8.Ünite Sıcak ve Soğuk Uygulamalar SICAK UYGULAMA 23. Hafta

9.Sınıf
Meslek Esasları ve Tekniği
8.Ünite Sıcak ve Soğuk Uygulamalar
SICAK UYGULAMA
23. Hafta ( 03-07 / 03 / 2014 )
SICAK
UYGULAMA
Vücudun bir bölümüne veya tamamına
sıcaklık veren yada sıcaklık yayan birtakım
fiziksel ajanlar uygulanmasına ‘’ sıcak
uygulama ‘’denir.
2
Sıcak Uygulama ;
a.)) tedavi etmek,
b.)) tedaviye yardımcı olmak
amacıyla yapılır.
3
Isı uygulama ;
… direkt yada indirekt
… kuru yada nemli
yapılabilir.
4
Sıcak Uygulamanın Fizyolojik Etkileri
1.) Vazodilatasyon ( damar genişlemesi ) :
…Isı uygulandığı bölgede kan akımını
hızlandırır ,
…Zarar görmüş, etkilenmiş alandaki
konjesyonu ( venlerdeki kanın geri dönüşünün
engellenmesi veya yetersizliği sonucu, kanın
organ veya dokularda birikmesi ) azaltır,
5
…Bölgeye giden kan akımını arttırarak,
bölgenin beslenmesini sağlar,
…Metabolik atık ürünlerin atımını hızlandırır,
…Venöz kan birikimini azaltır.
6
2.) Kanın Vizkozitesini ( akışkanlığa gösterilen
direnç ) Azaltır :
… Yaralı bölgeye lökositlerin ve antibiyotiklerin
hemen ulaşmasını sağlar.
7
3.) Kapiller Permiabilite ( geçirgenlik ) Artar :
…Besin ve metabolik artıkların geçişi artar.
Apsenin lokalize olarak yayılmasını önler.
8
4.) Doku Metabolizmasını Hızlandırır :
… Kan akımının artması sağlanır ve uygulama
yapılan bölgede sıcaklık artar.
5.) Kas Gerilimini Azaltır :
…Düz kasların gevşemesini sağlayarak spazmı
ortadan kaldırır ve ağrıyı azaltır.
9
…Sıcak uygularken, istenilen sonuca ulaşmak için
dokuda ısının 40-45 derece olmasını sağlamak
gerekir. …..Bu ısının dokuda birden yükselip belirli
bir süre bu dokuda tutulması ve uzun zaman dilimi
içinde azalması tercih edilir.
10
…..Post – operatif ( ameliyat sonrası )
dönemde ödem oluşumunu azaltmak için,
1.Gün
soğuk uygulama
2.Gün
hiçbir uygulama
yapılmaz(tercihan)
3.Gün
sıcak uygulama
3.Günden sonra
sıcak uygulama zorunlu
değildir.
11
Sıcak uygulanan bölgedeki ısının ;
..çabuk yükselmesi,
..yavaş düşmesi hedeflenir.
..Bu nedenle de hasta, uygulama sonrası,
soğuğa çıkmamalıdır. Çıkacaksa da, o bölgeyi
korumalıdır.
12
SICAK UYGULAMA YAPILMASI GEREKEN
DURUMLAR
Ağrıyı dindirmek ( analjezik ),
Kas spazmını çözmek ( antispazmotik ),
Yorgunluğu gidermek ( sedasyon ),
Kan dolaşımını hızlandırmak,
13
İnflamasyon tedavisi,
Konjesyonu azaltmak,
İyileşmeyi hızlandırmak,
Peristaltizmi ( barsak hareketleri )
hızlandırmak,
14
Vücut ısısını yükseltmek
amacıyla sıcak uygulama yapılır.
Sıcak Uygulama, Doktor İstemine Göre
Yap
Yapılır !!
15
Sıcak Uygulamanın Yapılmasının
Sakıncalı Olduğu Durumlar :
Vazodilatasyonun zararlı olduğu
durumlar,
Akut inflamasyonlar,
16
17
18
Kötü huylu ( malign) tümörü olanlar,
Akciğer hastalığı,kalp hastalıkları ve
böbrek hastalıkları olanlarda,
yapılmamalıdır.
