Untitled

İSTANBUL
TİCARET
ODASI
1960 -1961
DEVRESİ
FAALİYET
RAPORU
GÜN MATBAASI- Nuruos:nıaııiye Caddesi No : 17 Cağaloğlu
Yüksek
itimadınıza
yaptığı çalışmalardan
muvafık
mü:talea
mazhar olarak 15 aydanberi faaliyette bulunan Kurulumuz, ibu devrede
sadece eheımmiyetli mütalaa ettiklerini Meclisinize arz ve izah etme:;yi
etmiştir.
Malumları olduğu
tan da kendi
vechile
Odamız
kuruluş maksadına
Raporıda münhasıran
bir taraftan gündelik işlerle
uygun çalışmalar yapmaktadır.
ikinci kategoriye dahil olan
çalışmalardan
meşgul
olurken,
diğer
taraf
bahsedilmektedir.
Rapor üç bölümden ırriürekkeptir. Birinci Bölümde, Oda bünyesinde yapılan değişiklikler­
den (reorganizasyon çalışmalarından); İkinci Bölümde, üyelertınizi doğrudan doğruya ilgilendiren faaliyetlerden; Üçüncü Bölümde de, tatbi'K:ata ait yeniliklerden bahsedilmektedir.
Raporu bu
şekilde
tertiplememizin sebebini
şöyle
ifade edebiliriz:
Seçilmemizi müteakip, Odamızı tacire ve memlekete daha faideli bir hale getirmenin m ümolduğuna inandık. Bu yola girebilmek için yeni bir kuruluşu zaruri mütalea ettik. Yeni bir
kuruluşu meydana getirebi1mek için, Odamızın kuruluş maksadını gözönünde bulundurduık.
kün
Bu
çalışmalard.a,
ınanlarımızın dış
yük faideler
.üyelerimiz nezdinde yaptığımız anketin neticeleri ile idari teşkilattaki ele
memleketlerdeki incelemeleri sonunda hazırlamış oldukları raporlar bize bLi-
sağladı.
İptida, Oda:mızın kuruluş maıksadını !belirten, bunun ne şekilde tahakkuk ettirileceğini gös
teren ve işlerin bir dis!.plin içinde, vuzu:hla ve objektiflikle yürütülımesini sağlayacak bir mev
zuat külliyatı hazırlamayı münasip mütalea ettik.
Müteakiben, gayenin gerçekleşmesini sağlayacak olan eleman meselesini halledebilmek için
tedbirler üzerinde durduk. Ve nihayet ça1ışmalarımızda, ticaret aleminin istediği sadeliğin,
sür'at, iyi muamele ve yapıcı bir zihniyetin h~kim olmasının zamretine inanarak bunları ternine gayret ettik.
çeşitli
Bu babından raporda önce
fikirlerin ıışğı altında yaptığımız
bulduk.
reıorganizasyon çalışmalarını
çalışmalardan
ve
izah etmeyi, bunu takilben, bu ana
bahsetmeyi uygun
gerçekleştirdiğimiz işlerden
Kurulumuz faaliyet devresini kapatırken, Yüksek Meclisinize hürmetlerini
cek yeni Yönetim, Kuruluna başarılar diler.
sunar ve seçile-
Yönetim Kurulu
BÖLÜM
-1ODA BÜNYıESİNDE YAPILAN DEGiŞiKLİKLER
{Reorganizasyon
Yönetim Kuruluna seçilmemizi müteakip
incelemeler sonunda, Odamızın, mevcut İmkanlariyle tacire ve ırnemlekete çok daha
faideli olabileceği neticesine vardık.
Gerçekten, Odamızın mali durumu çok müsaittir. İı;otanbul gibi Tü.rkiye'nin ticaret merikezı
olan bir şehirde bulumnası da her bakımdan çeşitli imkanlar sağlamaktadır.
Bu itibarla, Odamızı ,tacirlerimize ve re::ırni
merciiere her bakımdan çok daha faideli olabilecek bir kuı-uluşa kavuşturmayı düşündük ve
yüksek Meclisinizin müzahereti ile çalışmalara
başladıik:. Bu çanşmaları Oda faaliyetinin, Oda'nın
asıl gayesine yöneltilmesine, mevzuata, idari bün
yeye ve çalışma zihniyetine müteallik çalışmalar
şeklinde dört grupta özetlemek kalbildir :
ya.ptığ!ımız
1)
Odmrıız Faaliyetinin Oda'nın Esas Gayesine Yöneltilmesi ve Teksif Edilmesi Yolundaki
Çalışmalar:
Odamızın tacire daha faideli olabiJımek
y'llundaki gayeısinin tahakkuk ettirilırnesi konusunda, Oda faaliyetlerinin, Oda'nın esas gayesine yöneltilmesi ve teik:sif edilmesi yolundaki düşünce
ve çalışmalarımızdan kısaca baihsetmekte faide
mütalaa etmekteyiz.
Malum olduğu üzere Odamız, 1955 yılından
itibaren bilhassa iç ve dış ticaret mevzulannda
alınan kararlarm tatbikatı ile ilgilendirilmiş ve
bunların büyük hacmi karşısında hemen hemen
gündelik işlerle uğraşan bir teşek.kül haline gelmiştir.
Çalışmaları)
Zaıman zaman bu çevreyi aşmağa müteveccih
gayretiere rağmen belirli bir şeki1de bu kadronun
dışına çıkılmamıştır. Odamızm bu suretle asıl
fonksiyonunu tamemen ihmal etmeğe mecbur ka.larak günlük işlerle uğraşmağa mecbur oluşunun
mahzurlarını ve dolayısiyle eksik kalan tarafları­
mızı iyice belirte!bilmek için ,ileri batı meımlekctle
rindeki ticaret odalannın a;sÜ faaliyetlerinin ·~ı.e­
ler olduğuna kısaca bir göz atmakta faide mülahaza etmekteyiz.
Filvaki garp memleketlerinde ticaret odaları
bilhassa şu işleri yaparlar:
- Tacire faydalı olabilecek her türlü malDımatı teırrıin ederler, bunları tacire doğrudan doğ­
ruya veya yayınlamak suretiyle ulaştırırlar.
- Ticaretin her sahasında yeni gelişmeleri
takip ederler, bunları neşriyat yolu ile veya seminerler tertip etmek suretiyle taeiriere intikal
ettirirler.
- Dış piyasalan takip ederler, inceletirler,
yabancı ımemleketlerin imkanlarını, dış ticaretle
ilgili :her çeşit mevzuatını takip ederler ve bunlardan taeiriere bilgi verirler.
- İktisadi hedeflere müteveccih her türlü
milletlerarası hareiketleri takip ederler, beynelmilel teşekküller ve bunların faaliyetleri hakkında
t::ıcirlere bilgi verirler.
- İktisadi hayatla alakah her türlü mevzuatı incelerler, bunların hazırlanması çalışmalarında
aktif rol oynarlar.
- Resmi merciieri tica.ri ırnevzular hakkında
5
devamlı
olarak tenvir ederler. Bu sahada. bir mü-
şavir giıbi çalışırlar.
- Ticaret ale:minin, dolayısiyle memleketin
menfaatlerine aykırı her türlü tacarruf karşısın·
da, bunları önleımeğe veya hertaraf ctmeğe müteveccih davranışlarda bulunur lar .
-Ticaret alemine yardımcı teknik eleıman
yetiştirmek veya mevcut elem2nJarın formasy::ın­
larını tamamlamak için mektepler ve kurslar
açarlar.
- Küçük ve orta cesametteki teşebbi.isleri
Iwlkmdır:mağa ınüteveccih \her türlü faaliyette bulunurlar.
- Fuarlar ve sergiler tertip ederler veya
bunlara katılırlar.
- Turizmi geliştirmek için çeşitli gayretler
sarfeci.erler.
- Beyne1ımilel ticari ihtilaflarda hakeım olurlar.
Bu arada, menşe şehadetn'lmesi ve bazı ticari
vesikalar verırnek :gibi gündelik işlerle de meşgul
olurlar.
Bizim de hedefimiz, hiç şüphesiz, ileri bir
batı memleketi ticaret odası seviyesine ulaşmak·
tır. Bu seviyeye erişebilmek için çok gayret 'Sarfetmek gerektiğini takdir ediyoruz.
Memleketimizde garp memleiketleri anlarrunda ticari teşekküllerin ımevcut olmayışı ticaret
adlarının yükünü ziyadesiyle arttırmaktadır. Gerçekten ımemleketimizıdeki Odalar, başka memleketlerde üniversiteler, enstitüler vs. gibi çeşitli
teşekküller tarafından yapılan işleri bizzat :,;:endi
leri yapmak mecburiyetindedirler. Bu itibarla,
memleketimizdeki ı::ıdaların ve tabiatİyle bunların en ehemmiyetlilerinden biri olan Odamızın
da çalışma sahası çok yaygın, uğraşacağı ve bizzat
halledeceği mevzular çe-k çeşitlidir. BununJa beraber bütün güçlüklerin yenilımesinin zaruretine
ve bunun kabil olduğuna inanmış bulunmaktayız.
2)
Mevzuata Müteallik
Odarnızın, yukarıda
Çalışmalar:
ifade olunan gayelere
için, ihiç şüphesiz, Oda faaliyetine mü
teailik mevzuatı dalha faideli olabilmek esaswa
göre yeniden hazırlaırnak gerekiy;::ırdu. İşte bu görü:şten hareket etmek suretiyle ve uzun çalışma­
lar sonunda bir mevzuat külliyatı hazırlayıp yüksek Meclisinize takdim ettik.
Malumları olduğu veçhile, bu !külliyat şu mev
zuattan terekküp etmektedir :
ulaşahilmesi
~
- İç Yönetmelik : Mevzuat külliyatı içinde
yer alan bütün hükümlerin esasları ve prensipleri İç Yönetmelikte gösterilmiş ve bu suretle bahse
konu Yönetmelik adeta Oda'ya ımüteallik her tiirlü faaliyetin esaslarını derpiş eden ana mevzuat
mahiyetini iktisap etmiştir.
Meclis İç Talimatı : O.:l:a Kanunu ve Tühükümler ve prensipler esas alınmak
ve gözönünde bulundurulmak suretiyle Meclis fa·-.liyeti ile iLgili bütün hükümler bu İç Talimatta
-
züğündeki
derpiş olunmuştur.
- Meslek Kcımiteleri İç Talimatı : Yukarıda
2 N o. lı bentteki esaslar dairesinde meslek komi telerine müteallik hükümler Meslek Komiteleri İç Talimatmda yer almıştır.
- Yönetim Kurulu İç Talimatı : Yine Kanun
ve Tüzükteki hüküm ve prenıs:iplerden hareket
olunmak suretiyle Yönetim Kurulu çalışmalariyle
ilgili bütün hükümler bu İç Talimatta belirtilmiştir.
-
Teşkilat ve
PersiUnel
Yönetmeliği
: Esas-
ları İç Yönetmelikte belirtilen prensiplerden hare
ket etmek suretiyle teşk.ila.t ve personel ile ilgili
bütün mes'eleler büyük ıbir vuzuh ve teferruat
ile bu Yönetmelikte gösterilmiş ve esasları tesbit
olunmuştur.
- İş TaHmatları : Oda dahilindeki idari \initelerin çalı;ıma şekillerine ve görecekleri i:şle!:e
müteallik esaslar ve prensipler şube, büro ve müstakil servis şeflikleri gibi üniteler itibariyle teker teker tayin ve İş Talimatlariyle tavzih edilmiştir.
Yukarıda esasları kısaca
belirtilenlerden ilk
üçü Meclisinizce tasvip olunacak, diğerleri de Kurulumuz tarafından hazırlanıp tatbik mevkiin0
kanacak olan mevzuattır.
İşte bu gaye iledirki, Yüksek Meclisinizce 5eç:len Mevzuat Komisyonu, bahsini ettiğimiz ilk
üç mevzuatı incelemiş ve kendi mütalaasiyle birlilde,. tasvip edilmek üzere, Sayın Heyetinize tevdi etmiştir. Bunların tasvibinden sonra Kuruluınuzca hazırlanıması gereiken ımevzuat da derhal
tatbik mevkiine konacaktır. Bu suretle Odamızın
bütün çalışmaları tamamiyle muayyen prenısipler­
den mülhem bir disiplin altında yürütülecek ve
müteakiben de Odaımızın idari kaıdrosuna yeni
bir hüviyet verilerek işlerin tamaımen yeni bir zi.lı­
niyetle yürütülmesi temin olunacaktır.
3) İdari Bünyenin Islfıhına Mütealliik Çalış­
malar:
Yukarıda ifade edilen hususlardan sonra halledilmesini zaruri gördüğümüz konulardan biri
de, yine yu"karıda ifade olunauğu veçhile idar1
bünyenin ıslahına müteallik hususlar, diğer bir
ifade ile idari kadromu:z;dur.
Buraya kadar olan ıbütün maruzatımızia ifade
tahakkuk ettirile bilmesi için, hiç şüphesiz idari bünyeyi yeni ça ·
lışma siıstEmimize uygun bir hale getirmek nıec­
buriyetindeyiz.
etmeğe çalıştığımız hususların
Bilhassa bu sene yeniden kurulan Etüd ve
Münasebetler Şubesi ile
Neşriyat Şubesini, düşündüğümüz çalışmaları yapabilecek bir seviyeye ulaştırmak kararınd'ayız.
