istanbul`u yaşamak - Bilkent University

SEVGİ DURUKAN
İSTANBUL’U YAŞAMAK
İstanbul’da doğmuş ve büyümüş biri olarak kendimi; yaşadığı şehri avcunun içi gibi bilen
ve bu şehrin tarihinden ve içinde barındırdığı güzelliklerden az çok haberi olan biri olarak
görürdüm. Tabii bütün bunlar lisede katıldığım bir yarışmadan önceki düşüncelerimdi.
Hayatını eğitime ve öğrencilerine adayan, aynı zamanda tarih öğretmeni olan müdür
yardımcısı Selman hocamızın düzenlediği bir yarışmaydı bu. Dediğine göre biz İstanbul’u
yaşamıyor sadece İstanbul’da yaşıyorduk ama uğruna savaşlar yapılmış ve birçok
imparatorluğa ev sahipliği yapmış bu şehir, sakinlerinden çok daha fazlasını bekliyordu. Bu
düşünceden hareket ederek, yaşadığımız bu güzel şehre sadece seyirci kalmamamız için bu
yarışmayı düzenledi. Gruplar halinde yarışacağımız bu yarışmada on bölümü en erken bitiren
üç grup çeşitli ödüllerin de sahibi olacaktı. Ben ve grup arkadaşlarım ödüllerin de büyük
etkisiyle bu yarışmaya katıldık ve kendi şehrimizde turistik bir geziye çıktık. Turistik gezi
diyorum çünkü görevleri tamamlamak için gittiğimiz çoğu mekândan her gün geçip dönüyor
olmamıza rağmen bihabermişiz meğer. Yani aslında yabancısıymışız şehrimizin.
İlk görev bizi heyecanlandıran gezi kısmına başlamak için bir geçiş aşamasıydı. İstanbul için
önemli tarihlerden oluşturulmuş karışık bir matematik problemi çözmemiz gerekiyordu
öncelikle. Benim gibi matematikle arası hiçbir zaman iyi olmamış biri için çok zor bir
görevdi. Ancak birlikten kuvvet doğdu ve kısa sürede ilk görevimizi teslim ettik. Tamamen
hazırdık artık. Bize verilen göreve göre Osmanlı zamanında hac kafilesi olarak bilinen Surre-i
Hümâyûn Alayı’nın Üsküdar’dan uğurlandığı beş taşı bulacaktık ve başlangıçta farklı
amaçlarla dikilmiş olan bu taşların hikâyesini beş kişiye anlatacaktık. Aklımızca internetten
taşların adresini bulup görevi tamamlayacaktık. Bu beş taş ile ilgili bilgilerin eski kitaplarda
yer aldığını öğrenince hayal kırıklığına uğradık başlangıçta. İşe sahaf dükkânlarıyla ünlü olan
Kadıköy ve Beyoğlu’ndan başladık. O canlı ilçelerin arka sokaklarında sessiz sakin saklanan
tarihin peşine düştük. Sahafta kitapları karıştırırken gramofonda çalan şarkılar çok eskilere
götürdü beni. Sanki İstanbul’un beton yığınlarıyla kaplanmadan önceki bir döneminde ufak
bir geziye çıkmış gibiydim. Ardından Üsküdar Belediyesi’nde çalışan yetkililerle ve birkaç
üniversite hocasıyla konuştuktan sonra taşların yerini nihayet bulduk. Taşlardan biri bir
şehzadeye ait mezar taşıydı. Üsküdar’ın dik yokuşlarından birini tırmandıktan sonra
ulaştığımız yeri görünce çok şaşırdım açıkçası. Ulaştığımız bu tepenin hemen altında
mimarisine hayran kaldığım bir cami ve onun hemen önünde İstanbul Boğaz’ı uzanıyordu.
Manzara inanılmazdı. Sanki daha önce hiç kimse ayak basmamıştı buraya. Yeşillikler içinde
oturup o manzarayı ne kadar süre öylece izledim hiçbir fikrim yok. Bildiğim tek şey benim de
istediğimde her şeyden uzaklaşabileceğim gizli bir yerim olmuştu. İstanbul’u yaşamaya
başlamıştım artık.
