Avrupa Birliği Maddi Hukuku Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı (İstisnalar) -12. DersAnkara Üniversitesi Hukuk Fakültesi 2012-2013 Güz Dönemi Yrd. Doç. Dr. İlke GÖÇMEN Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı --İstisnalar --- Genel Tespitler • Kişilerin ve hizmetlerin serbest dolaşımına yönelik tahditler, kural olarak, yasaktır. • Yine de, bu tür bir ulusal önlem, kimi şartlar altında haklı gösterilebilecektir. – Bu şartlar: • meşru sebep + • orantılılık ilkesine uyum İlke GÖÇMEN 2 Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı --İstisnalar --- Genel Tespitler • Meşru sebepler, serbestînin tahdidine göre farklılık gösterir. – Ulusal önlem, (vatandaşlık / köken temelinde) doğrudan ayrımcı ise • Yalnızca kurucu antlaşmadaki istisnalar (ABİHA md. 45, 51, 52, 62) – Ulusal önlem, (vatandaşlık / köken temelinde) dolaylı ayrımcı veya serbestîyi kısıtlıyor (pazara erişim güçleştiriyor) ise • Hem kurucu antlaşma istisnaları hem “kamu yararına ilişkin ağır basan sebepler” İlke GÖÇMEN 3 Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı --İstisnalar --- Genel Tespitler • Kurucu antlaşma istisnaları & “kamu yararına ilişkin ağır basan sebepler” --kimi tespitler – Kurucu antlaşma istisnaları • Sınırlı sayıda – Kamu yararına ilişkin ağır basan sebepler • Sınırsız sayıda – Bu sebeplerle ilgili olarak, “dar yorum” yapılır. – Bu sebepler, ekonomik amaçlarla kullanılamaz. İlke GÖÇMEN 4 Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı --İstisnalar --- Genel Tespitler – İspat yükü • Serbest dolaşım hakkını reddeden tarafa düşer. – Çoğunlukla: ilgili üye devlet – Orantılılık ilkesi • Çoğu kez, uyuşmazlık çözülürken, merkezi bir konum tutar. İlke GÖÇMEN 5 Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı --İstisnalar --- Genel Tespitler – AB uyumlaştırma tasarrufu var ise • -öngörülmüş ise- yalnızca, o tasarrufta belirtilen istisnalara dayanmak mümkün hâle gelir. – Temel haklar / İnsan hakları • Serbest dolaşımı kısıtlamayı haklı gösteren meşru bir sebep olabilir. • Serbest dolaşımı kısıtlayan ulusal önlem, temel haklar / insan hakları ile uyumlu olmalıdır. İlke GÖÇMEN 6 Serbestî Hükümlerinin Uygulanma Düzeni Bir durum, kişi ve konu bakımından bir serbest dolaşım hükmünün uygulama alanı içinde kalıyor mu? Hayır ABĐHA, o duruma uygulanamaz Somut uyuşmazlıktaki önlem, ilgili serbestî yönünden bir tahdit oluşturuyor mu? (Önlem, vatandaşlık temelinde doğrudan ya da dolaylı ayrımcılık yapıyor ya da serbestîyi kısıtlıyor mu?) Evet Önlem, doğrudan ayrımcı ise Kurucu antlaşmadaki istisnalar (+temel haklar) + orantılılık ile haklı gösterilebilir. Önlem, dolaylı ayrımcı ise Önlem, serbestîyi kısıtlıyor ise Kurucu antlaşmadaki istisnalar + kamu yararına ilişkin ağır basan sebepler (+temel haklar) + orantılılık ile haklı gösterilebilir. GÖÇMEN Önlem, İlke temel haklar ile uyumlu olmalıdır. Önlem, serbestîyi tahdit etmiyorsa ABĐHA, ihlâli yoktur. 