Slayt 1 - video.eba.gov.tr

ANADOLU UYGARLIĞI
HİTİTLER UYGARLIGI (MÖ 1700-MÖ700)
Anadolu’ya M.Ö. 2000 yıllarında
Kafkasya’dan gelip yerleşen Hititler,
Anadolu’da Kızılırmak çevresine yerleştiler.
Başkentleri Hattuşaş (Boğazköy)’dır..
Devletin bilinen ilk kralı I. Hattuşi'dir
(Labarna).Mısırlılar ile M.Ö. 1296'da başlayan
Kadeş Savaşı M.Ö. 1280'de sona erdi.
Özellikleri:
1) Anadolu’da ilk merkezi krallığı kurdular.
2) Tarihte bilinen ilk meclisi (Pankuş) kurdular.
3) Mezopotamya’dan aldıkları çivi yazısından başka kendi resim yazılarını
kullandılar. (Hitit Hiyeroglifi)
Özellikleri:
4) İlk tarih yazıcılığı örnekleri verdiler, Anal denilen yıllıklarda (kronikler)
başlarından geçen olaylar olduğu gibi yıl, yıl kaydedilmiştir.
5) Aile ve ceza hukukuna önem vermişler, kanunları tabletler üzerine
yazmışlardır.
6) Mısır ordusu ile tarihin ilk büyük meydan muharebesi olan Kadeş Savaşı’nı
yaptılar. Savaş sonunda imzalanan Kadeş Antlaşması tarihin en eski ve
önemli yazılı antlaşmasıdır.
Antlaşmanın bir metni Mısır’da
Karnak tapmağında, ikinci
metni Boğazköy’deki Hitit
Devlet arşivinde bulunmuştur.
Özellikleri:
7) Tarihteki ilk köprüyü yapmışlardır.
Hititler M.Ö. 1200’de Balkanlar’dan gelen
Trak kökenli bir kavim olan Frigler tarafından yıkılmıştır.
ANADOLU UYGARLIĞI
FRIGYA UYGARLIĞI (MÖ 1200-MÖ 676)
Hitit devletinin yıkılmasından sonra Anadolu’nun iç ve batı
bölgelerinde kuruldu. Başkentleri Gordion’dur.
Özellikleri:
1) Ticaret yollarının kavşağında bulunmasına rağmen Frig ekonomisinin
temeli tarıma dayanıyordu. Tarımla ilgili yasalar bu nedenle ağırdır.
2) En büyük tanrıları tabiat tanrıçası Kibele’dir.
3) En ünlü hükümdarları Midas’tır.
ANADOLU UYGARLIĞI
LIDYA UYGARLIĞI (MÖ 680 –MÖ 546 )
Gediz ve Menderes Irmakları çevresinde kurulmuştur. Başkentleri Sard’dır.
Özellikleri:
1) Kral Giges zamanında güçlü bir devlet haline geldiler.
2) Doğu kültüründen çok batı kültürünün etkisinde kalmışlardır.
3) Kimmer’leri Anadolu’dan çıkardılar.
Özellikleri:
4) Başkentleri Sard’dan, Elam’da Sus Şehrine kadar uzanan, en eski ticaret yolu
“Kral yolu”nu yaptılar.
5) Değiş-tokuş yöntemine dayanan ticareti ortadan kaldırarak, tarihte ilk kez
parayı kullanan toplumdur.
Böylece ticaret hacmi artmıştır.
Özellikleri:
6) Ticaretin gelişmesinden dolayı, ücretli askerlerden ordu oluşturdular.
NOT: Ücretli askerler Lidya’ya vatan sevgisi ile bağlı bulunmuyorlardı. Bu durum
savaşlarda askeri başarı kazanmayı güçleştiriyordu. Lidya’nın Med’ler karşısında
uğradığı yenilgi sonucu bağımsızlığını kaybetmesinin temel nedeni budur.
Lidya Devleti’ni Pers’ler yıkmıştır.
ANADOLU UYGARLIĞI
İYON UYGARLIĞI (MÖ 1200 –MÖ 334 )
M.Ö. 1200 yıllarında Yunan Yarımadası’ nın Dorlar tarafından işgal edilmesi üzerine
buradan kaçan Aka’ların İzmir, Milet, Efes, Foça ve Bergama dolaylarına yerleşerek yerli
halkla kaynaşmaları sonucunda meydana gelen uygarlıktar.
Özellikleri:
1) Uygarlıkta çok ileri giden İyon’lar Yunanlıları da etkileri altında
bırakmışlardır.
2) Denizcilik ve ticarete önem vermişlerdir.
3) Fenikeliler’den alfabeyi alan İyonlar İyon alfabesini oluşturdular.
Özellikleri:
4) Tarihte ilk kez demokratik yönetimler oluşturdular. Aristokratik
Cumhuriyet’le yönetilmişlerdir.
5) Doğu uygarlıklarını Ege Havzası’na taşımıştır.
6) Mimaride İyon düzeni olarak bilinen yapı tarzını oluşturdular.
Özellikleri:
NOT: İyonlar bilim, sanat ve felsefede çok önemli gelişmeler gösterdiler. Matematikte
Tales ve Pisagor, Fizikte Aneksimenes, Tıpta Hipokrat, Tarihte Heredot, Şair Homeros
İyon asıllıdırlar. Felsefede Milet Okulu’nun kurucusu İyon’lardır. Yunan kültürünün
oluşmasında, İyon’lu bilginlerin etkisi vardır.
İyon’lar Pers istilası sonunda zayıflıyarak yıkılmışlardır.
ANADOLU UYGARLIĞI
URARTU UYGARLIĞI (MÖ 900 –MÖ 600 )
Van çevresindeki küçük devletlerin kurdukları konfederasyon daha sonra
merkezi bir devlet haline getirildi. Başkenti Van Tuşba’dır.
Özellikleri:
1) Çivi ve Hiyeroglif olmak üzere iki çeşit yazı kullanmışlardır.
2) Sulama kanalları yaparak tarımı geliştirmişler, hayvancılıkla
uğraşmışlar
Özellikleri:
3) Kale, saray, tapmak yapımında ilerlemişler. Kabartma, kaya oymacılığı
maden işlemeciliği alanlarında gelişmişlerdir.
Urartu Devleti Med’ler tarafından yıkılmıştır.