VII/3 1996/3· s. 3 - 11 Spor Bilimleri Dergisi DAiRESEL ÇABUK KUVVET ANTRENMANlARININ 16-18 YAŞ GRUBU GENÇ ERKEK MASATENiSÇilERiN BAZI MOTORiK ÖZElliKLERiNE ETKiSi ............................................... çiMEN o., GÜNAY M. ............................................... ÖZET Araştırma yapılan 16-18 yaş çabuk kuvvet grubu erkek masa teniscilerin 8 çalışmalarına katılımları fizyolojik ve performans parametrelerindeki cı ile kişiden oluşan Bu amaçla; sekizer rol (16.50 ± 0.75 kg. vücut uzunluğu, yıl yaş, ağırlığı) programı edilmiş değişimleri bazı incelemek ama­ deney (16.75 ± 0.88 63.45 ± 5.02 kg. vücut 169.0 ± 3.01 cm. boy grubu olmak üzere iki grup sonrasında öncesi ve vet, sürat, reaksiyon Antrenman şiddeti ile zamanı, ağırlığı) uzunluğu deneklerin bilimsel yıı yaş, ve kunt­ ve 62.28 ± 2.05 oluşturulmuştur. olan laboratuvar ve alan testleri ile vücut düzeyleri tespit me süre ile yapılmıştır. 170.5 ± 2.26 cm. boy man haftalık ile meydana gelen Antren­ geçerliliği kabul kompozisyonları, kuv­ koordinasyon, anaerobik güç ve teknik edilmiştir. programı 8 hafta süreyle haftada 3 gün %30-40 yüklen­ ağırlık çalışmaları uygulanmış (') G.Ü. Beden Eğitimi SporYüksek Okulu 3 olup, kontrol grubu sadece Spor Bilimleri Dergisi teknik antrenmanlara iştirak ettirilmiştir. istatistiksel analizler Macintosh marka bilgisayarda statview 512 th paket program ile arit­ metik ortalaması (X), satandart sapma (SD) ve paired-t testi ile yapılmıştır. Sonuç olarak, antrenman grubunun kuvvet, sürat koordinasyon, anaerobik güç, teknik ve vücut kompozisyonu değerleri kontrol grubuna göre anlamlı gelişme göstermiştir (P<0.05). EFFECT OF C/RCU/T EXPLOS/VE STRENGTH TRA/N/NG ON SOME MOTOR/C PARAMETERS OF TABLE TENN/S PLAYERSAGED 16-18 YEARS SUMMARY/ The purpose of this study was to assess effects of circuit explosive power traning met­ hods on some physiological parameters of male table tennis players aged 16-18 years gro­ up. A total of 16 healthy male table tennis players were voluntarily participated in this study. SLJ'f;l1~bts who participated in this study were categorized into a training (n=8) and a cont­ rQl·gr.ö'~~(n=8). Standardized field and laboratory tests were used to rneasure the subject's -. 'Str~~tK~iıaerobic power, reaction time, speed and body composittion. All measurements werea~complished one-week after the study. Subjects within circuit explosive power training group were trained there times in a week the duration:fp! eight weeks. The control group was participated to technical As a ~~~It'bf this trainirıq. study; in contrast to control group, strength, speed, coordinaticn, ana­ erobic power; technic and body composition scores of training group are significantly develo­ ped (P<0.05). Key words: Strength, anaerobic power, speed, reaction time, body cornposition, technic and coordinatian GiRiş Masa tenisi sporu dünyada 100 yıllık evrensel bir spor nızca yarışmacı ması branşıdır. olarak Her yaşa değil, sağlıklı geçmişi olan ve 100'e yakın ve cinse hitap eden bir spor ve zinde bir yaşam dalı ülkede oynanmakta olan olan masa tenisinin yal­ için rekreasyonel amaçlarla da yapıl­ kazanımına, sürat, mümkündür. Sporda başarı diğer bir deyişle porformans aerobik ve anaerobik enerji kuvvet ve teknik gibi nöro-müsküler fonksiyonlara, taktik ve psikolojik faktörlere bağlıdır (1). Sporcunun vücut lan düzenli sportif açısından yapısı ile ilgili olarak sportif uygunluk düzeyi ve amaca uygun olarak antrenmanların neden olduğu fiziksel gelişiminin oldukça önemlidir (2). Çünkü antrenmanlarla vücut tedir (3). 