ulusal ve uluslar arası sözleşmeler

ULUSAL VE ULUSLAR ARASI
SÖZLEŞMELER
İLKER KIYAK
MAKİNA MÜHENDİSİ
İSG UZMANI ( A SINIFI )
www.ilkmak.com
ULUSAL KURULUŞLAR
İş sağlığı ve güvenliği alanının aktörleri devlet, işçi, işveren kuruluşlarıdır.
Ulusal düzeyde;
– Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi (155 ve 161 sayılı ILO sözleşmeleri
gereği 2005 yılında Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği konseyi kurulmuş,
ulusal İSG politika belgesi 2006-2008 yayınlanmıştır),
– Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (Kuruluş: 1945),
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSGGM) ve bünyesinde
bağlı kuruluşu - iş Sağlığı ve Güvenliği Merkezi (İSGÜM),
• İş Teftiş Kurulu Başkanlığı,
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi (ÇASGEM),
• Sosyal Güvenlik Kurumu Balkanlığı (SGK- Kuruluş: 1964)),
– Sağlık Bakanlığı
– İşçi ve işveren kuruluşları (TÜRK-İŞ, HAK-İŞ, DİSK, TİSK vb.)
– Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarını,
sayabiliriz.
www.ilkmak.com
ULUSAL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONSEYİ
•
•
•
•
•
•
•
•
Konseye, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve iş Güvenliği Yasasının 21. maddesinde
yer verilmiş, İSG ile ilgili politika, strateji belirlemek ve tavsiyelerde
bulunma görevi verilmiştir.
Konsey, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşarının başkanlığında
aşağıda belirtilen üyelerden oluşur:
ÇSGB Bakanlık;
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü,
Çalışma Genel Müdürü,
İş Teftiş Kurulu Başkanı,
SGK Başkanlığından bir genel müdür.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji,
Çevre ve Şehircilik,
Enerji ve Tabii Kaynaklar,
Gıda, Tarım ve Hayvancılık, Kalkınma,
Millî Eğitim,
Sağlık ,
bakanlıklarından ilgili birer genel müdür.
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından bir yürütme kurulu üyesi,
www.ilkmak.com
ULUSAL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONSEYİ
• Devlet Personel Başkanlığından bir başkan yardımcısı,
• En fazla üyeye sahip işçi,işveren ve kamu görevlileri
sendikaları üst kuruluşlarının ilk üçünden birer,
• Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden,
• Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonundan,
• Türk Tabipleri Birliğinden,
• Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinden,
• Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden
konuyla ilgili veya görevli birer yönetim kurulu üyesi.
• İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün teklifi ve Konseyin
kararı ile iş sağlığı ve güvenliği konusunda faaliyet gösteren
kurum veya kuruluşlardan en fazla iki temsilci.
www.ilkmak.com
ULUSAL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONSEYİ
• Konsey üyeleri, iki yıl için seçilir ve üst üste iki olağan toplantıya
katılmaz ise üyeliği sona erer.
• Konseyin sekretaryası, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünce
yürütülür.
• Konsey, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Oyların
eşitliği hâlinde başkanın oyu kararı belirler. Çekimser oy
kullanılamaz.
• Konsey yılda iki defa olağan toplanır. Başkanın veya üyelerin üçte
birinin teklifi ile olağanüstü olarak da toplanabilir.
• Konsey üyeleri ihtiyaç duymaları halinde toplantılara ilgili uzman
personel ile katılabilirler. Çalışma grubu üyeleri de toplantıya davet
edilebilir. Konsey üyeleri dışındaki temsilcilerin oy hakkı yoktur.