'Araştırma Şubesi, D~ş
Bu bakımdan, bu şubeleri bir taraftan yeni
elemanlarla takviye ederken, diğer taraftan da
mevcut elemanlarm ibilgi seviyelerini yükseltmek
için kurslar tertip edeceğiz.
Personelimizin bilgi seviyesini tanzim etmek
üzere tertip edilecek kurısiarın ~hdası ve yürütülmesi konusu Teşkilat ve Personel Yönetmeliği Tasarısında tanzjım olunmuş ve bu hususta ilik ohrak Muhasebe kursu şimdiden faaliyete geçirilmiştir.
4) Çalışma Zihniyetinin
Tedbirler:
Islahına
Müteallik
Yukarıda bahsini ettiğimiz gayelere ulaşabil­
mek için üzerinde önemle durduğumuz hususlardan biri de, tacirin işini en sür'atli bir şekilde ve
yapıcı bir zihniyetle ele almaktır. Bunurı zarureti
ne inanmakta ve bu itibarla çalışma sistemini ,ü.r'at ve yapıcılık esasına istinat ettirmek kararın­
dayız. Nitekim, bunun tatbikatma da, ileride arzedeceğimiz veç'hile, şimdiden başlamış :bulunmak
tayız.
BÖL 0 M
-11ÜYELERİMİZİ DOGRUDAN DOGRUY A İLGİLENDİREN FAALİYETLERİMiZ
1)
Vergi
.Kanunları
:
Kurulumuzun faaliyet devresi içinde ele alı­
nan meselelerin başında vergi meseleleri en önem
li yeri tutmaktadır.
Yüıksek hey'etinizce de malum olduğu üzere,
1961 yılı Ocak ayının ilk günleri, vergi kanunlanmızda, kısa zamana sıkıştınlarak yapılan değişik­
liklere ait hükümlerin yürürlüğe girdikleri bir
devre olmuştur. Bu devrede Gelir, Gider, Kuru·n
lar, Vergi Usul Kanunları ve Gümrük Giriş Tarife
Cetveli tadil eıdilımiş, Gelir V ergisi Kanununa,
zirai kazançların vergilendirilmesi haıkkında hükümler eiklenmiş, ayrıca yatırımlar Finans'Tian
Fonu Teşkili ve Tasarruf Bonoları İlıracı tıakkın­
da yeni bir kanun çıkarılmıştır.
Odamız, he:m bu kanunların hazırlanması
sırasında ve hem de yayınlanmalarını müteakip
ilgili makamlar neZJd:inde teşebbüslerde bulunmuştur. Bu konudaiki faaliyetlerimiz şöylece özetlenebilir :
yeni vergi kanunlarının çıkarıla­
cağını haber alır almaz ilgili bakanlıklardan kanun tasarılarını temin etmiş ve görüşlerini bir
yandan da ilgili lbakanlıklara aksettirmiştir.
a)
Odamız,
Resmi Gazetede yayınlan­
masından sonra Odamızda, İstanbul Sanayi Odası
ve İstanbul Ticaret Borsası temsilcilerile müştere
ken toplantılar yapılmış, çok önem taşıyan bu ka·
nunun Odalar Birliğince de ele alınması zarureti üzerinde uyuşulmuş ve Anikarada bir toplantı
b)
Kanu,nların
yapılması sağlanımıştır,
8
c) Mezkur toplantıya Milli Birlik Komitesi
üyelerinden üç kişi ve ilgili bakanlıkların temsil·
cileri de katılımışlardır.
Ticaret aleminin görüşü bu toplantıda MiW
Birlik Komitesi üyelerine vuzuhla izah edilmiştir.
Bakanlıkların temsilcileriyle de teknik teferruat
üzerinde görüşülmüştür.
Toplantı sonunda, vergi sistemimizin bütünü
ile incelenmesi zarureti üzerinde bilhassa durulmuştur.
c) Ankara toplantısını müteakip gerek Odalar Birliğinin, gerekse muhtelif od~ıların temsilcilerinin katı1Jığı ikinci bir toplantı da Odamızda
yapılmıştır. Bu toplantıda bilhassa Kurumlar Ver
g-lsine yapılan yüzde yüz zaını ile Bina Vergisine
yapılan zamlar ele alınmış ve varılan netice iki
rapor halinde Odalar Birliğine aksettirilmiştir.
Birlikçe de taiSiVip edilen bu raporlar mezkur
teşekkül tarafından kendi görüşü olarak yayın­
lanmıştır.
d)
Bundan sonra, yine Odamızda, Odalar
ve belli başlı Odalarm katıldıkları dör-
Birliğinin
düncü müşterek toplantı yapılmıştır.
Bu
toplantıda
:
- Gelir Vergisi Kanunu;
- Gider Vergileri Kanunu;
-Vergi Usul Kanunu;
- Gümrük mevzuatı;
- Tasarruf Bonoları Kanunu
iizerinde, Maliye uzmanlarının da iştirakiyle çalışmalar yapılmış, hazırlanan raporlar Odalar Bir-
liği mathaasında basılmış ve yayınlarıJlllıştır. Mez-
kur raporlar, zamanında say1n Meclis üyelerine
takdim edilmiştir.
e) Ayrıca, Ticaret Vekili Sayın şw:ı.ap Ko~
catopçu'nun İstanıbulda bulunmalarmdan bilistifa
de Belediye Konferans Salonunda, büyük küçük
sanayicilerin, bilhassa yeni verıgiler muvacehesindeki durumları ikendilerine arz ve izah edHmiştir.
f) Maliye Bakanınm, Odamızın haklı ikazlayerinde bularak vergi meselelerini toptan bir
incelemeye tabi tutaeak bir koımiıs.yon teşkil edeceği hakkındaki haberleri gazetelerde okuyunca
bu :komisyonda hususi sektör temsilcilerinin bulu:uıması için Bakanlık nezdinde teşebbüse geçilmiştir. Bahse konu komisyonda özel teşebbüsün
de temsil edilmesinden daha ta:bii bir şey olamazdı. İleri Batı memleketlerinde bu mevzuda re:cm'l
sektörle özel sektör daima i~ibirliği yapmaktaı.hr­
lar.
Bahse konu ro:::ımiı_-:.yon, çalışmalarının sonucunu, 15 Temmuz 1961 tarihinde yayınıladığı ·bir raporda açıkl2mıştır.
Müşavir Hesap Uzmanı Ali Alaybek'in baş­
kanlığ-ında kurulan bu Komisyona, Maliye Bakan
lığmın görevlendirdiği zevattan başka Odalar Rrliği ve Odamız adına Umumi Katib~miz Tahsin
Yıldıran, İstanbul S:anayi Odası adına Umumi Katip Rıza Orman cı ve ayrıca Manisa Bağcılar Konfederasyonu Başkanı Suphi Kocamemi, Esnaf ve
San'atkarlar Konfederasyonundan Veysel Soyer
ile İstanbul Üniversitesinden Profesö·r Orhan
Dikmen de katılmışlardır.
rını
Komisyon, Gelir ve Kureımlar V ergilerini incelemiş, vergi :s:isteminin iktisadi kalkı:ı:mamn bir
vasıtası olduğu hakikatini daima gözönünde bulundurmuş, hazırladığı raporda tavsiyelerin~ bu
görüşün ışığı altında yapmıştır.
K<::ımisyonca hazırlanan ve bir nüshası Meclis
üyelerine takdim olunan rapor memleketimize davet edilmiş bulunan dünyaca şöhreti hfüz ib Alman Profesörü tarafından incelenmiştir. Profesörler, tavsiye edilen hususların memleketimizin
iktisadi kalkmmasında büyük faideler sağlıyaca­
ğını ve raporda varılan neticeleri ana hatları ile
tasvip ettiklerini ifade etmişlerdir.
Bu şekilde, ımali sistemimizde resmi sektörle
hususi sektör arasınıdaki samimi münasebetlerin
ilk adıımı atılmış lbulunımaktadır. Bu ilk deneme
başarılı bir sonuç vermiştir. Bahse konu işbirli­
ni Alman Profesörler de takdirle karşılamışlar­
dır.
Hususi sektörle yakın işbirliği tesisinde büyük yardımları geçen Sayın Kemal Kurdaş'a, Ma
liye Bakanlığı erkanma ve ezcüımle Vergi re.f{iım
Komisyonu Başkanı Sayın Ali Alaybek'e Yöne·
tim Kurulumuz şüıkranlarını arzetme ği vazife bilir.
V ergi kanunlarında yapılan büyük değişiklik
leri takip eden çalışmalarımızı bir bütün olarak
böylece gözden geçirdikten sonra, bunların her
birini ayrıca belirtmekte Yükıs:ek Meclisinize daha vuzuhlu bir fikir verırnek lbatkımından, faide
ımülabaza etmekteyiz.
Gelir Vergisi Kanunu Üzerindeki Çalış­
malaı·muz :
A)
Kurulumuzun faaliyet devresinde Gelir Vergisi mevzuu iki defa ele alınmıştır.
Birinci çalışma, Maliye Bakanlığınca hazırla­
nan tasarı henüz kanunlaşmadan yapılmıştır. Bu
ilk çah~r:nayı gayet malıdut bir zamanda yapmak
zarureti hasıl olmuş, taeider ve mütehassıslardan
ımüteşekkil bir hey' et teksifi bir mesai yaparak
bir rapor hazırlamıştır. Mezkur rapı::ır Odalar Birliğine, Maliye Bakanlığına ve Milli Birlik Komite=ine sunulmuştur.
İ!kjnci çalışma ise
193 sayılı Gelir V ergisi KaGazetede yayınlanmcı,sından son-
nununun Resrrı_.i
ra yapılmıştır.
Bu toplantıya İstanbul Üniversitesinin bir kı­
S'ım öğretim üyeleri de katılmışlardır. Odalar Eirliğince hastınlarak ilgililere sunulan raporda :
Aısgari geçim haddi, esnaf muaflığı, menkul sermaye iradiarından yapılacak tevıkifat, birden fazla
takvim yılına sari inşaat ve onanın işleri, zirai kazançlar ve vergi ni<>petleri ele alınmıştır.
193 sayılı Kanunun Remni Gazetede intişarını
müteakip yapılan müşterek çalışmaya İstanbul
Üniversiteısİnin bir kısım öğretim üyeleri de katılmışlardır. Hazırlanan raporda, vergi nispetleti
ve servet beyanı mevzuları hususile ele alınmış,
bu arada ticari kazanç, dar mükellefiyet, 'birden
fazla seneleı-e sari inşaat ve onarıım işleri, bina
vergisinin gelir vergisine ınahsuıbu, esnaf muaflı­
ğı, gö.türü kazanıç konuları da üzerinde ehe:mmiyet
le durulan mevzular oLmuştur.
9
Hazırlıman rapor .Odalar Birliğince t:;.beairilerek ilgili ımakarnlara takdim olunmuştur.
Bu rapor Sayın Meclis üyelerine takdim olunmuştur.
hakkında bir broşür hazırlanarak yayınlanmıştır.
Yine, bu arada, Kanunun muhtelif maddelerini.1
tatbikatı konusunda çeşitli raporlar yazılmış, İs­
tanbul Ticaret Odası Gazetesinde de muhtelif yazılıır yayınlanmıştir.
B - Zirai :Kazaın•çlanh
Mevzuundaki Çalışmalar :
Vergilendil'i1mesi
Zirai kazançların vergilendirilmesi mevzuu
uzun müddettenberi meşgul eden bir husus o1muştur. Hakikaten, Gelir V ergisi sisteminin, :milli gelirin ortalama % 45' ini teşkil eden
bir sektörü vergilendirmemesi çeşitli yönlerden
mahzurlar doğur:muştur.
Odamız, zirai sektörün vergiye tabi tutulına­
sına daima taraftar olmuş ve evvelce ilgili mercilere takdim etmiş olduğu raporda görüşlerini, mucip sebepleriyle, arzetııniştir.
Bilinıdiği gtbi, 193 sayılı Kanun zirai kazanıç­
ları Gelir V ergisi sistemi içine alımak suretiyle vergiye tabi tutmuş bulunmaktadır.
Odamız, bu şekli !hareketi tamamen benimsemekle beraber, memleketimizin zirai bünyesini
ve zirai iışletmelerin imkanlarını da gözönünde
bulundurarak, kanunUili zirai kazancı vergilendiren maddelerini gözden geçirmiş, İstanbul Ticaret Borsası ve İstanbul Sanayi Odası ile tam bir
görüş birliğine vararak lbir rapor hazırlamıştır.
Türkiye'nin belli başlı oda ve borsa temsilcileriyle Odalar Birliğinin tasvip ettiği mezkur rarapor Odalar Birliğince tabettirilerek ilgili ına­
lkarnlara ve bu arada Sayın Meclis Üyelerine takdim olunmuştur.
Raporda ezcümle şu hususlar ele alınımıştır :
Balıkçılığın vergiden muaf tutulması, küçük çiftçi muaflığı, işletme büyüklüğü ölçıüsü, satış tutarı ölçüsü, ziraat işçileri, iki yı1Ja bir mahsul alı­
nan ziraat kollarında veı'gilendirıne, zirai kazanç
larda asgari kazanç esasının uygularması, arazi
verg]s.inin ilgası veya gelir vergisinden mahsubu,
zirai kazanç ölçüleri, Zirai Kazançlar İl Komisyonu, zirai işletmelerde hayvanların değer!endiril­
mesi, amortisman mevzuu ve amortisman nisbet
leri, kazanç sayılmayacak froiklar.
