ASM=KETEM - Dr. Hürol Aksu

T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
ASM = KETEM
Bartın Halk Sağlığı Müdürlüğü
Dr. Hürol AKSU
1
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
TARİHİ VE DOĞASIYLA ZENGİN BARTIN
2
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
KARADENİZİN İNCİSİ AMASRA…
3
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
BARTIN KANSER TARAMA VERİLERİ
16000
13780
14000
11698
12000
10000
meme kanseri
8000
6877 6922
5910
6000
4720 4692
4000
2000 1126
00
0
2010
2030
kolorektal kanser
4302
1850
790
00
0
2011
serviks kanseri
2012
0
2013
2014
2015
4
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
BARTIN İLİNDE AİLE HEKİMLİĞİNDE
MEME KANSERİ TARAMALARI
BARTIN KETEM 2009 yılı Ekim ayında
Sağlık Müdürlüğü bünyesinde açılmış
ve 2010 yılı Haziran ayında Meme
Kanseri taramalarına başlanmıştır.
5
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
BARTINDA MEME KANSERİ
TARAMALARI
70,00
60,00
50,00
16,21
39,22
40,00
HALK SAĞLIĞI DIŞI
KANSER TARAMASI
20,01
30,00
20,00
10,00
0,00
26,82
27,59
39,01
24.72
4,38
2013
26,44
5,91
2014
TÜRKİYE GENELİ
HALK SAĞLIĞI KANSER
TARAMASI
2013
2014
2015
MEME KANSERİ
6
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
HASTALARIN KETEM’E TAŞINMASI
Öncelikle aile hekimleri ve aile sağlığı elemanlarına ilimizin
belirlediği yöntem konusunda hizmet içi eğitim yapıldı.
Aile sağlığı merkezleri tarafından belirlenen hastalara
ASM’lerce KETEM aranmak suretiyle randevu alındı.
Randevusu alınan hastalar Müdürlüğe ait 10 kişilik bir araçla
evlerinden alınarak KETEM’e getiriliyor , taraması yapıldıktan
sonra evlerine bırakılıyorlar.
7
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
MAMOGRAFİ RAPORLAMA VE USG ÇEKİMLERİ
Çekilen mamografiler devlet hastanesindeki konsültan
radyoloji uzmanlarımız tarafından KETEM’de
değerlendirilerek raporlandırması yapılıyordu.
BIRADS-0,4,5 çıkan hastalar için KETEM tarafından devlet
hastanesi aranıp hastaların USG randevusu alınıyor sonra
hasta bilgilendirilerek randevu tarihi kendisine
bildiriliyordu. Kanser Daire Başkanlığı tarafından ilimiz
KETEM’e verilmiş olan USG cihazı devlet hastanesine
verildi. Radyoloji uzmanlarımız sevk ettiğimiz hastaların
USG çekimlerini bu cihazla hastanede yaptılar.
Randevusu alınan hastaların USG çekimi yapıldıktan
sonra konsültan genel cerrahi uzmanı hekimimiz
tarafından değerlendirmesi yapılıyordu.
8
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
KONSÜLTAN GENEL CERRAH SORUNU ÇÖZÜLDÜ
USG çekilip konsültan hekime yönlendirilen hastaların
genel cerrahi uzmanınca değerlendirilmesi aşamasında
hekimin sadece konsültasyon ücreti almasından dolayı
performans sorunları ortaya çıktı.
Genel cerrahi uzmanı kendi hastalarına zaman
ayıramamaya başladı.
Hastane ile yapılan görüşmeler sonucunda sevk edilen
hastalar kendi seçtikleri bir genel cerraha muayenesini
olup gerekli işlemlerini yaptırmaya başladı. Böylelikle
konsültan genel cerrah dönemine son vermiş olduk.
9
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
İL ÖZEL İDARESİ İLE PROTOKOL İMZALANARAK KETEM’E
TAŞINAN HASTA SAYISI ARTIRILDI
2012 yılında Halk Sağlığı Müdürlüğü kuruldu.
KETEM’deki meme kanseri taramalarımız yine aynı
yöntemle yapılmaya devam etti.
Aile hekimleri taraması yapılan hastalarının listelerini
tutuyordu, başka bir kayıt sistemi yoktu.
