Tüp bebek

advertisement
Tüp bebek
Tüp bebek uygulamasını kısaca özetlemek gerekirse, kadın ve erkeğe ait üreme hücrelerinin
vücut dışı koşullarda döllenme işlemi diyebiliriz.
Bu yöntemde erkek ve kadın üreme hücreleri vücut sıcaklığındaki, uygun bir ortamda 48 saat
bekletilir. Bu sürede elde edilen yumurtaların yaklaşık yarısında döllenme oluşur. Bu döllenmiş
yumurtalar embriyo (cenin) olarak adlandırılır ve son hedef olan kadın rahmine yerleştirilir.
Embriyolar rahim içerisine rahim ağzından ince bir katater ile yerleştirilir. Bu işlemler sonucu
kadınların yaklaşık %50'sinde gebelik oluşur. Ancak bu gebeliklerin bir kısmı düşük ile sonlanır.
Tedaviye giren çiftlerin uygulama başına yaklaşık % 40'ında çocukları olur. Bu oran birçok
uygulama sonucu % 70 - 80'lere çıkabilir. Geri kalan % 20 - 30'luk grup modern tıbbın bütün
olanaklarına rağmen günümüzde çocuk sahibi olamaz.
Tüp bebek yöntemlerinde çeşitli ilaçlarla (Gonal-F, Puregon, Menogon) kadının
yumurtalıklarının uyarılması sağlanır. Yumurtalıkların uyarılmasının amacı, embriyo
oluşturmaya aday çok sayıda yumurta elde etmek. Çok sayıda embriyonun rahim içine
yerleştirilmesinin (embriyo transferi) gebelik şansını artırdığı görüldü (gebelik oranları, bir
embriyo yerleştirildiğinde yaklaşık %10, üç embriyo yerleştirildiğinde ise %40 -50 civarında).
Tüp bebek hakkında genel bilgiler
Tüp bebek, klasik yöntemler ile gebe kalamayan kadınlarda uygulanan bir tedavi şekli. Erkek
(sperm) ve dişi (yumurta) döl hücrelerinin laboratuvar koşullarında birleştirilmesi sonucunda
1/4
Tüp bebek
oluşan embriyoların, rahime transferi ilkesine dayanır. Laboratuvar koşullarında gerçekleştirilen
döllenme, kendiliğinden (in vitro fertilizasyon) ya da insan eliyle, tek yumurta içine tek sperm
verilmesi ile (mikroenjeksiyon) sağlanır.
Tüp bebek, önceleri enfeksiyon veya cerrahi işlem sonucunda tüplerinde kalıcı hasar oluşan
kadınlarda uygulanmaya başlanmış, kısa bir süre sonra ise, kısırlığa yol açan diğer nedenlerin
tedavisinde de kullanılır hale gelmiş. Bugün, endometriozis, nedeni açıklanamayan kısırlık
olguları ve erkeğe bağlı kısırlıkta, tüp bebek yöntemleri ile başarılı sonuçlar alınır.
Özellikle son yıllarda uygulanmaya başlanan mikroenjeksiyon, sperm sayısının çok düşük
olması ve hatta menisinde hiç sperm olmamasına karşın, testisinde sperm bulunan erkeklerin
tedavisinde bir devrim olarak nitelendiriliyor.
Kimlere Tüpbebek (IVF) yapılmaktadır ?
Çiftin korunmadığı ve çocuk isteği olmasına rağmen 1-2 yıl süreyle hamile kalınamadığı
durumlarda tüp bebek uygulanmaktadır.Tüpleri tıkalı olanlar (geçirilmiş dış gebelik, enfeksiyon,
tüberküloz v.s.) ,3-6 defa ovulasyon indüksiyonu ve aşılama yapılmasına rağmen hamile
kalamamış olanlar , ( açıklanamayan infertilite, hafif endometriosis, hafif sperm düşükğü,
polikistik over sendromu v.s). Erkekte ciddi sperm bozukluğu bulunması (sayı, hareketlilik
azlığı). Sperm sayısı 5 milyon/mL den fazla olanlarda Konvansiyonel IVF veya ICSI , sperm
sayısı 5 milyon/mL den az olanlarda ICSI yapılmaktadır.Kadının 40 yaş üstünde olduğu ve
hamile kalınamadığı durumlar. Endometriosis (ileri evre). Yaygın karın içi yapışıklıkları olan
kadınlar. Tüp bebek tedavisi nasıl yapılır?
Yukarıda bahsedilen üremeye yardımcı tedavi yöntemleri, yumurtanın döllenme şekline,
spermin elde ediliş yoluna, hücrelerin rahim içine verilişine göre farklılıklar göstermektedir.
Hepsinde ortak özellik yumurtanın geliştirilmesi ve toplanması safhalarının aynı olmasıdır.
