Kalbimin Hatırına INITIATIVE www. İYİ HABER Sağlıklı nabızla daha yüksek yaşam kalitesi sağlayın pulsgesund.de İçindekiler Initiative Pulsgesund (Sağlıklı Nabız İnisiyatifi) tanıtımı ..... 6 Nabız sağlığı hakkında ............................................. 7 Acele işe şeytan karışır … Yüksek nabız neden her zaman iyi değildir? .................... 8 Doğru nabız ölçümü ................................................ 9 Nabız çeşitli aktivitelerde nasıl tepki verir? ................... 10 Hızlı nabız − Kalp zayıflığında gözardı edilen risk faktörü ................................................. 12 Kalp şikayeti olan hastalara yönelik diğer risk faktörleri ................................................ 14 Nabza bağlı olarak kalp damarı hastalığı için .................. 16 risk değerlendirmesi Sağlıklı nabızla yaşam? ............................................ 18 Notlar için alan...................................................... 20 Dizin .................................................................. 23 2 3 INITIATIVE Değerli okuyucularımız, www. pulsgesund.de Nabız vücudumuzun metronomudur: Doğru ritimde ve tempoda atarsa kalbimiz sağlıklıdır. Kalp her nabız atışıyla vücuda kan pompalar. Hem de günde yaklaşık 100.000 defa. Bu sayede organlar oksijenle beslenir. Her şey yolundaysa çoğu zaman nabza önem verilmez, ancak çok hızlı veya düzensiz attığında nabız dikkate alınır. Nabız sürekli yüksekse, kalp de çok hızlı atar. O zaman kalp ve dolaşım hastalıkları riski artar. Kalp hastası olan veya bir kalp krizi geçirmiş insanlarda sürekli yüksek nabız sağlık durumunun kötüleşmesine yol açabilir. Normalde insanın istirahat nabzı dakikada 60 ile 80 arasındadır. Düzenli spor yapanlar kalp kasını güçlendirir ve nabzı düşürebilir. Antrenmanlı bir kalp kası eforlara daha iyi dayanır ve genel anlamda kalp-dolaşım hastalıkları tehlikesini azaltır. Ancak herkes hemen koşmaya başlayıp, spor yapmayı abartmamalıdır. Önce doktorunuzla görüşün. Sizi muayene edebilir ve sizin için hangi tür hareketin en sağlıklı olduğu konusunda ipuçları verebilir. 4 Sadece birkaç hafta yoğun hareketten/antrenmandan sonra, kalbin daha yavaş ve sakin attığını ve kendinizi daha iyi hissettiğinizi fark edersiniz. Ayrıca daha fazla hareket ederek şeker hastalığı, kalp krizi ve felç gibi hastalıkları önlersiniz. Sağlıklı Nabız İnisiyatifi (Initiative Pulsgesund) nabız sağlığının ne anlama geldiği ve herkesin kendi nabız sağlığı için neler yapabileceği hakkında bilgilendirmeyi görev edinmiştir. Bu broşürdekiler nabız ve nabız sağlığı hakkındaki en önemli bilgileri sizin için derledik. Nabzınızın sağlığını koruyun! Dr. Norbert Smetak Sağlıklı Nabız İnisiyatifi‘nin hamisi Alman Muayene Sahibi Kardiyologlar Derneği Federal Başkanı (BNK) Uzmanlık alanı kardiyoloji ve anjiyoloji olan Kirchheim’de muayene sahibi iç hastalıkları uzman hekimi 5 Initiative Pulsgesund (Sağlıklı Nabız İnisiyatifi) tanıtımı Nabız sağlığı hakkında Uzun bir zaman boyunca uzmanlar kalbin kanı vücudumuza pompaladığı frekansın (kalbin bir