2016 Kasım Ayı Ekonomik Görünüm Raporu

EKONOMİK
GÖRÜNÜM RAPORU
Sayı: 77, KASIM 2016
Mustafa BALTACI
Bu Rapor Karacadağ Kalkınma Ajansı tarafından,
Türkiye ve TRC2 (Diyarbakır, Şanlıurfa) Bölgesi
güncel ekonomik gelişmelerinin bölge aktörlerince
takip edilebilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Her hakkı
saklıdır.©
İÇİNDEKİLER
Endeksler
Sayfa
Tüketici Fiyatları Endeksi
6
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi
8
Sanayi Üretim Endeksi
10
Sanayi Ciro Endeksi
14
Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranları
17
Sektörel Güven Endeksleri
20
Tüketici Güven Endeksi
22
Dış Ticaret Endeksleri
25
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
TÜRKİYE
İstatistikler
İhracat
28
3
İÇİNDEKİLER
Endeksler
Tüketici Fiyatları Endeksi
Sayfa
33
İstatistikler
Diyarbakır İhracatı
35
Şanlıurfa İhracatı
36
Kurulan ve Kapanan Şirket İstatistikleri
37
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
TRC2 Bölgesi
4
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
TÜRKİYE
5
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – EKİM, 2016
TÜFE’de (2003=100) 2016 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %1,44, bir önceki
yılın Aralık ayına göre %6,23, bir önceki yılın aynı ayına göre %7,16 ve on iki aylık
ortalamalara göre %7,89 artış gerçekleşti.
Aylık en yüksek artış %10,43 ile giyim ve ayakkabı grubunda oldu
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %1,44 arttı
Ana harcama grupları itibariyle 2016 yılı Ekim ayında endekste yer alan gruplardan
ulaştırmada %2, gıda ve alkolsüz içeceklerde %1,76, lokanta ve otellerde %0,70 ve ev
eşyasında %0,59 artış gerçekleşti.
Aylık en fazla düşüş gösteren grup %1,03 ile eğlence ve kültür oldu
Ana harcama grupları itibariyle 2016 yılı Ekim ayında endekste yer alan gruplardan
konutta %0,24, haberleşmede %0,06 ve alkollü içecekler ve tütünde %0,01 düşüş
gerçekleşti.
Yıllık en fazla artış %22,61 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti
TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre eğitim %9,58, sağlık %9,39, çeşitli mal ve
hizmetler %9,34, lokanta ve oteller %8,34 ile artışın yüksek olduğu diğer ana
harcama gruplarıdır.
Kaynak: TÜİK, 2016a.
6
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – EKİM, 2016
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Tüketici fiyat endeksi (2003=100), Ekim 2016
Kaynak: TÜİK, 2016a.
7
YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ – EKİM, 2016
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2016 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre
%0,84 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,66 artış, bir önceki yılın aynı
ayına göre %2,84 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %3,83 artış gösterdi.
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Yurt içi üretici fiyat endeksi aylık %0,84 arttı
Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve
taşocakçılığı sektöründe %0,79 artış, imalat sanayi sektöründe %0,93 artış,
elektrik ve gaz sektöründe %0,31 düşüş ve su sektöründe %0,58 artış olarak
gerçekleşti.
Aylık en fazla artış kok ve rafine petrol ürünlerinde gerçekleşti
Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış; %9,83 ile kok ve rafine petrol
ürünleri, %2,87 ile ham petrol ve doğal gaz ve %2,21 ile ana metaller alt
sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık diğer mamul eşyalar %2,89, gıda ürünleri
%0,43, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme %0,31 ile bir ay önceye göre
endekslerin en fazla düştüğü alt sektörler oldu.
Ana sanayi gruplarında aylık en fazla artış enerji mallarında gerçekleşti
Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2016 yılı Ekim ayında aylık en fazla artış
enerji mallarında ve yıllık en fazla artış dayanıklı tüketim mallarında gerçekleşti.
Kaynak: TÜİK, 2016b.
