MEDiNE-İ MÜNEVVERE'DEKİ ARiF HiKMET BEY KÜTÜPHANESi'NDE BULUNAN EDEBİYATLA İLGİLİ TÜKÇE YAZMA ESERLER Mahmut ŞARLI* Turkish Handwritten Manuscript in the Library of Arif Hikmet Bey in Madina. Arif Hikmet Bey, one of Ottoman Shaykhulislams, donated five hundred boaks to the library he built in his name as charitable foundaiton in the holly city Madina. His books were kept in that library until resent times. However they were transferred to a new Iy bulit library a short time ago. In this vark, the author explains the characteristics of267 Turkish books located in the library. Keywords: Turkihs handwritten manuscripts, Arif Hikmet Bey, Madina, Turkish language, Turkish literature. Kudüs, Kahire, Medine karlılıklarında bulunmuş; Anadolu ve Rumeli kazaskeri olmuş ve 1845'te de şeyhülislamlığa getirilmiş olan Şeyhülislam Arif Hikmet Bey, emeklilik yıllannı geçinneyi arzu ettiği Medine'ye gelerek, 18531856 yılları arasında Mescid-i Nebevi'nin kıble tarafına bir kütüphane yaptırmış ve sayısı 12 bini bulan kitaplarından 5 binini bu kütüphaneye vakfetmiştir.l Mührüne göre, kütüphanenin ismi de Mektebetii Şeyhii'l İslam Arif Hikmet'tir. Muhterem Ali Ulvi Kurucu'nun anlattığına göre, Anadolu ve Rumeli'deki bazı arazi gelirlerine sahip olan kütüphanede bir müdür, dört hafız-ı kütüp, mücellit, * Dr., Kayseri Fen Lisesi Edebiyat Öğretmeni Şeyhülislam Arif Hikmet ve Medine'de kurduğu kütüphaneyle ilgili daha geniş bilgi için şu eseriere bakılabilir: a) İsmail Cerrahoğlu, "Şeyhülislam Arif Hikmet ve Medine-i Münevvere'de Kurduğu Kütüphane", Ankara Üniversitesi ilahiyat Fakültesi Dergisi, XXX, 1988, s.III-129 Ankara. b) Mustafa L. Bilge, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Arif Hikmet maddesi, c.3, s.365. MAHMUTŞARLI 100 kapıcı, saka ve temizlikçi olmak üzere dokuz kişi görev yapıyordu. Kuruluşundan başlayarak yakın zamana kadar kütüphaneye vakfiyenin şartı olarak daima Türk müdürler tayin edilmişse de Ali Ulvi Kurucu, kütüphanenin son Türk müdürü olmuştur. Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı kuvvetleri Medine'den çekilirken kütüphanedeki kitapların bir kısmı Şam' daki Selimiye Camii yanındaki medreseye nakledilip burada muhafaza edilmiş, ancak sonradan vakfiyeye uyularak tekrar Medine'ye getirilmiştir. Yönetim Suudilere geçince kütüphanenin idaresi Osmanlı­ lardan alınarak 1957 yılında Hac ve Evkaf Bakanlığı 'na bağlanmıştır. Kütüphane, Mescid-i Nebevl'nin genişletilmesi sırasında yıkılmış, içindeki kitaplar da Mescid-i Nebevi'nin batı tarafına inşa edilmiş olan Mektebetü M elik Abdii'l Azfz isimli yeni bir kütüphaneye nakledilmiştir. ArifHikmet Kütüphanesi'nde bulunan eserler için, müdürü artık bir Suudlu olan bu yeni kütüphanede müstakil bir bölüm aynlmıştır.l995-1998 yıllan arasında bu kütüphanedeki Türkçe yazma eserleri inceleme imkanı buldum. Kütüphanede bulunan eserler, .Arif Hikmet tarafından dikkatle seçilmiş olanlar ve sonradan hediye edilmiş bulunanlardan oluşmaktadır. Daktilo edilmiş fihristinden elde ettiğim bilgiye göre kütüphanede bulunan yazmalar Arapça, Farsça ve Türkçe olup müstakil eserler veya çeşitli risalelerden meydana gelen mecmualar şeklindedir. Bunlar tefsir, hadis, fıkıh ve siyer gibi dini eserler ile tarih, coğrafya ve edebiyata dair eserlerdir. Makalemde, kütüphanedekayıtlı bulunan bu eserlerden, sadece edebiyata ait olan 267 adet Türkçe