dakikadaki atış sayısı) sağlığımız açısından genel anlamda bir önem teşkil etmediğinden yola çıktılar. Özellikle sporcular, aşırı efordan kaçınmak ve ideal antrenman etkisi sağlamak için uzun zamandır nabızlarını ölçmekteler. Kalp, kasları, organları ve sinir hücrelerini oksijen ve besleyici maddelerle beslemek için kanı belirli aralıklarla damarlara pompalar. Bu sırada oluşan basınç dalgaları nabız olarak adlandırılır. Ancak, güncel tıbbi araştırmalara göre nabzın sağlık için büyük bir önemi olduğunu kabul etmek gerekmektedir. Bilim adamları, nabız yüksekliğinin kalp sağlığını doğrudan etkilediğini kanıtladılar. Özellikle kalp hastalığına yakalanBilim adamları nabız yüksekliğinin kalp sağlığını ma riski yüksek olan doğrudan etkilediğini kanıtladılar. insanlarda ve koroner kalp hastalığı veya kalp yetmezliği olan ya da kalp krizi geçiren hastalarda nabız hayati bir risk faktörüdür. Kalp hastalıkları dünya genelinde ölüm sebepleri arasında halen ilk sıradadır. Oysaki insan kişisel riski ya da hastalığı hakkında ne kadar çok bilgi sahibi olur ve buna göre yaşarsa, riski o denli azalmaktadır. Ancak çoğu insanın kalbi hakkında yetersiz bilgiye sahip olduğu ve kendi riskini düşük değerlendirdiği kanıtlanmıştır. Bu nedenle Initiative Pulsgesund (Sağlıklı Nabız İnisiyatifi), kalp hastalığı olan kişileri bir risk faktörü olan nabız hakkında bilgilendirmeyi ve her insanın nabız sağlığını nasıl düzeltebileceğini göstermeyi hedef edinmiştir! Nabız yüksekliği denildiğinde kasıt basınç dalgalarının dakikada sayısıdır. Efora bağlı olarak vücudun oksijen gereksinimi artar. Buna rağmen yeterli beslemeyi sağlamak için kalp daha hızlı pompalamaya başlar − nabız yükselir. Nabız değerlerini kıyaslayabilmek için nabız daima dinlenme halinde, yatar veya oturur pozisyonda ölçülür. İstirahat nabzı denilen bu nabız, sağlıklı bir nabza sahip yetişkinlerde dakikada 60 ile 80 arasındadır. Süt bebeklerinde dakikada yaklaşık 130 olan istirahat nabzı sporcularda dakikada 32‘ye kadar düşebilir. Düşük nabız kalbi korur. Dolayısıyla, sağlıklı bir nabız ile koroner kalp hastalığına (KKH, halk dilinde damar kireçlenmesi olarak da bilinir) veya kalp yetmezliğine (halk dilinde “kalp zayıflığı” olarak da bilinir) yakalanmanın yanı sıra kalp krizi geçirme riskini dahi azaltmak mümkündür. Kalp hastası olan Sağlıklı bir nabza sahip yetişkinlerde istirahat kişilerde nabız daha nabzı dakikada 60 ile 80 arasındadır. da önemlidir: Dinlenme sırasında nabzınızı düşürürseniz, kalp daha az enerji sarf eder. Buna bağlı olarak, göğüste sancı veya nefes darlığı gibi paralel semptomları azaltabilirsiniz. Yaşam kalitesi genel anlamda artar ve hayatınıza tekrar aktif şekilde kendiniz yön verebilirsiniz. Servier Almanya kuruluşu Initiative Pulsgesund (Sağlıklı Nabız İnisiyatifi) girişiminin partneridir. Merkezi Münih kentinde olan ilaç firması uzun yıllardır kalp hastalıklarının araştırılması konusunda faaliyet yürütmektedir. Bilgi www.pulsgesund.de sitesinde, örneğin yemek tarifleri, nabız testi ve kalp günlüğü gibi, sağlıklı nabızla yaşam için daha başka bilgi ve önerileri bulabilirsiniz. 