Sayı - Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi

(SAYI: 7 YIL: 2016 - ISSUE: 7 YEAR 2016)
TMD DERGİMİZ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1. Dergimiz hakemli ve uluslararası indeksli bir dergidir. Her yayın en az iki alan uzmanı
hakem tarafından değerlendirilmektedir. İki alan hakemi tarafından olumlu “yayınlanabilir”
yönünde rapor almayan yayınlar dergimizde yayınlanmaz. Bu durum karşısında hiçbir
yazar(lar) dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz. Dergimizde yayınlanmaya
hak kazanan “Etik Kurul Raporu” bulunan yayınlara dair etik kurul bilgileri yazılı olarak
editörlüğe gönderilmesi ve sisteme yayın yüklenirken sisteme yüklenmesi zorunludur.
Etik kurul raporu olan ve sisteme bilgisi girilmeyen ya da yazılı olarak editörlüğe bilgileri
ulaştırılmayan çalışmalardan doğan her türlü sorumluluk yazar(lar)’a aittir. Dergimizin
hiçbir kurulu ve yetkilisi bu konuda maddi ve manevi sorumluluk kabul etmez. Dergi
kurul ve üyeleri “yetkilileri” Hukuki yükümlülük altına alınamaz. Her yazar ve yazarlar bu
durumu peşinen kabul etmiştir.
2. Dergi hakem ve kurullarında yer alan akademisyen ile diğer yetkililer hakkında yazar(lar)
dergi sistem işleyişi sürecine dair bir talepte bulunamaz. Bulunsalar bile herhangi bir bilgi
kendilerine verilmez, sistem süreci değiştirilmez. Dergimiz ile ilgili her türlü bilgi derginin
web sayfasında www.mtddergisi.com adresinden edinilebilir.
3. Dergimiz yılda üç sayı şeklinde çıkmakta her yılın “Nisan – Ağustos – Aralık” aylarının
son günü derginin sayısında bulunan tüm makaleler tek cilt halinde dergi web sistemine
yüklenir. Dergi web sisteminden makaleler tüm okuyucular tarafından indirilir ve ilgili eser
“makale” ve dergimize atıf yapılmak koşulu ile kullanılabilir. Dergimizin tüm sayılarına
okuyucular ücretsiz olarak ulaşmaktadır.
4. Dergimizde yayınlanan tüm makaleler (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 140012004 Belge No: 12880) kalite belgeleriyle ve (2015/04018-2015-GE-17595) Marka patent
ile güvence altına alınmıştır. Yayınlanmış olan makaleler kalite, marka patent ve doi bilgileri
ile ilgili çalışmanın yazarlarına eserleri hakkında her türlü hukuki hak ve uluslararası
güvence sağlamaktadır.
5. Dergimiz basılı ve e dergi olarak yayınlanmaktadır. Print ISSN NO: 2148-8142 numarası
ile T.C. Kültür Bakanlığından dergimiz hakkında her türlü bilgiye ulaşılabilir.
II
6. Metin içinde (Yılmaz, 2015: 1) veya (Yılmaz ve diğ., 2015:1) şeklinde kaynak gösterimi,
kaynakçada ise YILMAZ, M., (2015). Bergama Evlerinde Kapı Süslemeleri, TMD
Uluslararasi Hakemli Tasarım ve Mimarlik Dergisi, Sayı: 1, Cilt: 1, ss.1-2 şeklinde gösterilir.
Tüm yazarlar dergimizin son güncel sayılarını takip ederek ilgili sayılarda yayınlanan
makalelerdeki yazım formatını kendi çalışmalarında uygulayabilir. İnternet kaynaklarında
mutlaka erişim tarihi ve son ulaşılabilen internet linkinin tamamının başta kaynakça ve
metinin kullanıldığı sayfa altında numaralandırılarak gösterilmesi bir zorunluluktur.
7. Kaynakça Türkçe alfabe sıralamasına göre düzenlenir. Tüm yazarlar için derginin son
sayısındaki yazım formatı dikkate alınmak zorundadır.
8. Dergimiz uluslararası indeksli bir dergi olup dergimizde yayınlanan tüm çalışma ve
makaleler derginin yayınlandığı tarih itibariyle ilgili indekslere mail yolu ile ulaştırılır.
9. Dergimizde özgün araştırma, inceleme, derleme, olgu sunumu, proje ve kitap tanıtımı
“makale formatında olmak zorundadır” türünde yayınlara yer verilmektedir.
10. Dergimize gönderilen tüm çalışmalar sisteme yüklendiği şekil ve an itibariyle başka bir
dergide yayınlanmamış, değerlendirmeye alınmamış ve red edilmemiş olması gerekir.
Tüm sisteme yüklenen makaleler yazar(lar) tarafından bu kurallara uyulduğunu kabul
etmiş sayılır. Aksi durumda ilgili yazar(lar) hakkında dergimiz hukuki haklarını saklı tutar.
Oluşabilecek olumsuzluk karşısında maddi ve manevi tüm sorumluluk ilgili yazar(lar)’a
aittir. Dergimiz T.C. Kanunlarına göre hareket eder.
