uluslararası ceza divanı

ULUSLARARASI CEZA DİVANI
(INTERNATIONAL CRIMINAL COURT)
ULUSLARARASI
CEZA
MAHKEMELERİNİN
TARİHSEL GELİŞİMİ
BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI
I. DÜNYA SAVAŞI DÖNEMİ
OSMANLI İMPARATORLUĞU
► Rusya,
Fransa ve İngiltere, 28.05.1915
tarihli Petrograt Bildirisi ile Osmanlı
İmparatorluğu’nu "Ermeni katliamı" ile
suçlayıp, aynı bildiri ile Hükümet üyelerini
kişisel olarak sorumlu tutacaklarını,
açıklamışlardır.
► Sevr
md.230 Savaş Suçlularının
yargılanmasını öngörür.
LOZAN’IN YANSIMASI
► Lozan Andlaşmasının VIII sayılı belgesini
oluşturan affa ilişkin bildiri ve protokol;
► “Türkiye’de
veya Yunanistan’da ya da
Türkiye’den ayrılan ülkelerde yerleşmiş
kişilerin 01 Ağustos 1914 – 20 Teşrinisani
(Kasım) 1922 tarihleri arasında siyasi ve
askeri nitelikli hareketleri ile andlaşmayı
imzalayan devletlere yardım ettiklerinden
bahisle sorumlu tutulamayacaklarını”
öngörmektedir.
ALMANYA İMPARATORLUĞU
► 28.06.1919
tarihinde Versay (Versailles)
Barış Andlaşması imzalanmıştır.
► 227.
maddesine göre; Alman İmparatoru
savaş suçlusu olarak suçlanmakta;
İngiliz, Fransız, İtalyan, Amerikalı ve Japon
Hâkimlerden oluşan bir mahkemede
yargılanması kabul edilmektedir.
Silahlı Çatışmaların Önlenmesine
Yönelik Andlaşmalar
► Ren
Misakı 16.10.1925
► Briand-Kellogg
► 1939
Paktı 27.08.1928
yılında, Türkiye dahil 63 ülke taraf idi.
II. DÜNYA SAVAŞINI ÖNLEMEYE YETMEDİ
II. DÜNYA SAVAŞI SONRASI
Nuremberg Uluslararası Askeri
Mahkemesi (IMT - N)
 Tokyo Uzakdoğu Uluslararası Askeri
Mahkemesi (IMT - FE)
 Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza
Mahkemesi (ICT-FY)
 Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi
( ICT-R )

Nuremberg Uluslararası Askeri Mahkemesi
(International Military Tribunal - Nuremberg)
ABD, SSCB, İngiltere ve Fransa
08.08.1945 tarihinde Londra Andlaşması’nın 1.maddesi

Barışa Karşı Suçlar (IMT-N md.6/a)

Savaş Suçları (IMT-N md.6/b)

İnsanlığa Karşı Suçlar (IMT-N md.6/c)
Tokyo Uzakdoğu Uluslararası Askeri
Mahkemesi
(International Military Tribunal – Far Eeast)
General Mac Arthur 19.01.1946’da özel bildiriyle kurdu.
Japonya'nın Teslim Bildirisinde bu yetki tanınıyordu.

Barışa Karşı Suçlar (IMT - FE md.5/a)

Konvansiyonel Savaş Suçları (IMT - FE md.5/b)

İnsanlığa Karşı Suçlar (IMT - FE md.5/c)
Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza
Mahkemesi
Güvenlik Konseyi’nin
827 Sayılı ve 25 Mayıs 1993 tarihli, Kararı ile


Cenevre Sözleşmelerinin Ağır İhlalleri
(ICT-FY md.2)
Savaş Kanun ve Teamüllerinin İhlali (ICT-FY
md.3)

Soykırım Suçu (ICT-FY md.4)

İnsanlığa Karşı Suçlar (ICT-FY md.5)
Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi
Güvenlik Konseyi’nin
955 sayılı ve 08.11.1994 tarihli, Kararı ile

Soykırım Suçu (ICT-R md.2)

İnsanlığa Karşı Suçlar (ICT-R md.3)

Cenevre Sözleşmesi 3. md. ve Ek Protokol
II’nin (Savaş Mağdurlarının Korunması
Hükümlerinin) İhlalleri (ICT-R md.4)
ULUSLARARASI CEZA DİVANI
(INTERNATIONAL CRIMINAL COURT)
(UCD) ROMA STATÜSÜ
120 DEVLETİN KABUL,
7 DEVLETİN (ABD, HİNDİSTAN, İSRAİL, BAHREYN,
KATAR, ÇİN ve VİETNAM) ALEYHTE OYU İLE, KABUL
EDİLMİŞTİR.
21 DEVLETİN ÇEKİMSER
66. DEVLETİN DE ONAYI ALINMAK SURETİYLE
01 TEMMUZ 2002 TARİHİNDE YÜRÜRLÜĞE GİRMİŞTİR.
ULUSAL VE ULUSLARARASI CEZA YARGISININ İLKESEL
TEMELLERİ
ULUSAL EGEMENLİK VE CEZA YARGI YETKİSİ

Mülkilik (Ülkesellik) İlkesi

Şahsilik (Uyrukluk) İlkesi

Korunma (Gerçeklik) İlkesi

Evrensellik (Adalet) İlkesi
DİVANIN CEZA YARGI YETKİSİ




Konu Bakımından Yargı Yetkisi
(Ratione Materiae – md.5)
Zaman Bakımından Yargı Yetkisi
(Ratione Temporis – md.11)
Kişi Bakımından Yargı Yetkisi
(Ratione Personae – md.1,25 Gerçek Kişiler; md.26 18 yaş;md.27 Ulusal
sıfatın önemsizliği)
Yer Bakımından Yargı Yetkisi
(Ratione Territorium / Loci – md.12)
GENEL CEZA HUKUKU PRENSİPLERİ VE STATÜ