19
Sıcak Uygulamanın Riskli Olabileceği
Durumlar
Yeni doğanlarda ve çocuklarda, deri
katmanı ince olduğu için, çocuklar
acılarını dile getiremeyebilirler,
Yaşlılarda,ağrıya duyarlılık azalır ve ısıyı
tam olarak algılayamazlar, bu da yanıklara
sebeb olabilir.
20
Bazı ilaçların kullanımına bağlı olarak,
algılama bozukluğu gelişebilir. Buna
bağlı olarak sıcağın derecesini algılamakta
zorluk yaşayabilir ve doku kayıpları oluşabilir.
Konfüzyon,bilinç kaybı, spinal kord
yaralanmalarında, uyaranları alma ve
cevap verme azalacağından,sıcak uygulama
risklidir.
21
Açık yaralar, ısıya daha duyarlıdır.
Ödemli dokularda hücreler arasında sıvı
birikmesi olduğundan, duyarlılık azalmıştır.
Skarlı dokularda deri kalınlaşmış olduğu
için, o bölgelerde ısı iletimi zordur.
22
Periferal vasküler hastalıklarda,
ekstremitelerde ağrı ve sıcaklık uyarılarının
iletimi azaldığından,sıcak uygulama risklidir.
Ortopedik hastalıklarda kullanılan metal
vida yada metal plaklar, ısıyı çabuk
ilettiğinden,sıcak uygulama riskli olabilir.
23
Sıcak Uygulama Çeşitleri
1.) Kuru Sıcak Uygulamalar
2.) Yaş Sıcak Uygulamalar
olmak üzere iki bölümde incelenir.
24
Sıcak Uygulamalarda Isı Dereceleri :
..Çok Sıcak
..Sıcak
..Hafif Sıcak
..Ilık
41- 46 santigrad derece
37- 40 santigrad derece
34- 36 santigrad derece
28- 34 santigrad derece
25
○
○
○
○
○
○
○
○ KURU SICAK UYGULAMALAR :
1.) Diyaterm,
2.) Elektrikli yastık,
3.) Elektrikli battaniye,
4.) Aguatermik yastıklar,
5.) Isıveren lambalar,
6.) Isı petleri,
7.) Termofor, kuru ısı veren araçlardır.
26
Kuru Sıcak Uygulamalar ;
a.) Direkt Olarak Uygulanan Yöntemler
b.) İndirekt Olarak Uygulanan Yöntemler
olarak iki çeşittir.
27
Aguatermik
Yastıklar
.)Isı : 40-43 derece
.)Uygulamadan
önce,üzerine yalıtımı ve
vücut terinin emilimi
için, pamuklu keten kılıf
yada havlu geçirilir.
28
29
Elektrikli Isı
Yastıkları
.)Elektrikli bobinlerden
oluşmuş,üzeri keten
yada pamuklu
kumaşla kaplı, su
geçirmez aletlerdir.
.)Aguatermik yastıklar
gibi kullanılır.
30
Isı Kafesi ( beşiği )
.)Çok sayıda akkor elektrik lambalarından
oluşan metal kemerlerdir. Birden fazla 45
Wattlık ampul kullanımı istenilenısıya ulaşmak
için gerekebilir.
.)Ampuller hastaya 40-45 cm. uzaklıkta
tutularak,hastanın geniş alanını ısıtmak için
kullanılır.
.)Uygulama süresi : 15 dakikadır.
31
32
.)Lambanın mesafesi ve ampıl sayısı,doktor
istemine göre ayarlanır.
.)Isı verilmeden önce, hastanın uygulama
yapılacak bölgesi bir çarşafla örtülür.
33
Isı Lambaları :
34
○ .)Oynar başlıklı seyyar lambalardır,
○ .)Lambalar 25-45-60 Watt olabilir,
○ .)Lamba hastadan 45-60 cm.lik uzaklıkta
olmalıdır,
○ .)İşlem süresi 15-30 dakikadır,
○ .)Her 5 dakikada bir, işlem bölgesi kontrol
edilir,
○ .)Hastanın vital bulguları alınır ve gözlenir.