6 7 Acele işe şeytan karışır … Yüksek nabız neden her zaman iyi değildir? Doğru nabız ölçümü Daha önceki sayfalarda açıklandığı gibi, kalbin görevi organları ve kasları oksijen ve besleyici maddelerle beslemek ise, daha hızlı bir nabzın daha iyi bir besleme sağlayacağı yanılgısına düşülebilir. 10 dakika boyunca rahatsız edilmeyeceğiniz, sakin bir yer seçin. İlk etapta, herhangi bir şey yapmadan sakin oturmak suretiyle beş dakika boyunca sakinleşmeniz ve rahatlamanızı sağlayın − bu sırada ne televizyon izleyin, ne de yüksek sesli müzik dinleyin. Bu, sağlıklı bir insan için geçerlidir. Dolayısıyla, örneğin yataktan kalkmak gibi bedensel aktivitelerde ve haliyle spor yaparken nabız yükselir. Ancak, nabız dinlenme sırasında da yüksek kalır ve normal bir değere düşmezse, kişinin nabız sağlığı yerinde değildir. Bu durumda kalp sürekli zorlandığından, yüksek nabız uzun vadede tıpkı yüksek tansiyon veya yüksek kan yağı değerleri (kolesterol) gibi kalp ve damarlar üzerinde olumsuz etkilere yol açar. Bu nedenle nabız, sağlıklı bir kalp için risk faktörü olarak tıp dünyasında önem kazanmıştır. Düşük bir nabzın ömrü uzatabildiği ve yaşam kalitesini arttırabildiği güncel araştırmalarla kanıtlanmıştır. İster yaşam tarzını değiştirerek, ister ilaçla olsun, nabzın düşürülmesi sayesinde, koroner kalp hastalıklarının (KKH) temel semptomu olan sancılı angina pectoris (göğüs anjini, göğüs darlığı) şikayetleri ile Düşük bir nabzın ömrü uzatabildiği ve yaşam hastaneye havale etme kalitesini arttırabildiği güncel araştırmalarla sayılarında azalma ve kalp yetmezliğinden kanıtlanmıştır. kaynaklanan ölüm oranlarında düşüş sağlanabilmektedir. Bunun için, yukarıda belirtilen hastalıkları olan kişilerin istirahat nabızlarını uzun vadede dakikada 60’in altına düşürmeleri önerilir. INITIATIVE www. 8 Nabzı ölçmenin çeşitli yöntemleri vardır. En basiti, herhangi bir yardımcı araç gerektirmediği için bilekten yapılan manuel (elinizle) ölçümdür. Ancak bu yöntem, nabız ölçme aletiyle yapılan ölçüm kadar hassas değildir. El bileğinden nabzı ölçerken ilk önce uygun yeri yoklayarak bulmanız gerekir. Nabzınızı başparmağı takip ederek bileğin iç kısmında, diğer elinizin işaret parmağı ve orta parmağıyla bulabilirsiniz. Nabzınızı iyi hissedebiliyor musunuz? O halde, saymaya başlayabilirsiniz. Nabzınızı 30 saniye boyunca sayın ve sonucu ikiyle çarpın. Örnek: 30 saniyede 32 atış ölçüldü: 32 × 2 = 64 − dolayısıyla nabız dakikada 64‘tür. Tansiyon ölçme aletleriyle yapılan nabız ölçümü elbette daha kolaydır ve tam otomatik gerçekleşir. Duruma göre, düzensizlikleri de gösterebilir. Modern cihazlar tansiyonu ölçerken daima o anki nabzı da belirleyebilirler. Üreticiye ve cihaz modeline göre ölçüm üst koldan manşetle ya da el bileğinden yapılır. Ölçüm aletleri arasında nitelik açısından bir fark yoktur. pulsgesund.de 9 Nabız çeşitli aktivitelerde nasıl tepki verir? Kahve içmek Çeşitli aktiviteler nabzı etkiler. Nasıl mı? Nabzın günlük aktivitelerde nasıl değiştiğine