ÜNİTE

İÇİNDEKİLER
TEMEL BİLGİ VE KAVRAMLAR
• Afet Nedir?
• Acil Durum Nedir?
• Afet ve Acil Durumlar
Arasındaki Farklar
• Afet Çeşitleri Nelerdir?
• Ülkemizde Afetler
• Hızlı Müdahale ve Erken Uyarı
Sistemleri
ARAMA VE
KURTARMA BİLGİSİ
HEDEFLER
Berksan GÜMÜŞ
• Bu üniteyi çalıştıktan sonra;
• Afetler hakkında genel bilgi
kazanabilecek
• Acil durumlar hakkında genel bilgi
kazanabilecek
• Ülkemizdeki afetler hakkında genel
bilgi elde edebileceksiniz.
ÜNİTE
1
Temel Bilgi ve Kavramlar
GİRİŞ
Ülkemizde ve dünyada afetler kaçınılmaz gerçekler olarak karşımıza
çıkmaktadır. Bu gerçeği değiştiremeyeceğimizi düşünürsek afetlere ve acil
durumlara karşı hazırlıklı olmamız ve önceden afet planlarımızı yapmamız
gerekmektedir. Hazırlık aşamasının en önemli noktası ise herkesin aynı standartlar
çerçevesinde planlamalarını yapmasıdır. Hazırlıklarımızı bir standart çerçevesinde
gerçekleştirirsek olası bir afette insanlar ve ekipler arası koordinasyon kolaylığı
insan hayatının kurtarılmasında aktif rol oynayacaktır.
Afet: Afet, Arapça kökenli olup, “büyük felaket, bela, yıkım” olarak sözlükte
yer almaktadır. Afetin İngilizce karşılığı olan “disaster” kelimesi ise;
“dis”(istenmeyen) ve “astro” (yıldızlar) kelimelerinden oluşmaktadır. O
dönemlerde insanların, belalara ve musibetlere kötü yıldızların neden olduğunu
düşünmeleri sebebiyle böyle bir kelime kullanılmıştı.
AFET NEDİR?
İlk 72 saat,
müdahalenin en
önemli olduğu
zamanlardır; bu
süreyi etkin
kullanmak için etkin
müdahale
becerilerimizin
geliştirilmesi
gerekmektedir.
İnsanlar için var olan sistemin normal şekilde işleyemediği, fiziksel normal
yaşamı ve insan faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uğratarak toplulukları
etkileyen, ekonomik ve sosyal kayıplar meydana getiren, hizmet sistemlerinin
kilitlendiği, kaynakların yetersiz kaldığı, doğal, teknolojik ve insan kökenli olaylara
afet denir.
Afet durumunda maddi ve manevi kayıplar yaşanır ve AFAD aramakurtarma ekiplerine, sivil toplum kuruluşlarına ve sivil savunma ekiplerine ihtiyaç
duyulur. İlk 72 saat, müdahalenin en önemli olduğu zamanlardır; bu süreyi etkin
kullanmak için etkin müdahale becerilerimizin geliştirilmesi gerekmektedir.
Tehlike: Can ve mal kayıplarına neden olmak ile birlikte sosyo ekonomik
düzen ve etkinliklere zarar verme potansiyeli olan her şeydir.
Tehlike yaşam kaybını ya da mallara veya çevreye gelecek zararı tetikleyici
fiziksel bir olaydır. Tehlikenin şiddeti, süre, mevsim ve hız gibi etkenlere bağlıdır.
Tehlikeler, kırılgan toplumlarda afete dönüşür. Şekil 1’de tehlikeyle afetlerin
kesişim noktası gösterilmektedir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
2
Temel Bilgi ve Kavramlar
Şekil 1. Tehlikeyle Afetlerin Kesişim Noktası
Şekil 2’de tahliye tatbikatı gösterilmektedir. Şekilde görüldüğü gibi
kurtarmacı kullanılmayan bir binada yaralı tahliyesi takım çalışmasını yaparken
gösterilmektedir.
(Aşağıdaki fotoğraf Mersin’de gerçekleştirilen bir tatbikata katılan Marmara
Tehlike yaşam
kaybını ya da
mallara veya
çevreye gelecek
zararı tetikleyici
olay. Tehlike fiziksel
bir olaydır.
Tehlikenin şiddet,
süre, mevsim ve hız
gibi etkenlere
bağlıdır. Tehlikeler,
kırılgan toplumlarda
afete dönüşür.