35
Tek Kullanımlık ( disposable ) Kimyasal
Paketler :
.)Farklı kimyasal bileşenler içeren iki bölümden
oluşan plastik keselerdir.
.)Kese sıkıştırıldığında, içinde bulunan
kimyasal bileşenler aktif hale gelir ve kese
içindeki ısı yükselir.
.)Bu keseler tek kullanımlıktır,bu nedenle
pahalıdır.
36
.)Çapraz enfeksiyonların önlenmesi açısından,
kullanımları tercih edilir.
.)Keseler kullanılmadan önce, ısıları ön kol iç
yüzüne tutularak kontrol edilir.
.)Kese pamuklu bir örtüye sarılarak hastaya
uygulanır.
.)Keselerin yırtık olup olmadığı,kullanımdan
önce kontrol edilir.
37
Ultrasonik Isı
Uygulaması :
.)Ultrasonik ses
dalgalarının, ısıya
dönüştürülerek, US
probu ile vücuda ısı
uygulamasıdır.
.)Isı miktar ve süresini
hekim ayarlar.
38
Termofor ( sıcak Su Torbası ) :
39
40
..)Değişik ebatlarda,su sıcaklığına dayanıklı,sıvı
sızıntısını önleyen vidalı kapağı olan
torbalardır.Termoforun deriye doğrudan
temasını önleyen kılıfı vardır.
41
Termofor Kullanımında Gerekli Malzemeler :
..)Termofor ve kılıfı,
..)Sıcak su
Yetişkinler için : 46-55 derece
Çocuklar için : 40-45 derece
..)Vücut termometresi
..)Kurulama bezi
42
YAŞ ( NEMLİ ) SICAK UYGULAMALAR :
..Yaş sıcak uygulamalar, ısıyı çabuk ileten bir
yöntemdir.
.)kompres,
.)oturma banyosu,
.)lokal ve genel banyolar
43
Uygulamanın Amacı
..sirkülasyonu düzenlemek,
..ödemi ve enflamasyonu azaltmak,
..kas relaksasyonunu arttırmak,
..yara iyileşmesini hızlandırmak
44
1. Sıcak Yaş Kompresler :
…Pet,gazlı bez,havlu gibi malzemelerin sıcak
suya batırılarak gerekli bölgeye uygulanmasına
‘’
sıcak yaş kompres ‘’ denir.
45
. Kompresler büyük alana uygulanacaksa,
büyük kompres yada çarşaflar kullanılır.
. Küçük alanlarda ise, küçük kompresler
uygulanır.
46
Uygulamada Kullanılan
Malzemeler :
.Tepsi,
.Solusyon Kabı,
.Solusyon(40-50
derece),
.6-8 adet kompres,
.İki tahta kaşık veya
maşa,
.Plastik Örtü,
.Tedavi Bezi,
.Vazelin,
.Su Termometresi,
.Havlu,
.2 Çift Eldiven.
47
2.) Sitz Banyosu ( Oturma Banyosu ) :
48
49
50
..Özel küvet yada özel hazırlanmış banyoda,
istenilen özellikleri taşıyan sıcak solusyona
hastanın oturtulması suretiyle yapılan işlemlere
‘’ oturma banyosu ‘’ denir.
51
Uygulama Amacı :
..Rektal ameliyat geçiren hastalara,
..Epizyotomi yapılan hastalara,
..Ağrılı hemoroidi olanlara,
..Vaginal inflamasyonu
olan hastalara uygulanır.
52
Uygulamada Kullanılan .Termometre,
Malzemeler :
.E ldiven .
.Küvet,
.Sıcak su( 37-40
derece),
.Önerilen solusyon,
.Havlu,
.Örtü,
53
3.) Parafin Banyosu :
54
55
56
..Mum yapımında kullanılan parafinin vücut
ısısından birkaç derece fazla ısıtılmasıyla
yapılan uygulamalardır.
..Bazen parafin ısısı uygulama yapılacal
bölgenin özelliğine göre 45-50 dereceye kadar
çıkarılabilir.