İstanbul’dan bahsetmişken müzelerinden bahsetmemek olmaz elbette. Çekilen kuraya göre
Üsküdar Uçurtma Müzesi’ne gitmemiz gerekiyordu. O güne dek İstanbul’da böyle bir müze
olduğunu dahi bilmiyordum. Geçmişten günümüze farklı renklerde ve şekillerde yapılmış
uçurtmalar insanın hayal gücünü zorlayacak nitelikteydi. Biz de kaptık uçurtmalarımızı ve
İstanbul’un en güzel manzaralarından birine sahip olan Çamlıca Tepesi’ne çıktık. Aslında
yürüme mesafesiyle bile evime çok yakın olan bu tepeye uzun süredir hiç gitmemiştim.
Yenilenen konakları ve yol boyunca bize eşlik eden rengârenk laleleriyle beraber eski İstanbul
şairlerinin dizelerinden fırlamış bir İstanbul duruyordu karşımda. Ellerimizde pamuk şeker ve
kâğıt helvayla Çamlıca Tepesi’nin altını üstüne getirdik o gün. Köşe başlarındaki parklarda
çocukluğumu tekrar yaşıyordum sanki. Yediğim en lezzetli simidi orada tattım. Diğer
simitlere benziyordu ama bir yandan da çok farklıydı. Sonradan öğrendiğime göre Çamlıca
simidi olağanüstü lezzetiyle çok meşhurmuş. Zaten öyle bir manzarayı sıcacık bir simit ve
çaydan başka ne taçlandırabilirdi ki?
Sonraki görevimiz gereği Avrupa Yakası’nı yeniden keşfetme zamanımız gelmişti. Tarihi
yarımadayı gezip görmeye gelen turistlerle İstanbul hakkında röportaj yapmamız gerekiyordu.
Turistlerle yaptığımız konuşmalar beni çok etkiledi çünkü bizim hakkımızda bizden daha çok
şey biliyorlardı. Ülkelerinden sırf İstanbul’u keşfetmek için gelmişlerdi. Biz ise hep bir şeyleri
bahane edip iki adım ötemizdeki güzelliklerin farkına varamamıştık. Çeşit çeşit ülkelerden
insanlarla İstanbul hakkında konuştuk. Onlardan hem çok şey öğrendik hem de öğrettik.
Sonrasında bizde tarihi yarımadada bir gezintiye çıktık. Sanki oraları ilk defa görecekmiş gibi
bir heyecan kapladı içimi, mutlu oldum. Sultan Ahmet Camisi’nin, Ayasofya’nın ihtişamını
farklı bir gözle izledim. Yerebatan Sarnıcı’na tekrar hayran oldum. Sarnıçta yer alan Medusa
Başı hakkında ilk defa duyduğum efsaneler beni çok şaşırttı. Efsanelerden birine göre Yunan
mitolojisinde yer altı canavarı olarak bilinen Medusa baktığı kişiyi taşa çevirebilme gücüne
sahipti. Sarnıcın mimarı da sarnıcı koruması için bu heykeli oraya yerleştirmiş ama bakanları
taşa çevirmemesi için de heykeli ters koymuştu. Osmanlı’ya ve Bizans’a doğru çıktığımız
gezimizi noktaladıktan sonra fazlasıyla doymuş gözümüz ama bir hayli aç olan karnımızla
Sultanahmet’in meşhur köftesini tatmaya gittik. Bu köfteyi diğerlerinden ayıran neydi
bilmiyorum ama ne zaman yesem tadı hep damağımda kalır. Ayrıca herkese köfteden sonra
tatlı niyetine hemen hemen her sokak başında bulunabilinecek Osmanlı şerbetini veya Maraş
dondurmasını tavsiye ederim.
Bu şekilde geçen bir hafta sonunda yarışmayı kaybettiğimizi öğrendik. Rakiplerimiz
gerçekten çok hızlılardı. Ancak kazanmamız gereken asıl şeye sahip olmuştuk. İstanbul’u
nasıl yaşamamız gerektiğini öğrenmiştik artık. Şimdi geriye baktığımda anlıyorum ki en yakın
arkadaşlarımla birlikte yaptığım o bir haftalık İstanbul gezisi bana hem hiç unutulmayacak
anılar bırakmış hem de İstanbul’u tanımam için bir fırsat vermiş.