• Konsey üyelerine, olağan ve olağanüstü toplantıya davet yazısı
toplantı gününden en az 1 ay önce gündem taslağı ile birlikte
gönderilir.
www.ilkmak.com
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
(İSGGM)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ÇSGB ‘ nın 3146 sayılı kuruluş yasasına göre İSGGM’nin görevleri
kısaca şunlardır:
İSG mevzuat çalışması yapmak,
Mevzuatın uygulanmasını sağlamak,
Ulusal politikaları belirlemek,
Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği sağlamak,
Etkin denetim sağlamak ve sonuçlarını izlemek,
Standart çalışmaları yapmak, normlar hazırlamak, uzman kişi ve
kuruluşlara yetki vermek,
Kişisel koruyucuların ve makine koruyucularının standartlara
uygunluğunu, usul ve esasları belirlemek,
iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi konularında inceleme
ve araştırma yapmak ,
İş Sağlığı ve Güvenliği Merkezi (İSGÜM) ve Bölge Laboratuvarlarının
çalışmalarını düzenlemek, yönetmek ve denetlemek,
www.ilkmak.com
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MERKEZİ
MÜDÜRLÜĞÜ –İSGÜM
•
•
•
•
•
•
•
•
İSGÜM’ün İSG kapsamındaki faaliyetleri şunlardır:
İşyeri ortamındaki riskler konusunda araştırma yapmak, metot ve
stratejiler geliştirmek,
Risk değerlendirmesi, ergonomi ve kişisel koruyucu donanımlar
konusunda bilgilendirme,
Gürültü, titreşim, aydınlatma, termal konfor şartları ve toz ölçüm
faaliyetlerini yürütmek,
Deney Sonuç Raporları’nın teknik yeterliliğini kontrol ederek
onaylamak,
Eğitim çalışmalarını yürütmek, faaliyet raporlarını hazırlamak,
TS EN ISO Kalite Yönetim Sisteminin oluşturulması hususlarında
işbirliği içerisinde çalışmak,
Ortam ölçümleri için Deney ve Cihaz Talimatlarını kontrol etmek,
Cihaz ve Donanım Kalibrasyon Planları’nın takip etmek,
www.ilkmak.com
İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI (İTK)
• İş Teftiş Kurulu Başkanlığı 1979 tarihinde
kurulmuştur.
İş Teftiş Kurulu başkanlığı’nin görev ve
yetkileri kısaca şunlardır:
• Çalışma hayatı ile ilgili mevzuatın
uygulanmasını denetlemek,
• İş teftişiyle ilgili mevzuat çalışması yapmak
ve görüş bildirmek,
• İş Teftişi ile ilgili istatistikleri tutmak,
değerlendirmek, yorumlamak ve
yayınlamasını sağlamak,
www.ilkmak.com
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK EĞİTİM VE
ARAŞTIRMA MERKEZİ (ÇASGEM)
• İş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitim
vermek veya eğitim hizmeti satın almak,
• Verdiği eğitimleri sertifikalandırmak,
• İşçi, işverenler için seminer ve konferanslar
tertip etmek,
• Tertiplenmiş eğitim, konferans ve seminerlere
iştirak etmek,
www.ilkmak.com
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK EĞİTİM VE
ARAŞTIRMA MERKEZİ (ÇASGEM)
• Çalışma konuları ile bilgi ve doküman
toplamak,
• İş verimi ile ilgili görüş ve tavsiyelerde
bulunmak,
• İstatistikler hazırlamak,
• Türkçe ve yabancı dillerde amacına uygun
derleme ve yayın yapmak,
www.ilkmak.com
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU (SGK)
Sosyal Güvenlik Kurumu;
• Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı (SSK),
• Bağ-Kur Genel Müdürlüğü,
• Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünün,
2006’da yayımlanan 5502 sayılı Sosyal
Güvenlik Kanunu ile birleştirilmesi sonucu
kurulmuştur.
www.ilkmak.com
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU (SGK)
• Sosyal güvenlik politikalarını uygulamak ve
politika geliştirmek,
• Hizmet sunduğu gerçek ve tüzel kişileri
bilgilendirmek ve işlerini kolaylaştırmak,
• Uluslararası antlaşmaları uygulamak.
• Sosyal güvenlik alanında, kamu idareleri arasında
koordinasyon ve işbirliğini sağlamak.