yazmayı tamtınaya çalıştım. Bunlardan eliiye yakınını bizzat gördüm. Diğer eseriere ait bilgileri ise sözünü ettiğim bu fihristten aldım. Y azmaların, önce alfabetik olarak adlarını, arkasından tasnif numaralarını verdim. Daha sonra bunların müellifini, müstensihini, ebadını, yazı çeşidini, satır sayısını ve varak sayısını kaydettim. Bu yazmalardan, üzerinde çalışma yapılmış veya basılmış olanlar2 hakkında da kısa malumat verdim. Eser Kayıt Adı Alıiiik-ı No müellif, e bat, yazı, sayfada satır sayısı, yaprak l/8ı ı Fevzi Efendi, 15x2 ı cm, ri ka, ı 3 st., ı 03 vr. Asiiletü'r-Ra'y ve lıilyetii'l-fazl 2/811 Müellifi bilinmiyor, 16x24 cm, talik, 23 st., ı8 vr. Ba'zı 4/811 Seyyid Muhammed Pertev, st., 62 vr. 32/811 Mahmud (Tayyar) Paşa, (İst., h.ı212), 13x2ı cm, talik, ı 5 st., ı 09 vr. Süleymiint Kaviiid ve Eş'iir Derc-i DurU/ı 2 ı3x30 cm, talik, 13 Basılı divanlar için bkz. Haluk İpekten-Mustafa isen, Basılı Divanlar Kata/oğu, Akçağ Yayınevi, Ankara, ı997 MEDINE-İ MÜNEVVERE'DEKİ ARiF HiKMET BEY KÜTÜPHANESi 101 33/811 Nalm, (tlf. h.1092), (Mst., : Şuur!, İst., h. 1104), llx19 cm, talik, 19 st., 45 vr. Divan 34/811 Ahmet Paşa, (Mst., : Türabi Mehmed Resfil, İst., 990), llx17 cm, talik, 13 st., 140 vr. Divan 35/811 (Üsküplü) İshak Çelebi, 16x23cm, talik, 21 st., 62 vr. Divan 36/811 Mevlevi Esrar Dede, 14x21cm, talik, 17 st., 90 vr. Divan 37/811 Dilgüşiiy-i Na'lm Şayhülislam cm, talik, 2ı Esad Efendi, 13x22cm, talik, 2ı Esad Efendi, ı5x21 st., 65 vr. Aynı eser 38/811 Şeyhülisıam st., 78 vr. ı3x20cm, Divan 39/811 Musullu Mehmed Esad Efendi, 17 st., 69 vr. Divan 40/8Jl Edirneli Emrullah, 1lx ı 9 cm, talik, ı 9 st., 70 vr. Divan 41/811 Enver!, (Mst., :Akca Muhammed; İst., h. 1063), 12x2ı cm, talik, ı9 st., 120 vr. Divan ı3x24 ı9 nesih, 42/8Jl Tevfik Efendi, Divan 43/811 Sam Efendi, 15x23 cm, talik, 13 st., 210 vr. Divan 44/811 Akovalı cm, talik, st., 132 vr. Hatem Efendi, 16x21 cm, talik, 19 st., 60 vr. Akovalı Hatem, 14x23 cm, talik, 19 st., 60 vr. Aym eser 118/811 Divan 45/811 Erzurumıu Hazık Efendi, (Mst., : Abdurrahim Mustafa İst., h. ı 196), ·13x23 cm, talik, 19 st., 85 vr. Divan 47/811 Haslb Cevrl, 16x21 cm, talik, 21 st., 17 vr. Divan 48/811 Haşim, Divan 49/811 Şemseddinzade 16x21 cm, nesih, 19 st., 80 vr. Hamdi, llxl9 cm, talik, 13 st., 244 vr. Divan 50/811 Hamld, , (Mst., : Muhammed Haki Raşid, İst., h. 1013), 13x22 cm, talik, 15 st., 76 vr. Divan 51/811 Hanlf Efendi, 13x22 cm, talik, 19 st., ll vr. Divan 52/811 Halil Efendi, 13x22 cm, talik, 21 st., 140 vr. Divan 53/811 Rüşdü İbrahim, (İst., h.111 1), 12x23 çm, talik, Divan 54/811 Daniş Efendi, (Mst., : Hafiz İbrahim Neslb; İst., h.1252), 15x20 cm, nesih, 19 st., 43 vr. 55/811 Daniş 25 st., 92 vr. Aynı eser Efendi, 13x24 cm, talik, 19 st., 72 vr. MAHMUTŞARLI 102 Aynı eser 56/811 57/8ı ı Divan Daniş ı6x24 Efendi, cm, nesih, ı9 st., 60 vr. Devi:lrl, (Mst., : Derviş Muhammed Üskubl, h. 977), ıoxı7 cm, talik, ı5 st., ı35 vr. İst.,: Divan 58/8ı ı Derviş Muhammed Emin, ı 7x28 cm, talik, st., 84 vr. 2ı Divan 59/81 ı İsmail Hakkı' nın halifelerinden Zat!, ı 7x28 cm, Divan 60/81 ı Riibl, Divan 611811 Riişid, 14xı9 Divan 62/811 Rami vr. Divan 63/811 Rahmi, (İst., : h. ı ı 70), 1 ıx20 cm, nesi h, 23 st., 66 vr. Divan 64/81 ı Rüşdü Divan 65/8ı Refiüddinül Emedl, (İst.: h. 1330), ı 5x2 ı cm, talik, ı 9 st., 35 vr. talik, 21 st., 82 vr. Aynı