DR ARİF SEYHUN BUCA KADIN DOĞUM VE ÇOCUK HASTANESİ Karditokografi trasesinin yorumlanması konusunda kişiler arasında veya aynı kişinin farklı zamanlarda yaptığı yorumlar arasında tam uyum varmı? HAYIR Yeni doğanın durumunu bilmek karditokografi trasesinin yorumunu etkilermi? EVET Karditokografi bulgularını yorumlanmasında ortak kabul görmüş bir sınıflama varmı ? HAYIR Karditokografinin serebral palsi tanısında yalancı pozitiflik oranı nedir? % 99 Antenatal kardiyotokografi uygulamasının perinatal sonuçları olumlu etkilediğine dair kanıt varmı? HAYIR Doğumhaneye yatan düşük riskli hastalara giriş de EFM uygulaması perinatal sonuçları olumlu etkilermi? HAYIR Doğumda devamlı EFM uygulaması düşük risk grubundaki hastalarda serebral palsiyi,perinatal ölüm oranını, apgarı, ve yenidoğanın kötülük halini gösteren başka herhangi bir parametreyi önlermi? HAYIR (Neonatal konvulziyon hariç) Doğumda devamlı EFM uygulaması düşük risk grubundaki hastalarda sezeryan ve müdahaleli doğum oranını nasıl etkiler? ARTIRIR Doğumda devamlı EFM uygulanan hasta oranı her yıl ne yönde değişmektedir? ARTMAKTADIR FETAL MONİTORİZASYON Fetal kalp atımları ve uterin aktivitenin takip edilerek devamlı olarak kayıt edilmesidir FETAL MONİTORİZASYON Eksternal uygulama: Fetal kalp atımları dopler prensibine bağlı çalışan ultrason probu Uterin aktivite üzerine yapılan basıyı ölçen toko probu ile yapılır FETAL MONİTORİZASYON İnternal uygulama: Fetal kalp atımları fetal ekg yi çeken ve fetal saçlı deriye takılan spiral elektrot Uterin aktivite uterusa yerleştirilen ve gerçek basıncı ölçen bir basınçölçer prob ile yapılır EKSTERNAL UYGULAMA AVANTAJLARI: Travayın herhangi bir döneminde veya antenatal dönemde kullanılabilir Non invazivdir Uygulaması doktor gerektirmez DEZAVANTAJLARI Artefakt daha sık görülür Uterin aktivite hakkında bağıl bilgi verir Varabiliteyi hatalı gösterebilir? İNTERNAL UYGULAMA AVANTAJLARI Artefakt azdır Anne nabzı ile karışmaz Pozisyondan etkilenmez Uterusun bazal tonusunu, kontraksiyonların kuvvetini ve süresini doğru gösterir İNTERNAL UYGULAMA DEZAVANTAJLARI: İnvazivdir Maternal ve fetal enfeksiyon riski vardır 3-4 cm açıklık,poşun açık olması ve baş geliş olması gerekir Uterus perforasyonu riski vardır Eğitimli doktor gerektirir FETAL MONİTORİZASYON YENİ TEKNOLOJİLER Bilgisayarlı kardiyotokograf: Traseyi içinde bulunan bir algoritma ile yorumlar Stan:İnternal yöntem kullanılırken eş zamanlı olarak fetal ekgdeki st değişikliklerini trase üzerinde gösterir KARDİYOTOKOGRAFİ CİHAZINDA OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLER Fetal kalp atımlarının sinyal işleyicisi 2.kuşak olmalı Kağıdın skalası yatayda 1cm/dakika dikeyde 20 atım/cm olmalı Kalp atım hızını 50-210 arasında gösterebilmeli Mümkünse anne nabzını fetal kalp atımlarından ayıran düzenek olmalı TRASEDE TEMEL PARAMETRELER FETAL KALP ATIMLARI Baseline(ortalama kalp atım hızı) Variabilite(atımlar arasındaki anlık değişkenlik) Periyodik ve epizodik değişiklikler Akselerasyon Deselerasyon(Erken,geç,variable,uzamış) KONTRAKSİYONLAR Süre Şiddet Sıklık BASELİNE Periyodik ve epizodik değişikliklerin dışındaki zamandaki ortalama kalp atım hızı Enaz10 dakikalık gözlemde en az 2 dakika sürmeli Normali 110-160 arası DEĞİŞKEN(WANDERİNG) BASELİNE