• Bu Kanun ve diğer kanunlar ile Kuruma verilen
görevleri yapmak
www.ilkmak.com
ULUSLAR ARASI KURULUŞLAR
• Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)
• Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
• İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansları
(OSHA-USA ve OSHA-EU)
www.ilkmak.com
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ AJANSLARI
(OSHA-USA VE OSHA-EU)
• Amerika Birleşik Devletleri’nde, 1970’de yürürlülüğe giren İş Sağlığı ve
Güvenliği Kanununca ABD’de
• “Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü” ile
• “İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı” (OSHA-USA) kurulmuştur.
• İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı (OSHA-USA)’nın kuruluş amacı, işyeri güvenliği
ve işçi sağlığı hakkındaki yasal düzenlemeleri çıkarmaktır.
• Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü ise İSG alanında araştırma, eğitim
vb. faaliyetlerde bulunarak çalışma şartlarının iyileştirilmesi için
çalışmaktadır.
• Avrupa’da OSHA-EU’nın kuruluş amacı, Avrupa Birliğinde işyerlerinin daha
sağlıklı, güvenli ve üretken olmalarına katkıda bulunmaktır. Bu Ajans, iş
sağlığı ve güvenliği konusunda ülkelerin gelişimi ve konuyla ilgili bilgi
paylaşımını sağlamaktadır.
www.ilkmak.com
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ-WHO
1946 yılında New York’ta toplanan Uluslararası Sağlık
Konferansı’nda,Türkiye’nin de içinde bulunduğu 61 ülkenin temsilcileri
tarafından WHO Anayasası imzalanarak en az 26 üye ülkenin resmi
kabulü ile yürürlüğe girmesi için işlem başlatılmıştır.
• 07.Nisan.1948 yılında kurulmuştur.
• Türkiye 2 Ocak 1948 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü’ne üye olmuştur.
• 7 Nisan günü tüm Dünya’da ‘’Dünya Sağlık Günü’’ olarak kabul
edilmiştir.
• Türkiye Cumhuriyeti, 1949 tarih ve 5062 sayılı Kanun’la Dünya Sağlık
Örgütü Anayasası’nı onaylayarak WHO’ya iç hukuk düzenlemesiyle
üye olmuştur.
www.ilkmak.com
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ-WHO
• Uluslar arası sağlık alanında yönetici ve koordinatör
sıfatıyla hareket etmek,
• BM, İhtisas Kuruluşları, sağlık idareleri, meslek grupları
vb. örgütlerle fiili bir işbirliği kurmak ve sürdürmek,
• Devletlere, istek üzerine, sağlık hizmetlerinin
güçlendirilmesi için yardım yapmak,
• Devletlere uygun teknik yardım yapmak ,
• Epidemiyoloji ve istatistik hizmetlerinde idari ve teknik
hizmetleri kurmak ve sürdürmek,
• Epidemik (bölgesel) ve pandemik (dünya çapında)
hastalıkların ortadan kaldırılması yolundaki çalışmaları
teşvik etmek,
• Diğer ihtisas kuruluşları ile işbirliği yaparak kazalardan
doğan zararları önleyebilecek önlemlerin alınmasını
teşvik etmek.
www.ilkmak.com
ULUSLAR ARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (ILO)
• ILO, 1919’da imzalanan Versay Anlaşmasında
öngörülen Milletler Cemiyetinin bir kuruluşu
olarak ortaya çıkmıştır. Kurulduğu yıl meslek
hastalığı olarak “Antraks” hastalığını tanımlamıştır.
• ILO’ya Türkiye Cumhuriyeti 1932 yılında üye
olmuştur.
• Amaç, sosyal reform niteliğinde çözümler bulmak
ve reformların uluslararası düzeyde uygulanmasını
sağlamaktır.
• ILO, ikinci Dünya Savaşından sonra, Filadelfiya
Bildirgesi ile birlikte dinamik bir oluşum ve
genişleme sürecine girmiştir.
• ILO 1946’da, Birleşmiş Milletler Teşkilatı'nın ilk
uzmanlık kuruluşu olmuştur.
www.ilkmak.com
ILO Nasıl Çalışır?