Üniversitesi Sivil Savunma Kulübü üyeleri tarafından çekilmiştir.)
Şekil 2. Tahliye Tatbikatı
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
3
Temel Bilgi ve Kavramlar
ACİL DURUM NEDİR?
Normal zamanlarda sorunsuz işleyen bir müdahale sistemimiz vardır.
Olumsuz etkilerini en aza indirmek için acil önlemler alınmasını gerektiren
beklenmedik ve ani gelişen olaylara acil durum denir.
Acil durumlar yerel kapasiteyi zorlar, ekonomik ve sosyal faaliyetleri aksatır.
Acil durumlarda da ölümler veya yaralanmalar olabilir; ancak afetteki gibi genel bir
etki değil yerel bir etki içerisinde gerçekleşir.
AFET VE ACİL DURUMLAR ARASINDAKİ FARKLAR
Trafik kazası ya da ev yangını gibi olaylar, acil durumlara örnektir. Bu gibi
durumlarda polis, itfaiye, ambulans gibi halk için çalışan personel yardıma gelir.
Şehrin büyük bir kısmını etkileyen ve mevcut kaynakların müdahaleye yetersiz
kaldığı durumlar ise afet olarak nitelendirilir.
Depremin büyüklük
ve şiddet
değerlerinin sayısal
ifadesi farklıdır.
Büyüklük küsuratlı
olarak ve Latin
rakamları ile ifade
edilirken, Şiddet
Romen rakamı ile
ifade edilir.
AFET ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Afetler: Doğal Afetler, İnsan Kaynaklı Afetler ve Teknolojik Afetler olmak üzere üç
çeşittir.
Doğal afetler: Belirli bir süreç içerisinde ve aniden meydana gelen tabiat
olaylarıdır. Doğal afetler bölgesel olarak farklılık göstermektedir. Örneğin
Amerika’da doğal afetler genellikle hortumlar ve kasırgalarken Japonya’da
deprem, Maldiv Adaları’nda tsunami olarak karşımıza çıkar.
Ülkemizde doğal afet denilince çoğunlukla depremler akla gelse de sel, çığ,
heyelan, orman yangınları, sıcak ve soğuk dalgaları, kuraklık vb. doğal afetler de
tarihte yerlerini almışlardır.
Büyüklük: Büyüklük kavramı denildiği zaman aletsel büyüklük anlaşılmalıdır. Yani
depremin derinliği frekans şiddeti gibi kavramlar sayesinde oluşturan sayısal
değerdir. Richter ölçeği olarak adlandırılır. Ülkemizde en yetkin kurum Boğaziçi
Üniversitesi Kandilli Rasathanesi’dir. Herhangi bir deprem durumundan sonra
yanlış bilgilere mal vermemek adına Kandilli Rasathanesi bir açıklama yapmadığı
sürece depremin aletsel büyüklüğüne dair haberlere inanmamak gerekir. Büyüklük
değerleri SİSMOGRAF denilen bir aletle ölçülür. Sismograf çok hassas bir cihaz
olup yer kabuğundaki hareketlilikleri ölçer.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
4
Temel Bilgi ve Kavramlar
Şiddet: Şiddet değerleri aletsel bir büyüklük değildir. Şiddet değeri hasar tespit
çalışmalarıyla ortaya çıkar ve yaşamın etkilenmişlik düzeyi olarak tanımlanabilir.
Depremin yapılar ve inşalar üzerindeki etkilerine Şiddet adı verilir.
Mercalli Skalası denilen bir ölçeklendirme sistemi vardır. En büyük hasar “XII”
olmak üzere “I” ‘e kadar hasar düzeyi azalacak şekilde sınıflandırılır.
Mercalli Skalası:
Büyüklük kavramı
denildiği zaman
aletsel büyüklük
anlaşılmalıdır. Yani
depremin derinliği
frekans şiddeti gibi
kavramlar sayesinde
oluşturan sayısal
değerdir. Richter
ölçeği olarak
adlandırılır.
I
HİSSEDİLMEZ
II
ÇOK AZ HİSSEDİLİR
III ZAYIF HİSSEDİLİR
IV GENİŞ BİR BİÇİMDE HİSSEDİLİR
V
KUVVETLİ HİSSEDİLİR
VI AZ HASAR OLUŞUR
VII HASAR OLUŞUR
VIII AĞIR HASAR OLUŞUR
IX
YIKICI HASAR OLUŞUR
X
ÇOK YIKICI HASAR OLUŞUR
XI ÇÖKME OLUŞUR
XII TAMAMEN ÇÖKME VE YIKILMA OLUŞUR
Şekil 4’te Mercalli Skalası şiddet seviyeleri gösterilmektedir.