Üremeye yardımcı tedaviler 4 basamakta uygulanan bir süreçtir:
2/4
Tüp bebek
-
Yumurtalıkların ilaçlarla uyarılması ve yumurta geliştirilmesi
Yumurta toplanması
Sperm ile yumurtanın döllenmesi, yani embryo oluşması
Embriyo transferi
Tüp bebek uygulamalarının başarı şansı nedir?
Tüp bebek tedavisi çok değişik nedenlerden dolayı yapıldığı için gebelik elde edilmesini
etkileyen pek çok faktör de mevcuttur. Bunlardan bazıları:
- Kadının yaşı - Uzun evlilik süresi - Erkek spermi ile ilgili bazı faktörler. Ör: azospermi, varikosel, oligosperm, immotil sperm - Hormonal faktörler - Üreme organları dışında bazı özel hastalıklar - Geçirilmiş eski hastalıklar - Daha önce gebelik olup olmadığı - Daha önce doğum veya düşük olması gibi pek çok faktör tedavinin başarı şansını
etkilemektedir.
Tüp bebek ne zaman yapılır?
Klasik kısırlık tedavisi ile (aşılama) sonuç alınamayan vakalar, rahim kanalları kapalı olanlar,
sperm analizinde sorun olanlar, azospermi, kadın yaşının 37 ve üzeri olması gibi durumlarda
uygulanır.
Tüp bebek programı için ne zaman başvurmalı?
3/4
Tüp bebek
Öngörüşme,
günü
başvurulmalı.
muayene
ve
tetkikler
yapılıp
yönteme
karar
verildikten
sonra
adet
kanamasının
2.
Bir
program
süresi
ne
kadardır?
yaklaşık
Yumurta
1.5
gelişmesi,
ay,
kısa
toplanması,
protokolda
14-20
embryo
gün
oluşması,
sürer.
embryo
transferi
için
uzun
protokolda
Erkeğin
ilaç
kullanarak
sperm
sayısı
yükseltilebilir
mi?
İlaç
olmamakta.
yöntem
yüksektir.
tedavisinden
tüp
bebek
Azospermide
fayda
tedavisinin
görebilecek
ilaç
kendisidir.
tedavisi
erkek
denenmekle
Erkek
sayısı
için
oldukça
kullanılacak
beraber
azdır.
sonuç
Genellikle
ilaç
faydalı
masrafı
olmamaktadır.
ilaçların
da
oldukça
pek
faydası
En
iyi
Erken
menapoz
nedir
?
Tüp
bebek
yapılır
mı?
Erken
çocuk
kadınlarda
tetkiklerden
deneme
isteği
menapoz
yapılabilir.
ilaç
olsun
denemeleri
kadının
durum
veya
olmasın
35
değerlen
yapılıp
yaş
öncesi
mutlaka
yumurta
dirilmesi
adet
jinekolojik
geliştirmeye
ne
görmemesi
göre
takipler
yumurta
çalışılabilir.
durumudur.
yapılmalıdır.
gelişmesi
Bu
Bu
kadınlarda
için
durumu
Çocuk
hiç
olmazsa
isteği
olan
ön
kadınlarda
olan
bir
kere
Daha
önce
3sonra
veya
daha
fazla
başarısız
tüp
bebek
denemesi
olanlarda
nasıl
davranmalı?
yeniden
değerlendirme
Tedavi
safhaları
değerlendirilir,
sonucuna
ve
embriyoların
bazen
göre
ilave
nasıl
laboratuar
testler
bir
tedavi
istenebilir.
bulgularını
uygulanacağına
Karı-koca‘dan
incelemek
karar
uygun
genetik
verilir.
olur.
test
Gerekirse
istenebilir.
çift
Yeni
Tüp
bebek
için
kullanılan
ilaçların
kalıcı
etkisi
var
mı?
Hayır,
üretim
bu
teknolojisi
ilaçlar
kalıcı
ile
hemen
bir
etki
hemen
bırakmazlar.
saf
hormon
Zaten
elde
insandaki
etmek
mümkün
hormonların
olmaktadır.
benzerleridir
ve
yeni
Miyom
(myom)
kısırlık
nedeni
mi?
Olan
kadın
ne
yapmalı?
Üreme
olanlar
hızlı
vermek
doğum
Myomlar,
büyüyen
çağındaki
yanında
yapan
bazen
rahimden
myomlar
hastası
zor
çok
kadınların
olmaktadır.
büyük
kaynaklanan
olmuştur.
da
mevcuttur.
olanlar
yaklaşık
Pek
ve
da
çok
iyi
%
vardır.
Myomların
doktorun
huylu
20-25’inde
Senelerce
olan
büyük
gebeliği
tümörlerdir,
bulunurlar.
bir
büyümeden
engelleyip
myom
Farkedilmeyecek
yani
mevcudiyetinde
kanserle
var
engellemediğine
olanların
alakaları
kadar
yanında
gebe
karar
yoktur.
küçük
kalıp
çok
4/4
Download