, Doğ·u Almanyanın fiatlarını düşürdüğü, ancak evvelce bu memleketten ithalatt::ı" bulunan ve halen ellerindeki mürnasil 4 mallarını tasfiye edemeyen tacirleri bu halin müşkül duruma soktuğu ve tereddütte bıraktığı belirtililikten sonra; fiatların EPU fiatlarına uygunluğu, mallarm zamanında ve siparişe göre teslimi hususunda piyasada bir fikir hasıl edildiği takdirde, Doğu Almanya ile ticari mübadelenin inkişafının imkan dahiline girebileceği; normal durumun avdeti sebebiyle, Doğu Almanya'nın resmen tanınmamış olması yüzünden en ziyade maz·· harı müsaade devlet muamelesi görmemesi neticesi, bazı maddelerin fiatlarında büyük farklar hasıl olmuş bulunmakta ve bu halin de mezkfır memleketle iş yapma imkanlarını selbetmekte bulunduğu, batı blokuna dahil memleketlerin bu meseleyi halletmiş oldukları nazarı itibara almarak bu ellietin temini gerektiği beyan edilmiştir. Ç - MüŞTEREK PAZAR : Katılmamız mukarrer bulunan Müşterek Pazar'ın mana ve mahiyetinin üyelerimiz tarafından esaslı bir şekilde bilinmesinin lfızum ve zaruretine kail bulunan Odamız, 1959 faaliyet yılında bu konuyu muhtelif zaviyelerden mütalaa eden makalelere Oda Gazetesinde ve aylık Mecmuada sık sık yer verdiği gibi kurulan bir komisyon marifetiyle, Andiaş­ ma metninin tam ve doğru bir tercümesini hazırlamaya başlamış ve tamamlanan kısımları da Oda Gazetesine ilave neşriyat olarak takdim etmiştir. Bu husustaki çalışmalara devam olunduğu gibi Müşterek Pazara mevzuunda Oda görüşünü muhtevi raporun hazırlanması konusunda çalışan diğer bir komisyon'da, tercüme edilen metinlerio ışı­ ğında meselelerimizi tetkik ve mütalaa etmektedir. katılmamız Bundan başka, piyasaya Müşterek Pazar hakkında muhtasar ve lJra tik bir bilgi vermek gayesiyle (Müşterek Pazar nedir) adı altında bir broşür de hazırlanmıştır. D - TRANSiT TiCARETi VE ANTREPOCULUG-UN GELİŞTİRİLMESİ : Avrupa ve Asya kıt'alarının birleşim noktasında bulunan istanbul gerek ticari gerek coğrafi bakımdan arzettiği ehemmiyetle Türkiyenin dış pazarlada temas ve münasebetini sağlıyan bir mevkidedir. şehri, Bir taraftan Müşterek Pazar'a katılma hususundaki teşebbüslerimiz, taraftan CENTO ittifakma dahil memleketlerle olan münasebetlerimiz, memleketimizin yukarda belirtilen durumuna daha fazla bir ebernıniyet ve kıyınet kazandıracak mahiyette telakki edilmektedir. diğer Bu durum muvacehesinde, Odamız beynelmilel ticaretin geliştiril­ mesi ve yeni iş ve gelir sahaları temini bakımından, istanbul'da bir serbest bölge kurulması ve transit antepoları tesisinin faideli olabileceğini mülahaza ederek, bu konu üzerinde durmuştur. Hazırlanan ve Ticaret Vekaletine takdim edilen raporda, bu mevzuların dış memleketlerde ne şekilde yürütüldüğü, bizde halihazırdaki mevzuat muvacehesinde durumun ne merkezde bulunduğu umumi batıariyle belirtildİkten sonra, bu yolda alınacak tedbirler cümlesinden olarak Türk 21 Parasının kıymetini koruma mevzuatında antrepo ve serbest bölgeye yapılacak giriş çıkışları kolaylaştıracak, oradaki faaliyetleri teşvik ede· cek ve her hal ve karda antrepo'ya eşya ithalinin gümrük hattını geçiş h ükürolerin konması lazımgeldiği; Denizcilik Bankası ile diğer müesseselerin inhisar hakkının kaldırılarak yeter ser· maye ve bilgi ile tam teçhizatlı antrepolar açabilecek hakiki ve hükmi şahıslara