dair bazı örnekler aşağıda verilmiştir. Kahvede bulunan kafein maddesi nabzın hızlanmasına yol açar. Yataktan kalkmak Yataktan kalkarken kanın bir kısmı bacaklara iner. Vücudun üst kısmında ve başta yeterli beslemeyi sağlamak için nabız yükselir. Hesap yapmak Çoğu insan için zor bir hesap ödeviyle uğraşmak stres anlamına gelir. Bu sırada beyin tarafından salgılanan stres hormonları nabzın yükselmesine yol açar. Merdiven çıkmak Merdiven çıkarken kaslar daha fazla oksijen tüketir. Oksijenin kaslara ulaşması için kalbin pompalama hızı, yani nabız artar. Bedensel faaliyet Her bedensel faaliyet kalp damar sisteminin belli bir güç sarfetmesine neden olur. Bedensel faaliyet sırasında nabız otomatik olarak hızlanır. 10 Futbol Futbolda nabız daha hızlı atar, çünkü futbol oynarken kalbin daha hızlı çarpmasına neden olan çeşitli hormonlar salgılanır. Ne yazık ki kavga etmek de aynı etkiye sahiptir. Kendiniz denemeye ne dersiniz? www.pulsgesund.de sitesinden indirebileceğiniz bir form ile nabzınızın anılan örneklerde nasıl değişeceğini test edebilirsiniz. 11 Hızlı nabız – Kalp zayıflığında göz ardı edilen bir risk faktörü Toplumda yaşam beklentisinin artmasına paralel olarak kalp zayıflığı − tıp dilinde „kalp yetmezliği“ olarak da anılır − vakaları da yaygınlaşmaktadır. Kalp zayıflığında kalp vücuda yeterince kan pompalama yeteneğinden yoksundur. Bunun sonucunda kan dolaşımı zayıflar ve vücuttaki organlar yeterince oksijenle beslenemez. Oksijen eksikliği günlük yaşamda kendini nefes darlığı veya bedensel etkinlik sırasında güçten düşme ya da vücutta su birikmesinden (ödemler) kaynaklanan ani kilo artışları şeklinde gösterebilir. Kalp zayıflığı genellikle bir koroner kalp hastalığının sonucudur. Burada kalbin koroner damarları kireçlenerek damarlardan geçen kan akımının azalmasına neden olur, bu da kalp kası dokusunun ölmesine, dolayısıyla kalp enfarktüsüne yol açar. Kalp zayıflığının nedenleri arasında ikinci sırayı alan faktör yüksek tansiyondur, çünkü yüksek tansiGüncel çalışmalar, kalp yetmezliği olan hasta- yon kalbi pompalama larda nabız hızının azaltılmasıyla sağkalımın art- işlevi için daha fazla tığını, yaşam kalitesinin iyileştiğini ve bunlara çaba harcamaya zorparalel olarak hastaneye yatırma vakalarının lar. Bu yüksek çaba gereksinimi nedeniyazaldığını kanıtlamaktadır. le pompalama verimi yavaş yavaş azalır. Bunların yanında kalp zayıflığına yol açan kalp kapakçığı hastalıkları ve kalp kası iltihapları gibi çeşitli başka nedenler de bulunmaktadır. Kalp zayıflığında yüksek nabız çoğu kez göz ardı edilen bir risk faktörüdür, oysa hastalığın seyri üzerinde ciddi etkileri vardır. Kalp zayıflığında çoğu kez yüksek olan istirahat nabzı burada önemli bir rol oynar. İstirahat nabzının yükselmesi yaşam beklentisini olumsuz etkileyebilir. Öte yandan, yüksek bir istirahat nabzının düşürülmesi yaşam kalitesinin gözle görülür bir şekilde iyileşmesini ve yaşamın uzamasını sağlayabilmektedir. Daha önce açıklandığı şekilde düzenli olarak nabız ölçümü yapınız ve istirahat nabzınızı