8
YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ – EKİM, 2016
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Yurt içi üretici fiyat endeksi (2003=100), bir önceki yılın aynı ayına göre değişim
oranı, 2015-2016
Kaynak: TÜİK, 2016b.
9
SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – EYLÜL, 2016
Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Eylül
ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %2,9, imalat
sanayi sektörü endeksi %3,9 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve
dağıtımı sektörü endeksi %3,3 azaldı.
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki aya göre
%3,8 azaldı
Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre
%3,1 azaldı
Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Eylül
ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi
%2,3 artarken, imalat sanayi sektörü endeksi %3,7 ve elektrik, gaz, buhar ve
iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,2 azaldı.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında en yüksek
azalış dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti
Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2016 yılı Eylül ayında bir önceki
aya göre en yüksek azalış %14,2 ile dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti.
Kaynak: TÜİK, 2016c.
10
SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – EYLÜL, 2016
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Eylül ayında bir önceki aya
göre en yüksek azalış %20,4 ile mobilya imalatında gerçekleşti. Bu azalışı, %16,9
ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı ve %13,7
ile makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı takip etti.
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek azalış
mobilya imalatında gerçekleşti
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek artış
kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatında gerçekleşti
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Eylül ayında bir önceki aya
göre en yüksek artış %8,5 ile kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri
imalatında gerçekleşti. Bu artışı, %3,9 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve
ekipman imalatı ve %2,1 ile içeceklerin imalatı takip etti.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki çeyreğe
göre %3,1 azaldı
2016 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre mevsim ve takvim etkilerinden
arındırılmış sanayi üretimi %3,1 azaldı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi
üretimi ise bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %1,9 azaldı.
Kaynak: TÜİK, 2016c.
11
SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – EYLÜL, 2016
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi (2010=100),
Eylül 2016
Kaynak: TÜİK, 2016c.
12
SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ – EYLÜL, 2016
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Ana sanayi gruplarına göre endeks ve değişim oranları (2010=100), Eylül 2016
Kaynak: TÜİK, 2016c.
13
SANAYİ CİRO ENDEKSİ - EYLÜL, 2016
Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2016 yılı Eylül
ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %0,2 ve
imalat sanayi sektörü endeksi %2,5 azaldı.
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış toplam sanayi ciro endeksi bir
önceki aya göre %2,4 azaldı
Takvim etkisinden arındırılmış toplam sanayi ciro endeksi bir önceki yılın aynı
ayına göre %1,3 azaldı
Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2016 yılı Eylül
ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi
%11,6 artarken imalat sanayi sektörü endeksi %1,6 azaldı.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında en fazla
azalış dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti
Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2016 yılı Eylül ayında bir önceki
aya göre en fazla azalış %5,7 ile dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti.
Kaynak: TÜİK, 2016d.
14
SANAYİ CİRO ENDEKSİ - EYLÜL, 2016
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Eylül ayında bir önceki aya
göre en fazla azalış %19,2 ile makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımında
gerçekleşti. Bu azalışı %8,4 ile diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı ve
%7,7 ile deri ve ilgili ürünlerin imalatı takip etti.
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi ciro endeksinde en
fazla azalış makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımında gerçekleşti
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi ciro endeksinde en
fazla artış diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşti
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Eylül ayında bir önceki aya
göre en fazla artış %59,9 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşti. Bu
artışı %9,3 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı ve %5,2 ile
tütün ürünleri imalatı takip etti.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış toplam sanayi ciro endeksi bir
önceki çeyreğe göre %1,7 azaldı
2016 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre mevsim ve takvim
etkilerinden arındırılmış toplam sanayi ciro endeksi %1,7 azaldı. Takvim etkisinden
arındırılmış toplam sanayi ciro endeksi ise bir önceki yılın aynı çeyreğine göre
%0,4 azaldı.
Kaynak: TÜİK, 2016d.
15
SANAYİ CİRO ENDEKSİ - EYLÜL, 2016
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi ciro endeksi (toplam)
(2010=100), Eylül 2016
Kaynak: TÜİK, 2016d.
16
FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ
ORANLARI – EKİM, 2016
En yüksek aylık reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile
indirgendiğinde %2,81, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise
%2,20 oranlarıyla Amerikan Doları’nda gerçekleşti.