imkan tanımak icabettiği gibi, mali müesseselerle belediye ve Ticaret Odalarından da geniş mikyasta istifade olunabileceği; antrepo olacak sahaların şimdiden tanziminin, bu teşebbüslere girecek olanlara bazı kolaylıklarm tanınmasının ve şartların şimdiden kat'i ve sarih ola· rak bildirilmesinin gerektiği, antrepo işletmeciliğinin garplı manasiyle memlekete yerleştirilmesinin lazım geldiği, bunun için de, antrepo idarelerinin yetkili elemanlarının garp memleketlerinde bu çeşit müesseselerde bilgi ve görgülerini inkişaf ettirmelerinin zaruri bulunduğu; antrepo ücretlerinin asgari ve makUl bir hadde indirilmesinin ve liman için telr bir tarifenin yapılıp tatbik edilmesi; istanbul'da bu işe elverişli bir sahanın şehrin imar durumuna ve limanm hususiyetine göre, ilgili makamlarca kolaylıkla tayin edilebileceği, istanbulda modern zihniyete göre tesis edilip işletilecek bir antrepoculuğun gelecekte müsbet tesirler yaratacağı; bu husustaki tekliflerimiz prensip itibariyle benimsendiği takdirde, tatbikat ve detaylanı. ait etüdlerin de müteakip safhada yapı­ labileceği, istanbul şehrini yakmen ilgilendiren bu konuda geniş yardım ve müzaheret gösterebileceğimizi arzetmiş bulunuyoruz. sayılınamasını sağlayacak IV - MALiYE VE GÜMRÜK MEVZULARI : A _,. ZiRAi KAZANÇLARIN VERGiLENDiRiLMESi HAKKINDAKi KANUN TASARISI: Maliye Vekaletince üzerinde çalışılmakta olan (Zirai kazançların Gelir Vergisine tabi tutulmasını ve bu sebeple Gelir Vergisi ile Vergi UsUl Kanunlarında Tadilat ve yine bu Kanunlara bazı ilaveler yapılmasına dair Kanun) tasarısı Odalar Birliği vasıtasiyle tetkik edilmek üzere Oda· mıza gönderilmiştir. Odamızda teşkil edilen komisyonun yaptığı çalışmalar sonunda haraporda, zirai kazançların teklif mevzuu dahiline alınması suretiyle gelir vergisinde umumiyet ve adalet kaidelerine riayet edilmiş olacağı hususuna işaret olıınmuştur. zırlanan Tasarıda, küçük çiftçilere tanman istisna dışında billimum zıraat erbabının hakiki hasılatı esas alınmakta ve yalnız masraflarda götürü · miktarın tatbiki cihetine gidilmektedir. Odamız. ziraat sahasında hakiki hasılatın tesbitindeki müskülat ve hatta imkansızlıkları nazara alarak, zirai kazançların hesabınd~, Fransa ve Almanyada olduğu gibi memleketimizde de götürü gelir esasının tat .. bikini uygun görmektedir. Gelir vergisinin hakiki kazançlar üzerine müesses bir vergi olması zirai gelirden alınacak verginin de hakiki kazançlara tatbik edilmesi icabetmekteyse de, memleketimizin kültür seviyesi ve diğer hu· susiyetleri gözönüne alındıkta, hakiki kazancın tesbitinde, bilhassa vergiye tabi olacak orta ziraat erbabı bakımından karşılaşılması muhakkak bulunan güçlükler sebebiyle karma bir sisteme yer vermek zaruretine inanmaktayız. Ayrıca bu sistemi Gelir Vergisi Kanunumuzun vergilendirme usullerinin dışında da mütalaa etmemekteyiz. bakımından, 22 . Zirı;ti_ ~azançların ver~ilendiı:i!m~sinde, biri mükellefin hakiki geliri- nı kendısının beyan etmesı ve digerı kazanem götürü olarak tesbiti ol- mak üzere iki sistem kabul etmekteyiz. Mükellef bu iki sistemden birini seçmekte muhtardır. Hakiki kazancın tesbiti aynen ticari kazançlarda olduğu gibidir. Götürü usUlde ise, ziraat erbabının yıllık kazancı, tasarıda kuruluşundan bahsedilen «zirai kazançlar il komisyonları» tarafından