4 yapısı yapı­ belirlenmesi performans ve özellikleri geliştirilmek­ Spor Bilimleri Dergisi Masa tenisinde teknik, taktik ve zihinsel qelişrnenin yanı sıra, bu spora özgü performansı meydana getiren en önemli özelliklerden birisi de kuvvettir. Özellikle teknik hareketlerin uygu­ lanmasında Bu bacak, kol kuvveti ve anaerobik güç önemli çalışmanın amacı yapılan çabuk kuvvet 16-18 yaş antrenmanları roloynamaktadır. grubu genç masa teniscilerinde 8 ile meydana gelen bazı haftalık daireselolarak fiziksel ve fizyolojik gelişmelerin ve düzeylerinin belirlenmesidir. MATERYAL VE METOD Araştırma, yaşları tenesi oynayan 16 16-18 sağlıklı ziksel özellikler Tablo 1'de yaş grubu arasında -gönüllü sporcunun olan ve Ankara'daki katılımı değişik kulüplerde masa i/e gerçekleştirilmiştir. Deneklere ait fi­ verilmiştir. Tablo 1: Araştırmaya Katılan Deneklerin fizikseı Özellikleri Testlerden önce ğı tespit edilmiş sporcuların çalışmaya sağlık çalışmaların amacı hakkında olup, sporculara çalışılmıştır. zeyleri yükseltilmeye yönünden engelolacak Antrenman programından durumların olmadı­ bilgi verilerek motivasyon dü­ bir hafta önce ve sonra ölçümler bilimsel geçerliği ve güvenirliği kabul edilmiş olan alan ve laboratuvar testleri ile uygulanarak veriler elde edilmiştir. Deney Grubu için çalışmalar çimi, uygulama metod ve ilkeleri, nı ilkeleri göz önüne öncesi hazırlanan antrenman antrenmanın şiddeti ve programında sayısı planlanırken egzersiz/erin se­ kuvvet antrenma­ alınmıştır. ÖLÇÜM METODLARI Boy Uzunluğu ve Vücut Ağırlığı Ölçümleri: Sporcuların ağırlıkları şortlu boy uzunluğu Holtain Ltd. marka boy ölçer (0.01 m hassasiyetinde) vücut ise Angen marka elektronik baskül ile (0.01 kg hassasiyetinde) ayaklar çıplak ve vaziyette ölçülmüştür. 5 Spor Bilimleri Dergisi EI Kavrama Kuvvetlerin Ölçülmesi: Ölçüm 0-100 kg. arası kuvvet ölçen, Therapentic instument Clifton N.J. el dinamometresi ile (0.01 kg hassasiyetinde) sağ-sol el için yapıımıştır. Ölçümler iki kez tekrarlanarak en iyi so­ kaydedilmiştir. nuç Vücut Kompozisyonu Ölçümleri: Deri altı yağ, ölçümleri 0-60 mm kaliper ile (0.1 cm hassasiyetinde) subscapula, ile göğüs hesaplanılmıştır arasında kalınlığı deri yapıımıştır. Deri ölçen Clitton N.J. marka skinfold kalınlıkları ve triceps olmak üzere 6 bölgeden alınarak karın, supra, iliak, Behnke ve Willmore formülü (19). . Anaerobik Gücün Ölçülmesi: Sargent üst bacak, sıcrama kullanılarak aşağıdaki testi ile elde edilen veriler formülle hesaplanmıştır (19). p= V4.9 (Vücut ağırlığı (w) x vSıçrama Mesafesi (D) Genel Koordinasyon Ölçüm Testi: H.Haag ve H. Dossel ti ile teste sasın başlamış, tarafından geliştirilmiş uygulanmıştır. olan test çift ayakla kasadan atlayarak, minder üzerinde öne takla, cimnastik ka­ içinden geçme, cimnastik bankının üzerinde koşma, sağlık çemberin içinda kayma, cimnastik paralelinde slalom ve testi tamamlamış başla işare­ Denekler finiş topunu yuvarlama ve bir çizgisine kadar sprint yaparak ve kronametre (1/10 sn hassasiyetinde) ile test zamanı belirlenmiştir (4). Reaksiyon Zamanı Ölçümleri: Nelson'un el ve ayak reaksiyon testleri ile belirlenmiştir (19). 