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Aylık en yüksek reel getiri Amerikan Doları’nda oldu
Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından Euro %1,23 ve Borsa İstanbul
(BIST) 100 Endeksi %0,12 oranında reel getiri sağladı. Buna karşılık mevduat
faizi %0,09, devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) %0,43 ve külçe altın %1,69
oranında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde ise Euro %0,63
oranında reel getiri sağlarken, BIST 100 Endeksi %0,47, mevduat faizi %0,68,
DİBS %1,02 ve külçe altın %2,27 oranında yatırımcısına kaybettirdi.
Amerikan Doları üç aylık değerlendirmede; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %2,20,
TÜFE ile indirgendiğinde ise %2,08 oranıyla yatırımcısına en yüksek reel getiri
sağlayan yatırım aracı olurken, külçe altın, YİÜFE ile indirgendiğinde %2,53,
TÜFE ile indirgendiğinde ise %2,64 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren
yatırım aracı oldu.
Kaynak: TÜİK, 2016e.
17
Altı aylık değerlendirmeye göre külçe altın; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %7,31,
TÜFE ile indirgendiğinde ise %7,06 oranında yatırımcısına en yüksek kazancı
sağladı. Aynı dönemde BIST 100 Endeksi, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %10,49,
TÜFE ile indirgendiğinde ise %10,70 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren
yatırım aracı oldu.
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ
ORANLARI – EKİM, 2016
Yıllık değerlendirmede en yüksek reel getiri külçe altında gerçekleşti
Finansal yatırım araçları yıllık olarak değerlendirildiğinde külçe altın; Yİ-ÜFE ile
indirgendiğinde %12,26, TÜFE ile indirgendiğinde ise %7,74 oranında
yatırımcısına en fazla reel getiriyi sağladı. Diğer taraftan, BIST 100 Endeksi YİÜFE ile indirgendiğinde %3,18, TÜFE ile indirgendiğinde ise %7,08 oranında
yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu.
Kaynak: TÜİK, 2016e.
18
FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ
ORANLARI – EKİM, 2016
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Finansal yatırım araçlarının aylık reel getirileri (%), Ekim 2016
Kaynak: TÜİK, 2016e.
19
SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ - KASIM, 2016
Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi Ekim ayında 94,49
iken, Kasım ayında %2,4 oranında artarak 96,78 değerine yükseldi. Hizmet sektörü
güven endeksindeki bu artış; son üç aylık dönemde “iş durumunun” iyileştiğini,
“hizmetlere olan talebin” arttığını değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde
“hizmetlere olan talebin” artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının
artmasından kaynaklandı.
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Hizmet sektörü güven endeksi 96,8 oldu
Hizmet sektöründe bir önceki aya göre; iş durumu, hizmetlere olan talep ve
hizmetlere olan talep beklentisi endeksleri sırasıyla %1,2, %3,5 ve %2,6 arttı.
Perakende ticaret sektörü güven endeksi 96 oldu
Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi Kasım
ayında %0,2 oranında azalarak 96,03 değerine düştü. Güven endeksindeki bu düşüş;
son üç aylık dönemde “iş hacmi-satışların” arttığını değerlendiren girişim yöneticisi
sayısının azalmasından kaynaklandı. “Mevcut mal stok seviyesinin” mevsim
normallerinin altında olduğunu değerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde “iş hacmi
satışların” artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısı ise arttı.
Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre; iş hacmi-satışlar endeksi %2,7
azalırken, mevcut mal stok seviyesi ve iş hacmi-satışlar beklentisi endeksleri
sırasıyla %0,3 ve %1,5 arttı.
Kaynak: TÜİK, 2016f.
20
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ - KASIM, 2016
İnşaat sektörü güven endeksi 75,7 oldu
Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi bir önceki ayda 81,32 iken,
Kasım ayında %6,9 oranında azalarak 75,75 değerine düştü. İnşaat sektörü güven
endeksindeki bu azalış; gelecek üç aylık dönemde “toplam çalışan sayısında” artış bekleyen
girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı. “Alınan kayıtlı siparişlerin mevcut
düzeyini” mevsim normalinin üzerinde değerlendiren girişim yöneticisi sayısı ise arttı.