izleyiniz. Kişisel VKİ değeriniz („Vücut Kitle İndeksi“) Kalbinizin hatırına normal bir kiloya sahip olmaya dikkat ediniz. VKİ aracılığıyla kilonuzun normal aralıkta olup olmadığını tespit edebilirsiniz. Kişisel VKİ hesaplayıcınızı www.pulsgesund.de ­sayfasında bulabilirsiniz. VKİ formülü: VKİ = Vücut ağırlığı / (m olarak boy2) Ağırlık 50 kg 60 kg 70 kg 80 kg 90 kg 100 kg 110 kg 120 kg 130 kg 150 cm 22 27 31 36 40 44 48 53 58 160 cm 20 23 27 31 35 39 43 47 51 Boy 170 cm 17 21 24 28 31 35 38 42 45 180 cm 15 19 22 25 28 31 34 37 40 190 cm 14 17 19 22 25 28 30 33 36 Riskli bölge (ileri derecede obezite / adipozite) Riskli bölge (fazla kilo) Hedef bölge / normal bölge Riskli bölge (düşük kilo) 12 13 Kalp şikayeti olan hastalara yönelik diğer risk faktörleri Tek bir sigaranın içerdiği nikotin, nabzı dakikada 30 atışa kadar artırmak için yeterlidir. Kalbin oksijen ihtiyacı artar ve damarlar daralır. Bunun sonucunda tansiyon yükselir. Kalp vücuda oksijen ve besin maddesi dağıtmak için daha fazla güç sarfetmek zorunda kalır. Bu durum özellikle koroner kalp hastaları için riskli bir durumdur. Sigara içmek uzun vadede damarlarda kronik daralmalara ve ileri evrelerde arteriyoskleroza (damar kireçlenmesi) yol açan plak birikmelerini desteklemektedir. Sigara ayrıca kanın pıhtılaşma eğilimini de artırır. Kan pıhtısı oluşması tehlikesi artar. Dolayısıyla, sigara içenlerde kalp enfarktüsü veya inme riski katlanarak yükselmektedir. Sigara içmek Yüksek tansiyon Kan damarlarındaki basınç yükseldiğinde yüksek tansiyondan bahsedilir. Bu olgu kalp kasının yüksek yüke maruz kalmasına ve kalp kasında hasarlara ­neden olabilir. Kalp koroner damar hastalığı Aşırı kilo Kolesterol 14 Koroner kalp hastalığı ve kalp enfarktüsü gibi kalp koroner damar hastalıkları, kalp zayıflığı olan hastalarda yüksek tansiyonun yanı sıra belli başlı risk faktörleridir. Burada kalp kasının iyi kanlanamaması veya hasar görmesi kalp zayıflığını daha da ilerletir. Kilonuz ne kadar fazlaysa, kalbiniz de vücudunuzu kanla beslemek için o kadar fazla çaba gösterecektir. Kalbin ve vücudun sürekli olarak fazla yüke maruz kalması kalp ve damar hastalığı ve yüksek nabız hızı olasılıklarını beraberinde getirir. Özellikle uzun süreli aşırı kilo, bir koroner kalp hastalığına tutulma açısından daha yüksek bir risk demektir. İlaç tedavisi dışında kolesterol değerini etkileyen en önemli faktör beslenme tarzıdır. Burada önemli olan, uygun katı ve sıvı yağları seçmektir. Hayvansal gıda ve yağların içerdiği doymuş yağ asitlerini tüketmekten kaçınınız. Doymamış yağ asidi içeren ve kandaki kolesterol düzeyini düşürerek kalp damar hastalıklarına karşı koruyan bitkisel sıvı ve katı yağları tercih ediniz. Pasif sigara içiciliği de risklidir! Pasif sigara içiciliği de enfarktüs riskini artırır. Araştırmalar, pasif sigara içiciliğinin kanın pıhtılaşma eğilimini güçlendirdiğini ve kolesterol değerlerini sağlıksız düzeylere yükselttiğini göstermektedir. Bunun sonucunda kalp ritmi bozukluğu ve enfarktüs riski artar. Sigara gibi alkol de aşırı tüketildiğinde