açıklamalı yönetim zamandizini 1940
advertisement
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Araştırma ve Uygulama Merkezi : 3 Türkiye Cumhuriyeti İdare Tarihi Araştırması (TİDATA) AÇIKLAMALI YÖNETİM ZAMANDİZİNİ 1940 – 1949 Birgül Ayman GÜLER (Editör) Tekin AVANER Sonay Bayramoğlu ÖZUĞURLU Tayfun ÇINAR Can Umut ÇİNER Esra DİK Bülent DURU Nuray Ertürk KESKİN Ceren KALFA Barış ÖVGÜN Menaf TURAN Ankara, Aralık 2008 (c) AÜ SBF KAYAUM, Birgül A. Güler (Ed.) Açıklamalı Yönetim Zamandizini: 1940-1949 Türkiye Cumhuriyeti İdare Tarihi Araştırması (TİDATA) AÜ SBF Kamu Yönetimi Araştırma ve Uygulama Merkezi : 3 Ankara, 2008 Prof. Dr. Birgül Ayman GÜLER Araştırma Yöneticisi Tekin Avaner, Araştırma Yönetici Yrd. Yrd. Doç. Dr. Sonay Bayramoğlu ÖZUĞURLU Yrd. Doç. Dr. Tayfun ÇINAR Yrd. Doç. Dr. Nuray Ertürk KESKİN Dr. Bülent DURU Dr. Ceren KALFA Dr. Menaf TURAN Can Umut ÇİNER Esra DİK Barış ÖVGÜN ISBN: 978-975-482-799-6 1.Kamu Yönetimi 2. Türk İdare Tarihi 3. Cumhuriyet Tarihi 4. Yönetim Zamandizini I. Güler, Birgül Ayman (Ed.), II. Açıklamalı Yönetim Zamandizini: 1940-1949 Yayına Hazırlama: Serpil Hoşafçı Kapak Tasarım: Fikret Sarı Baskı Yeri: Ankara Üniversitesi Basımevi İncitaşı Sokak No: 10 06510 Beşevler / Ankara Tel: 0312 - 213 66 55 Basım Tarihi: 01.03.2009 Yayın Yeri: AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi KAYAUM Müdürlüğü Cebeci – Ankara Tel: (0312) 595 12 85 Eposta: kayaum@politics.ankara.edu.tr Site: http://kayaum.politics.ankara.edu.tr Bu çalışma Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Müdürlüğünce desteklenmiş ve Temmuz 2007- Aralık 2008 tarihleri arasında yürütülmüştür. II İÇİNDEKİLER Kısaltmalar ............................................................................................. V Sunuş .................................................................................................... VII Kırklı Yıllarda Yönetim ............................................................................1 Birgül Ayman GÜLER 1940: Savaşa Karşı Ulusal Korunma....................................................15 Nuray Ertürk KESKİN 1941: Kıtlık Yılında Milli Korunma Kanunu Uygulamaları ................159 Bülent DURU 1942: “A’dan ‘Z’ye Bozuk Devlet”in Yeniden Yapılanması Girişimlerinin Yükselişi ve Düşüşü .....................................................225 Tayfun ÇINAR 1943: “Kötü Günler Yılı”nın Bıçak Sırtı İdaresi ..................................357 Ceren KALFA 1944: Savaş Kıskacında Türkiye ve Askeri Yönetimde Kısmi Reform465 Menaf TURAN 1945: Dönüm Noktasında Türkiye .....................................................585 Tekin AVANER 1946: “Demokrasi”ye Kavuşma ........................................................701 Can Umut ÇİNER 1947: Uluslararası İç Politika ..............................................................849 Barış ÖVGÜN 1948: Marshall Planıyla “Hür Dünya”ya Giriş...................................947 Esra DİK 1949: Siyasal Rota - Halkçılık ve Bağımsızlık Yerine Hür Teşebbüsçülük ve Amerikancılık ..............................................................................1061 Sonay Bayramoğlu ÖZUĞURLU Genel Kaynaklar ..............................................................................1155 Araştırmacılar Hakkında .................................................................1167 Kişi Adları Dizini.................................................................................1179 III 1947: ULUSLARARASI İÇ POLİTİKA Barış ÖVGÜN* 1947 yılı, İkinci Dünya Savaşı’nı takiben uluslararası sınırların netleştiği ve ülkelerin iki kutuplu dünyada ekonomik ve toplumsal tercihlerini yaptığı ya da yapmaya başladığı bir yıldır. 1947 yılı Türkiye açısından hem dış hem de iç gelişmeler açısından oldukça hareketli geçen, ancak dış ekonomik ve siyasi gelişmelerin iç gelişmeleri etkilediği hatta belirlediği bir yıl olmuştur. Gerek iktisadi ve toplumsal alanda gerekse de salt kamu yönetiminde temel belirleyiciler dış kaynaklı olarak belirmekte ülke içi tartışmalar ve gelişmeler ise de büyük ölçüde bu gelişmelerin izlerini taşımaktadır. Yazının başlığından da anlaşılacağı üzere 1947 yılının temel özelliği, uluslararası gelişmelerin her yönüyle hissedilmesi ve ülke içinde meydana gelen ekonomik ve toplumsal olayların bu gelişmelere bağımlı gözükmesidir. Uluslararası Arenada Kutuplaşma “Türkiye’nin milli bütünlüğü Ortadoğu nizamı için şarttır.”1 Yıl içerisinde Türkiye’nin uluslararası politikalarına bakıldığında Sovyetler Birliği ile yaşanan gerginlikler ve bu olayın etkisi ve Türkiye’nin kendisine seçtiği kalkınma modelinden dolayı ABD ile girdiği yakın ilişkiler olmak üzere iki temel özelliğin ön plana çıktığı görülmektedir. Gazetelerde çıkan haberlere göre Rusya boğazların güvenliğini sağlayabilme iddiasıyla boğazlardan üs istemekte ve bu durum da Türkiye’nin ABD ve İngiltere’ye daha da yakınlaşmasına neden olmaktadır. İngiltere’nin yeni silahlar vermesi ve ABD İhracat ve İthalat Bankası’nın kredi açması2 hep bu etkinin sonucudur. Türkiye’nin Batı blokunda yer almasını sağlayan ve ekonomik ve toplumsal yapısını derinden etkileyen gelişme ise 17 Mart 1947’de Truman’ın Kongre’de yapmış olduğu bir konuşmayla başlayan süreçtir. Truman, ABD Kongresi’nde yapmış olduğu ünlü 17 Mart 1947 tarihli konuşmasında hür memleketlere dışarıdan gelen baskılara boyun eğmemeleri için destek verilmesi kanaatinde olduğunu ve bu nedenle de Türkiye’ye ve Yunanistan’a 400 milyon dolarlık yardım verilmesini talep etmiştir. Truman’ın bu talebi hemen kabul görmemiş ve bazı milletvekilleri böyle bir hareketin Sovyetler’i * 1 2 Arş. Gör., Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi C, 13 Mart 1947. Gazetelerde manşet olan ABD heyetinin bu sözlerine benzer bir açıklama Walter Lipman tarafından 1 Nisan 1947’de Newyork Herald Tribune’de yapılmıştır. Lipman, açıklamasında Türkiye ve Yunanistan’ı gerçekten yardıma muhtaç oldukları ya da örnek bir demokrasi modeli oluşturdukları için değil, Sovyetler Birliği’nin kalbine ve Karadeniz’e açılan stratejik kapılar olduğu için seçtiklerini belirtmiştir. (Doğan Avcıoğlu, Türkiye’nin Düzeni Dün-Bugün-Yarın, 1. B., Bilgi Yayınevi, Ankara, 1968, s.249.) Kredinin miktarı 4 Milyon 905 bin dolardır. (C, 2 Mart 1947) 1947 Yılı 849 doğrudan ABD’nin karşısına almak anlamına geleceği düşüncesiyle karşı çıkmışlardır. Örneğin, Temsilciler Meclisi’nde Edwin Johnson, sadece Yunanistan’a maddi yardım yapılmasını, bunun dışında ne Türkiye’ye ne de Yunanistan’a askeri bir yardım yapılmamasını ifade etmiştir.3 Bu nedenle, Truman’ın yardım planı Senato tarafından ancak Nisan ayının sonlarında kabul edilebilmiştir.4 Türkiye’ye para gönderilmesini isteyen Truman, ayrıca bu paranın en iyi şekilde kullanılabilmesi için hem Türkiye’ye uzman gönderileceğini hem de Türkiye’de bu konuyla ilgili yetenekli personel yetiştirileceğini belirtmiştir.5 Truman’ın açıklamaları da göstermektedir ki Türkiye’ye sağlanan maddi yardım sadece askeri harcamalarla sınırlı görülmemekte, hem ekonomik gelişme modelinin hem de buna uygun olarak idarenin yeniden yapılandırılması amaçlanmaktadır. Türkiye’ye yapılacak ABD yardımı ülkede büyük bir kesim tarafından memnuniyetle karşılanmış ve Maliye Bakanı da paraların büyük kısmının iktisadi kalkınma amacıyla kullanılacağını açıklamıştır.6 Yıl boyunca basında da ABD ile dost olduğumuz sürekli vurgulanmaktadır. 2 Mayıs’ta İstanbul’a gelen ABD filosu Amirali Bieri ile görüşülen İsmet İnönü de “Amerika milletine Türk milletinin itimadlı dostluk duygusu ile derin teşekkürlerine vasıta olmanızı rica ederim” demiştir. Yunan basını ise bu yardım programına daha temkinli yaklaşmakta, komünist olarak nitelendirilen bir takım basın kuruluşları olayı istikbalin birkaç dolara satılması olarak nitelendirmektedirler.7 Amerikan Dışişleri Bakanı George Marshall ise belirli kesimlerin Amerika'ya atfettiği emperyalist suçlamalarına katılmadığını ve Amerika’nın yardımlarla sadece cömertliğini gösterdiğini belirtmiştir. Marshall, ayrıca açıklamalarına ülkesinden Avrupa'ya 9 milyar dolar kıymetinde 82 milyon ton Amerikan malı gönderildiğini ve bu yardımlarda casusluk amacının bulunmadığını da eklemiştir.8 Truman doktrinini tamamlayan ikinci önemli gelişme Marshall planıdır9. Bu iki önemli politik adım, hem Avrupa’nın bütünü için hem de özelde Türkiye açısından önemli dönüşümlere yol açmıştır. Avrupa açısından Marshall yardımlarıyla bağlantılı olarak Paris’te on altı ülkenin katılımıyla Avrupa’nın nasıl kalkınabileceği ile ilgili olarak yapılan konferans oldukça önemlidir. Avrupa'nın Amerikan yardımından yararlanması için çalışmalarına devam eden Paris Kon3 4 5 6 7 8 9 U, 24 Nisan 1947. T, 24 Nisan 1947. İngiltere’nin Türkiye’ye silah yardımında bulunması doğal olarak ekonomik ilişkileri de arttırmıştır. Örneğin İngiltere’nin 1945’te Türkiye’ye yapmış olduğu ihracat 3.887.379 İngiliz Lirası iken, Ticaret Bakanlığı’nın açıklamasına göre 1946’da bu rakam 6.233.809 İngiliz Lirasına çıkmıştır. (C, 13 Mart 1947) C, 15 Mart, 1947. C, 21 Mart 1947. C, 2 Temmuz 1947. Marshall planı olarak adlandırılan olayın temeli ABD Dışişleri Bakanı Marshall’ın 5 Haziran 1947’de Harward Üniversitesi’nde yapmış olduğu bir konuşmadır. Bu konuşmasında Marshall, özetle, Avrupa’nın üç ya da dört sene müddetle dışarıdan ve bilhassa ABD’den büyük miktarlarda gıda ve temel ihtiyaç maddelerini almak zorunda olduğunu bunun da ancak büyük bir yardımla gerçekleşebileceğini söylemiştir. (BCA: 23.12.1947/30.1.0.0/60.368.14.) 850 Yönetim Zamandizini feransı’nın icra heyeti,10 konferansa katılan on altı devletten Avrupa'nın kalkınmasına nasıl katkıda bulanabilecekleri ve kendilerinin de ne kadar yardıma ihtiyaç duydukları konusundaki bilgileri toplamıştır.11 Türkiye'den toplantıya Paris büyükelçisi Numan Menemencioğlu'nun katıldığı konferans, 12.07.1947'de toplanmış ve 15.07.1947'de sona ermiştir.12 Kongrede alınan en önemli kararlardan biri, Avrupa İşbirliği Komitesi’nin kurulması ve komitenin bütün devletlerin üyelerinden oluşmasına karar verilmesidir. Sovyetler de bu konferanstan sonra Marshall Planı ile rekabet edebilmek amacıyla Doğu Avrupa'da bir blok kurma çalışmalarına başlamış ve uluslararası sistem kesin olarak iki kutba ayrılmıştır. Gazete haberinde dikkati çeken en önemli husus, İngiliz Dışişleri Bakanı Bevin'in bu çalışmaların ABD sermaye kesiminden gelen baskılarla hazırlanmadığını ve çalışmaların da Marshall planı olarak nitelendirilmemesi gerektiği yönündeki açıklamasıdır.13 Truman doktrini ile başlayan süreç, Türkiye’nin iç politikasına ve kalkınma anlayışına da büyük bir etkide bulunmuştur. Yıl içinde Marshall yardımlarından Türkiye’nin nasıl yararlandırılabileceğini araştırmak üzere askeri ve sivil birçok heyet gelmiştir. Bu heyetlerin incelemelerinden sonra yapmış oldukları açıklamalarda her zaman iki ortak nokta bulunmaktadır. Bu noktalardan ilki, ülkenin siyasi geleceğiyle ilgilidir. ABD, Türkiye’nin özgür bir politik yapıya sahip olmasını arzulamakta ve bunun da iki partili bir siyasi yaşamla sağlanabileceğine inanmaktadır. Heyetlerin açıklamalarının ikinci önemli vurgusu da iktisadi gelişmede bundan sonra izlenmesi gereken yol ve yöntemdir. ABD, Türkiye’nin siyasi hayatta olduğu gibi ekonomik yaşamda da özgür bir havaya sahip olmasının gerekliliği üzerinde durmakta, bu durumun ancak özel teşebbüse önem verilmesiyle gerçekleşebileceğine inanmaktadır. Bu politikaları hayata geçirebilmek için 12.07.1947’de Türkiye ve ABD arasında bir anlaşma imzalanmıştır. Anlaşma, hem güvenlik kuvvetlerinin takviyesi hem de ekonominin istikrara kavuşturulması amacıyla yapılmıştır. Bu anlaşma, Türk-Amerikan ilişkilerinde bir dönüm noktasını oluşturmuş ve iki ülke arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkiler bundan sonra bu anlaşma temelinde yürütülmüştür.14 Dışişleri Bakanı Hasan Saka mecliste yapmış olduğu konuşmada anlaşmanın ne Türkiye'nin bağımsızlığına zarar verdiğini ne de Türkiye'nin bu anlaşmayla birlikte bir başka ülkenin bağımsızlığına yönelik bir taahhütte bulunduğunu söylemiştir.15 Zaman içinde ABD’nin Türkiye’den yardımlar karşılığında beklediği bu iki önemli husus da gerçekleşmiş ve 1947 yılı, Türkiye’nin siyasi ve ekonomik 10 11 12 13 14 15 Avrupa İktisadi İşbirliği Komitesi. 16 devletin temsilcisi İktisadi İşbirliği Konferansı’nın resmi kapanış oturumunda Avrupa'nın istikrarı için 19.300.000 dolarlık yardım talep etmiştir. (C, 23 Ekim 1947.) C, 4 Temmuz 1947. C, 5 Ağustos 1947. C, 13 Temmuz 1947. Anlaşmanın iki ülke arasındaki ilişkilerde dönüm noktası olması dışındaki en önemli özelliği, Türkiye’nin yapılacak yardımın ABD kanunlarına uygun olarak yapılmasını kabul etmiş olmasıdır. C, 2 Eylül 1947. 1947 Yılı 851 alanda liberalleşme anlayışının benimsendiği önemli bir dönüm noktası olmuştur. Ekonomik Örgütlenmede Piyasaya Doğru Türkiye, 2. Dünya Savaşı’nın sonlanmasıyla birlikte oluşan iki kutuplu dünyada tercihini Batı’dan yana kullanarak uluslararası sistemde yerini almaya başlamıştır. Bu dönemde ABD artan ekonomik gücüyle Batı’nın önderi konumuna gelmiş ve kapitalizmin yerleşebilmesi için özellikle Avrupa eksenli bir politikayı uygulamaya koymuştur. 1937 yılında kapitalist dünyanın toplam ithalatının % 14,2’sini yapan ABD, 1947 yılında bu oranı % 32’ye çıkarabilmiştir. Büyük gücün azgelişmiş ülkelerle 1945 yılından sonraki ilişkisi genellikle borç anlaşmaları, dış yardım, istikraz ve krediler şeklinde olmuştur.16 Türkiye de 1947 yılı itibariyle ABD’nin siyasi ve ekonomik etkisine tam anlamıyla girmiş ve bu etki Türkiye’nin üç önemli uluslararası örgüte üye olmasıyla somut bir görünüm kazanmıştır. 25.02.1947 tarihli ve 5016 sayılı kanunla Milletlerarası Para Fonu (IMF) ile Milletlerarası İmar ve Kalkınma Bankası'na (DB) katılmak için hükümete yetki verilmiş17 ve yine yıl içinde 23 ülkenin katılımı ile uluslararası mal ticaretini düzenleyen bir anlaşma olan Tarifeler ve Ticaret Genel Antlaşması (GATT) oluşturulmuştur.18 Türkiye’nin ekonomik ve toplumsal açıdan nasıl bir değişim ve dönüşüm içine girdiğini Türkiye’ye gelen yabancı uzmanların hazırlamış oldukları raporlar net bir şekilde ortaya koymaktadır. 1947 yılına bu anlamda damgasını vurmuş olan isim Thornburg’tur.19 Yaklaşık olarak iki yıl ülkemizde çeşitli incelemelerde bulunmuş ve çalışmalarını 1949 ve 1950 yıllarında kitap20 halinde yayınlamış olan Thornburg, daha ilk incelemelerinde Türkiye’nin izlediği devletçi politikalardan bir an önce kurtulması gerekliliğini ifade etmiştir. Thornburg, İzmir’de yapmış olduğu bir açıklamada özel teşebbüse önem verilmesi gerekliliği üzerinde durmuştur. Yine aynı konuda yapmış olduğu bir başka açıklamada da Türkiye'nin özel teşebbüse önem vermemesi durumunda Amerikan özel teşebbü- 16 17 18 19 20 Hüseyin Yayman, Türkiye’nin İdari Reform Tarihi, Turhan Kitabevi, Ankara, 2008, s.101 ve 105. Anlaşmaları imzalamak üzere Washington büyük elçisi Hüseyin Ragıp Baydur ile Maliye Bakanlığı Hazine genel müdürü Sait Naci Ergin görevlendirilmiştir. Türkiye 11 Mart 1947 yılında Uluslararası Para Fonu’na katıldığında döviz kuru dolar başına 2,80 Lira olması yıllar içinde Türkiye ekonomisinin geldiği aşamayı göstermesi bakımından ilgi çekicidir. Ayrıca, Türkiye 1947 yılı içinde Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konsey üyeliğine de seçilmiştir. (BCA: 20.01.1947/030.10.222.499.16) İktisat doktoru olan Mac Westen Thornburg, Yirminci Asır Vakfı adına Türkiye'de araştırmalarda bulunan ve American Standart Oil Şirketi’nde çalışan Amerikalı bir uzmandır. Thornburg yapılacak yardımlarla ilgili olarak Türkiye’de yaptığı incelemelerde ABD’nin herhangi bir siyasi amaç gütmediğini ve yardımların tamamen insani amaçlarla yapıldığını söylemiştir. (C, 1 Haziran 1947) Thornburg, çalışmalarını Türkiye Nasıl Yükselir? ve Türkiye’nin Ekonomik Durumunun Tenkidi adlı kitaplarda toplamıştır. 852 Yönetim Zamandizini sünün Türkiye'ye gelmeyeceğini söylemiştir.21 Thornburg’un bu açıklamaları, Türk tüccarları arasında da geniş bir yankı bulmuş ve ardı ardına bu politikaları destekleyici açıklamalar yapılmıştır. İstanbul Tüccar Derneği’nin başkanı İzzet Akosman, yapmış olduğu bir açıklamada devletçiliğin yanlış anlaşıldığını ve aslında devletçiliğin ferdi işleri başarabilecek seviyeye getirme amaçlı olduğunu söylemiş22 ve Türk sanayicileri, devletin elindeki sanayi yatırımlarını derhal özel teşebbüse devretmesini istemişlerdir. Ekonomide devletçi politikalara son verilmesi yönündeki tartışmaların en önemli noktası devlet müdahaleciğinin içerik ve kapsamıdır. Cumhuriyet Gazetesi’nde Prof. Fındıkoğlu'nun kaleme aldığı Bürokrasi Felsefesi yazısı bu konuda oldukça ilgi çekicidir. Yazı Feridun Ergin'in dilimize çevirdiği Von Mises'in Bürokrasi adlı kitabını temel almakta ve yazarın bürokrasi konusundaki görüşleri övülmektedir. Fındıkoğlu, bugün ekonomiyi planlaştırmanın, bütün dünyayı bir büro haline getirmenin, halkı bürokratlaştırmanın, özel teşebbüsü kökünden kaldırmanın demokrasi açısından sakıncalarına değinmekte ve dönem içinde bu görüşlerin önem kazandığını belirtmektedir. Ona göre; devletin işi devlete, özel teşebbüsün işi de ferde bırakılmalıdır.23 Devletçilik ilkesi üzerine yapılan tartışmalar yıl içinde o kadar artmıştır ki CHP kurultayında da bu madde üzerinde tartışılan en önemli maddelerden biri olmuştur. Kurultayda bazı CHP’liler devletçiliğin demokratik gelişmenin önündeki en önemli engel olduğunu ileri sürmüşlerdir. Bu amaçla CHP tüzüğünde değişikliğe gidilmiş ve devletin büyük maden işletmeleri, büyük enerji santralleri, savunma endüstrisi ve ağır endüstri alanlarında yatırım yapacağı ve bunların dışındaki tüm yatırımların özel sektör tarafından gerçekleştirileceği belirtilmiştir. Ayrıca devletin, bu konuda özel teşebbüsü teşvik etmek, korumak ve gerekli yardımlarda bulunmakla görevli olduğunun da altı çizilmiştir.24 1947 yılının karakteristik özelliğini oluşturan ekonomide liberalleşme tartışmalarının somut uygulamalarını, çeşitli bakanların görevden alınması ve bu konuda çeşitli yasal düzenlemeler yapılmasına kadar birçok alanda görmek mümkündür. Siyasi alanda liberalleşme hareketlerine yönelik en güzel örneklerden biri, uygulanan ekonomik programları aşırı devletçi bulan ve bu amaçla yeni bir politika benimsenmesi gerektiğinin altını çizen eski gazetecilerden Nazmi Sadık ve yedi arkadaşının Serbest Demokrat Parti adında yeni bir parti kurma yönündeki teşebbüsleridir. Partinin en önemli özelliği, devletçi politikaların karşısında yer alması ve liberal prensiplere bağlı olduğunu açıklamasıdır.25 Bu düşünceler zamanla CHP içinde de etkisini göstermiş ve Eylül ayı içerisinde bazı 21 22 23 24 25 C, 8 Temmuz 1947. C, 16 Nisan 1947. C, 4 Temmuz 1947. BCA:0.0.1947/30.1.0.0/42.250.5 C, 12 Ağustos 1947. Serbest Demokrat Parti’nin kurucularından Nazmi Sadık, yapmış olduğu açıklamada partinin isminin tam çevirisinin Liberal Demokrat Parti olduğunu söylemiştir. (BCA:04.12.1947/ 490.1.0.0/436.1809.3) 1947 Yılı 853 bakanlıklarda değişiklikler yapılmıştır. Yapılan değişikliğe göre; Milli Savunma Bakanlığı'na Cemil Cahid Toydemir'in yerine Münir Birsel, İçişleri Bakanlığı'na Şükrü Sökmensüer'in yerine Münir Husrev Göle, Tarım Bakanlığı'na Faik Kurdoğlu'nun yerine Şevket Adalan ve İktisat Bakanlığı'na da Cavid Ekin getirilmiştir. Ayrıca, Ticaret Bakanlığına şimdilik Maliye Bakanının vekalet etmesi ve eski İktisat Bakanı Tahsin Bekir Balta'nın da Çalışma Bakanlığı'na getirilmesi kararlaştırılmıştır. Kabinede yapılan bu değişiklikler, ticaret ve ekonomi işlerinin kötü gittiğinin Başbakan Recep Peker'in de kabul ettiği ve bu değişikliklerden sonra bu alanlarda önemli politika değişikliklerinin beklendiği şeklinde yorumlanmıştır.26 Ancak bu bakanlıklarda yapılan değişiklikler de zaman içinde tatmin edici bir hava doğurmamış ve hükümet 09.09.1947’de istifa etmek zorunda kalmıştır.27 Yeni hükümetin ilk grup toplantısında kararlaştırılan programa göre; iç politikada 12 Temmuz Beyannamesi’ne uygun davranılması, pahalılığa karşı mücadele edilmesi, özel teşebbüsün teşvik edilmesi, suiistimallerle mücadele edilmesi ve devletçiliğin sınırlarının tespit edilmesi kararlaştırılmıştır.28 Hükümetin istifa etmesi ve yeni bir kabinenin kurulması bile iç havayı sakinleştirmemiş ve birçok alanda köklü reformların yapılması gerekliliği vurgulanmıştır. Örneğin, Muhiddin Birgen 12.09.1947 tarihli Cumhuriyet Gazetesi'ndeki "Hayale Kapılmayalım", başlıklı yazısında yeni bir kabine kurulması ile herşeyin değişmeyeceğini çünkü demokrasinin ve hürriyetin gelmesi için esaslı değişikliklerin yapılması gerektiğini ve bu değişikliklerin yine aynı partinin üyeleri tarafından yerine getirilemeyeceğini belirtmiştir. Devletçi politikalardan uzaklaşmayı anlatan bu siyasi gelişmeler doğal olarak yıl içinde bu amaçla çeşitli yasal düzenlemelerin de yapılmasına neden olmuştur. Ekonomide serbestleşme yönünde yapılan ve 1950’li yıllardaki politikaların temelini oluşturacak en önemli düzenleme, 26 Mayıs 1947 tarihli 3/5843 sayılı Türk parasının kıymetini koruma hakkındaki Bakanlar Kurulu kararıdır. 13 sayılı kararın en önemli özelliği, 1930 yılında çıkarılmış olan Türk parasını koruma kanunu ile getirilmiş olan döviz ve yabancı sermaye hareketlerine ilişkin kısıtlamalara serbestlik tanınmasıdır. Yabancı sermaye transferi konusunda ise Maliye Bakanlığı tam yetkili kılınmıştır. Diğer bir ifadeyle, 13 sayılı karar, 1951 yılında yasal bir düzenlemeye konu olacak olan yabancı sermayeyi teşvik kanunun hazırlık düzenlemesi olarak dikkat çekmektedir. 13 sayılı karar dışında 1947 yılında anonim ve limited şirketlerin daha az vergi vermesi yönünde çalışmalar yapılmış29 ve 3/5955 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla30 alım ve satımları kontrole tabi tutulmuş bulunan bir takım giyim eşyası, mutfak ve sofra eşyası ve inşaat malzemesi gibi maddelerin alım ve satımına serbestlik getirilmiştir. Ekonomide 26 27 28 29 30 C, 6 Eylül 1947. 1947 yılı içerisinde iş başında olan iki hükümetin tam listesi EK-2’dedir. C, 9 Ekim 1947. C, 31 Mayıs 947. RGT: 21.06.1947, 6638. 854 Yönetim Zamandizini serbestleşme ve dışa açılma politikalarına yıl içinden verilebilecek en güzel örnek de ilaç sektöründe yaşanan gelişmelerdir. Eylül ayında beliren bu tartışmalara göre; yabancı sermaye de ülke içinde ilaç yapımına katılabilecektir. Yaşanan bu gelişmelerde belki de dikkati çeken en önemli husus, serbestleşme hareketlerinde Türkiye’nin kendisine biçilen uluslararası işbölümüne uygun davranmasıdır. Diğer bir ifadeyle, yıl içindeki ekonomik ilişkilerde ‘serbestleşme’ olmaktadır; ama Türkiye serbest değildir. Örneğin, Yunanistan ile yapılan bir anlaşma bu bağlamda dikkat çekicidir. İki ülkenin gümrüklerinin birleştirilmesi prensibinde yapılan müzakerelere göre; Türkiye, Yunanistan'da bulunan mevcut fabrikalara denk fabrika kurmayacak, mamulleri kendisine verilmek şartıyla Yunanistan'a demir ve çelik gönderecek ve Türkiye Merkez Bankası'nda bulunan Yunan paraları serbest bırakılacaktır.31 Ekonomide başlayan bu değişme adımları 1947 yılının bütçesinde etkisini çok fazla gösterememiştir.32 1947 yılı kendisinden önceki iki yıl gibi savaş ekonomisinin hala geçerli olduğu bir yıl izlenimini vermektedir. 1946 yılına kıyasla üretimin azalması ülkenin ihracatında sıkıntılar yaşanmasına neden olmuştur.33 Bu durumu en net şekilde 1946 ve 1947 yıllarının ihracat ve ithalat dengelerinde yaşanan değişimde görmek mümkündür.34 1946’da 214,6 milyon dolar olarak gerçekleşen ihracat 1947’de 223,3 milyon dolara çıkmış yani sadece %4 oranında bir artış gerçekleşmiştir. Oysa 1946’da 118,0 milyon dolar olan ithalat 1947’de 244,6 milyon dolara yükselmiş ve ithalatta %100’ü geçen bir artış gerçekleşmiştir.35 İhracat-ithalat dengesinde yaşanan olumsuzluklar ise kendisini bütçenin genelinde göstermemiş ve 1947 yılı kamu maliyesi açısından olumlu bir şekilde kapanmıştır. Yıl başında 1 milyar TL olarak tahmin edilen gelirler yıl sonunda yapılan tahsilatlarla 1.6 milyar TL’ye çıkmış ve bir önceki yıla göre yaklaşık olarak 500 milyon TL’lik bir artış gerçekleşmiştir.36 Tahsilatta meydana gelen artışın büyük bir kısmını gümrük vergileri ve gümrüklerden alınan ithalat işlem vergileri oluşturmuştur.37 Bir faaliyet planlaması olan devlet bütçesinin yanı sıra 1947 yılı daha genel anlamda planlama uygulamaları bakımından da dikkati çekmektedir. 31 32 33 34 35 36 37 C, 5 Kasım 1947. Bütçenin tam dökümü EK-1’de yer almaktadır. 1947 yılında 1946 yılına göre özellikle tahıl ürünlerinin üretiminde önemli düşüşler yaşanmıştır. Türkiye’nin ihracat ve ithalatında ilk sırayı alan ülke ABD’dir. 1940’lı yıllar zarfında ABD’den yapılan ithalatta1947’de %33 gibi bir orana ulaşılması Marshall yardımlarıyla yakından ilişkilidir. Dış ticaret dengesi Türkiye açısından 1940’lı yıllarda ilk kez bu kadar olumsuz bir tablo sergilemiş ve 2000’li yıllara kadar da bir daha toparlanamamıştır. (T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, İstatistik Göstergeler 1923-2002, Ankara, 2003, s.408 ve 410.) T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, age, s.538. Esad Tekeli, Mali ve İktisadi Meseleler 1943-1949, Ankara, 1950, s.15. 1947 Yılı 855 Kalkınma ve Planlama 1947 yılının hem uluslararası hem de ulusal boyutta dikkati çeken en önemli gelişmelerinden biri planlama düşüncesinin yaygınlık kazanmasıdır. Planlama, İkinci Dünya Savaşı’nın bıraktığı ekonomik ve toplumsal çöküntüden kurtulabilmede önemli bir araç olarak görülmekte, ancak geniş ölçekli bir planlama düşüncesine de çok sıcak bakılmamaktadır. Örneğin, İngiltere, Ekonomiyi Planlaştırma Bakanı Herbert Morrison’un başkanlığında beş senelik bir kalkınma planı hazırlamaya başlamış ve planla hükümete ülkenin endüstri, servet kaynakları ve işçiliği hakkında geniş bir karar alma hakkı verilmiştir.38 Türkiye’de de planlama düşüncesi bakımından 1947 yılı özel bir yer tutmaktadır. Yıl içinde ekonomik ve toplumsal gelişmeyi sağlayabilmek için çeşitli planlama teşebbüslerinde bulunulmuş ve bu teşebbüsler en sonunda Vaner Planı39 olarak da bilinen 1947 iktisat planının hazırlanmasıyla sonuçlanmıştır. Bu plan, ara dönem olarak nitelendirilebilecek 1947-1950 yıllarını kapsayan üç yıllık bir dönemde, CHP’nin iktidarı kaybetme korkusuyla bir anlamda DP’nin iktisadi anlayışını yansıttığı ya da CHP’nin değişen uluslararası ortama uygun bir iktisat politikasını benimsediğini gösteren bir plan görünümündedir. Vaner planı, Temmuz 1947’de Türkiye dahil on altı Avrupa ülkesinin Batı Avrupa’ya ABD tarafından verilecek yardımı biçimlendirmek amacıyla oluşturulmuş olan Avrupa İktisadi İşbirliği Komitesi’ne40 sunulan ve bundan sonra izlenecek olan ekonomik programı gösteren bir plandır. Planın temel mantığına göre; Türkiye, Marshall yardımlarından pay alabilmesi için Avrupa kalkınmasına bir tarım ekonomisi olarak katkıda bulunacaktır.41 Halil Menteşe'nin "Büyük Kalkınma Davası" başlıklı yazısı da dönemin siyasi ve ekonomik ilişkilerini yansıtması ve planın amacını göstermesi bakımından oldukça ilgi çekicidir. Yazıda Menteşe, Türkiye'nin derdini iyi anlatabilmesi durumunda Amerika'dan maddi yardım alınabileceğini, ancak bunun yeterli olamayacağını söylemektedir. Menteşe'ye göre maddi kaynak bulmanın yanı sıra yapılması gereken en önemli şey, düzenli ve hesaplı bir plan hazırlamaktır. Bu plan da Türk ve Amerikalı uzmanların işbirliği ile meydana getirilmelidir.42 Sanayinin tarımsal gelişmede bir araç olarak görüldüğü planda yer alan enerji, krom, bakır, ulaştırma, büyük su işleri, demir-çelik, çimento ve maden üretimine yatırım yapılmasının amaçlanmasının da iki temel nedeni bulunmaktadır. İlki, devletin iktisadi uğraşlarının sınırlarının çizilerek, bu konular dışında kalan her 38 39 40 41 42 C, 14 Ağustos 1947. 1947 planı, planı hazırlayan komisyonun başkanlığını yapmış olan İktisat Bakanlığı Başmüşaviri Kemal Süleyman Vaner’in de adıyla anılmaktadır. Bu komite, bugünkü OECD’nin ilk biçimidir. İlhan Tekeli ve Selim İlkin, Savaş Sonrası Ortamında 1947 Türkiye İktisadi Kalkınma Planı, Türkiye Belgesel İktisat Tarihi, No:1, Ankara, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 1974, s.18. C, 15 Eylül 1947. 856 Yönetim Zamandizini türlü faaliyetlerin özel sektör eliyle yürütülmesini sağlayabilmektir.43 İkincisi de üretiminin arttırılması düşünülen bu maddeler savaş sırasında en çok ihtiyaç duyulan maddelerdir.44 Vaner Planı’nın Türkiye’nin Batı blokuna tam olarak eklenmesini sağladığını gösteren en önemli özellik, plan kapsamında Türkiye’nin Milletlerarası Kalkınma ve İmar Bankası'ndan Temmuz ayının ilk haftasında 400 milyon dolarlık borç alma teşebbüsünde bulunmasıdır.45 Bu borcun plana uygun olarak özellikle sanayi ve ziraat alanında kalkınma ve yenileşme çabalarına ayrılması tasarlanmaktadır.46 Ekim ayındaki bir başka habere göre de, Banka’dan kömür ve zirai üretiminin arttırılması için 600 milyon dolarlık bir kredi daha alınması yönünde adımlar atılmakta ve hazırlanmasına başlanan sanayi planı aracılığıyla da ülkeye yabancı sermayenin gelebilmesi için önlemler alınması gerektiği vurgulanmaktadır. Bu amaçla da yeni hükümet, hemen bir sanayi planı hazırlığına başlamıştır.47 Toplumsal Yaşam 1947 yılının toplumsal gelişmelerinde genel kaygı ülkenin bir komünist etkinin altına girip girmeyeceğidir. Safların net bir şekilde belirlendiği bir ortamda yurdun dört bir yanında komünizm karşıtı mitingler yapılmaktadır. Sovyet tehlikesi ülkede o kadar büyük yankı uyandırmaktadır ki Ruslara karşı casusluk yaptığı düşünülen kişiler idam bile edilebilmektedir.48 Sovyetler Birliği’ne karşı yürütülen bu propaganda çalışmalarının yanı sıra toplumsal örgütlenme açısından da önemli adımların atıldığı görülmektedir. Bu adımlardan en önemlisi, 26 Şubat 1947 tarihli ve 6542 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan kanunla işçi sendikalarının kurulmasıdır. Tasarının hazırlık aşamasında yılın siyasi gelişmelerinden ötürü sendika sözcüğünden çekinilmesinden dolayı işçilerin örgütlenmesi önce Türk İşçiler Derneği olarak düşünülmüş ancak kanun sonuçta sendika kanunu olarak yasalaşmıştır. Esnaf yanında çalışanlar için uygulanmayacak olan bu kanuna göre; sendikaların asıl görevi, üyeleri adına sözleşmeler yapmak ve işçi ile 43 44 45 46 47 48 Tekeli ve İlkin, age, s.51. Türkiye, 1947 yılında ekonomik faaliyetler koluna göre istihdam edilenler açısından tam bir tarım ülkesi durumundadır. 1947’de toplam 8.267.000 kişi istihdam edilmişken, bu sayının 6.947.000’i tarım kesiminde çalışanlar oluşturmaktadır. (T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, age, s.156. Tekeli ve İlkin, age, s.16. C, 28 Haziran 1947. C, 21 Ağustos 1947. C, 19 Ekim 1947. C, 6 Mayıs 1947. Ayrıca, yıl içinde Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi’nin İzmir teşkilatı kurucuları gözaltına alınmış, Ankara Üniversitesi rektörü Şevket Aziz Kansu sol görüşlü hocaları koruduğu görüşüyle istifaya zorlanmış ve basına önemli sınırlamalar getirilmiştir. (Örneğin, Upton Sinclair tarafından yazılan ve Emin Eliçin’in Türkçe’ye çevirdiği Altın Zincir isimli kitap komünizm propagandası yaptığı gerekçesiyle toplanmış ve Rusya’da çıkan Zorya Vostaka ve Yugoslavya’da yayınlanan Bulletin adlı dergilerin ülkeye sokulması yasaklanmıştır. (BCA: 23.06.1947/030.10/88.578.11) 1947 Yılı 857 işveren arasındaki uyuşmazlıklarda görüş bildirmektir.49 Tasarının görüşülmesinde çalışma bakanının grevin liberal bir rejimde doğru olabileceğini ancak Türkiye'nin devletçi bir rejim olduğunu söylemesi toplumsal örgütlenme açısından Türkiye’nin geçirdiği dönüşümü göstermesi bakımından ilgi çekicidir.50 İşçilere yönelik yıl içinde yapılan bir başka düzenleme de ayda 60 Lira'ya kadar ücret alan işçilerden vergi alınmaması ve 60 Lira'dan fazla ücret alan işçiler için ise bu miktardan sonraki ücretlerinin vergilendirmeye tabi tutulmamasıdır. Ayrıca, maden ocaklarında çalışan işçilerin ücretlerinin kazanç, buhran, muvazene ve hava kuvvetlerine yardım vergileriyle damga resminden bağışık tutulması olumlu bir düzenlemedir.51 1947 yılı, çalışan kesimden işçilere yönelik önemli düzenlemelerle dikkati çekerken; devlet memurları için daha sınırlı düzeltimlerin yapıldığı görülmektedir. Yapılan düzenlemelerden en önemlileri, 5049 sayılı kanunla aylıklı ve ücretli memurlara her çocuk için 10 Lira çocuk zammı verilmesi ve evlat edinilen çocuklar için de bu hükümlerin uygulanacağının karara bağlanması52 ve 5017 sayılı kanunla da emekli, dul ve yetim aylıklarına %30 ve %100 arasında çeşitli zamlar yapılmasıdır.53 Ayrıca, yıl içinde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı'nca hazırlanan sağlık sigortası kanun tasarısı, bakanlıkların da görüşü alınarak, Bakanlar Kurulu'na sunulmuştur. Bu tasarıya göre; sağlık sigortaları teşkilatı, özel idareler, belediyeler, iktisadi devlet teşekkülleri, devlet tarım işleri ve özel teşebbüsün bütün memur ve hizmetlilerini zorunlu olarak, diğer vatandaşları da isteğe bağlı olarak sigorta kapsamına alacaktır.54 Toplumsal örgütlenmede ele alınması gereken son gelişme ise 1946 yılında başlayan ve 1947 yılında da kendini hissettiren köy enstitülüleri tartışmasıdır. Köyün içsel güçleriyle canlandırılmasını amaçlayan bu hareket, 1947 yılında çıkarılan 5117, 5129 ve 5012 sayılı kanunlarla sekteye uğratılmıştır.55 Bu yöndeki ilk hareket, köy enstitülülerine olumsuz bakışıyla bilinen Reşat Şemsettin Sirer’in 1946 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’na getirilmesi olmuş ve bu gelişmeyi 1947 yılında yapılan üç yasal düzenleme izlemiştir. Bu kanunlarla öğretmenlere 49 50 51 52 53 54 55 C, 18 Ocak 1947. C, 21 Şubat 1947. 5109 Sayılı Maden Ocaklarında Yeraltında Çalışan İşçi Ücretlerinin Kazanç, Buhran, Muvazene ve Hava Kuvvetlerine Yardım Vergileriyle Damga Resminden Bağışık Tutulması Hakkında Kanun, RGT: 25.06.1947, 6641. RGT:27.05.1947, 6616. Aynı konuda 20.06.1947 ve 21.06.1947 tarihlerinde de birer kanun yayınlanmıştır. 5107 Sayılı Emekli, Dul ve Yetim Aylıklarına Zam Yapılması Hakkındaki 4992 Sayılı Kanuna Ek Kanun Yayımlanması, RGT: 25.06.1947, 6641. C, 21.09.1947. 5117 Sayılı Köy Enstitüleri Kanununa Ek Kanunun Yayımlanması RGT: 26.06.1947, 6642, 5129 Sayılı Köy Enstitüsü Mezunu Öğretmenlerle Köy Sağlık Memurlarının Geçimlerini Düzenlemek Üzere 3803, 4274 ve 4459 Sayılı Kanunlara Ek Kanunun Yayımlanması RGT: 10.09.1947, 6703 ve 5012 Sayılı Köy Okulları Ve Enstitüleri Teşkilat Kanununun 25. Maddesinin Birinci Fıkrasında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun Yayınlanması RGT: 24.02.1947, 6540. 