2013 yılı Ocak ayında İl Özel İdaresi ile bir protokol
yapılarak KETEM’ e hasta taşınması için 20 kişilik bir
otobüs tahsis edildi. Böylece günlük olarak KETEM’e
taşınan hasta sayısı 30’un üstüne çıkarıldı.
10
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
MAMOGRAFİ RAPORLAMA HİZMET ALIMI YAPILDI
Konsültan radyoloji uzmanlarımız hem KETEM’in mamografi çekimlerini
raporlandırma hem de USG çekimlerini yaparken diğer taraftan
hastanenin kendi hastalarına zaman ayırma aşamasında sorunlar
çıkmaya başladı.
Bu da mamografi raporlandırma sürelerinin ve USG randevu
tarihlerinin uzamasına neden oldu.
2013 yılı Ekim ayında müdürlüğümüz mamografi raporlaması için
hizmet satın alma yöntemine geçti ve ihaleyi İstanbul’da bir firma
kazandı.
Mamografi raporlaması için PACS alındı ve mamografi çekimlerimiz
maksimum 10 gün içinde raporlandırılmaya başlandı.
11
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
AİLE HEKİMLERİNE MAMOGRAFİ RAPORLARI TASNİF EDİLEREK
GÖNDERİLMEYE BAŞLANDI
 BIRADS-0,4,5 çıkan hastalar aranarak ellerine verilen Mamografi
görüntü CD’si ve KETEM dosyası ile hastaneye başvurup kendisi genel
cerrahi uzmanına başvurarak işlemleri bittikten sonra dosyasını KETEM’
e teslim ediyordu.
Hizmet satın aldığımız firmadan hastaların mamografi raporları ıslak
imzalı ve e-posta olarak alınıyordu.
 Tüm aile hekimlerine liste ve raporlar toplu olarak gönderiliyordu.
2013 yılında mamografi rapor sonuçlarının sağlık-nete girilmesi
zorunluluğu çıkınca aile hekimlerinin toplu raporlardan kendi
hastalarının raporlarını alması iş yükü oluşturmaya başladı.
12
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
AİLE HEKİMLERİNE MAMOGRAFİ RAPORLARI TASNİF
EDİLEREK GÖNDERİLMEYE BAŞLANDI
2014 yılı Ocak ayından itibaren firmadan gelen tüm mamografi
raporları aile hekimlerine göre tasnif edilmeye başlandı.
Her aile hekimine sadece kendi hastalarının raporları gönderilmeye
başlandı. Ayrıca her aile hekimine sadece kendi hastalarının mamografi
sonuçlarının bulunduğu bir excell dosyası gönderilerek iş yükleri
hafifletilmiş ve taramalara daha çok zaman ayırmaları sağlanmış oldu.
2014 yılı Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı (BAKKA) tarafından finanse
edilen projelere, Müdürlüğümüz tarafından hazırlamış olduğumuz
«Evinize Sağlık» projesi ile başvurduk ve projemizin kabul edilmesi ile
2014 yılı Aralık ayında BAKKA tarafından finansmanı yapılan kanser
tarama aracını almış olduk.
13
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
EVİNİZE SAĞLIK PROJESİ İLE KANSER TARAMA ARACI ALINDI
Kanser tarama aracını en fazla tarama yapan ASM’lere
destek ve teşekkür amaçlı olarak gönderdik.
Tarama sayıları düşük olan ve sebep olarak taşınma ve
personel sıkıntısını ileten ASM’lere de kanser tarama
aracını motivasyon amaçlı gönderdik.
Her hafta tarama sayılarına göre ilk ve son 10
hekimimizin yer aldığı veriler düzenli olarak e-posta ile
aile hekimliklerine gönderilmeye başlandı.
14
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
KANSER TARAMALARINDA BAŞARILI OLAN ASM’LER BAŞARI
BELGESİ İLE ÖDÜLLENDİRİLDİ
2014 yılında Bartın ili olarak meme kanseri
taramalarında Türkiye 1. si olduk ve Sayın Bakanımız
tarafından ödüllendirildik.
Bu başarının mimarı olan aile hekimlerimiz ve aile sağlığı
elemanlarımız taraması yapılan 3 kanser taramasında da
ayrı ayrı “Başarı Belgesi” verilerek ödüllendirildi.
