KAZANIMLAR, ETKİNLİK ÖRNEKLERİ VE AÇIKLAMALAR IV. VE V. DÖNEM 12. DİN KÜLTÜRÜ VE MESLEK AHLAKI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (Kazanımlar, Etkinlik Örnekleri ve Açıklamalar) ÖĞRENME ALANI: İNANÇ ÜNİTE DÖNEM: 4 ve 5 KAZANIMLAR Bu ünitenin sonunda öğrenci; 1. İnsanın akıl sahibi ve inanan bir varlık olma özelliğiyle diğer varlıklardan ayrıldığının farkına varır. 2. İnsan doğasının maddi ve manevi yönünü tanır. 3. Tarih boyunca insanın inanma ihtiyacının nedenlerini açıklar. İNSAN VE DİN 39 4. Dinin, insan doğasının gereksinimlerini karşılayan öğelerden biri olduğunu fark eder. 5. Dinin insan hayatındaki yeri ve önemi ile ilgili hayattan örnekler verir. 6. İslam’ın temel inanç esaslarını açıklar. 7. İslam’ın temel inanç esaslarının kendi hayatındaki yerini ve önemini fark eder. ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + Canlılar âlemi ve insanı konu edinen bir CD öğrencilere izletilir. İnsanın varlıklar arasındaki yeri Ahzab suresi 72. ayetle ilişkilendirerek tartışılır. Tartışmada ulaşılan sonuçlar özetlenir (1. ve 2. kazanımlar). + İnsanın diğer varlıklardan ayrılan manevi yönleri nelerdir? Dinin insan doğasının ruhsal gereksinimlerini karşılayan yönleri nelerdir ve İnanma ihtiyacının sebepleri nelerdir? gibi sorularla beyin fırtınası çalışması yapılır (1. 2. ve 4. kazanımlar). + İnsan dinden uzak kalabilir mi? İnsanın dinle ilişkisi konusunda beyin fırtınası yapılır ortaya çıkan sonuçlar listelenir (3. 4. ve 5. kazanımlar), (bk. s.52). AÇIKLAMALAR [!] Bu ünitede insanın evrendeki konumu, dinin insan hayatındaki önemi ve Allah’ın yaratıcı, yaşatıcı, gözetici olduğu vurgulanacaktır. [!] Öncelikle verilecek değer; bilimsellik ve sorumluluk. [!]Öncelikle verilecek beceriler; araştırma, karar verme, iletişim. Bu ünitede; tartışma, açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, boşluk doldurmalı testler ve gözlem formu kullanılarak değerlendirme yapılabilir. + İmanın esasları ile ilgili kavram haritaları oluşturulur. Bu kavramların birbirleriyle ilişkileri, günlük hayattaki yansımaları da göz önünde bulundurularak konu üzerinde tartışılır ve öğrencilerin düşünceleri listelenir. (6. ve 7. kazanımlar). + Sınıf-okul içi etkinlik C Diğer derslerle ilişkilendirme v Okul dışı etkinlik Ölçme ve değerlendirme [!] Uyarı Ders içi ilişkilendirme 12. DİN KÜLTÜRÜ VE MESLEK AHLAKI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (Kazanımlar, Etkinlik Örnekleri ve Açıklamalar) DÖNEM: 4 ve 5 ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ İBADET VE TEMİZLİK ÖĞRENME ALANI: İBADET Bu ünitenin sonunda öğrenci; 1. Niçin ibadet edildiğini fark eder. 2. İbadetlerle ilgili temel ilkeleri örneklendirir. 3. İbadetlerin yapılmasında temizliğin ön şart olduğu bilincine varır. 4. Abdestin alınışını ve guslün yapılışını anlatır. 5. Teyemmümün, ibadetlerin yapılışında kolaylık nedeni olduğunu fark eder. 6. Beden, mekân ve çevre temizliğine bir bütün olarak özen gösterir. 7. Temizliğe uyulmadığı durumlarda uyarılarda bulunarak gerekli durumlarda ihtiyacı olanlara yardım eder. 8. İslam dininde temizliğe verilen önemi fark eder. + Öğrencilere niçin ibadet edilir? İbadetlere değer kazandıran ilkeler neler olabilir? soruları yöneltilerek beyin fırtınası yapılır (1.ve 2. kazanımlar), (bk. s.55). + Sınıf-okul içi etkinlik C Diğer derslerle ilişkilendirme 40 AÇIKLAMALAR [!] İbadet kavramı genel olarak incelenecektir. [!] Öncelikle verilecek değerler; temizlik, samimiyet. + Öğrencilerin abdest, gusül ve [!] Öncelikle verilecek beceri; çevre bilinci, teyemmümü karşılaştırmaları istenir (4.ve sağlığını koruma, katılım ve iş birliği, süreklilik, 5. kazanımlar). iletişim, ahlaklı ve hoşgörülü davranma. + Öğrencilerden sınıf ve iş ortamlarının istenilen düzeyde temiz olup olmadığının Bu ünitede; tartışma, açık uçlu sorular, çoktan kontrol edilmesi istenir(6- 8. kazanımlar). seçmeli, boşluk doldurmalı testler, öz v Okul çevresi, okul bahçesi ve en değerlendirme formu, tutum ölçekleri ve gözlem yakın parkın temizliğine dikkat çekilerek formu kullanılarak değerlendirme yapılabilir. öğrencilerden mekân ve çevre temizliği konusunda araştırma ve gözlem yapmaları istenir. Sonuçlar sınıfta değerlendirilir.(6- 8. kazanımlar). v Okul dışı etkinlik Ölçme ve değerlendirme [!] Uyarı Ders içi ilişkilendirme 12. DİN KÜLTÜRÜ VE MESLEK AHLAKI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (Kazanımlar, Etkinlik Örnekleri ve Açıklamalar) ÖĞRENME ALANI: Hz. MUHAMMED ÜNİTE KAZANIMLAR KUR’AN’A GÖRE HZ. MUHAMMED Bu ünitenin sonunda öğrenciler; 1. Hz. Muhammed’in bizler gibi bir insan ve aynı zamanda son Peygamber olduğunu fark eder ve bu konuya Kur’an’dan örnekler verir. 2. Hz. Muhammed’in görevlerinden birinin de Kur’an’ı açıklamak olduğunu vurgular. DÖNEM: 4 ve 5 ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR + “Onlar şöyle dediler: Bu ne biçim peygamber? Yemek yiyor, çarşıda dolaşıyor. Ona bir melek indirilmeli kendisi ile birlikte o da uyarıcı olmalı idi.” (Furkan 25/7) ve “De ki; ben yalnızca sizin gibi bir insanım. Bana ilahınızın tek bir ilah olduğu vahyolunuyor.” (Fussilet 41/6) ayetleri çerçevesinde Hz. Muhammed’in elçilik ve beşerî yönü değerlendirilir (1-4. kazanımlar). [!] Bu ünitede Hz. Muhammed’in de bizim gibi bir insan olduğu ancak Allah tarafından kendisinin Kur’an’ı açıklamak ve insanî değerleri yerleştirmek için gönderilmiş bir peygamber olduğu vurgulanır. 3. Hz. Muhammed’in insanları baskı ve zor kullanmadan uyarmak ve aydınlatmak görevinin olduğunu fark eder. + “İnsanlara, kendilerine indirileni 4. Hz. Muhammed’in insanlık için bir rahmet açıklaman için ve düşünüp anlasınlar diye olmasının nedenlerini örneklerden sana da bu Kur'an'ı indirdik.” ( Nahl 16 /44) “ O halde (Resûlüm), öğüt ver. Çünkü hareketle açıklar. sen ancak öğüt vericisin. Onların üzerinde bir zorba değilsin”. (Ğaşiye 88/21-22) Bu ayetler üzerindeki temel vurgular belirlenir (2-3. kazanımlar), (bk. s.57). + Sınıf-okul içi etkinlik C Diğer derslerle ilişkilendirme 41 [!] Bu ünitede Hz. Muhammed’i diğer insanlardan ayıran en önemli özelliğin Allah’tan vahiy alışı olduğu vurgulanır. [!] Öncelikle verilecek değerler; bilimsellik, güven, hoşgörü, sevgisaygı. [!] Öncelikle verilecek beceriler; eleştirel düşünme, iletişim, farklılıklara saygı. Bu ünitede; tartışma, açık uçlu + Hz. Muhammed’in bütün insanlık için sorular, çoktan seçmeli, boşluk doldurmalı testler, kavram haritaları, müjdeleyici, uyarıcı ve rahmet olması kullanılarak değerlendirme (Sebe 34/28) (Enbiya 21/107) vb. ayetler çerçevesinde sınıfta değerlendirilir (3.ve 4. yapılabilir. kazanımlar). v Okul dışı etkinlik Ölçme ve değerlendirme [!] Uyarı Ders içi ilişkilendirme 12. DİN KÜLTÜRÜ VE MESLEK AHLAKI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (Kazanımlar, Etkinlik Örnekleri ve Açıklamalar) DÖNEM: 4 ve 5 ÜNİTE KAZANIMLAR İŞ VE MESLEK AHLAKI ÖĞRENME ALANI: AHLAK VE DEĞERLER Bu ünitenin sonunda öğrenci; 1. Dürüst çalışmanın ve üretmenin ibadet olduğunun fark eder. 2. Doğru ve güvenilir olmanın iş ahlakı açısından önemini yorumlar. 