bölge ziraat odaları kayıtlarmdan istiane yolu ile tesbit edilir. Mükellefler hakiki kazanç veya götürü kazanç usullerinden birini seçmekte muhtar olduklarına göre, takvim yılı başları itibariyle bir veya iki senede bu usullerden birinden diğerine geçmekte serbest olmalıdırlar. Mükelleflerden hakiki kazanç esasını tercih edenlerin, yıllık olarak beyan edilen kazançları götürü olarak tesbit edilecek kazancından düşük olduğu takdirde, bu düşüklüğün mukni bir şekilde izahı lazımdır. Aksi halde, beyan edilen ile götürü kazanç arasındaki fark, kaçırma kasdi olmadıkça cezasız olarak vergilendirilmelidir. Normal hesap tetkikleri ile tesbit edilen matrah farkları için Vergi Usul Kanunu hükümleri mahfuzdur. Raporumuzda yukarda kısaca izah olunan esasların çerçevesi dahilinde, tasarının maddeler itibariyle tetkik ve tahliline de yer verilerek bu husustaki teklif ve temennilerimiz de dereedilmiş bulunmaktadır. B - DiSTRiBüTöRLüK TENZiLAT! VE GüMRüK MATRAHINA GiRECEK UNSURLARIN TESBiTi: İthalatçı tacirlerimizin gümrük mevzuatı tatbikatında karşılaştıkları bazı anlaşmazlık ve güçlüklerin hertaraf edilmesi için Gümrük ve inhi. sarlar Vekaleti ile temaslarda bulunmak üzere seçilen bir hey'et Ankara'ya gönderilmiştir. Vekaletle yapılan temas ve müzakereler sırasında ele alınan konular meyanında bilhassa fatura da gösterilen net fiyata distribütörlük tenzilatı karşılığı olarak yapılan bedel ilavesinin objektif esaslara istinat ettirilmemesi neticesi vukua gelen ihtilaflarla, cezalı tarhiyatın tevlit ettiği haksızlık ve müşkilatın hertaraf edilmesi zarureti üzerinde d urulmuş; B<;ynelmilel Ticaret Odasınm, Beynelmilel Gümrük İşbirliği Konseyinü. bu husustaki görüş ve beyanları ile, Fransada gümrük kıymetini tan7.im eden sirkülerin ilgili hükümlerinin de göz önünde bulundurulması suretiyle faturaya ilave edilebilecek nisbetin formüle edilmesinin mümkün olabileceği arzedildiği gibi, matraha girecek unsurların vuzuha kavuşturulmamış olması neticesi, ithalatçı taeirierin bir takım haksızlık­ lara uğradıkları, halbuki, gümrük beyannamelerinde matraha girecek unsurların bir listesi yapılıp tamim edildiği takdirde, vuzuhsuzluğun hertaraf edilerek alakahların tatbikatta kolaylık ve emniyete kavuşturula­ bilecekleri tebarüz ettirilmiştir. V - MUHTELiF KONULARDAKi TEŞEBBVSLERtMtZ : A - !STANBUL LİMANI TAHMiL VE TAHLiYESt : Kotalar sisteminin tatbiki neticesinde ithal mallarının sık partiler halinde istanbul Limanına gelmesi üzerine Liman tahmil ve tahliye faaliyetinde tıkanıklıklar ve aksaklıklar müşahede edilmesi üzerine Odamız bu konuyu incelemiş bulunmaktadır. 23 Yapılan tetkikatta, bugünkü ihtiyaca göre bir antrepo kifayetsizlibahis konusu olamayacağı, ancak gelişi güzel yapılan tahliyenin ve kötü istifin, yer darlığı tevlit ettiği, usulüne uygun istif yapıldığı takdirde halen mevcut antrepolarm bugünkü istiab haddinden 4-5 yüzbin ton daha fazla emtiayı istiab edebileceği, bunun için işçi istihdamının ve iş organizasyonunun daha ciddi ve verimli esaslara bağlanması lazım geldiği hatta, tatil zamanlarında dahi işe ara vermeyecek tedbirler alarak çalışılması icabettiği, kayık, şat gibi tahmil ve tahliye vasıtalarının yeter derecede bulunmadığı, bu gibi vasıtalarm arttırılması gerektiği, üq aylık kotalara ait mallarm hemen ayni zamanda