İnşaat sektöründe bir önceki aya göre; toplam çalışan sayısı beklentisi endeksi %11,3
azalırken, alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi endeksi %0,2 arttı.
Kaynak: TÜİK, 2016f.
21
TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSLERİ - KASIM, 2016
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile
yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi,
Kasım ayında bir önceki aya göre %6,9 oranında azaldı; Ekim ayında 74,04 olan
endeks değeri Kasım ayında 68,93 oldu.
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Tüketici güven endeksi 68,9 oldu
Hanenin maddi durum beklentisi endeksi 89 oldu
Hanenin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre %5,4 oranında azalarak
Kasım ayında 89,01 oldu. Bu azalış, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi
durumunun daha iyi olacağını bekleyenlerin oranının düşmesinden kaynaklandı.
Genel ekonomik durum beklentisi endeksi 95,1 oldu
Ekim ayında 101,62 olan genel ekonomik durum beklentisi endeksi %6,5 oranında
azalarak, Kasım ayında 95,06 oldu. Bu düşüş, gelecek 12 aylık dönemde genel
ekonomik durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısının
bir önceki aya göre azaldığını göstermektedir.
Kaynak: TÜİK, 2016g.
22
TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSLERİ - KASIM, 2016
İşsiz sayısı beklentisi endeksi bir önceki aya göre %7,6 oranında azalarak, Kasım
ayında 71,3 oldu. Bu azalış, gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısında düşüş
bekleyenlerin azalmasından kaynaklandı.
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
İşsiz sayısı beklentisi endeksi 71,3 oldu
Tasarruf etme ihtimali endeksi 20,3 oldu
Tasarruf etme ihtimali endeksi %12,7 oranında azaldı. Ekim ayında 23,27 olan
endeks, Kasım ayında 20,33 değerine düştü. Bu düşüş, tüketicilerin gelecek 12 aylık
dönemde tasarruf etme ihtimallerinin bir önceki aya göre azaldığını göstermektedir.
Kaynak: TÜİK, 2016g.
23
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSLERİ - KASIM, 2016
Kaynak: TÜİK, 2016g.
24
DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – EYLÜL, 2016
İhracat birim değer endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %2
azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %4,5,
''ham maddeler''de (yakıt hariç) %2,3, ''yakıtlar''da %6,9 ve ''imalat (gıda, içecek,
tütün hariç) sanayi''nde %2,4 azaldı. İhracat birim değer endeksi 2016 yılı üçüncü
çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %3 azaldı.
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
İhracat birim değer endeksi %2 azaldı
İthalat birim değer endeksi %4,8 azaldı
İthalat birim değer endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %4,8
azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %2,9,
''ham maddeler''de (yakıt hariç) %5,5, ''yakıtlar''da %19,1 ve ''imalat (gıda, içecek,
tütün hariç) sanayi'nde %2,4 azaldı. İthalat birim değer endeksi 2016 yılı üçüncü
çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %6,7 azaldı.
İhracat miktar endeksi %3,6 azaldı
İhracat miktar endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %3,6 azaldı.
Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %2,5, ''ham
maddeler''de (yakıt hariç) %18,8 ve ''imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi''nde
%0,1 artarken, ''yakıtlar''da %13,6 azaldı. İhracat miktar endeksi 2016 yılı üçüncü
çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %0,2 azaldı.
Kaynak: TÜİK, 2016h.
25
DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – EYLÜL, 2016
İthalat miktar endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %4,3 arttı. Endeks bir
önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %22,6, ''ham maddeler''de (yakıt
hariç) %26 ve ''imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi''nde %3,8 artarken, ''yakıtlar''da
%10,2 azaldı. İthalat miktar endeksi 2016 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü
çeyreğine göre %0,5 arttı.