Başarı belgeleri, Sayın Valimizin, Kanser Daire
Başkanımız ile Başkanlık Çalışanlarının ve Zonguldak,
Karabük, Bolu, Düzce, Kastamonu illerinin Halk Sağlığı
Müdürleri ve Kanser Birimi çalışanlarının da katıldığı bir
törenle verildi.
15
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
KANSER TARAMA ÖDÜL TÖRENİ
16
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
BARTIN İLİNDE AİLE HEKİMLİĞİNDE
SERVİKS KANSERİ TARAMALARI
BARTIN
ilinde
Serviks
kanseri
taramalarına 2012 yılı Eylül ayında
başlanmıştır.
17
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
BARTIN İLİ SERVİKS KANSERİ
TARAMALARI
180,00
160,00
140,00
120,00
100,00
80,00
60,00
40,00
20,00
0,00
39,93
44,75
67,1
9,26
2013
35,28
125,64
67,35
52,21
63,48
2013
2014
HALK SAĞLIĞI DIŞI KANSER
TARAMASI
HALK SAĞLIĞI KANSER
TARAMASI
15,34
2014
TÜRKİYE
GENELİ
2015
SERVİKS KANSERİ
18
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
HİZMET İÇİ EĞİTİMLER
2013 Yılı Şubat ayında ilimizdeki tüm aile sağlığı
elemanları ve TSM çalışanlarına yönelik müdürlüğümüz
eğitim salonunda 1 günlük smear alma konusunda teorik
ve maket üstünde pratik eğitimden oluşan hizmet içi
eğitim yapılmıştır.
Bu eğitimlerden sonra eğitime katılan tüm personele
KETEM’de birer günlük hastalar üstünde smear alma
pratiği yaptırıldı.
19
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
HİZMET İÇİ EĞİTİMLER
Serviks kanseri taramaları konusunda aile
hekimlerine yönelik hizmet içi eğitimler de 2013
yılında tamamlandı.
2013 yılında yapılan tüm Üreme Sağlığı
Eğitimlerinde aile hekimlerine serviks kanseri
taramaları için smear yöntemi tekrar anlatıldı.
20
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNE MALZEME DESTEĞİ
Eğitimler bittikten sonra her bir ASM malzeme açısından
durum tespiti yaptı ve smear almak için gerekli olan eksik
malzemeleri müdürlüğümüz tarafından tamamlandı.
TSM’lerde serviks kanseri
malzemeleri tamamlandı.
tarama
odaları
kurularak
Aile Sağlığı Elemanının yetersiz olduğunu (erkek Aile Sağlığı
Elemanı olan, yerleşik Aile Sağlığı Elemanı olmayan) bildiren
aile hekimliklerinin hastalarının taramaları TSM’lerce
yapılmaya başlandı.
21
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
HPV DNA TESTİ İLE SERVİKS KANSERİ
TARAMASI
1 Ağustos 2014 tarihinden itibaren başlanan HPV DNA
testi ile serviks kanseri taramaları konusunda HPV DNA
testinin alınması konusunda tüm aile sağlığı elemanları
ve TSM elemanlarına yönelik hizmet içi eğitim yapıldı.
Ardından aile hekimleri ile yapılan eğitimde serviks
kanseri taramasını her ASM’nin kendisinin yapacağı
konusu netlik kazandı.
Kanser Daire Başkanlığının HPV DNA testinin alınması
konusunda yayınladığı video tüm ASM’lere dağıtıldı.
HPV kitleri tüm ASM’lere dağıtıldı.
22
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
KANSER TARAMA ARACININ GİTTİĞİ VE
PERSONEL YETERSİZLİĞİ OLAN ASMLERE
PERSONEL DESTEĞİ
2014 yılı Aralık ayında almış olduğumuz kanser tarama
aracının meme kanseri taraması için gittiği her ASM’ ye
aracımızla birlikte KETEM’den röntgen teknisyeninin yanı
sıra bir de ebe veya hemşire görevlendirilerek meme
kanseri taraması için ASM’ye gelen hastaların HPV’sinin
alınması aşamasında ASM’ye ayrı bir yük bindirilmeyerek
HPV’leri KETEM personeli tarafından alındı.
Tarama yapmak isteyen ama personel yetersizliği olan
ASM’lere TSM ve sağlık evlerinden görevlendirme
yapılarak aile hekimlerine destek olundu.