gelmesinin de bu eksik· ler ınuvacehesinde büsbütün sıkışıkhk tevlit ettiği, iş sahası çok geniş bulunan Denizcilik Bankasının cüz'ü bulunan bu faaliyet kolunun icap eden eheınmiyetle ele alınmaması neticesi iyi bir şekilde organize edilip çalıştırılamadığı neticesine varılmıştır. ğinin B - TiCARi SAHALARIN iST:i:MLAKiNDE GöZ öNüNDE TUTULMASI iSTENEN HUSUSLAR : İstanbul şehrinin iman vesilesiyle Belediye tarafından ticarethanelerin mütekasif bulunduğu iş sahalarmda yapılan istimlaklerin, ilgililere vaktinde hazırlıklarını tamamlayarak yeni iş yerleri tesisine imkan vermek gayesiyle hiç olmazsa 6 ay önce duyurulmasının temini hususunda, Odamıza da bilgi verilmesi için Belediye nezdinde yaptığımız teşebbüse Belediye Başkanlığınca verilen cevapta; istirnlak programına alman ticari sahaların istimlakine başlanmadan önce, Odamıza bilgi verileceği ifade edilmiş ve bu cümleden olmak üzere, Eminönü-Unkapam yolu üze·· rinde istimlake tabi tutulacak iş yerlerinin ada ve parsellerinin numaralarının bildirilmesi üzerine keyfiyet Oda gazetemiz vasıtasiyle ilgililere duyumlduğu gibi belli başlı dernek ve esnaf teşekküllerine de bu hususta malumat verilmiştir. C - PAKET POSTAHANESi: Evvelce piyasanın içinde ve merkezi durumda bulunan Paket Postahanesinin Salıpazarına nakledilmesinin bilhassa Anadolu ile iş yapan taptancı tacirleri güç durumda bıraktığı görülerek, P.T.T. Umum Müdürlüğü nezdinde, ya Eminönü tarafında bir paket postahanesinin faali~ yetine devam etmesi veya İstanbul tarafında mevcut postahane binalarından birinde sadece koli kabUl eden bir servisin ihdası temennisinde bulunulmuştur. P.T.T. istanbul Başmüdürlüğünden alınan cevaptan, İstanbul paket merkezi harici ve dahili servislerinin işletme bakımından ayrılmasına imkan bulunmadığı, bu servisierin ihtiyacım karşılayabilecek ölçüde bir binanın ise halen Eminönü Sirkeci ınıntakasmda bulunamadığı, ancak Eminönü istiml3"k sahasında İstanbul paket merkezi için bir arsa satın alındığı imar planının alacağı şekle göre arsaya gerekli inşaatın yapıla· rak paket merkezinin tekrar Eminönüne naklinin düşünüldüğü öğrenil­ miştir. Ç - TiCARET SARAYI : istanbul Ticaret Odasım, maddi ve manevi bakımdan ihtiyaç duybinasma kavuşturup yerleştirebilmek yolundaki gayret ve faaliyetierimize 1959 yılmda da devam etmiş bulunuyoruz. duğu 24 Bu konuda çalışan inşaat komisyonu, bir taraftan Eminönü istimlak sahasında Odamıza tahsis edilen 2250 metrekarelik sahanın istimlak muamelelerinin ikmal ettirilmesi ile Odamıza devir ve ferağının temini hususunda teşebbüslerde bulunmuş; diğer taraftan temel etüd ve sondajları için mütehassıslarla temasa geçmiş; ayni zamanda bina projesine hazırlık olmak üzere Avrupa 'I'icaret Odaları ile de muhabere ederek aralardaki ticaret sarayıarına ait lüzumlu bilgi, plan ve fotoğrafların teminine çalışmıştır. istimlak muameleleri tamamlanmış bulunan arsamızın Odamıza devir ve ferağınm da yakın bir zamanda tamamlanacağını ümit etmekteyiz. ODA MENSUBU I\:üÇüli SANAYiCiLERE SAÖLANAN VI - HiZMETLER: A - TAHSiS iŞLERi: Birinci kotanın tatbikatından elde edilen tecrübeler sonunda, ikinci kotanın ilanına takaddüm eden devrede Odamıza kayıtlı 2200 küçük sanayiciye tebligat yapılarak ihtiyaçlarının tesbitine çalışılmış ve bu ihtiyaçların heyeti umumiyesinin 