eser 1 66/8ı 1 ı ıx20 Paşa cm, nesih, cm, talik, Sami, Efendi, Refiüddinüı ı ı st., ı48 vr. ı5 st., ı ı2 vr. 12xı4 13x2ı cm, talik, cm, talik, ı9 2ı st., 109 st., 95 vr. Emedl, 18x27 cm, rika, ı 7 st., ı 09 vr. Divan 67/8ı ı Şah! st., Efendi, (İst.: h. ı ı 86), ı 2x2 ı cm, tali k, ı 9 vr. ıo4 Divan 68/8ı Divan 69/8ı ı Tahir b. Ali, (Mst.: talik, 13 st., 73 vr. I Sadik Efendi, 13x20 cm, talik, Derviş ı ı st., 65 vr. Ahad), ı4xı9 cm, Divan 70/811 Arif Efendi, ı 8x24 cm, tali k, ı 7 st., ı 3 vr. Divan 71181 ı Arif Süleyman Bey, ı 6x28cm, tali k, 25 st., 68 vr. Divan 72/8ı ı Abi'd Efendi, (Mst.:Dervlş Efendi, İst.: h.99ı), ı ıx20 cm, talik, ı 7 st., 72 vr. Divan 73/8ı ı İzzet Ali Paşa, (Mst.: Nazifzade Ahmed Hami d, İst.: h.ı224), ı2x22 cm, talik, 17 st., 84 vr. Divan 74/8ı 1 Ömer İzzet Sultan-zade İlbegişehrl, ı 7x24 cm, rika, ı5 st., 92 vr. Divan 75/8ı I Fazı! Divan 76/81 I Ferld ve Nübeyk, 17x20 cm, nesih, 21 st., 90 vr. Divan 77/8I 1 FuzOII, (İst.: h. 993), I4x22 cm, talik, 15 st., 115 vr. (Divanın sonunda şairin Leyla ile Mecnun'u bulunmaktadır.) Divan 78/81 ı Feyzl Efendi, 13x2I cm, talik, 17 st., 50 vr. Bey, I3x21 cm, talik, ı9 st., 98 vr. MEDINE-İ MÜNEVVERE'DEKİ ARiF HiKMET BEY KÜTÜPHANESi Divan 79/81 ı 103 Kadı Efendi, (Mst.: Ali Hasan, İst.: h. 1203), 13x21 cm, talik, 15 st., 59 vr. Divan 80/8II Leblb Efendi, 16x21 cm, nesih, 21 st., 40 vr. Divan 81/81 ı (Cefnevi)Lütfi Efendi, I Ix 17 cm, talik, 17 st., 188 vr. Divan 82/81 ı Mecdi', 12x25 cm, talik, 19 st., 57 vr. Divan 83/8II (Muhammed) Bahfil, 12xl8 cm, nesih, 15 st., 29 vr. Divan 84/8II Mehmed Rasim, (Mst.: Mehmet Nazif İst.: h.ll94),_13x22 cm, talik, 21 st., 35 vr. Divan 85/8II Muhammed Refdl, 12x21 cm, talik, 15 st., 65 vr. Divan 86/811 Muhammed Zihnl, (Mst.: Lutfullah, İst.: h. I 199), 16x28 cm, talik, 15 st., 200 vr. Divan 87/811 (Mirzazade) Mehmed Salim, 16x28cm, talik, 25 st., 35 vr. Divan 88/8ı ı Yusuf-zade Mehmed Aziz, 18x24 cm, talik, 32 st., 8 vr. Divan 89/8ı ı Muhammed Divan 90/81 ı Muhammed Mecnub, (İst.: h. 1085), ı 5x26 cm, talik, 9 st., 1ı O vr. Divan 91/8ı ı Muhammed Müştak, (Mst.: Nazif-zade Ahmed Hami d, İst.: h. ı 220), 13x23 cm, tali k, ı 7 st., 188 vr. Divan 92/811 Arif-i Billah Mahmud Hüdayl, (İst.: h.l213), 13x22cm, talik, ı 7 st., 146 vr. 93/8ı ı Arif-i Billah Mahmud Hüdayl, llxl9 cm, talik, 17 st., 34 vr. Divan 94/811 Müsıiml, Divan 95/8II Müslim, 13x2lcm, talik, Divan Aym eser Kaşif, ı4x25 cm, talik, ı3 st., 24 v . 13x23 cm, talik, 15 st., 34 vr. ı9 st., 35 vr. 96/81 ı Meşhur!, Divan 97/8II Mustafa Zekat, (İst.: h. ı 337), ı 6x23 cm, rika, ı 7 st., 48 vr. Divan 98/8Il Mustafa Rıza Hüseyin, (İst.: h.ll74, Mst.: Derviş Hüseyin), 12x21 cm, rika, 15 st., 203 vr. Divan 99/811 Mustafa Sami, Aym eser 100/811 Mustafa Sami, 14x26 cm, talik, Divan 1011811 Mustafa Münlf (Antakl), 13x24 cm, talik, 19 st., 68 vr. 17x25 cm, talik, 19 st., 57 vr. ı3x24 cm, talik, 19 st., ı7 ı22 vr. st., 170 vr. 104 MAHMUTŞARLI Divan 102/81 ı Mekk1 Efendi, (İst.: h.