•
•
•
•
ILO, üçlü bir yapıya sahip bulunmaktadır;
İşveren temsilcileri,
İşçi temsilcileri,
Hükümet temsilcileri,
ekonominin sosyal taraflarıdır.
Politika ve programların şekillendirilmesinde
eşit söz hakkına sahiptirler.
www.ilkmak.com
ILO Sözleşmeleri ve Tavsiye Kararları
• ILO’nun temel ve en önemli fonksiyonlarından biri;
standartları belirleyen Sözleşme ve Tavsiye Kararlarının
üçlü yapı (işçi-işveren-hükümet) tarafından kabul
edilmesidir.
• Bu Sözleşmeler, üye ülkelerin yasama organlarındaki
onaylarıyla birlikte, bağlayıcı hüküm haline gelirler.
• T.C Anayasasının 90. maddesine yasama organında
kabul edilen ILO sözleşmeleri kanun hükmündedir ve
Uygulamada kanundan önce gelir.
• Tavsiye kararları ise, politika geliştirme, yasama ve
uygulama konularında rehberlik görevi görmektedir.
• Her üye ülke, Konferans tarafından belirlenen Sözleşme
ve Tavsiye Kararlarına uymakla yükümlüdür.
www.ilkmak.com
Temel ILO Sözleşmeleri
• No.29 Zorla Çalıştırma Sözleşmesi (1930) .
• No.87 Örgütlenme Özgürlüğü ve Örgütlenme Hakkının
Korunması Sözleşmesi (1948)
• No.98 Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı Sözleşmesi
(1949)
• No.100 Eşit Ücret Sözleşmesi (1951) Erkek ve kadınların, eşit
işlerde eşit ücret
• No.105 Zorla Çalıştırmanın Yasaklanması Sözleşmesi (1957)
• No.111 Ayrımcılık (İstihdam ve Meslek) Sözleşmesi (1958)
• No.138 Asgari Yaş Sözleşmesi (1973)
• No.182 Çocuk İşçiliğinin En kötü Biçimleri Sözleşmesi
(1999) yer almaktadır.
www.ilkmak.com
Türkiye'nin Onayladığı ILO Sözleşmeleri
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
2 No’lu İşsizlik Sözleşmesi
11 No’lu Örgütlenme Özgürlüğü (Tarım) Sözleşmesi
14 No’lu Haftalık Dinlenme (Sanayi) Sözleşmesi
15 Nol’lu Asgari Yaş (Trimciler ve Ateşçiler) Sözleşmesi
26 No’lu Asgari Ücret Belirleme Yöntemi Sözleşmesi
29 No’lu Zorla Çalıştırma Sözleşmesi
34 No’lu Ücretli İş Bulma Büroları Sözleşmesi
42 No’lu İşçinin Tazmini (Meslek Hastalıkları) Sözleşmesi (Revize)
45 No’lu Yeraltı İşleri (Kadınlar) Sözleşmesi
53 No'lu Ticaret Gemilerinde Çalışan Kaptanlar Ve Gemi Zabitlerinin
Meslekî Yeterliliklerinin Asgari İcaplarına İlişkin Sözleşme
• 55 No'lu Gemiadamlarının Hastalanması, Yaralanması ya da Ölümü
Halinde Armatörün Sorumluluğuna İlişkin Sözleşme
www.ilkmak.com
Türkiye'nin Onayladığı ILO Sözleşmeleri
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
58 No’lu Asgari Yaş (Deniz) Sözleşmesi (Revize)
59 No’lu Asgari Yaş (Sanayi) Sözleşmesi (Revize)
68 No'lu Gemilerde Mürettebat İçin İaşe ve Yemek Hizmetlerine İlişkin Sözleşme
69 No'lu Gemi Aşçılarının Mesleki Ehliyet Diplomalarına İlişkin Sözleşme
73 No'lu Gemiadamlarının Sağlık Muayenesine İlişkin Sözleşme
77 No’lu Gençlerin Tıbbi Muayenesi (Sanayi) Sözleşmesi