2.246.700 dolara baliğ olduğu tesbit edilerek, Odalar Birliğinde tahsisler konusunda yapılan toplantıda bu ihtiyacımız bahis konusu edilmiştir. Odalar Birliğince tahsis edilmiş ve bunun Odamıza talimatı ikinci kotadan ancak 1.261.870 dolar dahilinde tevzii bildirilmiştir. Yapılan tevziat sonunda bazı kalemlerde taleplerimizin fevkinde tahsis verildiği müşahade edilerek bakiye kalan 93.728,04 + 103.471,53= 197.199,57 dolar Birliğe iade E-dilmiş, buna mukabil ihtiyacımız olan baz~ maddeler için 7343 dolar Birlikten ve 1100 dolar da Sanayi Odasından alınmış, Sanayi Odasının ihtiyacı olan bir diğer madde için de mezkur Odaya 1000 dolar verilmiştir. N etice olarak ; ikinci kotadan 1.072.113,43 dolar sanayicilerimiz men tarafından tama- kullanılmıştır. Odalar Birliğince olduğunun sorulması üçüncü kota'dan Sanayicilerimizin ihtiyacının ne neticesinde, 2300 mensubumuz arasında yapılan ankette AP A'dan 2.643.927,90, anlaşmalı memleketlerden ise 27.772 dolara ihtiyacımız bulunduğu bildirilmiş buna mukabil APA'dan 585.770,56. anlaşmalı memleketlerden 57.022 dolar ki cem'an 642.792,56 dolar tahsis verilmiştir. Bundan başka, 34.02 ve 38.19 istatistik numaralı maddeler için de AP A'dan 22.925,56 dolarlık otomatik tahsis verilmiş, sun'i ipek ipliği için de ayrıca 3303 dolarlık tahsis yapılmıştır. Umumi tahsisten 580.759,06 doları ihtiyaç sahipleri tarafından kulihtiyaç maddelerimizin dışındaki maddelere ait 62.033,50 dolar ile otomatik tahsisten kullamlmayan 8.940 dolar Odalar Birliğine iade .edilmiştir. lanılmış, B - SANAYi F AAL1YET1 : 1959 yılı zarfında sanayicj vasfını iktisap eden 294 firmanın müraüzerine kapasiteleri tesbit edilmiş, diğer taraftan Şubece Sicil caatları 25 kayıtlarında yapılan tetkikat neticesinde sanayici vasıfları tesbit edilen 459 firmanın da kapasite tesbitlerini yaptırmaları temin edilerek neticeleri de Odalar Birliğine intikal ettirilmiştir. Odalar Birliğince gönderilen, mensubumuz sanayicilerin 1958 yılı faaliyetine ait ihsai malumatın toplanmasına müteallik sanayici istatistik cetvelleri de ilgililere tevzi edilerek doldurtulmuş ve Birliğe takdim edilmiştir. C- TEVZi iŞLERi: 1959 yılı başında Sanayi ve Tevzi Şubesinin elinde tevzie tabi 29 kalem mal bulunuyordu. Bunların peyderpey tevzi sisteminin dışında tutulması ve 1959 senesi içinde tevzi usulünün tamamen kaldırılması ile Şu­ bece tasfiyeleri cihetine gidilmiştir. VII- iSTATiSTiK VE ENDEKS ÇALIŞMALARI: a) l!1at endeksieri : ötedenberi hazırlamakta olduğumuz 1938 ve 1948 bazlı istanbul geçinme endeksi ile toptan eşya fiatları endeksine ilaveten 1958 yılında tertibine başladığımız 1953 bazlı bütün ücretli sınıfa hitap eden endeksimizi, 1959 yılında yüksek memur, memur ve işçi olarak mütecanis üç ayrı gruba ayırarak tertiplemeğe başlamış bulunmaktayız. Bu suretle daha ilmi ve objektif bir metodla meydana getirdiğimiz bu tertipten daha sıhhatli neticeler elde edileceği aşikardır. Bu cümleden olmak üzere, istatistik Umum Müdürlüğünün ayni mahiyetteki endeksi ile Odamız endeksinin inkişaf seyri ve endeks sayıları üzerinde fikir teatisinde bulunmak üzere mütehassıs elemanımızı Ankaraya da göndermiş bulunmaktayız. b) ihracat istatistikleri : Odamızca verilen menşe şahadetnamelerine istinaden, uzun zamandanberi tertiplenmekte bulunan, şehrimiz