BİTKİ MATERYALİ II: ANGIOSPERMAE Prof.Dr. Yahya AYAŞLIGİL Yrd.Doç.Dr. Doğanay YENER İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Bitki Materyali ve Yetiştirme Tekniği Anabilim Dalı 07.03.2016 • Photinia serrulata – Alev Ağacı • Familyası: Rosaceae • Yaprak Özellikleri: Yaprakları almaçlı dizilişli, basit, herdem yeşil, mızrağımsı-dikdörtgen, 10-20 cm uzunluğunda, 4 -9 cm genişliğinde, sıkı ve derimsi, tabandan uç kısma kadar kenarı dişli, orta damar göze çarpar, yaprak üst yüzü parlak koyu yeşil, alt yüzü orta yeşil, çıplak, yaprak sapı yaklaşık 2,5 cm uzunluğunda, tepe kısmı beyazımsıdan kahverengiye tüylerle kaplı. Yaprakları yeşilden bronz ve kırmızıya ve en son olarak da parlak koyu yeşile dönüşür. • Tomurcuk Özellikleri: Çiçek tomurcukları kiremitvari, 2 -2,5 cm uzunluğunda, yeşilimsi kırmızı, konik ve uç kısmı kısmen eğri, 7-9 pullu, çıplak; lateral tomurcuklar küçük ve belirsiz. • Çiçek Özellikleri: Çiçekleri beyaz, 5 taç yapraklı, her bir çiçek 0,8 cm büyüklüğünde, 10-17,5 cm genişliğinde, terminal, birleşik salkımlarda yer alır. Kötü kokulu. Nisan başlarında ve ortalarında çiçeklenir. Photinia x fraseri’den daha önce çiçeklenir. • Meyve Özellikleri: Meyvesi küre şeklinde, 0,6 cm çapında, kırmızı elma tipi meyve yaz sonlarında olgunlaşır ve gelecek senenin baharına kadar üzerinde kalır. Kışın bu büyük kırmızı birleşik salkımlar halindeki meyveleri dikkat çekicidir. • Gövde Özellikleri: Gövde kabuğu siyahımsı ve genellikle büyük pullar halinde dökülür. • Photinia serrulata • Photinia serrulata • Photinia x fraseri (P. glabra x P. serrulata) – Bodur Alev Çalısı • Familyası: Rosaceae • Yaprak Özellikleri: Yaprakları almaçlı dizilişli, basit, herdem yeşil, eliptik-oval, eliptik, 6,8-10 cm uzunluğunda, boyunun yarısı kadar genişlikte, düzenli küçük dişli, üst yüzü bakır kırmızısı ve son olarak da parlak koyu yeşil renkte, alt yüzü daha soluk, yaprak sapı 1,25-2,5 cm uzunluğunda, az tüylü. Yeni yapraklarının kırmızı rengi dikkat çekicidir. • Çiçek Özellikleri: Çiçek kurulları 12,5-15 cm büyüklüğünde ve Nisan ortalarında açar. (Photinia serrulata’dan sonra). 3 - 4,5 (6) m boylarındadır. • ‘Red Robin’: Yaprakları daha zengin kırmızı renkte • ‘Little Red Robin’: Küçük ve daha kırmızı yapraklara sahiptir • Photinia x fraseri • Photinia x fraseri Photinia x fraseri ‘Red Robin’ • Photinia x fraseri Photinia x fraseri ‘Little Red Robin’ • Abelia x grandiflora - Güzellik Çalısı, Büyük Çiçekli Abelya • Familyası: Caprifoliaceae • Habitusu: 90-180 cm boyunda ve aynı genişlikte, genellikle yuvarlak, çok dallı bir çalıdır. • Yaprak Özellikleri: Yaprakları karşılıklı, basit, oval, 1 - 3,5 cm uzunluğunda, uzunluğunun yarısı genişliğinde, sivri uçlu, taban kısmı yuvarlak ya da kamamsı, kenarları dişli, üst yüzü parlak koyu yeşil, kışın bronz kırmızıya dönüşür, alt yüzü daha soluk ve çıplaktır. Yaprak sapı 0,3 cm uzunluğunda. • Tomurcuk Özellikleri: Tomurcukları küçük, yumurtamsı ve 2 çift pullu. • Sürgün Özellikleri: Sürgünler gençken tüylü, kırmızımsı mor, kırmızımsı kahverengi. • Çiçek Özellikleri: Çiçekleri hafif pembemsi beyaz, huni şeklinde, kısmen kokulu, 2- 2,5 cm uzunluğunda ve yarısı genişliğindedir. Lateral sürgünlerin ucunda, yaprağımsı birleşik salkımlarda 2-5i bir arada bulunur. • Meyve Özellikleri: Meyvesi