non- artiküler romatizmal hastalıklar - E

NON- ARTİKÜLER ROMATİZMAL
HASTALIKLAR
Uzm. Fzt. Nazmi ŞEKERCİ
Non artiküler romatizmal hastalıklar 4
ana başlık altında incelenebilir




1) Myositis/Myofascial
pain
2)Fibrositis/Fibromyositi
s/Fibrositik sendrom
3)TendinitisTendinosisTenovaginitis
4) Bursitis
MYOSİTİS / MYOFASİAL AĞRI
SENDROMU

Bir veya birkaç kas
grubunda görülen ağrı,
hassasiyet ve tutuklukla
karakterize bir
hastalıktır.

Halkımız tarafından kulunç,
kas romatizması ve yel
vurması gibi isimlerle
adlandırılır. Fibromiyalji
sendromu ile çoğunlukla
karıştırılır. Hâlbuki
fibromiyalji sendromunda
ağrı daha yaygındır,
myofasial ağrı sendromu ise
daha az kas grubunu
ilgilendirir.

Fibromiyalji daha çok
kadınlarda, miyofasial
ağrı ise her iki cinste
eşit sıklıkta görülür.
Fibromiyalji de ağrı
tutukluk ve hassasiyet
vücudun her tarafında
yaygındır, miyofasial
ağrıda ise bir veya
birkaç bölgededir.

Myofasial ağrıda
yorgunluk ve
uykusuzluk yoktur ya
da daha hafiftir.
Myofasial ağrının
tedavisi fibromiyaljiye
göre daha kolaydır.
MYOFASİAL AĞRININ SEBEPLERİ

Genetik faktörler, aşırı
yorgunluk, tekrarlayan
hareketler, iş kazaları,
boyun ve bel fıtıkları,
mesleki ve ailevi
tatminsizlikler, kötü
çalışma koşulları
miyofasial ağrıların en
önemli sebepleridir.

Bacaklardan birinde
kısalık, kötü duruş,
uzun süre hareketsiz
kalma, uzun süren
yatak istirahatları, B
vitamini eksiklikleri,
potasyum, kalsiyum,
demir, magnezyum ve
selenyum gibi mineral
eksiklikleri, hipoglisemi,

hipotiroidi, östrojen
eksikliği, viral
enfeksiyonlar, psikolojik
ve sosyal problemler
miyofasial ağrıların
diğer sebepleridir.

Miyofasial ağrı
sendromlu hastalarda
kaslarda ağrı, tutukluk
ve hassasiyetin
yanında, sıkışma ve
yanma hissi vardır.
Eklem hareket
açıklığında hafif bir
kısıtlanma ve yorgunluk
vardır.

Çoğu zaman hastalar
kas tutukluğundan değil
baş ağrısı, sırt ağrısı,
boyun ağrısı, göğüs
ağrısı, bel ağrısı, siyatik
ve omuz ağrısı gibi
değişik ağrılardan
yakınırlar.

Ağrılar hafif veya bazen
çok şiddetli olabilir. Ağrı
hayatı tehdit etmemekle
birlikte hayat kalitesini
oldukça düşürür.
Ağrılar, ilgili kas ve tetik
noktalar ile ilgili
olmayan yerlere yayılım
gösterirler.
Değerlendirme

Değerlendirme genel
olarak; hastanın
yakınması, hikaye,
özgeçmiş, soygeçmiş,
genel gözlem ve postür,
lokal gözlem
(inspeksiyon) ve
palpasyondan oluşur.

Miyofasial ağrı
sendromlarında öykü
ve fizik muayene tanı
koydurucudur.
Sebepleri ortaya
koymak ve ayırıcı
teşhis için laboratuvar
ve radyolojik tetkikler
gerekebilir.
Tedavisi

Germe egzersizleri
miyofasial ağrılardaki tetik
noktaları kısmen inaktive
edebilir. Etilklorür spreyleri
ile spreyleme ve germe
egzersizlerinin birlikte
uygulanması daha iyi sonuç
verir.
Tetik nokta enjeksiyonları en
etkili tedavidir. Tetik nokta
enjeksiyonlarının birkaç kez
tekrarlanması gerekebilir.