Baselineın sabit olmamasıdır. BASELİNE TAŞİKARDİ SEBEPLERİ Fetal hipoksi Maternal ateş Koriyoamnionit Fetal sepsis Fetal anemi Fetal taşiaritmi Betamimetik ilaçlar Parasempatolitik ilaçlar Annede anksiyete BASELİNE BRADİKARDİ SEBEPLERİ Fetal distres Uzamış kordon basısı Uzamış ikinci evre(çıkım bradikardisi) Fetal kardiak ritm bozukluğu (A-V blok) Betablokörler Maternal hipotermi Maternal hipoglisemi VARİABİLİTE Kalp atım hızındaki düzensiz büyüklükte ve sıklıkta olan değişikliklerdir Sempatik ve parasempatik sistem arasındaki anlık çekişmenin sonucu olduğu düşünülüyor Normali 5-25 Sağlam bir sinir sistemi ve normal bir kardiak cevap oluşturabilme halini gösterir Tek başına en önemli parametredir Kısa ve uzun süreli variabilite birlikte değerlendirilmeli VARİABİLİTEYİ AZALTAN SEBEPLER Fetal hipoksi ve asidemi Fetal nörolojik bozukluklar Fetal kardiak aritmi Fetal uyku Prematürite Santral sinir sistemini deprese eden ilaçlar diazem,magnezyum sülfat,parasempatolitikler, betametazon Fetal taşikardi VARİABİLİTE AZALMASI Travayda(kontraksiyonlara rağmen) deselerasyonlarla birlikte değilse hipoksi ve asidemiye bağlı olması düşük olasılık Bu durumda santral sinir sistemini deprese eden diğer durumlar veya başka nedenlerle santral sinir sistemi hasarı düşünülmeli FETAL UYKU NARKOTİK İLAÇ ETKİSİ FETAL ASFİKSİ VARİABİLİTE ARTMASI Mekonyum varlığında mekonyum aspirasyonu sıklığını arttırabilir(Derin iç çekme) Baselineın değerlendirilmesini zorlaştırır 10 dakikadan uzun sürmesinin fetal prognoz yönünden olumsuz olduğunu bildirenler var ERKEN DESELERASYON Yavaş başlayan ve baseline a yavaş dönen simetrik uniform yapıda düşmelerdir Başlangıcından dip noktasına ulaşması 30 saniyeden uzundur Düşmenin dip noktası kontraksiyonun tepe noktası ile aynı hizadadır Genellikle başlangıç ve bitiş noktasıda kontraksiyonla aynıdır(Ayna hayali) ERKEN DESELERASYON ERKEN DESELERASYON Sebebi başın kompresyonu nedeniyle oluşan vagal stimülasyondur Baseline anormalliği ve variabilite kaybı yoktur Fetal hipoksi asidoz veya düşük apgarla ilgili değildir ERKEN DESELERASYON GEÇ DESELERASYON Yavaş başlayan ve baseline a yavaş dönen simetrik uniform yapıda düşmelerdir Başlangıcından dip noktasına ulaşması 30 saniyeden uzundur Düşmenin dip noktası kontraksiyonun tepe noktasından sonradır(Genellikle 30 saniyeden uzun) Genellikle 10-20 atım maksimum 40 atım derinliğindedir Genellikle başlangıç ve bitiş noktasıda kontraksiyonun başlangıç ve bitiş noktasından sonradır GEÇ DESELERASYONUN OLUŞMA MEKANİZMASI GEÇ DESELERASYON İntervillöz mesafede oluşan stazın fetusun normalde tolere edebileceği sınırdan daha fazla hipoksiye yol açmasıyla oluşur Esas olarak plasental yetmezliği göstermekteyse de maternal kalp akımını azaltan faktörler(annede hipotansiyon hipoksi veya tetanik yada çok sık kontraksiyonlar) plasental kompartımanda sorun olmasa bile geç deselerasyonlar oluşturabilir GEÇ DESELERASYON GEÇ DESELERASYON GEÇ DESELERASYON VARİABLE DESELERASYON Baselinedan hızlı şekilde başlayan düşmelerdir Başlangıcından dip noktasına ulaşması 30 saniyeden kısa sürer Şekli ve kontraksiyonlarla ilişkisi değişken olabilir 15 saniyeden uzun 15 atımda derin ancak 2 bazılarına göre 3 dakikadan kısa olmalıdır VARİABLE DESELERASYON VARİABLE DESELERASYONUN OLUŞMA