ı2ı8, Mst.: Osman Vasıt), ı5x23 cm, rika, 2ı st., ı ı2 vr. Divan ı03/811 Molla Kasım, (İst.: h. ı ı59, Mst.: Muhammed Cafer Müştillc), ı2x23 cm, talik, 12 st., 128 vr. Divan 104/8ı ı Nizameddin Efendi, vr. ı3x2ı cm, talik, 29 st., 150 Divan ıo5t8ı ı ( Erzurumlu) Nefi, ı2x20 cm, Divan ı06/81 ı Nil! Mirzazfide, Divan 107/8ı ı ı2x23 ı7 st., I 85 vr. cm, talik, 23 st., 82 vr. Bursalı Haşim, (İst.: h.I032), 14x21 cm, talik, ı7 st., 82 vr. 2ı ı ı ı Divan 108/811 Vah!d Efendi, 16x30 cm, talik, Divan ıo9t8ı ı SünbülzadeVehbi Efendi, talik, 13x22 cm, 162 vr. 110/811 Sümbülzade Vehbi, (Mst.: Muhammed Esad, İst.: h. ı249), 20x30 cm, talik, 2ı st., 123 vr. ıı Yahya Bey, Aynı eser Divan Aynı Aynı eser eser 1/811 ı4x2ı st., cm, talik, ı 3 st., 54 vr. ıı2t8ıı Yahya Bey, I 2x I 9 cm, tali k, ı 9 st., 62 vr. ı2x20 vr. ı3 ı ı3t8ı ı Yahya Bey, Divan ı ı4/81 ı "Der-na't-ı seyyid-ka'inat..." diye başlayan divanın müellifi meçhuldür. 10xı9 cm, talik, ı7 st., 47 vr. Divan 115/811 Ali, .(Mst.: M!r Ahmed İsmet, İst.: h. ı 236), ı6x23 cm, talik, 2ı st., 53 vr. Divan 116/811 Ahmed Baba, Divan ı 17/8ı 1 Yusuf-zade Mehmet Efendi'nin'in 13x20cm, talik, 19 st., 40 vr. Divan 119/8ll Bak!, (Mst.: Kasım Murad), 11x20 cm, talik, 14 st., 12ı vr. Divan 120/81 ı Şah Divan 121/81 ı Berr!, Divan ı22/81 ı Karaçelebizade Bahal, 13x21 cm, talik, 17 st., 35 vr. Divan ı23/8ı ı Teclis efendi, 13xl8cm, nesih, 15 st., 29 vr. Divan ı24/811 sabit, (İst.: h.ıı33, Mst.: Necib 13x25cm, talik, 29 st., ı26 vr. 125/811 Sabit, (İst.: h.l171, Mst.: Salih Yusuf), 13x20 cm, nesih, ı7 st., 164 vr. Aym eser cm, talik, ı2x2ı cm, talik, st., 60 vr. ı7 st., 98 vr. oğlu Erşed, Tahsinkulu Pertev, 13x20 cm, talik, 13 st., 14 vr. ı5x20 cm, nesih, ı9 st., 149 vr. Şlraze), MEDINE-İ MüNEVVERE'DEKİ ARİF HiKMET BEY KÜTÜPHANESi 105 126/811 Sabit, (İst.: h.l201), 15x2 1cm, tali k, 15 st., 183 vr. Divan 127/811 Sfikib, 13x20 cm, talik, 19 st., 86 vr. Divan 128/811 Servet Efendi, 16x24cm, talik, 15 st., 35 vr. Divan 129/811 Cazim Efendi, 13x20 cm, talik, 17 st., 77 vr. Divan 130/811 Muhammed Cem'!; 10x19 cm, talik, 23 st., 46 vr. Divan 131/811 Azmizade Haletl, 14x21 cm, nesih, 23 st., 102 vr. Divan 132/811 Muhammed Hayret Efendi, (Mst.: Üsküdarlı Abdülhamid Haşmet Muhammed Salim, İst.: h.l231), 14x23 cm, talik, 27 st., 47 vr. Aynı eser Divan 134/811 Hayall Bey, 1 lx18 cm, talik, 17 st., 118 vr. Divan 135/811 Muhammed Hayri, (Mst.: Nazif-zade Ahmet Hamid, İst.: h.l218), 12x22 cm, talik, 17 st., 99 vr. Divan 136/8ı ı Zati, 12x20 cm, talik, 15 st., 84 vr. Divan 137/8ı ı İstanbullu Mehmet Said, 12x21 cm, talik, 15 st., 233 vr. Divan 138/81 ı Büyük vr. Divan 139/81 ı Rezml Efendi, 12x21 cm, nesih, 15 st., 82 vr. ı40/811 Remzl, Divan 141/81 ı Bağdatlı Divan 142/811 Riyazl, 14x21 cm, talik, 17 st., 138 vr. Dtvan 143/811 Zlver divanı, (İst.: h.l247), 22x34 cm, güzel bir talik, 19 st., 265 vr. Divan 144/811 Sami, (asıl adı Ebubekir), (Mst.: Nazif-zade Ahmet Sadık, İst.: h.l214), 17x22 cm, talik, ı5 st., 61 vr. Divan 145/811 eser Aynı Ragıp Paşa, ı7x21 13x23 cm, talik, 15 st., 59 cm, talik, 13 st., 158 vr. Ruhi, ı2x19 cm, talik, 17 st., 112 vr. Sım, (İst.: h. ı 108), 13x19 cm; talik, 17 st., 28 vr. 10xı5 146/811 Edirneli Osman Server!, st., 50 vr. Aynı ı47/811 Edirneli Server!, ı 9x30cm, nesi h, 25 st., 192 eser cm, talik, ı Divan Vf. Divan ı48/811 Selami Divanı, 16x23 cm, talik, 21 st., 60 vr. 1 106 MAHMUTŞARLI Divan 149/811 Süleyman Efendi, (Mst.: Ahmed Süleyman Abdullah, İst.: h. 967), 17x25 cm, nesih, 22 st., 245 vr. Divan 150/811 Siyah! Dede, 12x21 cm, talik, 19 st., 66vr. Divan 151/811 Muhammed vr. Divan 152/811 Edirneli Divan 153/811 Şeyh!, 12xl9cm, talik, 15 st., 35 vr. Divan ı54/8ı ı Şeyd1il Mehmed Rasim, I 5x21 cm, talik, 