858 Yönetim Zamandizini toprak dağıtımı güçleştirilmiş, köylülerin köyleri için çalışmalarına sınırlılıklar getirilmiş ve son aşamada da 1947-1948 ders yılında köy enstitülerinin beyin kadrosunu oluşturan yüksek köy enstitüleri kapatılmıştır. Ayrıca, 29.04.1947 tarihli bir yönetmelikle öğrencilerin aktif olarak okul yönetimine katılmalarının önüne geçilmiş, 09.05.1947 tarihli bir genelge ile kız ve erkek öğrenciler birbirlerinden ayrılmış ve son olarak da 20.05.1947 tarihli bir başka genelge ile de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından okulda okutulan kitap listeleri değiştirilmiştir.56 Siyasal Çatışma Türk siyasal sisteminin ABD modeline oturduğu belirtilen Times Gazetesinde çıkan bir makalede Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile Demokrat Parti’nin (DP) birbirlerini bütünleyici iki parti oldukları, dış politikada aynı çizgiyi benimsedikleri ve iç politikada da sadece bir iki konuda ayrıştıkları belirtilmiştir.57 Gerçekten de yıl içinde iki parti arasındaki temel uyuşmazlık noktaları iç politikaya yöneliktir. CHP ve DP arasında yaşanan gerginlikler yıl içinde DP’nin kurultayı ile başlamış ve ondan sonraki günlerde de hız kesmeden devam etmiştir. DP’nin yılın ilk günlerinde başlayan kongresinde dört temel nokta üzerinde durulmuştur. Bu noktalar, İsmet İnönü’nün tarafsız bir cumhurbaşkanı gibi değil de bir parti başkanı gibi davrandığı, seçim kanununun demokratik olmadığı, idarenin iktidar partisinin elinde bir araç olmaktan çıkıp tarafsız bir yapıya sahip olması gerekliliği58 ve kanunların anayasaya uygunluğunu sağlayacak bir mekanizmanın kurulmasının zorunluluğudur.59 DP ve CHP arasında yaşanan sürekli gerginlik ortamı kendisini özellikle idarenin tutumu konusunda göstermektedir.60 Mayıs ayının sonunda altı ilde daha sıkıyönetimin uzatılması61 bile DP tarafından yoğun bir şekilde eleştiriye uğrayabilmiştir. Tam yedi yıl önce savaş nedeniyle ilan edilmiş olan sıkıyönetim, DP milletvekilleri tarafından anayasaya göre ancak savaş hallerinde ilan edilebileceği ileri sürülerek itiraza neden olmuştur. DP’nin bu konudaki karşı duruşu56 57 58 59 60 61 Avcıoğlu, age, s. 239. C, 14 Mayıs, 1947. İdarenin tutumu konusundaki tartışmalar CHP ile DP arasındaki en dikkati çeken tartışma noktası olarak görünmektedir. Bu yöndeki tartışmalar, 6 Nisan ara seçimlerinde seçimlerin idare tarafından emniyetinin sağlanmadığı iddiasıyla DP’nin seçimlere katılmama kararına kadar uzanmıştır. (C, 2 Nisan 1947) C, 8-9 Ocak 1947. İki parti arasında çiftçiyi topraklandırma konusunda da gerginlikler görülmekle birlikte bu konudaki tartışmalar idarenin tutumunda görülen düşünce farklıkları kadar kendini yoğun hissettirmemektedir. Ancak, DP’nin CHP’nin çiftçiyi topraklandırma yönünde başlattığı teşebbüslerden çok memnun olmaması DP’nin birkaç yıl içinde iktidar koltuğuna yerleşmesinde önemli bir faktör olacaktır. 1540 Sayılı Altı İlde İlan Edilmiş Sıkıyönetimin Altı Ay Daha Uzatılması Hakkında TBMM Kararının Yayımlanması, RGT: 02.06.1947, 6621. Başbakan Recep Peker, sıkıyönetimin Marmara Bölgesi’ndeki altı ilde uluslararası ortamda yaşanan gerginliklerden dolayı ilan edildiğini açıklamıştır. (BCA: 28.07.1947/30.1.0.0/ 12.71.3) 1947 Yılı 859 nun temel nedeni, kendilerine yönelik idarenin zaten yoğun baskılarda bulunduğu ve sıkıyönetim koşullarında bu baskının daha da şiddetlendiğine yönelik inançtır. İki parti arasında idarenin tutumuna yönelik yaşanan gerginliklere Cumhurbaşkanı İsmet İnönü müdahale etmek zorunda kalmış ve ünlü 12 Temmuz Beyannamesi yayınlanmıştır. İnönü’nün bütün gazetelerde yayınlanmış olduğu konuşmasının temel noktaları, muhalefetin kendisini özgür hissetmesi, iki partinin birbirine güvenmesi, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün hem iktidar hem de muhalefet partisine eşit uzaklıkta olduğu ve idarenin muhalefet partisine baskı uygulamaması gereklilikleridir. İnönü’nün bu açıklamalarının Türkiye’ye ABD yardımının yapılacağı zamanlarda yapılmış olması oldukça ilgi çekicidir. Bu bağlamda, açıklamanın iç politikada yaşanan gerginlikleri azaltmaktan daha çok Türkiye’nin Sovyetler Birliği’nden farklı olarak demokratik bir ülke olduğunun altının çizilmesinin temel gaye olduğu görülmektedir. 12 Temmuz Beyannamesi’ne yönelik olarak CHP içinde tam bir görüş birliğinden bahsetmek mümkün değildir. DP’nin hedefindeki esas kişi olan Başbakan Peker, bu beyannameden hiç hoşlanmamış ve cumhurbaşkanının partiler arasında böyle bir tutum almasına gerek olmadığını zaten idarenin tarafsız olduğunu açıklamıştır. Bu yöndeki görüşlerini kamuoyuna da açıklayan Peker bu suretle cumhurbaşkanı ile ters düşmüş; zamanla CHP içinde de desteğini önemli ölçüde yitirince 9 Eylül'de istifa etmek zorunda kalmıştır. CHP Genel sekreter yardımcısı Trabzon milletvekili Faik Ahmed Barutçu da, idare mekanizmasının partilere karşı kanuni tarafsızlığının kusursuz olması yönündeki görüşlere katıldığını, ancak zaten parti tüzüğünde parti başkanının cumhurbaşkanı olduğu taktirde başkanvekilinin partiye başkanlık edeceği yönünde bir madde bulunduğunu, bu nedenle de anayasada herhangi bir değişiklik yapılmasına gerek olmadığını belirtmiştir. Genel sekreterin açıklamalarına yönelik olarak 12.08.1947 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde CHP'li bazı milletvekillerinin bu görüşe katılmadığı ve çok partili rejimin gerektirdiği değişiklikleri yapabilmek için bazı adımların atılması gerektiği yönünde bir haber çıkması da CHP’nin bu beyanname karşısındaki parçalanmış tutumunu ortaya koymaktadır.62 Tartışmalar sonunda zamanla CHP kendini yeni şartlara uydurmak durumunda kalmış, 17 Kasım 1947'de toplanan ve on dokuz gün süren Yedinci Kurultay, partinin tüzük ve programının yeni esaslar doğrultusunda bazı değişikliklere uğratılmasına tanıklık etmiştir. Yapılan temel değişikliklere göre; genel başkanın cumhurbaşkanı seçilmesi halinde genel başkanlık görevini ikinci başkan yüklenecek ve bunların her ikisinin de görev süresi iki yıl olacaktır. Ayrıca, parti meclisi üyelerinin hepsi parti üyelerince, daha önceden genel başkanın atadığı genel sekreter parti meclisince ve milletvekili adaylarının yüzde yetmişi yerel parti örgütlerince seçilecektir.63 Kurultay sonunda genel başkanlık divanı 62 63 C, 11 Ağustos 1947. Bu uygulamanın halk ve parti arasında bir bütünleşme yaratacağı tahmin edilmektedir. 860 Yönetim Zamandizini kaldırılmış ve yerine 40 üyeden oluşan parti divanı oluşturulmuştur. İlk kez oluşturulan parti divanı uygulamasıyla parti ve hükümet arasında bir köprü kurulacağı düşünülmektedir. kurultayın dikkati çeken bir diğer özelliği de planlama düşüncesinin artık kaçınılmaz bir hal aldığını göstermesi bakımından ilgi çekicidir. Kurultayda ülke ekonomisinin bundan böyle kurulacak bir ihtisas heyeti tarafından planlanması ve önemli kanun tasarılarının da bu heyetin incelemesinden geçirilmesi kabul edilmiştir.64 Yapılan diğer değişiklikler ise partinin ideolojisini yumuşatmaya ve devrimci dozunu azaltmaya yöneliktir. Nitekim Parti'nin programındaki "devletçilik" ve "lâiklik" ilkeleri liberal bir anlayış doğrultusunda yeniden tanımlanmıştır. Bu yeni yoruma göre, devletçilik özel girişimi tamamlayıcı bir ilke olup, esas olan özel girişimdir.65 Kurultayda söz alan milletvekillerinin dinden devletin korkmaması gerektiğini, din işinin özel okullara bırakılmamasının gerektiği, bazı köylerde imam bile bulunmadığı ve kumar ve içki gibi kötü alışkanlıkların artmasının dinsizlikle bağlantısı olduğunu söylemeleri toplumsal yapıda meydana gelen değişikleri göstermesi bakımından ilgi çekicidir.66 İdare Aygıtında Rasyonalizasyon Çalışmaları 1947 yılı ekonomik ve toplumsal örgütlenmede önemli değişimlerin yaşandığı ve yeni dönemin idare aygıtının yaratıldığı bir yıldır. Yıl içindeki devletçilik ve liberallik tartışmaları kendini somut bir şekilde idarede rasyonalizasyon çalışmalarında göstermiştir. Bu açıdan 1947 yılını idarede reform yılı olarak nitelendirmek yanlış bir saptama olmayacaktır. İdarede reform yapılması düşüncesi yıl içinde sürekli olarak güncelliğini korumuş ve bu yöndeki ilk adımlar Ocak ayında toplanan İdareciler Kongresi’nde dile getirilmiştir. Valilerin, belediye başkanlarının, bakanlık temsilcilerinin ve konuyla ilgili olan akademisyenlerin katılımıyla Kongre 20 Ocak 1947’de toplanmıştır. Kongre’nin genel amacı, il genel ve özel idareleri, bucak yönetimleri, belediye idareleri ve köy kanunlarında yapılması planlanan değişikliklerin görüşülmesi ve idare aygıtında başka ne gibi değişiklerin yapılması gerektiğinin tartışmaya açılmasıdır. 20 Ocak 1947’de toplanan İdareciler Kongresi’ni Prof. Fındıklıoğlu köşesinde bir meşveret (danışma) ruhuna benzetmektedir.67 Kongre’de Başbakan Recep Peker, valilerin yetkilerinin genişletileceğini, valilerin eğitimlerine önem verileceğini ve idari işlerin düzenlenmesi için çok sayıda kanun tasarısının meclise verileceğini söylemiştir.68 İçişleri Bakanı Şükrü Sökmensüer de 5 Mayıs 1929’da uygulamaya giren il genel ve özel idareleri kanunlarının artık ihtiyacı 64 65 66 67 68 BCA:8.12.1947/490.1.0.0/8.40.18 Mustafa Erdoğan, “Türkiye’de Demokrasiye Geçiş Deneyimi”, içinde, Liberal Toplum Liberal Siyaset, Siyasal Kitapevi, 1. B., 1992, Ankara, 1992, s. 265-284, Hikmet Bila, CHP 1919-1999, Doğan Kitap ve U, 16 Eylül 1947. C, 3 Aralık 1947. C, 21 Ocak 1947. BCA: 01.02.1947/30.1.0.0/12.69.1 1947 Yılı 861 karşılamadığını belirtmiştir. Kongrede belirtilen diğer hususlar, jandarma ve polisin yakın işbirliği yapması, merkez ve taşradaki birimlerin birleştirilmesi, bekçilerin tüm özlük ve mali haklarının düzenlenmesi, özel idarelerin maddi ve teknik yetersizlikler içinde bulunmasından dolayı hastane ve yol yapımı gibi görevlerinin devlete devredilmesi ve özel idarelerin mali kaynaklarının arttırılması için yollar aranması ve belediyelerin gelirlerinin de vatandaşlara yük olmaktan çıkarılması gerekliliklerinin vurgulanmasıdır.69 Kongrede tartışmaya açılan bu hususlar, DP cephesinde ise şüpheyle karşılanmıştır. Fuad Köprülü bu kongrenin tek amacının DP’yi ortadan kaldırmak olduğunu çünkü yapılması planlanan bütün değişikliklerin idareyi güçlendireceğini iddia etmiştir. Köprülü’ye göre; bucak müdürlerine adli yetkiler verilmesiyle DP’nin köy teşkilatları zarar görecek ve tekrar tek parti dönemine geçilecektir. Amaç demokrasiye izin vermeyen kadiri mutlak bir idare makinesi kurmaktır. Köprülü, CHP’nin idari teşkilatta yapmak istediği değişikliklerin belli amaçlara hizmet ettiğini söylemiştir. Ona göre; ülke 25 vilayete ayrılacak, her vilayetin başında askeri hatta adli teşkilata da hakim bir vali bulunacak, bütün memurlar üzerinde valinin geniş yetkileri olacak, adli hizmetler bağımsız olmaktan çıkıp idarenin bir kolu haline gelecek ve bucak müdürleri bir savcının sahip olduğu yetkilere sahip olacaktır.70 İdareciler Kongresi’nde tartışılan bir diğer önemli konu da, devlet memurları kanunudur. Kongrede devlet memurları ile ilgili olarak özellikle işe alınma süreçleri üzerinde durulmuş ve bu amaçla bu işle ilgilenecek sürekli bir komisyonun kurulması gerekliliği ileri sürülmüştür.71 Yani, bugünkü Devlet Personel Başkanlığı 1947 yılında düşünce olarak belirmiştir. İdareciler Kongresi’nde üzerinde en çok durulan konulardan biri devletçilik ve liberallik tartışmalarına uygun olarak aşırı merkeziyetçi ve kırtasiyeci yapının sonlanması gerektiğidir. Merkeziyetçilik konusunda Nadir Nadi, idarede aşırı merkeziyetçiliğin olumsuz sonuçlar yaratabileceğini ve bu nedenle merkezi otorite ile halkın yerine getireceği mahalli hizmetler arasında kesin bir ayrımın yapılması gerektiğini söylemiştir.72 Merkeziyetçiliği gidermede Kongre’de ele alınan en önemli hususlardan biri, yeni umumi müfettişliklerin oluşturulması olmuştur. Daha önceden güvenlik temelli amaçlarla kurulan umumi müfettişlik düşüncesi, bu kongrede daha farklı bir amaçla 63 vilayetin başkentten denetlenmesinin güçlüğünün önüne geçebilmek ve halkın dilek ve şikayetlerinin yerinde ve hızla incelenebilmesi amacıyla gündeme gelmiş ve bu amaçla da 14 yeni umumi müfettişliğin kurulmasının planlandığı ifade edilmiştir.73 Kongre dışında yıl içinde merkeziyetçi yapının ortadan kaldırılması amacıyla başka adımların atıldığı da görülmektedir. Bu bağlamda, arzulanan reform hamlelerinden en 69 70 71 72 73 C, 21 Ocak 1947. C, 26 Ocak 1947. C, 28 Ocak 1947. C, 22 Ocak 1947. C, 29 Ocak 1947 862 Yönetim Zamandizini önemlilerinden biri memur sayısının azaltılmasıdır. Özelikle İstanbul’un idari yapısı ile ilgili olarak çıkan haberlerde İstanbul’da hükümet ve belediye memurlarının toplamının 41.000 olduğu ve bu durumun da her vatandaşa bir memur düşmesi anlamına geldiği ve bu rakamın oldukça yüksek olduğu söylenmektedir.74 Ayrıca İçişleri Bakanlığı teftiş heyetinin Feyzi Gürel'in başkanlığında İstanbul belediyesinde yapmış olduğu incelemelerde belediyenin harcamalarının beşte dördünün memur maaşlarına ayrıldığı belirtilmiştir.75 Memur sayısının azaltılarak tasarruf sağlama amacı dış temsilcilikler için de geçerlidir. Yıl içinde yurtdışında açılması düşünülen ticaret ataşeliklerinden vazgeçilmiş ve mali ataşeliklerinin de kaldırılması planlanmıştır. Bu ataşeliklerin kaldırılmasıyla buralarda çalışan 90.000 kişiden 260.000.000 Lira tasarruf edileceği tahmin edilmektedir.76 Memur sayısının azaltılarak idarede etkinlik ve tasarruf sağlayabilme amacı yıl içinde beliren özelleştirme diğer bir ifadeyle devletçilik ve liberalleşme tartışmalarıyla yakından ilgilidir. 1 Kasım 1947 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yazan Reşed Benerli bu gerekliliği dört madde halinde özetlemektedir: Barem kanununun müesseselere tatbiki, fabrikaların sayısının artmasıyla bunların kontrolü için konulan kuralların artması, fabrika sayısına orantılı olarak teknik eleman yetiştirilmemesi ve devlet sanayine sürekli müdahale eden vekillerin iş başına gelmesi. Benerli’ye göre; devlet fabrikalarının iyi bir şekilde işleyebilmesi için yetenekli fabrika müdürleri tayin edilmeli, memur sayısı azaltılmalı, memurların ve işçilerin çalıştıkları kuruma bağlılıkları arttırılmalı, rasyonel çalışma sistemi fabrikaya sokulmalı, özel sektörün ticari zekası kamuya aktarılmalı ve üretim, piyasanın gereksinimlerine göre yapılmalıdır. Devlet dairelerinde ve devlet ekonomi kurumlarında yapılmak istenen bu rasyonalizasyon çalışmaları Kasım ayında Bakanlar Kurulu’nun gündemine de gelmiş ve sırf bu amaçla bir komisyonun kurulmasına karar verilmiştir. Bakanlar Kurulu, kadrolarda tasarruf sağlamak ve idare teşkilatının çalışmalarının hükümet değişikliklerinden etkilenmemesi için gerekli tedbirleri alabilmek amacıyla ve bunlara esas olacak prensipleri tespit etmek ve bunlar hakkında gerekli inceleme ve araştırmaları yapmak ve gerektiğinde yabancı uzmanlardan da faydalanmak üzere başbakan yardımcısının başkanlığında başbakanlık müsteşarı ile Maliye ve Ekonomi bakanlıklarından ve Umumi Murakabe Heyeti’nden seçilecek ikişer ve Gümrük ve Tekel ve Ulaştırma Bakanlıklarından seçilecek birer temsilciden oluşacak bir komisyon kurulmasını kararlaştırmıştır.77 Rasyonalizasyon çalışmaları, yıl içinde iktisadi devlet teşekküllerine yönelik olarak yapılan düzenleme de dikkat çekicidir. İktisadi devlet teşekküllerinde çalışan memurlara verilen primler, Bakanlar Kurulu kararı ile sınırlandırılmış ve ancak beş noktada vasıfları taşıyan memurlara verilmesi kararlaştırılmıştır. Bu noktalar araştırma, üretim alanlarında 74 75 76 77 C, 22 Ocak 1947. C, 12 Haziran 1947. C, 12 Aralık 1947. BCA:17.11.1947/30.18.1.2/115.74.18. 1947 Yılı 863 başarı ve genel idare ve işletme masraflarından tasarruftur.78 7 Ağustos tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde Nadir Nadi’nin memur kadroları ve devletçilik yazısı da yılın devletçilik ve liberalleşme tartışmaları bakımından ilgi çekici bir yazıdır. Yazıda Nadi, yüzde yüz devletçi politikalara karşı çıkmakta ve böyle bir politikanın yüzde yüz memur rejimi anlamına geldiğini ve bu durumun da devletin kaynaklarını israf etmekten başka bir anlamı olmadığını söylemektedir. Yani, memur sayısının fazlalılığı devletçi ve merkeziyetçi bir yapı olarak değerlendirilmektedir. İdarede reform konusunda ele alınan ve merkeziyetçilik tartışmalarından ayrılamayacak bir diğer nokta da kırtasiyeciliktir. Yıl içinde mevcut yapının aşırı kırtasiyeci bir görünüm sergilediği ve bu durumunun da ekonomik işlemlerden kaynaklandığı iddia edilmiştir. Maliye Bakanı Halid Nazmi Keşmir, kırtasiyeciliği maddi sorumluluk taşıyan işlerin doğurduğunu, özellikle vergilerin tarh, tahakkuk ve tahsil işlerinin ayrı olması ve ayrı dairelerde yapılmasının bu duruma yol açtığını, bu nedenle iki ayrı dairenin birleştirilmesinin düşünüldüğünü açıklamıştır.79 İdarenin işlemesinde değişiklikler yapılması gerekliliği CHP’nin kurultayında da yer bulmuş ve devlet dairelerinde işleri olanlara kolaylık gösterilmesi ve görevlerini yeterince yerine getirmeyenlerin cezalandırılması gerekliliği ifade edilmiştir. Bu tartışmalara bağlı olarak başlanan bir çalışmada da adliye örgütünün büyük bir yapısal değişime gireceği, mahkemelerin kademelere ve avukatlık mesleğinin de sınıflara ayrılacağı belirtilmektedir. Adliye teşkilatında değişiklik yapılmak istenmesinin nedenini Yargıtay Başkanı Halil Özyörük, artan dava dosyaları nedeniyle mahkemelerin iş yapamaz hale gelmesine bağlamaktadır. Değişiklikle mahkemelerin ilk, üst ve Yargıtay olarak üçe ayrılması ve üst mahkemelerin ilk mahkeme kararları dışında kalan hükümleri karara bağlaması planlanmaktadır.80 1947 yılında idarede rasyonalizasyon çalışmalarının bir diğer halkası da personel sistemine ilişkindir. Memur rejimi konusunda yıl içinde biri çalışma diğeri de yayınlanmış olan bir tüzük olmak üzere iki düzenleme dikkati çekmektedir. Mart ayında başbakanlığa sunulan çalışmanın en önemli maddelerine göre; bir memur 12 aylık maaşının yarısından fazlasıyla borca giremeyecek, siyasi partilere üye olamayacak ve ticari işletmelerde görev alması yasak olacaktır.81 Yıl sonunda çıkarılan tüzük ise İdareciler Kongresi’nde de tartışma konusu olmuş olan memurların yeterliliklerine ilişkindir. Aralık ayında yasalaşmış olan tüzüğe göre; memurların yükselmesinde esas olan yeterliktir ve yeterlik dört kıstasla ölçülmektedir. Bunlar mesleki bilgi, başarı, sicil, amir ve müfettişlerin ra78 79 80 81 C, 26 Aralık 1947. C, 5 Eylül 1947. C, 7 Eylül 1947. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü de sekizinci dönemin ikinci toplantı yılını açarken adalet işlerinde kolaylık ve sadelik sağlamak maksadıyla ilk mahkemeler ve Yargıtay arasında üst mahkemelerin kurulacağından bahsetmiştir. (RG: 3.11.1947, 6744) C, 26 Mart 1947. 864 Yönetim Zamandizini porlarıdır.82 1947 yılı içinde memur rejimi konusunda atılan bir diğer önemli adım da, daha önceden maaşlarını il özel idarelerinden alan öğretmenlerin maaşlarının devlet bütçesine intikaline yönelik çabalardır. Bu nedenle, sadece Milli Eğitim Bakanlığı'nın 107 milyon lira olan bütçesinin 150 milyon liraya çıkacağı tahmin edilmektedir.83 İdarede yeniden yapılanma çalışmalarında memurların niteliklerinin geliştirilmesine de önem verilmiş ve bu amaçla lisan öğrenen memurlara bir defaya mahsus olmak üzere bin lira ikramiye verilmesi kararlaştırılmış84 ve 17.12.1947 tarihinde yapılan düzenlemeyle 3656 veya 3659 sayılı kanunlara bağlı memurluklardan birine bağlı olarak çalışan memurlara öğrendikleri dil karşılığında 1.500 lira verilmesi karara bağlanmıştır.85 Memur konusunda değinilmesi gereken son nokta, yıl içerisinde yapılan tayinlerin ve atamaların sayısıdır. Başta İçişleri ve Adalet Bakanlıkları olmak üzere Resmi Gazete verilerine göre toplam 2670 kişinin tayin ve atama işlemi yapılmıştır. Tam on yıl öncesine, 1937 yılına kıyasla, yaklaşık iki katı düzeyinde gerçekleşen bu oran, 1947 yılının idari açıdan hareketliliğini ortaya koyan bir başka gösterge olarak belirmektedir. İdarede yapılması planlanan reformun son iki halkası, belediyelerin gelirleri86 ve sürekli olarak tartışma konusu olan muhtar seçimleridir. Özellikle, İstanbul belediyesinin maddi olarak zor bir durumda olması belediye gelirlerinde değişiklikler yapılmasına neden olmuştur. Şubat ayında meclise gelen belediye gelirleri çalışmasına göre; belediye gelir vergisinin yüzde yirmisi belediye payı olarak ayrılacak ve İçişleri Bakanlığı bu geliri belediyelerin nüfuslarına göre paylaştıracaktır. Çalışma, ayrıca belediyelerin bir diğer gelir kalemi olan resimlerin miktarlarını da belirlemektedir.87 İdareciler Kongre’sinde tartışma konularından biri olan muhtar seçimlerine yönelik tartışmalar ise yıl içinde somut bir düzenlemeyle sonuçlanmıştır. 5046 sayılı kanunla muhtar seçimlerinde seçim döneminin dört yıl olduğu, ihtiyar heyetinin mahalle halkı tarafından ve muhtarın da ihtiyar üyelerince kendi aralarından seçileceği belirtilmektedir. Seçimler belediye başkanının başkanlığında belediye meclisi üyeleri arasından seçilecek dört üyeden ve o belediye sınırı içindeki mahalle muhtarları arasından ad çekme usulüyle belirlenecek dört kişiden oluşmuş idare kurulunun gözetimi altında yapılacaktır.88 82 83 84 85 86 87 88 Memurların Yeterliklerinin Takdiri Hakkında Tüzüğün Yayımlanması, RG: 17.12.1947, 6782. C, 16 Aralık 1947. C, 25 Mart 1947. Memurlardan Yabancı Bir Dil Öğrenenlere Verilecek Para Mükafatı Hakkında Tüzüğün Yayımlanması, RG: 17.12.1947, 6782. Bu konuda yasal düzenleme 1948 yılı içerisinde yapılacaktır. C, 12 Şubat 1947. RG: 14.05.1947, 6606 1947 Yılı 865 SONUÇ 1947 yılı, ekonomik ve toplumsal örgütlenme açısından önemli dönüşümlerin yaşandığı bir yıldır. İç politikanın uluslararası politika tarafından belirlendiği bir yılda CHP ve DP arasında yaşanan tartışmalar Türkiye’nin bundan sonra nasıl bir ekonomik ve toplumsal yapıya sahip olacağını göstermesi bakımından oldukça ilgi çekicidir. İki parti arasında yaşanan tartışma ve gerginlik ortamı bir iktidar mücadelesini yansıtmaktan ziyade Türkiye’nin yönünü ve bu yöne uygun olarak oluşturulması gereken yapıyı ortaya koymaktadır. 1947 yılı, tam anlamıyla Türkiye için bir dönüm noktası olmuştur. Bugünkü isimleriyle Uluslararası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası (WB), Tarifeler ve Ticaret Genel Antlaşması (GATT), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)’ne89 üye olan Türkiye, Truman doktrini ve Marshall yardımlarının etkisiyle tercihini Batı blokundan kullanmıştır.90 1950’li yıllara damgasını vuracak ekonomik kalkınma politikasının ilk işaretlerinin görülmeye başlandığı 1947 yılı, gazete haberlerinde de Türkiye’nin liberal demokrasiye giriş sürecinin eşiği olarak tanımlanmaktadır. Yönü tam olarak belirlenmiş Türkiye’de bütün iç gelişmeler de bu bağlamda meydana gelmiş, devletçi bir ekonomik yapı öngören CHP de zamanla DP’nin çizgisine kaymıştır. Yabancı uzmanların ülkenin ekonomik yapısına ve buna uygun bir idare teşkilatlanmasına yönelik incelemelerde bulunup görüşler bildirdiği91 yıl içinde devletçi politikalara sıcak bakan bakanlar görevden alınmış, hükümet istifa etmiş ve yeni açılımlar sağlayacağı umulan bir kabine işbaşına gelmiştir. 13 Ekim 1947’de açıklanan yeni hükümet programında92 iç politikada öncelikli olarak çok partili hayatın sağlamlaştırılacağının, bu amaçla siyasi partilerin iktidarda ya da muhalefette farklı muamelelere tabi olmayacaklarının, devletçilik ve özel teşebbüs politikalarının nerelerde ayrıldığının kesin çizgilerle birbirinden ayrılarak devletin artık özel sektörle rekabete girişmeyeceğinin, ülke ekonomisinin gelişmesinde sadece yerli kaynaklara başvurmanın yeterli olmayacağının ve bu amaçla da yabancı sermayeden de yararlanılacağının ve bütün iş ve üretim sahalarında yabancı uzmanların görüşlerine geniş yer verileceğinin belirtilmesi, Türkiye’ye yıl içinde tavsiye edilen önerilerden farklı bir politika seçeneği değildir. 1947 yılı, benimsenen yeni ekonomik ve toplumsal gelişme seyrine uygun bir devlet mekanizmasının yaratıldığı yıldır. Devletçilik ilkesine önceki CHP ku89 90 91 92 OECD, 1947 yılında temeli atılan Avrupa İşbirliği Komitesi’nin devamı niteliğinde oluşturulmuş uluslararası bir örgüttür. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü de sekizinci dönemin ikinci toplantı yılında yapmış olduğu konuşmasında Türkiye’nin en önemli müttefikinin İngiltere olduğunu söylemesi, İngiliz halkını asil millet olarak nitelemesi ve ABD’den ise büyük demokrasi olarak bahsetmesi Türkiye’nin ittifak yönünü göstermesi bakamından önemli bir göstergedir. (RG: 3.11.1947, 6744) T.C. Başbakanlık Cumhuriyet Arşivleri kayıtlarına göre yıl içinde yaklaşık olarak 150 civarında yabancı uzman Türkiye’de çeşitli görevlerde bulunmuşlardır. Yabancı uzmanların faaliyet gösterdiği kurumların başında Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü, Tekel Genel Müdürlüğü ve Maden Tetkik Arama enstitüsü gelmektedir. RG: 14.10.1947, 6732. 866 Yönetim Zamandizini rultaylarından daha fazla önem verilmiş ve devletçilik mevcut devlet işletmelerini yönetmek ve altyapı yatırımlarını gerçekleştirmekle sınırlandırılmıştır.93 14 Haziran’da Türkiye’ye gelen Amerikan ekonomik heyetinin Türkiye’nin her türlü kalkınma planlarından önce yol ve liman inşaatına öncelik vermesi gerektiğini söylemeleri de bu politikanın kaynağını net bir şekilde göstermektedir.94 Böylece, 1930-1937 yılları arasında devlet-özel sektör dengesinde gerçekleşen ekonomik gelişmenin yerini 1947 yılıyla birlikte özel sektör öncelikli gelişme çizgisi alacak ve devlet işletmeciliği ise ana sanayiye hizmet eden alanlarla sınırlı kalacaktır.95 Devletin ekonomik ve toplumsal yaşamdaki rolünün sınırlandırılması gerektiği anlayışına uygun olarak ve yabancı uzmanların da tavsiyeleri doğrultusunda idare mekanizmasının da daha hızlı ve etkili çalışabilmesinin yolları aranmıştır. Bu amacı, yerel yönetimlere görevleriyle orantılı gelir sağlama çabalarında, personel yönetiminde memur kadrolarının azaltılmasında, memurların çalışma sisteminin rasyonel esaslara bağlanmasına özen gösterilmesinde, iktisadi devlet teşebbüslerinde araştırma, üretim alanlarında başarı ve genel idare ve işletme masraflarından tasarruf sağlamanın prim alabilme koşulları olarak saptanmasında görebilmek mümkündür. 93 94 95 Ahmet İnsel, Düzen ve Kalkınma Kıskacında Türkiye Kalkınma Sürecinde Devletin Rolü, 1. B., Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1996, s.190. Heyet ABD Dışişleri Bakanlığı Ortaşark Ticaret Dairesi Mümessili Herbert Cummings ve Paul Mc. Ljuire’den oluşmaktadır. (C, 15 Haziran 1947) Denizyolları, demiryolları, posta ve telgraf, evkaf ve tekel idarelerinin de devlet iktisadi teşekküllerinin bünyelerine alınması bu politikaya hizmet eden uygulamalardır. (C, 16 Nisan 1947.) 1947 Yılı 867 EK-1: 1947 DEVLET BÜTÇESİ A CETVELİ Sıra No Dairelerin Adları Lira 1 Büyük Millet Meclisi 13.690.526 2 Cumhurbaşkanlığı 1.129.863 3 Sayıştay Başkanlığı 1.962.662 4 Başbakanlık 3.312.257 5 Danıştay Başkanlığı 6 Basın ve Yayın Genel Müdürlüğü 915.533 5.733.110 7 İstatistik Genel Müdürlüğü 8 Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü 9 Diyanet İşleri Başkanlığı 10 Adalet Bakanlığı 11 Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü 12 Milli Savunma Bakanlığı 880.347 2.630.782 2.716.106 37.933.840 5.536.999 242.497.895 13 İçişleri Bakanlığı 18.894.414 14 Emniyet Genel Müdürlüğü 30.776.949 15 Jandarma Genel Komutanlığı 37.234.140 16 Dışişleri Bakanlığı 11.989.998 17 Maliye Bakanlığı 114.253.215 18 Devlet Borçları 198.067.163 19 Milli Eğitim Bakanlığı 100.716.321 20 Bayındırlık Bakanlığı 84.501.247 21 Ekonomi Bakanlığı 6.742.723 22 Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı 42.007.455 23 Gümrük ve Tekel Bakanlığı 18.855.310 24 Tarım Bakanlığı 29.211.860 25 Ulaştırma Bakanlığı 26 Ticaret Bakanlığı 3.606.407 27 Çalışma Bakanlığı 2.121.373 3.297.035 TOPLAM Milli Savunma Bakanlığı (Olağanüstü) GENEL TOPLAM 868 Yönetim Zamandizini 1.021.215.530 115.000.000 1.136.215.530 (B) Cetveli Gelir Bütçesi B. M. GELİRİN ÇEŞİDİ Lira BİRİNCİ KISIM BİRİNCİ GRUP İrat ve servet vergiler 1 Kazanç vergisi 1 Ruhsat ve unvan tezkereleri ve karneleri 3.000.000 2 Ticari ve sınai teşebbüslerle sair işlerden 100.000.000 3 Hizmet erbabından 54.000.000 Bölüm toplamı 2 157.000.000 Hayvanlar vergisi 1 Davar, develer ve domuzlar 2 Diğer hayvanlar 22.000.000 5.400.000 Bölüm toplamı 3 Veraset ve intikal vergisi 4 Maden resimleri 27.400.000 1.400.000 1.400.000 Birinci grup toplamı 187.200.000 İKİNCİ GRUP Muamele ve istihlak vergileri 5 Gümrük vergileri 1 Gümrük resmi 2 Ardiye ücreti ve 3023 sayılı kanunla istanbul ve İzmir liman idarelerinden alınacak maktu ücret 80.000.000 250.000 Bölüm toplamı 6 80.250.000 Muamele vergisi 1 İthalat muamele vergisi 60.000.000 2 İmalat muamele vergisi 118.000.000 3 Banka, bankerler ve sigorta şirketleri muamele vergisi 10.000.000 Bölüm toplamı 7 188.000.000 Dahili istihlak vergileri 1 Şeker ve glikoz istihlak vergisi 7.100.000 2 Elektrik ve havagazı istihlak vergisi 4.500.000 3 Ham petrol ve ondan çıkarılan maddelerin istihlak vergisi 4 Kahveden alınan istihlak vergisi 4.800.000 19.750.000 Bölüm toplamı 36.150.000 1947 Yılı 869 8 9 10 11 12 13 14 15 16 1 2 3 17 Hayvan ve sağlık zabıtası resmi 18 19 20 21 1 2 22 1 2 3 4 23 24 25 870 Su ve kara av vergileri Nakliyat vergileri Sefineler vergisi Damga resmi Tapu harçları ve kaydiyeler Mahkeme harçları Pasaport, kançılarya ve ikamet tezkeresi harçları Noter harçları Diğer harçlar Nüfus harçları Eczane ve ecza depoları ve uzmanlık vesikaları harçları Ihtira beratları harçları Bölüm toplamı 1.450.000 13.000.000 120.000 21.000.000 6.000.000 3.650.000 600.000 1.500.000 30.000 15.000 13.000 58.000 İkinci grup toplamı 100.000 351.878.000 ÜÇÜNCÜ GRUP Tekel geliri Tütün, tuz, çay, ispirto ve ispirtolu içkiler ve revolver, fişek ve patlayıcı maddeler, kibrit ve çakmak Oyun kağıdı Üçüncü grup toplamı 54.086.000 100.000 54.186.000 DÖRDÜNCÜ GRUP Devlet malları ve mülkleri gelirleri Devlet ormanları gelirleri Gayrimenkul kiraları ve ecrimisilleri Kiralar Ecrimisiller 250.000 Bölüm toplamı 800.000 50.000 850.000 Bölüm toplamı Dördüncü grup toplamı 2.000.000 2.000.000 900.000 500.000 5.400.000 6.500.000 Menkul ve gayrimenkul mallar satış gelirleri Menkul mallar satış geliri Peşin para ile satılan gayrimenkuller satış geliri Taksitle satılan gayrimenkuller satış geliri Borçlanma taksitleri BEŞİNCİ GRUP Devletçe idare edilen kurumlar Devlet demiryolları ve limanları Posta, telgraf ve telefon Darphane ve damga basımevi Yönetim Zamandizini 100.000 26 27 28 29 30 31 Resmi basımevleri gelirleri Resmi okullar gelirleri Sulama idareleri gelirleri Radyo gelirleri Diğer kurumlar Milli piyango geliri 32 33 34 35 36 1 2 Beşinci grup toplamı 80.000 70.000 100.000 1.700.000 500.000 6.580.000 9.130.000 ALTINCI GRUP Genel kurumlar ve şirketler gelirlerinden devlet payı İmtiyazlı demiryollarından alınan Fenerler geliri mukabili alınan Mükerrer sigorta şirketlerinden alınan Sözleşmesi gereğince musul petrollerinden alınan Altıncı grup toplamı 30.000 400.000 2.250.000 2.680.000 YEDİNCİ GRUP Çeşitli gelirler Hazine muameleleri gelirleri Hazine portföyü ve iştirakleri gelirleri Faiz Bölüm toplamı 37 38 39 1 2 3 40 1 2 Eski alacaklar Tavizlerden ve ikrazlardan geri alınanlar Kaldırılmış vergiler artıkları 1 2 Cezalar Para cezaları Zam cezaları 41 42 Askerlik mükellefiyeti Kıymetli kâğıtlar Muayyen giderler karşılığı gelirler Kambiyo murakabesi mukabilinde Cumhuriyet Merkez Bankasından alınan Teftiş mukabili şirketlerden alınan Teberruat Bölüm toplamı 400.000 500.000 900.000 300.000 125.000 75.000 200.000 Bölüm toplamı 200.000 35.000.000 35.200.000 Bölüm toplamı 1.300.000 4.250.000 5.550.000 Yedinci grup toplamı 8.000.000 50.150.000 Çeşitli gelirler 1947 Yılı 871 SEKİZİNCİ GRUP Geçici vergiler 43 1 2 İktisadi buhran vergisi Hizmet erbabından Sair kazanç erbabından Sekizinci grup toplamı 79.000.000 9.500.000 88.500.000 63.500.000 152.000.000 Birinci kısım toplamı 813.724.000 İKİNCİ KISIM BİRİNCİ GRUP Savunma gelirleri 2456 ve 2672 sayılı kanunlar gereğince gümrüklerde kullanılan bazı kağıtlara yapıştırılan savunma pulu gelirleri Tekel maddelerinden alınan savunma vergisi Posta, telgraf müraseleleriyle telefon abone bedellerinden alınan savunma vergisi Binalardan alınan savunma vergisi Birinci grup toplamı 200.000 85.287.000 Bölüm toplamı 44 Muvazene vergisi 45 Nazım gelirler- 46 47 48 49 3.500.000 3.500.000 92.487.000 İKİNCİ GRUP İstisnai gelirler 50 51 52 53 Tayyare resmi Hava kuvvetlerine yardım vergisi 4385 sayılı kanun mucibince şekerden alınan ek istihlak vergisi 3/4636 sayılı bakanlar kurulu kararıyla onanan 658 sayılı Koordinasyon Kurulu kararı gereğince ithal mallardan alınacak prim İkinci grup toplamı İkinci kısım toplamı 4.000.000 40.650.000 30.371.000 40.000.000 115.021.000 207.508.000 KISIMLAR TOPLAMI Birinci kısım toplamı 813.724.000 İkinci kısım toplamı 207.508.000 GENEL TOPLAM 1.021.232.000 872 Yönetim Zamandizini EK:2 - 1947 YILI HÜKÜMETLERİ TBMM başkanlığını Kazım Karabekir’in96 yaptığı 1947 yılı, 15. ve 16. hükümetlerin göreve geldikleri bir yıldır. Başbakan Mehmet Recep Peker başkanlığında kurulan 15. hükümetin ve Hasan Saka’nın başkanlığında kurulan 16. hükümetin tam listesi şu şekildedir: 15. hükümet97 Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı: Mümtaz Ökmen Devlet Bakanı: Mustafa Abdülhalik Renda Gümrük ve Tekel Bakanı: Tahsin Coşkan Gümrük ve Tekel Bakanı: (-) Adalet Bakanı: Şinasi Devrin Adalet Bakanı: Mümtaz Ökmen Milli Savunma Bakanı: Cemil Cahit Toydemir Milli Savunma Bakanı: Mustafa Münir Birsel İçişleri Bakanı: Şükrü Sökmen Süer İçişleri Bakanı: Münir Hüsrev Göle Dışişleri Bakanı: Hasan Saka Ekonomi Bakanı: Cavit Ekin Ekonomi Bakanı: Tahsin Bekir Balta Maliye Bakanı: (-) Maliye Bakanı: Halit Nazmi Keşmir Milli Eğitim Bakanı: Reşat Şemsettin Sirer Bayındırlık Bakanı: Cevdet Kerim İncedayı Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı: Behçet Uz Ulaştırma Bakanı: Şükrü Koçak Tarım Bakanı: Faik Kurdoğlu Tarım Bakanı: Hasan Şevket Adalan Çalışma Bakanı: Sadi Irmak Çalışma Bakanı: Tahsin Bekir Balta Ticaret Bakanı: Atıf İnan Ticaret Bakanı: Halit Nazmi Keşmir 16. hükümet98 Faik Ahmet Barutçu Mustafa Abdülhalik Renda Hasan Şevket Adalan Hasan Şevket Adalan Şinasi Devrin (-) Hasan Saka Mustafa Münir Birsel (-) Münir Hüsrev Göle Necmettin Sadık Sadak Cavit Ekin (-) Hasan Şevket Adalan Halit Nazmi Keşmir Reşat Şemsettin Sirer Kasım Gülek Behçet Uz Şükrü Koçak Tahsin Coşkan (-) (-) Tahsin Bekir Balta Mahmut Nedim Gündüzalp (-) 96 5.8.1946-26.1.1948 tarihleri arasında başkanlık yapmıştır. 07.08.1946-10.09.1947 98 10.09.1947-10.06.1948 97 1947 Yılı 873 1947 YILINDA YÖNETİM G Ay Olay Açıklama 1 Ocak İngilizlerle kurulacak iki büyük telsiz istasyonu. İki telsiz istasyonu daha kurulması amacıyla bir İngi- C, 1 Ocak liz şirketi ile 312.500 Liralık (Pound) bir sözleşme 1947 imzalanmıştır. Tesislerin iki sene sonra işler bir şekilde teslim edileceği öngörülmektedir. 2 Ocak 1947 yılı 4997 sayılı bütçe kanunun yayınlanması. 4997 sayılı kanuna göre devlet bütçesine giren daire- RG lerin 1947 yılı giderleri 1.021.215.530 Lirası adi ve 115.000.000 Lirası olağanüstü olmak üzere 1.136. 215.530 Lira olarak; gelirler ise 1.021.232.000 Lira olarak belirlenmiştir. 2 Ocak Ticaret Ofisi sermayesinde 3/5147 sayılı Ticaret Ofisi’nin sermayesinden bir RG daraltmaya ilişkin Bakanlar Milyon Lira indirilmesi hakkındaki bu karar Kurulu kararının yayınlan- 31.12.1946 tarihinde yürürlüğe girmiştir. ması. 2 Ocak Bazı maden hurdalarının ihracına ilişkin Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 3/5097 sayılı bazı maden hurdalarının ihracının yasak RG edilmesi hakkındaki 2/9230 sayılı ve 13.07.1938 tarihli kararın demir ve bakır hurdalarıyla bunların hurda halindeki halitalarına ait kısmının kaldırılması hakkındaki karar, Milli Savunma ve Ekonomi Bakanlıklarının izni ve Ticaret Bakanlığı'nın teklifi ile alınmıştır. 2 Ocak Mali ve Ticari Anlaşmalar Müzakere Heyeti’ne yapılan ödemeler hakkında Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 3/5148 sayılı mali ve ticari anlaşmalar müzakere he- RG yetinin 1947 yılı teşkilat ve diğer giderlerine karşılık olarak Dışişleri Bakanlığı emrine yirmi bin Liralık ödenek verilmesi ve 26.06.1946 tarihli ve 3/4408 sayılı kararla yürürlüğe konulan K/651 sayılı kararla verilen ödenekten kullanılmayan kısımların battal edilmesi hakkındaki ilişik sayılı kanunun yürürlüğe konulması hakkındaki bu karar 01.01.1947 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 2 Ocak Savaş adliyesinin kadrolarında değişiklik hakkında Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 3/5149 sayılı Yargıtay özel dairesi ile toplu ve tek RG yargıçlı milli korunma mahkemeleri ve Adalet Bakanlığı'ndaki muhasebe bürosu kadrolarının değiştirilmesi hakkındaki ilişik K/674 sayılı kararın yürürlüğe konulması hakkındaki bu karar Bakanlar Kurulunca 27.12.1946 tarihinde alınmış ve 31.12.1946 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Resmi Gazete'nin aynı gün ve sayısında 674 sayılı karar bulunmaktadır. 2 Ocak Savaş ortamı bürokrasisinin finansmanına ilişkin Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 3/5151 sayılı karar, Milli Korunma Kanunu gereğin- RG ce çeşitli kararlarla Ticaret Bakanlığı'na eklenen teşkilatın ve milli korunma kontrolörlüklerinin 1947 yılı ilk iki aylık maaş, ücret ve diğer giderlerine karşılık olarak Ticaret Bakanlığı emrine 150.000 Lira ödenek verilmesi hakkındadır. 