Od2mızı
C)
Gider Vergisi
:
Mevzuuında
Yaptığımız
Çalışmalar
Gider Vergisi konusunda Odamız, 1957 yılın
·danberi devamlı olarak çalışmaktadır.
Yüksek ımalılmleri olduğu üzere, bu vergi
10
Gider Vergileri Kanununun ta dili ile ilgili olarak bir tasarı hazırlandığına ve mezkur tasarının
Milli Birlik Komitesine takdiffi edilmiş bulunduğuna muttali olan Oda.mız, Bakanlıktan tasarı suretini temin etmiş ve İstanbul Sanayi Odası ile
müştereken gereken çalı~malara başlamıştır.
Bu mevzuda hazırlanan rapor temsilcilerimiz
vasıtasiyle Milli Birlik Komitesi İktisat Komisyonuna takdim edilmiş ve görüşlerimiz şifahen de
savunulmuştur.
Gider Vergileri Kanununu
t~dil
eden 210 sa-
yılı Kanun, teklif ettiğimiz lhusuıslardan bir kıs­
mını
gözönünde bulunduran hukümleri ihtiva etmektedir. Fakat Odamız, yapılan tadilatı kifayetsiz bulmuş, Kanunun yeniden ele alınmasmda
faide mülahaza etmiştir.
Bu itibarla, yine İstanbul Sanayi Odası ile
müştereken bir çalışma yapılmış, hazırlanan rapo
ru Türkiyenin belli başlı Odaları ve Odalar Birliği
tasvip etmiştir. Mezkılr rapor Odalar
Birliğince yayınlanarak ilgili makamlara ve bu
arada Sayın Meclis Üyelerine takdim olunmuş­
tur.
Ç)
Kurumlar Vergisi
:
Üzerinde
Yaptığı­
mız Çalışmalar
Malumları oMuğu
veçhile, Kurumlar V ergisi
bidayeünde esaslı tadillere tahi
tutulmuştur. Bu arada vergi rıisbeti % 100 arttı­
rılan nisbetler 1960 kazançlarına da teşmil edilKanunu 1961
yılı
miştir.
Odamız, meımleiketiımizde
sermaye piyasas;ı­
nın durumunu, sermaye teraküı:n ve temerküzünün yetersizliğini ve sermaye şirketlerinin memleketin iktisadi hayatmdaki eheırnmiyetli rollerini
ele alarak, Kurumlar Vergisi nisibetinin arttırıl­
masının memleketin iktisadi hayatında ımenfi tesirler icra edeceğini ımülahaza etmiştir.
Diğer taraftan, arttırılan vergi nisbeterinin
1960 ikazançlarına teşmili hukuk kaidelerile gayrı
kabili telif görülmüş ve yeni nisbetlerin 1960 kazançlarına teşmil edilmemesi hususu üzerinde ıs­
rarla dUrulmuştur.
Bu mevzuda Türkiye'nin belli başlı ticaret
odaları ve Oda1ar Birliği ile yapılan müşterek çalışmalar
sonunda hazırlanan rapor, Odalar Birliğince yayınlanmış ve ilgili ımakamlara, bu arada
Sayın Meclis Üyelerine takdim olunmuştur.
D) Bina ve Arazi V ergi:J.erine Zam Yapan
Kanun Üzerinde Yaptığıınıız Çalışmalar :
Bilindiği
üzere, bina ve arazi vergileri gayrı
safi iı·atlara muhtelif emsaller tatbik edilmek suretiyle yükseltilmiştir. Odanız bilhassa bina vergileri ile alatı sabiteden alınan hL'1,a vergileri üze
rinde ısrarla durmuş, her hangi ma:kul bir esasa
istinat etmeyen emsaller tatbik etırnek suretiyle
yapılan arttırınayı muvafık mütalaa etmemiş ve
bunun çeşitli yönlerden mahzurlar tevlit edeceği­
ne inannuşır.
Bu konuda Türkiye'nin belli ıbaşlı ticaret oda
ları ve Odalar Birliği ile yapılan çalışmalarda, der
hal bir tahrire gidilmesi üzerinde durulmuş, tahrir sonuçlanıncaya kadar emsallerin makul hadlere indirilmesi muvafık müt,alaa olunmuş ve alatı
sabite Üzerinden alınan bina vergisinin sınai sahada menfi tesirler yarataeağına işaret edilmiştir.
Bu konuda hazırlanan rapor Odalar Birliğin­
ce bastırılarak ilgili Bakanlıklara ve bu arada
Sayın Meclis Üyelerine takdim olunmuştur.
si hükmünü nazarı itibare alarak, tarifenin arttı­
rılan vergi nisbetlerinin, Kanunun yayınlanmasın
dan üç ay sonra tatbik edilebileceğini iddia etmiş
ve keyfiyeti Bakanlığa arzetımiştir. Diğer taraftan
Odamız, bu görüşünü Odalar Birliğinde yapıla':l
toplantıda Bakanlık temsilcileri ile de müzakere
ve m:lünakaşa etmiştir.
Aynı zamanda Odamız, s:un'i gübrelere taviz
verilmemesinin zirai sahada meydana getirdiği
mahzur1arı ilgili merciiere duyurarak
bunlara
muafiyet tanınmasını teımin etmiştir .
F) Yatırımlar Finansınanı Fonu Teşıkili ve
'I'a,sarruf Bonoları İlıracı Hakkınıdaki Kaınun üzerinde yaptığmnız çah§ru::ılar :
Tasarruf
bonolarını
ihdas eden Kanun yaymlandıktan sonra Odamız hu konu üzerinde has
sasiyetle durmuş ve Kanunu heın ana prensipleri, heım de muhtelif maddeleri yönünden tetkike
tabi tutmuştur.
Çalışmalarda bi]hassa memleketin yatırımla­
ra olan ihtiyacı ve bunların finansman imka.nları
gözönünde bulund urulmuş, neticede, mecburi tasarruf esasının yeniden vergi ihdasına ve ihtiyar! is.tikraza müreccah olduğu sonucuna varılmı:<­
tır.
E) Güımrük Kanunu ve Gümrük Giriş Tarife Cetveli Üzerindle Yaptığı:mız Çalı~malar :
Kanunun muhtelif maddelerinin tatbikatta
tevlit edeceği de müşahede edil-
çeşitli ımahzurlar
miştir.
Malumları deluğu
veçhile, Gümrük Kanunu
ve Gümrük Giriş Tarife Cetveli, Odcımızm deV2mlı olarak üzerinde durduğu mevzular arasın­
da bulunmaktadır. Yine malumları olduğu veçhile Odamız, Gümrük ve Tekel Bakanlığınca Gümr.ük Kanunu'nun tadili ile alakah çalışmalara muvazi olarak, yaptığı incelemeler sonunda bir rapor hazırlamış ve bu raporu tabettirerek ilgili makamlara sunmuştur.
Halen Gümrük Kanunu'nun tadili ile ilgili
çalışmalar takip edilmekte ve ıbu ımeısele üzerinde
ısrarla durulmaktadır.
1961
yılının
hildayetinde, gÜmrük tarife nisve yeni bir taviz listesi !hazırlanımıştır. Uımı:ı:ni tarifenin bazı vergi hadleri
yükseltilmiş, bazıları aynen muhafaza edilmiş, ba ·
zıları da indirilmiştir. Gümrük ve Tekel Bakanlığı yeni tarife nisbetlerini bütünü ile derhal tatbik etmeye başlamıştır.
Odamız, Gi.iımrük Kanunu'nun beşinci madde
betleri
değiştirilmiş
Bu mahzurlar bilhassa birden fazla senelere
sari taahhüt işlerinde, gayrı menkul ticaretini san'atı ımutaıde ittihaz edenlerin sahasında, serbest
mesleı~<:: erbabının temin ettiği kazançlarda ve yabancı müt.E:I:1assısların aldığı ücretlerde belirmek
tedir.
Bu mevzuda Türkiye'nin belli başlı ticaret
odaları ve Odalar Birliğince mü:ştereken yaptığı­
mız çalışmalar sonunda hazırlanan rapor, Odalar
Birliğince yayınlanarak ilgili makamlara ve bu
arada Sayın Meclis Üyelerine ele takd!m edilmiş­
tir.
Çeşitli
mevzuunda yaptığımız
son vermeden
önce, üyelerimizin bu konulardaki görüşlerini öğ­
renmeğe bilhassa itina gösterdiğimizi ve hazırladı
ğımız rapor ve muhtıraları İstanbul Ticaret Odası
Gazetesinde yayınlamak suretiyle yine Sayın Üye
lerimizin ıttılaına arz ettiğimizi belirtmek isteriz.
ll
vergi
konuları
çalışmalar hakkındaki izahatımıza
2)
Dış T~caret
mzıınleketlerle
a)
Dış
rejimi ve bu arada anlaşmalı
vaki ımünasebatıınıza ait çalışmalar
Ticaret
Rejiımi
:
Memleketimizin ihracat ve ithalatını tanzim
eden Dış Ticaret Rejimi ile ithalat proğramlarımn
tanzimi konusu, üzerinde ehemmiyetle durduğu­
muz mes'elelerden biri olmuştur.
Rejim ve ithalat proğramlannın hazırlık çalış
malarında tacirleriınİzin ve meslek komitelerinin
mütalaaları alınmış, teşkil edilen komiteler Odamızdaki mevcut dosyalarıdaki bilgileri gözönünde
bulundurmaık, tacirleriınİzin müracaatlarını ineele
rnek, :meslek kcımitelerinin müracaatlarını itibare
almak ve nilhayet bilgi ve tecrübesinden istifade
edilmesi gereken tacirleri de ayrıca dinlemek suretiyle Oda görüşüne esas teşkil edecek hususlan
tesbit etmiştir.
Çalışmalarda sadece ithal edilecek mallara ait
çeşitli listeler hazırlanınakla iktifa edilmemiş, aynı zamanda ithalat ve ihracatımızın umumi mes'eleleri de gözden geçirilmiş ve bu konwda Hi.iıku­
mete gerekli tavsiye ve temennilerde bulunulmuş,
bu arada Dış ticaretimizde hed€fimiz liberasyon
olması icab ettiği hususu daima savunulmuştur.
Dış Ticaret Rejimine ekli mal listelerinin hazırlanmasında, daha ziyade, ımemleket'ı:nizin ihtiyaçlarını normal bir şekilde karşılayan liberasyon
listesinin genişletilmesi fikri hakim olmuş, ayrıca
kotalara konan tahsisierin me-mleket ihtiyacına
yetecek m~ktarda olması üzerinde !hassasiyetle durulmuştur.
Bu arada, sanayiimizin himayesine de hmusi
bir ehemmiyet atfedilmiştir.
Ayrıca bu çalışmalar yapılırken İstanbul Sanayi Odası ile dev2ımlı işbirliği yapıhnıştır. Odamız 'Ankara' da Odalar Birliğinde ve Ticaret Bakan
lığında bu mevzuda yapılan toplantılara iştirak
ederek görüşlerini ımüdafaa etmiştir.
VIII. inci Kota çalışmalarında da aynı metodla çalışıLmış ayrıca vazifeli komitenin hazırladığı
rapor bütün Oda mensuplarının tetkikine arzolun
muştur.
Şurasını
tebarüz
ettirımeik
isteriz ki, bütün
teklif edilen hususlardan
umumi tasvibe mazhar olmuştur.
toplantılarda Odamızca
çoğu
h) Anla~ımalı Memleketlerle Müııase:betler
1961 yılı başında anlaşmalı memleketlerle olan
ticari münasebetlerimizin yeni b::ıştan düzenlendi
12
ği ve bu arada HükU..metçe bazı memleketle.rlt>
yeni anla~malar yapıldığı malumdur .Odamız İs­
tanbul Sanayi Odası ile birlikte Anlaşmalı Mem··
leketler tatbikatma ve mal listelerinin hazırlanma
sına iştirak etmiş, Anlaşmalı Memleketlere karşı
takip edilecek dış ticaret siyaseti üzerinde görüş
ve teklifini . Bakanlığa arzettiği gibi, şifahi temaslarda da bu lwnu üzerinde hassasiyetle durmuştur. Anlaşmalı Memleketler le olan ticareti··
ımizin imkan nisbetinde APA ve serıbest döviz saiJ:ıasma yaklaştırılması ve her iki ticaret sahası ara
sında sağlam bir irtibat ve ımuvazenenin kurulmaısı ve bi]hassa her iki saha arasırıda rekabetin
tesisi gibi hususlarda Odamızın görüş ve kanaatinin, Bakanlığmkine tamamiyle uyduğu müşa­
hede edilmiştir. Mallisteleri hazırlanırken, piya<::alarımıza ithali ancak sun'i yollarla mümkiL'l olacak malların listelere girmemesine bilhassa itina
edilmiş, kalite ve fiat mevzuu üzerinde de ehemmiyetle durulmuştur.