3. İslam dininde kul hakkını gözetmenin önemini açıklar. 4. Kul hakkı ihlâlinin toplumda doğuracağı sonuçları kestirir. 5. Kul hakkına saygı göstermenin bilincine varır. 6. Başkalarının emeğine saygı duyar. 7. İnsan sevgisi, saygı ve hoşgörü gibi değerlerin iş ahlakının ilkelerinden olduğunu fark eder . 8. Çevreyi koruma bilincini geliştirmede dinin katkısını fark eder. 9. Ürün ve hizmet üretiminde sorumluluk bilicinin farkında olur. 10. Görev ve hizmetlerin gereğini yapmanın iş ahlakının gerektirdiği davranışlardan biri olduğunu fark eder. 11. Görev bilincinin ve doğru sözlü olmanın dinin gereği olduğunu açıklar. 12. Verimli ve üretici olmanın insanı maddi ve manevi yönden mutlu ettiğini fark eder. 13. Verimli ve üretici olmanın kişiye ve topluma olan faydalarını açıklar. 14. Kusursuz hizmet ve ürün üretiminin ahlaki değerlerle bağlantısını kurar. 15. İnsanlara hizmette eşit davranmanın meslek ahlakı ile ilişkisini kurar. 16. Mesleki dayanışma ve işbirliğinin yararlarının farkında olur. 17. Geleneklerimizde iş ve ticaret ahlakını örneklerle açıklar. 18. Ahi teşkilatında iş ve ticaret ahlakının dayandığı temel prensipleri yorumlar. 19. Çırak, kalfa, usta ve işveren ilişkilerinin önemini yorumlar. 20. İslam dininde çalışmaya verilen önemin farkında olur. 21. Çalışan ve Allah’a güvenen insanın başarabileceğine inanır. 22. Sanatkârlığın İslam dinindeki önemini fark eder. 23. Atatürk'ün çalışma ile ilgili görüşlerini açıklar. + Sınıf-okul içi etkinlik C Diğer derslerle ilişkilendirme 42 ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + Ahlaki değerlere sahip olmak iş ve ticaret hayatını nasıl etkiler? sorusu ile beyin fırtınası çalışması yapılması sağlanır. (1–16. kazanımlar) + Çalışma ve meslek ahlakı ile ilgili ayetler, hadisler hakkında konuşulur. Öğrencilerden bunlardan meslek ahlakı ilkeleri ile ilgili çıkarımlarda bulunmaları istenir (1–16. kazanımlar). + Nelerin kul hakkı olduğu ile ilgili bir liste oluşturulur. Bu listedeki maddelerden hangisinin günümüzde çok yaşandığı ve neler yapılması gerektiği konuşulur.( 2–5. kazanımlar). AÇIKLAMALAR Bu ünite de yeri geldikçe İslam’da ibadetler ünitesinin 5. kazanımıyla ilişkilendirilir. [!] Geleneklerimizde iş ve ticaret ahlakı konusu işlenirken Ahilik ve Esnaf ahlakına vurgu yapılır. C Bu ünite işlenirken İşletme Bilgisi ve Toplam Kalite Yönetimi dersinin iş hukuku ünitesinin 4. kazanımı ile ilişkilendirilir. [!] Öncelikle verilecek değerler; adil olma, çalışkanlık, dayanışma, güvenilir olmak, sözünde durmak, doğruluk, dürüstlük, hoşgörü, + Bir esnaf örgütü olan Ahi teşkilatı ve ahilikte iş duyarlılık, saygı, sevgi, sorumluluk, ve ticaret ahlakının dayandığı ilkelerle ilgili paylaşımcı olmak, ölçülülük, kanaat, araştırma yapılır. Toplanan bilgiler sınıfta alçakgönüllülük. değerlendirilir (17 ve 18. kazanımlar), (bk. s.58). [!] Öncelikle verilecek beceriler; + İslam dininin çalışmaya verdiği önemi dile ahlaklı ve hoşgörülü davranma, getiren ayet ve hadislerden sunu hazırlanır ( 20- 22. sorumlu bir şekilde davranma, kazanımlar). katılım ve iş birliği, araştırma. + Atatürk'ün çalışma ile ilgili sözleri derlenerek sunu hazırlanır (23. kazanım). v Okul dışı etkinlik Ölçme ve değerlendirme [!] Uyarı Bu ünitede; tartışma, açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, boşluk doldurmalı testler, yazılı raporlar kullanılarak değerlendirme yapılabilir. Ders içi ilişkilendirme 12. DİN KÜLTÜRÜ VE MESLEK AHLAKI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (Kazanımlar, Etkinlik Örnekleri ve Açıklamalar) ÖĞRENME ALANI: DİN VE LAİKLİK ÜNİTE 43 DÖNEM: 4 ve 5 KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR + Laiklik kavramı ve Atatürk’ün laiklik [!] Bu ünitede laikliğin din ve vicdan anlayışı ile ilgili sözleri araştırılarak sunu özgürlüğünün garantisi olduğu vurgulanır. 