2 Ocak Şeker satışına ilişkin Ba3/5154 sayılı kararla şekerin satışı ve bir yerden diğer RG kanlar Kurulu kararının ya- bir yere nakli ve imalatta kullanılmasının dört gün yınlanması. süre ile yasak edilmesi hakkındaki ilişik K/678 sayılı Bakanlar Kurulu kararı yürürlüğe girmiştir. 02.01.1947 tarihli ve 649/5 sayılı Resmi Gazete'de çıkan Maliye Bakanlığı tebliğine göre de kesme şekerin kilosu 130 ve toz şekerin kilosu da 100 Kuruşa indirilmiştir. (C, 2 Ocak 1947) 874 Yönetim Zamandizini Kaynak G Ay Olay Açıklama Kaynak 3 Ocak İhracatımız arttı. Son on bir ay içinde 183,2 milyon Liralık ithalata C, 3 Ocak 1947 karşılık 338,8 milyon Liralık mal ihraç edilmiştir. 3 Ocak Orman Genel Müdürlüğü 1947 yılı 4983 sayılı bütçe kanununun yayınlanması. 4983 sayılı kanuna göre müdürlüğün giderleri için RG 13.442.890 Lira ödenek verilmiş; giderlerine karşılık 13.442.890 Lira da gelir tahmin edilmiştir. 3 Ocak Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü'nün 1947 yılı 4984 sayılı bütçe kanununun yayınlanması. 4984 sayılı kanuna göre müdürlüğün giderleri için RG 159.750.000 Lira ödenek verilmiş; gelirleri de 159.750.000 Lira olarak tahmin edilmiştir. 3 Ocak Koordinasyon Bürosu ödeneğine ilişkin Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 3/5164 sayılı kararla Koordinasyon Bürosu'nun 1947 RG yılı aylık ve diğer giderlerini karşılamak üzere Başbakanlık emrine 22.000 Liralık ödenek verilmesi hakkındaki 680 sayılı Bakanlar Kurulu kararı yürürlüğe girmiştir. 680 sayılı karar ile Başbakanlık Koordinasyon Bürosu'nun kadrosu iki müşavir, bir muamelat şefi ve bir de daktilo memuru olarak belirlenmiştir. 4 Ocak Gelir vergisine ait tasarı bitiyor. Tasarının bir iki ay içinde meclise sunulması beklenmektedir. 4 Mart tarihli Cumhuriyet Gazetesi'nde çıkan habere C, 4 Ocak göre verginin istisnalar bölümü genişletilmekte ve zi- 1947 rai ürünler tamamen kapsam dışında bırakılmaktadır. Bu konudaki tartışmalar Mayıs ayı içerisinde de devam etmiş ve İstanbul Ticaret Odası'nda yapılan görüşmelerde anonim ve limited şirketlerinin daha az vergi vermesi gerektiği ifade edilmiştir. (C, 31 Mayıs 1947). (Gelir vergisi hakkındaki tasarı ancak Nisan ayının sonunda bitirilebilmiştir. BCA: 24.04.1947/ 30.18.1.2/ 113.28.5) 4 Ocak Devlet Deniz Yolları ve 4985 sayılı kanuna göre müdürlüğün giderleri için RG Limanları İşletme Genel 66.265.440 Lira ödenek verilmiş; gelirleri de Müdürlüğü 1947 yılı 4985 59.000.000 Lira olarak tahmin edilmiştir. sayılı bütçe kanunun yayınlanması. 4 Ocak Petrol Ofisi örgütlenmesine ilişkin 3/5152 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. Bu karar, Petrol Ofisi teşkilat kadrosunun değiştiril- RG mesi hakkındaki K/677 sayılı kararın yürürlüğe konulmasına ilişkindir. 677 sayılı karar genel müdür, genel müdür yardımcısı, müdür, depo müdürü, müdür yardımcısı ve şef olmak üzere 22 kişilik kadroyu göstermektedir. 4 Ocak Başbakanlıktan, Vakıflar Genel Müdürlüğü üst kademe yöneticiliklerinde değişiklik yapılması. Açık olan Vakıflar Müdürlüğü Muhasebe Müdürlü- RG ğüne Muamelat ve Mülhak Vakıflar Müdürü Recai Bozdemir, Mülhak Vakıflar Müdürlüğüne Zatişleri Müdürü Ali Duru, Zatişleri Müdürlüğüne bu müdürlüğün başkatibi Selahattin Oral, Vakıflar Genel Müdürlüğü müfettişliğine Eskişehir Vakıflar Müdürü Mazlum Develi, Eskişehir Vakıflar Müdürlüğüne müdürlük başkatibi Hamza Erdinç ve Sivas Vakıflar Müdürlüğüne Bitlis Vakıflar Müdürü Abdulbaki Öztekin ve Bitlis Vakıflar Müdürlüğüne de bakanlık emrinde bulunan Mehmet Örnek'in atanması hakkında başbakanlık kararı yayınlanmıştır. 1947 Yılı 875 G Ay Olay 4 Ocak İçişleri Bakanlığından, Yoz- Yozgat belediye başkanlığına Fevzi Ayan'ın seçilme- RG gat Belediye Başkanı seçi- si kararının onanması hakkında İçişleri Bakanlığı kamine onay. rarı yayınlanmıştır. 4 Ocak İçişleri Bakanlığından. Emniyet üst kademe yöneticiliği atamaları. 4 Ocak İçişleri Bakanlığından mek- Amasya mektupçusu Rıza Tapşın Urfa mektupçulu- RG tupçu atamaları. ğuna ve Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü ikinci sınıf müfettişlerinden Şevket Baştürk Bitlis mektupçuluğuna atanmıştır. Ayrıca yıl içinde toplam olarak 2 atama yapılmıştır. Zamandizin kapsamında tek tek girişleri yapılan atamalar dışında 1947 yılı içerisinde İçişleri Bakanlığı'nda mektupçuluk görevine toplam 14 atama yapılmıştır. Ayrıca, bakanlığın zamandizininde işlenmemiş olan müfettişlik ve müdürlük gibi görevlerine de toplam 32 atama yapılmıştır. 4 Ocak Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı'nda, Yüksek Sıhhat Şurası üyeliği atamaları. 1593 sayılı umumi hıfsızssıhha kanunun 12. maddesi RG gereğince üç senelik müddetin nihayetlenmesi sebebiyle çekilen kuraya göre yüksek sıhhat şurası azalığından çıkarılmaları lazım gelen Ord. Prof. Dr. Akil Muhtar Özden, Ord. Prof. Dr. Tevfik Sağlam ve Prof. Dr. Refik Güran adı geçen kanun maddesi hükmüne uyularak yüksek sıhhat şurası azalıklarına tekrar tayin kılınmışlardır. Zamandizin kapsamında tek tek girişleri yapılan atamalar dışında 1947 yılı içerisinde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı'nda çeşitli görev ve kademelerde toplam 32 atama yapılmıştır. 6 Ocak İller Bankasının Elli milyon Liralık imar planı. Bu planla ilkokul, içme suyu tesisleri, yol, kanalizas- C, 6 Ocak yon ve elektrik tesisatlarının yapılması planlanmak- 1947 tadır. 6 Ocak Posta, Telgraf ve Telefon İşletme Genel Müdürlüğü 1947 yılı 4987 sayılı bütçe kanununun yayınlanması. 4987 sayılı kanuna göre müdürlüğün giderleri için RG 61.117.125 Lira ödenek verilmiş; gelirleri ise 53.670.765 Lira tahmin edilmiştir. 6 Ocak Tunceli ve Kütahya’da idari bağlantı değişikliği yapılması hakkında 4993 sayılı kanununun yayınlanması. Bu kanunla Tunceli il merkezi Kalan kasabasına nak- RG ledilmiş ve Kalan ilçesi de kadrosuyla Kütahya ilinde Altıntaş ilçesinin kurulmasına karar verilmiştir. Daha önce Tunceli il merkezi Elazığ olarak tespit edilmiştir. 6 Ocak Vakıflar Genel Müdürlüğü 1947 yılı 4994 sayılı bütçe kanununun yayınlanması. 4994 sayılı kanuna göre müdürlüğün giderleri için RG 6.176.500 Lira ödenek tahsil edilmiş; gelirleri ise 6.176.500 Lira tahmin edilmiştir. 876 Yönetim Zamandizini Açıklama Kaynak Açık bulunan birinci genel müfettişlik emniyet mü- RG şavirliğine İzmir emniyet müdürü Sırrı Ulusemre, İzmir emniyet müdürlüğüne Antalya emniyet müdürü Mehmet Ali Orkuş, emniyet genel müdürlüğü ikinci daire başkanlığına Trabzon emniyet müdürü Mehmet Tanyeri, genel müdürlük dokuzuncu şube müdürlüğüne Vakfıkebir kaymakamı Arif Özgen, Hakkari emniyet müdürlüğüne sekizinci şube müdürü Necmettin Akasanoğlu tayin edilmiştir. Zamandizin kapsamında tek tek girişleri yapılan atamalar dışında 1947 yılı içerisinde İçişleri Bakanlığı'nın emniyet teşkilatının çeşitli kademelerine toplam 107 atama yapılmıştır. G Ay Olay Açıklama Kaynak 7 Ocak Milli Eğitim Bakanlığı'nda müfettiş ataması. Açık bulunan Milli Eğitim Bakanlığı idari işler mü- RG fettişliğine Hamdi Tanpınar tayin edilmiştir. Zamandizin kapsamında tek tek girişleri yapılan atamalar dışında 1947 yılı içerisinde Milli Eğitim Bakanlığı'nda çeşitli görev ve kademelerde toplam 43 atama yapılmıştır. 7 Ocak Orman Genel Müdürlüğü 1947 yılı içersinde toplam 164 tahdit komisyonu ka- RG 17 numaralı orman tahdit rarı bulunmaktadır. Tahdit komisyonu başkanlığının komisyonu başkanlığından. vermiş olduğu kararlar, özel kişilerin devlet ormanlarını tarlalarına eklemeleri ve devlet ormanlarını daraltarak bu alanları tarım alanı, hayvan alanı ya da kulübe olarak kullanmaları ve bu yerlerin bir tapu senedinin olmamasına dayanmaktadır. 11 Ocak Tunceli Valiliği’ne atama Tunceli valiliğine İçişleri Bakanlığı mahalli idareler RG hakkında 3/5172 sayılı Ba- genel müdürlüğü muavini Edip Yavuz tayin edilmişkanlar Kurulu kararının ya- tir. yınlanması. 13 Ocak Yabancı memleketlere gönderilecek memur harcırahlarında değişiklik hakkında 3/4947 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 13 Ocak Uşak'ın Ünalan mahalle1947 yılı içerisinde 17 kişi ölüm cezasına çarptırıl- RG sinden Memmet Demiöz'ün mıştır. ölüm cezasına çarptırılması hakkında Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 14 Ocak Veremle savaş için Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı’nın valiliklere gönderdiği tamim. 14 Ocak Hükümet hesabına yabancı On farklı ülkeye öğrenci gönderilmektedir. memleketlerde okuyan öğrencilere verilecek aylıklar hakkında 3/5187 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 15 Ocak DP meclis grubunda beklenmeyen bir karar. Grup başkanlığına Fuat Köprülü yerine Celal Bayar C, 15 Ocak 1947 seçildi. 15 Ocak Ege’de tütüne destek düzenlemesi hakkında 3/5184 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. Yerli Ürünler Türk Anonim Ortaklığı, Ege bölgesinin RG 1946-1947 yılı tütünlerini satın almak suretiyle piyasayı tanzim edecektir. Bu işinden doğacak kar ve zararın Milli Korunma Kanunu gereğince Ziraat Ban- Yabancı memleketlere gönderilecek memurların har- RG cırahları hakkındaki 02.08.1938 tarihli ve 2/9390 sayılı karara bağlı cetvelin kaldırılarak yerine 09.09. 1946 tarihinden geçerli olmak üzere ilişik cetvelin konulması hakkındaki karar, Büyük Millet Meclisi Başkanı'ndan baremin 4 ve daha aşağı derecelerdeki memurlara kadar gündelikleri düzenlemektedir. Tamimde verem hastalığının ülkede ciddi zararlar C, 14 Ocak doğurmaya başladığı ve bu nedenle bu konuya önem 1947 verilmesi gerektiği söylenmektedir. Bu amaçla, mevcut verem ve savaş derneklerinin çalışmalarına hız vermesi ve yeni derneklerin kurulmasının sağlanması da kararlaştırılmıştır. Dr. Kemal Saraçoğlu köşesinde 3 Ocak 1947'de sağlık bakanının yaptığı konuşmaya dikkat çekmekte ve bugünü veremle savaşta milli seferberlik günü olarak nitelemektedir. (Yaklaşık 100.000 kişinin verem hastalığıyla karşı karşıya olduğu düşünülmektedir.) RG 1947 Yılı 877 G Ay Olay Açıklama Kaynak kası'nda tesis edilen fon hesabına aktarılması öngörülmektedir. Düzenlemenin dayanağı, Milli Korunma Kanunu'nun 27. maddesidir. 16 Ocak İdareciler kongresi Pazarte- İçişleri bakanı kongreye valiler ve belediye başkanla- C, 16 Ocak si toplanıyor. rının yanısıra üniversite profesörlerinin de çağrıldık- 1947 larını söylemiştir. Toplantının 20 Ocak 1947 tarihinde yapılması planlanmaktadır. Kongrede çeşitli komisyonlar oluşturulacak ve komisyonlar raporlarını bir hafta içinde kongre başkanlığına teslim edeceklerdir. Kongreye her bakanlıktan iki kişi, 25 vali, 20 belediye başkanı ve çeşitli kurum ve kuruluşlardan yetkililer katılacaktır. Kongrede il genel ve özel idareleri, bucak yönetimleri, belediye idareleri ve köy kanunlarında yapılması planlanan değişiklikler görüşülecektir. Kongreyi İçişleri Bakanı Şükrü Sökmensüer açmıştır. 16 Ocak Olağanüstü halde memur ve hizmetlilere yardım hakkında 3/5178 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. Olağanüstü hallerin devamı süresince memur ve RG hizmetlilere yapılacak yardım hakkındaki 4599 sayılı kanunun 2. ve 12. maddelerinin yayınlanması hakkındaki kararla, 2. madde ayni yardımları 15 Lira olarak tespit etmiş ve 15. madde de bu miktarların ne zaman verileceğini hükme bağlamıştır. 16 Ocak İçişleri Bakanlığında, kaymakamlık atamaları. Aydın iline bağlı Bozdağan ilçesi kaymakamı Şekip RG Yurdakul Zonguldak iline bağlı Bartın ilçesi kaymakamlığına ve Malatya iline bağlı Arapkir ilçesi kaymakamı Bedili Güven Malatya ili Besni ilçesi kaymakamlığına tayin edilmişlerdir. Zamandizin kapsamında tek tek girişleri yapılan atamalar dışında 1947 yılı içerisinde İçişleri Bakanlığı'nda kaymakamlık görevine toplam 178 tayin yapılmıştır. 16 Ocak İçişleri Bakanlığında, mülki memur atamaları. Birinci genel müfettişlik evrak müdürü Cevdet An- RG day, Yozgat ili mektupçuluğuna tayin edilmiştir. 16 Ocak Gümrük ve Tekel Bakanlığında, üst kademe atamaları yapılması. Gümrükler genel müdürlüğü gümrük işleri birinci RG müdürü Naci Selik İstanbul gümrükleri başmüdürlüğüne tayin edilmiştir. Zamandizin kapsamında tek tek girişleri yapılan atamalar dışında 1947 yılı içerisinde Gümrük ve Tekel Bakanlığı'nda çeşitli görev ve kademelerde toplam 4 tayin yapılmıştır. 17 Ocak M. Auriol Fransız cumhurbaşkanı oldu. Auriol dördüncü Cumhuriyetin ilk cumhurbaşkanıdır. C, 17 Ocak 17 Ocak Avrupa Birliği için hareket- İngiltere'de bu hedefe varılması için mitingler yapıl- C, 17 Ocak lenme. ması planlanmaktadır. Bu politikada Churchill başı 1947 çeken en önemli isimdir. İlk adım olarak bu hareketin başında olanlar Avrupa Birliği'nin Birleşmiş Milletler'in bir mahalli teşekkülü olmasını düşünmektedirler. 17 Ocak 4998 sayılı kanunlarda geçen başkumandan, başkomutan ve başbuğ tabirleri yerine kaim olacak unvan hakkında kanunun yayınlanması. 878 Yönetim Zamandizini 1947 Anayasanın 40. maddesine uygun olarak bu unvanlar, RG harb kuvvetleri genel komutanı olarak değiştirilmiştir. G Ay Olay Açıklama Kaynak 17 Ocak Adalet Bakanlığında, üst kademe yönetici ataması yapılması. Açık olan Yargıtay ikinci başkanlığına Galip RG Karayalçın atanmıştır. Zamandizin kapsamında tek tek girişleri yapılan atamalar dışında 1947 yılı içerisinde Adalet Bakanlığı’nda çeşitli görev ve kademelerde toplam 562 tayin yapılmıştır. 17 Ocak Kaymakam yer değiştirmeleri. Açık bulunan üçüncü sınıf mülkiye müfettişliklerine RG Tatvan kaymakamı Fuat Güney, Yayladağ kaymakamı İhsan Özlap ve Lice kaymakamı Fikret Tokat, Bor kaymakamı Nail Öktem ve Orhangazi kaymakamı Müştak Dikerman tayin edilmiştir. 17 Ocak Ticaret Bakanlığında, üst kademe yönetici atamaları. Ticaret Bakanlığında açık bulunan iç ticaret umum RG müdürlüğü ölçüler ve ayarlar fen müşavirliğine İstanbul defterdar muavini Hüseyin Kunter tayin edilmiştir. Zamandizin kapsamında tek tek girişleri yapılan atamalar dışında 1947 yılı içerisinde Ticaret Bakanlığı'nda çeşitli görev ve kademelerde toplam 14 tayin yapılmıştır. 17 Ocak İşçi ve işveren sendikaları ve sendika birlikleri hakkında kanun tasarısı. Çalışma Bakanlığı, sendikaların yerine geçmesi ama- BCA: cıyla Türk İşçiler Derneği adı ile dernekler kurulması 30.18.1.2/ yönünde bir kanun tasarısı hazırlamıştır. Ancak, Ba- 112.87.9 kanlar Kurulu'nda yapılan incelemelerde tasarının adı işçi sendikaları olarak değiştirilmiştir. Sayıları 300.000'e ulaşan işçilerin bu sayede haklarının güvence altına alınması amaçlanmaktadır. Kanun, esnaf yanında çalışanlar için uygulanmayacaktır. (C, 18 Ocak 1947) Sendikaların asıl görevi üyeleri adına sözleşmeler yapmak ve işçi ile işveren arasındaki uyuşmazlıklarda görüş bildirmektedir. (C, 27 Ocak 1947) Kanun 26 Şubat 1947 tarihli ve 6542 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır. 18 Ocak Fransa'da yeni kabine. Sosyalist liderlerden Ramadier yeni hükümeti kuru- C, 18 Ocak 1947 ması için görevlendirilmiştir. 18 Ocak CHP büyük divanı bugün gene toplanıyor. Divanda görüşülecek temel konulardan biri cumhur- C, 18 Ocak 1947 başkanlığı ile parti başkanlığının ayrılmasıdır. 20 Ocak Köy ebeleri için ev. Köy ebeleri ve köy sağlık memurları teşkilatı kurul- C, 20 Ocak masına dair kanunun bir hükmü gereğince görevli ol- 1947 dukları merkezde ebelere ve memurlara bir ev yaptırılacaktır. Evler köylerin bütçelerine konulacak ödenekle yapılacaktır. 20 Ocak Bükreş’ten Sofya’ya atama Bükreş Büyükelçisi Nuri İstinyeli, Sofya Elçiliği’ne RG hakkında 3/5182 sayılı Ba- tayin edilmiştir. kanlar Kurulu kararının yayınlanması. 20 Ocak Akseki’de yeni bir belediye Akseki ilçesine bağlı İbradi bucağında belediye ku- RG kurulması. rulması hakkındaki Danıştay genel kurulunun 30.09. 1946 günlü ve 46-160/156 sayılı kararı 1580 sayılı belediye kanunun 7. maddesine dayanarak onanmıştır. 20 Ocak Büyükelçi ataması hakkında 3/5183 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. Nanking Büyükelçisi Hulusi Fuad Tugay'ın Bükreş RG büyükelçiliğine tayini yapılmıştır. Zamandizin kapsamında tek tek girişleri yapılan atamalar dışında 1947 yılı içerisinde Dışişleri Bakanlığı'nda çeşitli görev ve kademelerde toplam 93 tayin yapılmıştır. 1947 Yılı 879 G Ay Olay Açıklama 20 Ocak Tunceli’den Diyarbakır’a kaymakam nakli Kalan’ın Tunceli il merkezi yapılması nedeniyle RG açıkta kalmış olan Kalan ilçesi eski kaymakamı Mehmet Hazar, Diyarbakır iline bağlı Lice ilçesine atanmıştır. 21 Ocak İtalya başbakanı istifa etti. Başbakan S. De Gasperi kendisinin artık içinde bulu- C, 21 Ocak nulan siyasi durumla uğraşamayacağı gerekçesiyle 1947 istifa etmiştir. 22 Ocak Üniversite öğretimine yeni esaslar konuyor. İstanbul Üniversitesi'nde ara imtihan sistemi kaldırı- C, 22 Ocak lacak ve devam zorunluluğu demokratik bir esasa 1947 bağlanacaktır. Batı ülkelerinde olduğu gibi devam mecburiyetinin sadece laboratuar ve seminer derslerinde olması planlanmaktadır. 22 Ocak İstanbul belediyesi zor bir duruma düştü. 28 milyon Lira olan 1947 bütçesinin 24 milyon Lirası memur aylıklarına veriliyor. Belediyeden alınan bilgilere göre; İstanbul'da hükü- C, 22 Ocak met ve belediye memurlarının toplamı 41.000'dir. Bu 1947 durum da her vatandaşa bir memur düşmesi anlamına gelmektedir ve bu rakamın oldukça yüksek olduğu söylenmektedir. Bu memurlardan 7.370'i belediyeye aittir. Bunun 3750'si barem dahili maaşlı ve ücretli memur olup 400'ü kadındır. 4000 kişi de tahsildar, odacı, mühendis ve temizlik memurlarıdır. Ayrıca, özel idareden maaş alan ve yüzde yetmişi kadın olan 2000 ilkokul öğretmeni de vardır. 22 Ocak Rotterdam Fahri Konsolos- Rotterdam Fahri Konsolosluğu’na Fahri Başkonsolos RG luğu hakkında 3/5176 sayılı unvanıyla Charles Daniel Van Rossem tayin edilmişBakanlar Kurulu kararının tir. yayınlanması. 23 Ocak Kömür havzamızda yeni bir rekor. Günlük üretim 11 bin tondan 12 bin tona çıktı. 25 Ocak Yeni Yunan kabinesi kuruldu. Oluşturulan koalisyon liberal, halkçı parti, sosyal C, 25 Ocak demokrat, milli birlik, milli liberal, ıslahat ve milli 1947 partiden oluşmaktadır. 25 Ocak Ankara Veteriner Fakültesi'nde tahsil etmek isteyen Amerikalılar. Amerika Dış İşleri Bakanlığı'nca yapılan müracaata C, 25 Ocak Ankara Veteriner Fakültesi Meclisi olumlu yanıt ver- 1947 miştir. 26 Ocak İngiliz şehircilik sergisi dün Ankara'da açıldı. Sergiyi İngiliz kültür heyeti ve İngiliz mimarları ens- C, 26 Ocak titüsü düzenlemiştir. Serginin amacının Ankara'nın 1947 imar çalışmalarında tavsiyelerde bulunmak olduğu belirtilmiştir. 27 Ocak İzmir'in ihracat ithalat durumu. Gazetedeki habere göre; son yıl içinde 173 milyon C, 27 Ocak Liralık mal ihraç edilmiş fakat 7 Eylül kararlarından 1947 sonra ithalat bir miktar azalmıştır. İthalatın azalmasının nedeni olarak gümrük tarifelerine yapılan % 156 oranındaki zamların olduğu söylenmektedir. 28 Ocak İçişleri meslek memurları kursu tüzüğünü yürürlüğe koyan 3/5241 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. Tüzük, 1700 sayılı kanunun 28. maddesine dayanıla- RG rak İçişleri Bakanlığınca hazırlanmış ve Danıştay'ca incelenmiştir. Yedi maddeden oluşan tüzük içişleri memurlarının meslek kursu hakkında düzenlemeler getirmektedir. 880 Yönetim Zamandizini Kaynak C, 23 Ocak 1947 G Ay Olay Açıklama Kaynak 29 Ocak Uşak belediye seçiminin neticesi dün alındı. Seçimleri CHP'nin 500 oy farkla kazandığı kesinlik C, 29 Ocak 1947 kazanmıştır. 29 Ocak Birinci idareciler kongresinde kararlar. Yurtta 14 genel müfettişlik kurulması planlanıyor. Bu uygulamayla 63 vilayetin başkentten denetlenme- C, 29 Ocak si güçlüğünün önüne geçilecek, halkın dilek ve şika- 1947 yetleri yerinde ve hızla incelenecek ve idarenin yanında iyi bir teftiş mekanizması kurulmuş olacaktır. 30 Ocak Amsterdam fahri konsolos- Fahri konsolosluk 09.10.1932 tarihli ve 13386 sayılı RG luğunun kaldırılması hakkararla açılmıştı. kında 3/5115 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 1 Şubat Tunceli’den Trabzon’a mül- Tunceli vali muavini Kudret Kantoğlu Trabzon vali RG ki memur nakli. muavinliğine tayin edilmiştir. 1 Şubat Balıkesir’de idari bağlantı değişikliği yapılması. Balıkesir ili Balya ilçesinin Orhanlar bucağına bağlı RG Kocapınar, Sebepli, Fındıklı ve Söğütlü köyleri Gönen ilçesi merkez bucağına bağlanmıştır. 1 Şubat Maliye Bakanlığında defterdar ataması yapılması. Açık bulunan İstanbul defterdar yardımcılığına Emin RG Büklü tayin edilmiştir. Zamandizin kapsamında tek tek girişleri yapılan atamalar dışında 1947 yılı içerisinde Maliye Bakanlığı'nda çeşitli görev ve kademelerde toplam 33 atama yapılmıştır. 1 Şubat Ticaret Bakanlığında, müşavir ataması yapılması. Dış ticaret dairesi reisliği müşavirliğine Hüseyin RG Kunter tayin edilmiştir. 1 Şubat Çalışma Bakanlığında üst kademe yönetici ataması yapılması. İstanbul bölge çalışma müdürlüğünün birinci sınıf iş RG müfettişliğine Ekrem Humbaracı tayin edilmiştir. Zamandizin kapsamında tek tek girişleri yapılan atamalar dışında 1947 yılı içerisinde Çalışma Bakanlığı'nda çeşitli görev ve kademelerde toplam 4 atama yapılmıştır. 1 Şubat Defterdarlıktan Çalışma Ba- Çalışma Bakanlığı Genel Müdürlüğü’ne Ankara def- RG kanlığı’na atama yapılması. terdarı Halil Sezai Erkut tayin edilmiştir. 2 Şubat Kiralar hakkındaki tasarı. 3 Şubat Milli Eğitim Bakanlığında Milli Eğitim Bakanlığı 2. sınıf müfettişliğine İsmail RG üst kademe yönetici atama- Hakkı Uludağ tayin edilmiştir. sı yapılması. 4 Şubat Kurulacak iplik ve dokuma fabrikaları. Milli Korunma Kanununun değiştirilen 30. maddesi C, 2 Şubat hükmü gereğince konut kiralarına yüzde yirmi ve di- 1947 ğer kiralara da yüzde elli zam yapılabilecektir.Ancak, bu durum özellikle mal sahipleri tarafından ve mal sahipleri ile sürekli bir tartışma içinde bulunmak zorunda kalan kiracılar tarafından da hoş karşılanmamıştır. Gazetenin haberine göre Beyoğlu'nda tahliye davaları yüzde üç yüz artmıştır. (C, 14 Nisan 1947) Yirmi beş senelik sanayi planında iplik ve dokuma C, 4 Şubat sanayimizin de geniş ölçüde değiştirilmesi kararlaştı- 1947 rılmış ve İsviçre, İngiltere ve Amerika'ya birçok yeni tesisler sipariş edilmiştir. Tesislerin 1951 yılına kadar bitirilmesi planlanmaktadır. 1947 Yılı 881 G Ay Olay Açıklama 4 Şubat Subaylar heyetine mahsus 4273 sayılı terfi kanununun 1. maddesinin A fıkrası ile 4460 sayılı kanunla değişen 16. maddesinin ABCD fıkralarının değiştirilmesi hakkında kanun tasarısının yayınlanması. Askeri terfi sistemi hakkında 22.05.1947 tarihli bir BCA: kanun tasarısı daha yayınlanmıştır. Ancak, 1947 yılı 30.18.1.2/ içinde bu iki kanun tasarısının yasalaştığına dair 113.10.2 Resmi Gazete’de bir kayıta rastlanmamıştır. (22.05.1947, BCA:30.18.1.2/113.34.7, 42278 sayılı subaylar heyetine mahsus terfi kanununun 4460 sayılı kanunla değişen 10. maddesinde değişiklik yapılması hakkında kanun tasarısı) 4 Şubat Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü memur ve hizmetlileri hakkında 5000 sayılı kanunun yayınlanması. 5000 sayılı kanun, Devlet Demiryolları ve Limanları RG İşletme Genel Müdürlüğü memur ve hizmetlilerinin ücretlerine dair olan 2847, 3173 ve 4620 sayılı kanunlarda değişiklik yapmaktadır. 3173 sayılı kanun 17.05.1937 ve 4620 sayılı kanun da 17.07.1944 tarihlidir. 23.01.1947 tarihli gazetede 16 dereceye karşılık gelen maaş miktarları açıklanmıştır. (C, 23 Ocak 1947) Kanunla memurlar 16 dereceye ayrılmış ve işçilerin baremi de 9 derece olarak belirlenmiştir. (C, 6 Ocak 1947) 5 Şubat 28.02.1945 tarihli ve 3/ 2222 sayılı kararla yürürlüğe konulmuş olan genel müfettişlikler görev ve yetkilerine dair yönetmeliğin 26. maddesinin değiştirilmesi hakkında 3/5248 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. Değişen maddeye göre; genel müfettişler, bakanlık RG veya genel müdürlüklerin, sermayesinin tamamı veya bir kısmı devlete ait bankalar ve bütün iktisadi devlet teşekküllerinin genel müfettişlik bölgelerine ayrıca gönderecekleri müfettişler; denetleme ve soruşturma sonunda yapacakları rapor ve fezlekelerin birer özetini genel müfettişliğe vereceklerdir. 5 Şubat Tunceli’de vali değişikliği Eski Tunceli vali ve komutanı Korgeneral Ekrem RG hakkında 3/5255 sayılı Ba- Baydar dördüncü genel müfettişliğe tayin edilmiştir. kanlar Kurulu kararının yayınlanması. 6 Şubat Savaş bürokrasisinin ticaret örgütlenmesi yapısında değişiklik yapan 3/5283 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. Ticaret Bakanlığı merkez ve iller teşkilatına eklenen RG kadrolardan bazılarının kaldırılması ve milli korunma kontrolörlükleri teşkilatına eklenmesi hakkında kararla daktilo, motosikletçi ve odacı olmak üzere toplam 245 memur kadrosu kaldırılmıştır. 6 Şubat Şeker pancarı desteklemesi hakkında 3/5284 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 1947 kampanyası için şeker pancarı fiyatlarının 4.50, RG 4.75 ve 5 kuruş olarak indirilmesi ve müstahsile teslim ettiği pancarın %1'i oranında prim verilmesi hakkındaki karara göre; bu fiyatların uygulanacağı ekim sahaları Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Ortaklığı tarafından tespit edilecektir. 7 Şubat İstanbul milletvekilliğine se- Kararın nedeni, Morkaya'nın askerlik görevini yerine RG çilen Burhan Cahit Morkaya- getirmediğinin anlaşılmasından kaynaklanmaktadır. 'nın seçim tutanağının reddi hakkında 1520 sayılı TBMM kararının yayınlanması. 11 Şubat İçişleri Bakanlığınca yerleşme adlarının değiştirilmesi. 882 Yönetim Zamandizini Kaynak Hatay ili sınırlarında bulunan Hanne çayı Kınalıçay, RG Kasar çayı Altınlıçay, Cebelisem Samandağı, Fevvar çayı Çakıllıçay, Habibnneccar dağı Nacardağı ve Mığır dağı Dazdağı olarak isimleri değiştirilmiştir. G Ay Olay Açıklama Kaynak 11 Şubat İçişleri Bakanlığında, kaymakam atamaları yapılması. İstanbul iline bağlı Sarıyer ilçesi eski kaymakamı RG Hüsnü Uğural, Balıkesir iline bağlı Burhaniye ilçesi kaymakamlığına ve Bursa iline bağlı M. Kemalpaşa ilçesi kaymakamı İsmail Vehbi Berk de İçişleri Bakanlığı genel müdürlüğü yardımcılığına atanmıştır. 12 Şubat Belediye gelirleri yasa tasa- Belediye gelirleri kanun tasarısı son şeklini alarak C, 12 rısı. meclise verilmiştir. Tasarıya göre; belediye gelir ver- Şubat 1947 gisinin yüzde yirmisi belediye payı olarak ayrılacak ve İçişleri Bakanlığı belediyelerin nüfuslarına göre paylaştıracaktır. Tasarı ayrıca belediyelerin bir diğer gelir kalemi olan resimlerin miktarlarını da belirlemektedir. (Belediye gelirleri ile ilgili yasal düzenleme ancak 1948 yılı içinde yapılabilinecektir.) 14 Şubat Danıştay’a atamalar hakkında 1521 sayılı TBMM kararının yayınlanması. Danıştay'da ihdas edilen altıncı daire başkanlığına RG Fazıl Özelçi ve üyeliklerine Tevkif Gerçeker ve Abdurrahman Şeref Hacaoğlu tayin edilmiştir. Zamandizin kapsamında tek tek girişleri yapılan atamalar dışında 1947 yılı içerisinde Danıştay'ın çeşitli dairelerinde 3 atama yapılmıştır. 14 Şubat Valilik atamalarına ilişkin 3/5341 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. Yozgat valisi Kazım Demirer Edirne valiliğine, Edir- RG ne valisi vekili Sıraccetin Sarac Bitlis valiliğine, eski valilerden Osman Şahinbaş Yozgat valiliğine, Çankaya kaymakamı Cemal Gönenç Ordu valiliğine, Kütahya vali vekili Etem Necip Yetkiner, Hakkari vali vekili Cahit Ortaç, Kayseri vali vekili Nazım Günesen ve Bolu vali vekili Kemal Hadımlı bulundukları iller valiliklerine tayin edilmişlerdir. 15 Şubat İstanbul’da belediye kapalı spor salonu yaptırılıyor. 1947 yılında İstanbul valisi ve belediye başkanı Dr. C, 15 Lütfi Kırdar'dır. Harbiye’de yapılması planlanan sa- Şubat 1947 lonun 2.5 milyon Liraya mal olacağı tahmin edilmektedir. 15 Şubat ABD ile kredi anlaşması hakkında 5002 sayılı kanunun yayınlanması. Türkiye Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri RG hükümetleri arasında 27 Şubat 1946 tarihinde Kahire'de imzalanan anlaşmaya ek olarak Ankara'da 6 Aralık 1946 tarihinde imzalanan anlaşmanın onanması hakkındaki yasaya konu olan Anlaşma, ABD tarafından satılığa çıkarılan teçhizat ve malzeme alımı için Türkiye'ye 10 milyon dolarlık kredi açılmasını öngörmektedir. 18 Şubat Bakan hakkında soruşturmaya ilişkin 1524 sayılı TBMM kararının yayınlanması. Ürgüplü, 13.11.1947 tarihli ve 6753 sayılı Resmi Ga- RG zete'de belirtilen nedenlerden ötürü Yüce Divan'a sevk edilmiştir. Karar, Gümrük ve Tekel eski bakanı Suat Hayri Ürgüplü hakkında soruşturma yapmak üzere kurulan karma komisyonun görev süresinin uzatılmasını öngörmektedir. 19 Şubat Ürdün’le dostluk anlaşmasının onanması hakkında 5003 sayılı kanunun yayınlanması. 5003 sayılı kanun, Türkiye ile Haşimi Şarkül Ürdün RG krallığı arasında Ankara'da 11 Ocak 1947 tarihinde imzalanan dostluk anlaşmasının onanması hakkındadır. Sekiz maddeden oluşan ve on yıl yürürlükte kalacak olan anlaşma iki ülke arasındaki anlaşmazlıkların Birleşmiş Milletler anlaşmasına uygun olarak barışçıl bir şekilde çözüleceğini bağıt altına almaktadır. 1947 Yılı 883 G Ay Olay 21 Şubat Sendikalar kurulmasına da- Tasarının görüşülmesinde çalışma bakanı grevin libe- C, 21 ir tasarı kabul edildi. ral bir rejimde doğru olabileceğini ancak Türkiye'nin Şubat 1947 devletçi bir rejim olduğunu söylemiştir. Gazetenin haberine göre DP ise işçilere grev hakkının verilmesini talep etmiştir. 21 Şubat Olağanüstü hal nedeniyle vergi ve resimlerde düzenleme hakkında 5004 sayılı kanunun yayınlanması. 21 Şubat Bucak müdürlerinin devir Kanun devir masrafları için her ay kesintiye tabi tu- RG masrafları hakkında 5005 tulmadan 40 Lira verileceğini hüküm altına almaktasayılı kanunun yayınlanması. dır. 21 Şubat Emniyet memurları aylıkla- Devlet memurlukları aylıklarının tevhit ve teadülüne RG rına ilişkin 5006 sayılı ka- dair olan 3656 sayılı kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin nunun yayınlanması. emniyet genel müdürlüğü kısmında bazı değişiklikler yapılmaktadır. 5006 sayılı kanunla 1939 tarihli 3656 sayılı kanunun (1) sayılı cetvelde derece, görev, sayı ve aylıkları yazılı memuriyetler çıkarılmıştır. 21 Şubat Jandarma memurları aylıklarına ilişkin 5007 sayılı kanunun yayınlanması. Devlet memurlukları aylıklarının tevhit ve teadülüne RG dair olan 3656 sayılı kanuna ek olarak 4644 sayılı kanuna bağlı (1) sayılı cetvelde değişiklik yapılmakta ve derece, görev, sayı ve aylıkları yazılı kadrolar kaldırılmaktadır. 21 Şubat Posta kanununa ek 2721 sayılı kanunun bazı maddelerinin değiştirilmesi hakkında 5008 sayılı kanunun yayınlanması. 5008 sayılı kanun gereğince genel bütçeye giren dai- RG reler, katma ve özel bütçeli daireler ve belediyeler posta hizmetlerine karşılık gelen ücretleri peşin olarak vermek zorundadırlar. Aynı amaçla aynı Resmi Gazete tarihli ve sayılı 5009 sayılı bir kanun daha bulunmaktadır. 24 Şubat Köy okulları ve enstitüleri teşkilat kanununun 25. maddesinin birinci fıkrasında değişiklik yapılması hakkında 5012 sayılı kanunun yayınlanması. 5012 sayılı kanuna göre; 18-50 yaşları arasında bulu- RG nan köy halkı köy okulları ve bina inşaatlarında yılda en çok 20 gün çalışmaya mecbur tutulabilecektir. Tasarı, 1 Ocak 1947 tarihinde Ankara milletvekili Hıfzı Oğuz Bekata tarafından yapılmıştır. (C, 1 Ocak 1947) Kanuna göre; köy halkından olan ya da 6 aydan beri o köyde oturan 18-50 yaşları arasındaki her vatandaş köy ve bölge okullarının yapımına katılacaktır. Çalışma süresi en çok 20 gündür. 24 Şubat Türk parasının kıymetini koruma hakkındaki 1567 sayılı kanun süresinin uzatılmasına dair 5014 sayılı kanunun yayınlanması. 5014 sayılı kanun 1567 sayılı Türk parasının kıyme- RG tini koruma hakkındaki kanunun uygulanmasını 3 yıl daha uzatmıştır. 25 Şubat Milletlerarası Para Fonu ile Milletlerarası İmar ve Kalkınma Bankası'na katılmak için hükümete yetki verilmesine dair 5016 sayılı kanunun yayınlanması. Kanunun ikinci maddesine göre; Milletlerarası Para RG Fonuna ve Milletlerarası İmar ve Kalkınma Bankasına yapılması gereken ödemeler, gelecek yıllar bütçesine konulacak ödeneklerden mahsup edilmek üzere, avans olarak icra olunabilir. Ancak, bu avansların toplamı, 86.000.000 ABD dolarını geçemeyecektir. 884 Yönetim Zamandizini Açıklama Kaynak 5004 sayılı kanun, olağanüstü vaziyet dolayısıyla ba- RG zı vergi ve resimlere zam icrasına dair olan 3828 sayılı kanuna ek 4040 ve 4226 sayılı kanunlarda bazı değişiklikler yapmaktadır. Kanuna göre; posta, telgraf ve telefon ücretlerinin yüzde onu milli savunma vergisi olarak hazineye yatırılacaktır. G Ay Olay Açıklama Kaynak 25 Şubat Yargıç ödeneklerine ilişkin 5017 sayılı kanunun yayınlanması. 5017 sayılı kanun, yargıç ödeneklerinin nasıl olaca- RG ğını düzenlemektedir. 26 Şubat İşçi ve işveren sendikaları ve sendika birlikleri hakkında 5018 sayılı kanunun yayınlanması. Kanun sendikanın tanımını yapmakta, sendikalara RG kimlerin katılabileceğini düzenlemekte, sendikalara hangi konuların yasak olduğu açıklanmakta ve sendikaların görevlerini ve haklarını belirtmektedir. 26 Şubat İş kazalarıyla meslek hastalıkları ve analık sigortaları hakkındaki 4772 sayılı kanunun bazı maddelerinin değiştirilmesine ve bazı maddelerinin kaldırılmasına dair 5019 sayılı kanunun yayınlanması. 5019 sayılı kanun doğum halinde ve iş kazasıyla RG meslek hastalığı sonucu olan ölümlerde sigortalı kadına ve erkeğe ödenecek paranın usulünü düzenlemektedir. 27 Şubat Bekçilerin görevleri hakTasarıya göre; bekçiler görevlerinden dolayı polisin C, 27 kında yeni bir kanun tasarı- ve polisin bulunmadığı yerlerde jandarmanın idaresi Şubat 1947 sı hazırlandı. altında olacaklardır. Tasarının diğer hükümleri bekçilerin nasıl seçilecekleri ve görevleri ile ilgilidir. 28 Şubat Cemal Nadir vefat etti. 28 Şubat Türkiye Cumhuriyeti ile Fransa Cumhuriyeti geçici hükümeti arasında hava ulaştırmalarına dair olan anlaşmanın onanması hakkında 5028 sayılı kanunun yayınlanması. Anlaşma iki ülke arasında sivil hava yollarının ve RG servislerinin kurulmasını ve işletilmesini düzenlemektedir. 28 Şubat Türkiye ile Çekoslovakya arasında ticarete ilişkin 5029 sayılı kanunun yayınlanması. 5 Aralık 1946 tarihinde Ankara'da imzalanan ticaret RG ve ödeme anlaşmalarıyla modüs vivendiye ek anlaşma ve bağlantılarının onanmasını düzenleyen anlaşma ile iki ülke arasındaki ticari mübadelelerin geliştirilmesi ve ödemelerin kolaylaştırılması amaçlanmaktadır. 28 Şubat İstanbul Bale Okulu’nun kurulmasına dair işlerde çalıştırılacak yabancı uzmana ait kadronun onanması. Milli Eğitim Bakanlığı İstanbul'da kurulması planla- BCA: nan bale akademisi için İngiltere'nin Royal Opera 30.18.1.2/ Covent Garden ve The Sadlers Wells Tyeatre tiyatro- 133.18.18 larının direktörü olan Misis Nanette de Velois ülkemize davet edilmiştir. (C, 8 Nisan 1947) 1 Mart Türkiye ile Yunanistan arasında ticarete ilişkin 5030 sayılı kanunun yayınlanması. İmza edilen ticaret ve ödeme anlaşması ile bağlantıla- RG rının yürürlük süresinin üç ay daha uzatılmasını hüküm altına alan anlaşma 1 Haziran 1945 yılında imzalanmıştır. 1 Mart Türkiye Büyük Millet Meclisinin çalışmaları hakkında TBMM kararının yayınlanması. 14 Nisan 1947 tarihine kadar TBMM çalışmalarına RG ara verilmesi meclis gündeminde görüşülecek önemli bir konu olmaması ve milletvekillerinin seçim bölgelerinde seçmenleriyle görüşmelerine fırsat verilmesinin istenmesinden dolayı alınmıştır. 3 Mart Başbakanlıktan. Üst kademe yöneticiliği ataması. Danıştay’da açık bulunan 2. sınıf yardımcılığa Ali RG Doğan Toran tayin edilmiştir. C, 28 Şubat 1947 1947 Yılı 885 G Ay Olay Açıklama 4 Mart Bretton Woods anlaşmalarının imzalanması hakkında 3/5434 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. Milletlerarası Para Fonu ve Milletlerarası İmar ve RG Kalkınma Bankası hakkındaki Bretton Woods anlaşmalarını Türkiye Cumhuriyeti hükümeti adına imza etmek üzere Washington büyük elçisi Hüseyin Ragıp Baydur ile Maliye Bakanlığı Hazine genel müdürü Sait Naci Ergin tayin edilmişlerdir. Karara göre; bu anlaşmalar gereğince her iki teşekküle gereken paranın ödenmesi ve gerekli işlemlerin yapılması için Maliye Bakanlığı'na yetki verilmiştir. 