17 st., Şakir, Şevki, 14x22 cm, talik, 27 st., 147 12x16 cm, talik, 15 st., 54 vr. 19 vr. Divan ı55/8ı ı Edirneli ı8ı vr. Divan 156/8ı ı Sabfihl Dede, (Mst.: Derviş Hüseyin Tfinl, İst.: h. ı 21 0), 13x20 cm, nesi h, ı 7 st., 27 vr. Aym eser 157/811 Karaman lı Sabfihl, ı 3x20 cm, tali k, 15 st., 33 vr. Divan ı58/811 Ahmed Sablh, 15x22 cm, talik, 21 st., Divan ı59/8ı ı Sıtkı el Erzenl, (İst.: h. I 306), I 7x23 cm, tali k, Sadık Çelebi, 14x2ı cm, tali k, ı 7 st., ıo8 vr. I 7 st., 37 vr. 160/811 Sıtkı, Divan 161/8ı ı Sadik!, 17x22 cm, talik, ı 7 st., 77 vr. Divan 162/811 Sun'!, 14x20 cm, nesi h, I 5 st., 55 vr. Divan 164/811 İsmail Asım, 13x22 cm, talik, 15 st., 58 vr. Divan 165/811 Defterdar Mustafa Atıf Efendi, (Mst.: Edirneli Abdullah Nahlfi, İst.: h. I 162), 14xl 6 cm, talik, 16 st., 40 vr. Divan 166/811 Edirneli Örfi Mahmut Ağa, (İst.: h.1183), 14x24 cm, talik, 17 st., 286 vr. Divan 167/811 İzzet Ali Paşa, (Mst.: Edirneli Abdullah Nahlfi, İst.: h. 1166), I 3x22 cm, talik, I 7 st., 70 vr. Divan ı68/811 Keçeci-zade İzzet Molla, ı6x27 cm, talik, 21 st., 253 vr. Divan ı 69/811 İzzetl, 14x21 cm, talik, ı 7 st., 40 vr. Aym eser 170/811 İzzetl, 12xl9 cm, talik, 17 st., 29 vr. Aym eser 171/811 İzzetl. 12x 19 cm, tali k, 21 st., 66 vr. Divan ı72/811 Aşki, Divan 173/811 Nevi-zade Ata!, (Mst.: Derviş Ahmed, İst.: h.ll22), 14x21 cm, talik, 21 st., 264 vr. Aym eser ı74/8ıl Nevi-zade Ata!, Aym eser I ıxı9 cm, talik, 19 st., 42 vr. 14x22cm, talik, 17 st., 78 vr. ı ıx20 cm, talik, 23 st., 248 vr. MEDiNE-İ MÜNEVVERE'DEKİ ARiF HiKMET BEY KÜTÜPHANESi 107 Divan 175/8ll Babürlü Ömer Han, I 5x2 cm, talik, 2 I st., I 33 vr. Divan 176/81 ı Şeyh Galib, (Mst.: İzzet ismiyle maruf Mir Ahmed, İst.: h.I266). Divan 177/8ll Ömer Fa'ik, 16x29 cm, 15 st., 32 vr. Divan 178/81 ı Feyzullah Efendi'nin oğlu olup Kaf-zade Abdülhay adıyla tanınan Faizi, 14x23 cm, talik, I 7 st., 64 vr. Divan 179/81 ı Ali Efendi'nin oğlu Tahir diye bilinen 14x21 cm, nesih, 21 st., 65 vr. Divan 183/811 Fasih Mevlivl Dede, 14x20 cm, talik, 21 st., 60 vr. Divan 184/8ll Fitnat Hanım, (Mst.: Eyüplü 12x 19 cm, talik, 17 st., 46 vr. Divan 185/811 Ka'ill Efendi, 15x3 ı cm, tali k, I 7 st., 53 vr. Divan ı86/81 ı Kavsl, Divan 187/81 ı Muhibbl, 16x25 cm, talik, 15 st., 84 vr. ı3x21 Hafız Fazıl. Osman), cm, nesih, 15 st., 95 vr. Divan ı 88/81 ı Na'ill, 12x24 cm, güzel talik, 25 st., 81 vr. Divan 189/811 Ganizade Muhammed Nadirl, (Mst.: Müftüzade Abdullah, İst.: h. 1088), I 6x26 cm, 98 vr. Aym eser 190/81 ı Ganizade Muhammed Nadirl, I 8x2 I cm, tali k, I 3 st., 57 vr. Divan 191/8ı ı Mustafa Mlrekzade Nami, 12x20 cm, tali k, I 7 st., 158 vr. Divan ı 92/81 ı Necati, 13x22cm, talik, 13 st., 21 I vr. Divan 193/811 Nedim, (Mst.: Nazif Mehmed, İst.: h. 10x20 cm, güzel bir tali k, 19 st., 96 vr. Divan ı 94/811 Neslb (Mevlevl 17 st., 65 vr. Divan 195/81 ı (Mühürdar Riigıp Paşa) Ahmet Nüzhet, I Ix I 9 cm, talik, 21 st., 65 vr. Divan 196/81 ı derviş ı 169), Dede), 12x20 cm, talik, Neş'et, (İst.: h.l264), 16x24 cm, talik, 13 st., 48 vr. Divan 197/811 Ebubekir olan Harputlu Nusret, (M st.: Nazifzade Ahmet Nazif, İst.: h. I2ı8), 13x23 cm, talik, 17 st., 84 vr. Divan 198/811 Şerif Nehcl, 13x23 cm, talik, 17 st., 84 vr. Divan 199/811 Yahya Nev'l, 12x19 cm, 17 st., 230 vr. Divan 200/811 Viisık Efendi, 12x21 cm, talik, 19 st., 35 vr. MAHMUT ŞARLI 108 ı5 Divan 