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
İthalat miktar endeksi %4,3 arttı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi %1,4 arttı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2016 Ağustos ayında 134,7 olan
ihracat miktar endeksi %1,4 artarak, 2016 Eylül ayında 136,6 oldu. Takvim etkilerinden
arındırılmış seriye göre ise; 2015 Eylül ayında 140,5 olan ihracat miktar endeksi %2
azalarak, 2016 Eylül ayında 137,7 oldu.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi %1,7 azaldı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2016 Ağustos ayında 131,8 olan
ithalat miktar endeksi %1,7 azalarak, 2016 Eylül ayında 129,5 oldu. Takvim etkilerinden
arındırılmış seriye göre ise; 2015 Eylül ayında 118,8 olan ithalat miktar endeksi %7,6
artarak, 2016 Eylül ayında 127,8 oldu.
Dış ticaret haddi 2016 yılı Eylül ayında 112,7 olarak gerçekleşti
İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve
2015 yılı Eylül ayında 109,5 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, 2016 yılı Eylül
ayında 112,7 oldu. Dış ticaret haddi, 2016 yılı üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı
dönemine göre 4,3 puan artarak 112,3 oldu.
Kaynak: TÜİK, 2016h.
26
DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ – EYLÜL, 2016
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Dış ticaret miktar endeksleri (2010=100), Eylül 2016
Kaynak: TÜİK, 2016h.
27
İHRACAT (BİN $)– EKİM, 2016
14.000.000
11.726.679
10.451.720
11.157.251
8.778.560
11.864.837
10.794.067
11.983.384
6.000.000
11.466.493
8.000.000
10.790.236
10.000.000
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
12.000.000
9.208.150
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
16.000.000
2014
2015
2016
4.000.000
2.000.000
0
28
İHRACAT - EKİM, 2016
İHRACATIMIZDA İLK 20 ÜLKE, (Bin $)
1. ALMANYA
2. BİRLEŞİK KRALLIK
3. İTALYA
4. IRAK
5. BİRLEŞİK DEVLETLER
6. FRANSA
7. İSPANYA
8. İRAN (İSLAM CUM.)
9. HOLLANDA
10. SUUDİ ARABİSTAN
11. İSRAİL
12. MISIR
13. ROMANYA
14. BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ
15. POLONYA
16. BELÇİKA
17. BULGARİSTAN
18. ÇİN HALK CUMHURİYETİ
19. CEZAYİR
20. RUSYA FEDERASYONU
İLK 20 ÜLKE TOPLAM
GENEL TOPLAM
Kaynak: TİM,2016a.
EKİM
1.281.526,98
755.326,25
713.521,14
732.216,34
589.516,76
500.577,03
447.651,06
312.408,03
280.871,25
215.489,01
233.082,97
252.386,22
236.254,86
208.666,24
221.976,09
205.723,63
256.925,81
226.954,54
142.348,27
179.985,76
7.993.408
11.726.679
PAY %
10,9
6,4
6,1
6,2
5,0
4,3
3,8
2,7
2,4
1,8
2,0
2,2
2,0
1,8
1,9
1,8
2,2
1,9
1,2
1,5
68,2
100,0
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
ÜLKE
29
İHRACAT - EKİM, 2016 (Bin $)
I. TARIM
2015
2016
2.104.442
1.945.147
1.576.876
1.428.810
Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri
587.624
570.964
Yaş Meyve ve Sebze
237.273
216.501
Meyve Sebze Mamulleri
144.212
128.938
Kuru Meyve ve Mamulleri
200.914
165.820
Fındık ve Mamulleri
307.824
252.387
Zeytin ve Zeytinyağı
13.037
16.058
Tütün
80.594
74.639
5.398
3.503
162.255
167.277
162.255
167.277
365.311
349.060
365.311
349.060
A. BİTKİSEL ÜRÜNLER
Süs Bitkileri ve Mam.
B. HAYVANSAL ÜRÜNLER
Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller
C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ
Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri
Kaynak: TİM,2016a.