5 Mart İl özel idareleriyle belediyelerin vergi gelirlerine ilişkin 3/5261 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. İl özel idareleriyle belediyelerin vergi gelirlerine iliş- RG kin ellerinde bulunan iskele, rıhtım ve nehir geçitlerinden 1947 yılı içinde alınacak müruriye resim ve ücretlerine ait ilişik tarifelerin onanması hakkındaki kararla Ege, Akdeniz, Marmara ve Karadeniz bölgelerindeki iskele tarifeleri üç grup olarak düzenlemektedir. 6 Mart Ağrı’da idari bağlantı deği- Ağrı ili Eleşkirt ilçesine bağlı Yığıntepe, RG şikliklerinin yapılması. Mollaosman, Veretek ve Gevrigejo köyleri Ağrı merkez ilçesine bağlanmıştır. 6 Mart Kastamonu’da idari bağlan- Kastamonu ili Araç ilçesinin Mergüze bucağına bağlı RG tı değişikliklerinin yapılArazya, Kavak, Arazya Kel ve Arazya İmam köyleri ması. merkez ilçesinin Kuzyaka bucağına bağlanmıştır. 6 Mart Seyhan’dan Niğde’ye idari bağlantı değişikliklerinin yapılması. 6 Mart Kayseri’den Sivas’a idari Kayseri ili Bünyan ilçesinin Akkışla bucağına bağlı RG bağlantı değişikliklerinin ya- Deliler ve Kilise köyleri Sivas ili Şarkışla ilçesinin pılması. Gemerek bucağına bağlanmıştır. 6 Mart Eskişehir’den Ankara’ya idari bağlantı değişikliklerinin yapılması. Eskişehir ili Sivrihisar ilçesine bağlı Kösler, Ömerler, RG Gencalı, Kıranharmanı, Sazılar, Beylikköprü köyleri Ankara ili Polatlı ilçesine bağlanmıştır. 9 Mart İşçi kadınlara verilecek ödenek. Çalışma ve Sağlık Bakanlıkları'nın kararı ile işçi ka- C, 3 Mart dınlara gebelik, doğum ve emzirme durumlarında ve- 1947 rilecek ödeneklerin listesi bölge çalışma müdürlüklerine gönderilmiştir. 11 Mart Amerika'nın Türkiye ve Yunanistan'a yardımı. Truman, yarın kongreye sunacağı mesajda Türkiye'ye C, 11 150 milyon dolarlık kredi açılmasını isteyeceği ya- Mart1947 zılmaktadır. Truman bu kararın komünizmin Batı'ya doğru yayılmasını önleyebilmek için alındığını söylemiştir. (C, 12 Mart 1947) Yardım Ayan Meclisi'nde 22.04.1947 tarihinde (C, 23 Nisan 1947) ve Temsilciler Meclisi'nde ise 10.05.1947 tarihinde kabul edilmiştir. (C, 11 Mayıs 1947) 11 Mart Derneklerin unvan kullan- Bu kararla merkezi İstanbul'da kurulmuş bulunan RG ması hakkında 3/5488 sayı- Türk Talebe Birliği'nin milli unvanının kullanılmasılı Bakanlar Kurulu kararına izin verilmiştir. nın yayınlanması. 11 Mart Türk vatandaşlığına alınma hakkında 3/5507 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 886 Yönetim Zamandizini Kaynak Seyhan ili Karaisalı ilçesinin Kamışlı bucağına bağlı RG Üskül köyü Niğde ili merkez ilçesi Maden bucağına bağlanmıştır. Bu karar, Yugoslav uyruklu Mahmut Uçer ve eşi RG Rodna’ya ilişkindir. Ayrıca, 1947 yılı içinde toplam 2 kişi vatandaşlığa alınmıştır. Vatandaşlığa alınma İçişleri Bakanlığının teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile gerçekleşen bir işlemdir. G Ay Olay Açıklama Kaynak 13 Mart 7 kişinin Türk vatandaşlığından çıkarılması hakkındaki 07.06.1945 tarihli ve 3/2655 sayılı kararın Mustafa Galip'e ait hükmün kaldırılması hakkında 3/5219 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 1947 yılı içinde toplam 375 kişi vatandaşlıktan çıka- RG rılmıştır. Vatandaşlıktan çıkarılma İçişleri Bakanlığının teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile gerçekleşen bir işlemdir. Vatandaşlıktan çıkarmanın nedenleri, izin almadan yabancı devlet uyrukluğuna girme, yabancı devlet ordusunda askerlik yapma ve beş yıldan fazla süre içinde yurtdışında olanların konsolosluklarımıza kayıtlarını yaptırmamalarıdır. 14 Mart Özel kişiliğe ait krom madeninin tüzel kişiliğe devri hakkında 3/5328 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. Bu kararla Hatay ilinin İskenderun ilçesine bağlı RG Soğukoluk köyü ve yaylası civarında bulunan ve işletilmesi imtiyazı 27.10.1944 tarihli ve 3/1698 sayılı Fuat Ayman üzerinde olan krom madeni bütün hakları ve menfaatleri, taahhütleri ve borçlarıyla birlikte İstanbul'da Sazmaş-Sanayi ve Ziraat Makineleri Türk Anonim Ortaklığı'na devredilmiştir. 17 Mart Bazı madenler hakkında 3/5480 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. Bu kararla hurda bakır ile bakırın hurda halindeki ha- RG litalarının memleket dışına çıkartılması yasaklanmıştır. 17 Mart Milletvekilleri seçimi hakkında hazırlanan yönetmeliğin yürürlüğe konulması hakkında 3/5548 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 4918 sayılı kanuna dayanılarak hazırlanan milletve- RG killeri seçim kanununun 31. maddesi gereğince yapılacak yoklamanın zaman ve şekli, hazırlanan yönetmelikle yeniden düzenlenmiştir. Buna göre; il ve ilçe merkezlerinde saklanmakta olan seçim defterleri her yılın Haziran başında kontrol edilecek ve yoklamanın ne zaman yapılacağı önceden gazetelerle ve diğer araçlarca ilan edilecektir. 17 Mart Ticaret Ofisi Genel Müdür- Ticaret Ofisi Genel Müdürlüğü'ne Muzaffer Yeşim RG lüğü'ne atama yapılması tayin edilmiştir. hakkında 3/5570 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 18 Mart Askerlik Adliyesi Teftiş Kurulu Tüzüğü’nün yürürlüğe konulması hakkında 3/5460 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 19 Mart Madenlerden alınacak vergi Bu düzenlemeyle bütün imtiyazlı linyit madenlerin- RG hakkında 3/5479 sayılı Ba- den 1.4.1947 tarihinden itibaren %1 oranında resim kanlar Kurulu kararının ya- alınması kararlaştırılmıştır. yınlanması. 19 Mart Başbakanlıktan, vakıflar Hatay Vakıflar Müdürü Temel Ertaş bakanlık emrine RG müdürlüklerine üst yönetici alınmış ve yerine Şükrü Atay tayin edilmiş, Antalya atamaları. Vakıflar Müdürü Aziz Bakıoğlu Diyarbakır Vakıflar Müdürlüğüne ve Necip Emin Gönenli de Antalya Vakıflar Müdürlüğüne tayin edilmiştir. 19 Mart Ankara ili merkez ilçesinin Altındağ, Atıfbey, Yenidoğan, Aktaş mahallerini kapsamak, merkezi Yenidoğan olmak ve Altındağ adıyla anılmak üzere bir bucak kurulmuştur. 1631 sayılı Askeri Muhakeme Usulü Kanunu'nun 61. RG maddesine dayanılarak hazırlanan ve Danıştay'ca incelenmiş olan ilişik Askerlik Adliyesi Teftiş Kurulu Tüzüğü, askerlik adliyesinin teftiş kurulunun merkezini, görevlerini ve kimlerden oluşacağını düzenlemektedir. Ayrıca, aynı gün ve sayılı Resmi Gazetede Çorum RG İskilip, Çanakkale Lapseki, Kırklareli Demirköy, Sivas Divriği, Denizli Çal, Urfa Akçakale, Balıkesir Dursunbey, Hakkari Beytişebap, Van Merkez, Mardin Nusaybin, Denizli Tavas, Manisa Demirci ve Isparta Karaağaç ilçelerinin çeşitli köylerinde merkez değişiklikleri yapılmıştır. 1947 Yılı 887 G Ay Olay 20 Mart İzmir'de Emekçi Partisi ku- Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi'nin İzmir C, 20 Mart ranlar nezaret altında. teşkilatını kuran İbrahim Topçuğolu ve altı arkadaşı 1947 İstanbul sıkıyönetim komutanı Korgeneral Asım Tınaztepe'nin emriyle gözaltına alınmışlardır. 20 Mart Ürdün’e elçi atanması hakkında 3/5508 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. Merkezde orta elçi olan Bedri Tahir Şaman, Şarki RG Ürdün'e tayin edilmiştir. 21 Mart İçişleri Bakanlığından, mülki memur atamaları. Ankara belediye başkan yardımcılarından Tahsin RG Kayaalp, Çanakkale vali yardımcılığına tayin edilmiştir. 21 Mart İçişleri Bakanlığından, belediye başkanı seçimine onay. Sinop belediye başkanlığına Şevket Şekeroğlu'nun RG seçilmesi hakkında belediye meclisinin verdiği karar onanmıştır. 21 Mart İçişleri Bakanlığından, görev devri. Tunceli merkez belediye başkanlığı görevi valilik RG bünyesine alınmıştır. 21 Mart Çeşitli illerde idari bağlantı Antalya, Manisa, Ankara, Balıkesir, Giresun, Kasta- RG değişikliklerinin yapılması. monu, Konya, Muğla, Ordu, Tokat ve Hatay illerinde bazı köylerin ve mahallelerin bağlı bulundukları bucaklar ve köyler değiştirilmiştir. 22 Mart İstanbul Emniyet Sandığı Tüzüğü'nün yürürlüğe konulması hakkında 3/5581 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. İstanbul Emniyet Sandığı Tüzüğü, 3202 sayılı kanu- RG nun 25. maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. İstanbul Emniyet Sandığı, T.C. Ziraat Bankası'na bağlı ve onun teftiş ve denetimi altında olan bir kurumdur. Sandığın esas amacı, menkul ve gayrimenkul teminat gösterilmek kaydıyla düşük gelirlilere kredi sağlamaktır. 24 Mart Lisan öğrenen memurlara ikramiye verilecek. Hazırlanan tüzüğe göre; bir defaya mahsus olmak C, 24 Mart üzere lisan öğrenen memurlara bin Lira ikramiye ve- 1947 rilecektir. (Bu konudaki yasal düzenleme ancak yıl sonunda yapılabilecektir. BCA: 30.18.1.2/ 115.74.17) 25 Mart Konya elektrik şirketi bele- Yirmi yıl önce kurulmuş olan şirket 618 bin Liraya C, 25 Mart 1947 diyeye devredildi. belediyeye devredilmiştir. 26 Mart Memurlara ait yeni kanun tasarısı başbakanlığa verildi. 28 Mart Azınlık ve yabancı okul öğ- Milli eğitim müdürü Murad Uraz'ın açıklamalarına C, 28 Mart retmenleri. göre sayıları dört-beş bin civarında olan bu öğret- 1947 menlerin ders başı ücretlerine yapılan zamlar kendilerine bildirilmiştir. 29 Mart Ekonomi Bakanlığında memur atamaları. 888 Yönetim Zamandizini Açıklama Kaynak Tasarıya göre; bir memur 12 aylık maaşının yarısında C, 26 Mart fazlasıyla borca giremeyecek, siyasi partilere üye 1947 olamayacak ve ticari işletmelerde görev alamayacaktır. Bu düzenlemeyle Ekonomi tetkik kurulu başkanlığı RG uzmanlığına İhsan Uçul tayin edilmiştir. Ayrıca, zamandizin kapsamında tek tek girişleri yapılan atamalar dışında 1947 yılı içerisinde Ekonomi Bakanlığı'nda çeşitli görev ve kademelerde toplam 1 atama yapılmıştır. G Ay Olay Açıklama Kaynak 31 Mart Çorum, İzmir, Maraş, Muğla, Van, ve Yozgat illerinde idari bağlantı değişikliklerinin yapılması. Çorum ili Mecidözü ilçesinin Cemilbey bucağı ile RG bazı köy ve mahalleri, İzmir ili Tire ilçesinin köyleri, Maraş ili Pazarcık ilçesinin bazı köyleri, Muğla ilinin Fethiye ilçesinin Kestep bucağına bağlı Ada köyü, Van ili Başkale ilçesi Şevelan bucağına bağlı Peranis köyü ve Yozgat ili Yerköy ilçesinin bazı köylerinin bağlanacakları bucaklar değiştirilmiştir. 1 Nisan Kocaeli, Çorum, Mardin ve Kocaeli ili Geyve ilçesinin, Çorum ili Osmancık ilçe- RG Balıkesir’de idari bağlantı sinin, Mardin ilinin Derik ilçesinin, Balıkesir ilinin değişikliklerinin yapılması. Susurluk ilçesinin bazı köy ve köylerinin bağlı oldukları bucaklar değiştirilmiştir. 1 Nisan İçişleri Bakanlığından, belediye başkanı seçimine onay verilmesi. 1 Nisan Erzincan’da kaymakam yer Erzincan iline bağlı İliç ilçesi kaymakamı Lütfi Uraz RG değiştirmeleri. Erzincan ili Tercan ilçesine ve Tercan ilçesi kaymakamı da İliç ilçesine atanmıştır. 2 Nisan Yunan kralı George vefat etti. 2 Nisan Yunan yönetimine giren on 1945'te İngiltere'nin yönetimine giren on iki ada dün C, 2 iki ada. Yunanistan'ın idaresine bırakılmıştır. Yunan askeri Nisan idaresi bu durumun bütün devletler tarafından kabu- 1947 lüne kadar Ortadoğu İngiliz kara kuvvetleri komutanlığına bağlı olacağını açıklamıştır. 2 Nisan Ticaret Bakanlığından, istihlakin tanzimine dair 46 sayılı sirküler. 4 Nisan Çeşitli illerde idari bağlantı Kocaeli'nin Adapazarı, Konya'nın Beyşehir, Manisa'- RG değişikliklerinin yapılması. nın Merkez, Aydın'ın Nazilli, Kocaeli'nin Akmeşe ve Urfa'nın merkez ilçelerine bağlı bazı köylerinin bağlı oldukları bucaklar değiştirilmiştir. 7 Nisan Avukat stajyerleri imtihan- 3885 numaralı kanunun 4. maddesinin 2. fıkrasına RG larının nasıl olacağına dair göre hazırlanan yönetmeliğe göre; avukat stajyerleriyönetmeliğin yayınlanması. nin sınavları bakanlıkça Yargıtay başkan ve üyeleri arasından seçilecek 2 ve Ankara barosunda kayıtlı avukatlardan seçilecek bir üye ile hukuk ve ceza işleri müdürlerinden oluşacak bir kurul tarafından her yıl Ekim ve Mayıs aylarında Ankara'da yapılacaktır. 8 Nisan Özel idareler tasarısı. Kayseri belediye başkanlığına İbrahim Ergüven'in RG seçilmesi onanmıştır. Yerine kardeşi Paul geçmiştir. C, 2 Nisan 1947 Bu tamimle birlikte daha önceden aile başına ayda üç RG litre olarak verilen gazyağının miktarı dört litreye çıkartılmıştır. Tasarıyla il genel meclislerin yetkileri arttırılmakta, C, 8 Nisan meclisin kararları herhangi bir merciin onayına gerek 1947 duymamaktadır. Ayrıca, illerin bütçeleri önceden halka duyurularak halkın istekleri göz önünde bulundurulacaktır. Bütçenin üçte ikisi yol yapımına ayrılarak bucaklar ilçelere ve ilçeler de illere bağlanacaktır. Tasarının bir başka önemli yanı da merkezi yönetimle özel idarelerin yapacakları işlerin kesin olarak birbirinden ayrılmasıdır. 1947 Yılı 889 G Ay Olay Açıklama 8 Nisan Ara seçimlerin kesin neticesi dün tescil edildi. İstanbul'da yapılan ve Demokrat Parti'nin boykot et- C, 8 Nisan tiği ara seçimi kazanan altı milletvekili şunlardır: 1947 Akil Muhtar Özden, M. Kemal Öğe, Refet Bele, Mekki Hikmet Gelenbeğ, Ali Rıza Arı ve Fakaçelli. 10 Nisan Türkiye'nin en büyük milli sendikası. 5019 sayılı kanunla kurulmalarına karar verilen milli C, 10 sendikalardan birincisi ve en büyüğü olan maden Nisan 1947 kömür işçileri sendikasının ilk kongresi dün yapıldı. 13 Nisan İstanbul’da muhtar seçimi. İstanbul'da 301 mahalle muhtarlığı için seçim yapıl- C, 13 ması için İçişleri Bakanlığı İstanbul valiliğine tebli- Nisan 1947 gatta bulunmuştur. 14 Nisan Meclis bugün açılıyor. Tatilde olan meclis 15 Nisan'da ilk toplantısını yapa- C, 14 Nisan 1947 caktır. 16 Nisan Devlet iktisadi teşekkülleri için mühim kararlar. Denizyolları, demiryolları, posta ve telgraf, evkaf ve C, 16 tekel idarelerinin de devlet iktisadi teşekkülleri bün- Nisan 1947 yesine alınmaları kararlaştırılmıştır. Daha önceden 3460 sayılı kanun kapsamında Sümerbank, Etibank, Toprak Mahsulleri Ofisi, Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu ve Ziraat Bankası bulunmaktaydı. 16 Nisan İstanbul tüccar derneği ilk toplantısını yaptı. Dernek başkanı İzzet Akosman, hükümetin vatandaşa C, 16 güvenmeyerek durmadan tedbir aldığını iddia ederek Nisan 1947 iş aleminin serbest bırakılması gerektiğini ifade etmiştir. Akosman, bu durumun devletçiliğin yanlış yorumlanmasından kaynaklandığını aslında devletçiliğin ferdi işleri başarabilecek seviyeye getirme amaçlı olduğunu söylemiştir. 16 Nisan Çeşitli illerde idari bağlantı Aydın'ın merkez, Burdur'un Yeşilova, Çanakkale'nin RG değişikliklerinin yapılması. Ayvacık, Çankırı'nın Kuşunlu, Çoruh'un Hopa, Eskişehir'in Seyitgazi, Giresun'un merkez ilçelerine bağlı bazı köylerin ve Konya'nın Üçpınar bucağına bağlı bir köyün bağlı bulundukları bucaklar değiştirilmiştir. 18 Nisan Milli Kalkınma Partisi gene İstanbul'da yapılan kongrede Nazmi Günay başkanlı- C, 18 faaliyete geçti. ğa seçilmiştir. Günay, kongrede bütün idarecilerin Nisan 1947 "altı kanad" da yazılı altı kusurdan uzak durmaları gerektiğini belirtmiştir. Nuri Demirağ ile diğer üyeler arasında yaşanan tartışmalardan dolayı parti bölünme noktasına gelmiş ve Milli Birlik adıyla yeni bir parti kurulmasının çalışmaları başlamıştır. (C, 3 Haziran 1947) 19 Nisan Muhtar seçimleri hakkındaki tasarı. Meclise verilen tasarı dün görüşüldü. Tasarının en C, 19 dikkati çeken yanı daha önce gizli oyla yapılan se- Nisan 1947 çimlerin belediye ve özel idare seçimlerinde olduğu gibi açık oyla yapılmasını sağlamaktır. 19 Nisan İstanbul belediyesinde lüks merakı. Tahsisat ve gelir yetersizliğinden şikayet eden bele- C, 19 diyenin İtalya'dan 450 süs fidanı getirtmesi basında Nisan 1947 eleştirilmiştir. 19 Nisan İçişleri Bakanlığından, belediye başkanlığı seçimine onay verilmesi. Adana belediye başkanlığına Hazım Savcı'nın seçil- RG mesi onanmıştır. 890 Yönetim Zamandizini Kaynak G Ay Olay Açıklama Kaynak 19 Nisan Kars’ta kaymakam değişik- Kars iline bağlı Iğdır ilçesi kaymakamı Sadık RG likleri. Artukmaç, Kars'ın Kağızman ilçesine kaymakam olarak tayin edilmiştir. 22 Nisan 1941 akçalı yılı 5033 sayılı kesinhesap kanunun yayınlanması. Kesin hesap kanununa göre 1941 yılının giderleri RG 586.411.550; gelirleri ise 652.251.392 Lira olarak tespit edilmiştir. 24 Nisan Savaş döneminden 1942 takvim yılı bilançosunun onanması hakkında 5034 sayılı kanunun yayınlanması. Kanun 3780 sayılı Milli Korunma Kanunu'na göre RG yapılmış olup değişik cetvelde gösterilmiş olan harcamalara ait 1942 takvim yılı bilançosu ile kar ve zarar hesabının onanmasını göstermektedir. Aynı gün ve sayılı Resmi Gazetede ayrıca Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü, Devlet Hava Meydanları Genel Müdürlüğü, Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü, Orman Genel Müdürlüğü, Posta, Telgraf ve Telefon Genel Müdürlüğü ve Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün 1941 mali yılı kesin hesap kanunları yayınlanmıştır. 24 Nisan Devlet Demiryolları ve 5036 sayılı kanuna göre müdürlüğün giderleri RG Limanları İşletme Genel 55.252.867 Lira 82 kuruş iken; aynı yılın tahsilatı Müdürlüğü 1941 akçalı yılı 70.949.634 Lira 54 kuruştur. 5036 sayılı kesinhesap kanunun yayınlanması. 24 Nisan Devlet Havayolları Genel 5037 sayılı kanuna göre; müdürlüğün giderleri RG Müdürlüğü 1941 akçalı yılı 611.976 Lira 79 kuruş iken; aynı yılın tahsilatı 5037 sayılı kesinhesap ka- 739.152 Lira 78 kuruştur. nunun yayınlanması. 24 Nisan Hudut ve Sahiller Genel Müdürlüğünün 1941 akçalı yılı 5038 sayılı kesin hesap kanunun yayınlanması. 5038 sayılı kanuna göre; müdürlüğün giderleri RG 362.200 Lira 61 kuruş iken; aynı yılın tahsilatı 348.372 Lira 71 kuruştur. 24 Nisan Orman Genel Müdürlüğünün 1941 akçalı yılı 5039 sayılı kesinhesap kanunun yayınlanması. 5039 sayılı kanuna göre; müdürlüğün giderleri RG 5.070.737 Lira 40 kuruş iken; aynı yılın tahsilatı 6.649.741 Lira 57 kuruştur. 24 Nisan Posta, Telgraf ve Telefon Genel Müdürlüğünün 1941 akçalı yılı 5040 sayılı kesinhesap kanunun yayınlanması. 5040 sayılı kanuna göre; müdürlüğün giderleri RG 14.020.288 Lira 63 kuruş iken; aynı yılın tahsilatı 21.230.861 Lira 52 kuruştur. 24 Nisan Vakıflar Genel Müdürlüğünün 1941 akçalı yılı 5041 sayılı kesinhesap kanunun yayınlanması. 5041 sayılı kanuna göre; müdürlüğün giderleri RG 3.285.210 Lira 26 kuruş iken; aynı yılın tahsilatı 4.278.971 Lira 44 kuruştur. 25 Nisan Gümüşhane’de idari bağlantı değişikliği. Gümüşhane iline bağlı Gonca köyünün Gümüşhane RG ili belediye sınırları içine alınmasına dair Danıştay genel kurulunun 06.02.1947 günlü ve 47/15/23 sayılı kararı onanmıştır. 25 Nisan Maliye Bakanlığından, üst kademe yönetici ataması. Maliye müfettiş muavini İzzet Beşkardeş, Hakkı RG Özkazanç, Kemal Kurdaş ve Selahattin Özman beşinci sınıf maliye müfettişliklerine tayin edilmiştir. 1947 Yılı 891 G Ay Olay Açıklama 25 Nisan Milli Eğitim Bakanlığından, üst kademe yönetici ataması. Açık bulunan Milli Eğitim Bakanlığı başmüfettişliği- RG ne bakanlık özel okullar müdürü Nurattin Polvan tayin edilmiştir. 25 Nisan Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığından, üst kademe yönetici ataması. Antalya sağlık ve sosyal yardım müdürlüğüne eski RG sağlık ve sosyal yardım müfettişi Dr. Ziya Kazancıgil tayin edilmiştir. 25 Nisan Ulaştırma Bakanlığından Ulaştırma Bakanlığı müşavirliğine Emin Sargın tayin RG üst kademe yönetici atama- edilmiştir. Ayrıca, zamandizin kapsamında tek tek gisı. rişleri yapılan atamalar dışında 1947 yılı içerisinde Ulaştırma Bakanlığı'nda çeşitli görev ve kademelerde toplam 11 atama yapılmıştır. 26 Nisan Bazı illerde yapılan idari değişiklikler hakkında İçişleri Bakanlığı tarafından tamimname yayımlanması. Bingöl ilinin Dik köyüne bağlı İbrahiman mezrası RG mahalle halinde Harabe köyüne bağlanmış, Denizli ilinin Honoz bucağına bağlı Afşar köyünün tüzelkişiliği kaldırılmış ve Menteşe köyüne bağlanmış, İzmir ili Kuşadası ilçesine bağlı Aziziye köyünün adı Çamlık olarak değiştirilmiş, Kocaeli iline bağlı Karalar mahallesi bir köy haline getirilmiş, Malatya iline bağlı Mamadikli köyü Besni ilçesinin merkez bucağına bağlanmış, Besni ilçesine bağlı Terentil mahallesi Damdırmaz köyünden alınmış ve Yalangoz köyüne bağlanmış, Kahta ilçesi Tokaris bucağına bağlı Karamağara mahallesi Menzil köyüne bağlanmış, Muğla ili Yatağan ilçesinin Keçili ve Kozağaç mahalleleri Bağyaka köyünden alınarak Güvenesderesi köyüne bağlanmış ve Samsun ve Sinop illerinde bazı mahalleler bağlı bulundukları köyler değiştirilmiş ve bazı mahalleler birleştirerek köy haline getirilmiştir. 26 Nisan Ekonomi Bakanlığı’nın yaşanan çimento sıkıntısına yönelik aldığı tedbirler. Ülkede inşaatlarda kullanılacak çimento bulma konu- RG sunda bir sıkıntı yaşandığından Ekonomi Bakanlığı çeşitli tedbirler almıştır. Bu tedbirlere göre coğrafi konumlara göre iller sınıflandırılmış ve bazı iller çimentoyu Sivas, bazı iller de İstanbul fabrikalarından sağlayacaklar, özel inşaat sahipleri talep ettikleri çimentoya gerçekten ihtiyaç duyduklarını en yüksek mülki idare amirine onaylatacaklar ve perakende satış yapan bayilerin ne kadarlık alım yapabileceklerine dair valiler bir belge vereceklerdir. Bütün bu tedbirler çimentonun ihtiyaç fazlası kullanılmasının önüne geçmek içindir. (Bu konuda 15.05.1947 tarihli ve 6607 sayılı Resmi Gazete'de de bir tamim vardır.) 28 Nisan 3/561 sayılı mezbaha yapı tüzüğünün yayımlanması. Tüzük, şehir ve kasabalarda yaptırılacak veya restore RG edilecek mezbahaların koşullarını düzenlemektedir. 29 Nisan Belediye muhasebe usulü tüzüğünün 10, 12, 13 ve 43. maddelerinin değiştirilmesi hakkındaki 3/5663 sayılı tüzüğün yayımlanması. Bu maddeler belediye gelir ve gider bütçesinde bele- RG diye komisyonunun, belediye başkanının ve hesap işleri müdürü ve saymanlarının görevlerini düzenlemektedir. 30 Nisan Devlet Ziraat İşletmeleri Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu’nun maliye üyeli- RG Kurumu’nda üst yöneticili- ğine Ferit Hammal'ın tayin edilmiştir. ğe atanma hakkında 3/5716 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. 892 Yönetim Zamandizini Kaynak G Ay Olay Açıklama Kaynak 30 Nisan Sivas ve Tokat’ta idari bağ- Sivas ili Hefik ilçesinin İpsile bucağına bağlı Tığnis, RG lantı değişikliklerinin yaKozlu, Kurbetli, Heyvek, Zora, Gebeli, Degeryer, pılması. Gibis, Kulköy, Sarıveran, Karadiz, Göltepe köyleriyle bağlı mahaleleri Tokat ili Reşadiye ilçesine ve Tavza, Arzuman, Karkın, Bozkuş köyleriyle bağlı mahalleleri de Koyulhisar ilçesine bağlanmıştır. 2 Mayıs Başbakanlıktan, üst kademe yöneticiliği ataması. Açık bulunan Diyanet İşleri Başkanlığı'na başkan RG yardımcısı Ahmet Hamdi Akseki tayin edilmiştir. 2 Mayıs İçişleri Bakanlığından, mülki memur ataması. Açık bulunan üçüncü sınıf mülkiye müfettişliğine RG Bolu'nun Gerede ilçesi kaymakamı Niyazi Toker tayin edilmiştir. 2 Mayıs Konya’da kaymakam yer değiştirmesi. Konya iline bağlı Hadım ilçesi kaymakamı Vefik RG Altuğ Konya iline bağlı Karaman ilçesine tayin edilmiştir. 2 Mayıs Maliye Bakanlığından, üst kademe yönetici ataması. Açık bulunan Tahsilat Genel Müdür Yardımcılığına RG genel müdürlük şube müdürü Emin Banguoğlu tayin edilmiştir. 2 Mayıs Maliye Bakanlığından, üst kademe yönetici ataması. Açık bulunan Hakkari defterdarlığına Ankara hesap RG mütehassıslığından açıkta kalan Hüsnü Arman tayin edilmiştir. 2 Mayıs Tarım Bakanlığından, üst kademe yönetici ataması. Açık bulunan Ziraat İşleri Genel Müdürlüğüne ba- RG kanlık müşavirlerinden Fuat Eren tayin edilmiştir. 3 Mayıs Bursa’da yer isminin değiş- Bursa'ya bağlı Kestel bucağının adı İçişleri Bakanlığı RG tirilmesi. kararı ile Gürsu olarak değiştirilmiştir. 3 Mayıs Niğde’de idari bağlantı değişikliği yapılması. Niğde ili Ulukışla ilçesine bağlı Gökbez ve Postallı RG köylerinin Bor ilçesi Kemerhisar bucağına bağlanmıştır. 3 Mayıs Balıkesir’de idari bağlantı değişikliği yapılması. Balıkesir ili Bigadiç ilçesinin Konakpınar bucağına RG bağlı Dikkonak köyünün Bigadiç merkez bucağına ve Konakpınar bucağının da geri kalan köyleriyle birlikte Balıkesir merkez ilçesine bağlanmıştır. 3 Mayıs Milli Eğitim Bakanlığından, üst kademe yönetici ataması. Milli Eğitim Bakanlığı dördüncü sınıf müfettişliğine RG Kemal Ant ve ikinci sınıf müfettişliğe de Cevat Tiniç tayin edilmişlerdir. 5 Mayıs İçişleri Bakanlığından, mektupçu atanması. Bakanlık emrinde bulunan Salahattin Ulusalerk Siirt RG mektupçuluğuna tayin edilmiştir. 5 Mayıs Milli Eğitim Bakanlığından, üst kademe yönetici ataması. Açık bulunan Seyhan milli eğitim müdürlüğüne Ra- RG fet Onurlu tayin edilmiştir. 5 Mayıs Çalışma Bakanlığından, üst Açık bulunan İzmir çalışma bölge müdürlüğüne RG kademe yönetici ataması. Adana bölgesi eski ekonomi müdürü Necdet Azak tayin edilmiştir. 6 Mayıs 1947 yılı bütçe kanuna bağ- Bu değişiklikle yabancı memleketlere gönderilecek- RG lı (A) işaretli cetvelde deği- lerin yollukları adıyla yeniden açılan 3. maddeye şiklik yapılması hakkında 35.000 Lira olağanüstü ödenek konmuştur. 5042 sayılı kanunun yayımlanması. 1947 Yılı 893 G Ay Olay Açıklama Kaynak 7 Mayıs Üst kademe yönetici atan- Ankara'da kurulacak olan bina ve arazi vergileri itiraz RG masına ilişkin 3/5729 sayılı komisyonu başkanlığına Bolu eski valisi Durmuş Bakanlar Kurulu kararının Evrendilek tayin edilmiştir. yayımlanması. 7 Mayıs Üst kademe yönetici atan- Umumi Murakabe Heyeti üyeliğine Tarım Bakanlığı RG masına ilişkin 3/5735 sayılı Müsteşarı Süleyman Fehmi Kalaycıoğlu'nun tayin Bakanlar Kurulu kararının edilmiştir. yayımlanması. 9 Mayıs Köylüye toprak tevziine başlanıyor. Ankara, Urfa ve Malatya'da 16 Haziran'da devlet top- C, 9 Mayıs 1947 raklarının dağıtımı başlayacak. 10 Mayıs İçişleri bakanlığı kararı ile bazı illerde idari değişiklik yapılması. Balıkesir'in Ertuğrul kazasının Meryemdere ve RG Köyyeri köylerinin tüzelkişilikleri kaldırılarak mahalle haline getirilmiş ve Kuyualan köyüne bağlanmış, Çoruh'un Şavşat ilçesinin Yaşar köyünün tüzelkişiliği kaldırılarak mahalle halinde Cevizli köyüne bağlanmış ve Van'ın Gevaş ilçesinin Karkar köyünün Horotis, Meçikanis, Arkinis, Karkarmülk, Aht ve Tap mahaleleri birleştirlerek Horotis köyü oluşturulmuştur. 12 Mayıs İzmit bir sanayi şehri oluyor. Beş yıllık sanayi planına göre yapılacak fabrikaların C, 12 Mayıs önemli bir kısmı İzmit'te kurulacaktır. 1947 14 Mayıs Askeri okullar öğretmenleri Kanun askeri okullarda kimlerin öğretmen olarak ça- RG hakkında 5044 sayılı kanu- lışabileceklerini ve bu kişilerin alacakları maaşı dünun yayımlanması. zenlemektedir. Öğretmenlerin tayin edilmesinden milli savunma bakanlığı sorumludur. 14 Mayıs Şehir ve kasabalarda mahalle muhtar ve ihtiyar heyetleri teşkili hakkında 5046 sayılı kanunun yayımlanması. Şehir ve kasabalarda mahalle muhtar ve ihtiyar he- RG yetleri teşkiline dair olan 4541 sayılı kanunun bazı maddelerinde değişiklikler yapılmıştır. Yapılan değişikliklerle seçim döneminin dört yıl olduğu, ihtiyar heyetinin mahalle halkı tarafından ve muhtarın da ihtiyar üyelerince kendi aralarından seçileceği belirtilmektedir. Seçimler belediye başkanının başkanlığında belediye meclisi üyeleri arasından seçilecek dört üyeden ve o belediye sınırı içindeki mahalleler muhtarları arasından ad çekme usulüyle belirlenecek dört kişiden oluşmuş idare kurulunun gözetimi altında yapılacaktır. 15 Mayıs Manisa’dan Bolu’ya kaymakam atanması. Manisa'nın Alaşehir ilçesi kaymakamı Feyzi Tugay, RG Bolu'ya bağlı Düzce ilçesine tayin edilmiştir. 15 Mayıs İçişleri Bakanlığından, vali yardımcıları atamaları. Elazığ vali yardımcısı Ali Rıza Acar Afyon vali yar- RG dımcılığına ve Erzurum vali yardımcısı Alaattin Özgelen Elazığ vali yardımcılığına tayin edilmişlerdir. 15 Mayıs Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığından, üst kademe yönetici atanması. Sağlık ve sosyal yardım müfettişliğine Mardin sağlık RG ve sosyal yardım müdürü Dr. Şinasi Moran tayin edilmiş ve Mardin sağlık ve sosyal yardım müdürlüğüne de Dr. Fahri Arı getirilmiştir. 15 Mayıs Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığından, üst kademe yönetici atanması. Sağlık ve sosyal yardım müfettişliğine Elazığ sağlık RG ve sosyal yardım müdürü Dr. Nihat Eroğul tayin edilmiş ve Elazığ sağlık ve sosyal yardım müfettişliğine de Ödemiş hükümet tabibi Dr. Zeki Akdoğan getirilmiştir. 894 Yönetim Zamandizini G Ay Olay Açıklama Kaynak 15 Mayıs Tarım bakanlığı müsteşarlığına Süreyya Genca'nın tayin edilmesi. Aynı karar 12.08.1947 tarihli Resmi Gazete'de de yer RG almaktadır. (Eski Tarım Bakanlığı müsteşarı Süleyman Fehmi Kalaycıoğlu'ydu.) 22 Mayıs Milletlerarası Adalet Divanı’nın yargılama hakkının tanınmasına ilişkin 5047 sayılı kanunun yayımlanması. 5047 sayılı kanun, Milletlerarası Adalet Divanı statü- RG sünün 36. maddesinin ikinci fıkrasında derpiş olunan ve hukuki uyuşmazlıkların çözülmesi hususunda divanın yargı hakkını önceden tanımayı gerektiren ihtiyari kayda katılmayı hükme bağlamaktadır. Milletlerarası Adalet Divanı statüsü 26.06.1947 tarihinde Sanfransisko'da imzalanmıştır. 22 Mayıs Danıştay’da üst yönetici atanması hakkında 1533 sayılı TBMM kararının yayımlanması. Danıştay üyeliklerine Arif Onan, Cemal Yorulmaz ve RG İbrahim Senil tayin edilmişlerdir. 24 Mayıs Toprak Mahsulleri Ofisi'nin Bu kararla, susam alım ve satımında Toprak Mahsul- RG yetkilerinin düzenlenmesi- leri Ofisi yetkili kılınmıştır. ne dair 3/5736 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. 24 Mayıs Birleşmiş Milletler nezdinde hükümetimizi temsil edecekleri belirleyen 3/5819 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. 5023 sayılı kanunla kurulmuş olan daimi delegelik RG baş delegeliğine Roma büyükelçisi Selim Sarper ve delegeliğe de Kemal Süleyman Vaner tayin edilmişlerdir. 24 Mayıs Tokat’ta idari bağlantı değişikliği yapılması. Tokat ili Turhal ilçesinin Pazar bucağına bağlı Keşlik RG köyü Tokat ili merkez ilçesine bağlanmıştır. 24 Mayıs Seyhan’da idari bağlantı değişikliği yapılması. Seyhan ili Ceyhan ilçesine bağlı Karlık köyü Seyhan RG merkez ilçesine bağlanmıştır. 26 Mayıs Türk parası kıymetini koruma hakkında 3/5843 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu kararla Türk parası kıymetini koruma hakkında RG 13 sayılı karar yürürlüğe girmiştir. 13 sayılı karar Türk parasına ve dövize ilişkin uygulamaları düzenlemektedir. Buna göre Türkiye sınırları içinde döviz alım ve satım işlemleri ile ilgili olarak sadece bankalar yetkilidir. Yurtdışına çıkanlar ancak 100 Türk Lirası ile altın saat götürebileceklerdir. (C, 27 Mayıs 1947) 26 Mayıs İçişleri Bakanlığından, kaymakamlık atamaları yapılması. Malatya iline bağlı Darende ilçesi kaymakamı Cihat RG Mutver Malatya iline bağlı Arapkirt ilçesi kaymakamlığına, Elazığ iline bağlı Sivrice ilçesi kaymakamı Hüseyin Türkeş Bitlis iline bağlı Ahlat ilçesi kaymakamlığına, Bingöl iline bağlı Karlıova ilçesi kaymakamı Suphi İlbars Bingöl iline bağlı Genç ilçesi kaymakamlığına ve Tunceli iline bağlı Çemişgezek ilçesi eski kaymakamı Mehmet Çobanoğlu Elazığ iline bağlı Sivrice ilçesi kaymakamlığına tayin edilmişlerdir. 26 Mayıs Milli Eğitim Bakanlığından, üst kademe yönetici atanması. Milli Eğitim Bakanlığı dördüncü sınıf müfettişliğine RG Mesut Erginsav tayin edilmiştir. 26 Mayıs İçişleri Bakanlığından, mülki memur atanması. Necip Kandemir Ankara ili idare kurulu üyeliğine ve RG İlyas Sami Bilgin Seyhan il idare kurulu üyeliğine tayin edilmişlerdir. 1947 Yılı 895 G Ay Olay Açıklama 26 Mayıs İçişleri Bakanlığından, belediye başkanlığı seçimin onanması. Afyon belediye başkanlığına Tevfik Iscan'ın seçilme- RG si onanmıştır. 26 Mayıs Ekonomi Bakanlığından, üst Ekonomi bakanlığı tetkik kurulu uzmanlığına Hilmi RG kademe yönetici atanması. Özbilgen tayin edilmiştir. 26 Mayıs Tarım Bakanlığından, üst kademe yönetici atanması. Yüksek Ziraat Enstitüsü Rektörlüğü'ne Fazlı Faik RG Yeğül tayin edilmiştir. 26 Mayıs Bazı illerde yapılan idari değişiklikler hakkında İçişleri Bakanlığı tarafından tamimname yayımlanması. Bolu'nun Yakahamzabey köyüne bağlı Fındıcak ma- RG hallesi Yakamusluklar köyüne bağlanmış, Konya'nın Cihanbeyli ilçesine bağlı Gölcük yaylası mahalle halinde Zengicek köyüne bağlanmış ve Malatya'nın Hekimhan ilçesine bağlı Musu mezraası bağımsız bir köy haline getirilmiştir. 27 Mayıs İdarei Umumiyei Vilayet Kanunu’nda değişiklik yapılması hakkında 5048 sayılı kanununun yayımlanması. 5048 sayılı kanunla İdarei Umumiyei Vilayet Kanu- RG nu’nun 116. ve 140. maddeleri değiştirilmiştir. Kanun değişikliği genel meclis üyeleri ve il daimi komisyonu üyelerine toplantı süresince verilecek ücret miktarını düzenlemektedir. 27 Mayıs Devlet memurları aylıkları hakkında 5049 sayılı kanunun yayımlanması. 5049 sayılı kanun, devlet memurları aylıklarının tev- RG hit ve teadülüne dair kanunda değişiklik yapan 4598 ve 4988 sayılı kanunların bazı hükümlerinin değiştirilmesi hakkındadır. Olumlu hükümler içeren bu kanunla birlikte aylıklı ve ücretli memurlara her çocuk için 10 Lira çocuk zammı verilmekte ve evlat edinilen çocuklar için de bu hükümler uygulanmaktadır. 27 Mayıs Toprak mahsulleri vergisi artıklarının silinmesi hakkında 5050 sayılı kanunun yayımlanması. Bu kanunla birlikte daha önceden belirlenen toprak RG mahsulleri vergisinden henüz tahsil edilmemiş bulunan her türlü artıklar her türlü cezalarıyla birlikte silinmiştir. 28 Mayıs Ankara İmar MüdürlüAnkara İmar Müdürlüğü idare kurulu uzman üyeliği- RG ğü’nde uzman tayini hakne Orhan Alsaç tayin edilmiştir. kında 3/5790 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. 28 Mayıs Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu’nda üst yönetici tayini hakkında 3/5791 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu idare meclisi baş- RG kanlığına İstanbul milletvekili Atıf Bayındır tayin edilmiştir. 28 Mayıs Haşhaş ekilecek ve afyon sütü toplanacak bölgelerin tespit edilmesine ilişkin 3/ 5816 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu Bakanlar Kurulu kararı ile 38 ilin tamamında ya RG da belli bölgelerinde haşhaş ekimine izin verilmiştir. 29 Mayıs Türk vatandaşlığından çıkarma hakkındaki kararın kaldırılmasına ilişkin 3/5784 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. 3/5784 sayılı kararla Recai Nebil Baslo'nun Türk va- RG tandaşlığından çıkarılma işlemi durdurulmuştur. 1947 yılı içerisinde bu konuda benzer bir karar daha alınmıştır. 896 Yönetim Zamandizini Kaynak G Ay Olay Açıklama Kaynak 29 Mayıs Kırşehir’den Bolu’ya kaymakam nakli. Kırşehir'e bağlı Mucur ilçesi kaymakamı Faik RG Akoğlu, Bolu'nun Gerede ilçesine tayin edilmiştir. Faik Akoğlu'nun yerine tayin edilen Mahir İçöz de 17.07.1947'de Bursa mektupçuluğuna atanmıştır. 29 Mayıs Sivas’tan Burdur’a mülki memur nakli. Sivas'ın Kangal ilçesi eski kaymakamı İzzettin Aykut RG Burdur ili mektupçuluğuna tayin edilmiştir. 29 Mayıs Mecliste dünkü fırtınalı toplantı. Altı ilde sıkıyönetimin uzatılması ile ilgili görüşmeler sert tartışmalara neden oldu. Sıkıyönetim savaş nedeniyle tam yedi yıl önce ilan C, 29 edilmişti ve DP milletvekilleri bu nedenle sıkıyöne- Mayıs timin anayasaya göre ancak savaş hallerinde ilan edi- 1947 lebileceğini iddia etmektedirler. 30 Mayıs Guleman kromları hakkında 5051 sayılı kanunun yayımlanması. 5051 sayılı kanunla Guleman kromlarını keşfeden RG yüksek mühendis Abdullah Hüsrev Guleman'a ikramiye verilmesi kararlaştırılmıştır. 30 Mayıs Ankara’ya kaymakam tayini yapılması. Ziya Kasnakoğlu Ankara'nın Şereflikoçhisar kayma- RG kamlığına tayin edilmiştir. 30 Mayıs İçişleri Bakanlığından, üst kademe yönetici atanması. İçişleri Bakanlığı kararı ile İçişleri Bakanlığı vilayet- RG ler idaresi genel müdürlüğü şube müdürlüğüne ve İçişleri Bakanlığı mahalli idareler genel müdürlüğü şube müdürlüğüne birer tayin işlemi yapılmıştır. 30 Mayıs Dışişleri bakanlığından, üst Birleşmiş Milletler nezdindeki daimi delegelik müşa- RG kademe yönetici atanması. virliğine toplam 4 tayin yapılmıştır. 30 Mayıs Maliye Bakanlığından, üst kademe yönetici atanması. Gelirler genel müdürlüğü genel müdür yardımcılığına RG Ferruh Ali Saraçoğlu tayin edilmiştir. 30 Mayıs Milli Eğitim Bakanlığından, üst kademe yönetici atanması. Kadri Güney üçüncü genel müfettişlik milli eğitim RG müşavirliğine tayin edilmiştir. 31 Mayıs Muhtar seçimleri dün yapıldı. İstanbul’da yapılan muhtar seçimlerine DP katılma- C, 31 mıştır. Seçime katılım oranının % 41 olduğu söylen- Mayıs 1947 mektedir. 2 Haziran Afyonkarahisar milletvekili Kemal Özçoban'ın milletvekili dokunulmazlığı hakkında 1535 sayılı TBMM kararının yayımlanması. Özçoban hakkındaki suçun anayasanın 12 ve 27. RG maddelerinde yazılı suçların dışında kaldığı anlaşıldığından kovuşturma ve soruşturma dönem sonuna bırakılmıştır. (Yıl içinde aynı gerekçe ile 22 milletvekili hakkında aynı karar verilmiştir.) 