..Parafin direkt uygulanabildiği gibi, sargı bezi
batırılarak ta uygulanabilir.
..Uygulama süresi 230 dakikadır.
57
Dikkat Edilecek Noktalar :
.Parafin banyosu, el, ayak gibi küçük ve düz
yüzeyi olmayan bölgelerde tercih edilir.
.Parafin, açık yara, dermatit ve aktif
enfeksiyonlarda uygulanmaz.
.İşlemden sonra,bölge temizlenir,kurulanır ve
yapılan işlem kaydedilir.
58
4.) Daldırma Banyosu :
59
…Vücudun belli bir bölümünün sıcak
solusyona daldırılması esasına dayanır.
… Daldırma banyosu ;
.kas gevşemesi sağlar,
.ödemi azaltır,
.yara üzerinde sertleşmiş,kalınlaşmış kabukları
yumuşatır,
.ilaç uygulamaları ve ilaç emilimini kolaylaştırır.
60
.Daldırma banyosunda suyun sıcaklığı :40,5-43
derece olmalıdır.
.Uygulama bölgesi solusyon içine tam olarak
yerleştirilir.
.Solusyonun ısı kaybını önlemek
için,havlu,çarşaf vb. örtülür.
61
5.) Genel Banyolar :
..Sıcak su içine gerekli görülen solusyonlar
katılarak, hastanın tüm vücuduna uygulanan
banyo yöntemidir.
.bazı cilt hastalıklarında,
.bütün vücuda ilaç uygulaması gerekince,
.çok büyük yanıklarda,
.yara kabuklarının yumuşatılmasında,
.vücut ısısının yükseltilmesinde kullanılır.
62
○ Genel Banyoda ; hasta küvet içine alınır.
..İşlemden önce,hastanın vital bulguları alınır,
..hasta üşütülmeden uygulama yapılır,
..suyun sıcaklığı :37-40 derece olmalıdır,
..uygulama sırasında hastanın genel durumu
bozulursa,işlem sonlandırılır,
..işlem süresi :15-20 dakikadır.
63
Sıcak Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken
Noktalar :
..Uygulama yapılan kaplar,sızıntı yönünden
kontrol edilmelidir,
..Elektrikli aletler ve bağlantılarının çalışıp
çalışmadığı, elektrik kaçağı olup olmadığı
kontrol edilmelidir,
64
○ ..Kullanılacak bütün alet ve solusyonlar,ısı
yönünden, kullanımdan önce kontrol
edilmelidir,
○ ..Kullanılacak aletlerin voltajı, tedavi alanına
uzaklığı ve verilen pozisyonun uygunluğu
kontrol edilmelidir,
65
○ ..Elektrikli aletler kullanılırken, hastanın
üzerinde iletken bir madde olmamalıdır,
○ ..Hastaların, ısı veren araçların ayarlarıyla
oynamasına izin verilmemelidir,
○ ..Uygulamadan önce, hastanın vital bulguları
alınmalıdır,
66
○ ..Hastaya yapılacak uygulama süresi 15-20
dakika olmalı ve süresi 30 dakikayı
geçmemelidir,
○ ..Isı uygulamalarının süresi
kısaldıkça,vücudun ısıyı tolere etme yeteneği
artar,
67
○ ..Uygulama hemşire tarafından
yapılmalı,hastanın cildi 5 dakikada bir
gözlenmelidir,
○ ..Uygulama sırasında hasta yalnız
bırakılmamalıdır,
68
○ ..Hemşire, çocuklara, yaşlılara ve sistemik
hastalığı olanlara ,uygulama sırasında
özellikle dikkat etmelidir,
○ ..İşlem sırasında ve sonrasında,hastanın
genel durumu ve ciltteki değişimler yakından
gözlenmelidir,
69
○ ..Sıcak uygulamalar, açık yaralara yada göz
gibi organlara uygulanacaksa, cerrahi asepsi
kurallarına uygun olarak çalışılır
○ ..Diğer uygulamalarda ise, medikal asepsi
kurallarına uygun çalışılır.
70
○ HAZIRLAYAN
○ HARİKA
○ ATA
71