kalp kasınıza zarar vererek kalp ritmi bozukluklarına yol açabilir ve nabzınızı ve solunumunuzu hızlandırabilir. Alkol, yüksek kalori içeriğinin ve aşırı kilo oluşturucu etkisinin yanı sıra, sıvı ve mineral madde dengenizi de bozabilir, çünkü alkol vücuttan su çeker. Tüketilmesine izin verilen alkol miktarı erkekler için günde 30 gramdır. Bu bir kadeh şarap veya bir bardak biraya denktir. Kadınlarda ise günde 20 grama izin verilmektedir. Alkol 15 Nabza bağlı olarak kalp damarı hastalığı için risk değerlendirmesi Kadınlar Nabiz (bpm*) Aşağıdaki grafik nabzınıza bağlı olarak kalp damarı hastalığı riskinizi değerlendirmede size yardımcı olacaktır. Grafikte cinsiyet, yaş, sigara tüketimi ve Vücut Kitle İndeksi (VKİ) dikkate alınmaktadır. Nabiz (bpm*) Tablolardaki sayılar gelecek 10 yılda kalp damarı hastalığınızın gelişmesi riskinin yüzdesine eşittir. Yüzde bilgisi grafiğin „risk alanlarında“ gösterilmiştir. Grafik kadınlara ve erkeklere ayrılmıştır. Sigara içen veya sigara içmeyen olmaları önemlidir. Vücut Kitle İndeksleri de önemli rol oynamaktadır. Bunları size özel olarak www.pulsgesund.de adresinden belirleyebilir veya Sayfa 13‘deki tablodan okuyabilirsiniz. VKI Riskimi nasıl belirlerim? y aş içme durumunuzu belirleyin, sınıfınızı (kırmızı sayılar) seçin, a rdından VKİ‘niz ile (gri sayılar) eşleştirin ve Örnekler Sigara içmeyenler için bir örnek: Kadınsınız, 55 yaşındasınız ve 70 bpm kalp frekansına sahipsiniz. VKİ‘niz 23. Buna göre gelecek 10 yılda kalp damarı hastalığına yakalanma riskiniz %1. Sigara içenler için bir örnek: Erkeksiniz, 60 yaşındasınız ve 80 bpm kalp frekansına sahipsiniz. VKİ‘niz 28. Buna göre gelecek 10 yılda kalp damarı hastalığına yakalanma riskiniz %14. Nabiz (bpm*) nabzınızı (en sağdaki siyah sayılar) seçin. Nabiz (bpm*) Erkekler Nabiz (bpm*) s igara olan tabloyu seçin, Nabiz (bpm*) C insiyetinize Kadınlar uygun VKI VKI Değiştirme temeli: Cooney et al, Heart J 2010; 31(17):2141:2147 *dakika başına atış Grafikte, daha düşük nabza sahip insanların daha düşük risk altında olduklarını belirgin derecede görebilirsiniz. Bilimsel araştırmalar daha düşük nabzın ömrü uzattığını ve yaşam kalitesini arttırdığını kanıtlamıştır. Dolayısıyla: Acele etme çabuk ol! 16 17 Sağlıklı nabızla yaşam Her insan kendi nabız sağlığına katkıda bulunabilir. Hareket, rahatlık ve dengeli beslenme kalbi destekler ve nabız sağlığını korur. Hareket Düzenli hareketle stres hormonları azaltılır, kalp çalıştırılır ve bedensel performans genel anlamda düzelir. Bunun için sportif anlamda büyük perNabız sağlığını arttırmak için örneğin Nordic formanslar gerekWalking, koşu, bisiklet ya da yüzme gibi temiz mez. Şimdiye kadar havada yapılan uzun soluklu aktiviteler son de- nispeten az hareket ettiyseniz, günlük rece uygundur. yaşamınıza daha fazla hareketi entegre edin: Asansör yerine merdiveni, otobüs yerine bisikleti tercih edin. Tempolu yürüyüşler de kondisyonu arttırmak için faydalıdır. Nabız sağlığını arttırmak için örneğin Nordic Walking, koşu, ­bisiklet ya da yüzme gibi temiz havada