MEKANİZMASI VARİABLE DESELERASYON En sık görülen deselerasyon çeşitidir Genellikle kord kompresyonuna bağlıdır VARİABLE DESELERASYON Travayın başında oluştuğunda oligohidramniosla bağlantılı olması olasılığı daha yüksektir Travayın ikinci döneminin hemen öncesinde ortaya çıkması ise genellikle boyuna kordon dolanması ileilgilidir Daha az görülen diğer sebepler kordon sarkması,kordonda gerçek düğüm,kısa kordon veya kordonun küçük kısımlara dolanmasıdır VARİABLE DESELERASYON Umblikal kordonda ven duvarı daha yumuşak ve ince olduğundan başlangıç ve son kısmında küçük akselerasyonlar olabilir(Omuz) VARİABLE DESELERASYONUN DERECESİ Ortak bir görüş birliği yoktur 60 lar kuralı:60 dan derinse;60ın altına düşmüşse veya60 saniyeden uzun sürmüşse şiddetlidir VARİABLE DESELERASYON VARİABLE DESELERASYONDA ATİPİ KRİTERLERİ Aşağıda belirtilen atipi kriterleri ile birlikte olduğunda fetal asfiksi olasılığı artar: Baseline geç dönüş Baseline dönmeden geçici taşikardi Bifazik görünüm(W belirtisi) Dönüşte baseline bradikardi veya taşikardi Omuzların kaybolması Azalmış variabilite Şiddetli olması ATİPİK VARİABLE ATİPİK VARİABLE ATİPİK VARİABLE UZAMIŞ DESELERASYON 15 atımdan fazla 2(bazılarına göre 3) dakikadan uzun ancak 10 dakikadan kısa süren düşmelerdir(10 dakikadan uzunsa yeni baseline olarak kabul edilmeli) En sık sebebi annede(Supine pozisyona ,epidural anesteziye veya diğer nedenlere bağlı) hipotansiyon ve tetanik uterin kontraksiyonlardır. Kordon sarkmasına veya dekolmana bağlıda olabilir UZAMIŞ DESELERASYON UZAMIŞ DESELERASYON SİNÜZOİDAL RİTM Düzgün yapıda dakikada3-5 sefer sıklıkla 5-15 atım genişliğinde görülen sinüs dalgası şekline görülen bir yapıdır. Genellikle baseline normaldir Mekanizması belli değildir Fetal anemi(Başta etkilenmiş rh uygunsuzluğu) zemininde gelişen ciddi hipoksiyi düşündürse de meperidin başta olmak üzere bazıilaçların kullanımından sonra da hipoksi olmaksızın görülebilir SİNÜZOİDAL RİTM SİNÜZOİDAL RİTM AKSELERASYON(EPİZODİK) Tepe noktasına 30saniyeden kısa sürede ulaşan hızlanmalardır 32 hafta ve üzerinde 15 atımdan fazla olması ve 15 saniyeden uzun 32haftadan önce 10 atımdan fazla ve 10 saniyeden uzun sürmesi gereklidir 2 dakikadan uzun 10 dakikadan kısaysa uzamış akselerasyon terimi kullanılabilir 10 dakikadan uzunsa yeni baseline olarak tanımlanır PERİYODİK AKSELERASYON Kontraksiyonlarla birlikte görülen ve erken deselerasyonun ayna hayali şeklinde görülen hızlanmalardır Oldukça nadirdir Umblikal kord basısına bağlıdır(Sadece umblikal venin basısı) PERİYODİK AKSELERASYON LAMBDA BELİRTİSİ Fetal hareketlerle oluşan akselerasyonların sonunda oluşan küçük düşmelerdir Klinik önemi yoktur BİGEMİNE EKSTRASİSTOL BİGEMİNE EKSTRASİSTOL ARTEFAKT ANNE NABZI ARTEFAKT YARIM SAYMA UTERİN AKTİVİTE (ACOG 2009) Normal:30 dakikalık izlemde 10 dakikada 5 veya daha az kontraksiyon olması Taşisistol:30 dakikalık izlemde 10 dakikada 5 den fazla kontraksiyon olması Hiperstümilasyon veya hiperkontraktilite terimleri kullanılmamalı UTERİN AKTİVİTE ACOG un tanımlaması birçok durumu tanımlamıyor Tetanik kontraksiyonlar Artmış bazal tonus İkiz kontraksiyonlar SONUÇLARIN SINIFLANMASI Traselerde olan bulguların sınıflaması sonuçların değerlendirilmesi ve karşılaştırılması ve yapılması gerekenlerin