Anlaşmalı
Memleketler listelerinin hazırlan­
amil olan ana fikir, bu memleketlerin
dünya piyasalarına dolar karşılığında ihraç etmek
te olduğu sağlam malların anlaşmalar vasıtasiy1e
ithalinin sağlanması olmuştur.
masına
Bu suretle, memleketimizin döviz !kaynaklarının azami taöarruf ve fayda sağlayacak şekilde
kullanılmasını temin etmek gayesi g,üdühnüştür.
Bu çalışmalar wnunda hazırlanan re>.porlar
bir taraftan Odalar Birliğine, diğer taraftan Ticaret Bakanlığına takdim edilmiş, mezkur raporlarda ifadesi:rli bulan görüşlerimiz Od2mızı ve İs­
tanbul Sanayi Odasını temsilen Ankara'ya giden
hey'et tarafından Odalar Birliğinde ve Bakanlık­
ta
yapılan toplantılarda savunulmuştur.
Malum olduğu üzere, Anias-ımalı Memleketlerle dış ticaretlinizi düzenleyen anlaşmalar ve
mallisteleri taıkvim senesi itibariyle hazırlanmak ·
ta ve listeler ocak ayının başından itibaren yürür
lüğe girmektedir. A,ınlaşmaların !hitama ermek
üzere olduğunu gözönünde bulundurarak, listelere girecek ımallarm, günün şartları ve piyasa ihtiyaçlarına uygun bir şekilde yeniden gözden geçirilımesini tc-minen Odalar Birliğinin teşe'bbüc:U.
ile muhtelif mesleki teşekküllerin bu mevzudaki
mütalaalarının alınması
kararlaştırılmış ve bu
maksatla Odamızcla, memleıketimizin belli başlı tişekküllerinin hu mevzudaki mütalaalarının alın­
ması kararlaştırılmış ve bu maksatla Odamızda,
19, 20, 21 F.Jriım 1961
tarihlerinde memleketimizin
belli başlı ticaret ve sanayi odaları ile borsalarının
iştirakiyle üç gün süren müşterek bir toplantı teriplenmiş, hususi sektörün anlaşmalar tatbikatı ile
mallisteleri husUJsunda ilgili teklifleri tesbit edilerek Odalar Birliğine takdirm olurıımuştur. Bu çalışmalarda Odcrrnızın, uzun mesai sonunda hazır­
ladığı dal listeleri görüşmelerde esas teşkil etmiş,
titiz bir dikkatle hazırlanan listelerin, diğer oda ve
borsaların da ikanaat ve görüşünü tamamiyle aksettirdiği memnunlukla müşahede edilmiştir. Lis·
telerin hazırlanmasında, piyasa ihtiyaçları ve gelenekleri ön planda tutu1muş, Anlaşımalı Memleket mallarının kalite ve fiyatı, teslim müddetleri
gibi çeşitli unsurları ehemmiyetle nazarı dikkate
alınmıştır. Tamamiyle realist bir
zaviyeden, hiç
bir zorlamaya ve sun'iliğe başvurmadan hazırla­
mış olduğumuz listelerin, Anlaşma ımüzakerele·
rind.e yektili ırnakarmlara kıyımetli bir rehber vazifesi gördüğüne kani bulunuyoruz.
3)
İhracatla ilgili meseleler üzerindeki çalış­
malarımız:
Malilmları olduğu veçhile, tediye bilançomuz
da güvenebileceğimiz tek kalem ihracat gelirimizdir. Arızi bir karakter arzeden dış yardımlar bir
tarafa bırakılırsa, ithalahmızın ve iktisadi kalkmmamızın finansmanını ancak ihracattan elde edeceğimiz gelirlerle sağlıyabilecek durnmdayız.
Odarmız, ihracatla ilgili çeşitli meseleler üzerinde titizlikle durmuş ve ihracatımızın gelişmesi
ne engel teşkil eden hususları daima ilgili mercilere yazılı olarak veya şifahen arzetmiştir.
Bilindiği üzere, illıracata mü:teallik. meseleler
münihas!_ran ihraç edilm~kte olan .maddelerle ilgi·
li değildir. Yeni ihraç malları üzerinde de dunmak
lazırrııdır.
Diğer
taraftan, dış piyasalar hakkında ihracatçok belirli fikirleri yı:>ktur. Hele
yeni kurulan Afrika memleketleri hakkında bilgiler :son derece azdır. Hem ananevi pazarlarımız
ve hem de yeni pazarlar hakkında çok belirli fikirlere sahip olmamız faideli, hatta zaruridir.
Bu hususları -gözönünde bulunduran Odamız,
hem mevcut i!}ı.raç malları ile ilgili meseleleri tetkik etmek, heım de dış piyasalar hakkında belirli
fikirlere sahip oLmak ve yeni ihraç maddeleri 'bulmak hususunda etüdler yapılmasını zaruri mütalaa etmiş ve İstanbul Sanayi Odası ve İstanbul Tiçı firmalar~mızın
caret Borsası ile mutabakata vararak üç teşeikkti­
lün temsilcilerinden :mürekkep bir komils.yonun
kurulımasını tnnin etmiştir.
Bu komisyona sonradan İhracatçı Birlikleri
temsilcileri de katılmışlardır.
Komisyon, me:oaisini iki ana bölüme ayırmış­
tır. İlk bölüme mevzu teşkil eden meseleler ihracatımızla ilgili ve :kısa hedefli olanlardır. Bunlar
birer birer gözden geçirilmiş ve görrÜ'şleriınizi belirten bir rapo•r hazırlanmıştır.
Bu raporda bilhassa ihracatıımızı engeliiyen
tatbikat meseleleri yer almıştır. Bu mes'elelerin
bir kırımının halli zamana ve imkana, diğer
bir klEımının halli de muhtelif bakanlıklar ve t0teşekküller arasında bir işbirliğine bağlıdır.
mes'elelerden şekerli mamullerin
vergi iadesi, tenekelerin muvakkat kabulü mevzuu, seyahat kolaylıkları ve nümune
gönderilmesi gibi bazı mes'eleler zamanında veya kwmen ımüsbet bir sonuca bağ·lanmıştır. Diğer taraftan, ihracatımiZlll uzun vadeli meselelerinin umumi bir iktisadi kalkınma programı dahilinde mütalaasını da zaruri görmeikte ve bu mesel elerin ilim adamları ve iş adamlarımızın katıla­
cağı karma bir kormisyon ımarifetiyle tetkikini derpiş etmekteyiz. Bu mevzuda yapılacak hazırlık
çalışmalarıı:dan sonra böylece kül halinde tetkiki
gereken mes:elelerin incelenmesine başlanacaktır.
Bu maksatla, ilgili resmi, hususi, mesleki ve ilın1
teşekiküllerle sıkı bir işbirliği yapılacaktır.
Ele
alınan
~hracında
4)
Madde Etildleri :
Yeni ihraç
malları
bulma mevzuunda d'a ça-
lışmalara başlamış ıbulunımaktayız.
Bu arada, bilhassa son 10 yıl içinde gittikçe
önem kazanan salyangaz ihracatı üzerinde ehemmiyetle durmaktayız. Bu mevzuda !hazırlamakta olduğumuz bir etüd yakında Sayın Meclisinize sunulacaktır .
Ayrıca, reçine mevzuu üzerinde de çalışma­
lar yapılmıştır. İstilisal geliştirildiği takdirde yıl­
da takriben 40 bin kın reçineyi dış pazarlara satmamız müınikün olacaktır.
Keza, evvelce önemli hir ihraç metaımız olhalde :son yıllarda iyice azalan yumurta ihracatı konusu da ciddiyetle ele alman meselelerde~1.­
dir.
Gerek reçine, gerekse yumurta mevzuunda
duğu
13
hazırlattığlımız iki rapor pek yakında yüksek He-
yetinize
5)
sunulacaktır.
Tenzilatlı Satışlar Hakkındaki Çalışmala­
rımız:
Piyasamızda tenzilatlı satışlar mevzuu daima
bir şikayet konusu olmuştur. Bu şikayetler hem
tacirlerimiz ve hem de müstehlik tarafından yapıl­
mıştır.
Tenzilatlı satışlar,
ileri
batı
memleketlerinde
de gö.rühnektedir. Bu satışlar, ticari icaplara uygun hareket edildiği nisbette normal ve meşrudur­
lar.
Mesela, mevsim sonunda yapılan tenzilatlı
satışlar, ticari icaplara uygun: hareket
edildiği
nisbette normal ve meşrudurlar.
Mevsim SO'l11.mda yapılan tenzilatlı satışlar­
dan başka ıbir tacirin bir ticaret kolundan diğer
bir ticaret koluna geçımesi dolayısiyle yaptığı
tasfiye satışları, ticari icaplara uygun satışiara
misal olarak gösterileıbilir.
Bilhassa 1958 Ağustosunda alınan ikararlaTdan sonra piyaıs:amızda müşahede edilen tenzilatlı satışlar, iıazarı dikkati çekecek kadar artımış ve yapılan incelemeler sonunda
bunları:ı
bu günkü ticari icaplara uygun düşmediği netice
sine varılımıştır.
Mesleki ahlak ve tesanüdü korumak ve geliştirmekle vazifeli bulunan Odamız, bu duruma
bigane kalımamış ve tenzilatlı satışları bir disiplin altına aJı.ınağa <karar vermiştir.
Heyetimizin yaptığı çalışmalar yüksek Mec~isinize arzedih-niş, tarafınızca alınan mesleki karar Gazeteınıizde yayınlanmış ve derhal tatbik
edilmeğe başlanmıştır.
Tatbikatta, bu mesleki kararın tenzilatlı satışları tamamiyle tanzim edemediği
yaptığımız
devamlı müşahedeler sonunda anlaşılmış ve hazırladığımız yeni mesleki karar projesi Meclisi.nizce tasdik olunmuştur.
Bu kararın bu saha yı bir nizarn altıruı alaeağına inancrmız vardır. Bununla beraber, tatbikatta bazı aksaklıklar ımüşahede ·olunduğu takdirde, keyfiyet yeniden Meclisinize arzolunacaktır.
6) Traınsit Ticareti, Antrejoculuk ve İstan­
hulda bir serbest bölge tesisi konusu üzedndeki
çalışımalarıınız :
Transit ticareti, antrepeculuk ve serbest böl-
14
ge mevzuları dış ticaret münasebetlerinde husus! bir ehemmiyet ·taşımaktadır. Fakat mcmleketimizde bu ımevzuda her hangi bir gelişme müşa­
hede olunmamaktadır. Son defa hazırlanan Ser·best Bölge Kanunu, Nizaımnamesi ve İskende­
runcia Bir Serbest Bölge ilhdasına Mütedair Kararnaıme mevcut durumda her hangi bir farklılık
meydana getirmemiştir.
Odamız bu mevzuların ehemmiyetini müdrik
olarak gerekli çalışmaları yapımış, Hükumeti devamlı olarak ikaz etmiş, son defa hazırladığı raporu tabettirerek görüşlerini uımumi efkara arzetmiştir.
Bu konular
hakkında devaımlı çalışma
yapbir komisyon, transit
gemilerine kumanya, ilirakiye ve su verilmesini
kı:::ılaylıkla mümkün kılacak ve hatta küçük tami ·
ratın yapılabilmesine de elverişli olacak bir serbest yer kurulması mevzuunda çalışmalar yapmaktayız. Teş:kil ettiğimiz
maktadır.
Tetkiklerimiz, serbest bölge mevzuunun gebir şekilde incelenmesi gerektiği neticesini
verdiğinden, dünyanın belli başlı serbest bölgelerine ait mevzuatı, bu bölgelerin kuruluşunu ve
işleyişini incelemeğe başlamış bulunuyoruz. Bu
arada, Serbest Bölge Kanunu, Nizamuarnesi ve
serbest bölge muamelatını düzenleyen Maliye
Bakanlığı tebliği üzerinde tetkikler
bitirilmiş,
tenkit ve mütalaalar hazırlanmıştır. Bu tetkiklerimiz, mevzuun yeniden bir kül olarak ele alın­
masını icap ettirdiği takdirde çalıı;ımalarımız bu
istikamete yönelecektir. Şimdiden şu hususu belirtmekte faide mülahaza etmekteyiz: Mevcut
serbest bölge mevzuatı, modern bir serbest bölge tesisine imkan verecek !bir mahiyet arzetmemektedir. Bu iübarla Odamız, Serbest Bölge Kanunundan Nizarnname ve Tebliğe kadar bütün
mevzuatın belirli prensipler ve esaslardan hareket edilerek yeni baştan düzenlenmesi gerektiği
ne inanarak, çalışmaları bu yola sevketmiş bulunmaktadrr. Ekonomimiz ve dış ticaret siyasetimizin daha liberal esaslara avdete yöneLd:iği bir sıra­
da, serbest bölge mevzuatının da liberal ve ticari icaplara uygun bir şekilde tedvini bir zaruret
halinde kendisini gö,s:termektedir. Halen ilgili
Komisyon, mevcut mevzuatın bir kül halinde tenkidini hazırlamakta ve tekliflerini kanun, nizamname ve tebliğ projesi şeklinde tesbite gayret etmektedir. Bu çalışımaların en yakın bir zamanda
sona ereceğine ve Od:amız gö·rüş ve teklifi olarak
niş
ilgili makamlara arzedilerek gerekli teşehbüslere
geçileceğine şüphe yoktur. Bu çalışmalar sonunda İstanbul'da kurulacaık her türlü i:ı."Tikana sahip
bir serbest bölgenin yeni iş imkanları yaratarak,
bölgemizin iktisadi inkişafına hadiın olacağına
inanıyoruz.
