BIPAP Cihaz Özellikleri ve Endikasyonları Doç. Dr Remzi Altın ZKÜ Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı BIPAP Bilevel Positive Airway Pressure (İki Seviyeli Pozitif Havayolu Basıncı) Uyku apne sendromu nedeniyle CPAP uygulanan ve tedaviye uyum gösteremeyen hastalarda, hastaventilatör uyumunu arttırmak amacıyla üretilmiştir. BIPAP vs CPAP CPAP cihazı; - yüksek devirli bir jeneratör - düşük dirençli bir hortum - basıncı ayarlamaya yarayan valvlerden oluşan bir çeşit kompresör BIPAP vs CPAP BIPAP cihazlarının teknik olarak CPAP cihazlarından farkı; iki ayrı hava yolu basıncı oluşmasına olanak sağlayan manyetik bir valv taşıması BIPAP Uyku sırasında havayolu razistansı ve havayolunun kapanmaya eğilimi inspirasyonda ekspirasyona göre daha fazla Sabit basınç yerine ekspirasyonda inspirasyona göre daha düşük basınç uygulamak = BIPAP BIPAP Ekspirasyonda geçerli olan basınç: EPAP (Expiratory Positive Airway Pressure) İnspirasyonda geçerli olan basınç: IPAP (Inspiratory Positive Airway Pressure) BIPAP Ekspiryumda inspiryuma göre daha düşük pozitif basınç Ekspiryum basıncı (EPAP) inspiryum basıncını (IPAP) geçemez IPAP = EPAP yapılırsa cihaz CPAP gibi kullanılabilir BIPAP Akım transduseri sayesinde hastanın inspiratuar ve ekspiratuar eforuna yanıt verir Akım transduserinden gelen veriler sürekli olarak işlenir ve otomatik ayarlamalar yapılır Bu düzeltmeler inspiratuar eforlara karşı yüksek duyarlılık sağlar ve sistemdeki kaçakları (maske) hızla düzeltmede yardımcı olur BIPAP O2 verilmesi gerekli olgularda maske ile 1-2 l/dk akımda %21 FIO2 elde edilir BiPAP Makinesi ve Havayolu Basıncı Üzerine Etkisi triger BIPAP Basınç sensörü Akım sensörü Sensörsüz BLDC Motoru BIPAP CİHAZI KLASİK BIPAP DIŞINDAKİ MODLAR Klasik BIPAP cihazına yeni modlar eklenerek özellikle kronik solunum yetmezliğinde kullanılan Noninvaziv BIPAP cihazları geliştirilmiştir. Spontan (S) Mod Klasik BIPAP cihazına sensitif bir akım trigeri (tetikleyici) eklenerek BIPAP S (Spontan) üretilmiştir Spontan/zaman ayarlı (S/t) Mode BIPAP S + zaman modu (time mode) = BIPAP S/T BIPAP S/T ünitesi hasta tetiklemesine göre hareket eder Eğer hasta nefes almazsa solunum hızına ve inspirasyon süresine göre ayarlanmış kontrole göre desteğe geçer BIPAP Vision PAV modu BIPAP CİHAZLARININ DİĞER ÖZELLİKLERİ BI-FLEX Özelliği Bİ-FLEX Katkıları İnspirasyondan ekspirasyona geçişte basıncı azaltır Inhalasyondan ekshalasyona geçişte basıncı azaltarak aşırı basınç yükselmelerini engeller Ekspirasyonun başından itibaren basıncı azaltarak hasta konforunu arttırır Ekshalasyonun sonunda daha önce tanımlanmış EPAP değerine geri döner Dijital Auto-Trak Özelliği Dijital Auto-Trak duyarlılığı ve Bi-Flex birlikte çalışır ve daha doğal, konforlu tedavi olanağı verir Dijital Auto-Trak duyarlılığı BIPAP cihazınının inspiratuar ve ekspiratuar siklusunu hasta solunum ritmini baz alarak tetikler Otomatik olarak her ritimdeki kaçakları ayarlayarak optimum performans sağlar AVAPS Özelliği AVAPS garanti ventilasyon desteğine ulaşmak için IPAP basıncını otomatik olarak adapte eder Yüksek etkinlik ve konfor Garanti Minumum ventilasyon AVAPS Algoritması IPAP Max < 1 cmH2O/min IPAP Min EPAP Target Vt Vte = Vt patient AVAPS Endikasyonları Obezite hypoventilasyon hastaları: Özellikle bu hastalarda Vt vücut pozisyonundan etkilenir Tüm solunumsal uyku bozukluğu olan olgular: Uyku evreleri