7 Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı Haklı Gösterme • Doğrudan ayrımcı önlemler, yalnızca kurucu antlaşmadaki istisnalar ile haklı gösterilebilir: – kamu düzeni – kamu güvenliği – genel sağlık » Kamu düzeni istisnaları olarak anılır. – kamu hizmeti & kamusal yetki » Bir durumu, Birlik hukukunun kapsamı dışına çıkarır. » Yalnızca istihdama erişimin ilk defa reddi için kullanılır. • Düzenlemeler – 2004/38 (eski 64/221) sayılı Direktif İlke GÖÇMEN 8 İkamet Süresine Göre Kullanılabilecek İstisna Sebepleri Bireysel Davranış Đkamet Süresi 0 – 3 ay 3 ay – 5 yıl 5 – 10 yıl 10 yıl ↑ veya çocuk Kamu düzeni, kamu güvenliği, genel sağlık + orantılılık Kamu düzeni veya kamu güvenliği + orantılılık Kamu düzeni veya kamu güvenliğinin ciddi sebepleri + orantılılık Kamu güvenliğinin emredici sebepleri + orantılılık İlke GÖÇMEN 9 Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı Haklı Gösterme • Kamu düzeni ve kamu güvenliği – Kamu güvenliği terimi, genellikle kamu düzeni terimi içinde değerlendirilmektedir. – Burada, kamu düzenine yönelik olarak öne çıkan şu hususlar ele alınacaktır: • • • • • • ‘takdir yetkisi’ ‘mevcut, hakiki ve yeterince ciddi ihlâl’ ‘kişisel davranış’ ‘önceki cezai mahkumiyet’ ‘sınır dışı etme’ ‘tüzel kişiler’ İlke GÖÇMEN 10 Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği: Takdir Yetkisi • Takdir yetkisi – Üye devletler, • ulusal ihtiyaçlar ışığında • neyin kamu düzeni oluşturduğunun belirlenmesi konusunda • belirli bir takdir yetkisine sahiptir. – Kamu düzeni kavramına başvurmayı haklı gösteren özel durumlar, • bir ülkeden diğerine ve • bir dönemden diğerine farklılık gösterebilir. İlke GÖÇMEN 11 Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği: Takdir Yetkisi • Olay (1974) – Hollandalı Bayan D., Birleşik Krallık’taki Siyantoloji Kilisesi’nde sekreter olarak çalışmaya başlamak üzere bu ülkeye girmek istemiştir. – Birleşik Krallık yetkili makamları, kamu düzenine dayanarak bu izni vermemiştir; çünkü bu Kilise’nin faaliyetleri, sosyal olarak zararlı sayılmaktadır. – Birleşik Krallık vatandaşları ise, bu Kilise’de çalışabilmektedir. – Birlik hukuku, bu olaya nasıl uygulanacaktır? İlke GÖÇMEN 12 Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği: Takdir Yetkisi • ABİHA md. 45: Uygulama Alanı – Kişi bakımından kapsam • Birlik vatandaşı + İşçi – Konu bakımından kapsam • İstihdam pazarına erişmek • Sınır aşırı unsur • ABİHA md. 45: Tahdit – Vatandaşlık temelinde doğrudan ayrımcılık • ABİHA md. 45: Haklı Gösterme – Kurucu antlaşmadaki istisnalar + Orantılılık ilkesine uyum • Kamu düzeni + Orantılılık ilkesi İlke GÖÇMEN 13 Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği: Vasıflandırma --- Mevcut, Hakiki ve Yeterince Ciddi İhlâl • Olay (1975) – İtalyan Bay R., 1967 ve 1968 yıllarında Fransa’nın belirli bölgelerinde siyasi ve sendikal faaliyetler yürütmüştür. – Bunun üzerine, Fransa makamları, Bay R.’nin bu bölgelerde ikâmet etmesini yasaklamıştır. – Zira Bay R., bu bölgelerde bulunursa; “kamu düzenini bozması” da muhtemeldir. – Birlik hukuku, bu olaya nasıl uygulanacaktır? İlke GÖÇMEN 14 Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği: Vasıflandırma -- Mevcut, Hakiki ve Yeterince Ciddi İhlâl • ABİHA md. 45: Uygulama Alanı • ABİHA md. 45: Tahdit • ABİHA md. 45: Haklı Gösterme – Kamu düzeni + Orantılılık ilkesi – Bir kişinin mevcudiyeti ya da davranışı, kamu düzenine hakiki ve yeterince ciddi bir tehlike oluşturuyor mu? – Bu karar, • genel mülahazalar üzerinden değil; • kişinin bireysel durumu üzerinden verilmelidir. İlke GÖÇMEN 15 Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği: Vasıflandırma -- Mevcut, Hakiki ve Yeterince Ciddi İhlâl • Olay (1979) – Fransız Bay B., Birleşik Krallık’ta işçi olarak çalışmaktadır. – Bay