7)
İcra ve İflas Kanunu
nıevzuundaki ça-
lışımalar:
Odaımız, İcra ve İflas Kanunu üzerinde uzun
yıllardanberi çalışmıştır.
İdare Hey'etimiz vazifeye başladıktan wn,·a
bu konuyu yeniden ele ahıııştır. İstanbul Sanayi
Odası ve İstanbul Ticaret Borsası ile de mutabakata varılarak, ilim adamlarmdan ve yetkili hukukçulardan müteşekıkil bir komisyon kurulmuş­
tur. Iv'Iezkur komisyon ticaret alemi yönünden hayati ehemmiyet arzeden mevzuları ele alınış, uzun
incelemeler ve müzakerelerden sonra bir rapor
hazırlamıştır. Bastırılıp ilgili makamlara takdim
olunan bu ı·aporda bilhassa protesto, hileli devirler ve terk müesseseleri üzerinde durulmuştur.
Hazırlanan rbu cetveller İstanbul Defterdar·
takdim edilmiştir.
lığına
1961 yılında ortalırma kar hadleri konusunu
tanzim eden mevzuatta bazı değişiklikler olmu~
ve hu saha Gelir Vergisi Kanununun muaddel lll
inci maddesir...e istiııaden Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan bir Yönetmelik ile yeniden nizamlarıımıştır.
Gerek Kanunda yapılan değişiklikleri ve ge
gerekse yukarıda sözü geçen Yönetmelikle yeniden vazolunan esasları şu şekilde özetlemek kabildir. Ortah.m.a kar hadiri :
-Perakende satış yapan ticaret erbabma,
- İmal ettikleri mamul emtiayı perakend.=
satan imalatçılara,
-
Eğlence
-
Taşıma işleri
ve
İstirahat
ile
yerleri
iştigal
işletenlere,
edenlere
şamil
ola-
caktır.
-Tesbit olunacak nisbetler
cektir.
sıafi kar'ı
göstere-
Protest3 müeı.ssesesinin müesseriyetini kayve borçlunun bir murakabeye tabi tutulmasının gerektiği gözönüne alınara;k, protestoya
uğrayan taeirierin noter vasıtasiyle Ticaret Sicilli
Gazetesinde ilan edilmesi ve ayrıca borçlunun mal
beyanına tabi tutulması derpiş olunmuştur.
- Evvelce tesbit olurrup Ba:lı:arJık taı·afından
da tasdik olunan 1961 yılına ait nisbetler. yeni
esaslara göre yeniden tesbi:t olunacak ve ayrıca,
1962 - 1963 yıllarına ait nisbetler de tesbit edilecektir.
Hileli devirlerin önlenmesi mevzuunda ise,
iptal davasının ikamesinde aciz vesikası şartmın
l<-....a1dırılması, ivazsız taısarrufların iptali, izrar kastma müteallik maddenin tadili gibi !hususlar ha·zırlanan raporda yer alan konular arasındadır.
Raporun hazırlanmasını müteakip bir hf'y'et
IAnkaraya gönderilerek görüşlerimiz Odalar Birliği, ilgili :bakanlıklar ve Milli Birlik Komitesine
d:erpiş olunan esaslar dahilinde Özel
bettiği
şifahen arzolunmuştur.
Yeni
hükUımetin kurulmasını
müteakip kanun
tasarısının bir an önce hazırlanıp Meclise takdimi
mevzuunda derhal teşebbüslerde bulunulacaktır.
8)
lan
Ortalama
:
Kar
Hadleri
ınevzuunda yapı­
çalışınalar
1960 yılında İstanbul Defterdarlığının talebi
üzerine ortalaıma kar hadlerini tesbit etmek üzere bir komisyon teşkil olunmuştur. Kı:::misyon emtia ve iş nevileri itibariyle satış ve ikar nisbetle·
ıini tesbit etmiştiı',
Odamız,
derhal, Kanunda ve Yönetmelikte
Kcımisyon
üyelerini seçmiş ve bu suretle teşekk,üı eden Komisyon, Lstanbul Deftereları tarafından kendi namına tevkil olunan Defterdarlık Gelir Müdür
Muavininin Başkanlığmda çalışmalara başlamış­
tır.
Bu arada, Yönetmelikte tayin olunan safi kar
ticari realiteler muvacelhesinde müııııkfu1
olamıyacağının ve bu halin tacir aleyhine 'bir durum yaratacağının .Komisyonca karar altına alın ması üzerine, Odamız teknik elemanlarından müteşekkil bir hey'et Anikara'ya giderek, Maliye Bakanlığındaki yetkililerle tellllaslarda bulunmuş ve
neticede safi ıkar nisbetlerinin yanısıra gayrı safi
kar nisbetlerinin de tesbit olunması ve ayrıca,
1961 yılı :sonunda nihayete eren çalı~ma müddetinin 1962 Mart ayı sonuna kadar uzatılınası hususunda kendileriyle mutabakata varmıştır.
esasının
Özel Koımisyon emtia nevilerine ait nisbetlerin tesbitinde Meslek Komitelerinin mütalaalan-
lS
nın alınmasmda ta ide m ütalh etmiş ve bu maksatla ıda durumu bir sirkülerle Meslek Kcırnitele­
rinin bütün üyelerine teker teker duyurarak mütalaalannı talep etmiştir.
Komisyon faaliyetlerine halen devam etmektedir.
9)
Anayasa Üzerinde Yaptığımız Çalışmalar:
Kurucu Mecliste Anayasa üzerinde çalışma­
lar yapılırken İstanbul Sanayi Odası, İstanbul Ticaret Borsası ve Odamız temsilcilerinden kurulu
bir komisyon Anayasa projesini incelemiştir.
Bu komisyona aynı zamanda hukuk otoriteleri de katılmıştır.
Hazırlanan raporda Odalarm muhtariyeti, ticaret seribestisi, istimlak ve istimval mevzuları
üzerinde durulmuş ve görüşlerilmizi belirten bir
rapor hazırlanmıştır.
Bu rapor Odalar Birliğine takdim edilmiş ve
görüşlerimizin müdafaasmı yapımak üzere bir temsilcimiz Ankara'ya gönderilmiştir.
Odamızm Anayasa tasarısı ile ilgili raporunda, iktisadi ve sosyal mevzularda Anayasada tafsi
latlı hükümlere yer verilmemesi ve ancak aşağıda
tesbit edilen umumi esaslarla yetinilmesi tavsiye
olunmuştur. Tavsiye ettiğimiz umumi esaslar şun­
lardır:
- Ferdin hususi teşebbüs esasına dayanan
iktisadi hürriyeti ve kendisini kendi istek ve imkanlarına gfue yetiştirme serbestisi prensip olarak kabul edilmelidir.
- Mülkiyet hakkının korunduğu aç:Lkça belirtilmeli, ancak, toprağın atıl kalırnamasını sağla­
mak için toprak mülkiyetinin istisnaen sınırlandı­
rılabileceği, umumi menfaat icabı Devletin veya
diğer amme tüzel kişilerinin, rayiç bedelini peşin para ile ödemek şartile istimlakler yapaıbile­
cekleri tasrili edilmelidir.
Çiftçiyi toprak sahibi yapmak veya ormanları
devletleştir.mek gayesile hakiki veya hükmi şahıs
lardan iktisap edilecek gayrı menkullerin rayiç
fiatı en geç on yıl içerisinde ödenmelidir.
-Devlet husus! mülkiyette bulunan menkul
malları ancak kanunda açıkça belirtilen amme
menfaatinin gerektirdiği hallerde ve rayiç fiatı
peşinen ödenmek şartile iktisaha yetkili olmalıdır.
- Memleketin yer altı ve yer üstü servetlerinin aranması, ortaya çıkarılıması ve işletilmesi
hususunda fertlerin teşebbüslerini sınıriayacak
hükümler konulımamalıdır.
16
- Ticaret, sanayi ve ziraat odalan ve borsalar gibi mesleki teşekküllerin muhtariyetieri tam
olarak ıkabul olunmalı ve Devletin bunlar üze·
rindeki idari vesayeti kaldırılarak umumi bir
zabıta murakebesine inhisar ettirilmelidir.
- İktisadi devlet teşefbbüsleri hususi teşeb­
büısün haiz olduğu hak ve selahiyetlerden daha
fazla bir takım imtiyazlara sahip olmamalıdır.
Ayrıca .bunların teşkilatı ve tabi olacakları
usuller ve bu teşekküllerin personeli hakkınıda
hükümler Anayasada yer alrnamalıdır.
- Merkez Bankası ile ilgili hükümlere Anayasada yer verilmemelidir.
- İstişari mahiyette ikurulması faydalı olan
Milli İktisat Şilrasında ticaret, sanayi ve ziraat
odaları gibi meslek teşekkülleri temsilcilerine yer
verilmelidir.
- Anayasanın genel esasları dahilinde sen dika hürı:iyetini teımi.n etmeli, siyasi gayelerde kullanılmaırnak şartiyle grev ve 1okavt hakkı tanın­
malidır.
Ayrıca çalışanların iş
leşme
verenlerle kollektif söz ·
yapabilme imikanları sağlanmalıdır.
Çalışma şartlarının ve sJ:)syal yarrumların tan~
zirni hususu ayrı kanunlara bırakı1mahdır.
- Anayasada yer alan iMisa<di ve sosyal
fonksiyonların yerine getirilme:si · vazifesini devlet
ancak iktisadi ve mali kaynaklarının sağladığı
imkanlar nisbetinde yerine getirmekle mükellef
bulunmalıdır.
- Memleketin uzun seneler içinde bulunduğu iiktisadi buıhranın giderilmesi yolunda iç ve dış
yatırırnlara ve şahsi teşebbüse olan ihtiyaç aşİ··
kardır.
Bu yatırımlar için hususi ve yabancı teşebhü­
sün riskini tam bir teminat altına almak memleketin iktisadi ımenfaati bakımından zaruridir. Bu
itilbarla Anayasada yerli ve yabancı yatırımları
bu bakımdan teşvik edecek ve koruyacak bir
pren:sibin bulunması faydalı olacaktır. Niteıkim
buna muvazi olarak yeni Gelir V ergisi kanunu
bu hususta koruyucu ve teşvik edici hükümleri
muıhtevi olduğuna göre hususi kanunların bu eği­
Iiımini Anayasanın kefaletine alması bir güvenlik
doğuracaktır. Bu güvenlik iktisadi hayatm temelidir.
10)
5590 Sayılı Kanun üzerinde yapılaını Ça-
lış~ar:
5590 Sayılı Kanunun bir çok hükümleri itiba
riyle ki:fayetsiz olduğu, hele nizarnname hüküın­
lerinin bilhassa personel durumunu tanzim edemediği yakın malumlarıdır.
Kanun ve nizarnname hükümlerinin tatbikabilhassa Ticaret Bakanlığı, Odalar Birliği ve diğer odalar arasında devamlı anlaşmazlıklar doğurımuş, bidayette talıkik mevzuu olaraik ele abnan tasarruflarm sonradan odaların yetkisi dahilinde olduğu Ticaret Bakanlığınca da kabul ediltı
miştir.
Odamız, İstanbul Sanayi Odası
ve İstanbul
ile tam bir mutabakata vararak,
görüşlerini, Bakanlık temsilcilerinin de katıldığı
bir toplantıda savunmuş ve :odalara muhtariyet tanıyan 5590 sayılı Kanunun ana prensiplerinde
her hangi bir değjşiklik yapılmasının, Kanuna
muhtariyeti zedeleyici hüikümler konulmasımil
memleket menfaatine uygun düşmediğini izaha
çalışmış, mevcut hükümlerin ancak bu prensibin
ışığı altında tefsire tabi tutulabileceğini yeni Anayasanın ilgili hükümlerinin de bu yıoldaki görüşle­
rİnıize kuvvet vereceği ısrarla ıınüdafaa
edilmiş­
Ticaret
Borsası
tir.
Diğer taraftan Ankara'da Odalar Birliğinde
ve Odamızda Genel Katipler seviyes'-nde yapı­
lan toplantılara iştirak edilımiştir.
Çalışmalara devam olunmaktadır.
ll)
Bölge
Toplantılan
:
Odalar Birliğinin 16 Ocak 1961 tarihinde
Muamelat Yönetmeliği Semineri vesilesiyle yapılan toplantılaTa iştirak eden
İstanbul Sanayi, İzmit Edirne, Tekirdağ, Kırklar­
eli, Çanakkale, Çorlu, Uzunköprü, Lüleburgaz Ticaret ve Sanayi Odaları aTasında yapılan fikir teatisinde:
Odamızda tertipeldiği
- Turizm konusunda bir broşür hazırlanma­
karar altına alınmış,
- İstanbuldaki Bölge Planlama Müdürlüğü
ile devamlı işbirliği yapı1ınası hususunda mutaoakata varılmıştır,
- İcra ve İflas .Kanunu, muhtelif Vergi kanunları, ımunzam aidat meselesi, İhracatı Geliştir­
me Merlkezi ile vaki münasebetler gibi müşterek
mes'eleler dahilinde ilgili Bakanlıklar ile temas
etmek üzere bir heyetin Ankaraya gönderilmr;si
ne kaTar veri1ıniştir.