30 m. Sprint Testi: Denekler ölçülü bir zeminde lendirmenin en iyisi çıkış işareti ile (ayakta) 30 m. süratle koşmuşlar ve iki değer­ alınmıştır. Mekik Testi: Maksimum kuvvet ölçümleri için benç press ve skuat olarak kaldırabildiği ağırlık tespit kullanılmış ve sporcunun maksimum edilmiştir. Robot Testi: Tekniğin değerlendirilmesi amacıyla Butterfly firması tarafından olan ve dakikada 55 top atma kapasitesine sahip robota manın tekniği deneklere açıklanmış ve gösterilmiştir. karşı özelolarak denekler Değerlendirmede geliştirilmiş oynatıımıştır. hata puanları Uygula­ göz önü­ ne alınmıştır (17). Ölçürnlerin yapılmasından önce 20 dakika süreyle deneklerin serbest olarak ısınmalarına izin verilmiştir. 6 Spor Bilimleri Dergisi ANTRENMAN PROGRAMI Deney Grubu: 8 hafta süreyle, haftada 3 gün olmak üzere 8 istasyondan gulanmış, alıştırmalar arasında grubu teknik antrenmanlara ba ve Cuma günleri 45 sn. setler katılmamıştır. %30-40'1 ile arasında dairesel çabuk kuvvet 6 dk. aktif dinlenme Deney grubunun gerçekleştirilmiştir. Antrenmanların resi 45 sn'ye ye dinlenme süresi ise 1.5 dk'ya rarın oluşan Egzersizler patlayıcı tempoda, 25-30 sn. süreyle 3 set olarak uy­ antrenmanları uygulanmıştır. antrenmanları ikinci dört çıkarıımıştır. verilmiştir. Pazartesi, haftasında Yüklenme Deney Çarşam­ egzersizlerin sü­ şiddeti maksimaı bir tek­ belirlenmiştir. Kontrol Grubu: etmişlerdir. Sadece teknik antrenmanlara devam istatistiksel Değerlendirme: Elde edilen veriler Apple Macintosh marka bilgisayarda statview 512th paket'broqrarn ile aritmetik ortalaması 0.01 ve 0.05 (X),66 standart anlamlılık sapması düzeylerine göre (SO) ve paired-t testi ile anlamlı olup işlenmiş ve sonuçların olmadıkları incelenmiştir. istasyon çalışmasının Uygulama Şekli: istasyon 1 Sporcular belirlenen kilodaki barı omuza alarak squat çalışması yapmışlar­ istasyon 2 Sporcular istasyon 3 Minder üzerinde istasyon 4 Sporcular belirlenen kilodaki dır. sırtüstü yatış durumunda benchpress hareketi sırtüstü yatarak mekik hareketi barı omuza alarak çalışmışlardır. çalışmışlardır. sağa ve sola kayma adımı çalışm i şlard i r. istasyon 5 : Sporcular belirlenen kilodaki bar ile Reverse Curl (önkol) hareketi çalışmış­ lardır. Sporcular belirlenen kilodaki barı omuza alarak kafkas hareketi çalışmışlar­ istasyon 6 dır. lastiği istasyon 7 Sporcular duvara sabit istasyon 8 Sporcular belirlenen kilodaki raketi barı tuttukları el ile ileriye doğru itmişlerdir. omuza alarak parmak ucu hareketini ça­ lışmışlardır. BULGULAR Dairesel çabuk kuvvet ile ilgili tabloda antrenmanları ile meydana gelen açıklanmıştır. 