B., bu devlette iki kez arka arkaya uyuşturucu bulundurmaktan dolayı suçlu bulunmuştur. – Ulusal mahkeme, bu kişiyi sınır dışı etmek istemektedir. – Birlik hukuku, bu olaya nasıl uygulanacaktır? İlke GÖÇMEN 16 Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği: Vasıflandırma -- Mevcut, Hakiki ve Yeterince Ciddi İhlâl • ABİHA md. 45: Uygulama Alanı • ABİHA md. 45: Tahdit – Vatandaşlık temelinde doğrudan ayrımcılık • ABİHA md. 45: Haklı Gösterme – Kamu düzeni + Orantılılık ilkesi – Kamu düzeni kavramı, • hukukun her türlü ihlâlini içeren sosyal düzende karışıklığın yanı sıra • toplumun temel çıkarlarından birisini etkileyen kamu düzeni gereksinimlerine hakiki ve yeterince ciddi bir tehlikenin mevcudiyetini de gerektirir. İlke GÖÇMEN 17 Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği: Kişisel Davranış • Olay (1974) – Hollandalı Bayan D., Birleşik Krallık’taki Siyantoloji Kilisesi’nde sekreter olarak çalışmaya başlamak üzere bu ülkeye girmek istemiştir. – Birleşik Krallık yetkili makamları, kamu düzenine dayanarak bu izni vermemiştir; çünkü bu Kilise’nin faaliyetleri, sosyal olarak zararlı sayılmaktadır. – Birleşik Krallık vatandaşları ise, bu Kilise’de çalışabilmektedir. – Birlik hukuku, bu olaya nasıl uygulanacaktır? İlke GÖÇMEN 18 Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği: Kişisel Davranış • ABİHA md. 45: Uygulama Alanı • ABİHA md. 45: Tahdit: Vatandaşlık temelinde doğrudan ayrımcılık • ABİHA md. 45: Haklı Gösterme – Kamu düzeni + Orantılılık ilkesi – Bir kişi ile bir grup arasındaki geçmişteki bağ • Kural olarak, serbest dolaşımın tahdidini haklı göstermez. – Bir kişi ile bir grup arasındaki şimdiki bağ • Kuruluşun amaçları ve projeleri ile özdeşleşmiş mi? • Kuruluşun etkinliklerine katılıyor mu? • Kişisel davranış, sayılır. İlke GÖÇMEN 19 Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği: Önceki Cezai Mahkumiyetler • Olay (1979) – Fransız Bay B., Birleşik Krallık’ta işçi olarak çalışmaktadır. – Bay B., bu devlette iki kez arka arkaya uyuşturucu bulundurmaktan dolayı suçlu bulunmuştur. – Ulusal mahkeme, bu kişiyi sınır dışı etmek istemektedir. – Birlik hukuku, bu olaya nasıl uygulanacaktır? İlke GÖÇMEN 20 Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği: Önceki Cezai Mahkumiyetler • ABİHA md. 45: Uygulama Alanı • ABİHA md. 45: Tahdit – Vatandaşlık temelinde doğrudan ayrımcılık • ABİHA md. 45: Haklı Gösterme – Kamu düzeni + Orantılılık ilkesi – Önceki cezai mahkûmiyet, • kendiliğinden yeterli olmayıp; • sadece bu mahkûmiyete sebebiyet veren durumlar • kamu düzeni gerekliliklerine mevcut bir tehlike oluşturan kişisel davranışın kanıtları ise dikkate alınır. İlke GÖÇMEN 21 Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği: Sınır Dışı Etme Kararı • 2004/38 sayılı Direktif, ayrıca düzenlemiştir. – Bir üye devlet, kamu düzeni veya güvenliği temelinde sınır dışı etme kararı almadan önce, bir bireyin • • • • • • ülkesinde ne kadar süre kaldığı, yaşı, sağlık durumu, ailesi, ekonomik durumu, ev sahibi üye devletle sosyal ve kültürel bakımdan bütünleşmesi, • köken devleti ile bağının derecesi gibi mülahazaları dikkate almalıdır. İlke GÖÇMEN 22 İkamet Süresine Göre Kullanılabilecek İstisna Sebepleri Bireysel Davranış Đkamet Süresi 0 – 3 ay 3 ay – 5 yıl 5 – 10 yıl 10 yıl + veya çocuk Kamu düzeni, kamu güvenliği, genel sağlık + orantılılık