MaııınaTa ve Trakya bölgesindeki şehirlerin
birbirleriyle ve bilhassa İstanbul ile olan ticari ve
sı
iktisadi münasebetlerinin sıklığı ve birbirini tamamlayıcı karakteri göz önünde bulundurularaık
bölgedeıki ticaret, ticaret ve sanayi ve sanayi odaları ile ticaret borsalarının işbirliği yapmalarının
faydalı olduğu neticesine varılmıştır.
Yapılan çalışmalar
ve hazırlıklar sonunda ;
Bursa, İzmit, Edirne, Kırklareli, Adapazarı, Çanakkale, Tekirdağ, Bandırma, Uzunköprü,
Gemlik, LülebuTgaz, Çorlu, GeHbolu, Keşan, Malkara Oda ve Borsalarının ınuvafakat ve iştirade­
riyle çalışmalara başlanmıştır.
İstanbul,
Bölgenin iktisadi, ticari, ve ınıali konulardaki
problemleri ile planlı ve mütecanis bir
kalkınma programının tahakkuku üzerinde görüş
ve fikir birliğine varma:k, teklif ve temennilerde
bulunarak ilgili makamların bu konulardaki çalışmalarında faydalı ve yardımcı o·lmak maksat ve
gayesiyle (Marmara ve Trakya Odaları ve Borsaları Bölge Toplantıları) müessesesi vücuda getiril-
müşterek
miştir.
Bugüne kadar, 27/3/1g.61, 12/5/1961 taTilıle­
rinde İstanbulcia ve 1/7/1961 taTiliinde Çorlu'da
ve nihayet 10/11/1961 tarihinde Bınsada olmak üzere dört toplantı yapı1ınıştır. Bu toplantı­
larda ele alınan konulardan başlıcaları şunlardır :
-Bölge iktiswdi kalkınma planının hazırlan­
masına esas olmak üzere Odaların kendi çevrelerine ait birer iktisadi plan hazırlamaları;
-İç Tınizm:
- Zirai poroblem : Bölgelerdeki zirai istihsalin nevileri, cinsleri, istihsal miktarları, nakil,
ambalaj muhafaza şeikilleri, müstahsil veya tacirin
dertlerini inceleme;
-
Sınai
mamullerin kontrolu;
---.. Bölgenin İstilisal ettiği üstün kalitedeki zirai maddelerin tağşiş veya taklit edilımesini önleyici tedbirler;
-Bölge çalışmalaTı için bir talimat hazırlan­
ması;
- Bölgenin İstilisal ettiği üstün kalitedeki
zirai maddelerin tağ"Şiş veya taklit edilmesini önleyici tedbirler;
- Bölge çalı~ıınaları için bir talimat hazırlan­
ması;
- Bölge planlaması konularında, Devlet
Planlama Dairesi ile işbirliği yapılması;
- Ay çiçeğine arız olan (OROBANŞ) hasta-
17
lığı iizerinıd.e yapılan incelemelerin derlenımesl ve
giderilmesi çareleri için teşebbüslerde
hastalığın
bulunulması.
son toplantıda;
-İktisadi durumumuzun vehameti belirtilerek ıbir an önce müstakar bir 'hukumet kurulması
için ımilli bir misak kurulması hususunda müşte­
rek bir beyanname yayınlaı1mış,
-Bölge Çalışma Talimatı bıbul edilmiş,
- Ü züım, şeftali ve eiıma mevzularmda b~r
Bursada
yapılan
araştırıma yapılması kararlaştırılmıştır.
Bö1ge çalışmalarının büro faaliyeti Odamızda
temerküz ettirilmiş olup bilhassa mali ve maddi
imkanları malıdut küçük odalara mesailerinde
faydalı hiZtlilet ve yardımlarda bulunulmasına ça-
hak ve veeibelerinin ve ceza hükümlerinin iki taraf için muvazeneli bir şekilde tanzimi, grev dolayısiyle kanun hükümlerine aykırı hareket eden
lerin sebep olabilecekleri zararları garanti edebilmek üzere işçi seT!.dikaları ve üst teşekkülleri tarafından 1bir (Grev Fonu)
ilidası lazrmıgeldiği;
meeburi tahkim sistemi yerine uzlaştırma prensibini hakim kılacak ihtiyari hakem sisteminin daha iyi bir şekilde işlenmesi gen1:{tiği hakem kurullarının teşkilinde idari
uzuvlar yerine adli
uzuvların vazifelendirilme:sinin uygun
olacağı,
tasarının bu gün konuşulan normal bir dil ile kaleıne alınması lazımgeldiği prensiplerini benimse··
yerek bu yolda tomenni ve tavsiyelerde bulunmu§hlr.
lı şılımaktadır.
Toplu İş Sözl~şmele:ri, Grev ve Lokavi
Kanıunu Tasarısı Üzerlııdeid Çalışmalar :
12)
Bu konudaki çalışmalara 1959 yılında, memlekette ,sanayileşme hareketinin ve buna paralel
olarak sosyal politikanın geli~ımesinin doğurduğu
zaruretlere binaen başlanmıştır.
Bu güne kadar sistemimizde her :::12 kadar
Borçlar Kanununun 316' ncı maddesi ve 5018 sayılı İşçi ve İşveren Sendikaları ve Sendika Birlikleri Kanununun 4' üncü maddesinin «Aıı fııkra­
sı ferdi iş akıdinin yanmda toplu iş akdine imkan
veren hükümleri ihtiva etmekte idiyseler de, bu
hüıkümler tatibikatta kıyınet ifade etmekten uzak
bulunuyorlardı. Zira, bu müessesenin işlemesini
mümkün kılacak unsurlar olarak mütalaa edilen
grev ve lokavt'a o tarihteki Anayasanın bünyesinde yer verilmemişti.
Bu sebeple, 1959 yılında başlanan toplu iş
sözle:;;ıınesi mevzuu üzerindeki çalışmalar, bu konu Anayasa temin.atı altında bulunmadığ·ından,
arzulanan inkişafı göstererek bir neticeye ulaşa­
mamış ve tatbikat sahasına intikal edememişti.
Odamız, yeni 'Anayasaımızda bu günkü sosyal hayatın realite ve icaplarına uygun bir tarzda yer alan ve çalı§ma ve çalıştırıma prensiplerinin
ışığı altmda hazırlanan (Toplu İş Sözleşmesi,
Grev ve L::ıkavt Kanunu) tasarısı hakkınd:a:ki görüşünü bir raporla belirttiği gibi, bu kcnuda Odalar Birliğinde yapılan çalı~ımalara da katılmıştır.
Bu çalışmalarda Odaımız, kanun tasarısında
grev istisnalaru,:n devlet sektörünü himaye eder
olmaktan ziyade hizmet meflıumuna ve iktisadi
zaruretlere uygun tarzda tadili, işçi ve iş veren
ıs
13) Piyasa Tei;kilderi ve K11.1,çiliı:. ve Orta İş·
let:melerin Piyasa Araştırmaları ile İlgili Viyana
Konferansı :
İktisadi geleceğimiz ve iktisadi istiıkrar ve kalkınmamız
için i'nracat davasının halledilmesi geherkes inanmış lbulunmakta,·:ln·.
Üıracatın arttırılması ve ye21i yeni ihraç maliarına
piyasa ve sürüm imkanları sağlanması mes'elesi
sadece men:ıleketimize has bir dava değildir. İle­
ri Avrupa memleketleri dahi, iktisadi rerahlanm
idame ettireHhnek ve hayat seviyesini yÜi~>;:s.elte­
biJ.mek için, tek11ik terakkilerin, otomasyorıun ne-·
ticesi ·::ılarak artan istihsal imkanlarına yeııi pazarlar aramak, iç ve dış piyasa imkanlarını azcı.:mi
derecede istismar etmek zaruretini hissederek Avrupa Prodüktivite Ajansının teşebbüsü ile Viyana
da 27 Eylül - 4 Ekim 1961 tarihleri arasında «Piya
sa Tetkiklerinde Mesleki Teşekküllerin Rolüıı ve
«Orta ve Küçük İşletmelerin Yeni Piyasa Araştır­
ımalarııı mevzu.unda iki beyne}milel Konferans ter
tip edilmiş, bu Konferansa Od:aımız da üç temsilci ile katılmıştır. Konferansa 18 memleket iştirak
etmiş, Yugoslavya ve İsrail ımüşahit bulundurmuştur. Mesleki teşeikküllerin piyasa tetkiklerindeki ro1ünü konu olarak alan ilk Konfera:ns'ta,
mıihtelif memleketlerde mesleki teşekküllerin piyasa tetkiklerinde halen yapmakta oldukları h izmetler gö:cden geçirilmiş, çalı~ıma grupları halir:deki toplantılarda muayyen mevzular üzerinde
müzakereler yapılmak :suretiyle karşılıklı fikir ve
maluınat teatisi ımümkün olmuştur. Odamız, piyasa tetkiklerinin ehemmiyetini müdriık olarak, İk­
tisadi ݧ,birli,ği ve Kalkınma Teşkilatma dahil
memleketler için, piyasa tetkiklerine esas teşkil
rektiğine artık
edecek temel bilgilerin sistEmatik ve ilmi usullerle derlenmesini, tahlilini deruhte edecek beynelmilel bir Enstitükurulması fikrini ileri sürmüş ve bu
düşünce, Konferansa katılanlar tarafından müsait karşılanımıştır. Ayrıca, her üye memlekette
milli enstitüler kurulması ve bu enstitüler arasın­
da işbirliği yapılması ve bilgi teatisi11in sağlan­
ması yolundaki teklifimiz de dikkat ve alaka ile
karşılanmıştır.
Orta ve küç,üik işletmelerce
yeıü
piyasalar
Konferansta
bu işletmelerin rekabet sahasında haiz olduldarı'
üstünlükler ile zayıf noktalar, çeşitli mesleki te->
şekküllerin, ticaret odalarının, ihracatın teşvik
edilmesi ve satış tekniğinin geliştirilmesi ile ilgili
faaliyetleri, ihracat baikımından orta ve küçük
işletmelerin ferdi faaliyet imkanlarının hududu,
piyasa tetkiki, mal tetkikleri, reklam, satışların
arttırılma~ı, yabancı teşeibbüslerle
işbirliği gibi
muhtelif sahalarıda sahip olduğu imkanlar, ihracat
hirliklerinin orta ve küçük işletmelere ihracat baluımmdan yapabileceği yardımlar mevzuu tetkik
1
araştırı ması mevzuundaki
İkinci
edi!miştir.
Konferansa
iştirabmiz,
piyasa tetkikleri ve
için bir mesleki teşekkül
olarak Odamızm yönelmesi gereken istikameti aydınlatmak baıl.-\.ımından faydalı ol:ınuş, muhtelif
memleketlerdeki mesleki teşekküllerin halen yapmakta oldukları faaliyetler ve sarfettiği gayretle rin toplu olarak mܧahedesine iı::nkan kazandmnış
tır. İlerki çalı~''"'lahrımızda, Konferanstan edinilen
bilgi ve tecrübeler geniş ölçüde i'.nıllanılacak, iç
ve dış piyasaların tetkiki bakımından muhtelif
yabancı teşekküllerle işbirliği yapılmak suretiyle
ekonomimize ve taeirierimize yeni hizmet imkan
ve fırsatını bize ibaihş€ıd:ecektir.
ihracatın geliştirilmesi
resim alınması Oda.mızca uygun mütalaa edilmeve bu talep hukuki ıme::metten de mahrum
miş
görülmüştür.
Hakikati halde, İstanibul Belediyesi, balıkha­
nede muamele gören halıikiardan hizmet karışılığı
oiaı·ak bir harç alınağa yetkili olmakla beraber,
balıkhaneye uğratılmadan ihraç edilen balıklar­
dan harç ve resim adı altında bir para tahsil et:meğe selahiyetli ıbulunmuyordu.
Odamız, bu hususu bir taraftan Ticaret Bakanlığına, diğer taraftan İstanbul Vilayetine arzetımiş, menşe şehadetnamelerinin ~hracat için zaruri bir vesika oJmadığı hususuna da işaret ederek, sıhh1 muayenenin gümrük. kapılarında yapılmasının muvafık olacağını ilgili
teşekküllere
telkin etmeğe çalışmıştır.
Bu teşebibüsili."TIÜz müsbet netice vermiştir. İl­
gili merciler Odaımızın telkinelerine uyarak bu
meciburiyeti kaldırmıştır.
Kabzrmallar Haklkmdla Yapılan Takibat
Merciler N ezdinde· Yaptı.ğımı~
Teşebhüsler :
15)
Dolayısiyle İlgili
Ka;bzımalların istihsal bölgelerine şifreli telgraflar çekmek suretiyle fiyat pahalılığına sebep
oldukları ile~i sürü?rmüş, bunların büyük bir kıEımı
hakkında adli mercilerce takibat yapılmış, bir kıs­
mı da Örfi İdare Kumandanlığınca nezaret altına
alınmıştır.
Odamız bu meseleye husus! bir önem verımiş,
Vilayet Makamı ve Belediye Reisliği nezdinde gerekli teşebbü~lerde bulunmuş, İdare Hey'et'aniz
üyelerind·en bir kısmının da katıldığı bir hey·et
savcılığa giderek ilgili dosyaları tetkik etmiştir.