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
SEKTÖRLER
30
İHRACAT - EKİM, 2016 (Bin $)
II. SANAYİ
A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER
Tekstil ve Hammaddeleri
Deri ve Deri Mamulleri
Halı
B. KİMYEVİ MADDELER VE MAM.
Kimyevi Maddeler ve Mamulleri
C. SANAYİ MAMULLERİ
Hazırgiyim ve Konfeksiyon
Otomotiv Endüstrisi
Gemi ve Yat
Elektrik Elektronik ve Hizmet
Makine ve Aksamları
Demir ve Demir Dışı Metaller
Çelik
Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri
Mücevher
Savunma ve Havacılık Sanayii
İklimlendirme Sanayii
Diğer Sanayi Ürünleri
III. MADENCİLİK
Madencilik Ürünleri
T O P L A M (TİM*)
Kaynak: TİM,2016a.
2015
9.871.839
1.068.880
753.919
126.212
188.750
1.305.032
1.305.032
7.497.927
1.588.786
2.024.754
75.633
1.039.304
456.822
569.425
767.523
238.478
269.212
129.553
332.934
5.502
315.506
315.506
12.291.787
2016
9.429.671
992.243
693.138
120.662
178.443
1.239.188
1.239.188
7.198.240
1.431.376
2.190.304
74.241
899.484
442.733
508.579
767.231
208.530
229.172
124.600
314.794
7.195
351.862
351.862
11.726.679
31
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
SEKTÖRLER
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
TRC2 BÖLGESİ
(ŞANLIURFA-DİYARBAKIR)
32
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – EKİM, 2016
İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey’de bulunan 26 bölge içinde, bir
önceki yılın Aralık ayına göre en yüksek artış %7,33 ile TR62 (Adana, Mersin)
bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %9,12 ile TR62
(Adana, Mersin) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış
%9,25 ile TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde gerçekleşti.
Kaynak: TÜİK, 2016a.
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
Aylık en yüksek artış %2,03 ile TR63’de (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye)
oldu
33
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ – EKİM, 2016
İstatistiki bölgeler
Bir önceki
Bir önceki
On iki aylık
Bir önceki aya yılın Aralık
yılın aynı
ortalamalara
göre değişim
ayına göre
ayına göre
göre değişim
oranı (%)
değişim oranı değişim oranı
oranı (%)
(%)
(%)
Endeks
Türkiye
1,44
6,23
7,16
7,89
286,33
TRC2 (Şanlıurfa,
Diyarbakır)
1,56
6,07
7,85
7,96
292,22
Kaynak: TÜİK, 2016a.
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
İstatistiki bölgelere göre tüketici fiyat endeksi ve değişim oranları (2003=100), Ekim 2016
34
DİYARBAKIR İHRACATI – EKİM, 2016 (Bin $)
Çelik
Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri
Demir ve Demir Dışı Metaller
Deri ve Deri Mamulleri
Diğer Sanayi Ürünleri
Elektrik Elektronik ve Hizmet
Halı
Hazırgiyim ve Konfeksiyon
Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri
İklimlendirme Sanayii
Kimyevi Maddeler ve Mamulleri
Kuru Meyve ve Mamulleri
Madencilik Ürünleri
Makine ve Aksamları
Meyve Sebze Mamulleri
Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri
Otomotiv Endüstrisi
Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller
Süs Bitkileri ve Mam.
Tekstil ve Hammaddeleri
Yaş Meyve ve Sebze
Zeytin ve Zeytinyağı
TOPLAM
Kaynak: TİM,2016b.
2015
178,73
273,84
1.325,31
0,00
0,00
576,28
151,49
112,41
4.351,27
213,29
1.521,39
0,00
7.731,59
166,92
144,00
481,91
131,20
289,71
0,00
1.328,31
14,25
119,37
19.111,28
2016
49,87
191,63
1.148,75
0,00
0,00
617,23
0,00
171,09
5.960,45
155,94
792,23
0,00
7.123,64
142,71
0,00
901,01
0,00
230,98
0,00
95,02
0,00
90,15
17.670,70
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
SEKTÖR
35
ŞANLIURFA İHRACATI – EKİM, 2016 (Bin $)
Çelik
Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri
Demir ve Demir Dışı Metaller
Deri ve Deri Mamulleri
Diğer Sanayi Ürünleri
Elektrik Elektronik ve Hizmet
Fındık ve Mamulleri
Gemi ve Yat
Halı
Hazırgiyim ve Konfeksiyon
Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri
İklimlendirme Sanayii
Kimyevi Maddeler ve Mamulleri
Kuru Meyve ve Mamulleri
Madencilik Ürünleri
Makine ve Aksamları
Meyve Sebze Mamulleri
Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri
Mücevher
Otomotiv Endüstrisi
Savunma ve Havacılık Sanayii
Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller
Süs Bitkileri ve Mam.