Kamu düzeni veya kamu güvenliği + orantılılık Kamu düzeni veya kamu güvenliğinin ciddi sebepleri + orantılılık Kamu güvenliğinin emredici sebepleri + orantılılık İlke GÖÇMEN 23 Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği: Tüzel Kişiler • Gerçek kişiler --- tüzel kişiler – Paralellik • Olay (2002) – Birleşik Krallık, bir İspanya havayolu şirketine kamu düzenine tehlike teşkil etmesi nedeniyle işletme izni vermemiştir. – Kamu düzeni • Toplumun temel çıkarlarından birisini etkileyen hakiki ve yeterince ciddi bir tehlike var mı? İlke GÖÇMEN 24 Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği: Öz • İlgili kişinin kişisel davranışı, – toplumun temel çıkarlarından birisini etkileyen • hakiki, • mevcut ve • yeterince ciddi bir tehlike teşkil ediyor mu? İlke GÖÇMEN 25 Genel Sağlık • Üye devletler, yalnızca belirli hastalıklar ile dolaşım serbestîsini kısıtlayabilir. – Bu hastalıklar • Dünya Sağlık Örgütünün ilgili organlarınca tanımlanan ve salgın potansiyeline sahip hastalıklar ve • ev sahibi üye devletin vatandaşlarına uygulanan koruma hükümlerine tâbi tutulan diğer bulaşıcı veya bulaşıcı parazitik hastalıklar İlke GÖÇMEN 26 Genel Sağlık • 3 ay sonraki hastalıklar – Bir kişinin ilgili ülkeden sınır dışı edilmesi sebebi oluşturmaz. • Üye devletler – gerekli olduğuna yönelik ciddi belirtiler mevcut ise; – ülkeye giriş tarihinden itibaren üç ay içinde – kişileri hastalık ile ilgili bedelsiz olarak tıbbi denetimden geçirebilir. • Bu denetimler, rutin biçimde yapılamaz. İlke GÖÇMEN 27 Kamu Hizmeti • ABİHA md. 45(4) – İşçilerin serbest dolaşımı, “kamu hizmeti”nde çalıştırılmayı kapsamaz. İlke GÖÇMEN 28 Kamu Hizmeti • Kamu hizmeti tasniflemesi: – Bir görev ile ilgili olarak • kamu hukukunca verilen yetkiler kullanılıyor mu? + • devletin genel çıkarının korunması sorumluluğu var mı? İlke GÖÇMEN 29 Kamu Hizmeti • Söz gelimi, kamu hizmeti koşulu içindekiler – – – – belediyedeki teknik büro baş denetçisi asli denetçi stok kontrol memuru gece bekçisi V • Söz gelimi, kamu hizmeti koşulu dışındakiler – – – – – – – – kamu hastanesindeki hemşire öğretmen stajyeri avukat stajyeri üniversitedeki yabancı dil asistanı gemici devlet demir yollarındaki çeşitli görevliler ulusal araştırma merkezindeki araştırmacılar yerel yönetimdeki tesisatçı, marangoz, elektrikçi ve bahçevanlar V İlke GÖÇMEN 30 Kamusal Yetki • ABİHA Md. 51 (ile 62) – İş kurma hakkı ve hizmetlerin serbest dolaşımı bölümündeki hükümler, • bir üye devlette nadiren bile olsa “kamusal yetki” kullanılması ile bağlantısı olan etkinliklere uygulanmaz. İlke GÖÇMEN 31 Kamusal Yetki • Kamusal yetki tasniflemesi: – Kamusal yetkinin kullanımı ile doğrudan ve spesifik olarak bağlı bir etkinlik mi? İlke GÖÇMEN 32 Kamusal Yetki • Örnek: – Trafik kazası bilirkişilerinin trafik kazalarına ilişkin raporları, mahkemeleri bağlamıyor ise ve yargısal makamların takdirine yer bırakıyorsa; burada kamusal yetki var mıdır? • HayırV – Güvenlik teşebbüsleri ve güvenlik personelinin etkinlikleri, özel hukukça yönetilen ilişkiler temelinde gözetim ve koruma görevlerinin yürütülmesi ile ilgili ise ve kısıtlama (zorlama) yetkisi içermiyorsa; burada kamusal yetki var mıdır? • HayırV İlke GÖÇMEN 33 Kamu Hizmeti ve Kamusal Yetki • Kıyaslanabilir yorum yapılmalıdır. – Bunlar, aynı amaca hizmet etmektedir. • Farklılıklar – Kamu hizmeti • Bütün olarak