Ayrıca masaj, aktif ve
pasif hareketler,
analjezikler, kas
gevşeticiler,
antidepresanlar
kullanılabilir.

Ayrıca biofeedback,
akupunktur, TENS ve
diğer fizik tedavi
uygulamaları oldukça
faydalıdır.
Fibrositis-Fibromyalgia

Fibrosit yada
fibromyalji, fibröz
dokunun bilinmeyen
nedenlerle
servikal,lumbal,gluteal
ve özellikle torakal
bölgelerde
yoğunlaşması
sonucunda oluşan bir
non-artiküler
romatizmal hastalıktır.

Yerleşim bölgeleri en
çok interskapular bölge,
skapulanın angulus
superior ve inferioru,
bazen de posterolateral
kostaların üzeri ve
gluteal bölgedir.

Dokunmaya hassas, ağrılı
nodüller ile karakterizedir.Bu
nodüller bazen gözle
(inspeksiyonla)
görülebilecek kadar
büyüktür.Palpe edildiğinde
yada skapula hareketleriyle,
krepitasyon veya
snapping(üzerinden atlayıp
geçme) görülür.

Sıklıkla hareketli nodüllerdir,
ama sert de olabilirler.Çünkü
nodüllerin üzeri adeziv
bantlarla örtülmüştür. Kas
lifleri arasına yerleşen
nodüller lifleri irrite ederek
ağrıya ve dolayısıyla kas
spazmına ve gergin doku
bantlarına neden olurlar.
Genellikle yumuşak
dokudaki değişiklikler daha
belirgindir, ama derinin üzeri
de bazen gergin, hafif
kızarık ve parlak olabilir.

Nodüller ve çevresi
palpe edildiğinde trigger
point adı verilen ağrılı
noktalar ile
karakterizedir. Ağrının
nedeni nodüllerin
zorlama ya da irritasyon
nedeniyle inflame
olmasıdır.

Deri bulguları artar. Bu
durumda yapılan
kneeding ya da
friksiyon tarzında masaj
kontraendikedir. Zaten
ağrının nedeni de yanlış
zamanda ve yanlış
şekilde uygulanan
masaj yöntemleridir.

Hastalığın etyolojisi belli
değildir. Ancak
travmanın, iklim
koşullarının, kötü
postürün, yanlış yapılan
egzersiz ve aktivitelerin,
uykusuzluğun, stresin,
bazı romatizmal
hastalıkların hazırlayıcı
faktörler olduğu
söylenmektedir.

Genç veya orta yaşlı ve
emosyonel labilitesi
olan hassas yapılı
kişilerde daha çok
görüldüğü ve özellikle
konnektif doku
hassasiyeti olan ve
romatizmal hastalıklara
yatkın bireylerde
görülme olasılığının
arttığı söylenmektedir.

Popülasyona göre
belirgin bir dağılımı
yoktur. Ancak
bayanlarda erkelere
göre daha yüksek
oranda görülür.

Yapılan laboratuar
çalışmalarında(radyoloji
k, biokimyasal,
elektromyografik v.b.)
hiçbir patoloji
görülemez. Çünkü
fibröz doku vücudun
kendi dokusudur ve
MR’da bile farkedilmez.
Fibrozitik sendrom 2’ye ayrılır.

1) Primer fibrozit:
Nedeni belli
değildir(idiopatik).Bu tip
fibrozit özellikle
gençlerde daha çok
görülür.

2) Sekonder fibrozit:
Romatizmal hastalıklar
gibi diğer hastalıklara
bağlı olarak gelişen
fibrozit tipidir. Örneğin
skapulada bir kırık
olmuş ve uzun süre
inmobil kalmışsa
fibrozitler gelişebilir.