2 Haziran Altı ilde ilan edilmiş sıkıİstanbul, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Çanakkale ve RG yönetimin altı ay daha uza- Kocaeli illerinde 23.11.1940 tarihinde sıkıyönetim tılması hakkında 1540 sayı- ilan edilmiştir. lı TBMM kararının yayımlanması. 4 Haziran Çiftçiyi topraklandırma tüzüğünün yürürlüğe girmesi hakkında 3/5842 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Tüzük, çiftçilere ait çeşitli bilgileri içeren bir kütük RG tutulacağını, arazinin devlet mi yoksa kişisel bir arazi mi olduğunun nasıl belirleneceğini, kamulaştırmada hangi hükümlerin geçerli olduğunu ve kişilere arazilerin nasıl verileceğini düzenlemektedir. 1947 Yılı 897 G Ay Olay 4 Haziran Vakıflar Genel MüdürlüVakıflar Genel Müdürlüğü idare kurulu başkanlığına RG ğü’nde üst yönetici atanAziz Akyürek'in tayin edilmiştir. masına ilişkin 3/5864 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. 4 Haziran Başbakanlıktan., üst kademe yönetici atanması. İstatistik genel müdürlüğü müşavirliğine Ratip RG Yüceuluğ tayin edilmiştir. 4 Haziran Bursa ve Manisa’da kaymakam tayinleri yapılması. Bursa'nın Mucur ilçesi kaymakamlığına Mahir RG İçöz'ün, Bursa'nın Orhangazi ilçesi kaymakamlığına Hakkı Türemen'in ve Manisa'nın Alaşehir ilçesi kaymakamlığına Nazım Öner'in tayin edilmesi. 6 Haziran Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü teşkilat ve vazifeleri hakkındaki 1042 sayılı kanuna ek 5054 sayılı kanunun yayımlanması. 5054 sayılı kanun ödenek yetersizliği durumunda RG harcanması gerekli miktarı ödemeye genel müdürlüğün yetkili olduğunu düzenlemektedir. 6 Haziran Kadastro ve tapu tahriri ka- 5055 sayılı kanun, kadastro ve tapu tahriri kanunu- RG nunu hakkında 5055 sayılı nun 43. maddesini değiştirmektedir. Kanun kadastro kanununun yayımlanması. memurlarına verilecek gündelik ve demirbaş eşyaları düzenlemektedir. 7 Haziran Adalet Bakanlığından, üst Tapu ve kadastro genel müdürlüğü teftiş kurulu baş- RG kademe yönetici ataması ya- kanlığına Vehbi Oran ve merkez kadastro müdürlüpılması. ğüne Fikri Gürzomar atanmışlardır. 7 Haziran İçişleri Bakanlığından, mek- Salahattin Ulusaler Amasya mektupçuluğuna tayin RG tupçu tayini yapılması. edilmiştir. 10 Haziran Hububat alımı ve satımı hakkında 3/5925 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu kararla birlikte 1947-1948 mahsul yılında toprak RG mahsulleri ofisi tarafından satın alınacak hububat niteliklerinin ve fiyatının tespitine dair olan ilişik K/626 sayılı karar yürürlüğe konulmuştur. Bu karar beş hububatın alım fiyatlarını ve satın almada taşıması gereken nitelikleri düzenlemektedir. 11 Haziran Ruslar'a karşı Avrupa Birleşik Devletleri. Amerikan kongresi Avrupa Birliği kurulmasına taraftar bir tutum sergilemektedir. Yıl içerisinde gazetelerde en çok yer alan haberlerden C, 11 biri de Rusya'nın Avrupa'da izlediği yayılmacı siya- Haziran sete engel olabilmek için Avrupa Birliği'nin oluştu- 1947 rulması düşüncesidir. 12 Haziran İhtira beratları hakkında 5059 sayılı kanunun yayımlanması. 5059 sayılı kanun, Almanlara ait ihtira beratlarının RG kamunun faydalanmasına konmasına ilişkili olarak Milletlerarası Tamirat Ajanlığında üye bulunan devletler arasında 27 Temmuz 1946 tarihinde Londra'da imza edilen anlaşmaya Türkiye hükümetinin katılmasını düzenlemektedir. Dokuz maddeden oluşan anlaşma daha önceden Almanlar'a ait olup şimdi bu hükümetlerin tasarrufunda veya kontrolü altında bulunan ihtira beratlarının tabi olacakları muameleyi tespit etmektedir. 898 Yönetim Zamandizini Açıklama Kaynak G Ay Olay Açıklama Kaynak 12 Haziran Türkiye ile BelçikaLüksemburg Ekonomik Birliği arasında ticaret ve ödemeye ilişkin 5060 sayılı kanunun yayımlanması. Bu kanunla Türkiye ile Belçika-Lüksembourg Eko- RG nomik Birliği arasında Ankara'da imzalanan ticaret ve ödeme anlaşmaları ile modüs vivendi onanmıştır. Anlaşma altı maddeden meydana gelmekte ve iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin mevcut ithalat ve ihracat rejimlerine göre yapılacağını hüküm altına almaktadır. 12 Haziran İstanbul belediyesinin mali durumu. İçişleri Bakanlığı, teftiş heyeti Feyzi Gürel'in başkan- C, 12 lığında İstanbul belediyesinde incelemeler yapmak- Haziran tadırlar. Bu incelemenin temel konusu belediyenin 1947 harcamalarının beşte dördünün memur maaşlarına ayrıldığı iddiasıdır. Bu amaçla teftiş heyeti memur çıkarımının ilk tasarruf girişimi olduğunu düşünmektedir. İstanbul belediyesi ekonomik olarak gerçekten zor günler geçirmektedir. Belediye meclisinin bir toplantısında Abdülkadir Karamürsel "Bu çıkmazdan ya hükümet bizi çıkarır, yahut biz buradan ayrılır gideriz. Para bulamayız." demiştir. (C, 14 Haziran 1947) 13 Haziran İçişleri Bakanlığından, idari bağlantı değişikliği. 4993 sayılı kanunla kurulmuş olan Altıntaş ilçesinin RG merkezi Kurtköy olmuş ve ilişik cetvelde adları yazılı köyleri kapsamak üzere sınırlandırılmıştır. 13 Haziran 3460 sayılı kanun gereğin- Resmi Gazete'de toplam 11 kuruma ilişkin genel ku- RG ce devlet ekonomi kurum- rul kararı bulunmaktadır. ları 1945 yılı bilanço ve kar ve zarar hesaplarıyla işlemlerini inceleyen genel kurul kararlarının yayımlanması. 17 Haziran Jandarma kanununda değişiklik yapılmasına dair 5061 sayılı kanunun yayımlanması. 5061 sayılı kanunla Jandarma kanununun 12. madde- RG si değiştirilmiş ve bu kanuna geçici bir madde eklenmiştir. 12. madde, 10.06.1930 tarihli jandarma kanununun jandarma subaylarının yükselmesine ilişkin hükümleri düzenlemektedir. 17 Haziran New-York'ta toplanan Milletlerarası konferansında kabul ve imza edilen belgelerin onanmasına dair 5062 sayılı kanunun yayımlanması. Milletlerarası Sağlık Konferansı Nihai Senedi, Dünya RG Sağlık Teşkilatı Anayasası ve diğer belgeler 19.06.1946-22.07.1946 tarihleri arasındaki toplantılarda hazırlanmıştır. 17 Haziran Roma Milletlerarası Tarım 5063 sayılı kanunla Milletlerarası Tarım Enstitüsü'- RG Enstitüsü'ne dair 5063 sayı- nün kaldırılması ve görev ve alacaklarının Birleşmiş lı kanunun yayımlanması. Milletler yiyecek ve tarım kuruluna devri hakkında Roma'da 30 Mart 1946 tarihinde imzalanan protokolün onanması kabul edilmiştir. Türkiye, Roma Milletlerarası Tarım Enstitüsü'ne Lozan Antlaşması'nın 99. maddesinin 4. fıkrası gereğince üye olmuştur. 17 Haziran İşçilerin çalışma mesaileri hakkında 3/5931 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu karar, çimento fabrikaları taş ocaklarında çalışan RG işçilere yöneliktir. K/695 sayılı kararın yürürlüğe konulmasını sağlayan 3/5931 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile işçilerin 3 günde üç saate kadar fazla çalıştırılmalarına izin verilmiştir. 1947 Yılı 899 G Ay Olay 18 Haziran Devlet memurları aylıkları- Bu kanun, devlet memurları aylıklarının tevhit ve te- RG na dair 5064 sayılı kanunun adülüne dair olan 3656 sayılı kanunun bazı maddeleyayımlanması. rinin değiştirilmesi ve bu kanuna bazı maddeler eklenmesi hakkındadır. 5064 sayılı kanunla 30.06.1939 tarihli 3656 sayılı kanuna 21.06.1947 tarihli ve 4598 sayılı kanunla eklenmiş olan 6, 7, 8 ve 9. maddelerinin de uygulanacağı belirtilmektedir. 18 Haziran İçişleri Bakanlığı memurla- 5065 sayılı kanun, devlet memurları aylıklarının tev- RG rı aylıklarına dair 5065 sa- hit ve teadülüne dair olan 3656 sayılı kanuna bağlı yılı kanunun yayımlanması. (1) sayılı cetvelin İçişleri Bakanlığı kısmında değişiklik yapmaktadır. Bu kanunla (1) sayılı cetvele 125 Lira aylıklı bir müsteşarlık görevi eklenmiştir. 18 Haziran İçişleri Bakanlığı örgütlenmesinde değişiklik yapılmasına dair 5066 sayılı kanunun yayımlanması. 5066 sayılı kanun, İçişleri Bakanlığı merkez kuruluş RG ve görevleri hakkındaki kanunun bazı maddelerini değiştirmektedir. Yapılan değişiklikle İçişleri Bakanlığının merkez teşkilatı iki müsteşar, iki müsteşar yardımcısı ve on bir daireden oluşmaktadır. 18 Haziran İstanbul telefon tesislerine dair 5067 sayılı kanunun yayımlanması. Bu kanun, İstanbul telefon tesislerinin tesellüm ve iş- RG letme muameleleri hakkındaki 12.04.1936 tarihli ve 3054 sayılı kanunun 3. ve 4. maddelerini kaldırmaktadır. (RGT:20.06.1936, 3335) 18 Haziran İzmir telefon tesislerine da- Bu kanun, İzmir telefon tesislerinin tesellüm ve iş- RG ir 5068 sayılı kanunun ya- letme muameleleri hakkındaki 24.06.1938 tarihli ve yımlanması. 3488 sayılı kanunun 3. ve 4. maddelerini kaldırmaktadır. (RGT:09.07.1938, 3955) 18 Haziran Posta, Telgraf ve Telefon İşletme Genel Müdürlüğü örgütlenmesine dair 5069 sayılı kanunun yayımlanması. 5069 sayılı kanunla Posta, Telgraf ve Telefon İşletme RG Genel Müdürlüğü kuruluş ve görevleri ve memur hakkındaki 05.07.1943 tarihli ve 4454 sayılı kanunun 37, 38 ve 39. maddelerinin 1948 yılı sonuna kadar uygulanmaması kararlaştırılmıştır. 18 Haziran Memur ve hizmetlilere verilecek olağanüstü zam hakkındaki 4178 sayılı kanuna ek 5070 sayılı kanunun yayımlanması. 28.01.1942 tarihli ve 4178 sayılı kanun, memur ve RG hizmetlilere verilecek olağanüstü zamları düzenlemekte ve 5070 sayılı kanunla 3656 sayılı kanunun geçici 4. maddesine giren aylıklı vaizler hakkında da uygulanacağını belirtmektedir. 18 Haziran Yerleşim yeri kurulması hakkında 5071 sayılı kanunun yayımlanması. 5071 sayılı kanunla 15 yeni ilçenin kurulması karar- RG laştırılmıştır. Bu kanunla birlikte ayrıca Diyanetişleri Başkanlığı, İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'ne derece, görev ve sayıları belirtilen kadrolar eklenmiştir. 18 Haziran Hazine tahvilleri hakkında 5072 sayılı kanunun yayımlanması. Bu kanun, yüzde beş faizli hazine tahvilleri ihracına RG dair olan kanunun bazı maddelerini değiştirmektedir. 5072 sayılı kanuna göre; devlet iç borçlanma tahvillerine yatırılacak paralar Haziran ve Aralık ayları sonlarında yapılacak altı aylık hesap özetlerinin gösterdiği miktarlar üzerinden hesaplanacaktır. 18 Haziran Gelecek yıllara geçici yüklenmelere girişilmesi hakkında 5073 sayılı kanunun yayımlanması. 5073 sayılı kanun, Devlet Demiryolları ve Limanları RG İşletme Genel Müdürlüğü ihtiyaçları için gelecek yıllara geçici yüklenmelere girişilmesi hakkındaki 4515 sayılı kanunda değişiklik yapılmasını öngörmektedir. 900 Yönetim Zamandizini Açıklama Kaynak G Ay Olay Açıklama Kaynak 5073 sayılı kanuna göre Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü 30.000.000 Lirayı geçmemek ve en çok yirmi yılda ödenmek üzere 385.000.000 Liraya kadar gelecek yıllara geçici yüklenmelere girişmeye Ulaştırma Bakanlığının yetkisi dahilinde girebilir. 18 Haziran Gelecek yıllara geçici yüklenmelere girişilmesi hakkında 5074 sayılı kanunun yayımlanması. 5074 sayılı kanun, Devlet Denizyolları ve Limanları RG İşletme Genel Müdürlüğü ihtiyaçları için gelecek yıllara geçici yüklenmelere girişilmesine dair olan 4844 sayılı kanun ile genel müdürlüğün 1947 yılı bütçe kanununda değişiklik yapılmasını öngörmektedir. 5074 sayılı kanuna göre 150 Milyon Liraya kadar gelecek yıllara geçici yüklenmelere girişmeye Ulaştırma Bakanı yetkilidir. Ayrıca yazılı borçlanma ve bono çıkarma yetkisi 90 milyon Lira arttırılmış ve borçlanma süresi de otuz yıla çıkartılmıştır. 18 Haziran Gelecek yıllara geçici yüklenmelere girişilmesi hakkında 5075 sayılı kanunun yayımlanması. 5075 sayılı kanun, demiryolları ve limanları inşaatı RG için gelecek yıllara geçici yüklenmelere girişilmesi hakkındaki 4643 sayılı kanunda değişiklik yapılmasını öngörmektedir. 5075 sayılı kanunla Irak ve İran sınırlarında yapılmakta olan demiryolu inşaatı için 40 milyon Liralık geçici yüklenme 160 milyon Liraya çıkartılmıştır. 18 Haziran Gelecek yıllara geçici yüklenmelere girişilmesi hakkında 5076 sayılı kanunun yayımlanması. 5076 sayılı kanun, Devlet Hava Meydanları Genel RG Müdürlüğü ihtiyaçları için gelecek yıllara geçici yüklenmelere girişilmesi hakkındaki 4860 sayılı kanunda değişiklik yapılmasını öngörmektedir. 5076 sayılı kanuna göre 1947 yılı için 8 milyon ve geri kalan yıllar için 12 milyon Lirayı geçmemek üzere 13 milyon Liraya kadar geçici yüklenmelere girişmeye Ulaştırma Bakanı ve Maliye Bakanı yetkilidir. 18 Haziran Roma büyükelçiliğine tayin Roma büyükelçiliğine Dışişleri Bakanlığı umumi ka- RG yapılması hakkında 3/5946 tibi Feridun Cemal Erkin tayin edilmiştir. sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. 19 Haziran Kömür satış ve tevzi hakkındaki yönetmeliğin yayımlanması. Yönetmelik, 2/12899 ve 2/18109 sayılı Bakanlar Ku- RG rulu kararıyla yürürlüğe konulmuş olan 5 ve 348 sayılı koordinasyon heyeti kararı ile verilen yetkiye dayanılarak tanzim edilen kömür satış ve tevzini düzenlemektedir. Bu yönetmeliğe göre; Türkiye kömür satış ve tevzi müessesesinden kömür alanlar Ekonomi Bakanlığı'na hitaben Türkiye kömür satış ve tevzi kurumuna bir ihtiyaç beyannamesi vermeye mecburdurlar. 19 Haziran Meclisin tatile girmesi. Meclis 25 Ağustos'a kadar tatile girmiştir. 20 Haziran Subayların terfisine dair 5078 sayılı kanunun yayımlanması. 5078 sayılı kanun, subaylar heyetine mahsus terfi ka- RG nununun 4460 sayılı kanunla değişen 10. maddesinde değişiklik yapmaktadır. Değişen 10. maddeye göre bütün subayların terfiye hak kazanmaları için her rütbede belirli bir süre geçirmeleri gerekmektedir. Kanunda bu süreler ayrıntılı olarak gösterilmiştir. C, 19 Haziran 1947 1947 Yılı 901 G Ay Olay Açıklama 20 Haziran Bankalar ve devlet müesseseleri memurları aylıkları hakkında 5079 sayılı kanunun yayımlanması. 5079 sayılı kanun, bankalar ve devlet müesseseleri RG memurları aylıklarının tevhit ve teadülü hakkındaki 3659 sayılı kanunda değişiklik yapan 4621 sayılı kanunun 6. maddesinin değiştirilmesini öngörmektedir. 5079 sayılı kanuna göre bu kurumlar memurlarına her çocuk için 10 Lira aylık çocuk zammı verecektir. Ayrıca, kanun hangi hallerde bu haktan yararlanılamayacağını da düzenlemektedir. 21 Haziran Memur ve hizmetlilerinin ücretlerine dair 5080 sayılı kanunun yayımlanması. 5080 sayılı kanun, Devlet Demiryolları ve Limanları RG İşletme Genel Müdürlüğü memur ve hizmetlilerinin ücretlerine dair olan kanunda değişiklik yapan 4620 ve 5000 sayılı kanunların bazı hükümlerinin değiştirilmesini düzenlemektedir. Değişiklikler, memur, hizmetli ve işçilere verilecek çocuk zammı ile ilgilidir. 21 Haziran Edremit belediye başkanı Cevdet Denizer'in cezasının affına dair 5081 sayılı kanunun yayımlanması. Bu kanunla başkana verilen 2 ay 27 günlük hapis ce- RG zası affedilmiştir. Edremit belediye başkanı Milli Korunma Kanunu'na muhalefetten suçlanmıştır.(BCA: 13.06.1947/ 30.1.0.0/53.315.8) 21 Haziran Köy sağlık örgütlenmesine dair 5082 sayılı kanunun yayımlanması. Bu kanun, köy ebeleri ve köy sağlık memurları teşki- RG latı yapılmasına ve 3017 sayılı Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı kuruluş ve memurları kanununun bazı maddelerinin değiştirilmesine ilişkindir. 5082 sayılı kanuna göre; binaların yapılmasında ve genişletilmesinde kadınların çalıştırılması yasaktır. 21 Haziran Devlet Hava Yolları Genel Müdürlüğü 1947 yılı bütçe kanununa bağlı (A) işaretli cetvelde değişiklik yapılması hakkında 5083 sayılı kanunun yayımlanması. 5083 sayılı kanunla hava ve yer taşıtları giderleri bö- RG lümünden 10.000 Lira baskı, yayım ve propaganda giderlerine aktarılmıştır. 21 Haziran Tekel Genel Müdürlüğü 1947 yılı bütçe kanununa bağlı (A) işaretli cetvelde değişiklik yapılması hakkında 5084 sayılı kanunun yayımlanması. 5084 sayılı kanunla kira karşılığı bölümüne 243.000 RG Lira ve kaçağı önleme ve kovalama giderleri bölümüne 25.000 Lira eklenmiştir. Ayrıca, milletlerarası kongreler giderleri bölümüne de 60. 000 Lira ödenek konmuştur. 21 Haziran Vakıflar Genel Müdürlüğünün 1947 yılı bütçe kanununa bağlı (A) ve (R) işaretli cetvellerde değişiklik yapılması hakkında 5085 sayılı kanunun yayımlanması. 5085 sayılı kanunla yapı ve onarma işleri bölümüne RG 200.000 Lira ek ödenek konmuştur. 21 Haziran Şeker ve glikozdan alınan munzam istihlak vergilerinde yapılan indirmelerin onanması hakkında 5086 sayılı kanunun yayımlanması. 5086 sayılı kanunla kesme şekerin kilosu 130 kuruşa RG ve toz şekerin kilosu da 100 kuruşa indirilmiş ve glikozda da toplam 5 kuruşluk indirim yapılmıştır. 902 Yönetim Zamandizini Kaynak G Ay Olay Açıklama Kaynak 21 Haziran Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı memur kadroları hakkında 5087 sayılı kanunun yayımlanması. Bu kanunla Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı kuru- RG luş ve memurları kanununa bazı hükümler eklenmesine dair olan 4862 sayılı kanuna bağlı kadro cetvelinde değişiklik yapılmaktadır. 5087 sayılı kanunla (1) sayılı cetveldeki kadroların yerine (2) sayılı cetveldeki derece, görev, sayı ve aylıkları belirtilen kadrolar getirilmiştir. 21 Haziran Kazanç, muvazene ve iktisadi buhran vergileri hakkındaki kanunların bazı hükümlerinin değiştirilmesine dair 5088 sayılı kanunun yayımlanması. 5088 sayılı kanun işçilerin gündeliklerinin belirlen- RG mesi ve muaf tutulacak oranlarıyla ilgilidir. Bu kanuna göre, ayda 60 Lira'ya kadar ücret alan işçilerden vergi alınmayacak ve 60 Lira'dan fazla ücret alan işçilerin ise bu miktardan sonraki ücretleri vergilendirmeye tabi tutulacaktır. Maden ocaklarında yeraltında çalışan işçiler bu vergilerden muaf tutulmuştur. 21 Haziran 1947 yılı bütçe kanununda değişiklik yapılması hakkında 5090 sayılı kanunun yayımlanması. Bu kanunla 1947 yılı bütçe kanununa bağlı (A) işa- RG retli cetvelde değişiklik yapılmış ve çeşitli tertiplere aktarma yapılmıştır. 21 Haziran Zirai kombinalar idaresi hakkında 3/5944 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu kararla K/363 sayılı kararla zirai kombinalar ida- RG resine tahsis edilen sermayenin kullanılacağı bazı işlere dair olan ilişik K/697 sayılı karar yürürlüğe konulmuştur. 697 sayılı karara göre zirai kombinalar idaresi, köylü ve çiftçilere bilgi vermek amacıyla dergi, broşür, kitap ve afiş bastıracaktır. 21 Haziran Alım ve satımları kontrole tabi tutulmuş bulunan maddelerden bazılarının serbest bırakılması hakkında 3/5955 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu kararla 3/4226 sayılı kararla yürürlüğe konulan RG K/644 sayılı karar gereğince alım ve satımları kontrole tabi tutulmuş bulunan maddelerden bazılarının serbest bırakılması hakkındaki ilişik K/698 sayılı karar yürürlüğe konulmuş ve bir takım giyim eşyası, mutfak ve sofra eşyası ve inşaat malzemesi ekli listeden çıkarılmıştır. 23 Haziran Demiryolları bütçesinde Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Genel Mü- RG değişiklik yapan 5091 sayı- dürlüğü 1947 yılı bütçe kanununa bağlı (A) işaretli lı kanunun yayımlanması. cetvelde değişiklik yapılması hakkında kanun... 5091 sayılı kanunla ilişik cetvelde 101.000 Liralık aktarma yapılmıştır. 23 Haziran PTT bütçesinde değişiklik yapan 5093 sayılı kanunun yayımlanması. 24 Haziran Askeri fabrikalar tekaüt ve 5094 sayılı kanun vazifeden doğan kazalarda yarala- RG muavenet sandığı kanunan ve ölen kişiler hakkında hangi hükümlerin uygununda bazı değişiklikler ya- lanacağını düzenlemektedir. pılmasına ve bu kanuna geçici bir madde eklenmesine dair 5094 sayılı kanunun yayımlanması. 24 Haziran Tarım kredi kooperatifleri Kanun tarım kredi kooperatiflerinin kredi ile ilgili RG kanununda değişiklik yaalacak senetlerine uygulanacak işlemleri düzenlepılması hakkında 5095 sa- mektedir. yılı kanunun yayımlanması. Posta, Telgraf ve Telefon İşletme Genel Müdürlüğü RG 1947 yılı bütçe kanununa bağlı (A) işaretli cetvelde değişiklik yapılması hakkında kanunla ilişik cetvelde 368.500 Liralık aktarma yapılmıştır. 1947 Yılı 903 G Ay Olay 24 Haziran Türkiye Cumhuriyeti Ziraat 5096 sayılı kanun çiftçilere verilecek senetler ve di- RG Bankası kanununun 50. ğer evrakın tabi olacağı işlemleri düzenlemektedir. maddesinde değişiklik yapılmasına dair 5096 sayılı kanunun yayımlanması. 24 Haziran Adalet Bakanlığı memurları hakkında 5097 sayılı kanunun yayımlanması. Bu kanun, devlet memurları ayılıklarının tevhit ve te- RG adülüne dair olan 3656 sayılı kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Adalet Bakanlığı kısmında değişiklik yapılmasını öngörmektedir. 5097 sayılı kanunla (1) sayılı cetvelin iller kısmına bağlı cetvelde derece, ad, sayı ve aylıkları yazılı kadrolar eklenmiştir. 24 Haziran İskan kanunu hakkında 5098 sayılı kanunun yayımlanması. Bu kanun, iskan kanunun bazı maddelerinin kaldırıl- RG masına, değiştirilmesine ve bu kanuna yeniden bazı madde ve fıkralar ilavesine ilişkindir. Kanun, muhacir, mülteci, göçebe ve çingenelerin nasıl yerleştirileceklerini, bu kişilerin ne tür muafiyetlerden yararlanacaklarını ve bu işlerle ilgilenmek üzere kurulacak olan merkezi iskan komisyonunun görevlerini düzenlemektedir. 24 Haziran Beş ilde genel müfettişlik kurulması. Beş ilde idari, ekonomik ve sosyal işlerin birlik için- BCA: de düzenlenmesi için merkezi Adana olmak üzere bir 30.18.1.2/ beşinci genel müfettişlik kurulması planlanmaktadır. 114.41.14 Bu müfettişlik, İçel, Seyhan, Hatay, Antep ve Maraş illerini kapsayacaktır. (C, 1 Temmuz 1947) 25 Haziran Yedek subay ve askeri memurlar hakkında 5099 sayılı kanunun yayımlanması. Bu kanun, yedek subay ve askeri memurlar hakkın- RG daki 1016 sayılı kanunun 8. ve 23. maddelerinin değiştirilmesine ilişkindir. Kanun yedek subay ve memur olabilmek için gereken şartları ve hangi hallerde yedek subay ve memurluktan çıkarılabileceğini düzenlemektedir. 25 Haziran Polis memurlarının yaş had- 5101 sayılı kanuna göre yaş haddi polis memurları RG lerine dair olan 2388 sayılı için 52 iken her derecedeki emniyet müdürleri için kanunun 1. maddesinin de- 60'dır. ğiştirilmesi hakkında 5101 sayılı kanunun yayımlanması. 25 Haziran Devlet memurları aylıkları hakkında 5102 sayılı kanunun yayımlanması. Bu kanunla devlet memurları aylıklarının tevhid ve RG teadülüne dair olan 3656 sayılı kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Ticaret Bakanlığı kısmında değişiklik yapılmaktadır. 5102 sayılı kanunla (1) sayılı cetvelin Ticaret Bakanlığı kısmındaki kadrolar kaldırılmış ve yerine bu kanuna bağlı (1) sayılı cetvelde yazılı kadrolar konulmuştur. 25 Haziran Orman GM bütçesinde değişiklik yapan 5105 ve 5106 sayılı kanunların yayımlanması. Orman Genel Müdürlüğü 1947 yılı bütçe kanuna RG bağlı (A) işaretli cetvelde değişiklik yapılması hakkında 5105 sayılı kanunla (A) işaretli cetvelde 88.100 Liralık; 5106 sayılı kanunla giderler bölümünde 20.666 Liralık aktarma yapılmıştır. 25 Haziran Emekli, dul ve yetim aylık- 5107 sayılı kanunla %30 ve %100 arasında çeşitli RG larına zam yapılması hakzamlar yapılmıştır. kındaki 4992 sayılı kanuna ek 5107 sayılı kanun yayımlanması. 904 Yönetim Zamandizini Açıklama Kaynak G Ay Olay Açıklama Kaynak 25 Haziran İşçilerden alınacak vergiler hakkında 5109 sayılı kanunun yayımlanması. 5019 sayılı kanun, maden ocaklarında yeraltında çalı- RG şan işçi ücretlerinin kazanç, buhran, muvazene ve hava kuvvetlerine yardım vergileriyle damga resminden bağışık tutulmasını düzenlemektedir. Ancak, hastalık hallerinde verilen ücretler bu düzenleme kapsamına girmemektedir. 26 Haziran Çekoslovakya ile anlaşma hakkında 5110 sayılı kanunun yayımlanması. Türkiye Cumhuriyeti ile Çekoslovakya Cumhuriyeti RG hükümeti arasında hava ulaştırmalarına dair olan anlaşmanın onanması hakkında kanun... Anlaşma 05.03.1947 tarihinde imzalanmıştır. 26 Haziran Hollanda’yla anlaşma hakkında 5111 sayılı kanunun yayımlanması. Türkiye Cumhuriyeti hükümeti ile Hollanda Hükü- RG meti arasında hava ulaştırmalarına dair olan anlaşmanın onanması hakkında kanun... Anlaşma 19.03.1947 tarihinde imzalanmıştır. 26 Haziran Tütün bakım ve işletme ev- Bu kanun, Tekel Genel Müdürlüğü'nce yaptırılacak RG leri hakkında 5113 sayılı tütün bakım ve işletme evleri için gelecek yıllara gekanunun yayımlanması. çici yüklenmelere girişilmesi hakkındadır. 5113 sayılı kanuna göre 25.000.000 Liraya kadar gelecek yıllara ilişkin geçici yüklenmelere girişmeye gümrük ve tekel bakanı yetkilidir. 26 Haziran Vakıflar Genel Müdürlüğü Bu kanunla Vakıflar Genel Müdürlüğü teşkilatı hak- RG teşkilatı hakkında 5114 sa- kındaki kanunda değişiklik yapılmasına dair olan yılı kanunun yayımlanması. 3821 sayılı kanuna bağlı (1) ve (2) sayılı cetvellerde değişiklik yapılmıştır. 5114 sayılı kanunla Vakıflar Genel Müdürlüğü Teşkilatı'na bazı kadrolar eklenmiş ve bazı kadrolar da çıkarılmıştır. 26 Haziran Rüsumu sıhhiye kanununun Kanun buharlı, motorlu ve yelkenli gemilerden alına- RG 1. ve 4. maddelerinin değiş- cak sıhhiye (sağlık) resimlerini düzenlemektedir. tirilmesi hakkında 5115 sayılı kanunun yayımlanması. 26 Haziran Belediye kanununun 110. maddesine iki fıkra eklenmesine dair 5116 sayılı kanunun yayımlanması. İlk fıkra yol vergisine yapılacak zammı ve bu konuda RG belediye meclislerinin yetkilerini düzenlemektedir. İkinci fıkra ise masrafları karşılanamayacak olan yol, su ve elektrik gibi işler için gelirlerin nasıl elde edileceğini düzenlemektedir. 26 Haziran Köy enstitüleri kanununa ek 5117 sayılı kanunun yayımlanması. 5117 sayılı kanuna göre enstitü öğretmenlerine 25 Li- RG ra verilecektir. 28 Haziran Türk parası kıymetini koruma hakkındaki 13 sayılı karara ilişkin tebliğin yayımlanması. Tebliğ, bankaların döviz alım ve satım işlemlerini, RG bankaların uyması gereken noktaları, mal ihracında ülkeye gelen dövizin tabi olacağı işlemleri, borsa acentelerinin görevlerini ve seyahat ve nakliyat ortaklık ve acentelerinin yükümlülüklerini düzenlemektedir. 28 Haziran Milletlerarası Banka'dan 400 milyon istiyoruz. Beş senelik sanayi ve kalkınma planı gereğince Mil- C, 28 letlerarası Kalkınma ve İmar Bankası'ndan Temmuz Haziran ayının ilk haftasında 400 milyon Dolar isteneceği ya- 1947 zılmaktadır. 1947 Yılı 905 G Ay Olay Açıklama Kaynak 28 Haziran Türkiye ile Irak arasında 29.03.1946 tarihinde imzalanan anlaşma, ekleri, protokoller ve sözleşmelerin onaylanması. Yapılan anlaşmaya göre, Bağdat, Beyrut ve Şam ha- BCA: 30.18.1.2/ vaalanları ulaşıma açılmıştır. (C, 1 Temmuz 1947) 114.45.4 29 Haziran İnsan hakları kanunu. Bayan Roosevelt'in başkanlığındaki komisyon tara- C, 29 fından hazırlanan kanun tasarısı Birleşmiş Milletler Haziran İnsan Hakları Komisyonu'nun Ağustos ayındaki top- 1947 lantısında görüşülecektir. 30 Haziran Genel müfettişlik kurulması hakkında 3/5994 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu karar doğrultusunda İçel, Seyhan, Hatay, Gazian- RG tep ve Maraş illerinde idari, ekonomik, tarımsal ve sosyal işlerin esaslı bir birlik içinde ahenkli olarak tanzim ve idaresi için merkezi Adana olmak üzere bir beşinci genel müfettişlik kurulmuştur. Bakanlar Kurulu kararında ayrıca 1 ve 2 sayılı yazılı cetvellerde kadrolar da gösterilmektedir. Buna göre 1 sayılı cetvelde genel müfettiş, başmüşavir, hususi kalem müdürü, hususi kalem şefi ve yazı işleri müdürü bulunmaktadır. 30 Haziran Cumhurbaşkanlığı ile parti başkanlığı ayrılıyor. DP'nin en çok şikayet ettiği hususlardan biri olan bu C, 30 durum hakkında CHP çevrelerinin kabul ettiği ve bu Haziran amaçla parti tüzüğünün ilk kurultayda değiştirileceği 1947 söylenmektedir. 1 Temmuz T.C. Ziraat Bankası’nda üst Açık olan T.C. Ziraat Bankası genel müdür muavin- RG yönetici atanması hakkında liğine İzmir şubesi müdürü Tarık Gürek tayin edil3/5945 sayılı Bakanlar Ku- miştir. rulu kararının yayımlanması. 1 Temmuz Maliye Bakanlığı’nda üst Vergiler temyiz komisyonu üyeliğine Mithat Metya RG yönetici atanması hakkında tayin edilmiştir. 3/5954 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. 1 Temmuz Hükümetle Demokrat Parti arasında itilaf. Celal Bayar, partisinin ihtilaller hazırlayan bir komite C, 1 Temmuz değil, şerefli bir parti olduğunu söyledi. 1 Temmuz Paris konferansı bugün dağılıyor. Paris konferansı, İngiltere, Rusya ve Fransa dışişleri C, 1 bakanlarını bir araya getiren ve Amerikan yardım pla- Temmuz nının dağıtımı ile ilgili bir konferanstır. (C, 2 Temmuz 1947 1947) İngiliz Dışişleri Bakanı Bevin, Sovyetler'in konferansa sunmuş olduğu teklifin kabul edilmesi durumunda Marshall yardımlarından yararlanmanın mümkün olamayacağını açıklamıştır. Konferans 2 Temmuz 1947'de dağılmıştır. (C, 3 Temmuz 1947) 1 Temmuz Sağlık bakanı tıp talebesinden şikayet ediyor. Bakanın yapmış olduğu açıklamaya göre; tıp talebe C, 1 yurtlarındaki 150 öğrenciden sadece 50 kişi sınıf ge- Temmuz 1947 çebilmiştir. 2 Temmuz Ticaret Bakanlığı kadroları hakkında 3/6053 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu karar, Ticaret Bakanlığı merkez ve iller teşkilatı- RG na eklenmiş olan kadroların kaldırılmasına dair ilişik K/701 sayılı kararın yürürlüğe konulması hakkındadır. Bu düzenlemeyle bu durumdaki kişilere verilmek üzere 200.000 Liralık ödenek ayrılmıştır. 906 Yönetim Zamandizini 1947 G Ay Olay Açıklama Kaynak 2 Temmuz Bazı malların alım ve satımının kontrole tabi tutulması hakkındaki K/644 sayılı kararın 6, 7 ve 8. maddelerinin değiştirilmesine ve 9. maddesinin kaldırılmasına dair olan ilişik K/702 sayılı kararın yürürlüğe konulması hakkında 3/6054 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. 702 sayılı karara göre Ticaret Bakanlığı alım ve sa- RG tım kontrolüne uymayanlar hakkında gerekli tutanağı tutmaya, bu tutanakları milli korunma mahkemeleri bulunan yerlerde milli korunma savcılığına vermeye ve bu mahkemelerin bulunmadığı yerlerde de Cumhuriyet savcılığına vermeye yetkilidir. Ticaret bakanlığının bulunmadığı yerlerde ise kontroller vali ve kaymakamların denetiminde belediyeler tarafından yapılmaktadır. 2 Temmuz Başbakan, C. Bayar'ın nutkuna cevap veriyor. Başbakan Recep Peker, Ulus Gazetesi'ne ülkenin C, 2 gündemiyle ilgili önemli açıklamalarda bulunmuştur. Temmuz Peker, Amerika'dan beklenilen yardımla ilgili kısa 1947 sürede bir anlaşma imzalanacağını ve bu amaçla Bakanlar Kurulu'nun ekonomik kalkınmayı gerçekleştirecek kalkınma tasarısı hazırladığını açıklamıştır. 2 Temmuz Devlet reisliği ile parti baş- Genel başkanlık için Şükrü Saraçoğlu ve Kazım Ka- C, 2 kanlığının ayrılması. rabekir'in isimleri geçmektedir. Bu şekilde bir düzen- Temmuz lemeyle idarenin belli bir parti güdümünde işlemesi- 1947 nin önüne geçileceği ve bürokrasiyle parti arasındaki bağın kesileceği iddia edilmektedir. 2 Temmuz Denizciler bayramı. Kabotaj hakkının Türk bayrağına geçmesi, dün bü- C, 2 Temmuz yük törenle kutlandı. 1947 2 Temmuz İktisadi işlerimiz. Türkiye'de tetkikler yapan Amerikan mümessilinin İzmir'de beyanatı. Thornburg açıklamasında özel teşebbüse önem ve- C, 2 rilmesi gerekliliği üzerinde durmuştur. Yine aynı ko- Temmuz nuda yapmış olduğu bir açıklamada Türkiye'nin özel 1947 teşebbüse önem vermemesi durumunda Amerikan özel teşebbüsünün Türkiye'ye gelmeyeceğini söylemiştir. (C, 8 Temmuz 1947) 2 Temmuz Amerikan deniz heyetinin tetkikleri. Amerikan deniz heyeti başkanı Amiral Hermann C, 2 Samsun'un hem askeri hem de ticari açıdan önemli Temmuz 1947 bir liman olduğunu vurgulamıştır. 2 Temmuz Marshall'ın Sovyetler'e cevapları. Amerikan Dışişleri Bakanı George Marshall, Rus C, 2 kaynakların Amerika'ya affettiği emperyalist suçla- Temmuz malara katılmadığını ve Amerikan'ın yardımlarla sa- 1947 dece cömertliğini gösterdiğini belirtmiştir. Marshall, açıklamalarına ülkesinden Avrupa'ya 9 milyar Dolar kıymetinde 82 milyon ton Amerikan malı gönderildiğini ve bu yardımlarda casusluk amacının bulunmadığını söylemiştir. 3 Temmuz Kocaeli’nde idari bağlantı değişikliği. Kocaeli'nin Gebze ilçesine bağlı Tavşancıl bucak RG merkezi Aşağıhereke köyüne bağlanmıştır. 3 Temmuz İçişleri Bakanlığından, üst yönetici atanması. Şakir Karabay İstanbul ikinci sınıf emniyet amirliği- RG ne tayin edilmiştir. 3 Temmuz İçişleri Bakanlığından, belediye başkanı seçiminin onaylanması. Antalya belediye başkanlığına Vasfi Cankatan'ın se- RG çilmesi onaylanmıştır. 1947 Yılı 907 G Ay 3 Temmuz Yurtta din öğretiminin serbest olması kararlaştı. Milli Eğitim Bakanlığının yayınladığı tebliğiyle özel C, 3 din bilgileri dershanelerinin açılmasına izin verilmiş- Temmuz tir. (Gazetede bu şekilde bir haber çıkmasına rağmen 1947 arşiv kayıtlarında bu konuda bir düzenlemeye rastlanmamıştır.) 3 Temmuz İngiltere'nin iktisadi planı. Ekonomiyi Planlaştırma Bakanı Herbert Morrison C, 3 İngiltere'nin beş senelik bir kalkınma planı hazırladı- Temmuz ğını açıklamıştır. 13.08.1947 tarihli Cumhuriyet Ga- 1947 zetesi'nin haberine göre de yeni tasarı Avam Kamarası'nda kabul edilmiştir. Tasarıyla hükümete ülkenin endüstri, servet kaynakları ve işçiliği hakkında geniş bir karar alma hakkı verilmiştir. (C, 14 Ağustos 1947) 4 Temmuz Çankırı’da idari bağlantı değişikliği yapılması. Çankırı'nın Çerkeş ilçesinin Boduroğlu köyüne bağlı RG Yörükviran mahallesinin bağımsız bir köy haline getirilmesi hakkında tamim yayımlanmıştır. 4 Temmuz Paris'te Rusyasız bir konfe- 22 ülkenin temsilcilerinin katılacağı toplantıya Tür- C, 4 rans toplanıyor. kiye de çağrılmıştır. Konferansın temel amacı Avru- Temmuz pa'nın tekrar kalkınabilmesi için bir program hazır- 1947 lanması ve her memleketin kaynaklarının ayrıntılı bir dökümünün ortaya konulmasıdır. Türkiye'den toplantıya Paris büyükelçisi Menemencioğlu'nun katılması kararlaştırılmıştır. (Konferans 12.07.1947'de toplanmış ve konferans 15.07.1947'de sona ermiştir.) 4 Temmuz Bürokrasi felsefesi. Gazetede Prof. Fındıkoğlu'nun kaleme aldığı bürok- C, 4 rasi felsefesi yazısı oldukça ilgi çekicidir. Yazı Feri- Temmuz dun Ergin'in dilimize çevirdiği Von Mises'in Bürok- 1947 rasi adlı kitabını temel almakta ve yazarın bürokrasi konusundaki görüşleri övülmektedir. Fındıkoğlu, bugün ekonomiyi planlaştırmanın, bütün dünyayı bir büro haline getirmenin, halkı bürokratlaştırmanın, özel teşebbüsü kökünden kaldırmanın demokrasi açısından sakıncalarına değinmekte ve dönem içinde bu görüşlerin önem kazandığını belirtmektedir. Ona göre; devletin işi devlete, özel teşebbüsün işi de ferde bırakılmalıdır. (05.09.1947 tarihli Cumhuriyet Gazetesi'nde Fındıkoğlu'nun "bürokrasinin ıslahı mümkün müdür?" başlıklı bir yazısı daha çıkmıştır.) 8 Temmuz İçişleri Bakanlığından, üst yönetici atanması. Haluk Nihat Pepey İçişleri Bakanlığı ikinci müsteşar- RG lığına tayin edilmiştir. 8 Temmuz Ulaştırma Bakanlığından, üst yönetici atanması. Hikmet Ilgaz Liman ve Denizişleri Dairesi başkanlı- RG ğına tayin edilmiştir. 8 Temmuz Amerikan yardımını imzalamak üzere Dışişleri Bakanı Hasan Saka’ya yetki verilmesi. Türkiye ile ABD arasındaki yardım anlaşması BCA: 12.07.1947 tarihinde imzalanmıştır. Anlaşma hem 30.18.1.2/ güvenlik kuvvetlerinin takviyesini hem de ekonomi- 114.47.14 nin istikrara kavuşturulması amacıyla yapılmıştır. Bu anlaşma Türk-Amerikan ilişkilerinde bir dönüm noktasını oluşturmuş ve iki ülke arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkiler bu anlaşma temelinde yürütülmüştür. (C, 13 Temmuz 1947) 9 Temmuz Başbakanlıktan, üst yönetici atanması. Rıza Güver Vakıflar Genel Müdürlüğü varidat ve RG tahsilat müdürlüğüne tayin edilmiştir. 908 Olay Yönetim Zamandizini Açıklama Kaynak G Ay Olay Açıklama Kaynak 9 Temmuz İçişleri Bakanlığından, mülki memur atanması. Ayvalık kaymakamı Abdullah Parla emniyet genel RG müdürlüğü şube müdürlüğüne tayin edilmiştir. 9 Temmuz Isparta’dan Konya’ya idari bağlantı değişikliği. Isparta'nın Karaağaç ilçesi merkez bucağına bağlı RG Bademli, Mumcular, Yenice, Kutlar (Kürt) köylerinin Konya'nın Beyşehir ilçesi Manastır bucağına bağlanmasına dair olan 20895 sayılı kararı iptal edilmiştir. 9 Temmuz Sağlık ve Sosyal Yardım Genel müdürlüğe Dr. Ferit Gürsan tayin edilmiştir. Bakanlığından, üst yönetici atanması. 10 Temmuz Dernek düzenlemesi hakBu kararla İzmir İşçi Sağlığını Koruma Derneği ge- RG kında 3/6009 sayılı Bakan- nel menfaatlere yararlı derneklerden sayılmıştır. lar Kurulu kararının yayımlanması. 