yapılan uzun soluklu ­aktiviteler son derece uygundur. Neye karar vereceğiniz size bağlıdır − önemli olan başlamanızdır! Uzun vadeli hedef olarak haftada dört − beş kez 30 dakika boyunca hareket etmeyi başarmanız gerekir. Beslenme Nabız sağlığını büyük ölçüde etkileyen bir diğer faktör de beslenmedir. Bol sebze, balık, tuz yerine baharat ve taze otlar ve az miktarda hayvani yağlardan oluşan “hafif” bir mutfak, günümüzde kalp uzmanları tarafından önerilmektedir. Bu bileşenler birlikte değerlendirildiğinde klasik Akdeniz mutfağı ortaya çıkmaktadır. Gerçek şu ki, çeşitli araştırmalarda Akdeniz ülkelerinde Kuzey Avrupa‘ya kıyasla daha az kalp hastalığına rastlandığı kanıtlanmıştır. Çoğu yemek tarifleri de oldukça basittir. Yemek tarifleri Sağlıklı nabıza kavuşma amaçlı beslenmeye yönelik yemek tariflerini Initiative Pulsgesund (Sağlıklı Nabız İnisiyatifi) girişiminin internet sitesinde bulabilirsiniz: www.pulsgesund.de. İlaçlar ne zaman faydalıdır? Örneğin koroner kalp hastalığı, kalp yetmezliği ya da geçirilen bir enfarktüs nedeniyle kalp zayıflamışsa, nabzı yeterince düşürmek için daha fazla hareket ve sağlıklı beslenme yeterli olmayabilir − O zaman, nabız sağlık için bir risk faktörü haline gelir. Bu durumda, istirahat nabzını düşürmek ve sağlık riskini en aza indirmek için ilaç tedavisi gerekebilir. Bir sonraki randevunuzda doktorunuzla nabız konusunu görüşün. 18 19 Notlar için alan 20 21 Dizin Koroner kalp hastalığı (KKH): İskemik kalp hastalığı (İKH) olarak da anılır: Kalp kasını kanla besleyen koroner damarlarda (koroner arterlerde) görülen, arteryoskleroz (damarlarda yağ birikmesi, atardamar sertleşmesi) nedeniyle beliren bir hastalıktır. Kalp kası yeterli miktarda kan ve oksijenle beslenmez. Angina pectoris (göğüs anjini, KKH ana semptomu): Göğüs bölgesinde, genellikle akut (aniden) baş gösteren, müthiş sancılı daralma hissini tanımlar. Kalpte kan dolaşım bozukluğu nedeniyle tetiklenir. Kalp yetmezliği (kalp yetersizliği): Kalpte bir fonksiyon bozukluğunu tanımlar. Kalp, vücudun ihtiyaç duyduğu kan miktarını artık sorunsuz şekilde vücuda aktaramaz. Kalp ritim bozukluğu (aritmiler): Normal kalp atışlarında düzensizlikleri ifade eder. Bunlar fazla kalp atışları olabildiği gibi, kalp atışlarında kesintiler veya çok hızlı kalp atışları olabilir. Kalp enfarktüsü (kalp krizi veya miyokard enfarktüsü): Kalbin akut (yani aniden), hayati tehlike taşıyan hastalığıdır. Koroner damarlardan (koroner arterlerden) biri tamamen tıkandığında ve dolayısıyla kalbin bazı kesimlerine artık oksijen gitmediğinde görülür. Bu esnada kalp kası dokusunun bir kısmı ölür, kalp zayıflar. Buradaki temel semptom genellikle son derece ağır bir angina pectoris (feci göğüs ağrısı) nöbetidir. 22 23 INITIATIVE www. pulsgesund.de Künye Initiative Pulsgesund (Sağlıklı Nabız İnisiyatifi) info@pulsgesund.de Destek verenler SERVIER Deutschland GmbH Elsenheimerstraße 53 80687 München Genel müdür: Christian Bazantay Şirketin merkezi: München Yerel Mahkeme: München HRB 75665 PC2013/14 121 KDV-No: DE: 129390152