belirlenebilmesi için çok önemli Fakat tüm dünyada ortak görüş birliği olan bir sınıflama yok SONUÇLARIN SINIFLANMASI ACOG KATEGORİ I Normal Baseline: 110-160 Variabilite:5-25 erken deselerasyon ve akselerasyon olup olmaması farketmez SONUÇLARIN SINIFLANMASI ACOG KATEGORİ III ANORMAL Variabilitenin hiç olmaması ile aşağıdaki bulguların en az birinin olmaması Tekrarlayan geç deselerasyonlar Tekrarlayan variable deselerasyonlar Bradikardi Sinüzoidal ritm SONUÇLARIN SINIFLAMASI ACOG KATEGORİ II ŞÜPHELİ Kategori I ve III e girmeyen bütün traseler SONUÇLARIN SINIFLAMASI RCOG-NİCE SONUÇLARIN SINIFLANMASI SOGC 5 DERECELİ SINIFLAMA 5 dereceli sınıflamanın fetal asfiksiyi belirlemede daha etkili olduğunu bildiren yayınlar var GÜVEN VERMEYEN VEYA ANORMAL TRASE VARLIĞINDA İLAVE TESTLER Fetal skalp ph Yapılması zor Sık tekrar gerekiyor Bağıl olarak önemsiz respiratuvar asidozun ayırıcı tanısında zorluklar var Bu nedenle yaygınolarak kullanılmıyor GÜVEN VERMEYEN VEYA ANORMAL TRASE VARLIĞINDA İLAVE TESTLER Pulse oksimetri Etkinliği gösterilemediği için kullanılmıyor GÜVEN VERMEYEN VEYA ANORMAL TRASE VARLIĞINDA İLAVE TESTLER STAN Fetal metabolik asidozu belirlemede ve sezeryan oranının düşürülmesinde faydası yok GÜVEN VERMEYEN VEYA ANORMAL TRASE VARLIĞINDA İLAVE TESTLER Fetal stimülasyon(Vibroakustik veya mekanik) Kanıta dayalı veri yok Ancak uzman görüşü olarak fetal skalp ph yapılamadığı durumlarda hatta ona tercih edilerek öneriliyor. DOĞUM SIRASINDA KİME DEVAMLI MONİTORİZASYON KANITA DAYALI TIP: Risk grubunda olmayan hastada aralıklı oskultasyon:1.evrede 15-30 dakikada bir ikinci evrede 5 dakikada bir kontraksiyon sonrası 1 dakika süreyle dinle(Her hastaya bir hemşire) DOĞUM SIRASINDA KİME DEVAMLI MONİTORİZASYON GERÇEĞE DAYALI TIP Personel sayısı ve kalitesi ile malpraktis davalarının sonuçlarına göre: Risk faktörü olmayan hastaya başta ve doğum sırasında aralıklı olarak uygula Risk faktörü olan veya kategori II ve III sonuç çıkan hastalarda devamlı olarak uygula KİME DEVAMLI MONİTORİZASYON ALGORİTMA YÜKSEK RİSKLİ GEBELİKLER Oligohidramnios IUGR EDT EMR 3.trimester kanama Fetal hareketlerde azalma Kötü obstetrik öykü(infertilite habitüel abortus IUMF öyküsü vb.) Diğer perinatolojik kayıp riski olan hastalar YÜKSEK RİSKLİ GEBELİKLER Preeklampsi ve kronik hipertansiyon Diabet Günaşımı Lupus ve antifosfolipid antikorları varlığı Kronik maternal hastalıklar(Kalp,böbrek vb) Derin anemi Multipl gebelik Oksitosin kullanımı KATEGORİ I Travayın birinci evresinde hasta yüksek riskli grupta bile olsa ilk değerlendirmeyi yap Hastayı 30 dakika monitörden çöz hastanın hareket etmesine tuvalete gitmesine rahat pozisyonda kalmasına müsaade et KATEGORİ II Kayıtın sağlıklı olduğunu kontrol et Bradikardi varsa anne nabzı olmadığından emin ol Annenin vital bulgularını kontrol et Oksitosin veriyorsan kes veya azalt Propes varsa çıkar Anneyi sol yanına çevir Tetanik kontraksiyon varsa tokolitik uygula Vajinal muayene yap Maske ile oksijen ver(uzun süre değil) Özellikle hipotansiyon varsa 500 cc bolus sıvı ver (Kesinlikle dekstroz kullanma) KATEGORİ II Akselerasyon yoksa fetal skalp veya vibroakustik stimülasyon uygula Diğer obstetrik faktörleri değerlendir(Mekonyum,fetal ağırlık,pelvisin yapısı,doğumun evresi,doğumun ilerleme hızı,hastaya