1. Laikliğin din ve devlet işlerini hazırlanır (1. ve 3. kazanımlar), (bk. birbirinden ayırdığını, Laik devletin s.63). [!] Öncelikle verilecek değerler; bağımsızlık, toplumun tüm kesimlerine inanç ve bilimsellik, sorumluluk duygusu. davranış özgürlüğü tanıdığını + Laik devletin birey ve toplumun din vurgular. ve vicdan özgürlüğünün korunmasındaki [!] Öncelikle verilecek beceriler; eleştirel 2. Din ve vicdan özgürlüğünün rolünü ifade eden bir zihin haritası düşünme, yaratıcı düşünme, araştırmagüvencelerinden birinin de laik oluşturulur (1. ve 2. kazanımlar). sorgulama, karar verme, ahlaklı ve hoşgörülü devlet olduğunun farkına varır. davranma, farklılıklara saygı. LAİKLİK VE DİN Bu ünitenin sonunda öğrenci; 3. Atatürk’ün laiklik anlayışını, bu konudaki sözleriyle ve yaptıklarıyla örneklendirir. + Sınıf-okul içi etkinlik C Diğer derslerle ilişkilendirme v Okul dışı etkinlik Ölçme ve değerlendirme Bu ünitede; tartışma, açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, boşluk doldurmalı testler, kavram haritaları, yazılı raporlar, grup değerlendirme formu kullanılarak değerlendirme yapılabilir. [!] Uyarı Ders içi ilişkilendirme 12. DİN KÜLTÜRÜ VE MESLEK AHLAKI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (Kazanımlar, Etkinlik Örnekleri ve Açıklamalar) ÖĞRENME ALANI: DİN, KÜLTÜR VE MEDENİYET ÜNİTE KAZANIMLAR YAŞAYAN DİNLER 1. Günümüzdeki başlıca dinleri tanır ve yaygın olarak bulundukları ülkeleri haritada gösterir. 2. İlahî dinlerin genel özelliklerini açıklar. 3. İlahî dinlerdeki inanç ve ibadet esaslarını karşılaştırır. 4. Hint dinleri olarak nitelenen Hinduizm, Budizm, Caynizm ve Sihizmin genel özelliklerini belirtir. 5. Çin ve Japon dinleri olarak nitelenen Taoizm, Konfüçyanizm ve Şintoizmin genel özelliklerini belirtir. 6. Çevresinde bulunan farklı inançlara sahip insanların düşüncelerine saygı gösterir. 7. Dinlerin toplumsal barış ve huzura katkı sağladığını fark eder. 8. İstismarcı misyonerlik faaliyetlerini fark eder. + Sınıf-okul içi etkinlik C Diğer derslerle ilişkilendirme DÖNEM: 4 ve 5 ETKİNLİK ÖRNEKLERİ Bu ünitenin sonunda öğrenci; 44 AÇIKLAMALAR + Dinler, kaynağına göre şematik olarak gösterilir (1–4 kazanımlar). 5. kazanımla “Laiklik ve Din” ünitesinin 2. kazanımı ilişkilendirilir. + Dinleri tanıtıcı resim, fotoğraf ve bilgi toplanarak sınıfta paylaşılır (1–5. kazanımlar). [!] Bu ünitede, yaşayan dinlerin benzer özellikleri ile farklı yönleri vurgulanacaktır. + İlahî dinlerin inanç ve ibadet özelliklerini gösteren tablo oluşturulur (2. ve 3. kazanım), (bk. s.64). + Kutsal kitaplardan ortak ahlaki ilkeleri içeren metinler bulunarak sınıfta değerlendirilir (6.ve 7. kazanımlar). v Okul dışı etkinlik Ölçme ve değerlendirme [!] Uyarı [!] Öncelikle verilecek değerler; hoşgörü, saygı. [!] Öncelikle verilecek beceriler; eleştirel düşünme, farklılıklara saygı, katılım, işbirliği ve takım çalışması. Bu ünitede tartışma, açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, boşluk doldurmalı testler, kavram haritaları, yazılı raporlar, grup değerlendirme formu kullanılarak değerlendirme yapılacaktır. Ders içi ilişkilendirme