ihracat istatistiklerinin 1959 aylık ve yıllığı hazırlanmış, birer suretleri de mutad üzre Ticaret Vekaleti iç ve Dış Ticaret Umum Müdürlüklerine gönderilmiş bulunmaktadır. c) Fiat serilerinin takibi : Gerek yaptıkları fiat endeksierine mesnet ve gerekse muhtelif fiat serilerinin seyir ve inkişafını tesbite medar teşkil etmek üzere, Ticaret Vekaletince istenen çeşitli ihtiyaç maddelerinin toptan ve perakende fiatları haftanın belirli günlerinde sıhhatli bir şekilde tesbit edilerek muntazaman mezkur vekalete gönderilmiş bulunmaktadır. VIII - YAYlN FAALiYETiMiZ : Odamızın 1959 yılındaki yayın faaliyetini başlıca dört grupta topla, mak mümkündür. 1) iSTANBUL TICARET ODASI GAZETESi: Gazetemiz 1959 yılında da neşriyatına muntazam bir şekilde devanı ederek içerde ve dışarda cereyan eden iktisadi, mali, ticari mesele ve hadiselerden umumi efkarı muntazam bir şekilde haberdar etmeye çalış~ mıştır. 2) iLAVE BASILAR : Zaman zaman Gazeteye ilave neşriyat olarak da bazı konuları küçük broşürler halinde abonelerimize ve üyelerimize takdim etmiş bulunuyoruz. 2 ci kota listesiyle ithal Talimatnamesini ve Müşterek Pa.zar And~ laşmasının tercümesinin ikmal edilen kısmına ait metnini bu meyanda zikr edebiliriz. 26 3) MECMUA: ile Mecmuamız, iki ayda bir muntazaman çıkmış, üniversite mensupları tatbikatçıların ve Odamız. elemanlarının aktüel mevzular hakkındaki kıYınetıi yazı ve makalelerini yayınlamak suretiyle üyelerimiz ile diğer yabancı abonelerimizin memleketimizi ilgilendiren olayları yakından>· ·'takip etmelerini mümkün kılmıştır. yerli ve meseleleri ve Ayrı ı_l~~~r: 4) Yukarıda zikredilenlerden başka Odamız grafik etüdler de yayınlamış bulunmaktadır. Bu cümleden olmak üzere 1959 -,-, .~1 ·ı·~ yılında ayrı basılar olarak mono- : (. ·. - thracatHı. - Dünyaq.i').. tütUn. - Müşterek - Dünyad~ ve Türkiyede Turizm - Beynelrrrllel teşekküller monografiler neşrolunmuştur. ·ilgili meseleler. Pazar nedir ? adlı IX - PERSONEL KONULARI : Odamız geçmiş yıllarda olduğu gibi 1959 yılında da kalifiye eleman keyfiyeti üzerinde durmuş ve tetkiklerde bulunmak üzere iki memurunu Fransa ve ingiltere'ye göndermiştir. Diğer taraftan Memurlar Talimatnamesinin zaman ve ihtiyaca daha uygun bir hale getirilmesi için_ de lüzumlu çalışmalar yapılmıştır. yetiştirmek X - StciL HAREKETLERi : 1959 yılı sonunda Odamıza 30975 aza kayıtlı bulunmaktadır. Bu yıl da Odamıza yeniden yapılan kayıtlarla küşat edilenlerin durumu şöy­ ledir. Yeni 1 2 - kayıt Küşat Fertler 2991 Şirketler 1256 162 57 4247 219 Muhtelif sebeplerle 2339 : Yekun 3153 1313 4466 firmanın kayıtları kapanmış olup detayları aşağıda gösterilmiştir 1- Fertler : a) Vefat b) !flas c) Terki ticaret 2- Şirketler : Fesih ve tasfiye 1666 214 34 1418 673 673 2339 Bu duruma göre bir sene içinde Odamıza kaydedilenlerle kapanan firmalar arasındaki fark 1127 yi bulmaktadır. kayıtları 27 XI - EVRAK HAREKETLERi : 1959 yılı zarfında Odamıza gelen ve Odamızdan çıkan evrak vesaire hareketlerini izah eden rakkamlar da aşağıdaki cetvelde gösterilmiştir. MuarneJAt Odaya gelen evrak Odadan giden evrak Servisler arası yazılar Taahhütlü mektup Çekilen Telgraflar Elden Tevziat Sigorta Sandığı Oda Mecmuası Oda Gazetesi Endeks Tevziatı Adres Kitabı 28 Adet 22545 82922 504 173369 220 40387 1922 8260 71969 6ei 187