tek tohumlu, hiçbir ornamental değeri olmayan, derimsi aken meyvedir. Abelia x grandiflora Abelia x grandiflora • Nandina domestica – Cennet Bambusu • Familyası: Berberidaceae • Habitusu: Cinsinin tek üyesi olan bu herdem yeşil çalı kıymetli bir bitkidir ve 2m veya daha fazla boylanır. • Yaprak Özellikleri: Yaprakları 2 veya 3 yaprakçıktan oluşan, 3045cm uzunluğunda bileşik yapraktır. Yaprakçıklar mızrak şeklinde, 3-7cm uzunluğunda, sapsız, tam kenarlı ve kalındır. Yeni açan yaprakları bronz-pembe renktedir sonra yumuşak yeşil bir renk alır. Nihayet kış aylarında yeniden pembe, koyu kırmızı haline gelen renkleriyle bahçelerde bir renk cümbüşü oluştururlar. Pinnat yaprakçılarının bambu yaprağına benzemesi nedeni ile Cennet Bambu’su denilmektedir. • Çiçek Özellikleri: Nandina’nın beyaz çiçek topları Temmuz da açar ve bunları aylarca bitki üzerinde kalan parlak kırmızı, kirazımsı meyveler takip eder. Nandina domestica Nandina domestica Nandina domestica • Pittosporum tobira- Pitos, Yıldız Çalısı • Familyası: Pittosporaceae • Habitusu: 3-3,5 m boylarında, boynun 1,5-2 katı genişlikte, herdem yeşil bir çalıdır. • Yaprak Özellikleri: Yaprakları almaçlı, basit, ters yumurtamsı, 410 cm uzunlukta, 2-4 cm genişlikte, uç kısmı küt veya yuvarlak, çıplak, tam kenarlı, yaprak kenarları alta doğru kıvrık, derimsi, parlak koyu yeşil ve orta damar daha soluk yeşil renktedir. • Çiçek Özellikleri: Çiçekleri 5 taç yapraklı, kokulu (portakal çiçeği kokulu), önceleri kremsi beyaz, zamanla sarımsı, 1,5-2,5 cm çapında ve şemsiyemsi salkımlarda yer alır. Nisan-Mayıs aylarında açar. • Meyve Özellikleri: Meyvesi 3 valfli, armut şeklinde, 1 cm çapında kapsül, önceleri yeşil daha sonraları kahverengiye dönüşür. Eylül-Ekim aylarında olgunlaşır. Pittosporum tobira Pittosporum tobira Pittosporum tobira ‘Nana’ Pittosporum tobira ‘Variegata’ • • • • Nerium oleander – Zakkum, Zıkkım Kökeni Familyası: Apocynaceae Habitusu: 2-3,5 m boylarında herdem yeşil, yuvarlak bir çalıdır. Yaprak Özellikleri: Yaprakları karşılıklı veya 3-4’lü sarmal vaziyette, basit, lineer-mızrağımsı, 8-12 (20) cm uzunluğunda, 1-2 cm genişliğinde, uç kısmı sivri, tam kenarlı, derimsi, koyu yeşil renkte, orta damarı kalın ve belirgin; yaprak sapı kısadır. • Sürgün Özellikleri: Sürgünleri sert, yeşil, çıplak ve parlaktır. • Çiçek Özellikleri: Çiçekleri oldukça gösterişli, 5 taç yapraklı, her bir çiçek 2,5-4(5) cm büyüklüğünde ve yeni sürgünlerdeki terminal simoz çiçek kurullarında oluşur. Haziran ayından Ağustos ayına ve hatta sonbahar ortalarına kadar çiçeklidir. Çiçek rengi beyaz, krem, pembe, lila, kırmızı, karmen, mor, sarı, salmon, kayısı rengi, turuncu gibi çok çeşitlilik gösterir. • Meyve Özellikleri: Meyvesi 13-18 cm uzunluğunda, narin legümen meyve şeklindedir. Güzel bir görünüme sahip değildir ve belki de bitkiden uzaklaştırılması gerekebilir. Nerium oleander Nerium oleander Nerium oleander • • • • Fatsia japonica (syn.Aralia japonica) – Japon Aralyası Familyası: Araliaceae Habitusu: 1,8-3 m boylarında ve aynı genişlikte çalıdır. Yaprak Özellikleri: Yaprakları almaçlı dizilişli, basit, derin palmat yaprak şeklindedir. 