Bir diğer sınıflamaya
göre de fibrozitler lokal
ve mikst tip olarak
ayrılabilir. Lokal tipte
sadece triger pointlerde
ağrı vardır. Mikst tip ise
daha yaygın bulgular
verir
Klinik bulgular

en çok triger
noktalarında olmak
üzere, özellikle
sabahları olan ağrı ve
huzursuzluk hissi, buna
bağlı genel isteksizlik
ve depresyon, baş
ağrısı(bazen)

bazı kişilerde mide
bulantıları(sempatik
sistemin irritasyonuna
bağlı), sırtta lokal yada
genel ağrılar,
palpasyona hassasiyet,

zaman zaman
omuzlara ve kollara
yada kalçalara yayılan
ağrı ve gerginlik hissi,
servikal bölge ve omuz
hareketlerinde
fonksiyonel
limitasyon(ağrı
nedeniyle irritasyon
olduğu için),

belirgin kas spazmı,
kol, omuz, baş ve
boyuna yayılan
uyuşukluk ve
karıncalanma
sayılabilir.

Bu bulguların biri,
birkaçı veya hepsi
birarada görülebilir.
Devamlı ya da
aralıklarla ortaya
çıkabilir. Azalabilir ya
da çoğalabilir.

18 trigger noktanın en
az 11 inde dokunma ile
ağrının varlığı önemli
bir teşhis kriteridir.
Değerlendirme

Değerlendirme genel
olarak; hastanın
yakınması, hikaye,
özgeçmiş, soygeçmiş,
genel gözlem ve postür,
lokal gözlem
(inspeksiyon) ve
palpasyondan oluşur.


Öncelikle hastanın hikayesi
alınır. Hastalar genellikle her
sabah kötü kalktıklarından,
iyi uyuyamadıklarından,
derin uykuya dalamayıp sık
sık uyandıklarından şikâyet
ederler. Ağrının dolaştığını,
kalktıklarında yüzlerinin şiş
olduğunu söylerler.
Postür değerlendirilir.

Ağrının
değerlendirilmesinde
süresi, şiddeti,
lokalizasyonu, yayıldığı
yerler tespit edilir.
Yansıyan ağrının ya da
karıncalanmanın olup
olmadığına bakılır..

Çünkü bulgular disk
vakalarıyla, romatizmal
hastalıklarla, tendinit
veya tendon
patolojileriyle karışabilir




NEH değerlendirmesi yapılır.
Servikal bölge, omuz ve
skapulotorasik eklemin hareketleri
değerlendirilir. Rhomboid ve
trapezin alt parçasını çalıştırarak
skapula hareketleri kontrol edilir.
Pektoral bölge, gluteal bölge için
hamstringler ve lumbal
ekstansörlere kısalık testi yapılır.
Omuz kuşağı kasları, boyun
kasları, erektör spinalar, gluteal
bölge kaslarına kas testi yapılır.
GYA değerlendirmesi(yaptığı iş,
spor ya da rekreasyonel aktiviteler)
Tedavisi

Fibrozitlerin tedavisinde
fizyoterapi önemli bir
yer tutar. Cerrahi
endikasyonu yoktur.
Tıbbi tedavisinde daha
çok myorelaksan(kas
gevşetici) ya da nonsteroid anti-inflamatuar
ilaçlar(NSAİ) ve
sedatifler kullanılır.

Fibrozitli hastalarda ağrıspazm-ağrı halkası çok
belirgindir ve bu halka bir
yerinden kırılmadığı sürece
hastalık devam eder.
Fizyoterapide özellikle nemli
sıcaklık ajanları(kas
spazmını çözdüğü için)
tercih edilir. Ancak tedavi
sonrası hasta bir süre
bekletilmelidir.

Sıcak ajanların haricinde,
klasik masaj, mobilizasyon
yada manuel tedavi
yöntemleri, nazik ve
kontrollü olmak şartıyla
manuel traksiyon,

kombine ultrason
(yaptırdığı
kontraksiyonla kasta
relaksasyon oluşturur),
TENS ve diğer
analjezik elektroterapi
yöntemleri kullanılabilir