Şekil 4. Mercalli Skalası
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
5
Temel Bilgi ve Kavramlar
Tablo 1’de Dünyadaki deprem etkinlikleri büyüklüklerine göre verilmiştir.
BÜYÜKLÜK
TANIM
YILDA ORTALAMA
0-2.9
MİKRO
3,165,000
3.0-3.9
4.0-4.9
5.0-5.9
6.0-6.9
7.0-7.9
8.0-8.9
ÇOK HAFİF
HAFİF
ORTA
GÜÇLÜ
BÜYÜK
ÇOK BÜYÜK
49,000
6,200
800
120
18
10-20 yılda bir
MERKEZ YAKININDAKİ
ŞİDDETİ
Kayıt edilir ancak
hissedilmez
Kimileri hisseder
Birçokları hisseder
Az zarar verir
Çok zarar verir
Yıkıcıdır
Afet yaratır
Tablo 1. Dünyada Ortalama Afet Etkinliği Tablosu
Türkiye’de meydana gelen büyük afetlerden bazıları aşağıdaki gibidir:
Şekil 3’te 2011’de meydana gelen Erciş depreminden bir fotoğraf
gösterilmektedir.
Şekil 3. Van Depreminden Bir Enkaz
Van Depremi:
23 Ekim 2011, saat 13.41’de Van’da meydana geldi, 25 saniye sürdü.
Büyüklüğü, Kandilli Rasathanesi verilerinde Richter ölçeğine göre 7.2Mw,
şiddeti ise merkez üssü Tabanlı Köyü’ne göre 9 olarak duyuruldu.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
6
Temel Bilgi ve Kavramlar
Tablo 2’de depremden etkilenen vatandaşlarımızın sayıları 14.11.2012 AFAD
verilerine göre gösterilmektedir.
Büyüklük değerleri
SİSMOGRAF denilen
bir aletle ölçülür.
Sismograf çok
hassas bir cihaz olup
yer kabuğundaki
hareketlilikleri ölçer.
Hayatını kaybeden vatandaşımız
644
Yaralanan vatandaşımız
1.966
Enkazdan sağ kurtulan vatandaşımız
252
Tablo 2. Van depremi Ölü ve Yaralı Durumu
Gölcük Depremi:
17 Ağustos 1999, saat 03.02’de Gölcük’te meydana geldi, 45 saniye sürdü.
Büyüklüğü Kandilli Rasathanesi verilerinde Richter ölçeğine göre 7.6Mw,
olarak duyuruldu.
Tablo 3’de depremden etkilenen vatandaşlarımızın sayıları resmi verilerine
göre gösterilmektedir.
İnsan kaynaklı
afetlere dünyanın
her yerinde
rastlanabileceği gibi
etkileri de
beklenmedik
büyüklükte olabilir.
Önlem alınmışlık
düzeyine göre afetin
de büyüklüğü
değişir.
Hayatını kaybeden vatandaşımız
17.480
Yaralanan vatandaşımız
23.781
Tablo 3. Gölcük depremi Ölü ve Yaralı Durumu
Marmara Sel Dizisi:
09 Eylül 2009'da Marmara Bölgesi'nde meydana geldi. 70 milyon dolarlık
zarar vermiştir.
Tablo 4’de depremden etkilenen vatandaşlarımızın sayıları resmi verilerine
göre gösterilmektedir.
Hayatını kaybeden vatandaşımız
31
Yaralanan vatandaşımız
20
Şekil 4. Marmara Bölgesinde meydana gelen sel dizisi Ölü ve Yaralı Durumu
İnsan Kaynaklı Afetler: İnsan eliyle oluşan ve hayatın akışını bozacak ölçüde
sonuçlar doğuran afetlerdir. İnsan kaynaklı afetlere dünyanın her yerinde
rastlanabileceği gibi etkileri de beklenmedik büyüklükte olabilir. Önlem
alınmışlık düzeyine göre afetin de büyüklüğü değişir. Örneğin hava kirliliği,
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
7
Temel Bilgi ve Kavramlar
ozon tabakasının delinmesi, asit yağmurları, nükleer, biyolojik ve kimyasal
kazalar, terör saldırıları, göçler vb.