7-9(11) loblu, derimsi, genellikle genişliği uzunluğundan daha fazla, 15-35(40) cm büyüklüğünde, yürek şeklinde, uç kısmı sivri, dişli loblarının yuvarlak sinüsleri vardır. Yaprak üst yüzü parlak koyu yeşil, alt yüzü daha soluk renktedir ve çıplaktır. Yaprak sapı 10-30 cm uzunluğundadır. • Sürgün Özellikleri: Sürgünleri sert, genellikle dallanma yapmaz, yeşil renkte ve geniş yaprak izleri gözlemlenir. • Çiçek Özellikleri: Çiçekleri beyaz, 2,5-4 cm çapındaki şemsiyelerde olup, 50 cm genişliğindeki büyük, şemsiyemsi birleşik salkımı oluşturur. Ekim-Kasım aylarında çiçeklenir. • Meyve Özellikleri: Yarı küre şeklinde, etli, siyah, 0,8 cm çapında eriksi meyvedir. Kış ortalarından bahar başlarına kadar bitkinin üzerinde durur Fatsia japonica Fatsia japonica • Rosmarinus officinalis - Biberiye • Familyası: Lamiaceae • Habitusu: 60-120 cm boylarında, geniş, düzensiz dallanan herdem yeşil çalıdır. • Yaprak Özellikleri: Yaprakları karşılıklı, basit, 2-5 cm uzunluğunda, 0,1-0,3 cm genişliğinde, lineer, dar, tam kenarlı, kenarları alta doğru kıvrık, üst yüzü parlak yeşil, alt yüzü beyazgümüşi renktedir (gri-yeşil etki bırakır). Yaprakları iğne gibi olup, gri yeşil rengiyle diğer koyu yeşil çalılarla kontrast oluşturur. Yapraklar buruşturulduğunda aromatik bir koku yayar. • Çiçek Özellikleri: Soluk ya da koyu mavi çiçekleri 1,5 cm uzunluğunda, yaprak eksenleri boyunca yer alır ve bitkinin üzerinde ilkbahar-sonbahar boyunca kalır. Çiçekler genellikle yaprakların arkasında etkisini kaybeder. Çiçekler en çok AralıkOcak-Şubat aylarında etkilidir. • Meyve Özellikleri: Meyvesi fındıkçıktır. Bitki kolay kültüre alınır. Kuraklığa dayanıklıdır. Budamaya elverişlidir. Rosmarinus officinalis Rosmarinus officinalis Rosmarinus officinalis ‘Prostratus’ • Hedera helix –Adi Orman Sarmaşığı • Familyası: Araliacea • Habitusu: Yer örtücüdür, nodlardan köklenir, kök gibi havai destekleri vardır. • Yaprak Özellikleri: Almaçlı, basit, herdem yeşil, genç yapraklar 3-5 loblu, 3,8 -10 cm uzunluğunda, yaklaşık aynı genişlikte, üst yüzü parlak koyu yeşil, genellikle beyazımsı ya da sarımsı yeşil damarlar, alt yüzü soluk veya sarımsı yeşil, olgun yapraklar oval, eşkenar dörtgen şeklinde ve genellikle açık yeşil renkte, tam kenarlı ve sarımsı yeşil damarlar yok. • Sürgün Özellikleri: Sürgünlerinde yıldızımsı tüyler var. • Çiçek Özellikleri: Çiçekleri sadece olgun olan bireylerde EylülEkimde görülür ve yeşilimsi beyazdır, küre şemsiyelerde yer alır,. • Meyve Özellikleri: Meyveleri üzümsü gibi siyah sert çekirdekli meyvedir. 0,6 cm büyüklüğünde, 2-5 tohumlu, Nisan-Mayısta çiçekleri takiben belirir, zehirlidir. Hedera helix Hedera helix • Hedera canariensis – Duvar Sarmaşığı, Cezayir Sarmaşığı • Familyası: Araliacea • Yaprak Özellikleri: Almaçlı, basit, herdem yeşil, 5-15 (20) cm uzunluğunda, gençken sığ 3-7 loblu, taban kısmı yürek şeklinde, derimsi, parlak koyu yeşil, yaprak sapı ve sürgünler koyu kırmızı, bordo renkte. • Sürgün Özellikleri: Sürgünler ve yaprakların alt yüzü küçük, kırmızı, 15 sıralı yıldız şeklinde veya pul gibi tüylerle kaplı. Hedera canariensis Hedera canariensis Hedera canariensis ‘Gloire de Marengo’ • Hedera colchica – İran Sarmaşığı • Familyası: Araliacea • Yaprak Özellikleri: Almaçlı, basit, herdem yeşil, oval veya yürek şeklinde, derimsi, koyu yeşil, 7,5-17,5(25) cm büyüklüğünde, tam kenarlı veya kısmen birkaç keskin dişe sahip loblu, ezildiğinde koku yayar, kereviz gibi kokar. Hedera colchica