Short-Term Sexual Strategies

Kısa-Süreli Eşleşme Stratejileri
CHAPTER 6
ERKEKTE KISA-SÜRELİ EŞLEŞME
ERKEKTE KISA-SÜRELİ EŞLEŞME
Erkeklerin sadece %25’i teklifi geri çevirmiştir (birçoğu özür dileyerek)
Sonraki çalışmalar kadınların cinsel teklifleri yüksek statülü ve çekici erkekler söz
konusu olduğunda, erkeklerin ise, çekici olmayanlara kıyasla çekici kadınlar söz
konusu olduğunda kabul etmeye daha eğilimli olduklarını ortaya koymuştur.
Bu, özellikle bağlam belirli bir düzeyde duygusal yakınlığı içerdiği durumlarda
gözlemlenmiştir.
ERKEKTE KISA-SÜRELİ EŞLEŞME
Bu, özellikle bağlam belirli bir düzeyde duygusal yakınlığı içerdiği
durumlarda gözlemlenmiştir.
ERKEKTE KISA-SÜRELİ EŞLEŞME
• Kısa-süreli eşleşmenin erkeğe sağladığı adaptif yararlar
• Kısa-süreli eşleşmenin erkeğe potansiyel maliyeti
• Kısa-süreli ilişki tasarlayan bir erkeğin çözmesi gereken
adaptif problemler
ERKEKTE KISA-SÜRELİ EŞLEŞME
Kısa-süreli eşleşmenin erkeğe sağladığı adaptif yararlar
Trivers’in Ebeveynsel Yatırım Hipotezi (1972)
Kısa-süreli eşleşmede cinsiyet farklılıkları
«Tarihsel olarak erkeklerin çocuk sayısını
artırma yoluyla değil, fakat partner sayısını
artırmak suretiyle üreme başarılarını artırmış
oldukları görülmektedir» (Betzig, 1986;
Dawkins, 1986)
ERKEKTE KISA-SÜRELİ EŞLEŞME
Kısa-süreli eşleşmenin erkeğe potansiyel maliyeti
1. Cinsel yolla bulaşan bir hastalığa yakalanma riski
2. Kötü bir sosyal itibar edinmek
3. Babalık kesinliğinin azalması
4. Düşman kazanma
5. Kadının tarafından gelecek şiddet
6. İntikam
7. Maliyetli boşanmalar
ERKEKTE KISA-SÜRELİ EŞLEŞME
Kısa-süreli ilişki tasarlayan bir erkeğin çözmesi gereken
adaptif problemler
1. Partner sayısı ve çeşitliliğine ilişkin problemler
•
Çeşitliliğe yönelik motivasyon
•
•
Geveşetilmiş standartlar
Zamansal sınırlamaları en aza indirme
2. Cinsel erişebilirlik problemi
3. Üretken kadını saptayabilme problemi
4. Bağlanmadan kaçınma problemi
•
Erkeğin bir kadına yaptığı yatırımın miktarı, onun kendisine çekebileceği cinsel
partner sayısı üzerinde belirleyici bir rol oynar.
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
o
Testis boyutu/ Sperm miktarı
Total sperm count
in the ejeculate (million)
Fizyolojik kanıtlar
Total testicular volume (ml)
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİN İLİŞKİN
KANITLAR
Fizyolojik kanıtlar
Testis boyutu/
Sperm miktarı
0.048
0.079
0.269
0.018
Human testicles are smaller than chimpanzee testicles but larger than gorilla testicles (Dunsworth, 2007)
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİN İLİŞKİN
KANITLAR
Fizyolojik kanıtlar
o
Sperm inseminasyonuna ilişkin çeşitlilik
İnsanda Sperm Rekabeti Hipotezi
“Belirli bir ejakülasyonda farklı sperm tiplerinin olduğu
bulunmuştur...«yumıurtacılar" yumurtayı döllemek üzere hareket
eden spermlerdir (ejekülasyondaki sayıları azdır) "kamikaze
spermler" başka kaynaktan gelen spermleri yok etmek üzere
hareket ederler; «bul ve yok et" spermleri diğer erkeklerden gelen
spermlere saldırıp onları yok etmek üzere hareket ederler.