Tekstil ve Hammaddeleri
Yaş Meyve ve Sebze
Zeytin ve Zeytinyağı
TOPLAM
Kaynak: TİM,2016b.
2015
838,46
1.144,90
235,06
94,29
1,14
381,98
0,00
0,00
0,00
2.097,29
1.467,29
525,93
1.167,43
0,00
21,21
1.056,72
5,59
9.599,09
2.246,43
700,53
0,00
0,88
0,00
1.036,92
900,07
0,00
23.521,19
2016
152,94
1.027,00
44,01
548,52
0,46
793,10
0,00
0,00
255,62
1.340,72
1.313,66
1.006,91
1.061,71
0,00
10,01
539,09
14,70
3.325,65
0,00
346,80
0,00
39,64
0,00
1.122,53
1.362,99
0,00
14.306,05
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
SEKTÖR
36
KOOP.
GER. KİŞİ
TİC. İŞL.
ŞİRKET
KOOP.
GER. KİŞİ
TİC. İŞL.
ŞİRKET
KOOP.
ŞİRKET
KOOP.
GER. KİŞİ
TİC. İŞL.
KAPANAN
ŞİRKET
TASFİYE
KOOP.
KURULAN
ŞİRKET
KAPANAN
GER. KİŞİ
TİC. İŞL.
TASFİYE
KOOP.
KURULAN
2015 EKİM (BİR AYLIK)
DİYARBAKIR
50
1
31
4
0
10
2
6
51
1
21
5
3
1
2
4
Ş.URFA
71
1
31
3
0
10
0
7
69
1
37
6
0
4
0
5
5.314
48
40
983
84
644
TÜRKİYE
Kaynak: TOBB,2016.
3.049 572
113 1.774 5.133
68
3.109 864
111 1.201
37
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
2016 EKİM (BİR AYLIK)
ŞİRKET
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
KURULAN ve KAPANAN ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ –
EKİM, 2016
•
TÜİK (2016a). “Tüketici Fiyat Endeksi”, Sayı: 21694, 03 Kasım 2016
•
TÜİK (2016b). “Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi, Sayı: 21737, 03 Kasım 2016
•
TÜİK (2016c). “Sanayi Üretim Endeksi”, Sayı: 21638, 08 Kasım 2016
•
TÜİK (2016d). “Sanayi Ciro Endeksi”, Sayı: 21622, 11 Kasım 2016
•
TÜİK (2016e). “Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranları”, Sayı: 21706, 09 Kasım 2016
•
TÜİK (2016f). “Sektörel Güven Endeksleri”, Sayı: 21838, 24 Kasım 2016
•
TÜİK (2016g). “Tüketici Güven Endeksi”, Sayı: 21850, 22 Kasım 2016
•
TÜİK (2016h). “Dış Ticaret Endeksleri”, Sayı: 21793, 11 Kasım 2016
•
TİM (2016a). “Yıllık İhracat Rakamları”, http://www.tim.org.tr/tr/ihracat-ihracat-rakamlari-
KARACADAĞ KALKINMA AJANSI
KASIM 2016 – SAYI 77 EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU
KAYNAKÇA
tablolar.html
•
TİM (2016b). “İller Bazında Rakamlar”, http://www.tim.org.tr/tr/ihracat-ihracat-rakamlaritablolar.html
•
TOBB (2016). “Kurulan – Kapanan Şirket İstatistikleri”,
http://www.tobb.org.tr/BilgiErisimMudurlugu/Sayfalar/KurulanKapananSirketistatistikleri.php
38