11 Temmuz İstanbul limanı tüzüğü hakkında 3/6041 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu kararla İstanbul limanı tüzüğünün 42. ve 45. RG maddeleri değiştirilmiştir. Değişen maddeler tüzükte sayılmayan Türk ve yabancı gemilerin uymak zorunda oldukları yükümlülükleri düzenlemektedir. 11 Temmuz Basın kartı yönetmeliğinin yayımlanması. Bakanlar Kurulunun 08.02.1947 tarih ve 3/5351 sayı- RG lı kararıyla kabul edilen basın kartı yönetmeliğinin bazı maddeleri değiştirilmiştir. Değişiklik basın kartı almada aranan özel şartlarla ilgilidir. 14 Temmuz Paris konferansında Türk teklifi kabul edildi. Avrupa İşbirliği Komitesi kurulmasına ve komitenin C, 14 bütün devletlerin üyelerinden oluşmasına karar ve- Temmuz rilmiştir. Sovyetler de Marshall Planı ile rekabet ede- 1947 bilmek amacıyla Doğu Avrupa'da bir blok kurma çalışmalarına başlamıştır. 16 Temmuz Vali atamaları hakkında Bu kararla Yozgat milletvekili İhsan Olgun Hatay va- RG 3/6099 sayılı Bakanlar Ku- liliğine, Seyhan vali muavini Emin Refik Kırış Muş rulu kararının yayımlanması. valiliğine ve mülkiye müfettişlerinden Turgut Başkaya da Siirt vali vekilliğine getirilmişlerdir. 17 Temmuz Ticaretin düzenlenmesine ve Tebliğ fiyat kontrolüne yetkili olanlar, bunların gö- RG ihtikarla mücadeleye dair revleri ve bu işlerin ne suretle yapılacağı ile ilgilidir. 47 sayılı sirküler. 17 Temmuz Anayasada yapılması düşü- Yapılan çalışmalarla anayasaya cumhurbaşkanının C, 17 nülen değişiklik. üyesi bulunduğu partide faal görevler üstlenmemesi Temmuz 1947 gerektiğinin eklenmesine çalışılmaktadır. 17 Temmuz 10 yıllık ilk öğretim planı. 18 Temmuz New-York'ta bir basın ata- Basın ataşesi olarak Feridun Kurtandolsun ve ataşe RG şeliği kurulması hakkında yardımcısı olarak da İhsan Atakent tayin edilmiştir. 3/6077 sayılı Bakanlar Ku- (RGT:19.07.1947, 6662) rulu kararının yayımlanması. 21 Temmuz İkinci bir meclisin teşkiline Yıl içerisinde Demokrat Parti ve Cumhuriyet Halk C, 21 doğru. Partisi arasında yaşanan gerginlikler nedeniyle Tem- Temmuz muz ayı içerisinde gazetelerde ikinci bir meclisin ku- 1947 rulması yönünde haberler çıkmaya başlamıştır. RG Milli Eğitim Bakanlığı, valiliklerin ve milli eğitim C, 17 müdürlüklerinin ilk öğretim hakkında 10 yıllık plan- Temmuz 1947 lar hazırlanması konusunda bir tebliğ yayınlamıştır. 1947 Yılı 909 G Ay 22 Temmuz CHP tüzüğünde yapılacak değişiklikler. Yapılan hazırlıklara göre; parti genel başkanının aynı C, 22 zamanda başbakan olacağı ve cumhurbaşkanının sa- Temmuz dece partinin bir üyesi olarak kalacağı belirtilmekte- 1947 dir. 29 Temmuz Vali ataması hakkında 3/ 6126 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu kararla Kastamonu valisi Dr. Mithat Altıok Zon- RG guldak valiliğine tayin edilmiştir. 29 Temmuz Vali atamaları hakkında 3/ 6136 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu kararla Fuat Yurttaş Hatay, Feyzi Gürel Giresun, RG Rebii Karatekin Sivas, Nuri Atay Maraş, Asım Türeli Isparta, Gafur Soylu Kastamonu, Cavit Ünver Rize, Akif İşcan Amasya, Ali Rıza Ünal Diyarbakır, Şinasi Turgan Bingöl, Feyyaz Bosut Burdur ve Nurettin Aynuksan Van valiliklerine tayin edilmişlerdir. 29 Temmuz İçişleri Bakanlığı’nda üst yönetici atanması hakkında 3/6137 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bingöl valisi Cevat Ökmen beşinci genel müfettişlik RG başmüşavirliğine ve İzmir idare kurulu üyelerinden Dilaver Argun dördüncü genel müfettişlik başmüşavirliğine tayin edilmişlerdir. 29 Temmuz İler Bankası’nda üst yönetici atanması hakkında 3/ 6138 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. İller Bankası Genel Müdürlüğüne Sümerbank eski RG genel müdürü Hulki Alisbah tayin edilmiştir. 30 Temmuz Anayasada değişiklik. Bazı CHP mensupları altı oktan ikisinin demokratik C, 30 gelişmeyi engelleyebileceğini ileri sürmektedirler. Temmuz Tartışmaya açılan ilkeler devletçilik ve devrimcilik- 1947 tir. 1947 yılının en önemli gelişmelerinden biri anayasada köklü değişikliklerin yapılmak istenmesidir. Yıl içerisinde gazetelere birçok kez konu olan bu gelişmenin nedeni mevcut anayasanın bir zorunluluk ürünü olduğu ve dönemin demokratik gelişmelerine uygun olmadığı yönündeki düşüncelerdir. Bu tartışmalarda özellikle ikinci bir meclisin kurulması gerektiği yönündeki görüşler ilgi çekicidir. 1 Ağustos İçişleri Bakanlığından, mülki memur atamalarının yapılması. Amasya valisi Salim Hazar İçişleri Bakanlığı müste- RG şar muavinliğine ve Maraş valisi Osman Nuri Tekeli İçişleri Bakanlığı teftiş kurulu başkanlığına tayin edilmişlerdir. 1 Ağustos Sağlık ve Sosyal Yardım Sağlık Propagandası ve Tıbbi İstatistik Genel Müdür- RG Bakanlığından, üst yönetici lüğüne Dr. Kadri Olcar tayin edilmiştir. atanması. 1 Ağustos Sağlık ve Sosyal Yardım Teftiş kurulu başkanlığına Dr. Kemal Önge tayin RG Bakanlığından, üst yönetici edilmiştir. atanması. 2 Ağustos Adalet Bakanlığından, üst yönetici atanması. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü fen başmüfettiş- RG liğine Sıtkı Yurdal ve üçüncü sınıf tapu ve kadastro müfettişliğine Macit Erbudağ tayin edilmişlerdir. 2 Ağustos İçişleri Bakanlığından, üst yönetici atanması. Dördüncü genel müfettişlik emniyet müşavirliğine RG Nimet Bener tayin edilmiştir. 910 Olay Yönetim Zamandizini Açıklama Kaynak G Ay Olay Açıklama Kaynak 2 Ağustos İçişleri Bakanlığından, belediye başkanı seçiminin onaylanması. Kastamonu belediye başkanlığına Şeraffettin Sabir'in RG yiğit'in seçilmesi onaylanmıştır. 2 Ağustos İçişleri Bakanlığından, üst yönetici atanması. İhsan Kahyaoğlu Seyhan vali yardımcılığına tayin RG edilmiştir. 5 Ağustos Avrupa'ya yapılacak Amerikan yardımı. Avrupa'nın Amerikan yardımından yararlanması için C, 5 çalışmalarına devam eden Paris konferansının icra Ağustos heyeti, konferansa katılan on altı devletten Avrupa'- 1947 nın kalkınmasına nasıl katkıda bulanabilecekleri ve kendilerinin de ne kadar yardıma ihtiyaç duydukları konusundaki bilgileri toplamıştır. Gazete haberinde dikkati çeken en önemli husus, İngiliz Dışişleri Bakanı Bevin'in bu çalışmaların ABD sermaye kesiminden gelen baskılarla hazırlanmadığını ve çalışmaların da Marshall planı olarak nitelendirilmemesi gerektiği yönündeki açıklamasıdır. 6 Ağustos "Şambr Dö Kommers Belj'an Türki" adlı derneğin kurulmasına izin verilmesi hakkında 3/6152 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Merkezi İstanbul olacak olan bu dernek, Belçika ile RG memleketimiz arasında dostluk münasebetlerini ve ticaretin gelişmesini sağlamak amacıyla kurulmaktadır. 7 Ağustos İşçilerin sosyal güvenceleriyle ilgili 3/6192 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu karar, iş kazalarıyla meslek hastalıkları ve analık RG sigortaları kanunu gereğince verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulacak günlük kazançların 1000 kuruşa çıkarılması hakkındadır. 7 Ağustos Denizli’den Afyon’a idari bağlantı değişikliğinin yapılması. Denizli'nin Çivril ilçesinin Homa bucağına bağlı Bo- RG züyük, Sütlaç, Yapağlı, Bostancı ve Duman köyleri Afyon'un Dınar ilçesinin merkez bucağına bağlanmıştır. 7 Ağustos Milli Eğitim Bakanlığından, üst yönetici atanması. Milli Eğitim Bakanlığı başmüfettişliğine Çanakkale RG eski milletvekili Reşat Nuri Güntekin tayin edilmiştir. 7 Ağustos Doğu illerinin kalkınması için hazırlanan rapor. Üçüncü umumi müfettişlik bölgesinde incelemelerde C, 7 bulunan heyet doğu illerine yönelik bir rapor yayın- Ağustos lamıştır. Raporda dört temel nokta önem taşımakta- 1947 dır. Bunlar, Erzurum'a kadar elektrik ulaştırılması, linyitin işlenerek halkın tezekle ısınmasının önüne geçilmesi, Erzurum'da et kombinasının kurulması ile batıdaki büyük şehirlerin et ihtiyacının karşılanması ve kesilen hayvanların yününden yararlanabilmek için mensucat sanayinin kurulması. 9 Ağustos Tababet uzmanlık belgeleri hakkında tüzüğün yürürlüğe konulması hakkında 3/ 6177 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Tüzük herhangi bir tıp kolunda uzman olmak isteyen- RG lerde aranılan nitelikleri düzenlemektedir. 9 Ağustos Tarım müsteşarı tekrar vazifeden uzaklaştırıldı. Tarım Bakanlığı Müsteşarı Fehmi Kalaycıoğlu, daha C, 9 önceden Başvekalet Yüksek Murakabe Heyeti'ne ta- Ağustos yin edilmesi üzerine, rızası alınmadan ücretli bir gö- 1947 1947 Yılı 911 G Ay Olay Açıklama Kaynak reve naklinden dolayı Maliye ve Tarım Bakanları aleyhine dava açmıştır. (Kalaycıoğlu 15.05.1947 tarihinde bakanlık emrine alınmıştır. BCA:29.04.197, 30.11.1 .0/193. 21.15) Danıştay kendisini haklı bularak kararı iptal etmiş ancak Tarım Bakanı kendisini bu sefer de bakanlık emrine almıştır. Tarım Bakanı Faik Kurdoğlu, ileriki günlerde yapmış olduğu açıklamada bu uygulamanın nedenini Kalaycığlu'nun müsteşarlık için kanunun gerektirdiği barem derecesine ve hizmet süresine sahip olmaması olarak açıklamıştır. (C, 22 Ağustos 1947). Müsteşar, bakanlık emrine alınmasına ilişkin Danıştay'da açmış olduğu davayı da kazanmış ve eski görevine dönmüştür. (C, 20 Kasım 1947) 11 Ağustos CHP kurultayında ele alınacak meseleler. Genel sekreter yardımcısı, İnönü ile yaptığı görüşme- C, 11 ler sonucunda yapmış olduğu açıklamada anayasada Ağustos değişiklik yapılmayacağını açıklamıştır. Genel sekre- 1947 ter yardımcısı Trabzon milletvekili Faik Ahmed Barutçu, idare mekanizmasının partilere karşı kanuni tarafsızlığının kusursuz olması yönündeki görüşlere katıldığını ancak zaten parti tüzüğünde parti başkanının cumhurbaşkanı olduğu taktirde başkanvekilinin partiye başkanlık edeceği yönünde bir madde bulunduğu ve bu nedenle de anayasada herhangi bir değişiklik yapılmasına gerek olmadığını açıklamıştır. (Genel sekreterin bu açıklamalarına yönelik olarak 12.08.1947 tarihli Cumhuriyet Gazetesi'nde CHP'li bazı milletvekillerinin katılmadığı ve çok partili rejimin gerektirdiği değişiklikleri yapabilmek için bazı adımların atılması gerektiği yönünde bir haber çıkmıştır.) 11 Ağustos İstatistik genel müdürü vefat etti. Uzun zamandır kalp rahatsızlığı bulunan Başbakanlık C, 11 İstatistik Genel Müdürü Celal Aybar tedavi gördüğü Ağustos 1947 Numune Hastanesi'nde hayatını kaybetmiştir. 12 Ağustos Türk Coğrafya Kurumu Bu karar, Türk Coğrafya Kurumu'nun genel menfaat- RG hakkında 3/6216 sayılı Ba- lere yararlı derneklerden sayılmasına ilişkindir. kanlar Kurulu kararının yayımlanması. 12 Ağustos Türkiye Hayırlar Yaptırma Bu karar, Türkiye Hayırlar Yaptırma ve İdame Ettir- RG ve İdame Ettirme Derneği me Derneği’nin genel menfaatlere yararlı derneklerhakkında 3/6217 sayılı Ba- den sayılmasına ilişkindir. kanlar Kurulu kararının yayımlanması. 12 Ağustos Serbest Demokrat Parti'nin kurulması. Eski gazetecilerden Nazmi Sadık ve yedi arkadaşının C, 12 kurduğu partinin tüzüğü İçişleri Bakanlığı'na gönde- Ağustos rilmiştir. Partinin en önemli özelliği, devletçi politi- 1947 kaların karşında yer alması ve liberal prensiplere bağlı olduğunu açıklamasıdır. 12 Ağustos Amerika'nın bize verdiği silahlar yola çıkıyor. İngiliz haber ajansı Britanova'nın haberine göre; Tür- C, 12 kiye'ye 23 milyon İngiliz Lirası tutarında Amerikan Ağustos silahı yollanacak ve bundan başka da Türk ordusu 1947 için 2 milyon İngiliz Lirası daha harcanacaktır. 912 Yönetim Zamandizini G Ay Olay Açıklama Kaynak 14 Ağustos Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü’nün memur ve hizmetlilerine dair tüzüğün yayımlanması. Tüzük, Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme RG Genel Müdürlüğü memur ve hizmetlilerine verilecek harcırah, tazminat ve tahsisatlar hakkındaki tüzüğün bazı maddelerinin değiştirilmesine ve bu tüzüğe bazı hükümler eklenmesine ilişkindir. Değişiklikler, seyahat gündeliğinin hangi durumlarda verilip verilmeyeceğini ve gündeliğin belirlenmesinde derecelere karşılık gelen gündelikleri düzenlemektedir. 15 Ağustos Veremle mücadele. B.C.G. aşısının memleketimizde tatbik edilmesine C, 15 karar verilmiştir. Ayrıca da bu amaçla seyyar röntgen Ağustos cihazı 22.08.1947 tarihinde faaliyete geçmiştir. (C, 1947 23 Ağustos 1947) 16 Ağustos Belediye yapı ve yolları tüzüğünün yayımlanması. Tüzük belde planlarının nasıl hazırlanacağını, arsala- RG rın birleştirme ve dağıtılmasını ve kadastro işlerini düzenlemektedir. 16 Ağustos İzmir fuarı 11 memleketin iştirakiyle açılıyor. Ticaret, Ekonomi, Ulaştırma ve Maliye Bakanlarının C, 16 katılacağı açılışa İran, Yunanistan, Fransa, Bulgaris- Ağustos tan, Yugoslavya ve Çekoslovakya resmen; Polonya, 1947 İngiltere, Hindistan, İtalya ve Amerika ile İsviçre'den belirli firmalar katılacaktır. (Fuar, 20.08.1947 tarihinde açılmıştır.) 21 Ağustos İçişleri Bakanlığından, emniyet üst yönetici ataması. İstanbul emniyet müdürü Ahmet Demir emniyet ge- RG nel müdürlüğüne ve emniyet genel müdür yardımcılarından Sebati Ataman İstanbul emniyet müdürlüğüne tayin edilmişlerdir. 21 Ağustos Sağlık ve Sosyal Yardım Yozgat sağlık ve sosyal yardım müdürlüğüne Dr. İz- RG Bakanlığından, üst yönetici zettin Özden tayin edilmiştir. ataması. 21 Ağustos Çimento darlığını önleyecek tedbirler. Fabrikaların sayısı arttırılacak, özel teşebbüs teşvik C, 21 edilecek ve çimento satışları illere göre paylaştırıla- Ağustos 1947 caktır. 21 Ağustos 400 milyon dolarlık istikraz. Hükümet, Dünya Bankası'ndan 400 milyon dolarlık C, 21 borç istemiştir. Borcun özellikle sanayi ve ziraat ala- Ağustos nında kalkınma ve yenileşme çabalarına ayrılması 1947 planlanmaktadır. 22 Ağustos Ankara'da kurulan motor fabrikası. Fabrikanın Cumhuriyet Bayramı'nda açılması plan- C, 22 Ağustos lanmaktadır. 1947 22 Ağustos Köy enstitüsü mezunu öğretmenlerle köy sağlık memurlarının geçimlerini düzenlemek üzere 3803, 427 ve 4459 sayılı kanunlara ek kanun tasarısı. Milli Eğitim Bakanlığının hazırlamış olduğu kanun BCA: tasarısına göre; bugüne kadar kendilerine toprak veri- 30.18.1.2/ len öğretmenlerin bu hakları korunacak ve diğer öğ- 114.57.19 retmenlere de yeterli bir ücret verilecektir. (C, 16 Ağustos 1947) 22 Ağustos 2559 sayılı polis vazife ve salahiyet kanununun 18. maddesinin değiştirilmesi hakkında kanun tasarısı. Antidemokratik bir kanun olarak nitelendirilen polis BCA: vazife ve salahiyetleri kanununda değişiklik yapılma- 30.18.1.2/ sını öngören tasarıda polis gözetiminde bulundurma 114.57.20 süresi yedi güne indirilmektedir. (C, 28 Ağustos 1947) 1947 Yılı 913 G Ay Olay Açıklama Kaynak 23 Ağustos Çalışma Bakanlığı teftiş kurulu tüzüğünün yayımlanması. Tüzük teftiş kurulunun ve müfettişlerin görevlerini, RG yetkilerini ve tayinlerinin nasıl olacağını düzenlemektedir. 24 Ağustos Yunan kabinesi dün ansızın Yunan hükümetinin iç siyasette yaşanan çalkantılar C, 24 istifa etti. konusunda yaşanılan görüş ayrılıklarından dolayı isti- Ağustos fa ettiği ve kralın yeni hükümeti kurma görevini Halk 1947 Partisi Lideri Çaldaris'e verdiği belirtilmektedir. Hükümet, yaşanan iç sıkıntılardan dolayı ancak 30.08.1947 tarihinde kurulabilmiş (C, 31 Ağustos 1947) Ancak güvenoyu alamadığından yeni hükümetin koalisyon şeklinde kurulması 7 Eylül'e sarkmıştır. Yeni hükümetin başbakanı Sophoulis olmuş ve halkçıların lideri Konstantin Çaldaris de başbakan yardımcısı olmuştur. (C, 8 Eylül 1947) 25 Ağustos Türkiye, Sağır, Dilsiz ve Bu kararla Türkiye, Sağır, Dilsiz ve Körler Tesanüt RG Körler Tesanüt Derneği Derneği'nin genel menfaatlere yararlı derneklerden hakkında 3/6283 sayılı Ba- sayılmıştır. kanlar Kurulu kararının yayımlanması. 25 Ağustos Yeni yıl bütçesi. Masraf bütçesinde esaslı tasarrufların yapılması ve C, 25 Ağustos bazı kadroların kaldırılması planlanmaktadır. 1947 26 Ağustos Danıştay tüzüğünün yayım- Tüzük meslek memurlarının görev ve yetkilerini, ida- RG lanması. ri dairelerde ve genel kurulda işlerin görülmesi yöntemlerini ve idari davaların yargılama usullerini düzenlemektedir. 27 Ağustos İçişleri bakanlığından, bakanlık emrine alınma işleminin yapılması. Konya'nın Karapınar kaymakamı Sadri Artuç bakan- RG lık emrine alınmıştır. 27 Ağustos Ticaret Bakanlığından, üst yönetici ataması. Dış ticaret dairesi başkanlığı müşavirliğine Nuri RG Sertoğlu tayin edilmiştir. 29 Ağustos Amortisman sandığı hakkındaki 2794 sayılı kanunun bazı maddelerinin değiştirilmesine ve bu kanuna bazı maddeler eklenmesine dair 5119 sayılı kanunun yayımlanması. Amortisman sandığı 14.06.1935 tarihli ve 2794 sayılı RG kanunla kurulmuştur. Tüzel kişiliğe sahip ve özel hukuk hükümlerine bağlı olan amortisman sandığının görevi devletin iç ve dış borçlarına ilişkin tahvil ve bonoların piyasasını düzenlemek, bu borçları elverişli şartlarda azaltmak veya ortadan kaldırmak için gereken müdahale ve işlemleri yapmaktır. 29 Ağustos Askeri terfi listesi yüksek tasdikten çıktı. Sadece kara kuvvetlerinde 4076 subay bir üst derece- C, 29 ye yükseltilmişlerdir. Bu atamayla beraber dört kor- Ağustos general orgeneral, dört tümgeneral korgeneral ve 1947 yirmiden fazla albay da general olmuştur. 30 Ağustos Kabinede değişiklikler yapılması bekleniyor. Yaklaşık birkaç ay boyunca gazetelerde yer alan bu C, 30 haber 30 Ağustos tarihli Cumhuriyet Gazetesi'nde Ağustos hangi bakanların değişeceğinin de belirtilmesi üzeri- 1947 ne su yüzüne çıkmıştır. Habere göre; değişiklikleri istihsal ve ticaret ile alakalı bakanlıklarda yapılacağı beklenmektedir. 02.09.1947 tarihli Cumhuriyet Gazetesi'nin haberine göre de hükümette beş bakanın değiştirilmesinin beklendiği belirtilmektedir. 914 Yönetim Zamandizini G Ay Olay Açıklama Kaynak 30 Ağustos Ankara valisi bir heyetle Rusya'ya gidiyor. Gezi, Moskova’nın 800. yıldönümü münasebetiyle C, 30 Ağustos yapılmaktadır. 1947 30 Ağustos Belediyemizin yeni bütçesi. İstanbul belediyesi daimi encümenine gönderilen C, 30 bütçeye göre gelirler, 26 milyon Lira iken masraflar Ağustos 45 milyon Lira olarak açıklanmıştır. 26 milyon Lira- 1947 lık gelirin de 18 milyon Lirasının maaşlara verilmesi planlandığından geriye kalan 8 milyon Liranın kamu hizmetlerinin ifası için yetersiz olduğu söylenmektedir. 1 Eylül Avrupa kömür kurulu anlaşmasının bir yıl uzatılmasına dair olan protokolün onanması hakkında 5120 sayılı kanunun yayımlanması. Anlaşma, Türkiye, Belçika, Çekoslovakya, Danimar- RG ka, Fransa, Yunanistan, Lüksembourg, Hollanda, Norveç, Polonya, Büyük Britanya, Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı ve Amerika Birleşik Devletleri arasında 12.12.1946 tarihinde Londra'da imzalanmıştır. 1 Eylül Neuchatel'de imza edilen sınai mülkiyet haklarının korunmasına ve onarılmasına dair anlaşmanın onanması hakkında 5121 sayılı kanunun yayımlanması. Anlaşma 08.02.1947 tarihinde imzalanmıştır. 1 Eylül Filistin'in iki parçaya taksimi kararlaştı. Hayfa, Tel-Aviv ve Yafa bölgeleri Yahudilere; diğer C, 1 Eylül 1947 kısım da Araplara verilecektir. 1 Eylül Demiryollarımızda yeni ıslahat. Amerika'nın Alman işgal bölgesinde kullanılmak C, 1 Eylül üzere Avrupa'ya getirdiği lokomotiflerden elli tanesi- 1947 nin alınmasına yönelik bir anlaşma yapılmıştır. Ayrıca iki Amerikalı uzman da Haydarpaşa ve Şimendifer bakımından diğer önemli bölgelerde incelemeler yapacaklardır. 1 Eylül Denizli milletvekili DP'ye ilhak etti. Reşad Aydınlı, Recep Peker'in hala totaliter zihniyet- C, 1 Eylül te ısrar ettiğini ve bu nedenle CHP'den ayrıldığını 1947 açıklamıştır. 1 Eylül Murgul bakır madenleri. Tesisat ikmal edildi, gelecek sene çalışmalara başla- C, 1 Eylül nıyor. Ergani'den sonra bakır açısından ikincil öneme 1947 sahip olan ve 1938 yılında temeli atılan ancak dünya savaşı nedeniyle bitirilemeyen tesisin büyük oranda bittiği ve gelecek yıl üretime başlanacağı açıklanmıştır. 2 Eylül Meclis Amerikan yardım anlaşmasını kabul etti. Dışişleri Bakanı Hasan Saka yapmış olduğu konuş- C, 2 Eylül mada anlaşmanın ne Türkiye'nin bağımsızlığına zarar 1947 verdiğini ne de Türkiye'nin bu anlaşmayla birlikte bir başka ülkenin bağımsızlığına yönelik bir taahhütte bulunduğunu söylemiştir. 3 Eylül Krom madeni devrine ilişkin 3/6287 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Eskişehir'in Mihalıççık ilçesine bağlı Bahtiyar kö- RG yünde bulunan krom madeni Halis Demirel ve Şakir Yorulmaz'a verilmiştir. 1947 yılı içerisinde 1 imtiyaz devri daha yapılmıştır. 3 Eylül Ottava elçiliği hakkında Bu kararla Ottava elçiliği büyükelçiliğe yükseltilmiş RG 3/6327 sayılı Bakanlar Ku- ve buraya Muzaffer Göker tayin edilmiştir. rulu kararının yayımlanması. RG 1947 Yılı 915 G Ay Olay Açıklama 3 Eylül Amerikalı uzmanların tenkitleri ve sanayiciler. Gazete haberine göre; sanayiciler, devletin elindeki C, 3 Eylül sanayi yatırımlarını derhal özel teşebbüse devretme- 1947 sini istemektedirler. Sanayicilerin bu görüşleri, Yirminci Asır Vakfı adına Türkiye'de bulunan Amerikalı uzman Thornburg'un ekonomik kalkınma için özel teşebbüse daha çok önem verilmesi gerektiğine yönelik olarak yapmış olduğu açıklamayı takiben gazete haberlerinde yerini almıştır. 5 Eylül Türkiye hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri hükümeti arasında 12.07.1947 tarihinde Ankara'da imzalanan Türkiye'ye yapılacak yardım hakkında anlaşmanın onanmasına dair 5123 sayılı kanunun yayımlanması. Anlaşmada yardımın gerekçesi olarak Türkiye'nin RG hürriyetini ve bağımsızlığını korumak için güvenlik kuvvetlerini takviye etmek ve ekonomisinin istikrarını muhafaza etmek olarak açıklanmaktadır. 5 Eylül Mecliste iki sual. Maliye bakanı, kırtasiyeciliği arttıran mali formaliteler için izahat verdi. Maraş milletvekili Emin Soysal'ın sözlü sorusuna ce- C, 5 Eylül vap veren Maliye bakanı Halid Nazmi Keşmir, kırta- 1947 siyeciliği maddi sorumluluk taşıyan işlerin doğurduğunu, özellikle vergilerin tarh, tahakkuk ve tahsil işlerinin ayrı olması ve ayrı dairelerde yapılmasının bu duruma yol açtığını ve bu nedenle ayrı iki dairenin birleştirilmesinin düşünüldüğünü açıklamıştır. (BCA: 01.09.1947 /30.1.0.0/53.316.12) 5 Eylül DP'ye katılan yeni milletvekili. Burdur bağımsız milletvekili Ahmed Çınar, DP'ye C, 5 Eylül katılma nedenini, ülkenin içinden geçtiği kritik koşul- 1947 lara ve bu koşullarda CHP'nin statükocu politikalar güderken DP'nin yeni bir hürriyet ve refah dönemi yaratma yönündeki politikaları olarak belirtmiştir. 6 Eylül Bazı bakanlıklarda değişik- Milli Savunma Bakanlığına İzmir milletvekili Münir RG likler yapılması. Birsel, İçişleri Bakanlığına Erzurum milletvekili Münir Hüsrev Göle, Ekonomi Bakanlığına Diyarbakır milletvekili Cavit Ekin, Tarım Bakanlığına İzmir milletvekili Şevket Adalan, Çalışma Bakanlığına Tahsin Bekir Balta ve Ticaret Bakanlığına da Halit Nazmi Keşmir tayin edilmişlerdir. Kabinede yapılan bu değişiklikler, ticaret ve ekonomi işlerinin kötü gittiğinin başbakan Recep Peker'in de kabul ettiği ve bu değişikliklerden sonra bu alanlarda önemli politika değişikliklerinin beklendiği şeklinde yorumlanmaktadır. (C, 6 Eylül 1947) 6 Eylül Konya’da belediye işleri hiç de iyi yürümüyor. Şehrin elektriklerinin sık sık kesilmesi ve emek temi- C, 6 Eylül ninde sıkıntılar yaşanması halkta büyük sıkıntılar ya- 1947 ratmaktadır. 6 Eylül Fransız kabinesi istifa etti. Başbakan Paul Ramadier, mecliste aldığı güven oyu- C, 6 Eylül 1947 nu yeterli görmediğinden istifa kararı almıştır. 7 Eylül 7 Eylül kararlarının birinci yıl dönümü. Gazetede halka refah ve ferahlık getireceği vaat edi- C, 7 Eylül len kararların tam tersine sıkıntı ve pahalılık getirdiği 1947 belirtilmektedir. Gazete bu konuda 50 vatandaşla yapılan bir anketi de ayrıntılı olarak yayınlamıştır. 916 Yönetim Zamandizini Kaynak G Ay Olay Açıklama Kaynak 7 Eylül Adliye teşkilatımız için bir kanun hazırlanıyor. Hazırlanan tasarıda adliye örgütünün büyük bir yapı- C, 7 Eylül sal değişime gireceği, mahkemelerin kademelere ve 1947 avukatlık mesleğinin de sınıflara ayrılacağı belirtilmektedir. Adliye teşkilatında değişiklik yapılmak istenmesinin nedenini Yargıtay başkanı Halil Özyörük, artan dava dosyaları nedeniyle mahkemelerin iş yapamaz hale gelmesine bağlamaktadır. Değişiklikle mahkemelerin ilk, üst ve Yargıtay olarak üçe ayrılması ve üst mahkemelerin ilk mahkeme kararları dışında kalan hükümleri karara bağlaması planlanmaktadır. 7 Eylül CHP'ye geçen milletvekilleri. İki bağımsız Çanakkale milletvekili Nureddin Ünen C, 7 Eylül 1947 ve Niyazi Çıtakoğlu CHP'ye katılmıştır. 8 Eylül İçişleri Bakanlığından, mülki memur ataması. İstanbul'un Fatih ilçesi kaymakamı Rüştü Ülken İs- RG tanbul vali muavinliğine tayin edilmiştir. 8 Eylül Ulaştırma Bakanlığından, üst yönetici ataması. Devlet demiryolları işletme genel müdür yardımcılı- RG ğına Şefik Etansel tayin edilmiştir. 9 Eylül Muamele vergisi hakkında 5124 sayılı kanunun yayımlanması. Bu kanun, yerli ürünleri ve pirinayı tasir (suyunu çı- RG karma) ve tasfiye ederek yağ istihsal eden müesseselerin yeniden muamele vergisinden muaf tutulmalarına ilişkindir. Kanun, muamele vergilerini ve olağanüstü zam ve cezaların tahakkuk ve tahsilini düzenlemektedir. 9 Eylül Bütçe kanununa bağlı (A) işaretli cetvelde değişiklik yapılması hakkında 5125 sayılı kanunun yayımlanması. Özel idareler ve belediyelere yardım bölümüne RG 7.739.500 Lira ek ödenek konmuştur. (3 Eylül 1947 tarihli Cumhuriyet Gazetesi'nde çıkarı habere göre hükümet, meclisten belediyelere yardım için 7.730.500 Lira ödenek istenmiştir.) 9 Eylül Devlet Denizyolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü’nün bütçesi hakkında 5126 sayılı kanunun yayımlanması. 5126 sayılı kanunla Devlet Denizyolları ve Limanları RG İşletme Genel Müdürlüğü 1947 yılı bütçe kanununa bağlı (A) işaretli cetvelde değişiklik yapılmış ve yapma, onarma ve satın alma maddesine 10.000.000 Lira ek ödenek konmuştur. 9 Eylül Artırma, eksiltme ve ihale kanununa ek 5127 sayılı kanunun yayımlanması. 5127 sayılı kanuna göre; anıt mahiyetindeki büyük RG yapı işlerine ait projelerden hangisinin seçileceğine ilgili bakanlar yetkilidir. 9 Eylül Şose ve köprüler yapımı için gelecek yıllara geçici yüklenmelere girişilmesi hakkında 5128 sayılı kanunun yayımlanması. Buna göre yıllık ödeme miktarı 10.000.000 Lirayı RG geçmemek üzere 50.000.000 Liraya kadar gelecek yıllara yüklenmelere girişmeye bayındırlık ve maliye bakanı yetkilidir. 9 Eylül Kabine İnönü'nün başkanlığında toplandı. Gazetenin manşetinin bu şekilde olmasına rağmen C, 9 Eylül haberde yüce divanın Şükrü Saraçoğlu başkanlığında 1947 toplandığının belirtilmesi dikkat çekicidir. Ayrıca, haberde partinin "dağ başını duman almış" marşının parti marşı olarak kabul edildiği ancak bu marşın son zamanlarda DP marşı olarak bilindiği belirtilmektedir. 9 Eylül En eski gazetecilerden olan Cumhuriyet Gazetesi'nin kurucusu Yunus Nadi'nin C, 9 Eylül Yusuf Osman bükülmez çalışma arkadaşı olan Bükülmez, Tasviri Efkar, Yeni 1947 vefat etti. Gün ve Cumhuriyet Gazeteleri'nde çalışmıştır. 1947 Yılı 917 G Ay Olay Açıklama 10 Eylül Köy enstitüsü hakkında 5129 sayılı kanunun yayımlanması. 5129 sayılı kanunla köy enstitüsü mezunu öğretmen- RG lerle köy sağlık memurlarının geçimlerini düzenlemek üzere 3803, 4274 ve 4459 sayılı kanunlarda değişiklikler yapılmıştır. 5129 sayılı kanun, öğretmenlerin hangi maaşlarla atanacağını, köy okullarının yanındaki uygulama bahçelerinin nasıl kullanılacağını, uygulama bahçelerinin hangi yollarla edinileceğini ve köy öğretmenlerinin emeklilik koşullarını düzenlemektedir. 11 Eylül Başbakan Recep Peker'in sağlık durumunun bozulması gerekçesiyle başbakanlık görevinden ayrılmak istemesi. İsmet İnönü, Peker'in bu talebini kabul etmiş ve Pe- RG ker'in yerine Başbakan olarak Trabzon milletvekili Hasan Saka tayin olmuştur. Yeni Asır Gazetesi bu gelişmeyi Peker'in sağlık durumundan değil kurulan hükümetin sağlıklı bir yapıya sahip olmamasından dolayı gerçekleştiğini ileri sürmektedir. (C, 10 Eylül 1947) Buna göre yeni hükümet şu isimlerden oluşmaktadır: Faik Ahmed Barutcu (Devlet Bakanı, Başbakan Yardımcısı), Mustafa Abdülhalik Renda (Devlet Bakanı), Şinasi Devrin (Adalet Bakanı), Münir Birsel (Milli Savunma Bakanı), Münir Hüsrev Göle (İçişleri Bakanı), Necmettin Sadak (Dışişleri Bakanı), Halid Nazmi Keşmir (Maliye Bakanı), Reşat Şemsettin Sirer (Milli Eğitim Bakanı), Kasım Gülek (Bayındırlık Bakanı), Cavit Ekin (Ekonomi Bakanı), Dr. Behçet Uz (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı), Şevket Adalan (Gümrük ve Tekel Bakanı), Tahsin Coşkan (Tarım Bakanı), Şükrü Koçak (Ulaştırma Bakanı), Mahmut Nedim Gündüzalp (Ticaret Bakanı) ve Tahsin Bekir Balta (Çalışma Bakanı). Muhiddin Birgen, 12.09.1947 tarihli Cumhuriyet Gazetesi'ndeki "Hayale Kapılmayalım" başlıklı yazısında yeni bir kabine kurulması ile her şeyin değişmeyeceğini çünkü demokrasinin ve hürriyetin gelmesi için esaslı değişikliklerin yapılması gerektiğini ve bu değişikliklerin yine aynı partinin üyeleri tarafından yerine getirilemeyeceğini belirtmektedir. 11 Eylül Basınımız acı bir kayba da- Muharrem Feyzi Togay dün vefat etti. Togay, İkdam, C, 11 Eylül ha uğradı. Sabah, Servet, Malümat, Tasviri Efkar, Cumhuriyet 1947 ve Akşam Gazeteleri'nde çalışmıştır. 12 Eylül Türkiye ile Irak arasında imza edilen dostluk ve iyi komşuluk antlaşması ile bu antlaşmaya ek protokol ve sözleşmelerin onanması hakkında 5130 sayılı kanunun yayımlanması. Antlaşma 29 Mart 1946'da Ankara'da imzalanmıştır. RG Dışişleri Bakanı Hasan Saka mecliste yapmış olduğu konuşmada bu antlaşmanın bundan sonraki dönemde iki ülke arasındaki ekonomik ve diğer sosyal alanlarda önemli bir temel oluşturacağını belirtmiştir. (C, 6 Eylül 1947) 12 Eylül İlk karar: Altın müdahale satışları durduruldu. Dünya altın piyasasında son zamanlarda meydana ge- C, 12 Eylül len kararsızlıktan dolayı Ziraat Bankası'nın yaptığı 1947 altın satışlarının durdurulduğu ve mevcut ithalat rejiminde kısıcı herhangi bir tedbir düşünülmediği açıklanmıştır. 13 Eylül Yeni kabinenin mali ve iktisadi tedbirleri. Altından sonra döviz işleri için de kararlar beklen- C, 13 Eylül mektedir. Gazetede yer alana habere göre; altından 1947 sonra döviz stoku da daha sıkı himaye edilecektir. 918 Yönetim Zamandizini Kaynak G Ay Olay Açıklama Kaynak 13 Eylül Altın fiyatları dün % 10 nispetinde yükseldi. Piyasada genel bir durgunluk başlamıştır. Ticaret er- C, 13 Eylül babı 7 Eylül kararlarının tadiline doğru gidileceğini 1947 tahmin etmektedir. 13 Eylül Devletler arasında gümrük birliği. Paris'te Avrupa İktisadi İşbirliği Komitesi'nde devam C, 13 Eylül eden görüşmeler neticesinde istikrarlı ve sağlam bir 1947 ekonomi kurabilmek için gümrük birliği veya gümrük birliklerinin kurulması düşünülmüş ve Türkiye'nin de arasında olduğu bir inceleme heyeti kurulmasına karar verilmiştir. 13 Eylül Eczacıları telaşa düşüren bir karar. Yabancıların ülkemizde ilaç imal etmelerine yönelik C, 13 Eylül 1947 karar eczacılar arasında heyecanla karşılanmıştır. 15 Eylül Büyük kalkınma davası. Halil Menteşe'nin "Büyük Kalkınma Davası" başlıklı C, 15 Eylül yazısı dönemin siyasi ve ekonomik ilişkileri bakı- 1947 mından oldukça ilgi çekicidir. Yazıda Menteşe, Türkiye'nin derdini iyi anlatabilmesi durumunda Amerika'dan maddi yardım alınabileceğini ancak bunun yeterli olamayacağını söylemektedir. Menteşe'ye göre maddi kaynak bulmanın yanı sıra yapılması gereken en önemli şey, düzenli ve hesaplı bir plan hazırlanmasıdır. Bu plan da Türk ve Amerikalı uzmanların işbirliği ile meydana getirilmelidir. 16 Eylül Tohumsuz kalan çiftçiye yardım. Tarım, ticaret ve maliye bakanlıklarının kararı gere- C, 16 Eylül ğince muhtaç çiftçilere bankalarca derhal kredi sağ- 1947 lanması kararlaştırılmıştır. 17 Eylül Eğitim enstitüleri. Öğretmen yetiştiren enstitülere parasız yatılı öğrenci C, 17 Eylül 1947 alınacak. 19 Eylül Başbakanlıktan, üst yönetici ataması. Aydın vakıflar müdürlüğüne Tevfik Tekel tayin RG edilmiştir. 20 Eylül İl özel idareleri, belediyeler veya bunlara bağlı kurumlar hakkındaki yönetmeliğin yayımlanması. Yönetmelik, İl özel idareleri, belediyeler veya bunla- RG ra bağlı kurumlar tarafından işletilen elektrik, havagazı, tramvay ve tünel işletmelerinin alım ve satım esaslarına dair 4768 sayılı kanunun 3. maddesi uyarınca ihale yöntemlerine ilişkindir. Yönetmelik, bu konuda fiyat ve teklif istemek, kapalı zarf usulüyle artırma ve eksiltme, açık eksiltme ve artırma, pazarlık ve emanet yöntemlerini öngörmektedir. 20 Eylül 39 yıllık ömrünün 21 yılını gazeteciliğe harcamış olan genç ve kıymetli arkadaşımız Faik Güneri dün vefat etti. Güneri, sırasıyla Milliyet, Haber ve Cumhuriyet Ga- C, 20 Eylül 1947 zeteleri'nde çalışmıştır. 21 Eylül İngiliz-Türk ticareti. İngiltere'den Türkiye'ye yapılan ihracat, Türkiye'nin C, 21 Eylül İngiltere'ye yaptığı ihracattan daha fazladır. İngilte- 1947 re'nin Türkiye'ye ihracatı, 3.712.328 İngiliz Lirasından 6.313.985 Liraya yükselmişken, Türkiye'nin İngiltere'ye ihracatı 4.337.462 Liradır. 21 Eylül Sağlık sigortası. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı'nca hazırlanan C, 21 Eylül sağlık sigortası kanun tasarısı, bakanlıkların da görü- 1947 şü alınarak, Bakanlar Kurulu'na sunulmuştur. Bu ta- 1947 Yılı 919 G Ay Olay Açıklama Kaynak sarıya göre; sağlık sigortaları teşkilatı, özel idareler, belediyeler, iktisadi devlet teşekkülleri, devlet tarım işleri ve özel teşebbüsün bütün memur ve hizmetlilerini zorunlu olarak, diğer vatandaşları da isteğe bağlı olarak sigorta kapsamına alacaktır. 22 Eylül Üniversite talebe birliği yardım sandığı. Üniversite talebe birliği tarafından kurulan yardım C, 22 Eylül sandığı, maddi durumu iyi olmayan öğrencilere 60 1947 Liraya kadar borç vermeyi kararlaştırmıştır. 23 Eylül Avrupa, Amerika’dan 19 milyar istiyor. 16 devletin temsilcisi İktisadi İşbirliği Konferansı'nın C, 23 Eylül resmi kapanış oturumunda Avrupa'nın istikrarı için 1947 19.300.000 dolarlık yardım talep etmiştir. 23 Eylül Cide belediye seçimini Demokrat Parti kazandı. Kastamonu'nun Cide kazasında Danıştay kararı ile C, 23 Eylül bozulan belediye seçimlerini Demokrat Parti kazan- 1947 mıştır. 24 Eylül Petkov nihayet idam edildi. Bulgar muhalefet lideri Nikola Petkov'un idam edil- C, 24 Eylül mesi, İngiltere ve Amerika'nın yoğun protestolarına 1947 neden olmuştur. 25 Eylül 110 numaralı Maliye Bakanlığının muamele vergisi genel tebliğinin yayımlanması. Tebliğ nebati yağ üreten kurumların muamele vergi- RG sinden muaf tutulmaları hakkındadır. 25 Eylül Çimento buhranı. Ekonomi bakanı alınacak tedbirleri izah ediyor. Alınacak tedbirler olarak çimento ithalatının ve bir an C, 25 Eylül önce üretim düzeyimizin arttırılması gösterilmekte- 1947 dir. 27 Eylül Havayollarının geliri üç misli fazlalaştı. Devlet Havayolları Genel Müdürü Osman Nuri Bay- C, 27 Eylül kal, yapmış olduğu açıklamada 1938 yılında 1153 ki- 1947 lometrelik bir hatla işe başladıklarını ve 1947 yılında 10.368 kilometrelik bir hatta kavuştuklarını söylemiştir. Ayrıca Baykal, Temmuz ayına kadar 1.450.300 Lira gelir sağlandığını ve sene sonunda da bu rakamın 2.500.000 Liraya ulaşmasını beklediklerini açıklamıştır. 28 Eylül Hükümet, yeni bütçeyi yarın meclise veriyor. Eskisinden 127.992.448 milyon Lira fazla olan büt- C, 28 Eylül çede iki yeni değişiklik dikkati çekmektedir. Bunlar- 1947 dan ilki, araştırma gezilerinin harcırahlarının başbakanlık tarafından karşılanması, ikincisi de kurumlara ve müesseselere yardım faslının başbakanlık bütçesine alınmasıdır. Bu arada bütçe fazlasının iç borçlanmayla kapatılması planlanmaktadır. (C, 1 Ekim 1947) 30 Eylül Milletlerarası havacılık federasyonu. 17-20 Eylül tarihleri arasında Cenevre'de yapılan top- C, 30 Eylül lantının sonunda yapılan seçimle ikinci başkanlığa 1947 Türk Hava Kurumu Başkanı Mardin milletvekili Seyfi Düzgöreni seçilmiştir. 3 Ekim Elçilik ataması hakkında Bu kararla Başbakanlık Hususi Kalem Müdürü Vedit RG 3/6373 sayılı Bakanlar Ku- Uzgören Meksika orta elçiliğine tayin edilmiştir. rulu kararının yayımlanması. 920 Yönetim Zamandizini G Ay Olay Açıklama Kaynak 3 Ekim Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu’nda üst yönetici atanması hakkında 3/6375 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu kararla Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu yönetim RG kurulu başkanlığına Atıf Bayındır, Cemil Tiaber, Ferit Hammal ve Rıdvan Taşkın tayin edilmişlerdir. Kurum üyeleri hizmet dönemleri 29.07.1947 tarihinde dolduğu için değiştirilmiştir. 