Y apı1an incelemede :
- Çekilen telgrafların ticari teamüllere ay-
kırı bulunmadıkları
14)
Balıkhane Dışmda
Murunele Gören Balıklardan İstanbul Belediyesince Harç Alı:nrmam
Mevzuu İle İlgili Olarak Bakanlık ve İstanbul Be·
lediyesi Nezdi!'Hleki Teşebıbüslerhniz :
Ticaret Bakanlığından alınan1 'bir yazıda, bundan böyle ihraç edilecek balıklar için menşe ş~
hadetnamesi verilirken sıhhi muayenenin yaptı­
rı1ımış ve belediye rüsumunun ödenmiş olduğunJ
dair bir beJ,ge aranmasının usul ittihaz eıd:ilmesi
istenmiştir.
İhracatın arttınlmasına
yet
verildiği
ziyadesiyle ehemmibir devrede, ihraç edilen balıklardan
- Çeıkilen telgrafların pahalılık ve darlık yaratacak bir mahiyet taşıımadıkları,
tesbit edilmiştir.
Milli Korunma Kanunu'nun kaldırılmasıyla
bahis konusu davalar sukut etmiş bulunmaktadır.
Son olarak Hal'deki yerlerinden, çıkarılan
kabzımallardan bir gruhun Odaımıza müracaatı
üzerine durum İdare Hey'etiımiz üyelerinden müteşekkil bir hey' et tarafından mahallinde tetkik
edilerek kaibz1ımallara yeni yer tahsisinin ancak
Hal'in tevsii ve bu tevsiin de alakahlar la Od"aımı­
zın işbirliği neticesinde hallolunabileceği kanaatine varımıştır.
19
Ayrıca Hal mevzuu bir inceleme konusn olarak da ele alınmış ve bu hususta mütehassıs bir
elemana bir rapor hazırlatılmıştır.
16) Tazyikli Hava Çekiçlerine Mahsus Hususi Hortum!ar Haklnnda Teşefbhmleriıniz :
Gümrük Giriş tarife cetvelinin 40.09 pozisyonuna dahil olan tazyikli hava çekiçlerine mahsus
hususi hortumlar, Gümrük ve Tekel Bakanlığın­
ca alınan idari bir karar'a müsteniden yüksek resme tabi tutu!ımuş ve bu hal ilgili ithalatçıları ziyadesiyle müşkül bir durumda bıraıkmıştır.
Bu mevzuda Gümrük ve Tekel Bakanlığı ile
Sanayi Bakanlığı nezdinde gerekli teşehbü~lerde
bulunulmuş, neticede ithalatçılarımızı tatmin edecek bir formül üzerinde :mutabakata varılmıştır.
Bu şeki1de it'halatçılarıımız inik resim ödiyerek
mallarını gümrüıkten çekmişlerdir.
17) Sünger İstilhsal ve :i:hracını Arttırmak
İçin Alınması üereıkern• Tedbirler :
Sünger, ötedenberi memleketimizin istihsal
ve ihraç ettiği ve ayrıca ihracında büyük müjiküllerle karşılaşmadığı ve her zaman kuvvetli dö-·
vizler mukabilinde sattığı maliardanı biridir.
Süngerciliğiımizin inkişafı davası,
ihracattan
ziyade bir istihsal davasıdır.
thracı kolay olan bu malın alıcısı daima vardır. Süıngerciliğiımizin geliştirilmesi hususundaki
kanaatimizin sorulması üzerine, Odamız, gerekli
tetkikleri yaparak neticeyi Odalar Birliğine intikal etürmiştir.
Sünger istihsalini, teknik ve mali imkanlarla
mücehhez bir teşkilatla yürütmek isti:~salin arttırılabilmesi için şart bulunmaktadır.
Münferit müstahsillerin malınm değerlendi­
riLmesi, sünger kaçakçılığının önlenmesi, esasen
düşük kaliteli sünger ihraç eden meımleketlere
sünger ihraemın menedilmesi suretiyle bu memleketlerin bizden ithal ettikleri süngerlerle kendi
süngerlerinin kalitelerinin ıslahının önüne geçilmesi, sünger tarlalarının tahribine mani olmaik
için bazı tahditler konulması, ıdalgıçlığı bir müstakil meslek haline getirerek bilgili dalgıçlar yetişti­
ri1mesi, sünger müstahsiline kredi sağlanması, dalgıç malzemesinin kolaylıkla temini, bu maksatla
ithalinin serbest bırakılması veya yerli fabrika-
20
lar kurulması, sünger istihsalimizin arttırılması
için alınması gereken tedbirlerin belli başlılarını
te§ı~ül etmektedir.
Sünger müstahsili ve ihracatcısı memleketlerle .mukayese eıdildiği takdil'de, istihsalimizin çok
düşük olduğu görülmektedir.
Halen 18 - 20 ton cıvarmda olan istihsal, 150 200 ton'a çıkarılabildiği takdirde memleketlınıiz
ehE-mmiyetli bir döviz kaynağına sahip olacaktır.
18)
TekısW Sanayiimiz ve İhracat :
1958 senesi ağustosundan itiıbe>.ren takibine
istikrar programı ile ekonomimizin
uzun ve zahmetli bir intibak devresine girdiği,
bütün arazları ile görülmektedir. Bu intibak ve~i­
r~sini zaıman zc.man mevzii bulıranlara ve işsiz­
~iğe müncer olduğu da inikarı kabil olmaya:ı bir
vRkıadır. Hükfımetimizin, enflasyona müncer oimadan, ekonomimizi d'inamizme ve gelişmeğe
E:evi'.,.edecek tedbirleri a1:nakta tereddüt etmedi~ ine şüphe yoktur. SaHım ve sıhhatli bir ekonomiye
ve .muvazeneli bir gelişme devresine geçerken, en
fazla sarsıntıya uğrayan branş tekstil olmuştur.
b3şlana:n
Odamız,
tekstil sanayiinin
canlandırılnıası
;e
i; sizliğin hertaraf edilımesi için ihracatın lümrr. 1
;e şartları üzerinde durarak gerekli
ilgili merciiere intikal ettirmiştir.
teklifle.;.·mi
Raporda, Teıkstil sanayiinin bu günkü durumu,
bu piyasadaki durgunluğun diğer piyasalara da
intikal etmekte olduğu belirtilmiş, durgunluğun
gideriLmesi için ihracata hususi bir önem verilmesi üzerinde ıd:urulmuş, dış piya::a fiatları ile
maliyetleri arasında % 10 ııisbetinde bir fark olduğu ve bunun da mamulün bünyesine giren ve
ihraeta iade edilmiyen Gümrük Vergisine ait
bulunduğu ifade olunmuştur.
Bu raporda belirttiğimiz ve teklif ettiğimiz
h ususlar ilgili merciierin aldıkları kararlara müessir olmuştur.
19)
Tekstil Sanayiiinizin Ham Maddesi Olarak Yapağı İstihsali, istimali ve Ticareti İle İlgili
·Meseleler :
İhracatı geliştirmek için yapılacak çalıi)'i1lubr­
da yardımcı oLmak üzere Od2ımız «Yapağı,, mı>v­
zuunun tetkikini ele almıştır. Bu maksatla, Odamı2lda, Sanayi Odasına ve Borsaya bağlı mütehas-
sıs zevattan müteşekkil bir Kcımisyon kurulmuş
ve çalışmalara başlamıştır. Tetkikat ilerlemiş­
tir. Önümüzdeki günlerde neticenin bir rapor
halinde resmi mahmlara ve umumi efkara duyurulması temin edileceıktir.
Malumlan olduğu veçhile, yapağı mevzuu bilhassa tekstil sanayiimiz bakımından bü.yük bir
eheımıniyet arzetımektedir. Zira, son senelerde
mensucat sanayiimiz hızla gelişirken, bu sanayiin
ham maddesini teşkil eden yapağı. büyük bir ihmale uğramış, hayvancılık ekonomisi bakımından
büyük imkanlara sahip memleıketimizi tops bakı··
romdan ithalat yapmak gibi izahı .güç bir durnna
düşürmüştür. Şurası muhaki:{ak ki yapağı mevzuu sadece ihracat bakımınıdan ele alına:maz.
Hayvancılığımızın
gelişmesinin,
el>::c 11cmimizin
çeşitli sektörlerinde müsbet tesirleri olacağına
şüphe yoktur. Köklü bir zirai reformun düşünül­
düğü bir sırada, hayvancılığın, köylü işletmeleri­
mize munzam ve 'hatta müstakil bir gelir kaynağı olarak ele alınacağı ve modern metodlarla
hayvancılık ekonomisinin esaslarının vazedileceği muhaıkkaktır.
Büitün bu
ımülahazalar,
yapağı
üzerindeki Odamız çalışmalarının sadece dış ticaret bakımından değil, sanayi ve ziraat üzerindeki akisleri de ele alınmak suretiyle tetkiki ihtiyacını doğurmuş, bu maksatla dünya
yapağı
istihsalinin bu günkü meseleleri, istihsal ve istihlak trendi ,dünya piyasalarının özellikleri, dün
ya ticaretinde yapağının yeri ele alınmış, memlekehnizde yapağı. istihsalinin, istihlwl.-ünin, ihracatının durumu tetkik edilerek, Türkiye yapağı
istihsalinin miktarı ve evsafı, ihracatta ve istihlakte geleceğe ait ta!hminler, istihsalin bünyesine müteallik ted'bir, tavsiye ve teklifler sıralan­
mıştır. Yapağı üzerindeki tetkiklerimizden edinilec<:/{ tecrübelerle, diğer ihraç malarımız üzerinde de gerekli incelemeler yapılacaktır. Bu suretle Odamız, mühim bir dava olan ihracat konusunda uhde.mize terettüp eden vazifelerı ifa bakırnından hüsnüniyet ve gayretini
ortaya koy··
muş ·::ılmaktadır.
21
BÖLÜM
-III-·
TATBİKATA AİT YENİLİKLER
1)
Sicil
Kayıtları
:
Yüksek mallliınları olduğu veçhile, Odamız
sicil kayıtlarındaki değişiklikler Anikara'da Odalar BirliğiDin çıkardığı Türkiye Sicilli Ticaret
Gazetesinde yayınlanmakta ve yayınlanan deği
şiklikleri muhtevi gazeteler ilgili firmaya, firmaca istenen miktarda verilmektedir .
Bahse kcnu gazetelerin firmalara dağıtımı
işi evvelce ilgililerin devamlı şii':ı:ayetini
muc:p
o1makta iıdi.
Evvela, ısmarlanan gazeteler her gün geldikçe, bir memur, o gün s~il ilanı yayınlanan firmaların listesini çıkarıyor ve gazeteleri gelip almaları için firmalara :birer davetiye yazıyord'u.
Bu iş bir memurun bütün bir gününü alıyordu.
Saniyen, taahıhütlü olarak gönderilmeyen
davetiyeler bazan postada kayboluyar ve Hg:ilinin eline geçmiyordu. Bu yüzden firmalar gazetelerinin gelip gelmediğjni vaktiııde öğ:renemi­
yorlardı. Binnetice, geldikleri halde
zamanında
ilgililerce alınmayan gazeteler bütün bir o::1ayı
dolduruyor, tesadüfen gelen firmaların gazetelerini alttan çıkarmak imkansız denecek şekilde
gıÜ'çlüık arzediyordu.
Bu gün gazeteler gelir gelmez tacirin adresine taahhütlü olarak gönderildiği için yukarda
sayılan ma:hzurlar ve şikayetler mtadan kalkmış
bulu~ımaktadır.
2)
İthalatçı Vesikalarının Vizesi :
İthalatçı vesikalarının her yıl Haziran ayın­
da vizelerinin yapıldığı yüksek ımalUımlandır. Ha·
22
ziran ayının hangi gününde hangi firmaların vize için gelmeleri gerektiği gazetelerle ilan edilirdi. Fakat, gere~~ gazetede çıkan ilanımızın görülmemiş olması seibebiJ-~le, gerekse sair sebeplerle
vizelerini gününde yaptıramıyan firmalar ço~>:
müşküJ durumda kalırlardı. Halen bu us;_ıle son
veri1ımiştir. Yani, firmalar Haziran ayı boyunca
istedikleri günlerde gelerek vizelerini yaptıı·abil­
mektedirler.
Keza, vize dolayısiyle alınacak harçlar işi
de firm2lar için yorucu olmakta ]di. Zira, ithalatçı V esikaları Servisi dördüncü katta, Tescil Servisi üçüncü katın arka koridorunda, Vezne ise
ön koridorunda idi. Tüccar, vize harcını yatır­
:mak için lüzumsuz yere bir kaç kere yukarı çı­
kar, kapı kapı do1aşırdı. Bu gün bu usule de son
verilmiştir. İthalatçı Vesikaları
Servisi Tesçil
Şubesi içine alınmış, Şu:beye bir de Vezne ilave
edilmiştir. Bu ş&::ilde, işler, aynı gişe önünde baş­
la.makta ve nihayet 'bulmaktadır.
Bu servisimize günde 100 ~mdar muaıııele
intikal etmektedir. Bu durum !bize kolaylığın küçümsenemeyeceğini gösterir.
