Baş-boyun Kanserlerinde Lokal Yineleme Radyoterapide Güncel

Baş-boyun Kanserlerinde Lokal Yineleme
Radyoterapide Güncel Yaklaşım
Dr. Mustafa Esassolak
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Radyasyon Onkolojisi Kliniği
Lokal Yineleme
(primer tedavi)
 Cerrahi
 Cerrahi
+ RT
 Cerrahi
+ RT + KT
 Küratif
RT
 Küratif
RT + KT
Lokal Yineleme
(kurtarma cerrahisi)
 Uygulanmış
önceki tedavi ne olursa olsun
 Yinelemenin
yerleşimi – sınırları – invazyonu boyutları uygun ise
 Seçilecek
öncelikli başlangıç tedavisi cerrahidir.
(Nazofaringeal kanser yinelemeleri istisna olabilir)
Lokal Yineleme
(kurtarma cerrahisi)
 Küçük T1-2
yinelemeler için cerrahi tedavi
yeterli olabilir.
 Daha
büyük T3-4 yinelemelerde, cerrahi sınır
yakınlığı - pozitifliği durumunda; 2. RT + KT’nin
hastalıksız sağkalımı uzattığı prospektif
randomize çalışmayla gösterildi.
Lokal Yineleme
(cerrahi uygulanamayan olgular)
 Küratif
2. RT ± KT
 Palyatif
2. RT ± KT
 Palyatif
KT
 Destek
tedavi ile izlem
Lokal Yineleme
(küratif 2. RT)
 Tedavi
– destek - takip için deneyimli ekip
tedavi tekniklerini uygulayabilecek
donanımlı merkez
 İleri
 Ayrıntılı
değerlendirme ile uygun hasta seçimi
Lokal Yineleme
(küratif 2. RT - hasta seçimi)
 Yinelemeye
 Önceki
kadar geçen süre (prognostik)
tedaviden kalıntı yan etkiler
(ağız kuruluğu, trismus, fibroz, işitme, konuşma,
çiğneme, yutma güçlükleri, osteoradyonekroz,
kontraktür, fistül, özefagus stenozu, karotis
stenozu, vs.)
Lokal Yineleme
(küratif 2. RT - hasta seçimi)
 Genel
durum - beslenme düzeyi
 Performans
- yandaş hastalıklar
 Beklenen
yaşam süresi - kalitesi
 Hastanın
beklentileri – istekleri - onayı
Lokal Yineleme
(küratif 2. RT - hasta seçimi)
 Hasta
seçiminin yanı sıra tedavi planlamasında
da ayrıntılı değerlendirme yapılabilmesi için
PET-BT ve MR ile dökümentasyon
 Yüksek
komplikasyon profilli tedavi öncesi uzak
metastazlı olguların ayrılmasını da sağlar.
Lokal Yineleme
(sistemik tedavi)
 Küratif
2. RT ile eşzamanlı KT önerilir.
tedavisinde KT almamış hastaların daha fazla
yararlandığı biliniyor (prognostik).
 İlk
 KT
alamayan olgularda anti-EGFR (cetuximab)
eşzamanlı verilebilir.
Lokal Yineleme
(sistemik tedavi)
 Küratif
 Erken
 Uzak
2. RT öncesi indüksiyon KT ile;
yinelemiş olgularda 2. RT geciktirilebilir.
metastaz riski azaltılabilir.
alınan yanıta uygun tedavi kararı
değiştirilebilir (küratif→palyatif).
 İndüksiyona
Lokal Yineleme
(2. RT tekniği)
 IMRT
(konvansiyonel fraksiyonasyon)
 Stereotaktik
 3D
RT (hipofraksiyone)
konformal RT
Lokal Yineleme
(2. RT volümü)
 Küratif
2. RT için makroskopik tümör az bir
güvenlik sınırıyla (0,5-1 cm) ışınlanır.
 Elektif
nodal ışınlama yapılmamalı
(2. RT sonrası lokal yinelemelerin ~ % 90’ı tedavi
sahası içinde gözleniyor.)
Lokal Yineleme
(2. RT teknik - doz)
 Küratif
2. RT; IMRT
 Konvansiyonel
 Total
fraksiyonasyon (2 Gy/gün)
doz ≥ 60 Gy
Lokal Yineleme
(2. RT - doz)
 Küratif
 Uygun
2. RT; stereotaktik RT (SRT)
yerleşimde-küçük volümlü yinelemelerde
 Hipofraksiyone
 Total
(6-8 Gy/gün, 5-6 fraksiyon)
doz 30-40 Gy (~10-15 günde)
Lokal Yineleme
(2. RT – toksisite - etkinlik)
 IMRT
KT ile kabul edilebilir toksisite
 SRT
ile yüksek oranda (>%10) ölümle sonlanan
toksisite bildiren çalışmalar mevcut
 1-2
 SRT
yıllık sağkalım oranları benzer
lehine hasta seçimi, düşük volümlü tümör?!
Lokal Yineleme
(2. RT - toksisite)
 SRT
→ karotis rüptürü → ölüm
 Cengiz
ve arkadaşları bunu tümörün karotisle
yakın komşuluğuna bağlıyor.
 Özellikle
karotisi 180 ’den fazla, çepeçevre
saran lezyonlar için rüptür riski maksimum
Lokal Yineleme
(küratif 2. RT)
 Uygun
hastanın titizlikle seçimi
 Ayrıntılı
 Uygun
 KT
MR - PET-BT dökümentasyonu
RT tekniği – doz - fraksiyonasyon
veya anti-EGFR ile eşzamanlı RT
 Tedavi
sırasında ve sonrasında etkin destek
verecek deneyimli ekip