4 Ekim Özel din dershaneleri için program hazırlandı. Milli Eğitim Bakanlığı'nda toplanan istişare heyeti, C, 4 Ekim ilkokul mezunlarının katılacağı dershanelerde okutu- 1947 lacak kitabın mezhep görüşlerinin üstünde İslam dininin şamil ve külli esaslarını taşımasını kararlaştırdı. 4 Ekim Vagon fabrikasının temeli dün atıldı. Adapazarı'nda kurulacak olan fabrikada senede bin C, 4 Ekim 1947 yük inşa vagonunun üretilmesi planlanmaktadır. 5 Ekim Kağıt fiyatlarının ucuzlaya- Orman idaresinin tomruk fiyatlarını indirmedikçe ka- C, 5 Ekim 1947 cağı yalan. ğıt fiyatlarının ucuzlayamayacağı belirtilmektedir. 7 Ekim Bursalı Demokratlar valiyi istemiyorlar. Demokrat Parti Bursa il başkanlığı, Vali Haşim C, 7 Ekim İşcan'ın kötü bir idareci olduğu ve bu durumun imar 1947 işlerinde somutluk kazandığı ve halka büyük külfetler yüklendiği suçlamasıyla görevden alınmasını talep etmektedir. 7 Ekim Jandarma Genel Komutanlığı’na tayin yapılması. Kolordu komutanlığına tayin edilmiş olan Korgeneral BCA: Nazmi Güvenli'nin yerine Jandarma Genel Komutanlı- 30.11.1.0/ ğı’na Şükrü Kanadlı tayin edilmiştir. (C, 17 Ekim 1947) 194.26.18 8 Ekim İçişleri Bakanlığından, üst yönetici ataması. Urfa'nın Akçakale ilçesi kaymakamı Saffet Gürtav RG İzmir hukuk işleri müdürlüğüne tayin edilmiştir. 8 Ekim İçişleri Bakanlığından, emniyet üst yönetici ataması. Çanakkale emniyet müdürlüğüne Ekrem Sanvar ve RG Hatay emniyet müdürlüğüne Ahmet Paftalı tayin edilmişlerdir. 9 Ekim Meclis ve CHP grubu dün toplandılar. Dün grupta iç politika meseleleri de ele alındı. Grup toplantısında kararlaştırılan programa göre; iç C, 9 Ekim politikada 12 Temmuz beyannamesine (Beyanname- 1947 nin özü idare amirlerinin bütün partilere eşit mesafede davranmasını sağlamaktır.) uygun davranılması, pahalılığa karşı mücadele edilmesi, özel teşebbüsün teşvik edilmesi, suiistimallerle mücadele edilmesi ve devletçiliğin sınırlarının tespit edilmesi kararlaştırılmıştır. 11 Ekim Hava sınıfı mensupları hakkında 5131 sayılı kanunun yayımlanması. 5131 sayılı kanun, hava sınıfı mensuplarına verilecek RG zamlar ve tazminler hakkındaki kanunun 4334 sayılı kanunla değiştirilen 12. maddesinin değiştirilmesine ilişkindir. Bu düzenlemeyle uçuşlara katılanlara bir üst derecenin maaşı verilmektedir. 11 Ekim İçişleri Bakanlığından, bele- Siirt belediye başkanlığına seçilen Lütfi Kayran'ın RG diye başkanı seçimin onay- başkanlığı onaylanmıştır. lanması. 11 Ekim Mesken buhranı. İstanbul belediyesinde yapılan toplantıda gecekondu- C, 11 Ekim laşma oranının hızla arttığı ve mesken sorununa acil 1947 bir çözüm bulunması gerektiği hususu tartışılmıştır. 13 Ekim Çiftçiyi topraklandırma kanununa ilişkin 3/6741sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Edirne ilinin bütün ilçelerinde çiftçiyi topraklandırma RG kanununa göre arazi dağıtımı ve merkez ilçesinde de kamulaştırma işlemi yapılmıştır. 1947 Yılı 921 G Ay Olay Açıklama 13 Ekim Milli Kütüphaneye Yardım Derneği hakkında 3/6494 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu kararla Milli Kütüphaneye Yardım Derneği genel RG menfaatlere yararlı derneklerden sayılmıştır. 14 Ekim 49 redde karşı 362 oyla Hasan Saka hükümetinin güvenoyu alması hakkında 1566 sayılı TBMM kararının yayımlanması. Yoğun görüşmeler neticesinde hükümetin programı RG 49'a karşı 362 oyla kabul edilmiş ve Meclis 1 Kasıma kadar tatil edilmiştir. (C, 14 Ekim 1947) 14 Ekim Atina'da dün sıkıyönetim ilan edildi. Yaşanan iç savaşın devlet merkezine de sirayetinden C, 14 Ekim 1947 korkulduğu için böyle bir karar alınmıştır. 15 Ekim Şose ve köprüler kanunu ile değişikliklerinin uygulanmasını gösteren 1525 sayılı yönetmeliğin yayımlanması. Yönetmeliğe göre; Türkiye'de oturan 18-60 yaş ara- RG sındaki bütün erkekler yol ödevine tabidir. Eğer kişi bizzat çalışmak istemiyorsa bunun karşılığında para vermelidir. Türkiye'de 6 aydır oturan yabancılar ise paralı olarak bu ödevi yerine getirirler. Paralı yol vergisi yılda dört Liradır. Çalışmalı yol vergisi ise altı gündür. 16 Ekim Maliye Bakanı mühim bir demecde bulundu. Maliye Bakanı Halid Nazmi Keşmir, Türk parasının C, 16 Ekim kıymetinin düşürülmesinin artık dönülemeyecek bir 1947 gelişme olduğunu açıklamıştır. 17 Ekim Eski bir DP Milletvekili CHP'ye girdi. Kütahya bağımsız milletvekili Memduh Ispartalıgil, C, 17 Ekim Demokratlar'ın cumhurbaşkanının meclise girmesi 1947 halinde ayağa kalkmama kararını onaylamadığı için partisinden istifa etmiş ve belli bir süre sonunda da CHP'ye katılmıştır. 17 Ekim Karabük fabrikaları Doksan Fabrikaların yıllık ham demir üretimi 160.000 tona C, 17 Ekim 1947 milyon sarfile genişletilive çelik üretimi de 200.000 tona çıkartılmaktadır. yor. 18 Ekim Pahalılıkla mücadele için alınan ilk tedbirler. 18 Ekim Türkiye'ye Amerika'dan ilk Türkiye ve Yunanistan'a Amerikan yardımını koordi- C, 18 Ekim malzeme. ne eden Georges Mcghee, yol inşaatına ait malzeme- 1947 nin ayın yirmi ikisinde geleceğini ve ayrıca Türkiye'nin 88 lokomotif daha aldığını açıklamıştır. 18 Ekim Şehrin taksi derdi. İstanbul belediyesi meclis toplantısında şoförlerin C, 18 Ekim fazla para aldıkları ve taksi ücretlerinin çok pahalı 1947 olduğu konuşulmuştur. 19 Ekim CHP'nin yeni program ve tüzüğü. Kurultayda görüşülecek olan 109 maddelik program ve 154 maddelik tüzük tasarıları dün basına verilmiştir. Tüzüğün en çok dikkati çeken maddesi genel başkanlık için konan hükümdür. Bu hükme göre; parti genel başkanı cumhurbaşkanı veya başbakan veya bakan olduğu takdirde görevlerine devam ettiği sürece partinin kesin ve fiili idaresi tamamıyla genel başkan yardımcısına aittir. 922 Yönetim Zamandizini Kaynak Bakanlar Kurulu canlı hayvan ve yağ ihracı konu- C, 18 Ekim sunda yapılan müracaatları reddetmiştir. Ayrıca or- 1947 manlarımızdan daha iyi faydalanılması için yurtdışından bol miktarda inşaat malzemesi getirtilmesi için tedbirler alınmaktadır. BCA: 30.1.0.0/ 42.250.5 ve C, 19 Ekim 1947 G Ay Olay Açıklama Kaynak 19 Ekim Hükümetin sanayi planı. Plana göre; ülke içinde 76 pratik sanat okulu ve sanat C, 19 Ekim enstitüsü açılacaktır. Temel amacın üretimin arttırıl- 1947 ması olduğu planda kömür havzasının modernizasyonu öncelikli bir yer kaplamaktadır. 400 milyon Türk Lirasının harcanması planlanan modernizasyon işinin yaklaşık on yıl kadar sürmesi tahmin edilmektedir. Sanayi planının bir diğer amacı da yabancı sermayenin ülkeye girişini sağlayabilmektir. 20 Ekim Uşak’ta belediye kurulmasına ilişkin onay. Uşak ilçesinin Sivaslı bucağı merkezinde belediye RG kurulması hakkında Danıştay genel kurulunun kararı onanmıştır. 20 Ekim Isparta’da belediye kurulmasına ilişkin onay. Isparta'nın gönen Maakızıl köyünde belediye kurulması RG hakkında Danıştay genel kurulunun kararı onanmıştır. 20 Ekim Sinop’ta belediye kurulmasına ilişkin onay. Sinop'un Gelincik köyünün belediye sınırı içine RG alınmasına dair Danıştay genel kurulunun kararı onanmıştır. 20 Ekim Afyon’da belediye kurulmasına ilişkin onay. Afyon'un Sincanlı bucağı merkezinde belediye ku- RG rulması hakkında Danıştay genel kurulunun kararı onanmıştır. 20 Ekim Bale akademisi faaliyete geçti. Milli Eğitim Bakanlığı güzel sanatlar akademisi ge- C, 20 Ekim nel müdürlüğü, İstanbul'da bir bale akademisi kur- 1947 mak üzere İngiltere'den Nanette de Valois'i yedi ay önce getirtmişti. Yedi aylık çalışmanın sonucunda akademi Yeşilköy Pansiyonu İlkokulu'nda açılmıştır. 20 Ekim Osmaniye'de belediye seçimi dün yapıldı. 21 açık üyenin hepsini CHP kazanmıştır. (C, 25 C, 20 Ekim 1947 Ekim 1947) 20 Ekim Türkiye ve Yugoslavya arasında ticaret anlaşması yapılması. 20 Ekim 1947 tarihinde yürürlüğe girmek üzere yapı- BCA: lan anlaşmaya göre; iki ülke arasındaki ticari ilişkiler 30.18.1.2/ yürürlükte bulunan giriş ve çıkış rejimlerine göre ya- 114.69.7 pılacaktır. İhraç ve ithal edilecek mallar için bir liste belirlenmemiştir. (Anlaşma 18 Eylül 1947'de imzalanmıştır.) (C, 27 Kasım 1947) 21 Ekim Türkiye Kızılay Derneği anatüzüğünün yayımlanması. Dernek 14 Nisan 1877 tarihinde Osmanlı Hilaliahmer RG Cemiyeti adı ile kurulmuş ve 20 Nisan 1911'de yeniden çalışmaya başlamıştır. 1923 yılında ise adı Türkiye Hilaliahmer Cemiyeti, 1935 yılında Türkiye Kızılay Cemiyeti ve 1947 yılında da Türkiye Kızılay Derneği olmuştur. 21 Ekim Türk Hava Kurumu anatüzüğünün 5, 7, 19 ve 27. maddelerinin değiştirilmesi hakkında 3/6488 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Değişiklik içeren maddeler kurumun asıl, yardımcı RG ve tabii üyelerinin kimler olacağını, kurumun kurultayının nasıl toplanıp karar alacağını ve oluşturulacak olan merkez idare kurulunun görevlerinin neler olacağını düzenlemektedir. 21 Ekim Fransa'da yapılan seçimi De Daulle partisi kazandı. Fransa'da yapılan belediye seçimlerinin komünistler C, 21 Ekim ve komünist olmayanlar arasında geçtiği belirtilmek- 1947 tedir. Kesin olmayan rakamlara göre De Gaulle'nin partisi yüzde kırk oy almışken; komünistler yüzde yirmi sekizde ve sosyalistler de yüzde yirmide kalmıştır. 1947 Yılı 923 G Ay Olay Açıklama 21 Ekim Pahalılıkla mücadele. Hemen hemen her gün toplantı yapan Bakanlar Kuru- C, 21 Ekim lu'nun bu seferki gündem maddesi de et ihracının ya- 1947 saklanmaması olmuş ama bu konuda kesin bir karara varılamamıştır. 21 Ekim Yeni tüzük ve programı beğenmeyen CHP'liler. Recep Peker'in kurultayda özellikle genel başkanlığa C, 21 Ekim ait hükümlere itiraz edeceği beklenirken tartışılan bir 1947 diğer madde de devletçiliktir. Devletçilik maddesinin tartışılmaya açılmasının temel nedeni devletçilik ilkesinin özel teşebbüs ve çalışmalarının devlet tarafından teşvik edilmesi ve korunması şeklinde ifade edilmesinden kaynaklanmaktadır. 21 Ekim Beynelmilel Banka'dan yapacağımız istikraz. Dünya Bankası'ndan kömür ve zirai üretiminin arttı- C, 21 Ekim rılması için 600 milyon dolarlık borç alınması düşü- 1947 nülmektedir. 22 Ekim İstanbul Üniversitesi öğrenci yönetmeliğinin yayımlanması. Yönetmelik okula girecek öğrencilerde aranılan ko- RG şulları, üniversiteye devam ve okuldan ayrılmaların nasıl olacağını ve diğer hükümleri düzenlemektedir. 23 Ekim Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu hakkında 3/ 6502 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu kararla Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu RG genel menfaatlere yararlı derneklerden sayılmıştır. 23 Ekim Fransız kabinesi azaları an- Hükümetin istifa etmesi üzerine başbakan C, 23 Ekim sızın istifa ettiler. Ramadier'in yeni kabineyi kurmaya çalıştığı ancak 1947 bunu beceremediği durumda görevin General De Gaulle'ye verilebileceği düşünülmektedir. Hükümetin beklenmedik istifası belediye seçimlerine bağlanmaktadır. (Kabine, Ramadier tarafından 23.10.1947'de kurulmuştur.) 23 Ekim İran'ın mühim kararı. İran meclisi Rusya ile yapılan petrol anlaşmasını dün C, 23 Ekim reddetmiştir. Bu reddedişin temel nedeni İran toprak- 1947 larının yabancılara imtiyaz olarak verilmemesinden kaynaklanmaktadır. 23 Ekim Şili de Rusya ile münasebetlerini kesti. Şili, Schwarger kömür madenlerinde hükümet aley- C, 23 Ekim hinde yapılan komünist propaganda nedeniyle Çekos- 1947 lovakya ve Rusya ile olan ilişkilerini kestiğini açıklamıştır. 24 Ekim Hayatı ucuzlatma. Ticaret Bakanlığı, nebati yağ ihracatını yasaklamaya C, 24 Ekim ve tekel maddelerinin de fiyatlarının indirilmesine 1947 karar vermiştir. 24 Ekim Ticaret Bakanlığının iki mühim tebliği. Bakanlık, yurtdışından yapılacak ithalatta önceden C, 24 Ekim bakanlıktan izin alınması gerektiğini ve verilmekte 1947 olan dolarlı ithalat izinlerinde ve buna bağlı döviz tahsis kağıtlarında malın cinsiyle ihracatçı ve ithalatçısının değiştirilmesine izin verilmeyeceğini açıklamıştır. 25 Ekim Çalışma Bakanlığının mühim bir tebliği. Tebliğe göre; işverenler, işçi gündeliklerini azalta- C, 25 Ekim 1947 mayacaklardır. 25 Ekim Acınacak bir hal: İstanbul Habere göre; elektrik idaresinin kömürü bitmiş ve fır- C, 25 Ekim 1947 ışıksız kalmak tehlikesinde. tınadan dolayı da kömür şilebi gelememektedir. 924 Yönetim Zamandizini Kaynak G Ay Olay Açıklama Kaynak 29 Ekim Bir af kanunu hazırlandı. Yapılan çalışmalara göre; bu düzenlemeden rüşvet, C, 29 Ekim yolsuzluk ve cinayet suçlarından hüküm giyenler ve 1947 1947 Eylül’ünden sonra suç işlemiş olanlar yararlanamayacaktır. Ayrıca, kanun siyasi suçları da kapsayacaktır. 31 Ekim Halkapınar bez fabrikası açıldı. Sümerbank’ın yeni fabrikasında pazen ve basma do- C, 31 Ekim 1947 kumasının yapılacağı belirtilmektedir. 1 Kasım İçişleri Bakanlığından, em- Erzincan emniyet müdürlüğüne Sabri Meriç tayin RG niyette üst yönetici atanması. edilmiştir. 1 Kasım CHP grubunun hararetli toplantısı. İki defa toplanan grupta yapılan seçimler sonucunda C, 1 Kasım 35’ler olarak tanımlanan parti içi muhalefet ağır bir 1947 yenilgi almıştır. 1 Kasım Dün bir Amerikan heyeti daha geldi. Ayan Meclisi bütçe komisyonu üyelerinden oluşan C, 1 Kasım heyet Marshall Planı nedeniyle inceleme yapmak için 1947 gelmiştir. 1 Kasım Gecekondu evleri için şehir Şehir meclisi üyelerinin bir kısmı evlerin lehinde, bir C, 1 Kasım meclisinde fırtına. kısmı da aleyhinde oy kullanınca beş kişilik bir ko- 1947 misyon oluşturulmasına karar verilmiştir. 3 Kasım Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün TBMM’nin sekizinci döneminin ikinci toplantı yılını açarken kamutaydaki söylevlerinin yayımlanması. İnönü, nutkunda dış politikada yurdumuzun bütünlü- RG ğüne ve haklarımıza karşı bir tecavüz beslenmesine asla izin verilmeyeceğini belirtirken; iç politikada da 12 Temmuz kararlarının geçerli olacağını söylemiştir. (C, 2 Kasım 1947) 3 Kasım İngiltere’de seçim. Yapılan belediye seçimlerinde muhafazakarlar, İşçi C, 3 Kasım Partisi’ni yenilgiye uğratmıştır. Belediye seçimleri 1947 İngiliz gazetelerinde sosyalizmin suya düşmesi olarak yorumlanmıştır. 4 Kasım Cumhurbaşkanlığı’nda üst Bu kararla Cumhurbaşkanlığı genel katipliğine Ce- RG yönetici atanması hakkında mal Yeşin tayin edilmiştir. 3/6531sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayınlanması. 4 Kasım Başbakanlıktan, üst yönetici ataması. Danıştay başyardımcılığına Emin Ahmet Kat tayin RG edilmiştir. 4 Kasım Başbakanlıktan, üst yönetici ataması. Başbakanlık müsteşarlığına İsmail Hakkı Ülkmen ta- RG yin edilmiştir. 4 Kasım Eski Polonya başbakanı uçakla İngiltere’ye kaçtı. Mikolajcz yapmış olduğu açıklamada mevcut hükü- C, 4 Kasım metin kendisini idam etmeye hazırlandığını açıkla- 1947 mıştır. 5 Kasım Başbakanlıktan, üst yönetici atamaları yapılması. Muamelat genel müdürlüğüne 2 tayin yapılmıştır. 5 Kasım Yol inşaatı için 50 milyon ek tahsisat. Yol inşaatı için bir kanun tasarısı hazırlanmaktadır. C, 5 Kasım Ayrıca, yol inşaatı için Amerika’dan 15000 tonluk 1947 300 parça yol malzemesi getirilmekte ve uzman konusunda da destek alınmaktadır. RG 1947 Yılı 925 G Ay Olay Açıklama 5 Kasım Türk-Yunan gümrük birliği. Varılan prensip anlaşmalarına göre iki ülkenin güm- C, 5 Kasım rüklerinin birleştirilmesi düşünülmektedir. Yapılan 1947 müzakerelere göre; Türkiye, Yunanistan’da bulunan mevcut fabrikalara denk fabrika kurmayacak, mamulleri kendisine verilmek şartıyla Yunanistan’a demir ve çelik gönderecek ve Türkiye Merkez Bankası’nda bulunan Yunan paraları serbest bırakılacaktır. 6 Kasım Gıda maddelerinde tasarruf tedbirleri. Alınması düşünülen tedbirlerle vatandaşın ihtiyaçla- C, 6 Kasım rını kısmadan üretimdeki israfın önüne geçilmek is- 1947 tenmektedir. 6 Kasım Kömür darlığı yüzünden sanayiciler fena vaziyette. Sanayiciler yeterli miktarda kömür üretiminin yapıl- C, 6 Kasım mamasından şikayet etmektedir. Zonguldak kömür 1947 havzasından yapılan açıklamada ise sorumluluğun belediye ve kurumlar olduğu belirtilmiştir. (C, 7 Kasım 1947) İstanbul milletvekili Senihi Yürüten ise Zonguldak’ta yapmış olduğu incelemelerden sonra Zonguldak’ta kömür stokunun olmadığını bildirmiştir. (C, 8 Aralık 1947) 6 Kasım 5 yıllık kalkınma planı. Uzun zamandır yürütülen umumi kalkınma planı ça- C, 6 Kasım lışmaları tamamlanmış ve projeler başbakanlığa su- 1947 nulmuştur. Planın yaklaşık olarak 3.5 milyar Türk Lirasına mal olacağı tahmin edilmektedir. 7 Kasım Tetkik heyetler israfı ve resmi otomobil sefahati hakkında soru önergesi ve bakanlıklarca verilen cevabın yayınlanması. Afyon milletvekili Ahmed Veziroğlu'nun tetkik he- BCA: yetleri hakkında vermiş olduğu soruda üç temel nokta 30.1.0.0/ bulunmaktadır. Bunlar, yurtdışına heyetler gönder- 53.317.7 menin çok israflı bir iş olduğu, bu heyetlerin özellikle yaz aylarında gittikleri ve servis araçlarının çok masraflı olduğudur. Başbakan Hasan Saka ise yapmış olduğu açıklamada abartılı bir sayıda heyetin yurtdışına gönderilmediğini, bütün gelişmekte olan ülkelerin yurtdışı tecrübelerinden yararlandıklarını ayrıca yabancı memleketlere giden heyetlerle ilgili olarak yeni tedbirler hazırlandığını ve bu işin başbakanlık bütçesine alındığını açıklamıştır. (C, 27 Kasım 1947) 11 Kasım Vali atamaları hakkında 3/6541 sayılı Bakanlar Kurulu kararı. Denizli valiliğine Ahmet Demir, İçel valiliğine Şefik RG Bicioğlu, Bitlis valiliğine İhsan Kahyaoğlu, Bilecik valiliğine Şinasi Turga, Bingöl valiliğine Naci Rollas, Mardin valiliğine Hikmet Künbetlioğlu, Niğde valiliğine Yahya Ömer Eryetkin, Çorum valiliğine Niyazi Mergen, Gümüşhane valiliğine Halis Bilaloğlu ve Sinop valiliğine Rıfat Şahinbaş tayin edilmişlerdir. 11 Kasım Toprak Mahsulleri Ofisi Bu kararla Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlü- RG Genel Müdürlüğü'nde üst ğü'ne Cemil Parman tayin edilmiştir. yönetici atanması hakkında 3/6542 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. 11 Kasım Ticaret Ofisi Genel Müdür- Bu kararla Ticaret Ofisi Genel Müdürlüğü'ne Musta- RG lüğü'nde üst yönetici atan- fa Nuri Anıl tayin edilmiştir. ması hakkında 3/6543 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. 926 Yönetim Zamandizini Kaynak G Ay Olay Açıklama Kaynak 12 Kasım Devlet ormanlarında büyük Çanakkale, Balıkesir, Muğla ve İçel illerinde birçok C, 12 suiistimaller. devlet ormanının zeytinlik kanununa dayanılarak nü- Kasım fuzlu kişilere verildiği yönünde şikayetler bulunmak- 1947 tadır. 12 Kasım Belediye vergilerinin birçoğuna birer misli zam yapıldı. Şehir meclisinde yapılan görüşmelerle 1948 yılının C, 12 bütçesi teklif edilen bütçeden beş milyon Türk Lirası Kasım eksik olarak 40.362.170 Lira olarak kabul edilmiştir. 1947 13 Kasım Gümrük ve tekel eski bakanı Suat Hayri Ürgüplü ile diğer şahıslar hakkında son tahkikat açılmasına ve yüce divan kurulmasına dair 1567 sayılı TBMM kararının yayımlanması. Tutkal, Yunanistan'a satılacak kibrit, iyidere kereste RG fabrikasının satın alınması, tomruk ihaleleri ve kahve satın alınması işlerinden ötürü sorumluluğu görülen Ürgüplü Anayasa'nın 67 ve içtüzüğün 176. maddeleri uyarınca Yüce Divan'a sevk edilmiştir. 13 Kasım Türkiye'ye yardıma dair Truman'ın raporu. Truman'ın Amerika Kongresi'ne sunmuş olduğu ra- C, 13 porda verilecek yardımın yarısının Türk kara kuvvet- Kasım lerinin modernleşmesine ayrılacağı açıklanmaktadır. 1947 14 Kasım İçişleri Bakanlığından, mülki memur atamaları yapılması. Kastamonu valisi Galfur Soylu emniyet genel müdür- RG lüğüne ve İstanbul vali muavinlerinden İsmail Hakkı Baykal İstanbul emniyet müdürlüğüne tayin edilmişlerdir. 14 Kasım İçişleri Bakanlığından, mülki memur atamaları yapılması. Bitlis valisi Siraceddin Sarac İzmir idare heyeti üye- RG liğine ve İstanbul emniyet müdürü Sebati Ataman İçişleri Bakanlığı tetkik heyeti müşavirliğine tayin edilmişlerdir. 14 Kasım İçişleri Bakanlığından, mül- Üçüncü sınıf mülkiye müfettişi İhsan Ecemiş İstan- RG ki memur ataması yapılması. bul vali yardımcılığına tayin edilmiştir. 14 Kasım İhracat lisansları. Ticaret Bakanlığının çıkardığı sirkülere göre incir, C, 14 üzüm, tütün, fındık ve palamutun Sterlin karşılığında Kasım 1947 ihraçlarına izin verilmiştir. 17 Kasım Devlet dairelerinde ve devlet ekonomik kurumlarında rasyonel bir çalışma sistemi kurulması. Bu çalışmaların temel amacı memurların çalışma sis- BCA: temini değiştirerek devlet dairelerinde görüldüğü be- 30.18.1.2/ lirtilen kırtasiyecilik uygulamalarının önüne geçe- 115.74.18 bilmektir. Bu amaçla Bakanlar Kurulu tarafından bir komisyon kurulması kararlaştırılmıştır. 19 Kasım İhracı kararlaşan zeytinyağı İhracat yüzünden iç piyasa fiyatları yükselirse stok- C, 19 stokları. larla müdahale satışlarının yapılacağı belirtilmektedir. Kasım 1947 20 Kasım Fransa'da buhran. Yaşanan ekonomik sıkıntılar ve artan grevler sonu- C, 20 cunda Ramadier istifa etmiştir. Hükümetin Leon Kasım Blum tarafından kurulması beklenmektedir. Ancak 1947 Blum'un hükümeti kuramaması nedeniyle bu görev, cumhurbaşkanı Aurio tarafından Ramadier kabinesinde Maliye Bakanı olan Robert Schuman'a verilmiştir. (C, 22 Kasım 1947). Hükümet, ancak 30 Kasım'da güvenoyu alabilmiştir. (C, 1 Aralık 1947) 21 Kasım Şehrin asayişini bozanlar sıkıyönetime verilecek. Sıkıyönetim komutanlığının yayınladığı tebliğe göre C, 21 sarhoş olarak sokakta dolaşmak, umumi yerlere gir- Kasım mek, silah taşımak ve umuma açık yerlerde müşteri- 1947 lere sarhoş oluncaya kadar içki vermek yasaklanmıştır. 1947 Yılı 927 G Ay Olay 21 Kasım Spor ve sergi sarayı inşaatı. Belediye, İller Bankası'ndan spor ve sergi sarayı inşaatı C, 21 için 2.5 milyon Liralık borç almaktadır. 28.11.1947 Kasım tarihli Cumhuriyet Gazetesi'ne göre; İller Bankası, bu 1947 iş için belediyeye 2 milyon Türk Lirası vermiştir. 24 Kasım Üniversiteler eylemli öğretim üyelerinin seçimleri hakkındaki tüzüğün yayımlanması. Tüzük, üniversitelerde eylemli öğretim görevi olacak RG doçent, profesör ve ordinaryüs profesörlerin seçimlerinin ne yolda yapılacağı ve nitelikleri ile kendi alanlarında bilim araştırmaları için gerekli derecede hangi eski veya yeni dilleri bilmeleri gerektiğini açıklamaktadır. 26 Kasım Umumi müfettişlikler yılbaşında lağvedilecek. İçişleri bakanının muhalefetine rağmen meclis bütçe C, 26 komisyonunda DP ve bazı CHP milletvekilleri bu Kasım teşkilatın lüzumsuz bir hal aldığını ve kendisine ayrı- 1947 lan 1.200.000 Liranın da hazineye devredilmesi gerektiği yönünde anlaşmaya varmışlardır. 26 Kasım Eski tarım bakanı için de meclis tahkikatı isteniyor. Eski Tarım Bakanı Şevket Raşid Hatiboğlu'nun bazı C, 26 orman işlerinde yolsuzluk yaptığı iddiasıyla millet- Kasım vekili Sinan Tekelioğlu tarafından meclis soruştur- 1947 ması açılması için bir önerge verilmiştir. 27 Kasım Saffet Arıkan kalp krizinden vefat etmiştir. Arıkan, Erzincan CHP milletvekili ve meclis grup C, 27 Kasım 1947 başkanvekiliydi. 28 Kasım İptidai maddeler hakkında Bu kararla iptidai maddeler indirim cetvelinin kimya RG 3/6556 sayılı Bakanlar Ku- sanayisine ait D grubuna 37 sıra sayısı ile kundura rulu kararının yayımlanması. cila mumu eklenmiştir. 28 Kasım İthalat izniyle ilgili 3/6576 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu kararla külçe gümüşün geçici kabul yoluyla itha- RG line izin verilmiştir. 28 Kasım Dernek kurulmasına dair 3/6585 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu karar neticesinde Esperanto dilinin yurdumuzda RG yayılması amacıyla merkezi Aydın olmak üzere emekli öğretmen Hulusi Aydınoğlu ve arkadaşları tarafından Türkiye Esperanto Derneği'nin kurulmasına izin verilmesine izin verilmiştir. 28 Kasım Umumi Murakabe HeyeBu kararla Umumi Murakabe Heyeti'ne Şevket Sü- RG ti'nde üst yönetici atanma- reyya Aydemir tayin edilmiştir. sına dair 3/6569 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. 28 Kasım Dünkü kurultay tahmin hilafına sakin geçti. CHP kurultayında yapılan toplantıda halkevlerinin C, 28 önemine değinilmiş ve buralarda Türk musikisinin Kasım 1947 öğretilmesi gerekliliği üzerinde durulmuştur. 29 Kasım Belediye memur ve müstahdemleri tüzüğünün 24. maddesine bir fıkra eklenmesine dair tüzüğün yayımlanması. 24. maddeye göre; savaş ve deprem gibi olağanüstü RG haller dolayısıyla evrak ve sicilleri kaybolan hizmetlere ait hususlar mahalli belediye meclislerinden alınacak tutanaklara göre işleme tabi tutulur. 29 Kasım Ankara polis enstitüsü ile polis okulları tüzüğünün bazı maddelerini değiştiren tüzüğün yayımlanması. Değişiklikler derslerin ne zaman başlayacağına, öğ- RG rencilerin hangi sınavlara gireceğine, öğretmenler komisyonunun görevlerin neler olacağına ve öğrencilere ne tür disiplin cezaları uygulanacağına ilişkindir. 928 Yönetim Zamandizini Açıklama Kaynak G Ay Olay Açıklama Kaynak 30 Kasım Kurultayda dünkü fırtına. CHP'nin devam eden kurultayında dün de yeni tüzük C, 30 tasarısı konuşulmuştur. Tasarıda divana milletvekille- Kasım rinin seçilmemeleri istenmiş ve divanın mevcut ha- 1947 linden daha güçlü bir yapıya kazandırılmasının önemi işaret edilmiştir. 1 Aralık Kalkınma istikrazı. Kalkınma borçlanmasının 40 milyon Liralık üçüncü C, 1 Aralık bölüm tahvillerinin bugünden itibaren bankalarda sa- 1947 tışa sunulacağı belirtilmektedir. 1 Aralık Kurultayın genel başkanlığa dair kararı. Yoğun tartışmalar sonucunda tüzük tasarısındaki C, 1 Aralık madde aynen kabul edilmiştir. Ayrıca, tüzükten mil- 1947 letvekillerinin devlet bütçelerinden para ödemeyi gerektirecek herhangi bir ticari iş yapmayacakları hakkındaki madde de tüzükten çıkarılmıştır. 2 Aralık CHP'nin yeni programı kurultayda. Program gazetelere göre CHP'nin bir köylü partisi C, 2 Aralık olmaya doğru gittiğini göstermektedir. Böyle bir dü- 1947 şünceye ise toprak ve orman kanunlarında yapılması düşünülen değişikliklerin neden olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca, devletin kar amacıyla ziraat yapamayacağı da bu düşünceyi destekleyici bir haber olarak sunulmaktadır. Kurultayda tartışmalara konu olan bir diğer mesele de devletçiliktir. Söz alan çeşitli milletvekilleri devletçiliğin herkes tarafından farklı yorumlandığını ve bu nedenle devletçilik konusunda bir planlamadan bahsedilemeyeceğini ileri sürmüşlerdir. Kurultayda yine bir kısım milletvekillerinin özel teşebbüsün önemine ve gücüne yönelik yorumları da devletçilik ilkesi açısından önemlidir. 3 Aralık 711 sayılı kararın yayımlanması. 711 sayılı karara göre; Ticaret Bakanlığı, üreticiler- RG den belirleyeceği fiyat ve esaslar dairesinde ve görevlendireceği devlet iktisadi teşebbüsleri ve tarım satış kooperatifleri birlikleri eliyle zeytinyağı almaya ve ülke içinde ya da dışında satmaya yetkilidir. 3 Aralık CHP kurultayında en heyecanlı gün. Kurultayda dün en şiddetli konuşmalar laiklik mad- C, 3 Aralık desi üzerine olmuştur. Söz alan milletvekilleri dinden 1947 devletin korkmaması gerektiğini, din işinin özel okullara bırakılmamasının gerektiği, bazı köylerde imam bile bulunmadığı ve kumar ve içki gibi kötü alışkanlıkların artmasının dinsizlikle bağlantısı olduğunu söylemişlerdir. 3 Aralık Hububat spekülasyonu hazırlığı. Ticaret Bakanı Mahmud Nedim Gündüz, tacirlerin C, 3 Aralık spekülasyon yapma olasıklarına karşı çeştli tedbirler 1947 aldıklarını açıklamıştır. 4 Aralık Ticaret Bakanlığından, üst yönetici ataması. Dış Ticaret Dairesi Başkanlığı ihtisas mevkii müşa- RG virliğine Nabi Ataç tayin edilmiştir. 4 Aralık Kurultayda beklenen seçimler yapıldı. Yapılan seçimlerde İnönü, 645 oydan 595 ile genel C, 4 Aralık başkan ve Hilmi Uran da 646 oydan 328'i ile genel 1947 başkanvekili seçilmiştir. (Recep Peker, seçimlere katılmamasına rağmen genel başkanvekilliği için 159 oy almıştır.) Aynı tarihli Ulus ve Cumhuriyet Gazeteleri'nin heberlerine göre, Recep Peker'in muhalef cephesinde yer alması ve başbakanlıktan istifa etme- 1947 Yılı 929 G Ay Olay Açıklama Kaynak sinin nedeni, İnönü'nün hazırlamış olduğu 12 Temmuz beyannamesine katılmaması ve bu metni uygulamaya soğuk bakmasıdır. İhtisas Mevkii Tetkik Kurulu Başkanlığına Nurettin RG Özmen ve Küçük Sanat İşleri Genel Müdürlüğüne de Vedat Bayru tayin edilmişlerdir. 5 Aralık Ekonomi Bakanlığından, üst yönetici atamaları yapılması. 5 Aralık CHP kurultayı dün sona er- Genel sekreterliğe Tevfik Fikret Sılay getirilmiştir. C, 5 Aralık di. Kurultaydan sonra alınan kararlara yönelik DP'nin 1947 yoğun bir muhalefeti olmuştur. DP, özellikle, devlet reisliğinin genel başkanlıktan ayrılmamış olmaması ve halkevlerine ayrılan paranın CHP tarafından kullanılmasına karşı çıkmaktadır. (C, 10 Aralık 1947) 5 Aralık Köy okulları inşaatı. Meclis bütçe komisyonu bütün parayı devletin ver- C, 5 Aralık mesini ve köylüden bedeni çalışma dışında bir şey 1947 beklenmediğini açıklamıştır. 5 Aralık Siyasal Bilgiler Okulu'nun 91. yıldönümü. Törene başbakan Hasan Saka, İstanbul valisi ve bele- C, 5 Aralık diye başkanı Lütfi Kırdar ve ileri gelen devlet erkanı 1947 katılmış ve okul müdürü Yavuz Abadan bir konuşma yapmıştır. 6 Aralık Peker meselesi gittikçe ciddi bir mahiyet alıyor. CHP merkez çevreleri Peker ve arkadaşlarının istifa- C, 6 Aralık 1947 sını istemektedir. 6 Aralık 17 tekel memuru yeniden mahkemeye veriliyor. Bakan, mecliste tekel binası inşaatında yapılan yol- C, 6 Aralık suzluk nedeniyle 17 memurun mahkemeye verilece- 1947 ğini açıklamıştır. 7 Aralık Toprak ve orman kanunları. Tarım bakanı Tahsin Coşkan, kamulaştırma değerleri C, 7 Aralık ve kamulaştırma sonucunda toprak sahiplerinin elin- 1947 de kalan arazi miktarlarının tesbit edilebilmesi için bir komisyonun çalışmalarına başladığını açıklamıştır. 8 Aralık Sıkıyönetim işi CHP grubunda görüşülüyor. 8 Aralık Hükümetin hububat tacirle- Hükümet, hububat tacirlerine açılan kredileri azalt- C, 8 Aralık rine ihtarı. mak, sınırlandırmak ve verilmiş kredileri iptal etmek 1947 için Ticaret Bakanlığına yetki vermiştir. Bu kararın arkasında tacirlerin stok yapmaları ve spekülasyon yaratacakları yönüdeki endişeler yatmaktadır. Karar 16 Aralık'ta yürürlüğe girmiştir. (C, 17 Aralık 1947) 9 Aralık Belediyenin yeni gelir kaynakları. İstanbul belediye başkan yardımcısı Muhtar Acar, C, 9 Aralık mecliste bulunan yeni belediye gelirleri kanun tasarı- 1947 sına göre; belediyeye 11-12 milyon Liralık bir gelir temin edildiğini ve bu gelirler arasında sinema vergisi, kazanç vergisi ve tekel kazancından belediyelere verilecek yüzde on payın bulunduğu açıklanmaktadır. 11 Aralık Hayat pahalılığına karşı alınacak tedbirler. Ankara, İstanbul ve İzmir'de tek tip ekmek yapılması C, 11 Aralık kararlaştırılmıştır. 930 Yönetim Zamandizini Milletvekilleri arasında sıkıyönetimin kaldırılması C, 8 Aralık gerektiği yönünde kuvvetli görüşler bulunmaktadır. 1947 Yapılan görüşmelerde 23 Aralık'ta sıkıyönetimin kaldırılması kararlaştırılmıştır. (C, 10 Aralık 1947) 1947 G Ay Olay Açıklama Kaynak 12 Aralık İthalat izni hakkında 3/ 6778 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu kararla ham zeytin tanesi süt kostiğin geçici kabul RG yoluyla ithaline izin verilmiştir. 12 Aralık Jandarma subaylarının kariyerlerine ilişkin tüzüğün yayımlanması. Tüzük, jandarma subaylarının kurs, manevra, atış ve RG tatbikatlara iştirak şekline ve yükselmelerine esas olacak notların hangi idari makam ve mesleki üstler tarafından ne suretle verileceğine ilişkindir. Tüzük, değişik rütbedeki subayların yükselmelerine ilişkin açıklamaları içermektedir. 12 Aralık Ofislerin ilgası için tetkikler yapılıyor. Yurtdışında açılması düşünülen ticaret ataşeliklerin- C, 12 den vazgeçilmiş ve mali ataşeliklerinin de kaldırıl- Aralık ması planlanmaktadır. Bu ateşeliklerin kaldırılmasıy- 1947 la buralarda çalışan 90.000 kişiden 260.000.000 Lira tasarruf edilmesi tahmin edilmektedir. 12 Aralık Ekmek ve francaladan tasarruf. Ankara belediyesi lokantalara verilen ekmek miktarı- C, 12 Aralık nın azaltılmasını kararlaştırmıştır. 1947 12 Aralık Sıkıyönetim komutanı dün Ankara'dan geldi. Sıkıyönetim komutanı Korgenaral Asım Tınaztepe, C, 12 yapmış olduğu açıklamada sıkıyönetim mahkemele- Aralık rinin 23 Aralık'ta kaldırılacağını ve devam etmekte 1947 olan davaların ağır ceza mahkemelerine intikal edeceğini belirtmiştir. 12 Aralık Partilerde çalışan memurlar. DP lehine siyasi faaliyette bulunan bir öğretmen C, 12 Aralık ömür boyu memurluktan çıkarılmıştır. 1947 13 Aralık Hudut ve Sahiller Sağlık Kanunda giderler ve gelirler 1.042.695 Lira olarak RG Genel Müdürlüğü 1948 yılı öngörülmektedir. 5132 sayılı bütçe kanununun yayımlanması. 13 Aralık Amerika'nın bize vereceği uçaklar ve harb gemileri. Amerikan ordusu grubunun başkanı Tümgeneral C, 13 Horace Mc Bride yapmış olduğu açıklamada asıl Aralık malzemenin 1 Şubatta sevkine başlanacağını söyle- 1947 miştir. 13 Aralık İstanbul zabıtasını takviye kararları. Sıkıyönetimin kaldırılması üzerine güvenliği sağla- C, 13 yabilmek için 400 jandarma erinin Emniyet Müdür- Aralık 1947 lüğü'nün emrine verileceği açıklanmıştır. 13 Aralık Tekelin yeni sigara fabrika- İstanbul Maltepe'de kurulacak fabrikanın Amerikalı C, 13 sı. American Standart Cigarettes Machine Company ta- Aralık 1947 rafından yapılacağı söylenmektedir. 14 Aralık Milli Korunma Kanunu üzerindeki tetkikler. Milli Korunma Kanunu üzerinde yapılan inceleme- C, 14 lerde ticarethane kiralarının serbest bırakılması düşü- Aralık nülmektedir. Ayrıca milli korunma mahkemelerinin 1947 kaldırılması durumunda da buralarda çalışan adli personelin Adliye Bakanlığı'nın kadrosuna geçirileceği söylenmektedir. 14 Aralık Bütçe dışında kalan otomobiller. Başbakanlık, bakanlıklara ve diğer dairelere ellerinde C, 14 bulunan bütçe cetveli dışındaki bütün otomobillerin Aralık derhal Maliye Bakanlığı'na devredilmesini istemiştir. 1947 1947 Yılı 931 G Ay Olay Açıklama 14 Aralık Devlet binaları inşaatı. Yapılan hesaplara göre önümüzdeki yıl devlet daire- C, 14 lerinin inşatı için 76 milyon Lira harcanacağı ve bu Aralık yüksek meblağın bir programa bağlanması gerektiği 1947 belirtilmiştir. 15 Aralık Başbakanlıktan, üst yönetici ataması. İstatistik genel müdürlüğüne Şefik Bilkur tayin edil- RG miştir. 16 Aralık Bina vergisi tüzüğünün 5. maddesinin değiştirilmesi hakkında tüzüğün yayımlanması. Bina vergisi tüzüğü 27.04.1939 tarihinde kabul edil- RG miştir. 5. madde ise bildirimin nerelere yapılacağına ve bildirimde bulunması gereken hususlara ilişkindir. 16 Aralık Afyon'daki belediye seçim- Afyon'un Sinancı bucağında yapılan belediye seçim- C, 16 leri. lerinde DP'liler hile olduğu gerekçesiyle seçimden Aralık 1947 çekilmişlerdir. 16 Aralık İlkokul öğretmenlerinin ay- Maaşların devlet bütçesine alınması konusunda pren- C, 16 lıkları. sip kararı verilmiştir. Bu nedenle Milli Eğitim Ba- Aralık kanlığı'nın 107 milyon Lira olan bütçesinin 150 mil- 1947 yon Liraya çıkacağı tahmin edilmektedir. (Öğretmenler daha önce maaşlarını il özel idarelerinden almaktaydı.) 17 Aralık Arazi vergisi tüzüğünün 20. maddesinin değiştirilmesi hakkında tüzüğün yayımlanması. Arazi vergisi tüzüğü 11.04.1946 tarihinde kabul RG edilmiştir. 20. madde arazilerin çeşitli nedenlerle zarar görmesi durumunda arazilerden alınan vergilerin ne şartlarla silineceğini ya da azaltılacağını düzünlemektedir. 17 Aralık Memurların yeterliklerinin takdiri hakkında tüzüğün yayımlanması. Tüzüğe göre; memurların yükselmesinde esas yeter- RG liktir ve yeterlik dört kıstasla ölçülmektedir. Bunlar, mesleki bilgi, başarı, sicil, amir ve müfettişlerin raporlarıdır. 17 Aralık Memurlardan yabancı bir dil öğrenenlere verilecek para mükafatı hakkında tüzüğün yayımlanması. 3656 veya 3659 sayılı kanunlara bağlı memurluklar- RG dan birine bağlı olarak çalışan memurlara öğrendikleri dil karşılığında 1.500 Lira verilmektedir. 17 Aralık Demir ve çelik sanayi nasıl inkişaf ettirilecek? Hazırlanan beş yıllık sanayi programına göre; demir C, 17 ve çelik üretiminin yapılacak yenilenme çalışmaları Aralık neticesinde 20.000 tondan 150.000 tona çıkması tah- 1947 min edilmektedir. 17 Aralık Palu-Genç hattı işletmeğe açıldı. Elazığ Palu-Genç hattının işletmeğe açılmasıyla de- C, 17 miryollarımızın uzunluğu 3576 kilometreyi bulmuş- Aralık 1947 tur. 17 Aralık Konya'da CHP'ye satılan sinema binası. Habere göre; belediyeden 700 liaraya alınan bina C, 17 Aralık 7.000 Liraya kiraya verilmiştir. Krom madeni işletme imtiyazı hakkında 3/6645 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu kararla birlikte Seyhan ilinin Osmaniye ilçesine RG bağlı Issızca köyündeki krom madenini işletme imtiyazına sahip olan Hüsnü Keçelioğlu'nun bu hakkı elinden alınmıştır. Aynı kişiye ait Karaşıkla ve Davutlar köylerindeki imtiyazlar da yıl içinde alınmıştır. 