ait faktörler) Tedaviye rağmen durum kötüleşiyor veya düzelmiyorsa doğuma karar ver Hastayı ve aileyi bilgilendir KATEGORİ III Fetal skalp ph nın normal olduğunu gösteremiyorsan ve doğumun kısa sürede olacağını düşünmüyorsan diğer obstetrik faktörleri değerlendir ve sezeryan düşün Maske ile oksijen ver hastayı sol yanına çevir,ıv sıvı ver indüksiyonu kes Ameliyathaneyi hazırlat çocuk ve anesteziyi haberdar et Gerekirse ameliyathanede takibe al Hastaya ve ailesine bilgi ver ANORMAL BULGULARDA KLİNİK DEĞERLENDİRMEDE İPUÇLARI Baseline taşikardi durumunda Annenin nabzı ve ateşi kontrol edilmeli Ateş varsa düşürülmeli Betamimetik ilaç alıyorsa kesilmeli Koriyoamnionit ve diğer enfeksiyonlar yönünden gerekli testler yapılmalı Neden bulunamıyorsa ve 80 dakikadan uzun sürüyorsa doğum düşünülmeli ANORMAL BULGULARDA KLİNİK DEĞERLENDİRMEDE İPUÇLARI Baştan baseline ı normal olan vakada deselerasyon olmadan taşikardi gelişirse bunun hipoksiye bağlı olma olasılığı azdır Aynı durum başata variabilitesi normal olup sonra azalan veya kaybolan vakalar içinde geçerlidir Bu vakalarda doğum ilerliyorsa akselerasyonlar 30 dakikada bir araştırılmalıdır ANORMAL BULGULARDA KLİNİK DEĞERLENDİRMEDE İPUÇLARI Tekrarlayan geç deselerasyonu olan ve variabilitesi normal vakada fetal hareketle ve uyarı ile akselerasyon oluşuyorsa asidoz olma olasılığı hemen hiç yoktur Akselerasyon olmayan vakalarında en az yarısında asidoz yoktur ANORMAL BULGULARDA KLİNİK DEĞERLENDİRMEDE İPUÇLARI Variable deselerasyonların oligohidramnios ile birlikte olduğu durumlarda amnioinfüzyon, 8-10 cm açıklıkta boyundaki kordona bağlı ise annenin ıkınmasının önlenmesi, süresi şekli çok değişken olan vakalarda kısa kord kordun ekstremite ye dolanması veya gerçek düğüm düşünülerek annenin pozisyonunun değiştirilmesi faydalı olabilir ALGORİTMA SOGC FETAL MONİTORİZASYON ANTENATAL KULLANIM NON STRES TEST(NST) OKSİTOSİN CHALLENGE TEST(CST) NON STRES TEST ENDİKASYONLARI Preeklampsi ve kronik hipertansiyon Diabet Günaşımı Lupus ve antifosfolipid antikorları varlığı Kronik maternal hastalıklar(Kalp,böbrek vb) Derin anemi Multipl gebelik NON STRES TEST ENDİKASYONLARI Oligohidramnios IUGR EDT EMR 3.trimester kanama Fetal hareketlerde azalma Kötü obstetrik öykü(infertilite habitüel abortus IUMF öyküsü vb.) Annede ciddi sistemik hastalık(Kalp,böbrek,astım,antifosfolipid sendromu vs.) Diğer perinatolojik kayıp riski olan hastalar NON STRES TEST Tekrarlanma süresi fetomaternal faktörler stabil ise genellikle 1 haftadır Sürterm hastalarda ve diabetiklerde haftada 2 kez yüksek riskli durumlarda veya maternal bulguların stabil olmadığı durumlarda daha sık istenebilir NON STRES TEST Hasta yan yatar veya yarı oturur şekilde çekilmelidir Genellikle önerilmekle birlikte hastanın aç olması şart değildir En az 10-20 dakika çekim yapılması tavsiye edilmektedir Asıl aranan 20 dakikalık pencerede 2 adet 15 atımdan fazla ve 15 saniyeden uzun süren akselerasyon olmasıdır(Gebelik32 haftadan küçükse 10 atım 10saniye) NON STRES TEST Orijinalinde aranması beklenmemekle birlikte variabilite ve baseline ın normal olması beklenir Ayrıca hastanın ağrısı varsa kontraksiyon olup olmadığı değerlendirilmelidir Yalancı negatiflik oranı % 99 yalancı pozitiflik oranı en az % 50 dir NON STRES