7 değişmeler ve bunlara ait veriler Spor Bilimleri Dergisi Tablo 2: Antrenman öncesi-sonrası elde edilen bulgular. C ---~._--_._------------ Deney Grubu Antren. Antren. Öncesi Vücut Ağırlığı 64.45 Sonrası Değ· Değ· 62.75 Arıtren. Antren. Öncesi Sonrası 62.28 6296 ±5.02 ±4.33 ±2.05 ±2.26 4137 48.75 ±5.12 ±6.56 38.5 44.12 ±5.45 ±6.17 10.33 9.05 ±1.07 ±0.43 1.078 1.074 ±0.001 ±0.001 5678 57.04 ±187 ±1.72 120.85 12926 ±9.94 ±10.88 Benç Press 53.0 60.87 Maksimum (kg) 4.24 ±5.71 Skuat Maksimum 8625 106.25 (kg) ±5.82 ±19.41 Mekik Testi 24.75 2762 (Adet/sn) ±1.90 ±2.56 45.87 54.50 1---",626 6.04 ±6.92 ±0.33 ±0.07 EI Kavrama ±4235 42.50 ±4.09 ±2.54 Sol EI Kavrama 37.87 3762 ±4.58 ±2.87 Vücut Yağ Yüzdesi 1078 10.96 1.45 ;110 Vücut Yoğunluğu 1.074 1.073 ±0002 ±0.002 Yağsız Vücut Ağır. 55.55 56.81 ±383 ±3.91 Anaerobik Güç 117.57 119.10 ±8.87 ±8.39 0.10 0.09 2.56" 0.83 2.21 0.42 0.70 1.3 6.5 (kg. m. sn) 2.69' . 129 4.6r 053 45.25 48.28 ±8.48 ±815 80.62 775 ±13.99 ±11.0 2725 27.62 ±1.90 ±2.50 45.37 46.12 ±6.18 ±5.74 497 5.22 ±021 ±0.19 006 -4.0 3.9r 1.18 1.3 10.3 Sıcrama 321" 039 1.6 158 (cm) 30 m. Sprint 2.40' 4.38 0.11 47 8.29 (sn) 133 . 18.8 Dikey 0.72 16 3.80-' 0.45 (kg) _o.~4..~ 0.6 224 0.27 (gm/ml) 1.26 058 2.39' 12.40 (%) T 1.08 0.11 12.7 Kuvveti (I<g) -----­ Değ· Değ· ._---­ 15.1 Kuvveti (kg) ~ % 1.11 (kg) Sağ Kontrol Grubu ._------------- t % 10.8" 075 -_._-".---'-~---~-'---- Koordinasyon 14.75 13.62 (sn) ±1.38 ±1.68 0.183 0.162 (el) - (sn) ±O.02 ±0.01 Teknik 27.25 22.25 ±3.45 ±2.43 14.37 1487 ±1.30 099 0.175 0.172 ±002 ±0.06 -3.36 12.9 Reaksiyon Zamanı 3.21" 0.88 1.74 129 081 25.12 -6.48 197 (Hafta Puanı) i 0.57 270 2.44' ±4.01 ----'---------~---. n P<005 (H) P<0.01 8 ±311 ._-"._--. - 0.92 - - - - - - - - _ ..,- - ---­ Spor Bilimleri Dergisi antrenmanları Dairesel çabuk kuvvet sonucunda sağ el kavrama kuvveti, Anaerobik güç sıçrama (P<0.05), Bençpres ve skuat maksimum (P<0.01), mekik (P<0.01) ve dikey parametrelerinde anlamlı bir artış, yağ vücut yüzdesi (P<0.01), 30 sn. sprint süresi, koordi­ anlamlı nasyon (P<0.01) ve teknik hata testinde (P<0.05) TARTIŞMA VE Araştırmada, lerin oluşturduğu tırılmış azalmalar kaydedilmiştir. SONUÇ motorik özelliklerin en önemli ögelerinden biri olan kuvvetin, alt çabuk kuvvet ele (P<0.05) alınmıştır. Dairesel çabuk kuvvet antrenmanı başlığı deney grubu ile sadece teknik antrenman uygulanan kontrol grubu gelişimler olup, kuvvet ve performansta meydana gelen olan uygulanan genç masa tenisçi­ bilimsel bulgulara karşılaş­ dayandırıl­ mıştır. Yapılan araştırmalara mi, göre; kuvveti etkileyen birçok faktör kasların kasılabilme büyüklüğü, kasılma yısına, çalışma uygulanan metodlara, mevsim şartları gibi dış etkenlere oluşan araştırmıştır. gelişmeler kuvvet antrenmanlarında etmiştir. antermanlarının bacak lemiştir. Hikson (6), 8 ma, sadece kuvvet antrenmanı kuvvet Gravers ve kuvvet gelişiminde arkadaşları artış elde mesafelerinde etmiştir. olduğunu neden olan etkilerini gelişimler gelişimi süre, meydana edilebileceği litaratürde verilen artışlar antrenmanın olan etkilerini şiddet Deney grubunda antrenman gözlem­ anlamlı artışlar elde arkadaşları (2) pli­ etmiştir. artışlar yapılan doğrulamaktadır. artışlar