Teknolojik Afetler: Doğal afetler veya teknik arızalar sonucu oluşan ve
hayatın akışını bozacak ölçüde sonuçlar doğuran olaylara insan kaynaklı
afet denir. Örneğin maden kazaları, sanayi kazaları, ulaşım kazaları,
biyolojik, nükleer, kimyasal silahlar ve kazalar vb.
Ülkemizde Afetler
Heyelan (Toprak Kayması)
Kayalardan, döküntü örtüsünden veya topraktan oluşmuş kütlelerin,
çekimin etkisi altında yerlerinden koparak yer değiştirmesine heyelan
(toprak kayması) denir. Bazı heyelanlar büyük bir hızla gerçekleştikleri halde bazı
heyelanlar daha yavaş gerçekleşirler. Heyelanlar yeryüzünde çok sık meydana
gelen ve çok yaygın bir kütle hareketi çeşididir ve aşınmada önemli rol oynarlar.
Büyük heyelanlar aynı zamanda topografyada derin izler bırakırlar.
Ülkemizde sel, çığ
gibi doğal afet
çeşitleri de görülse
de en çok akla gelen
afet çeşidi
depremdir.
Depremler büyüklük
ve şiddet olmak
üzere iki başlık
altında
ölçeklendirilir.
Sel
Suyun doğal ya da yapay yatağından taşarak tehlikeye neden olan doğal bir
afettir. Bazı seller birkaç gün içerisinde meydana gelir. Fakat seylaplar (ani sel)
birkaç dakika içerisinde suların kabarmasına neden olurlar. Hızla akan sel suları
içerisinde birçok kaya, taşlar, ağaçlar ve diğer enkazlar büyük tehlikelere neden
olabilir. Hızla artan sel suları yüksek bentleri ve dik toprak kenarlarının üzerini
aşarak yüksek yerlerde de tehlike oluşturabilir. Ayrıca oluşturduğu balçık ve
kaygan çamurlar büyük tehlike oluşturur.
Erozyon
Erozyon, tabiatın normal süreci içinde meydana geliyorsa normal erozyon;
insanın tabiattaki toprak, su ve bitki arasındaki dengeyi bozucu nitelikteki
müdahaleleri sonucu meydana geliyorsa hızlandırılmış erozyon adını almaktadır.
Normal erozyon, genellikle insan müdahalesi olmayan yerlerde görülür ve çok
yavaş olarak gelişir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
8
Temel Bilgi ve Kavramlar
Hayvanların Meralarıda aşırı derecede otlatılması, ormanların tahrip
edilmesi ile daha az korunan toprak, su ile kolayca taşınabilmektedir ve erozyon
hızlanmaktadır.
Ülkemizde sel, çığ gibi doğal afet çeşitleri de görülse de en çok akla gelen
afet çeşidi depremdir. Depremler büyüklük ve şiddet olmak üzere iki başlık altında
ölçeklendirilir.
Şekil 3’te Skalada görüldüğü gibi deprem etkinlikleri kırmızı, pembe, sarı,
açık pembe ve beyaz olmak üzere 5 seviye olarak derecelendirilmiştir.
Yaşadığınız bölge
hangi dereceye
denk gelmektedir
inceleyiniz.
Şekil 3. Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası
İstanbul ve Deprem
İstanbul nüfus, ekonomi ve tarihi açıdan Türkiye’nin en büyük şehridir.
İstanbul’da 15 milyondan fazla insan yaşamakta ve ekonominin büyük bir bölümü
bu ilimiz üzerinden geçmektedir. Sosyoekonomik öneminin yanı sıra stratejik
konumu açısından da dünyanın sayılı şehirlerindendir.
Nüfusu 10 milyondan yüksek olan metropoller arasında deprem riski olan
şehir sayısı çok fazla değildir. Bunların arasından en önemlileri Tokyo, San
Francisco ve İstanbul sayılabilir. İstanbul’u tehdit eden fay hattı Kuzey Anadolu Fay
hattı olarak adlandırılır. Olası bir İstanbul depreminin gerçekleşmesi ve çok sayıda
insanın etkilenecek olması bilimsel bir gerçektir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
9
Temel Bilgi ve Kavramlar
İstanbul büyük bir depremden etkilenirse ne olur?
•
•
Tahmini can kaybı 73.000 – 87.000 kişi.