80 No’lu Son Maddelerin Revizyonu Sözleşmesi
81 No’lu İş Teftişi Sözleşmesi
87 No’lu Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması Sözleşmesi
88 No’lu İş ve İşçi Bulma Servisi Kurulması Sözleşmesi
92 No'lu Mürettebatin Gemide Barınmasına İlişkin Sözleşme
94 No’lu Çalışma Şartları (Kamu Sözleşmeleri) Sözleşmesi
95 No’lu Ücretlerin Korunması Sözleşmesi
96 No’lu Ücretli İş Bulma Büroları Sözleşmesi (Revize)
98 No’lu Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı Sözleşmesi
99 No’lu Asgari Ücret Tespit Mekanizması (Tarım) Sözleşmesi
100 No’lu Eşit Ücret Sözleşmesi
www.ilkmak.com
Türkiye'nin Onayladığı ILO Sözleşmeleri
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
102 No’lu Sosyal Güvenlik (Asgari Standartlar) Sözleşmesi
105 No’lu Zorla Çalıştırmanın Kaldırılması Sözleşmesi
108 No'lu Gemiadamları Ulusal Kimlik Katlarına İlişkin Sözleşme
111 No’lu Ayırımcılık (İş ve Meslek) Sözleşmesi
115 No’lu Radyasyondan Korunma Sözleşmesi
116 No’lu Son Maddelerin Revizyonu Sözleşmesi
118 No’lu Muamele Eşitliği (Sosyal Güvenlik) Sözleşmesi
119 No’lu Makinaların Korunma Tertibatı ile Techizi Sözleşmesi
122 No’lu İstihdam Politikası Sözleşmesi
123 No’lu Asgari Yaş (Yeraltı İşleri) Sözleşmesi
127 No’lu Azami Ağırlık Sözleşmesi
133 No'lu Mürettebatın Gemide Barındırılmasına İlişkin Sözleşme (İlave
Hükümler)
• 134 No'lu İş Kazalarının Önlenmesine (Gemiadamları) İlişkin Sözleşme
• 135 No’lu İşçi Temsilcileri Sözleşmesi
www.ilkmak.com
Türkiye'nin Onayladığı ILO Sözleşmeleri
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
138 No’lu Asgari Yaş Sözleşmesi
142 No’lu İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Sözleşmesi
144 No’lu Üçlü Danışma (Uluslararası Çalışma Standartları) Sözleşmesi
146 No'lu Gemiadamlarının Yıllık Ücretli İznine İlişkin Sözleşme
151 No’lu Çalışma İlişkileri (Kamu Hizmeti) Sözleşmesi
152 No'lu Liman İşlerinde Sağlık ve Güvenliğe İlişkin Sözleşme
153 No'lu Karayolları Taşımacılığında Çalışma Saatleri ve Dinlenme Sürelerine İlişkin
Sözleşme
155 No'lu İş Sağliği ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin Sözleşme
158 No’lu Hizmet İlişkisine Son Verilmesi Sözleşmesi
159 No’lu Mesleki Rehabilitasyon ve İstihdam (Sakatlar) Sözleşmesi
161 No'lu Sağlık Hizmetlerine İlişkin Sözleşme
164 No'lu Gemiadamlarının Sağlığının Korunması ve Tıbbi Bakımına İlişkin Sözleşme
166 No'lu Gemiadamlarının Ülkelerine Geri Gönderilmesine İlişkin Sözleşme
170 Tehlikeli Kimyasallar (Türkiye imzalamadı)
177 Kimyasalların özelliğine göre sınıflandırma
182 No’lu En Kötü Biçimlerdeki Çocuk İşçiliğinin Yasaklanması ve Ortadan
Kaldırılmasına İlişkin Acil Eylem Sözleşmesi
www.ilkmak.com
TEŞEKKÜRLER
İLKER KIYAK
MAKİNA MÜHENDİSİ
İSG UZMANI ( A SINIFI )
www.ilkmak.com