yapılan doğrulamaktadır. gelebileceğini ve yapılan kuvvet antrenman­ kazanılan bu kuvvetin 12 bildirmektedirler. Kuvvet parametrelerinde meydana açıklamalar ve ağırlık ile bacak kuvvetinde azal­ Brown ve (12), 8 hafta ve haftada 3 gün olarak %25'den fazla kuvvet hafta boyunca muhafaza gelen artışa anlamlı istasyonel sonucunda skuat ve benç press maksimumda meydana gelen antrenmanların larıyla gelişiminde etkilerini sonucunda skuat ve benç-perssde yılında yaptığı araştırmada dayanıklılık antrenmanları yapanlarda ise sıçrama beslenme ve kazanılmasına sonucunda skuat ve benç press maksimumda meydana gelen antrenmanların Araştırma kuvvet + kalitesine, sa­ içeriği kombinasyonların­ antrenman presinde %28, benç preste %20'lik bir ometrik antrenmanlarda dikey Araştırma yılında değişik maksimal ve çabuk kuvvetin Nagzibadeh (10) 1987 haftalık çalışma açısına, gelişi­ (8, 15, 21). yapmış olduğu çalışma Sailors (15) elde ki bunlar, kuvvet kapsamına, antrenmanın düzenine, eklemlerin bağlıdır Werchoshanski ve Agenin (9), 1971 dan süre ve vardır ile paralellik göstermekte ve meydana gelen sıklığına bağlanmaktadır. sonrası dikey sıçrama ve anaerobik güç parametrelerinde meydana gelen artışlarda. Önder (11), Kılıç (7) ve Savaş (14) tarafından yapılan çalışmalar­ da benzerlik göstermektedir. Diğer taraftan 30 m. sprint değişkeninde meydana gelen anlamlı artış, bacak kuvveti gibi 9 Dergısı Spor Bilimleri kuvvet parametrelerinde meydana gelen olarak artışlarla ve anaerobik gücün artmış olmasıyla direkt ilişkilidir. yaş Erol (5),16-18 grubu basketbolcularda, Kılıç (7) 14-16 yaş grubu güreşçilerde, Savaş (14) 14-16 yaş grubu kız basketbolcularda, Önder (11) 18-19 yaş grubu askeri öğrenciler üze­ rinde yapmış oldukları araştırmalarda dairesel çabuk kuvvet antrenmanları mekik, anaerobik güç, kuvvet ve 30 m. kuvvet ve 30 m. sgrint ler elde antrenman gelişmeler gelişimi, arasındaki Değişik programı edilmiştir. elde nasyon ve teknik spor dallarına Ayrıca programı belirlendiği puanında anlamlı gibi antrenman ve olumlu programı sonrası koordi­ harekete katılan iskelet kastan. eklemler, bağlar ve merkezi sinir kısacası sinir-kas koordinasyonunun uygulanan 8 istatistiksel çabuk kuvvet Araştırma ile koordinasyon ve teknik hata Literatürde de uyumun, araştırmacılar tekniğin (5,7). sıçrama, etmişlerdir. Ayrıca sistemi ile dikey değerlerinde anlamlı gelişme­ çabuk kuvveti içeren açıdan anlamlı antrenmanı, yağ sonucunda, vücut haftalık teknikle gelişimi bir ile ilgilidir (17). çalışmalar gelişme kaydettiğini bağlantılı ise gelişim yüzdesinde meydana gelen daha anlamlı ifade sonucunda etmişlerdir anlamlıdır (13). azalma, antrenman sonucunda vücut ağırlığının (63.45 kg'dan 62.75 kg'a) yaklaşık 0.7 kg'lık azalması ile ilgilidir. Her ne kadar yağ yüzdesi azalmış gibi görünse de bu azalma antrenmanın etkisi­ ne bağlı değil, bilakis vücut ağırlığının azalmasına bağlıdır. Bilindiği gibi kuvvet antrenmanları anaerobik bir çalışmadır ve anaerobik çalışmalarda yağların oksidasyon u söz konusu değil­ dir. Diğer araştırmalarda rin gelişiminde Araştırma da aynı yönde bulgular elde