Tahmini ekonomik kayıp Türkiye’nin yıllık GSMH’sının %24,5 –
27,8’si
Bu verilerden ortaya çıkan sonuç ise; Olası bir Marmara depreminde insan
kaybının da yanında, Türkiye’nin sosyo-ekonomik istikrarına büyük bir tehdit
olmasıdır.
Kaynak: JICA raporu Ara. 2002
JBIC raporu Şub. 2003
Kuvvetli yer hareketi
ölçen cihazların
belirli bölgelere
yerleştirilerek,
parametreleri çok
çeşitli olan zarar
görebilirlik
oranlarına göre
hesaplanır.
HIZLI MÜDAHALE VE ERKEN UYARI SİSTEMLERİ
Kuvvetli yer hareketi ölçen cihazların belirli bölgelere yerleştirilerek,
parametreleri çok çeşitli olan zarar görebilirlik oranlarına göre hesaplanarak risk
haritalarından da faydalanarak deprem sonrasında en kısa sürede en çok hasar
gören alanları saptamayı sağlayan sistemler “Hızlı Müdahale Sistemleri”dir. Bu
sistemler müdahale ekipleriyle koordineli çalışır ve bu sayede afet sonrası
yardımları hızlandırır.
Bilindiği üzere şuan ki teknoloji ile depremlerin önceden bilinmesi
mümkün değildir. Ancak deprem başladığı andan birincil deprem dalgalarını
hissederek ve daha tehlikeli olan ikincil deprem dalgalarının sarsacağı uzak bir
noktanın birkaç saniye önceden uyarılmasını sağlayan sistemler “Erken Uyarı
Sistemleri”dir. Bu sayede deprem dalgalarının geldiği haberi daha depremden
etkilenmemiş olan bölgeye iletilir ve elektrik, doğalgaz gibi ikincil afet riski taşıyan
faktörlerin kapatılarak ortadan kaldırılması sağlanır. Ancak bu iletişim ağı saniyeler
mertebesindedir.
Şekil 4’te görüldüğü gibi Japonya’da erken uyarı sisteminin kurulması
sonrasında insan kaybının düştüğü görülmüştür.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
10
Temel Bilgi ve Kavramlar
Şekil 4. Japonya’da Erken Uyarı Sisteminin Sonuçları
NOT: Erken Uyarı Sistemi insanları uyararak evlerinden çıkmalarını sağlama
amacı taşımamaktadır. Bu çalışma daha çok tahmin üzerine kuruludur ve tam
anlamıyla olumlu sonuçlar vermemektedir. Kesin bilgi edinilebilmesi için gerekli
Tartışma
olan faktörler çok fazladır.
• İstanbul'da bir deprem olsa ne gibi problemler bizi bekliyor?
• Bina yapısı açısından, yeşil alanlar açısından, afet eğitimi
almış kişi sayısı açısından, eğitim kurumları, açısından
arama-kurtarma personeli açısından vb. Soruyu cevaplarken
mevcut durum verilerini inceleyip yorumlayınız. Cevabınızda
en az iki faktörü göz önünde bulundurunuz. Yeni faktörlerde
bulabilirsiniz.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
11
Özet
Temel Bilgi ve Kavramlar
• İnsanlar için var olan sistemin normal şekilde işleyemediği,
fiziksel normal yaşamı ve insan faaliyetlerini durdurarak veya
kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen, ekonomik ve sosyal
kayıplar meydana getiren, hizmet sistemlerinin kilitlendiği,
kaynakların yetersiz kaldığı, doğal, teknolojik ve insan kökenli
olaylara afet denir. Afetler çeşitlerine göre ayrılır ve
isimlendirilir.Nüfusu 10 milyondan yüksek olan metropoller
arasında deprem riski olan şehir sayısı çok fazla değildir.
Bunların arasından en önemlileri Tokyo, San Francisco ve
İstanbul sayılabilir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
12
Ödev
Temel Bilgi ve Kavramlar
•Türkiyede olmayan ancak dünyanın bir çok yerinde büyük hasarlar
veren afetleri araştırınız. Etkilerini bulunuz.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
13
Temel Bilgi ve Kavramlar
DEĞERLENDİRME SORULARI
Değerlendirme
sorularını sistemde ilgili
ünite başlığı altında yer
alan “bölüm sonu testi”
bölümünde etkileşimli
olarak
cevaplayabilirsiniz.