Bloklayıcı spermler diğer erkeklerden gelen spermleri bloklama
işlevi görürler”
Robin Baker & Mark Bellis
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Fizyolojik kanıtlar
• Sperm inseminasyonuna ilişkin çeşitlilik
İnsanda Sperm Rekabeti Hipotezi:
Eşiyle %100 beraber olunduğunda = bir ejekülasyonda 389 million
sperm
Eşiyle %5 beraber olunduğunda = bir ejekülasyonda 712 million
sperm
*ejekülasyondaki sperm sayısı erkeğin son ejekülasyonundan
sonra geçen zamana bağlı bulunmamıştır
Robin Baker & Mark Bellis
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Sex partneri çeşitliliğine yönelik arzu
o
Cinsel birleşmeye kadar geçen zaman
o
Kısa süreli eşleşmede standartların düşürülmesi
o
Eş tercihleri
o
Cinsellik sonrası bağlanmanın minimize edilmesi
o
Kapanış Saati Fenomeni
o
Cinsel dürtü ve cinsel fantazilerde cinsiyet farklılıkları
o
Cinsel pişmanlık
Kısa-süreli eşleşmeye davranışsal kanıtlar
o
Evlilik dışı ilişkiler
o
Fahişelik
o
İlişki Kurma Davranışı (Hook-Up Behavior ) ve Duygusal bağlanma olmaksızın cinsellik
(Friend with Benefits)
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Sex partneri çeşitliliğine yönelik arzu
Arzulanan cinsel partner sayısı
Norwegian women
study (Eagly &
Wood, 1999):
Increased gender
equality did not
result in a reduction
or elimintion of sex
differences.
20
Number of Partners
18
Male
16
Female
14
12
10
8
6
4
2
0
1 Mo
6 Mos
1 Yrs
2 Yrs
3 Yrs
4 Yrs
Time
5 Yrs
10 Yrs 20 Yrs 30 Yrs
Life
(Kennair, et al., 2009)
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Desire for a Variety of Sex Partners
47 kişisel temenni arasında en
büyük cinsiyet farkı «istediğim
herkesle sex yapabilmek»
dileğinde bulunmuştur
(Ehrlichman & Eichenstein, 1992)
Cinsel arzu sıklığı. Erkekler:
Haftada 37 kez; Kadınlar: Haftada
9 kez.
(Regan & Atkins, 2006)
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
Cinsel birleşmeye kadar geçen zaman
3
Male
2
Female
1
0
-1
-2
-3
5 Yrs
2 Yrs
1 Yr
6 Mos 3 Mos
1 Mo
1 Wk
1 Day
1 Eve
1 Hr
(Buss & Schmitt, 1993)
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
Cinsel birleşmeye kadar geçen zaman
18
Time to Ejaculation (mins)
16
Same female
Different females
14
12
10
8
6
4
2
0
1
(Beach, 1955)
2
3
Female Presentation
4
5
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Bruce Effect
Bruce etkisi yada hamilelik bloklama etkisi,
tanıdık olmayan bir erkeğin kokusuna maruz
kalan dişilerde hamileliği sonlanması olarak
tanımlanmıştır.
(Hilda M. Bruce, 1959).
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Erkekte egemenliğin el değiştirmesi etkisi
«Hamadryas and hybrid baboonlarda yeni bir erkeğin kolonide egemeliği devralması ile
dişilerin üretkenlik durumlarında
değişmeler in olduğu bulunmuştur.
(Colmenares & Gomendio, 1988)
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Kısa süreli eşleşmede standartların düşürülmesi
Long-Term
9,5
Short-Term
8,5
7,5
6,5
5,5
4,5
3,5
2,5
Male
Female
Kadınlardan farklı olarak, üniversite öğrencisi erkekler
67 karakteristiğin 41’inde standartlarını düşürmüştür
(Buss & Schmitt, 1993)
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Eş tercihleri
o
Cinsel Deneyim
o
Kadın bedeninde üretkenlik ipuçları (BMI, WHR)
LTM
STM
Face
?
?
Body
?
?
(Confer, et al., 2010)
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Mate Preferences
o
Cinsel Deneyim
Dislike women who are prudish, conservative, low sex drive
o
Kadın bedeninde üretkenlik ipuçları (BMI, WHR)
LTM
Face
Body
STM
X
X
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
Cinsel olarak istismar
edilebilirlik: Gözlenebilir ipuçları
ve cinsel çekicilikle bağlantısı.
• Erkek sex yapmak isterken, kadın
istemediğinde.
• Kadın istikrarlı bir ilişki isterken
erkek geçici bir sex ilişkisi
istediğinde.
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
I. Baştan çıkarma
Baştan çıkarma birisini sex yapmak için cazibeyi kullanmak yoluyla ikna etmek olarak
tanımlanabilir. Baştan çıkarma kur yapma davranışında farklıdır. Kur yapma da
ileriye yönelik yatırım ve bağlılık çabalarını içerir.