18 932 Aralık Yönetim Zamandizini Kaynak 1947 G Ay Olay Açıklama Kaynak 18 Aralık Eski Eserleri Sevenler Ku- Bu kararla merkezi Bursa'da olan Eski Eserleri Se- RG rumu hakkında 3/667 sayılı venler Kurumu genel menfaatlere yararlı derneklerBakanlar Kurulu kararının den sayılmıştır. yayımlanması. 18 Aralık Bursa il genel meclisi kara- Bursa'da genel ihtiyacı karşılayacak şekilde yeni bir RG rının İçişleri Bakanlığı’nca hastane yapılmasına dair Bursa il genel meclisinin onaylanması. kararı İçişleri Bakanlığınca kabul edilmiştir. 18 Aralık Memleketimizde verem afeti korkunç bir şekil aldı. Artan verem hastalığıyla başedebilmek için Milli Tü- C, 18 berküloz Savaşı Derneği ile bir derneğin kurulmasına Aralık 1947 karar verilmiştir. 18 Aralık CHP İstanbul başkanlığı. CHP İstanbul il idare kurulu başkanı Atıf Ödül'ün di- C, 18 van üyeliğine seçilmesi nedeniyle yapılan seçimle bu Aralık 1947 göreve Dr. Fahreddin Kerim Gökay getirilmiştir. 19 Aralık 1947 yılı bütçe kanununa bağlı (A) işaretli cetvelde değişiklik yapılmasına dair 5133 sayılı kanunun yayımlanması. (1) sayılı cetvelde 8.334.280 Liralık aktarma yapıl- RG mış ve (2) sayılı cetvele 72.487.658 ve (3) sayılı cetvele de 1.922.500 Liralık ödenek konmuştur. 20 Aralık İdari bağlantı değişiklikleri yapılması hakkında 5071 sayılı İçişleri Bakanlığının kararının yayımlanması. Bu karar, kanunla kurulmuş olan 15 ilçeden 12 ilçe- RG nin sınırlarının değiştirilmesine ilişkindir. Bu ilçeler, Samnadağ, Çayıralan, İmranlı, Keçiborlu, Yeşilhisar, Çamardı, Gazipaşa, Çaykara, Fındıklı, Kınık, Kiraz ve Hacıbektaş ilçeleridir. 20 Aralık Dünya çocuklarına yardım teşkilatı. Birleşmiş Milletler Dünya Çocuklarına Yardım Teş- C, 20 kilatı'nın (UNAC) temsilcisi Fliegers, Türkiye'nin de Aralık bu teşkilata katılması için temaslarda bulunmak üzere 1947 Ankara'ya gelmiştir. 21 Aralık Yeni bütçe meclis azasına dağıtıldı. Yeni bütçenin 1.242.565.967 Lira olduğu ve C, 21 127.965.697 Liralık bütçe açığının bulunduğu açık- Aralık 1947 lanmıştır. 21 Aralık Milletveki maaşlarına zam. Meclise verilen milletevikili maaşları tasarısına iliş- C, 21 kin olarak 35'ler grubu ve DP red kararı vermeyi ka- Aralık rarlaştırmıştır. Ancak, zam, 66 muhalif oya karşı 231 1947 oyla kabul edilmiştir. (C, 23 Aralık 1947) Milletvekilleri zamdan önce 803.53 Lira maaş alırken zamla birlikte bu rakam 1092.50 Liraya yükselmiştir. 22 Aralık Türk kooperatifçilik kongresi açıldı. Kongrede kooperaratiflerin siyasi tartışmalara taraf C, 22 olmaması kararlaştırılmıştır. Ayrıca, başkanlığa da Aralık 1947 Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu getirilmiştir. 23 Aralık Ankara Üniversitesi bütçesi Ankara Üniversitesi 1947 yılı bütçe kanununa bağlı RG hakkında 5134 sayılı kanu- (A) işaretli cetvelde değişiklik yapılması hakkında nun yayımlanması. kanun... İlgili cetvelde 20.000 Liralık aktarma yapılmıştır. 23 Aralık DHY GM bütçesi hakkında Devlet Havayolları Genel Müdürlüğü 1947 yılı bütçe RG 5135 sayılı kanunun yakanununa bağlı (A) işaretli cetvelde değişiklik yayımlanması. pılması hakkında kanun... (A) işaretli cetvelde 321.870 Liralık aktarma yapılmış ve 1948 yılı bütçesine 3.000.000 Liralık ek ödenek konmuştur. 1947 Yılı 933 G Ay Olay Açıklama Kaynak 23 Aralık Orman GM bütçesi hakkında 5136 sayılı kanunun yayımlanması. Orman Genel Müdürlüğü 1947 yılı bütçe kanununa RG bağlı (A) işaretli cetvelde değişiklik yapılması hakkında kanun... (A) işaretli cetvelde 208.000 Liralık aktarma yapılmıştır. 23 Aralık PTT bütçesi hakkında 5137 Posta, Telgraf ve Telefon İşletme Genel Müdürlüğü RG sayılı kanunun yayımlan1947 yılı bütçe kanununa bağlı (A) işaretli cetvelde ması. değişiklik yapılması hakkında kanun... (A) işaretli cetveli (1) sayılı cetveline 1.016.000 Liralık ek ödenek konmuş ve (2) sayılı cetvelinde de 309.000 Liralık aktarma yapılmıştır. 23 Aralık Vakıflar GM bütçesi 5139 sayılı kanunun yayımlanması. Vakıflar Genel Müdürlüğü 1947 yılı bütçe kanununa RG bağlı (A) işaretli cetvelde değişiklik yapılması hakkında kanun... (A) işaretli cetvele 192.943 Liralık ek ödenek konmuştur. 23 Aralık Mecliste vakıflar bütçesi kabul edildi. Bu konudaki en önemli gelişme emeklilerin öğret- C, 23 Aralık menlik yapması görüşünün reddedilmesidir. 1947 24 Aralık Ankara'da dünkü müeesif yangın. Milli Eğitim Bakanlığı binası tamamen yanmıştır. C, 24 Yangında bakanlığın bütün evrak ve dosyaları kül Aralık 1947 olmuştur. 26 Aralık Vakıflar Genel Müdürlüğü 1948 yılı 5140 sayılı bütçe kanunun yayımlanması. 1948 yılına ilişkin gelir ve giderler 7.490.300 Lira RG olarak öngörülmüştür. 26 Aralık İktisadi devlet teşekülleri memurlarının aylıkları. İktisadi devlet teşekküllerinde çalışan memurlara ve- C, 26 rilen primler, Bakanlar Kurulu kararı ile sınırlandı- Aralık rılmış ve ancak beş noktada vasıfları taşıyan memur- 1947 lara verilmesi kararlaştırılmıştır. Bu noktalar, özetle araştırma, üretim alanlarında başarı ve genel idare ve işletme masraflarından tasarruftur. 27 Aralık 1757 sayılı ek kanuna ek 5142 sayılı kanunun yayımlanması. 5142 sayılı kanunla milletvekillerinin ödenek miktarı RG 1.150 Lira olarak tesbit edilmiştir. 27 Aralık Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü bütçesi hakkında 5146 sayılı kanunun yayımlanması. 5146 sayılı kanunla Devlet Demiryolları ve Limanla- RG rı İşletme Genel Müdürlüğü 1947 yılı bütçe kanununa bağlı (A) işaretli cetvelde yapılan düzenlemeyle 820.000 Liralık aktarma yapılmıştır. 27 Aralık Devlet Denizyolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü bütçesi hakkında 5149 sayılı kanunun yayımlanması 5149 sayılı kanunla Devlet Denizyolları ve Limanları RG İşletme Genel Müdürlüğü 1947 yılı bütçe kanununa bağlı (A) işaretli cetvelde değişiklik yapılmış ve (A) işaretli cetvele 9.852.000 Liralık ödenek konmuştur. 27 Aralık Akbank Türk Anonim Ortaklığı hakkında 3/6710 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu kararla Akbank Türk Anonim Ortaklığı'nın ku- RG rulmasına izin verilmiştir. 27 Aralık Meclis dün bütçe müzakerelerine başladı. Maliye bakanı bütçenin çok kötü durumda olmadığı- C, 27 nı söylerken; DP'liler mali ve iktisadi yapının tama- Aralık men bozulduğunu belirtmişlerdir. Görüşmeler 31 1947 Aralık'ta tamamlanmıştır. 934 Yönetim Zamandizini G Ay Olay Açıklama 27 Aralık İstanbul'un imar planı şiddetle tenkid edliyor. Emlak sahipleri derneğinde yapılan toplantıda İstan- C, 27 bul'un imarının sadece Prost'a bırakıldığını ve şehrin Aralık altyapı sorunları dışında bahçe ve parklar gibi görsel 1947 görünümlere eğinilmesi eleştirilmiştir. 28 Aralık Ankara'da gençliğin komünistlik aleyhinde dünkü nümayişleri. Ankara'da yapılan büyük gösteride temel hedeflerden C, 28 biri sol görüşlü hocaları koruduğu gerekçesiyle Rek- Aralık tör Şevket Aziz Kansu olmuş ve Kansu istifa etmek 1947 zorunda kalmıştır. Bir gün sonraki haberde ise bu istifanın resmen geçerli olmadığı çünkü, istifanın senatonun kabulunden ve Milli Eğitim Bakanlığı'nın onayından sonra geçerli olabileceği belirtilmiştir. (C, 29 Aralık 1947) 29 Aralık İstanbul Teknik Üniversite- Üniversitenin 1948 yılı giderleri 4.003.693 Lira ola- RG si 1948 yılı 5144 sayılı büt- rak belirtilmektedir. çe kanunun yayımlanması. 29 Aralık Ankara Üniversitesi 1948 yılı 5145 sayılı bütçe kanunun yayımlanması. Üniversitenin 1948 yılı giderleri 6.522.620 Lira ola- RG rak belirtilmektedir. 29 Aralık Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü bütçesi hakkında 5148 sayılı kanunun yayımlanması. 5148 sayılı kanunla Beden Terbiyesi Genel Müdür- RG lüğü 1947 yılı bütçe kanununa bağlı (A) işaretli cetvelde değişiklik yapılmış ve (A) işaretli cetvele 50.000 Liralık ödenek konmuştur. 29 Aralık Tekel Genel Müdürlüğü 5152 sayılı kanunla Tekel Genel Müdürlüğü 1947 yı- RG bütçesi hakkında 5152 salı bütçe kanununa bağlı (A) işaretli cetvelde değişikyılı kanunun yayımlanması. lik yapılmış ve (A) işaretli cetvele 50.000 Liralık ödenek konmuştur. 30 Aralık Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü 1948 yılı 5153 sayılı bütçe kanununun yayımlanması. Kanunda giderler ve gelirler 995.006 Lira olarak ön- RG görülmektedir. 30 Aralık İstanbul İşçi Sağlığını Koruma Derneği hakkında 3/ 6724 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu kararla İstanbul İşçi Sağlığını Koruma Derneği RG genel menfaatlere yararlı derneklerden sayılmıştır. 30 Aralık Çiftçiyi topraklandırma kanunu hakkında 3/6725 sayılı Bakanlar Kurulu kararının yayımlanması. Bu karar, Antalya, Aydın, Denizli, Erzincan, Eskişe- RG hir, Kırklareli ve Malatya illerinin bütün ilçelerinde çiftçiyi topraklandırma kanununa göre arazi dağıtımının yapılmasına ilişkindir. 30 Aralık Hamdullah Suphi, dün CHP'den istifa etti. Resmi bir açıklama olmamasına rağmen, Tanrıöver'in C, 30 Aralık yeni bir parti kurabileceği söylenmektedir. Romanya'da rejim ansızın değiştirildi. Ruslar'ın baskısı sonucu kral tahtından indirilmiş ve C, 31 Aralık halk cumhuriyeti ilan edilmiştir. 31 Aralık Kaynak 1947 1947 1947 Yılı 935 ZAMANDİZİNE EK: 1947 Yılında Orman Tahdit Komisyonları ve Kararları G Ay Komisyon Karar 7 Ocak 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir merkez ilçesinin Şamlı bucağında ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 9 Ocak 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir merkez ilçesinin Şamlı bucağında ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 13 Ocak 5 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçesine bağlı Emiralem bucağında ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 14 Ocak 15 numaralı orman tahdit komisyonu Safranbolu ilçesi Karabük bucağında ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 14 Ocak 15 numaralı orman tahdit komisyonu Safranbolu ilçesi Başköy köyünde ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 18 Ocak 5 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçe merkezine bağlı Çukurköy ormanlarınında ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 21 Ocak 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balya ilçesine bağlı Ilıca bucağının Yarışalan köyü sınırı içinde devlet ormanlarınının tahdit kısa dayanağı yayınlanmıştır. 22 Ocak 5 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçesinin Aliağa bucağına bağlı Karakuzu köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 23 Ocak 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir merkez ilçesine bağlı Şamlı bucağının Yeroluk köyü müseccel sınırı içindeki Tığlı, Kayındüzü, Kuşaklıçal ve Sarıgazal devlet ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 24 Ocak 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir merkez ilçesine bağlı Şamlı bucağının Taşkesiği köyü müseccel sınırları içindeki Koyunöldüğü, Fındıcak ve Papazlık ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 25 Ocak 5 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçesinin Emiralem bucağına bağlı Turgutlar köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 27 Ocak 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balya ilçesine bağlı Ilıca bucağının Yenikavak köyü müseccel sınırı içinde bulunan Derbent ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 29 Ocak 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir merkez ilçesine bağlı Şamlı bucağının Hisaralan köyü müseccel sınırları içindeki Tığlı ve Atyelesi köylerinin ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 29 Ocak 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir merkez ilçesine bağlı Şamlı bucağının Alacabayır köyü müseccel sınırı içinde bulunan Kayındüzü, Ayvacıkbayırı ve Papazlık ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 30 Ocak 5 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçesinin emiralem bucağına bağlı emiralem köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 31 Ocak 15 numaralı orman tahdit komisyonu Safranbolu ilçesi Yukarıdana köyü ile alakalı Karakaya ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 3 5 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçesinin Emiralem bucağına bağlı Alaniçi köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 936 Şubat Yönetim Zamandizini G Ay Komisyon Karar 4 Şubat 5 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçesinin Emiralem bucağına bağlı İnedere köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 5 Şubat 5 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçesinin Emiralem bucağına bağlı Sülaymanlı köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 7 Şubat 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balya ilçesine bağlı Ilıca bucağı sınırı içinde Sayabağı, Sarıgölcük, Çömlektepe, Erenler, Pirenli, Asar, Karagölcük ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 8 Şubat 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir merkez ilçesinin Durak bucağına tabi Gökköyü müsecced sınırı içinde alakısrak, Devrent, Boyoluk, Yığılıçakıl, Dübekderesi, Gavurevleri, Dedeninüstü, Sarıçam, Göçük, Sarıbent ve Armutçuk ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 10 Şubat 17 numaralı orman tahdit komisyonu Çataldağı ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 11 Şubat 17 numaralı orman tahdit komisyonu Gelendoros ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 12 Şubat 17 numaralı orman tahdit komisyonu Gelendoros ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 13 Şubat 17 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçesinin emiralem bucağına bağlı Gürece köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 13 Şubat 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir merkez ilçesine bağlı Durak bucağının Kayaeli köyünün müseccel sınırı içinde bulunan Gavurharmanı, Çobantepesi, Böllük ve Çamtepe ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 17 Şubat 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir merkez ilçesine bağlı durak bucağına bağlı Örenharman köyü arazisiyle ilgili Gelendoros ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 20 Şubat 17 numaralı orman tahdit komisyonu Gelendoros ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 8 Mart 17 numaralı orman tahdit komisyonu Gelendoros ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 11 Mart 17 numaralı orman tahdit komisyonu Gelendoros ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 19 Mart 17 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçesine bağlı Yahşıeli köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 21 Mart 17 numaralı orman tahdit komisyonu Gelendoros ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 22 Mart 17 numaralı orman tahdit komisyonu Vezirköprü ilçesinin Çakal bucağına bağlı Göl ve Gölgüney köyleri sınırı ile ilgili kunduz ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 25 Mart 17 numaralı orman tahdit komisyonu Vezirköprü ilçesinin Çakal bucağına bağlı Alan köyü Zevzek mahallesi sınırlaryla ilgili Kunduz ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 26 Mart 17 numaralı orman tahdit komisyonu Gelendoros ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 1947 Yılı 937 G Komisyon Karar 26 Mart 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir merkez ilçesine bağlı Durak bucağına bağlı Bükdere köyü ve Gelendoros, Çataldağ ve Kaplan ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 27 Mart 16 numaralı orman tahdit komisyonu Vezirköprü ilçesinin Çakal bucağına bağlı Sırbaçmak köyü sınırı ile ilgili Kunduz ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 27 Mart 16 numaralı orman tahdit komisyonu Vezirköprü ilçesinin Çakal bucağına bağlı Öğürlü köyü sınırı ile ilgili Kunduz ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 27 Mart 16 numaralı orman tahdit komisyonu Vezirköprü ilçesinin Çakal bucağına bağlı Alanşeyhi köyü sınırı ile ilgili Kunduz ve tevabii 28 Mart 16 numaralı orman tahdit komisyonu Vezirköprü ilçesinin Çakal bucağına bağlı Habibfakı köyü sınırı ile ilgili Kunduz ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 2 Nisan 16 numaralı orman tahdit komisyonu Gelendoros ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 2 Nisan 16 numaralı orman tahdit komisyonu Gelendoros ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 3 Nisan 16 numaralı orman tahdit komisyonu Gelendoros ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 5 Nisan 13 numaralı orman tahdit komisyonu Gebze ilçesi Mollafenari bucağının Tepecik köyü hududu içindeki V 8 Nisan 5 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçesine bağlı Asarlık köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 8 Nisan 5 numaralı orman tahdit komisyonu Kuzveren Emirler köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 11 Nisan 5 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçesine bağlı Doğa köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 11 Nisan 5 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçesine bağlı Yanık köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 14 Nisan 14 numaralı orman tahdit komisyonu Kuzveren Dağlıköyü yapılmıştır. 14 Nisan 14 numaralı orman tahdit komisyonu Çay köyü Güzlemesi'nin ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 14 Nisan 14 numaralı orman tahdit komisyonu Aşağıkuzuveren köyü yaylası ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 14 Nisan 14 numaralı orman tahdit komisyonu Çay köyü düvenlik yaylası ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 16 Nisan 16 numaralı orman tahdit komisyonu Vezirköprü ilçesinin Mezra bucağına bağlı Kıranalan köyü ve mahalleleri sınırı ile Kunduz ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 29 Nisan 16 numaralı orman tahdit komisyonu Vezirköprü ilçesinin Çakal bucağına bağlı Tahtaköprü köyü sınırı ile Kunduz ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 5 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balya ilçesine bağlı Ilıca bucağına bağlı Büyükpınar köyünün hududu dahilindeki ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 938 Ay Mayıs Yönetim Zamandizini köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi G Ay Komisyon Karar 6 Mayıs 16 numaralı orman tahdit komisyonu Vezirköprü ilçesinin Çakal bucak merkezini teşkil eden Yukarı-Aşağı Çakal köyü sınırı ile Kunduz ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 8 Mayıs 16 numaralı orman tahdit komisyonu Vezirköprü ilçesinin Çakal bucağına bağlı Karadoruk köyü sınırı ile Kunduz ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 8 Mayıs 16 numaralı orman tahdit komisyonu Vezirköprü ilçesinin Çakal bucağına bağlı Bakla köyü sınırı ile Kunduz ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 9 Mayıs 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balya ilçesine bağlı Ilıca bucağına bağlı Kavakalanı köyünün sınırları içindeki ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 10 Mayıs 14 numaralı orman tahdit komisyonu Yayladınlar köyü yaylasının ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 12 Mayıs 14 numaralı orman tahdit komisyonu Tekkesusuz köyü yaylasının ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 12 Mayıs 14 numaralı orman tahdit komisyonu Bünüş köyü yaylasının ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 13 Mayıs 14 numaralı orman tahdit komisyonu Ercek köyü yaylasının ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 13 Mayıs 14 numaralı orman tahdit komisyonu Balya ilçesine bağlı Ilıca bucağına bağlı Kayalar köyü sınırları içindeki Gözkaya, Ayvalı, Karaçakmak, Çam ve Ihlamursıkı ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 16 Mayıs 14 numaralı orman tahdit komisyonu Avşargidiriş köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 17 Mayıs 19 numaralı orman tahdit komisyonu Ayancık ilçesinin Tevfikiye köyü hududu dahilinde bulunan Karakavak, Türbelaşı, Kavaklı, Derakaşı, Çorakbaşı, Orta, Gülleyük kayın ormanlarıyla Büyükpınar ve Dikilitaş meşe ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 20 Mayıs 14 numaralı orman tahdit komisyonu Avşargidiriş köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 21 Mayıs 12 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir ili Sındığı ilçesinin Kocakonak köyü hududu dahilindeki ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 21 Mayıs 12 numaralı orman tahdit komisyonu Demirciler köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 21 Mayıs 12 numaralı orman tahdit komisyonu Dadıç köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 21 Mayıs 12 numaralı orman tahdit komisyonu Akçakavak köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 21 Mayıs 16 numaralı orman tahdit komisyonu Vezirköprü ilçrsinin Çakal bucağına bağlı Soruk köyü sınırları ile ilgili Kunduz ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 4 Temmuz 14 numaralı orman tahdit komisyonu Çay köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 4 Temmuz 19 numaralı orman tahdit komisyonu Ayancık ilçesinin Zaviye köyü hududu içinde bulunan Karakavak, Kirenyanı ve Tafan-Çürükyer kayın ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 1947 Yılı 939 G Komisyon Karar 25 Temmuz 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balya ilçesine bağlı Ilıca bucağına bağlı karlık köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 26 Temmuz 14 numaralı orman tahdit komisyonu Bahçe köyü yaylasına ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 26 Temmuz 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balya ilçesine bağlı Ilıca bucağına bağlı Gökmuza köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 28 Temmuz 7 numaralı orman tahdit komisyonu M. K. Paşa ilçesinin Söğütalan bucağına bağlı Kocakuru köyünün ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 28 Temmuz 7 numaralı orman tahdit komisyonu M. K. Paşa ilçesinin Çaltılıbük bucağına bağlı Çamlıca köyünün ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 28 Temmuz 1 numaralı orman tahdit komisyonu Balya ilçesinin Ilıca bucağına bağlı Söbüce köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 29 Temmuz 14 numaralı orman tahdit komisyonu Değirmenözü-Yozgat köyü Değirmenözü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 30 Temmuz 7 numaralı orman tahdit komisyonu M. K. Paşa ilçesinin Çaltılıbük bucağına bağlı Işıklar köyünün ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 1 Ağustos 7 numaralı orman tahdit komisyonu M. K. Paşa ilçesinin Çaltılıbük bucağına bağlı Camandar köyünün ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 5 Ağustos 7 numaralı orman tahdit komisyonu M. K. Paşa ilçesinin Çaltılıbük bucağı ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 8 Ağustos 7 numaralı orman tahdit komisyonu M. K. Paşa ilçesinin Çaltılıbük bucağına bağlı Minayva köyünün ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 8 Ağustos 7 numaralı orman tahdit komisyonu M. K. Paşa ilçesinin Çaltılıbük bucağına bağlı Çömlekçi köyünün ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 15 Ağustos 7 numaralı orman tahdit komisyonu M. K. Paşa ilçesinin Çaltılıbük bucağına bağlı Kestelek köyünün ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 16 Ağustos 15 numaralı orman tahdit komisyonu Safranbolu ilçesi Salmanlar köyü yalınızca mahallesi sınırları ile alakalı Karakaya devlet ormanı iç ve dış hudut sınırlamasına ait kısa dayanak yayınlanmıştır. 21 Ağustos 7 numaralı orman tahdit komisyonu M. K. Paşa ilçesi Söğütalan bucağına bağlı Kabulbaba köyünün ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 21 Ağustos 7 numaralı orman tahdit komisyonu M. K. Paşa ilçesinin Çaltılıbük bucağına bağlı Şehriman köyünün ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 22 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Değirmenözü-Yozgat köyü Değirmenözü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 22 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Berkkebir köyü yaylası ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 22 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Çepni köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 940 Ay Yönetim Zamandizini G Ay Komisyon Karar 22 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Sultan köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 22 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Karacasu köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 23 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Vakıfgeçitveren köyü Güzleme yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 23 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Hariçgeçitveren köyü Aşağıköy Güzleme yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 23 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Erencik köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 23 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Çıkınlar köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 23 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Geçitveren köyü Kadılar yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 23 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Kökçüler yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 23 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Gürcüler köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 23 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Hıdırşıhlar köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 23 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Erencik köyü Kuşcular yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 26 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Bolu Gerede ilçesi Zonguldak Devrek ilçesi hudut hattından Gerede Mengen bucağı Çubuk, Kavacık, Karaishaklar köylerine rastlayan kısma ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 26 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Kırıcık köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 27 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Gerede ilçesinin merkezine bağlı Ilıcak köyü sınırlarına rastlayan ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 28 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Gerede ilçesinin merkezine bağlı Çayverengüney köyü sınırlarına rastlayan ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 28 Ağustos 2 numaralı orman tahdit komisyonu Gerede ilçesinin merkezine bağlı Çayverengüney köyü sınırlarına rastlayan ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 28 Ağustos 5 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçesinin helvacı köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 28 Ağustos 14 numaralı orman tahdit komisyonu Emenmesciler köyü yaylasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 2 5 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçesinin bözköyüne ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. Eylül 1947 Yılı 941 G Ay Komisyon Karar 4 Eylül 5 numaralı orman tahdit komisyonu İzmir ili Menemen ilçesinin şehitkemal köyüne ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 8 Eylül 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir ilinin Kepsut bucağına bağlı Keçidere köyünün sınırları içinde Kozderesi, Keçidere ve Hıdırlık ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 11 Eylül 8 numaralı orman tahdit komisyonu Fettahlı köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 13 Eylül 17 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir ilinin Kepsut bucağına bağlı Beyköyü sınırları içinde Çambayırı ve Gediktepe ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 15 Eylül 2 numaralı orman tahdit komisyonu Gerede ilçesine bağlı Koçumlar köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 16 Eylül 2 numaralı orman tahdit komisyonu Kocaeli ilinin Gebze ilçesinin Mollafeneri bucağının Sevindikli, Şemsettin, Naip köylerini ihtiva eden Kayalıdağ ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 17 Eylül 2 numaralı orman tahdit komisyonu Gerede merkezi yapılmıştır. 18 Eylül 2 numaralı orman tahdit komisyonu Macun köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 18 Eylül 18 numaralı orman tahdit komisyonu Anamur ilçesine bağlı Teniste ve Karakilise köyleri sınırları içinde kalan Mani ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 19 Eylül 19 numaralı orman tahdit komisyonu Ayancık ilçesinin Sofular köyü sınırı içinde bulunan Türbebaşı kayın ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 22 Eylül 8 numaralı orman tahdit komisyonu Çamköy ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 24 Eylül 11 numaralı orman tahdit komisyonu Fethiye ilçesinin Üzümlü sınırı içinde bulunan Geyrandağı Pırnarbaltalık, Ecebeli ve Dolukızlanı çam koru ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 26 Eylül 7 numaralı orman tahdit komisyonu Mustafakemalpaşa ilçesi Kapakholuk köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 27 Eylül 7 numaralı orman tahdit komisyonu Mustafakemalpaşa yapılmıştır. 27 Eylül 7 numaralı orman tahdit komisyonu Mustafakemalpaşa ilçesi Keltaş köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 29 Eylül 7 numaralı orman tahdit komisyonu Mustafakemalpaşa ilçesi Behram köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 30 Eylül 7 numaralı orman tahdit komisyonu Mustafakemalpaşa ilçesi Köleler köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 1 Ekim 7 numaralı orman tahdit komisyonu Gerede ilçesinin merkezine bağlı Çayveren köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 2 Ekim 7 numaralı orman tahdit komisyonu Musfafakemalpaşa yapılmıştır. 942 Yönetim Zamandizini belediye ilçesi ilçesi sınırına Hisaraltı çaltılıbük bitişik köyü köyü ormanlarının ormanlarının ormanlarının tahdidi tahdidi tahdidi G Ay Komisyon Karar 2 Ekim 7 numaralı orman tahdit komisyonu Fethiye ilçesindeki kızılbel köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 9 Ekim 7 numaralı orman tahdit komisyonu Mustafakemalpaşa ilçesine bağlı Melik köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 10 Ekim 7 numaralı orman tahdit komisyonu Mustafakemalpaşa ilçesine bağlı İlyasçılar köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 13 Ekim 14 numaralı orman tahdit komisyonu Sultanbey köyü yaylasının ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 13 Ekim 14 numaralı orman tahdit komisyonu Taşoluk köyü yaylası ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 16 Ekim 20 numaralı orman tahdit komisyonu Çalça, Uluköy ve Yağcı köylerinin Ahurdağı silsilesi devlet ormanı ilçe hududu itibariyle tahdidine ait kısa dayanak yayınlanmıştır. 16 Ekim 20 numaralı orman tahdit komisyonu Sandıklı ilçesi yapılmıştır. 17 Ekim 20 numaralı orman tahdit komisyonu Ahurdağı silsilesi devlet ormanlarının Çukurcaköy yakasının sınırlanmasına ait ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 1 Kasım 2 numaralı orman tahdit komisyonu Gerede ilçesinin merkezine bağlı Ulaşlar ve Akçabey köyleri ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 5 Kasım 20 numaralı orman tahdit komisyonu Kocagöl köyü ile alakalı Burgazdağı silsilesi ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 6 Kasım 2 numaralı orman tahdit komisyonu Gerede ilçesinin merkezine bağlı Çağış, Kapaklı ve Karacadağdemirciler köyleri ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 8 Kasım 13 numaralı orman tahdit komisyonu Daday ilçesinin Akpınar köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 10 Kasım 2 numaralı orman tahdit komisyonu Gerede ilçesinin merkezine bağlı İmanlar, Avşartarakçı ve Yunuslar köyleri ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 13 Kasım 11 numaralı orman tahdit komisyonu Fethiye ilçesinin İncir köyü sınırı içinde bulunan Aladağı ve Kuzpınar ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 17 Kasım 13 numaralı orman tahdit komisyonu Daday ilçesinin Kırkpınar devlet ormanının Başakçay köyü emlak ve arazisiyle alakalı ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 17 Kasım 14 numaralı orman tahdit komisyonu Avşar köyü yaylası ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 18 Kasım 14 numaralı orman tahdit komisyonu Doğancı köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 19 Kasım 13 numaralı orman tahdit komisyonu Daday ilçesinin Kirazdağı devlet ormanının Başakçay köyü emlak ve arazisyle alakalı ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 19 Kasım 14 numaralı orman tahdit komisyonu Seyit köyü yaylası ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 20 Kasım 12 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir ili Sındığı ilçesinin edrenk köyü hududu dahilindeki ormanlarının tahdidi yapılmıştır. Avaganköyle alakalı iller ormanlarının tahdidi 1947 Yılı 943 G Komisyon Karar 22 Kasım 14 numaralı orman tahdit komisyonu Belkaraağaç köyünün ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 6 Aralık 14 numaralı orman tahdit komisyonu Saççılar köyü yaylası ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 8 Aralık 12 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir ili Sındığı ilçesinin Yaylacık köyü hududu dahilindeki ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 9 Aralık 12 numaralı orman tahdit komisyonu Balıkesir ili Sındığı ilçesinin Sinandere köyü hududu dahilindeki ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 9 Aralık 14 numaralı orman tahdit komisyonu Pelitçik köyü ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 10 Aralık 16 numaralı orman tahdit komisyonu Vezirköprü ilçesinin Mezra bucağına bağlı Mezrea köyü ve Kadıoğlu, Yılanlı, Karabudak, Küplü, Çatakderesi, Bağyanı, Işıklar, Akman ve Erikli mahalleleri sınırı ile Kunduz ve tevabii ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 11 Aralık 11 numaralı orman tahdit komisyonu Fethiye ilçesinin şimalinde ve bu ilçeye tahminen 27 km. mesafede bulunan Nif köyü hududu içindeki Çataltepe, Kaygısekisi ve Karanfil ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 15 Aralık 2 numaralı orman tahdit komisyonu Gerede ilçesinin merkezine bağlı Ertuğrul köyünün Karakuz mahallesi sınırına tesadüf eden ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 19 Aralık 2 numaralı orman tahdit komisyonu Ahmatlar köyü ve Gerede Tokatlar mahallesi sınırına tesadüf eden ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 22 Aralık 20 numaralı orman tahdit komisyonu Uluköy sınırlaması ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 24 Aralık 20 numaralı orman tahdit komisyonu Sandıklı'nın Akçabatırıkköy ilgisinden Ahurdağ silsile ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 25 Aralık 20 numaralı orman tahdit komisyonu Sandıklı Dolaköy komşuluğundaki Ahurdağı silsilesi ormanlarının tahdidi yapılmıştır. 944 Ay Yönetim Zamandizini KAYNAKÇA Avcıoğlu, Doğan, Türkiye’nin Düzeni Dün-Bugün-Yarın, 1. B., Bilgi Yayınevi, Ankara, 1968. Bila, Hikmet, CHP 1919-1999, Doğan Kitap. Erdoğan, Mustafa, “Türkiye’de Demokrasiye Geçiş Deneyimi”, içinde, Liberal Toplum Liberal Siyaset, Siyasal Kitapevi, 1. B., 1992, Ankara, 1992. İnsel, Ahmet, Düzen ve Kalkınma Kıskacında Türkiye Kalkınma Sürecinde Devletin Rolü, 1. B., Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1996. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, İstatistik Göstergeler 1923-2002, Ankara, 2003. Tekeli, Esad, Mali ve İktisadi Meseleler 1943-1949, Ankara, 1950. Tekeli, İlhan ve İlkin, Selim, Savaş Sonrası Ortamında 1947 Türkiye İktisadi Kalkınma Planı, Türkiye Belgesel İktisat Tarihi, No:1, Ankara, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 1974. Yayman, Hüseyin, Türkiye’nin İdari Reform Tarihi, Turhan Kitabevi, Ankara, 2008. Diğer Kaynaklar Akşam Gazetesi 1947 Yılı Cumhuriyet Gazetesi 1947 Yılı Resmi Gazete 1947 Yılı T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Arşivi Daire Başkanlığı Ulus Gazetesi 1947 Yılı 1947 Yılı 945 946 Yönetim Zamandizini