23
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
KADIN DOĞUM UZMANLARININ DESTEĞİ İLE
HASTANELERDE HPV DNA ALIMI
İlimiz Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi ve
özel hastanelerde çalışan kadın doğum uzmanları ile
toplantı düzenlendi.
Toplantı sonrası Kadın Doğum Polikliniğine başvuran
hastaların hepsinden HPV DNA testi alınması için
hastanenin içinde TSM personelimizin çalıştığı Aile
Planlaması polikliniğine yönlendirilmeleri konusunda fikir
birliği sağlandı. Başvuran her hasta AP polikliniğinde HPV
DNA’sı alındıktan sonra diğer işlemleri yapıldı.
Özel hastanelerdeki kadın doğum uzmanları da gelen
hastalarından HPV DNA alarak KETEM’e gönderilmesi
konusunda işbirliği yaptı.
24
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
BARTIN İLİNDE AİLE HEKİMLİĞİNDE
KOLOREKTAL KANSER TARAMALARI
BARTIN ilinde aktif olarak Kolorektal
Kanser
Taramalarına
Aile
Hekimliklerinde 2014 yılı Haziran
ayında başlanmıştır.
25
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
BARTIN KOLOREKTAL KANSER
TARAMALARI
80,00
9,03
70,00
60,00
50,00
40,00
30,00
20,00
HALK SAĞLIĞI KANSER TARAMASI
7,21
10,00
0,00
61,44
10,43
12,00
1,56
2013
HALK SAĞLIĞI DIŞI KANSER
TARAMASI
2014
TÜRKİYE
GENELİ
15,15
7,01
0,00
3,66
2013
2014
2015
KOLOREKTAL TARAMA
26
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
HİZMET İÇİ EĞİTİMLER
 2012 yılından itibaren meme kanseri ve serviks kanseri
taramaları konularında aile hekimleri ve aile sağlığı
elemanlarına yönelik olarak yapılan tüm hizmet içi
eğitimlerde GGK testi ile kolorektal kanser taraması
anlatılmıştır.
2014 yılı Haziran ayında Halk Sağlığı Laboratuvarında
müdürlüğümüzün gerçekleştirdiği ihale ile merkezi
laboratuvar kurulması ile aile hekimlerine hizmet
verilmeye başlanmasından sonra tüm aile hekimleri ve
aile sağlığı elemanlarına tekrar hizmet içi eğitim
yapılmıştır.
27
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
LABORATUVAR HİZMET SATIN ALIMI
İlimizde 2012 ve 2013 yıllarında aile hekimliklerinin tüm
laboratuvar hizmetleri devlet hastanesinden hizmet satın
alınma yöntemi ile yapıldığı için grafikteki söz konusu
yıllara ait aile hekimliklerimiz tarafından yapılan
taramalar HSM dışı tarama verisi olarak görülmektedir.
2014 Haziran ayındaki ihale ile birlikte merkezi
laboratuvar üzerinden hizmet satın alınmaya başlanması
ve eğitimlerden sonra aile hekimlerine kolorektal kanser
taramalarını ASM’lerde aktif olarak yapmaları konusunda
gereken yazışmalar yapılmıştır.
28
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
LABORATUVAR HİZMET SATIN ALIMI
Otomasyon
sistemimizden
yapılan
kolorektal kanser tarama verilerini düzenli
olarak haftalık olarak takip ederek tarama
sayılarına göre ilk ve son 10 aile hekimi eposta yoluyla yayınlandı.
Bu yöntem Aile Hekimleri için teşvik edici
oldu.
29
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
GGK KİTLERİNİN DAĞITIMI
2015 yılı başından itibaren GGK kitleri Kanser
Daire Başkanlığı tarafından ilimize gönderilmiştir.
Hedef nüfuslarına göre ASM’lere dağıtımı
yapılmıştır.
Kitlerin geri getirilmesi için kişilere onam formunu
yaptırmak istemediğine dair imzalatıyoruz. Kiti
getirdiği zaman o onam formunu iptal ediyoruz.
Kişilere 2 yıl içerisinde kolorektal kanser olduğu
takdirde sorumluluğun kendisine ait olduğunu
anlattığımızda onam formunu iptal ettirmek için
ASM’ye kitlerin gelme oranı arttı.
30
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
KARTPOSTAL DEĞİL BARTIN…
31
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
32