meslekler ile ilgili – Kamusal yetki • İlgili etkinlik ile kamusal yetki kullanımı arasında bağ ile ilgili – Düzenlilik vs. nadiren bile olsaV • Kamu hizmeti – Bir pozisyona tanınan kamu hukuku yetkileri, düzenli biçimde kullanılmalıdır. • Kamusal yetki – ‘nadiren bile olsa’ kamusal yetki kullanımı yeterlidir. İlke GÖÇMEN 34 Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı --Usuli Güvenceler • Kararların bildirilmesi ile ilgili güvenceler – Kamu düzeni, kamu güvenliği ve genel sağlık temelinde alınan önlemler • • • • Anlaşılabilir olma içerik ve etkiler Yazılı bildirim Gerekçeli olma İtiraz yeri, süresi (varsa ülkeyi terk süresi) içerme İlke GÖÇMEN 35 Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı --Usuli Güvenceler • İdari ve yargısal makamlara başvuruya yönelik güvenceler – İlgili kişiler • bu tür bir karara karşı • ev sahibi üye devlette – yargısal ve – idari (uygun ise) ıslah usullerine erişebilmelidir. – Bu çerçevede, kararın • hukukiliği ve • temelini oluşturan maddi olaylar incelenebilmelidir. İlke GÖÇMEN 36 Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı Haklı Gösterme --- Kamu Yararına İlişkin Ağır Basan Sebepler • vergi sisteminin bütünlüğünün (tutarlılığının) korunması gereği • vergiden kaçmanın önlenmesi • mali denetimin etkililiği • sosyal güvenlik sisteminin finansal dengesinin ciddi biçimde zayıflaması riski • (futbolda) genç oyuncul37arın takıma alınması ve eğitilmesi • tüketicinin (hizmet alıcılarının) korunması • yol güvenliğinin sağlanması • bir ülkenin enerji arzının sürekliliğinin korunması • çevrenin korunması • fikri mülkiyetin korunması • işçilerin korunması • adil ticaretin sağlanması 37 • dolandırıcılığın önlenmesi V Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı Haklı Gösterme • Orantılılık ilkesi – İki unsur • Uygunluk – Uygunluk, önlem ile güdülen hedef arasında illiyet bağı olmasını gerektirmektedir. • Gereklilik – Gereklilik, bir önlemin güdülen amaca erişmek için gerekli olup olmadığı sorusuna ilişkindir. » Bir önlemin istinat ettiği hedefe bu önlemden daha az kısıtlayıcı alternatif araçlarla erişmek mümkün olmamalıdır. İlke GÖÇMEN 38 Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı Haklı Gösterme --- Orantılılık İlkesi • Olay (1986) – Alman hukukuna göre • • • • Birlik tüzel kişisi sayılan bir sigorta şirketi; satıcılar, temsilciler, acentalar ya da diğer aracı kuruluşlar ile Almanya’ya doğrudan sigorta hizmeti sunmak isterse; söz konusu kişiler, Almanya’da yerleşik ve yetkilendirilmiş olmalıdır. – Almanya’ya göre, bu kural, tüketicinin korunması için getirilmiştir. – Birlik hukuku, bu olaya nasıl uygulanacaktır? İlke GÖÇMEN 39 Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı Haklı Gösterme --- Orantılılık İlkesi • ABİHA md. 56: hizmetlerin serbest dolaşımı • ABİHA md. 56: Tahdit • ABİHA md. 56: Haklı Gösterme – Tüketicinin korunması + Orantılılık ilkesi • Uygunluk √ • Gereklilik √ – Sigorta sektörü, tüketicinin korunması perspektifinden hassas bir sektördürV İlke GÖÇMEN 40 Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı Haklı Gösterme --- Orantılılık İlkesi • Olay (1989) – İtalyan hukukuna göre, ülkeye giriş yapan yabancılar, üç gün içinde gerekli ikamet bildiriminde bulunmalıdır. – Bu kurala uymayanlara, üç aya kadar hapis cezası veya 1000 (Euro) tutarına kadar para cezası verilecektir. – Alman