II . Sözel ya da sözel olmayan baskı
Baskı aralıksız bir biçimde sex yapmaya yönelik olarak devam eden israr, tehdit ve
şiddeti içerir.
III. Hile ve Aldatma
Aldatma birinin niyetleri konusunda, geleceğie yönelik planlar ve ilişkiye yatırım
konusunda karşısındakine dürüst olmaması olarak tanımlanabilir. Bu görüngü
insanda eşleşme makalesinde ayrıntılı olarak incelenmiştir (Haselton, Buss, Oubaid, &
Angleitner, 2005).
IV. Cinsel saldırı
Cinsel saldırı cinsel birleşme amacıyla fiziksel güç kullanma tehditi, fiziksel güç
kullanmayı ifade eder.
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
Cinsel istismara ilişkin hipotezler
Kadının cinsel olarak istismar edilebilirliğini sinyalleyen gözlenebilir ipuçlarının
teşhis edilmesi mümkündür.
Erkekler bu ipuçlarını çekici bulacaktır
194 erkek üniversite öğrencisi çeşitli mesaj ve ifadeleri içeren çok sayıda kadın
fotoğrafını incelemiş ve bunları kısa-süreli bir ilişki için çekicilikleri açısından
değerlendirmiştir.
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
Kadının cinsel istismar edilebilirliğinin şu 14 ipucu ile pozitif korele olduğu saptanmıştır (önem sırasına
göre):
“Easy”
Immature
Intoxicated
Reckless
Promiscuous
Partying
Flirty
Promiscuous friends
Attention seeking
Young
Sleepy
Come hither look
Revealing clothing
Touching breast
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
Aşağıdaki 7 ipucu ise, cinsel istismar edilebilirlik ile negatif yönde ilişkili bulunmuştur:
Intelligent
Shy
Age
Old
Passed out
Flushed face
Anxious
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Cinsel Birleşme Sonrasında Bağlanma Olasılığını Minimize Etmek
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Cinsel Birleşme Sonrasında Bağlanma Olasılığını Minimize Etmek
Çekiciliğin azalması etkisi
(Attraction-reduction Effect)
(Haselton & Buss, 2001)
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Kapanış Saati Görüngüsü
7
(The Closing Time Phenomenon (=CTP))
Male bar patrons
“Girls All Get Prettier at Closing Time”
Attractiveness
Female bar patrons
6
5
4
9:00 PM
10:30 PM
Midnight
Time Periods
CTP, Standartların düşürülmesinin bağlama özgü bir formudur.
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Kapanış Saati Görüngüsü
o
Bernie Roitberg (2008)
“Bira şişesi gözlüğü” görüngüsü
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Cinsel Fantazilerde ve Cinsel Dürtülerde Cinsiyet Farklılıkları
Ortalama olarak, erkekler kadınlara kıyasla, daha yüksek bir
sıklıkla cinsellik hakkında düşünmektedir.
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Cinsel Fantazilerde ve Cinsel Dürtülerde Cinsiyet Farklılıkları
Ortalama olarak, erkekler kadınlara kıyasla, daha yüksek bir
sıklıkla cinsellik hakkında düşünmektedir.
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Cinsel Fantazilerde ve Cinsel Dürtülerde Cinsiyet Farklılıkları
Ortalama olarak, erkekler kadınlara kıyasla, daha yüksek bir sıklıkla
cinsellik hakkında düşünmektedir.
•Cinsel rüyalar erkeklerde kadınlara kıyasla daha yüksek sıklıkla gözlenmektedir.
•Erkeklerin cinsel fantazileri sıklıkla yabancılar, çoklu partnerlar ve kimliği
belirsiz partnerlardan oluşmaktadır.
•Erkekler cinsel fantazilerinde sıklıkla partner değiştirme eğilimindedir.
•Erkeklerin %32’si yaşamları boyunca cinsel fantazilerinde toplam 1000’den fazla
cinsel partner hayal ettiklerini rapor etmiştir. Bu oran kadınlarda %8’dir.
•«Hayalinizde kendinizi hiç iki sex partneri ile sex yaparken buldunuz mu?»
EVET: Men=%78; Women= %32
•Örnek bir erkek fantazisi: «20-24 yaşlarındaki kızların çıplak dolaştığı bir
kasabanın sahibi olmak..., istediğim her zaman kadınların benimle sex yapmaya
hazır olmaları» (Barclay, 1973)”.
•SAYI & YENİLİK; bunlar erkek fantazilerinin ana içeriğini oluşturur.
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Cinsel Fantazilerde ve Cinsel Dürtülerde Cinsiyet Farklılıkları
Ortalama olarak, erkekler
kadınlardan daha güçlü bir cinsel
güdüye sahiptir.