İnsan Onurunun Dokunulmazlığı
Aynı Eylemden Tek Dava Açılabilmesi (Ne bis in idem)
Kusursuz Suç ve Ceza Olmaması
Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği
Maddi Hata ve Kanunda Hata
Masumiyet Karinesi
Kanun Önünde Eşitlik
Kanunilik İlkesi
 Kanunsuz Suç Olamaz (nullum crimens sine lege)
 Kanunsuz Ceza Olamaz (nulla poena sine lege)
Cezasızlığın Önlenmesi
Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Sebepler
STATÜNÜN ÖZEL CEZA HÜKÜMLERİ İÇEREN
MADDELERİ

Soykırım Suçları

İnsanlığa Karşı Suçlar

Savaş Suçları

Adaletin Tecellisine Karşı Cürümler

Divan Huzurundaki Uygunsuz Davranışlara
Uygulanacak Yaptırımlar
Madde 77
Uygulanabilir Cezalar
1. 110.maddeye bağlı olarak Divan, bu Statünün 5.
maddesinde belirtilen bir suçu işlemekten mahkum
edilen bir şahsa aşağıdaki cezaları verebilir:
(a)
Azami 30 yılı aşmamak kaydıyla muvakkat süreli
hapis; veya
(b)
Suçun ağırlığının ve sanığın şartlarının elvermesi
halinde müebbet hapis.
2. Hapis cezasına ilaveten Divan aşağıdakilere karar
verebilir:
(a)
Usul ve Delil Kurallarında öngörülen kriterlere
göre para cezası;
(b)
Üçüncü tarafların iyi niyetinden kaynaklanan
haklarına halel getirmeksizin, suçtan doğrudan veya dolaylı
kaynaklanan mallar, varlıklar ve kazançlara el konulması.
Madde 78
Cezanın Belirlenmesi
1. Ceza verirken Divan, Usul ve Delil Kurallarına uygun
olarak, suçun vehameti ile sanığın bireysel koşullarını
gözönüne alacaktır.
2. Hapis cezası verirken Divan varsa, Divanın talimatıyla
gözaltında geçen süreyi indirecektir. Suçu belirleyen eylem ile
ilintili olarak hürriyeti kısıtlayıcı şartlarda geçen süreyi Divan
her zaman cezadan indirebilir.
3. Bir şahıs birden fazla suçtan dolayı mahkum edilmiş ise,
Divan her suç için cezayı ayrı ayrı açıklayacak ve toplam
mahkumiyet süresini belirtecektir. Bu süre, açıklanan en
yüksek cezadan az olmayacak ve 30 yıl veya 77. maddenin 1
(b) fıkrasına uygun olarak müebbet hapis cezasını
aşmayacaktır.
STATÜYE GÖRE YARGILAMA USULÜ
Adil Yargılama Güvenceleri
-Sanığın Savunma Hakkı
-Kıyas Yasağının Yargılama Hukukuna Yansıması
- Bağımsız ve Tarafsız Mahkeme
Araştırma, Soruşturma ve Yargılama
Öncesi İşlemler
Tutuklama
Yargılama
Temyiz
Hüküm veya Cezanın Gözden
Geçirilmesi
Divanın Organları
Başkanlık
Temyiz Bölümü
Yargılama Bölümü
Ön Yargılama Bölümü
Savcılık Bürosu
Yazı İşleri Bürosu
(Statü md.34)

Divan Hollanda’nın Lahey şehrinde faaliyet
gösterecektir (Statü md.3)

Uluslararası hukuk tüzel kişiliğine sahiptir (Statü
md.4)


Resmi Dilleri; Arapça, Çince, İngilizce,
Fransızca, Rusça ve İspanyolca’dır (md.50/1)
Çalışma Dili; İngilizce ve Fransızca’dır (md.50/2)
BM GÜVENLİK KONSEYİ, SUDAN/DARFUR’DA
İNSANLIK SUÇU İŞLEYENLERİN
DİVANDA YARGILANMASI KABUL ETTİ.
(30.03.2005)
► Darfur'da
Arap kökenli milisler, iki yıldır Afrika
kökenlilerin köylerine düzenledikleri saldırılarda
yüzbinlerce kişiyi öldürdü. Mülteci durumuna
düşen iki milyon kişinin yaşadığı kamplarda da
açlık ve salgın hastalık yüzünden her ay 10 bin
kişinin öldüğü tahmin ediliyor.
► Oylamada:
11 'evet‘, 4 ‘çekimser’ oy çıktı
(çekimserler - ABD, Cezayir, Brezilya ve Çin)
ICC Prosecutor
Luis Moreno Ocampo
Signature and Ratification Status: Turkey did not sign the Rome Statute.
Status of Privileges and Immunities Agreement: Turkey has not signed
the Agreement on Privileges and Immunities.
Currently the Rome Statute of the ICC has 139 Signatories
and 98 Ratifications
18 Judges have solemnly undertaken to serve as the first
bench of the International Criminal Court.
(left-right, bottom-top) Claude Jorda, Mauro Politi, Anita
Usacka, Sang-hyun Song, Karl T. Hudson-Phillips,
Fatoumata Dembele Diarra, Akua Kuenyehia, Maureen
Harding Clark, Sylvia H. de Figueiredo Steiner, Elizabeth
Odio Benito, Philippe Kirsch, Gheorghios M. Pikis, Erkki
Kourula, Adrian Fulford, Navanethem Pillay, Hans-Peter
Kaul, René Blattmann and Tuiloma Neroni Slade