Bay M., İtalya’ya giriş yaptıktan sonra, bu ikamet bildiriminde bulunmamıştır. – Bu tür bildirim yükümlülüğü, ilgili Direktifler uyarınca üye devletlerce istenebilir. – Birlik hukuku, bu olaya nasıl uygulanacaktır? İlke GÖÇMEN 41 Kişilerin ve Hizmetlerin Serbest Dolaşımı Haklı Gösterme --- Orantılılık İlkesi • ABİHA md. 45 veya 49 veya 56 • Bildirim istemek – Mümkün • Peki, orantılılık ilkesine uyulmuş mu? – Dar anlamda (stricto sensu) orantılılık • Bir önlemin etkileri, etkilenen çıkara ilişkin olarak orantılı mı? – 3 günlük sınırlama ? – Hapis cezası ? – 1000 Euro para cezası ? İlke GÖÇMEN 42 ABİHA md. 45 “1. Birlik içinde işçilerin serbest dolaşımı sağlanır. 2. İşçilerin serbest dolaşımı, üye devletlerin işçileri arasında istihdam, ücret ve diğer çalışma koşulları bakımından, uyrukluktan kaynaklanan nedenlerle yapılan her türlü ayrımcılığın kaldırılmasını gerektirir. 3. İşçilerin serbest dolaşımı, kamu düzeni, kamu güvenliği ve halk sağlığı gerekçeleriyle getirilen sınırlamalar saklı kalmak kaydıyla, aşağıdaki hakları içerir: a) yapılmış iş tekliflerini kabul etme, b) bu amaçla üye devletlerin topraklarında serbestçe dolaşma, c) bir üye devlette, o devlet uyruklarının istihdamını düzenleyen kanun, ikincil düzenleme ve idari kurallara uygun olarak çalışmak amacıyla ikamet etme, d) Komisyon tarafından hazırlanacak uygulama tüzüklerindeki koşullara uygun olarak, bir üye devlette istihdam edildikten sonra o üye devlet topraklarında kalma. 4. Bu madde hükümleri, kamudaki istihdama uygulanmaz.” İlke GÖÇMEN 43 ABİHA md. 49 “Aşağıda yer alan hükümler çerçevesinde, üye devlet uyruklarının diğer bir üye devletin topraklarında iş kurma serbestisine kısıtlamalar getirilmesi yasaktır. Bu yasak, bir üye devletin topraklarında yerleşik diğer üye devlet uyruklarının ticari temsilcilik, şube veya bağlı şirket kurmasına ilişkin kısıtlamalara da uygulanır. İş kurma serbestisi, sermayeye ilişkin Bölümde yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla, iş kurulan ülke mevzuatının kendi uyrukları için belirlediği koşullarda, bağımsız çalışan kişi olarak faaliyete başlama ve sürdürme ve özellikle 54. maddenin 2. paragrafında tanımlanan şirketler olmak üzere teşebbüs kurma ve yönetme hakkını kapsar.” İlke GÖÇMEN 44 ABİHA md. 51 “Bu Bölümde yer alan hükümler, üye devletlerde kamusal yetkinin arızi de olsa kullanılmasıyla ilgili faaliyetlere uygulanmaz.” İlke GÖÇMEN 45 ABİHA md. 52 “1. Bu Bölümde yer alan hükümler ve bu hükümler uyarınca alınan tedbirler, kamu düzeni, kamu güvenliği ve halk sağlığı gerekçeleriyle yabancılara özel muamele yapılmasını öngören kanun, ikincil düzenleme ve idari kuralların uygulanmasına halel getirmez.” İlke GÖÇMEN 46 ABİHA md. 54 “ Bir üye devlet mevzuatına göre kurulmuş ve sicilde kayıtlı merkezi, idare merkezi veya başlıca iş yeri Birlik içinde bulunan şirketler, bu Bölümde yer alan hükümlerin uygulanması bakımından, üye devlet uyruğu gerçek kişilerle aynı muameleye tabi olur.” İlke GÖÇMEN 47 ABİHA md. 56 “Aşağıda yer alan hükümler çerçevesinde, hizmetin sunulacağı kişinin bulunduğu üye devletten başka bir üye devlette yerleşik üye devlet uyrukları bakımından, Birlik içinde hizmet sunma serbestisine ilişkin kısıtlamalar yasaktır.” İlke GÖÇMEN 48 ABİHA md. 62 “51 ila 54. madde hükümleri, bu Bölüm kapsamına giren konulara da uygulanır.” İlke GÖÇMEN 49