202/8I ı Vahyl Efendi, I2x20 cm, talik, Divan 203/8ıı Va'di', I2x22 cm, talik, Divan 204/8ı Vehbi Efendi, Divan 205/8I I Ali Paşazade Yahya, (İst.: h.l209), ı3x2ı cm, talik, ı9 st., 25 vr. 46/8I I Hasan Antabl, Dürrü'n-Nizfim I ı9 I3x2ıcm, ı5x23 st., 4ı st., 65 vr. vr. talik, 23 st., 85 vr. cm, talik, ı5 st., 85 vr. Ennavnii' l-Mübtn fl'l-Ayatü'l-Erbatn 26ıt8ıı Muhammed Akçakocazade, 200 vr. F elımlniime 237/811 Remzl Efendi, 20x ı3 cm, talik, 21 st., 60 vr. Ferlıad u Şirin 181/8ı1 Lami, mesnevi, vr. I82/8I I Lami, mesnevi, I4x2I cm, nesih, I7 st., 260 vr. ı80/8ı Ruhari'nin oğlu Mustafa 2 I st., 37 vr. Aym eser Fütulıiitü'l Gubeybe I ı3x2ı cm, nesih, Rıza, ı7 s~ .• 262 I2x22 cm, talik, Garrii-yı Siilıib-Giriiy Han 235/8II Şeyh NidaJ:II Efendi, manzum hikaye, cm, nesih, I ı st., 83 vr. Gazeliyyiit ve Mediiljilı 236/8II Hanif Efendi, (Mst.: Konyalı mevıevi Deviş Niyliz, İst.: h. I209), I4x21 cm, talik, ı9 st., 92 vr. Guy u Çevgiin 248/8I ı Llimi'l, I3x20 cm, nesih, I5 st., 66 vr. Gül ü Bülbül 243/8II Yahya Efendi, mesnevl, (İst.: h.960), cm, nesih, I5 st., 85 vr. Gül ii Büsrev 9/8I I Gülşen-i Haremi ı6x24 ı3x29 Tutmacı Efendi, mesnevi, (Attar'ın "Gül ü Hüsrev" mesnevisinin çevirisidir.), ı3x20 cm, nesih, I3 st., I97 vr. 241/811 Haremi Efendi, (Mst.: Muhammed Hab1b Hlirl, İst.: h. I25I), ı4x2I cm, talik, I3 st., 83 vr. Gülşen-i Niyiiz Aynı eser Giilziir-ı Na''im (bazı üdebii için) 240/811 Kara Çelebizade Abdülaziz Efendi, (İst.: h. ı I34), ı2x20 cm, talik, I07 vr. 242/8I I Kara Çelebizade Abdülazlz, I3x22 cm, talik, I3 st., 69 vr. 239/8I I ı4x24 cm, talik, 25 st., 37 vr. 31/811 Nliili, mesnevi, (İst.: h. ı I 17, Mst.: Muhammed Yümni), I2xi9 cm, talik, 25 st., 35 vr. H efi Diisitiin 264/811 I20 vr. Heşt Belıişt 263/8ı Va' di, 79 vr. Hümii ve Hiimiiyün 265/8ı ı Hayrrlbiid I Cemali Efendi, mesnevisi, ı29 vr. MEDiNE-İ MÜNEVVERE'DEKİ ARiF HİKMET BEY KÜTÜPHANESi Hümayiimıiime Envar-ı Kitab-ı Fi Tercümetil Süheylf Fi Ma'arif Kelile ve Dinıne Hüsn ii Aşk 266/811 30/811 109 Ali Halebi el-Vasi'!, 225 vr. Şeyh Galib, mesnevi, (Mst.: Nazif-zade Ahmed, İst.: h.1206), 11x20 cm, talik, 17 st., 62 vr. 27/811 Ahi', mesnevi', llxl9 cm, talik, 15 st., llS vr. 28/811 Ahi', mesnevi' (nesirtalik, 19 st., 92 vr. Aym eser 29/811 Ahi', mesnevi, 11xl9 cm, talik, 15 st., 115 vr. Hüsrev ii Şirin 133/811 Salim Efendi, mesnevi, (İst.: h.1215), 13x23 cm, talik, 17 st., 136 vr. 18/81 ı Mustafa b. Muhammed Kastilni, (Mst.: Hüsı;eyin Muhammed EI-Hüseynl, h. 995), 13x22 cm, nesih, 19 st., 106 vr. Kitiib-ı Aşık ve Maşuk 163/811 Larni'l, 12x21 cm, nesih, 17 st., 200 vr. Kitfıb-ı Fi'l-MiiniizaratiiBeyne'sSeyfve'l-Kalem ve'l-Hadid 238/811 Şiihanzade Muhammed Efendi, 13x22 cm, talik, 23 st., 40 vr. Kiilliyatii Devavfn 246/811 Rilhi' Efendi, 12x25 cm, talik, 27 st., 240 vr. Kiilliyatii Beyant 245/811 Beyani, 14x20 cm, nesih, 19 st., 211 vr. Külliyatii Devavfn 244/811 Sabit Efendi, 12x23 cm, talik, 21 st., 167 vr. Külliyatii Devavfn 247/811 Nabl Efendi, 12x21 cm, talik, 19 st., 374 vr. Leyla vii Mecnun 10/81 ı Hamdullah Hamdi, mesnevi, (telifi: h.905), (İst.: h.ll49), 14x21 cm, nesih, 17 st., 120 vr. Leyla vü Mecnun 111811 mesnevi, (Mst.: Muhammed Kavvam), 10xl5 cm, talik, lO st., 51 vr. M arzuhanname Tercümesi 19/811 (Terc.: Ahmet Nüzhet ve Ragıp Paşa), (Mst.: Osmanü' 1-Maruf be-Hafızu'l Kuran, İst.: h.ll81), 13x21 cm, talik, 