Meslek Etiği.indd

advertisement
ÖN SÖZ
Etik, insanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, kuralları doğru-yanlış ya da iyi-kötü gibi ahlaki açıdan araştıran bir felsefe disiplinidir.
Meslek etiği kuralları, meslek mensuplarınca benimsenmiş ve genel kabul
görmüş kurallardır. Meslek etiği ise etik disiplininin bir alt dalıdır. İnsan yaşamının büyük bir parçasını oluşturan meslek yaşamının da kendine göre
kuralları ve bir etik anlayışı vardır. Bu anlayış çerçevesinde, meslek etiği
meslek yaşamındaki davranışları yönlendiren, neyin yapılacağı, neyin yapılmayacağı konularında rehberlik eden etik ilke ve standartların toplamıdır.
Meslek etiği kurallarına uygun davranış gösteren meslek mensupları, verdikleri hizmetin doğruluğu ve haklılığı karşısında, mesleki çevresinde yer
alan tarafların güvenini ve saygısını kazanır, kendi içinde vicdanen rahat
olur, kendi bilgi ve yeteneklerine daha çok güvenir. Belirli kurallara ve standartlara uygun yapılan işlerin kalitesi yüksek olur.
Bu çalışmanın birinci bölümünde etik ve ahlak kavramları ele alınmış, etik
ve ahlak ilişkisi ortaya konulmuş, etik kurallarının neler olduğu açıklanmış,
etik ve toplum ilişkisi incelenmiştir. Etik davranışlara uygun davranışların
sonuçları açıklanmış ve bir bireyde etik davranışı etkileyen faktörler irdelenmiştir. Çeşitli etik sistemlerin özellikleri tartışılmıştır. Ardından ahlakın
oluşumunda rol oynayan kültür, norm ve değerler yorumlanmıştır.
Çalışmanın ikinci bölümünde ise meslek etiği kavramı açıklanmış, mesleki
etik ilkeler sıralanmış ve mesleğe bağlılık tanımlanmıştır. Daha sonra iş hayatında etik ve etik dışı konular irdelenmiş, iş hayatında etik ilkeler açıklanmıştır. Yönetsel etik ve etik dışı davranışların örgütlerdeki etkileri üzerinde
durulmuştur. Ardından ahlaki karar alma yapısı formüle edilmiştir. İş yerinde etik olmayan davranışların nasıl çözümlenmesi gerektiği örneklenmiştir.
Etik olmayan davranışların nasıl önlenebileceği özetlenmiştir.
iii
Meslek Etiği
İzleyen kısımda iş yerinde etik davranışlara örgüt kültürünün etkisi incelenmiş ve iş yerinde etik bir iklim oluşturulması için neler yapılması gerektiği
tartışılmıştır. İş yerinde meslek etiğine uygun ortamda çalışmanın işe, iş yerine ve örgüt çalışanlarına etkisi açıklanmıştır.
Mesleki yozlaşma ve meslek hayatında etik dışı davranışların sonuçları sıralanmıştır. Sosyal sorumluluk tanımlanarak, türleri ve işletmelerin gerçekleştirmek durumunda oldukları sosyal sorumlulukların neler oldukları örnekleri ile anlatılmıştır.
Üçüncü ve son bölümde ise örnek olay yönteminin amacı, yararları ve sınırlılıkları anlatılarak iş yaşamında meslek etiği ile ilgili olarak tasarlanan örnek
olaylar verilmiştir. Örnek olaylar bölümünde bu kitapta incelenen etik konularıyla ilgili, gerçek hayattan örnek olaylar yer almaktadır. Böylelikle öğrenilenlerin pekişmesi ve daha kalıcı olması mümkün olacaktır. Gerçek iş yaşamı
izleriyle dolu bu bölüm umarız okuyan ve inceleyenlere yararlı olacaktır.
Mesleğinizi, mesleki etik ilkeleri doğrultusunda gerçekleştirmeniz dileği ve
sevgilerimizle…
Nuran Öztürk Başpınar
Demet Çakıroğlu
iv
SUNUŞ
Toplumsal yaşam içinde insanın doğru bir biçimde nasıl davranacağını
ortaya koyan ve tanımlayan, tüm değerleri içinde barındıran ve standartlar
ortaya koyan etik kavramına yönelik yapılan çalışmalarda son yıllarda önemli artışlar görülmektedir. Söz konusu çalışmalar içerisinde yer alan ve meslek
etiğine uygun davranışlar ortaya koyan meslek elemanları, toplum tarafından olumlu bir biçimde algılanmaktadır. Meslek elemanlarının yapacakları
işin gerektirdiği bütün özelliklere sahip olmaları ve beklentilere uygun davranışlar sergilemeleri meslek etiğinin gereği olarak karşımıza gelmektedir.
Bu nedenle meslek elemanlarının konuya ilişkin yaklaşımları, söz konusu
mesleği oluşturan tüm meslek mensuplarını yakından ilgilendirmektedir.
Meslek elemanları, mesleğin önemini ve saygınlığını ilgililere kabul ettirecek
davranışlar ortaya koymak zorunda olduklarını unutmayacak bir yaklaşım
içinde bulunmalıdırlar. Bu yönüyle meslek elemanları; doğru ve dürüst davranışlar ortaya koyarak, açık sözlü bir biçimde hareket etmeli ve kurumsal
yararı her zaman ön planda tutma konusunda duyarlı olmaları gerekmektedir. Yapmış oldukları tüm çalışmalarda mesleki başarıyı düşünerek bu konuda ödün vermeyen bir yaklaşım içinde bulunmalıdırlar.
Meslek mensuplarının uymaları gereken kuralların tümünü içeren, günümüz iş yaşamında oldukça öne çıkan ve önemi tartışılmaz olan Meslek Etiği
konusunda bu kitabı hazırlayan Anadolu Üniversitesi Eskişehir Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Nuran Öztürk Başpınar ile Hacettepe
Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Demet
Çakıroğlu’nu kutluyor, kitabın ilgililere yararlı olmasını diliyorum.
Doç. Dr. Mehmet ALTINÖZ
Ocak 2011
v
Download