olduğu görüşü (5,7,11,14). antrenman\arının sonucunda, dairesel çabuk kuvvet etkili bir yöntem edilmiştir kuvvetin ve diğer özellikle­ kabul edilebilecek bir olgu olarak ortaya çık­ maktadır. KAYNAKLAR 1. ASTRAND, P.O. KAARE, R (1986). Textbook of word physiology physologieal Bases 2. BROWN, M.E, El All (1986). Effeet of Pylometrie Training on vertieal Jump performan of Exereise. New-York. Mc Graw-Hill book Company, ee In high sehool basketbal players. The Jour of Sp!. Med. and Phy. Fitness. Vol:26,pp. 3. COMPARECTTi, M.(1978). Geneties and Sport, Basic Book of Spor! medicine, 137-134, 4. ERDil, G. (1983). Elit masa teniseileri ve sedanterlerle fizyolojik kapasite ve koodi· nasyon testleri ölçümlerinin karşılaştırılması. izmir. Dokuz Eylül Üniv. Y. Lisans Tezi, 10 Spor Bilimleri Dergisi 5. EROL, E. SEviM, Y (1993). Çabuk kuvvet çalışmalarının 16-18 yaş grubu basketbol­ cuların motorik özellikleri üzerıne etkisi. H.Ü. Spor BiL. Dergisi, C (3), 13-27 6. HIKSON, R.J. (1980). interference of strenght development by simitanous training for strength and Endurance. Eur. J. App Physol. 45; 255-63, 7. KILIÇ, R., At A (1994). Dairesel çabuk kuvvet araştırma metodunun 14-16 yaş grubu güreşçilerin bazı motorik özellikleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi, H.Ü. Spor Dil Dergisi, 5 (1),11-20, 8. KLEIN, G., Et All (1987). AIIgemeine kraftubingen mit dem medizine 9. LETZELTER, H. (1983). Ziele Methoden und balı handball trainings. p.p. 20-28. Inhaıte des krafttrainings, Verlag. Ingrid Czwaline, Hamburg, 45,63. 10. MAGZiDABEH. M. (1987). The effects of circiut weight training on aerobic capacity and 11. ÖNDER, O. (1983). Çabuk kuvvete yönelik istasyon çalışmasının 18-19 yaş grubu streght. International Desertation Abstrac!. Vol: 46, No: 4, 867, erkek öğrencilerin bazı kondüsyonel özellikleri üzerine etkisi, G.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Beden 12. Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. POSiTioN, S. (1978). The recommended quantity and quality of exercise for developing and maintaining in healthy adults. American College ol Sport Med. and Sport and Exercise. Vol: 1, 265-271, 13. ROTHiNG, P. (1992). Sport Wissen schaftliches lexikon. Verlag Karl Holman, Schondorl. 261-254, 14. SAVAŞ, S. SEviM. Y(1992). 14-16 yaş grubu kız basketbolcularda daireset anl't.:l1i;;.-ı" metodunun genel kuvvet gelişimine etkisi. H.Ü. Spor BiL. Dergisi 3(4). 40-47, 15. SA/CORS. M.(1987). Comparissons of responses to weight training in pubescent boys 16. SCHOBEL, J.(1984). Verbasserung der Wung und Sprung Kraft, Handball training. and men. The Jour OL Sp!. Med. And Phy. Fitness. VD. 27 PP.30-37. VoL. 3. 5-12, 17. SCHMITTINGER, K.(1985). Training Varlationes mit Dem Roboter, Tischtennis Sport. 18. SEviM, Y (1991). Basketbol, Gazi Büro Kitabevi, Ankara. 19. TAMER, K.(1991). Fiziksel Performansın Ölçümleri ve Değerlendirmesi, Ankara, 114-119, Münster, 17-18, 20. 21. TITIEL, K.(1978). Sport Antropomery. Basic Book Sport Medicine, i.o.c.s. 137-144. WEINECK, J. (1988). Optimales Training, YV.G.A. Betrage zur Sport Meedicine. Erlangen, 155-204, 11