23 st., 82 vr. Hüsn ii Dil - Aym eser Kelimatii'l-Hulefaii'l-Erba'a Tercıünesi nazım karışık), llx20 cm, Mecmiiatii Devavfn 252/811 İsmet Efendi, l0xl8 cm, rika, 23 st., 328 vr. M ecmuatii Devavfn ( Şey/ıl, Yalıya ve De/ıiint divanları) 251181 ı 15x25 cm, talik, 23 st., 96 vr. Mecmılatü 253/81 ı Antakyalı Mustafa Münif, 13x24 cm, talik, 17 st., 235 vr. 249/811 İsmet!, Neşati ve Vecih1 Efendi, 12x21 cm, Devavfn (Hz. Ali ve Şiikir Bey'in divanları) Mecmılatii Edebiyye talik, 20 st., 98 vr. Mecmuatii Eş'ar ve Kasa id 250/811 Talik, Türkçe-Farsça 140 vr. Mecmılatii Kasaid 255/811 HanifEfendi, 14xl9 cm, talik, 23 st., 66 vr. şiirler, 7x19 cm, 20 st., 110 MAHMUT şiirler, ŞARLI Mecmiiatii Kasaid ve Eşar 254/8ı ı Türkçe Arapça Farsça 23 st., 80 vr. Mecmliatii Muammat 256/8ıı ı5x2ı cm, tali k, 1 ı st., ı 61 vr. 257/8ı ı ı5x21 cm, Hanlf Efendi, talik, 17 st., 43 vr. Medflıatii fi Çiilfisi Sultan Selim 12x20 cm, nesih, Hiiıı Menşiirıı'l -İmam Ali (K. V.) 2118ıı Tercümesi Meralıii'l-Esma-i Ff -Şerlıü'l 258/8ıı Terc.: Muhammed st., 48 vr: Münşl, 13x23 cm, nesih, 15 Mlr Hüseyin, 12x16 cm, nesih, 15 st., 92 vr. -Muamma Mi/ır ii Müşteri Tercümesi Miinazaratii Gül ii Miil Miintelıab-ı Bostan-ı Sfı'dl 22/8ıı Terc.: Mlrl Efendi, 12x21 cm, nesih, 15 st., 383 vr. 259/811 Mevlevl Fasih Efendi, (İst.: h.l ı35), ı 1x21 cm, talik, 2 ı st., 27 vr. Na'mü'n-Nevabiğfi -Şerlı'ü- Nevabiğ cm, nesih, 1 ı st., Terc.: Mes'Gd Efendi, ı48 vr. ı7/8ı ı Terc.: Mustafa İsamüddin, (Molla Cami'nin eserinin tercümesidir.), ı 5x25 cm, tali k, ı 9 st., ıo6 vr. Tercümesi Neslmii'r-Rebl' Velıiive Tercemetii'r-Rebt'ü'l-Ebrar'ii- ı2xı7 20/81 ı Tercümesi 260/8ı ı ı7x23 cm, tali k, ı 7 st., 330 vr. Zemalışerl Nigfıristan-ı li-ibn Kemal Paşa 23/8ıı Tercümesi Nilıalistan Ravzu '1-A/ıyfıru '1-Miimelıab Min Reblu'l- Ebrar Tercemesi Aym eser Risfıletü fi Navıı-ı Eşmfı-i Elıl-i 26218ı ı Riyfızii' 1-Cinan Zeki Efendi, 75 vr. ı2/8ıı Terc.: Muhammed Kasım eı-Hatlb, (İst.: h. 1001), ı7x30 cm, nesih, ı7 st., ı79 vr. 13/8ıı Terc.: Muhammed Kasım ei-Hatib, (Mst.: Derviş Muhammed, İst.: h. ı 057), ı3x ı 9 cm, nesi h, ı 7 st., 220 vr. 14x2ı ı3 209/8ıı Abdullah b. Abdülvahab, st., 26 vr. 210/81 ı Kafzade Faizi, tezkire, (İst.: h. 1093), ı3x22 cm, talik, 2ı st., ı47 vr. 3/81 ı Cinanl, (İst. h. 997, Mst.: Hasan b. Hüseyin), ı2x20 cm, rika, 2ı st., 87 vr. BeytveBedr Risaletü Kafziide Faiz/ Terc.: Muhammed Rasim, (İst.: h. ı 229), ı 5x24 cm, talik, 3 ı st., 280 vr. cm, talik, Rubfıiyyat 208/81ı Haleti Efendi, Sak/name 2ı3/8ıı Fuzull, mesnevi, (Mst.: Abdullah Buhar!, İst.: h. ı229), ı4x23 cm, talik, ı5 st., ıı6 vr. Saklname 2ı2/8ı ı Ayni Efendi, (telifi: 15 st., 76 vr. ı2x23 cm, talik, ı7 st., 47 vr. h.ı347), ı5x23 cm, talik, - MEDINE-İ MÜNEVVERE'DEKİ ARiF HiKMET BEY KÜTÜPHANESi Senedü 'ş-Şu'ara 2ı4/8ı ı Haşmet lll Efendi, 13x25 cm, nesi h, ı 7 st., 8 ı vr. ı5/8ı ı Muhammed Said b. Kara Halil, (İst.: h. ı ı 54), ı4x23 cm, talik, 23 st., 142 vr. Şefikniime Me'a Şerhatii liMuhammed b. Alımed Mulıaııuııedzfıde 23ı/8ı ı Muhammed Şefi k Efendi, şerh, (M st.: Muhammed Nazif, İst.: h. ı ı 67), ı 5x24 cm, talik, 19 st., ı 29 vr. Şehri 233/811 Sülvanii' l-Miitiila' a ve Giili Nakşıbendi Muhammed, (İst.: h. ı ı 62), ll x 18 cm, 87 vr. Şerlı-i Balıaristan-ı Cami 217/81 ı Şem'i Efendi, (İst.: h.