1. İnsanlar için var olan sistemin normal şekilde işleyemediği, fiziksel normal
yaşamı ve insan faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uğratarak
toplulukları etkileyen, ekonomik ve sosyal kayıplar meydana getiren,
hizmet sistemlerinin kilitlendiği, kaynakların yetersiz kaldığı, doğal,
teknolojik ve insan kökenli olaylara ne denmektedir?
a) Tehlike
b) Acil Durum
c) Afet
d) Risk
e) Kaza
2. Erozyon, tabiatın normal süreci içinde meydana geliyorsa nasıl
adlandırılmaktadır?
a)
b)
c)
d)
e)
Hızlandırılmış Erozyon
Deprem
Doğal Afet
Normal Erozyon
Sel
3. Büyüklük kavramı denildiği zaman aletsel büyüklük anlaşılmalıdır. Yani
depremin derinliği frekans şiddeti gibi kavramlar sayesinde oluşturan
sayısal değerdir. Bu sayısal değerler ölçek olarak nasıl adlandırılır?
a)
b)
c)
d)
e)
Richter
İnç
Metre
Candela
Kilometre
4. Aşağıdakilerden hangisi Doğal Afet değildir?
a)
b)
c)
d)
e)
Deprem
Sel
Yoğun Kar Yağışı
Paranın değer kaybetmesi
Heyalan
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
14
Temel Bilgi ve Kavramlar
5. Kuvvetli yer hareketi ölçen cihazların belirli bölgelere yerleştirilerek,
parametreleri çok çeşitli olan zarar görebilirlik oranlarına göre
hesaplanarak risk haritalarından da faydalanarak deprem sonrasında en
kısa sürede en çok hasar gören alanları saptamayı sağlayan sistemler ne
tür sistemlerdir?
a)
b)
c)
d)
e)
Acil Müdale Sistemi
Acil Durum Planı
Hızlı Mücadele Sistemleri
Yavaş Müdahele Sistemleri
Müdahale Sistemleri
6. Büyüklük kavramı denildiği zaman aletsel büyüklük anlaşılmalıdır. Yani
depremin derinliği frekans şiddeti gibi kavramlar sayesinde oluşturan
sayısal değerdir. Richter ölçeği olarak adlandırılır. Ülkemizde en yetkin
kurum neresidir?
a)
b)
c)
d)
e)
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi
Atom Enerji Kurumu
Türk Standartlar Enstitüsü
Çalışma Bakanlığı
Valilikler
7. Can ve mal kayıplarına neden olmak ile birlikte sosyo-ekonomik düzen ve
etkinliklere zarar verme potansiyele ne denmektedir?
a)
b)
c)
d)
e)
Tehlike
Risk
Olay
Doğal Afet
Olay
8. Erozyon, tabiatın normal süreci içinde meydana geliyorsa normal erozyon;
insanın tabiattaki toprak, su ve bitki arasındaki dengeyi bozucu nitelikteki
müdahaleleri sonucu meydana geliyorsa nasıl bir erozyondur?
a)
b)
c)
d)
e)
Normal Erozyon
Hızlandırılmış erozyon
Olası Sonuç
Deprem
Heyalan
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
15
Temel Bilgi ve Kavramlar
9. Doğal afetler veya teknik arızalar sonucu oluşan ve hayatın akışını bozacak
ölçüde sonuçlar doğuran olaylara ne denir.
a)
b)
c)
d)
e)
İnsan kaynaklı afet
Doğal Afet
Büyük Erzoyon
Deprem
Zarar
10. Büyüklük kavramı denildiği zaman aletsel büyüklük anlaşılmalıdır. Yani
depremin derinliği frekans şiddeti gibi kavramlar sayesinde oluşturan
sayısal değerdir. Richter ölçeği olarak adlandırılır. Büyüklük değerleri
denilen bir aletle ölçülür. Bu aletin adı nedir?
a)
b)
c)
d)
e)
Barometre
Dozimetre
Sismograf
Richtermetre
Monografi
Cevap Anahtarı
1.C, 2.D, 3.A, 4.D, 5.C, 6.A, 7.A, 8.B, 9.A, 10.C
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
16
Temel Bilgi ve Kavramlar
YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER
KAYNAKLAR
Afet Koordinasyon Merkezi (AKOM)
SSG-TAG, ABCD Eğitimleri
http://www.koeri.boun.edu.tr/aheb/pdf%20dokumanlar/ABCEl%20Kitab%
C4%B1_08.pdf
http://www.nrc-cnrc.gc.ca/obj/irc/doc/pubs/rr/rr178/rr178.pdf
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
17