•Mastürbasyon sıklığı
•Pornografi tüketim miktarı
Revenues of Pornography Industry, 2006
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Cinsel Fantazilerde ve Cinsel Dürtülerde Cinsiyet Farklılıkları
Evlilik öncesi dönemdeki cinsel
partner sayısı
Erkekler
Kadınlar
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye
psikolojik kanıtlar
Cinsel Fantazilerde ve Cinsel
Dürtülerde Cinsiyet Farklılıkları
Ortalama olarak,
erkekler kadınlardan
daha güçlü bir cinsel
güdüye sahiptir.
(Hald, 2006)
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ
EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE
İLİŞKİN KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye
psikolojik kanıtlar
Cinsel Fantazilerde ve Cinsel
Dürtülerde Cinsiyet Farklılıkları
Ortalama olarak,
erkekler kadınlardan
daha güçlü bir cinsel
güdüye sahiptir.
(Hald, 2006)
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye psikolojik kanıtlar
o
Cinsel Pişmanlık– geçmişteki bir şey için duyulan acı (önceki hataları tekrarlamamak için
bireyleri kararlarını iyileştirmeye motive etme fonksiyonuna sahiptir)
o
SEXUAL OMISSION
o
SEXUAL COMMISSION
(Roese, et al., 2006)
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye davranışsal kanıtlar
o
Evlilik dışı ilişkiler
EVIDENCE FOR AN EVOLVED SHORT-TERM MATING
PSYCHOLOGY
Kısa-süreli eşleşmeye davranışsal kanıtlar
o
Evlilik dışı ilişkiler
Bazı Avrupa Ülkelerinde Evli Olmayan Annelerin Doğum Oranları
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye davranışsal kanıtlar
o
Fahişelik
Cinsellik Satın Alan Erkekler
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye davranışsal kanıtlar
Fahişelik
Avrupa’da durum
EVRİLMİŞ KISA-SÜRELİ EŞLEŞME PSİKOLOJİSİNE İLİŞKİN
KANITLAR
Kısa-süreli eşleşmeye davranışsal kanıtlar
Hook-Up Behavior and Friend with Benefits
KADINDA KISA-SÜRELİ EŞLEŞME
Kadında Kısa-Süreli Eşleşmeye Kanıtlar
«Eğer atasal kadınlar kısa-süreli eşleşmede hiç bulşunmamış olsaydı, erkekler cinsel çeşitliliğe
ilişkin bir evrilmiş arzuya sahip olmayacaktı»
•
Kadında orgazm
•
Davranışsal Kanıtlar
WOMEN’S SHORT-TERM MATING
Kısa-Süreli Eşleşmenin Kadınlara Sağladığı Adaptif
Yararlara İlişkin Hipotezler
Kaynaklar
Babalık şüphesi üzerinden yatırımı arttırmak
Kaynakların anlık aktarımı
«Yakın arkadaşlılar» sayesinde korunma
Statü yükselmesi
Uzun-süreli ilişki için Kısa-süreli strateji
Uzun-süreli bir ilişki için partneri değerlendirmek
üzere sex yapmak
Eş tercihlerini netleştirmek
Eş bulma becerilerini geliştirmek
Genetik Fayda
Kaliteli/«sexy son» genlerine sahip olmak
Gen çeşitliliği
Eş manipülasyonu
Eşin uzun-süreli bağlanmasını sağlamak
Eşi caydırmaya yönelik intikam
Eş Değiştirme
Eşten itinme yoluyla kurtulmak
Eş değiştirme
Eş yedekleme
WOMEN’S SHORT-TERM MATING
Kısa-süreli eşleşmenin kadına maliyeti
Kötü itibar
Fiziksel ve Cinsel Kötü Muamele Görme Riski
Yatırımda Bulunacak Bir Erkeğin Sağlayacağı yarar olmaksızın hamile kalmak
Kocasının Sağladığı Kaynakların Kesilmesi
WOMEN’S SHORT-TERM MATING
KISA-SÜRELİ EŞLEŞMEDE BAĞLAM ETKİLERİ
Kısa-Süreli İlişkilerde Birteysel Farklılıklar
Kısa-Süreli Bir Cinsel Strateji Diğerleri Tarafından Algılanabilir mi?
Kıs-Süreli İlişkileri Etkileyebilecek Diğer Olası Bağlamlar
Öz-baba yok, üvey-baba mevcut
Yaşamboyu gerçekleşen değişmeler
Cinsiyet Oranı
Eş değeri, Maskülinite, Beden Tipi ve Kişilik