ı045), ı3x20 cm, talik, ıı 25 st., Şerlı-i Bostan-ı Sa' df 2ı6/8ı ı Şem'i o vr. Efendi, şerh, ı2x20 cm, talik, 23 st., 265 vr. 2ı5/8ı ı Lami'i Çelebi, şerh, (Mst.: Abdülhallm, İst.: h. 953), ı 6x21 cm, talik, ı 9 st., 87 vr. Şerlı-i Dfviin-ı Ferişte 222/8ı ı Salih Yusuf el-Vehml, şerh, (İst.: h.l23ı), ı2xı6 cm, talik, 15 st., 91 vr. Şerlı-i Divan-ı Hiifi-ı Şfriizl 2ı8/8ı ı Seydl Efendi, vr. Şerlı-i Divan-ı Örfi 221/8ı ı Vehbi Efendi, (Farsça metin ve Türkçe şerhi ile birlikte), (Mst.: Derviş Salih, İst.: h. I ı ı ı), ı5x24 cm, talik, 31 st., 140 vr. Şerlı-i Dtviin-ı Siiib 220/81 ı Harputlu Nusret Efendi, şerh, (M st.: Abdurrahman b. Mustafa Erzurum!), ı4x23 cm, tali k, 15 st., 166 vr. 219/81ı Muhammed Hakim Efendi, talik, 15 st., 412 vr. Şerlı-i Dlbiice-i Giilistiin Şerlı-i Divan-ı Şevket Şerlı-i Dıırlibıı 'l Şer/ı u Gııy ıı -Emsal Çevgaıı Şerlı-i Gülisıan-ı Sa' df ı6/8ı 1 228/81 ı 22/8ı ı şerh, 15x26 cm, talik, 25 st., 403 şerh, 14x21 cm, Siyahizade, ll x 17 cm, talik, I 9 st., 45 vr. Lamii, şerh, Bosnalı 9x 17 cm, tali k, 15 st., 60 vr. Suudi, şerh, ı4x22 cm, talik, 25 st., 333 vr. Şerlı-i Kasaid-i Öıfi Şerlı-i Kastdetii't-Tevessiil 224/8ı ı Ömer Nushet Efendi, şerh, ı4x21 cm, (müellif hattı), rika, I 7 st., 340 vr. 225/8ı ı Muhammed Hakim Efendi, şerh, (müellif hattı), ı 6x22 cm, rika, 16 st., 19 vr. 223/811 Mustafa Şa'ban, şerh, (Mst.: Hali Efendi, İst.: h. 982), I Ox 18 cm, talik, 2 ı st., 200 vr. 229/8ı ı Selahaddin Ebu's-Saffil, ı3 st., 37 vr. 230/81 ı Erzurumlu İsmail Taib, şerh, (müellif hattı), ı5x22 cm, talik, 25 st., 34 vr. (Aiımet Şerif için) Şerlı-i Şebistiin-ı Hayiil-i Siirılrf Şerlı-i Tembflıii' l Şerlıu'l- Acem Mu'lbiit (Abdurrahman İzzet için) şerh, ı6x23 cm, nesih, 112 MAHMUT ŞARLI ı4/8ı ı Terc.: Muhammed Said b. Kara Halil, 15x26 cm, talik, 2ı st., 335 vr. Şerlıii'l-Kastdetii'l- Hamriyye 226/811 Ankaralı Mevlevl İsmail, şerh, (Mst.: Nazifzade Ahmed Yüsrl, İst.: h.ı204), ı5x17 cm, talik, 23 st., 27 vr. Şevalıid iiMe'ant 232/811 Vücı1dl Muhammed Abdülaziz, (İst.: h.ı005), Uylin Ft Şerlı-i Risa/etii ibn Zeytlin li-ibn Nebatat Tercümesi Şerlıu'l ııxı8 cm, talik, 17 st., 87 vr. 24/8ı 1 Sinaneddin Yusuf b. Celaleddin (Sinan Paşa), (İst.: h. 982), 14x21 cm, talik, 19 st., 185 vr. eser 25/811 Sinaneddin Yusuf b. Celaleddin (Sinan Paşa), (İst.: H. I 000, İbrahim Muhammed Bursa vf), 12xl9 cm, nesih, 17 st., 131 vr. Tevştlıii '1-Letaif 26/81 ı Nfişl Efendi, mesnevi, 7x21 cm, talik, 21 st., Taza.mlname Aynı 83 vr. Tulıfetii'l Uşşak 8/811 Hamdullah Harndi b. Akşemseddin, 2Ixl3 cm, harekeli ve güzel bir nesih, 15 st., 36 Vf. Tu lifetil 'l-Emsiil 5/811 Şeyh Aynı eser 6/811 Nailt Efendi, mesnevi, (telifı.: h.1 082), (Mst.:Hilml, İst.: h.1163), 13x20cm, nesih, 13 st., 78 vr. Şeyh Nam Efendi, 14x22cm, talik, 17 st., 79 vr. Tulıfetii'l-Havas Ft Tercemeta 7/811 (İst.: h.1195), 25x21 cm, ri ka, 19 st., 28 Vf. Diirretü'l-Kavas Uklidu'l Uklilfi Tercemetü Meziiyidü' 1Harayid 234/8ıı Edimeli Ali namıyla meşhur Hüseyin Çelebi, ı4xı9 cm, talik, 13 st., 48 Vf. Valıdername 267/811 Hocazade Ahmet İshak, 120 vr. Vamık 201/811 Lami'l, mesnevi, 13x21 cm, nesih, 17 st., 187 u Azra Vf. Yusuf ıı Züleyha 206/81 ı Hamdullah Hamdi, mesnevi, (İst.: h.897), ııxı9 cm, talik, 13 st., 245 vr. Yusuf u Ziileylıa 207/81 ı Abdurrahman Guşavl, mesnevi, (İst.: h.978), ı3x22 cm, talik, 15 st., 74 vr. Ziibdetii 'n-Nestıilı 21118ı ı Ta'ib Efendi, ı3x23 cm, talik, 23 st., 100 vr.