TEST Kriterlere uygun 2 akselerasyonun olmaması halinde test 20 dakika daha uzatılır Bu sürenin sonunda akaselerasyon olmazsa hastanın kontinü monitorize edilmesi önerilmektedir Anneye glukoz veya mekanik uyarı vermenin non reaktif nst oranını değiştirmediği gösterilmiştir 80 dakikalık süre içinde akselerasyon olmaması ileri inceleme gerektirir(Biofizik profil, OCT, USG) NON STRES TEST Non reaktif NST tanımlayıcı olmadığı için daha detaylı sınıflama önerilmektedir OKSİTOSİN CHALLENGE TEST Dopler ultrasonun ve biofizik profilin yaygın kullanılması ile daha az kullanılan bir test olmuştur Plasenta previa ve erken doğum riski olan hastalarda kullanılamaz ikiz gebeliklerde kullanımı da tartışmalıdır 10 dakikada en az 1 dakika süren 3 kontraksiyon oluşturulması gerekir Bunun için indüksiyon veya meme başı stimülasyonu uygulanabilir OKSİTOSİN CHALLENGE TEST İndüksiyon uygulanacaksa 5 ünite synpitan 500 cc sıvıya konarak dakikada 4 damla ile başlanır ve yeterli kontraksiyon elde edilene kadar 15-30 dakikada 4 damla artırılır Meme başı stimülasyonu yapılacaksa hastaya meme başını parmak ucuyla çamaşır üzerinden 2 dakika süreyle uyarması söylenir Daha sonra 5 dakika beklenir Yeterli kontraksiyon elde edilemezse uyarı bir veya iki taraflı olarak tekrarlanır OKSİTOSİN CHALLENGE TEST SONUÇLAR Test pozitif:Kontraksiyonların yarısında geç deselerasyonlar var Test negatif:Yeterli kontraksiyon var geç deselerasyon yok Test şüpheli:Yeterli kontraksiyon var kontraksiyonların yarısından azında geç deselerasyon var Test yetersiz:Yeterli kontraksiyon elde edilemedi veya sağlıklı bir kayıt yapılamadı OKSİTOSİN CHALLENGE TEST Negatif bir testin negatif prediktif değeri % 99,8 Pozitif bir testin pozitif prediktif değeri%9-15 Özellikle preterm fetuslarda gebeliğin sonlandırılması kararı verildiğinde akciğer matürasyonuna bakılmalı 32 haftanın altında bu karar verilecekse klinik durum iyi değerlendirilmeli ve fetusun sıkıntıda olduğu başka bir yöntemle teyit edilmelidir OKSİTOSİN CHALLENGE TEST Plasental yetmezlikde NST nin non reaktifleşmesinden daha önce OCTnin pozitifleştiği ve OCT negatifliğinin NST reaktifliğine göre daha yüksek negatif prediktif değeri olduğu unutulmamalıdır ELEKTRONİK FETAL MONİTORİZASYON SONUÇ Obstetrikde en sık ve uzun süredir kullanılmasına karşın sonuçların yorumlanması ve sınıflaması konusunda görüş birliği yok Kanıtlara göre özellikle düşük riskli gebelerde perinatal sonuçlara olumlu etkisi olmamasına karşın sezeryan ve müdahaleli doğum oranını artırıyor Ancak medikolegal sorunlar , personel kalitesi ve diğer faktörler kullanımını artırıyor ELEKTRONİK FETAL MONİTORİZASYON ÖNERİ İyi cihaz kullan, kaliteli çekim yap, traseleri iyi sakla Sonuçları doğru değerlendir, doğru müdahale et , detaylı ve doğru şekilde kayıt et Yöntemin sınırlarını bil, fetal iyilik halini araştıran diğer testleri imkanların ölçüsünde doğru kullan Tüm ekibin(doktor,hemşire,ebe) konuyu iyi bilmesi için gerekli eğitimi yap ve organizasyonu sağla Konuyla ilgili çocuk ve yenidoğan uzmanı ile her konuda iyi iletişimde bulun http://www.bmpllp.com/publications/376-electronic-fetal-monitoring-bridge-far Electronic Fetal Monitoring: A Defense Lawyer’s View Thomas P. Sartwelle, BBA, LLB Beirne, Maynard & Parsons, LLP, Houston, TX