Sermaye Piyasasında Girişim Sermayesi Modelleri Tevfik KINIK Sermaye Piyasası Kurulu Başkan Yardımcısı Sunum Planı Sermaye Piyasası Mevzuatında Risk Sermayesi ve Girişim Sermayesi Kavramları GSYO Modeli GSYO Faaliyetleri ve Türleri Kuruluş/Arz ve Satış Yatırım Sınırlamaları Portföy Yönetimi ve Performans Primi GSYF Modeli GSYF Faaliyetleri ve Modeli Kuruluş/Arz ve Satış Portföy Yönetimi ve Performans Primi Vergi Düzenlemeleri Soru-Cevap 2 Sermaye Piyasası Mevzuatında Girişim Şirketi Tanımı • Girişim sermayesi (private equity) ve risk sermayesi (venture capital) kavramları arasında kesin bir sınır çizilmemiş ve her iki kavramın içerdiği yatırım türleri bir arada tanımlanarak “girişim sermayesi yatırımları” olarak adlandırılmıştır. • Sermaye Piyasası Mevzuatında “Girişim Şirketi” tanımı: Türkiye’de kurulmuş veya kurulacak olan, gelişme potansiyeli taşıyan ve kaynak ihtiyacı olan anonim ve limited şirketler Girişim şirketi: - halka kapalı şirket - halka açık şirket (borsada işlem görmeyen payları) 3 Girişim Sermayesi Yatırımları Girişim Şirketlerine Yatırım Dolaylı GSYF Paylarına Yatırım Yurtdışındaki Kolektif Yatırım Amaçlı Kuruluşlara Yatırım Yurtiçinde Kurulu Özel Amaçlı Şirket’e (SPV) Yatırım Doğrudan Diğer GSYO’ların Sermaye Piyasası Araçlarına Yatırım Ortak Olma Borçlanma Senedini Satın Alma Mezzanine Finansman 4 Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı (GSYO) Modeli 5 GSYO Faaliyetleri GİRİŞİM SERMAYESİ FAALİYETLERİ GİRİŞİM ŞİRKETLERİ YÖNETİMİNE KATILIM YURTİÇİ/YURTDIŞINDA KURULU PORTFÖY YÖNETİM ŞİRKETİ’NE İŞTİRAK (Max. %10) YURTİÇİ/YURTDIŞINDA KURULU DANIŞMANLIK ŞİRKETİ’NE İŞTİRAK GİP-PİYASA DANIŞMANLIĞI 6 GSYO Türleri (Arz Modeline Göre) 1) Halka Arz (GSYO payları Borsada işlem görür.) 2) Nitelikli Yatırımcıya Arz* Nitelikli Yatırımcı: Finansal kuruluşlar, kamu kurumları, en az 1 milyon Türk Lirası tutarında Türk ve/veya yabancı para ve sermaye piyasası aracına sahip olan gerçek ve tüzel kişiler ile bireysel katılım yatırımcısı lisansına sahip kişileri. 7 Kuruluş ve Satış Süreci HALKA ARZ MODELİ Kayıtlı Sermaye Sistemi Min. Sermaye: 20 milyon TL Yönetim imtiyazı Lider sermayedar İzahname ve Sirküler Kuruluş / Dönüşüm 18 Ay İlk Yatırım Portföy& Halka Arz 18 Ay NİTELİKLİ YATIRIMCIYA SATIŞ MODELİ Kayıtlı Sermaye Sistemi Min. Sermaye: 5 milyon Kar payı ve yönetim imtiyazı Lider sermayedar yok İhraç Belgesi Kur. / Dön. İlk Yatırım 18 Ay 18 Ay Nitelikli Yat. Arz Portföy 1 Yıl 8 Yatırım Sınırlamaları HALKA ARZ MODELİ NİTELİKLİ YATIRIMCIYA SATIŞ MODELİ Girişim Yatırımı Dışındaki Yatırımlar: Max %49 Girişim Sermayesi Dışındaki Yatırımlar: Yurtdışında Kurulu Kollektif Yatırım Max %49 Kuruluşlarına Yapılan Yatırımlar: %49 KOBİ Lehine Verilecek Rehin, Teminat ve İpotek Tutarı: Max %10 Portföy Yönetim ve Danışmanlık Şirketi Yatırımları: Max %10 Halka Açık Şirketlerin Borsa Dışı Payları: Max %25 9 Portföy Yönetimi ve Performans Primi Performans Ücreti Max. Sınırı Girişim sermayesi performans ücreti matrahı Çıkışta elde edilen kar Halka Arz Modeli Nitelikli Yatırımcı Modeli %20 Serbest Girişim şirketlerinden elde edilen kar payı ve faiz 10 Girişim Sermayesi Yatırım Fonu (GSYF) Modeli 11 GSYF Faaliyetleri GİRİŞİM SERMAYESİ FAALİYETLERİ (Min. %80) GİRİŞİM ŞİRKETLERİ YÖNETİMİNE KATILIM 12 GSYF Yatırım Modeli Nitelikli Yatırımcılar PYŞ & GSPYŞ Nitelikli Katılma Payı Fon yönetimi & Fon yatırımcısı Fon yatırımcısı Fonların fonu GSYF Girişim şirketi Girişim şirketi Yabancı girişim fonu Girişim şirketi 13 Kuruluş ve Satış Süreci NİTELİKLİ YATIRIMCIYA SATIŞ Minimum Kaynak Taahhüdü: 5 milyon TL Nitelikli Katılma Payı İhracı: Kar Payı İmtiyazı ve Yönetimsel Haklar İhraç Belgesi Yatırımcı Sözleşmesi Minimum Kaynak Taahhüdünün Tamamlanması Kuruluş / Dönüşüm 1 Yıl Portföyün Oluşturulması 1 Yıl 14 Portföy Yönetimi ve Performans Primi Performans Ücreti Max. Sınırı Girişim sermayesi performans ücreti matrahı Çıkışta elde edilen kar Serbest Girişim şirketlerinden elde edilen kar payı ve faiz 15 GSYO ve GSYF’lerde Vergi Düzenlemeleri 16 Vergi Düzenlemeleri GSYO ve GSYF’lerin Vergilendirilmesi: Kazançları Kurumlar Vergisinden istisnadır. Yatırım Yapanların Vergilendirilmesi: o Tüzel Kişiler o Gerçek Kişiler 17 Vergi Düzenlemeleri (Back-end incentives) - Tüzel Kişiler o Borsada işlem gören GSYO hisse senedi alım satım kazancı- %0 stopaj o GSYF Katılma payı iadesinde stopaj %0 stopaj o Borsada işlem görmeyen GSYO hisse senedi alım satım kazancı- %75’i Kurumlar Vergisinden istisna (KVK’nın 5/1-e bendindeki şartların yerine getirilmesi halinde) o GSYO hisse senetlerinden ve GSYF katılma paylarından elde ettikleri kâr payları- Kurumlar Vergisinden istisna - Gerçek Kişiler o Hisse senedi alım satım kazancı ve kar payı dağıtımından elde edilecek kazançlar %0 stopaja tabidir. o GSYF katılma paylarından elde ettikleri kâr payları Gelir Vergisinden İstisna 18 Vergi Düzenlemeleri (Front-end incentives) Girişim Sermayesi Fonu: GSYO’lara sermaye konulması ve GSYF’lere katılınması amacıyla kurum kazancından ayrılan tutar Girişim Sermayesi Fonu’nun beyan edilen gelirin %10’una kadarki kısmı Kurumlar Vergisi matrahından indirilebilir (Kurum kazancının %10’unu ve öz sermayenin %20’sini aşmamak kaydıyla). 19 Soru/Cevap