sırasında Vt değişkenlik gösterir KOAH hastaları: Ventilasyon conforu ve etkinliği sağlar Restriktif bozukluğu olanlar: Konfor ve ventilasyon garantisi Otomatik Servo Ventilasyon Tedavi Obstrüktif SDB Rezidüel CSR/CSA Minumum basınç uygulama Auto Track mantığı üzerine oluşturulmuş SDB/CSR’da etkin olduğuna dair yeterli klinik data mevcut AutoSV nedir? BiPAP autoSV algorithması CSR de görülen solunum paternlerini hızlıca düzeltmek için tasarlanmış Apne ve hipopne sırasında hastayı etkili bir şekilde ventile etmek Hiperventilasyon ve normal solunum sırasında az destek Sadece ihtiyaç olduğunda nefesten nefese IPAP’ı dinamik olarak ayarlar !!! Çalışma teorisi-autoSV Anormal zirve akım değişikliklerine karşı normal hava akımını sağlamak için otomatik basınç desteği sağlamak Basınç desteği Zirve akım hedefi BiPAP autoSV Algoritması Hedef Akım Hedef seçimi Basınç kontrol Otomatik backup solunum BiPAP autoSV Algoritması Akım Hedefli Zirve akım değerinin kontrolü BiPAP autoSV Algorithması Akım hedefli BiPAP autoSV zirve akımını 4 dk izler BiPAP autoSV Algorithması Hedef seçimli Ortalama zirve akımından sonra Yüksek Limit ve Düşük Limit hesaplanır BiPAP autoSV Algorithması Basınç kontrollü Her nefeste yeterli hedef akımın oluşup oluşmadığı kontrol edilir Soluğun yarısının hemen öncesinde, BIPAP autoSV kontrolü yapar Eğer hasta yeterli akıma ulaşırsa destek kesilir BiPAP autoSV Algorithması Basınç kontrollü Eğer hasta yeterli akım oluşturamazsa, her solukta basınç desteği arttırılarak verilir BiPAP autoSV Algorithması Otomatik Backup Solunumu SDB haricinde eğer hastanın solunumu durursa son inspirasyondan 8 sn sonra birinci zamanlanmış solunum yaptırılır. BiPAP autoSV Algorithması Otomatik Backup Solunumu Eğer SDB nedeniyle hastanın solunumu durursa son inspirasyondan 4 sn sonra birinci zamanlanmış solunum yaptırılır. BIPAP Uygulama Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekli Hususlar Hastanın cihazla kooperasyonu ve senkronizasyonu iyi olmalı *** Uyumlu maske kullanılmalı *** BIPAP Uygulaması Maskeler Nazal, oronazal, tam yüz maskesi ve headgear maske olmak üzere 4 çeşit maske kullanılmaktadır Uygun maske seçilmemesi, tedavi başarısızlığının en sık nedenlerinden birisidir Maskeden oluşacak hava kaçakları tedaviyi ve hasta uyumunu bozar BIPAP Uygulaması Maskeler Nazal maske Ağız kapalı tutulmalı İyi kooperasyon Nazal pasaj açık olmalı *** Larenk Hemangiomlu Bir Olgu Preoperatif Değerlendirme BIPAP Uygulaması Maskeler Oral Maskeler Nazal maskeye göre daha az hava kaçağı ve yüksek ventilasyon basıncı sağlar Hastanın ağızdan solumasına olanak verdiğinden daha az hasta kooperasyonu gerektirir Nazal maskeye göre daha çok rahatsız edici Konuşmayı ve oral alımı engeller Klostrofobi ve mide dilatasyonuna neden olabilir BIPAP Uygulaması Maskeler Tam yüz maskesi ve headgear ise daha çok solunum yetmezlikli olgularda tercih edilmekte SORU Hastanın BIPAP tedavisine uyumunu arttırmada en önemli faktör nedir? Yanıt: Maske! Değişik Yapı ve Özellikte Maskeler Değişik Yapı ve Özellikte Maskeler Değişik Yapı ve Özellikte Maskeler Değişik Yapı ve Özellikte Maskeler BIPAP Endikasyonları Yüksek basınç intoleransı (CPAP basıncı ≥ 12 cm H2O ) Verilen basınca karşı ekspirasyon zorluğu veya başka nedenle CPAP’ı kullanamayan olgular KOAH Restriktif solunum yetmezliğinin eşlik ettiği durumlar Obezite-hipoventilasyon sendromu TEŞEKKÜRLER