3)
Fiyat K,9ntrol Beyannameleri :
İthal mallarının fiyat kontroluna
ait tesçil
beyannameleri evvelce sewiste bir gün bekletildikten sonra ilgiliye veriliyordu. Tüccar için
li.izuımsuz zaıman kaybına seıbep olan bu usule de
ni!hayet verilmiştir. Bu servisimize yapılan müracaatların günde ortalama 250 - 300 arasında olduğunu söylersek meselenin önemi kendiliğin­
de n anlaşılır.
Keza, tesçll beyannamelerhıinı harçları
yine Servisteki vezneden alınmaktadır. Bu
tacirin işlerini çcı3: kolaylaştırmıştır.
4)
da
da
İhraç Tescil Belgeleri :
İhraç mallarıımıza ait tesçil belgeleri evvelce
Yönetim Kurulumuza arzedildikten :sonrn ilgiliye veriliyordu. Bu usul kaldırılmıştır. Binnetice,
ihraç muameleleri daha çabuk intaç edilmektedir.
5)
Kütüphanemiz :
Odaımız kütüphanesi senelerdir tenkitlere muhatap olmakta idi. Zira, kitapların alınması, kaydı ,hıfzı, ariyeten verilmesi işleri gayrı muntazam şekilde yapılmakta idi.
Halen kütüphanemiz en iyi işleyen servislerimi~J.en biri hali:ı.ıe getirilmiştir.
Kütüphaneye bol miktarda kitap alınmak­
tadır. Bu kitaplar mevzularına ve isimlerine göre derhal fişlere işlenmektedir. Mecmualardaki
makaleler de, keza, mevzularına göre fişlere i;ş­
lenmektedir. Bu sayede, muayyen :bir konuda yazılmış kitap ve .makallelerin isimleri bir anda bu
fişler sayesinde öğre21ilelbilmektedir.
Ayrıca, evvelce İzımit
Kağıt
Fabrikasına
gönderilen yerli ve yabancı gazeteler şimdi ciltlenerek sa~danmakta ve J:ı.e:r zaman faydalanıla­
bilecek hale getirilmektedir.
6)
Adres
Kitabı
masıdır.
·bundan 7 yıl evvel böyle
bir kitap
yayınlamıştır. Ancak, vaktinde hazırlandığı hal-
de bir çok sebepler yüzünden geç yayınlanmı~
olan ikitap bir çok teknik noksanlarla da dolu
idi. Yeni adres kita bımız, geçmiş tecrübelerden
faydalanılarak mükemmel bir şekilde tacirlerimizin ve yabancı iş adamlarının istifadelerine sunulacaktır.
7)
Kiiçül.: Sanayiciler :
Odamıza kayıtlı
8)
küçük sanayiciler için, fi:ı·-
İstatistik Kütüphanesi :
O.::lamızda bir İstatistik Servisi 'bulunduğu
yüksek malumunuzdur. Bu Servisiıı görevleri
hayat pahalılığı, toptan eşya fiyatları endekslerini 'J:ıazırlamak ve Od:amızca verilen men şe şe·
hadetnamelerine göre limaDrmızdan yapılan ihracatın istatistiklerini tanzim etmektir.
Bu kerre, bu Servise mütenazır olarak baş­
ka bir servis ihdas edilmiştir. Mecnleketimizde
ilk defa olmak üzere Odamızda kurula~ı bu serviste bütün dünya devletlerine ait her türlü ishEstikleri bulmak kabil olacaktır. Bu i:hsai bilgı­
lerin tacirlerimiz için ne kadar faideli olacağı
ızahtan varestedir.
9)
:
Adres kitabı i§i her oda içinı en başta gelen bir mevzu olımak icabeder. Zira, bir odanı:1
en önemli görevlerinden biri de üyeleri hakkın­
da tam bilgi veren bir kitabı her yıl yayınla­
Odaınız
ma isimlerine göre fişler tanzim edilmiştir. Bu
fişlerin yardımı ile herhangi bir saııayicinin durumunu büyü{ç :bir kolaylıkla her an öğrenmek
kabil o1ımaktadır.
Ayrıca, kapasiteleri te~lbit edilmemiş çok sayıda firmanın kapasitesi tesbit edilmiş ve evvelce yapılan tesbitierin büyük bir kısmJ da yeniden gözden geçiri~mişiir.
Nihayet, yine küçük sanayiciler için gezici
memurlar tefrik edilmiştir. Bunlar sanayicileri
çalışma yerlerinde ziyaret ederek işlerinin kolaylas.i:ırılmasına yardim etme~üedirler.
Diğer taraftan, faaliyet devnınizde
tevziat
muntazam bir şekilde yürütülımÜş ve tamamen
dbjektif esaslara istinat ettirilmiştir.
Bir
Memur
Kursları
ımüesseseyi
idare edenler memurlar olyüksek kalitelerle mücehhez olmaları o müe:sseseıd.en daha çok faide
sağlanmasını .müımıkün kılar. İşte lbu hakikati göz
önünde bulunduran Yönetim Kurulumuz, memur larıımızın Ibilgi seviyesini artırmak için çeşitli kurslar tertip et.meği .muvafık mütalaa
etmiştir. Kursların ne şekilde tertip ve idare oluna cağı Teşkilat ve Personel Yönetmeliğinde :tanzim olunmuştur.
Yüksek malılımları olduğu veçihile, İç Yönet
melik henüz tasdik edilmiş değildir. Binnetice,
Teşkilat ve Personel Yönetmeliği de henüz proje hüviyetindedir. Bir taraftan bu durum, di.ğer taraftan da hütçede kurslar için ta'hsisat olmaması ımuvacehesinde kur.slarm bütünü ile 1962
yılında faaliyete geçirilmesi neticesini doğurmuşduğuna
göre,
memurların
2a
tur. Bununla beraber şimdilik muhasebe kurslan-
maınış olmaımız neticesi, re::ımi makamlarca piya-
nı açmış. bulu.n<naktayız.
sa durumu ~hakkında sorulan sorulara sıhhatli
cevaplar vermek ıınÜiml<::ün olamamıştır ve olaınaınaktadır. Bu hal, dolayısiyle, tüccara zararlı
olmaktadır. Zira, piyasayı tanzim işinde bizzarur
karanlık içinde hareket eden resmi
makamlar
bazan yanlış tedbirlere teves::ıül etmektedirler.
İşt bu eksikliği müşahede eden Odamız, Tül"kiyede ilk defa olrnak üzere iböyle bir raporu
muntazaman yayıulamak için gerekli teşebbüs­
lere geçmiş bulunmaktadır. Neticenin gerek rneın
leketiın;z, gereı1.zse Odaınız mensupları için hayır­
10)
Memurlara Ö.ğle Yemeği :
Resrn1, yarı resmi ve özel hemen bütün müesseseler ınemurlarına ötedenberi ya bilabedel
veya çok ucuz bir bedel karşılığı öğle yemeği
vermektedirler. Bu sahada maalesef geri kalmış olan Odaınız bu eksikliğe de bir çare bulmuştur. Odamız Memurları Cemiyetinin tesis· ettiği lokantaya bütçemizden, yardım olarak heı·
ay 6.000 lira öıdenınekteıdir. Böylece, yıllardır 1:ahakıkuk ettirilınek istendiği halde türlü sebeplerle başarılamcıjmış olan bir istek de gerçekleş­
tirilıniş bulunmaktadır.
11)
Pratik
Aıkşaım
Ticaret
Kursları
16 Yıldanberi faaliyette <bulunan ve ticaret
alemimiz için binlerce teknik eleman yetiştirmiş
bulunan Pratik Akşam Ticaret Kursları faaliyetlerine devam etmiştir.
12)
Aylık
Yüksek
Konjonlk.tür
ımalCrmları
Rap 1tıru
:
olduğu
veçihile, bilhassa
piyasanm
durgunlaştığından veya canlandığından
bahsedilmektedir. Fakat bu güne kadar bunu ilmi metodlarla ölçme işine tevessül olunmaıınıştır. Bu
yüzden, ınuayyen• bir ticaret kolundaiki canlılık
veya durgunluk bütün piyasaya teşmil edilerek yanlış neticelere varılınaktadır.
Yine böyle bir konjantür müş'iri yayınla-
son
24
yıllarda ınemleketimizde, sık sık
lı olacağına eımin bulunmaktayız.
13)
Oda Arsa ve
Binası
:
Yüksek malumları olduğu veçhile, Odamız
84 yildan, yani ilk kuruld'uğu gündenberi hep ken
dine ait olmayan binalarda iğreti vaziyette çalış:·
mıştır. Fakat, bu 84 yıl içinde Odamızın kaydet
tiği gelişıneler kendi ihtiyaçlarına tam cevap verE!hilecek bir binada çalışmasını zaruret halin~::
getirmiştir. Bu da, sırf Odaımıza göre bir bina
yaptınlmakla ıhalledile:bilirdi. Yönetim Kurulumuz, ger€1~di para mevcut olduğu halde son 15
yıl içinde başarılamayan bu çok önEmli mes'eleyi
d.e kat'i hal şekline bağlamış bulunmaktadır.
Hepinizin de bildiği gibi, bina içirı gereldi
arsa satın alınmış ve inşaat :s:ondajlan yapılmış­
tır.
Sayın
Meclisiniz üyelerinden bir kı r,mının da
katıldığı özel bir kcmisyo.n 1bina projesi üzeı·in]e
devamlı çalışmalar yapmaktadır. Önümüzdeki +::ı.a­
liyet devresinde binaya başlayabileceğimizi kuvvetle tabımin etmekteyiz.
F
I. BÖLÜM:
lışmalarıımız.
DEGiŞiKLİKLER
(REORGANiZASYON ÇALIŞMALARI)
yöneltilmesi
çalış­
maları
2) Mevzuat üzerinde çalı~malar
- İç Yönetmeliık
- Meclis İç Taliımatı
- Meslek Korniteleri İç Tali:ınatı
- Yönetim Kurulu İç Talimatı
- Teşkilat ve Personel Yönetmeliği
- İş Talimatları
3) İdari büııyenin isla~hı çalışmaları
4) Çalışma z1hniyetinin islahı çalı~ımaları
ll. UÖLÜM:
ÜYELERİMİ.Zİ DOGRUDAN DOGRUYA
İLGİLENDİREN FAALİYETLERİMiZ
1) Vergi kanunları :
- Umuımi teşeblbüsler,
:A) - Gelir Vergisi Kanunu,
B) - Zirai Kazançların
Vergilendirilmesine ait hükümler,
C) - Gider Vergisi Kanunu,
Ç) -Kurumlar Vergisi Kanunu,
D) - Bina ve Arazi V ergileri Kanunu,
E) - Gümrük Kanunu ve Güımrük Giriş Tarife Cetveli
F) - Yatırımlar Finansman F'onu ve Tasarruf Bonoları Kanunu
2) Dış Ticaret Rejimi ve Anlaşmalı Memleketlerle Münasebatımız Mevzularmdaki
Oda Mütalaaları.
3) İhracatla İlgili Meseleler Üzerindeiki Çalışmalanmız.
4) Madde Etüdleri.
5) Tenzilatlı Satışlarla İlgili Çalı:;ımalarımız.
6) Transit Ticareti, Aıntrepoculuk ve İstan­
bulcia ıbir Serbest Bölge Tesisi Konusundaki Çalışmalarımız.
7) İcra ve İflas Kanunu Üzerindeki Çalış­
ımalarımız.
T
8) Ortalama Kar Hadleri Mevzuundaki Ça-
ODA BÜNYESİNDE YAPILAN
1) Odanın esas ıgayesine
s
H R
9) Anayasa Üzerindeki Çalışmalarrm~z.
10) 5590 sayılı Odalar Kanunu Üzerindeki
Çalışmalarmıız.
ll) Bölge Toplantıları.
12) Toplu İş Sözleşımesi ,Grev Hakkı ve Lokavt Kanunu Tasarısı üzerindeki Çalış­
malarımız.
13) Piyasa Tetkikleri ve Küçüik ve Orta İş­
letmelerin Piya~a Araştırmaları ile ilgili
Viyana Konferansı.
14) Balıkhane Dışmda Muaınıele gören Balıkların harca tabi kılınması ile ilgili olarak İstanbul Belediyesi ve Bakanlık nezdinde Teşebbüslerinıiz .
15)
Kabzımallar hakkında yapılan
layısile
tabbat doilgili merciler nezdinde yaptığı-­
mız teşehbüsler.
16) Tazyikli hava çeıkiçlerine mahsus husus!
hortumlar hakkındaki teşehbüsleri<rniz.
17) Sünger istihsali ve ihracı için alınması
gerekli teddirlerle ilgili mütalaalarımız.
18) Tekstil Sanayi'iınıiz ve İhracat.
19) Tekstil Sanayi'imizin Ham maddesi olarak yapağı istihsali, istimali ve Ticareti
ile ilgili ınıeseleler.
III. BÖLÜM
TATBİKATA AİT YENİLİKLER
1)
2)
3)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
ll)
12)
13)
Sicil
Kayıtları,
İthalatçı Vesikalarının
Vizesi,
Fiyat Kontrol Beyannameleri,
Kütüphanemiz,
Adres Kitabı,
Küçük Sanayiciler ,
İstatistik Kütüphanesi,
Memur KurE/ları,
Memurlar Öğle Yemeği,
Pratik Aı3::şa;ın Ticaret Kursları,
:Aylık Konjonktür Raporu,
Oda Arsa ve Binası.
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1