III
GENERAL INFORMATION ABOUT TMD JOURNAL
1. Our journal is a refereed and internationally indexed journal. Each paper is evaluated by two
referees who are field experts. The articles not reported as “issuable” positively by two field
referees aren’t published in our journal. None of the author(s) can lay a claim on our journal
in this case. Data, concerning the ethics committe of the studies, approved to be published
in our journal, having the Ethics Committee Report, should be submitted to the editors in
written and uploaded to the system with the article. Author(s) should take the responsibility
of their articles, having the Ethics Committee Report, which were not submitted to the
editors in written and were not uploaded to the system. None of the committes and the
authorities in our journal are responsible for pecuniary and non-pecuniary damages. The
committes and the authorities in our journal do not have any legal obligations. Author(s)
have accepted this situation beforehand.
2. Author(s) cannot make a demand for the journal’s procedure concerning the academicians
in journal’s referee board and other boards and other authorities. Even if so, they aren’t
given any information, system process cannot be changed. Necessary information about
our journal can be obtained from the website of the journal www. mtddergisi.com
3. Our journal publishes three times a year, all articles in the relevant volume of journal are
uploaded to the web system of the journal in one volume on the last day of the months
“April – August – December.” All readers can download the articles from the journal’s web
system and the relevant paper “article” can be used on condition that our journal is cited.
Readers can download all volumes of our journal for free.
4. All articles published in our journal are assured with certificate of quality (ISO 9001-2008
Doc. No: 12879 & ISO 14001-2004 Doc. No: 12880) and trademark patent (2015/040182015-GE-17595). Articles published provide their authors with all kinds of legal rights and
international assurance regarding their articles with quality, trademark, patent and doi
5. Our journal has both printed and online versions. Necessary information about our journal
IV
can be obtained from the T.R. Ministry of Culture with the number Print ISSN NO: 21488142 and Online ISSN NO: 2149-2468
6. Reference within the text should be (Yılmaz, 2015: 1) or (Yılmaz et al. 2015:1), in the
reference part YILMAZ, M., (2015). It is indicated as Door Decorations in Bergama Houses,
TMD International Refereed Journal of Design and Architecture Issue:1, Volume:1, pp.1-2.
All authors must follow the latest volumes of our journal and apply the print format of the
published articles in their own papers. It is an obligation to indicate the access date of the
internet sources and the last accessed full internet link in the references and below the page
by giving numbers.
7. References are arranged by the Turkish alphabet. The printing format in the last volume of
the journal should be taken into account by all authors.
8. Our journal is an internationally indexed journal, and all articles and papers published in
our journal are sent to relevant indices via e-mail by the publication date of the journal.
9. Original research, analysis, compilation, case study, project and book introduction “have to
be in an article format” and these publications are also included.
10. 10. All papers sent to the journal and uploaded to the system shouldn’t be previously published,
not evaluated and not rejected. All articles uploaded to the system are acknowledged that
author(s) conform to these rules. Otherwise, our journal keeps its legal rights reserved. All
material and moral responsibility regarding a negative situation belong to author(s). Our
journal acts in line with the T.R. Law.
V
İÇİNDEKİLER
MEYDANLARIN KENT KİMLİĞİ ÜZERİNE ETKİLERİ:
ÇANAKKALE İSKELE MEYDANI
1-12
Alper SAĞLIK, Yavuz ALKAN, Abdullah KELKİT,
N. Ece DEVECİOĞLU, Elif SAĞLIK
FIRE SAFETY PRECAUTIONS TAKEN AS A RESULT OF
FIRE ENVIRONMENT ANALYSIS IN INTENSIVE CARE
UNITS AND PATHOLOGY LABORATORIES
13-28
Zuhal ŞİMŞEK, Recep YAMANKARADENİZ,
Nilüfer AKINCITÜRK, Nurettin YAMANKARADENİZ,
Hande UFAT
TEKİRDAĞ KENT HALKININ PARKLAR
HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ
Elif Ebru ŞİŞMAN, Murat ÖZYAVUZ
DENEYİMLE DEĞİŞEN KENTSEL MEKAN
ALGISI VE KENT İMAJI: MİMARLIK VE
MÜHENDİSLİK ÖĞRENCİLERİ ÖRNEĞİ
Elvan Elif ÖZDEMİR
29-41
STRÜKTÜREL MEMBRAN TASARIMINDA
GEOMETRİ OPTİMİZASYON İLİŞKİSİ
Özgür KAVURMACIOĞLU, Levent ARIDAĞ
INVESTIGATION OF THE EFFECT OF STREET
FURNITURE PLACED AT THE UNIVERSITY
CAMPUSES ON QUALITY OF LIFE,
SUSTAINABILITY-ECOLOGY AND IDENTITY
165-183
184-196
Banu Çiçek KURDOĞLU, Kadir Tolga ÇELİK
42-54
73-84
85-96
TEBRİZ TARİHİ BAHÇELERİNİN ARAŞTIRILMASI 97-121
Sima POUYA, Öner DEMIREL
RESİM SANATINDA SANATÇININ KİMLİĞİNİ
YANSITAN BİR TASARIM ELEMANI OLARAK
ÇİZGİ
Dalila ÖZBAY
MİMARLIK EĞİTİMİNDE DUYGUSAL
ZEKÂ – AKADEMİK BAŞARI İLİŞKİSİ
ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Filiz SENKAL SEZER, Yasemin ERBIL, Dilek MURAT
152-164
TÜRKİYE’DE MOBİLYA SEKTÖRÜNDE TASARIM
ALGISI VE TASARIMCININ ROLÜ
197-210
Ege KAYA, Meltem ETİ PROTO
ÇAĞDAŞ ALIŞVERİŞ MERKEZLERİNDE KAMUSAL
MEKAN NİTELİKLERİ VE MERSİN FORUM AVM
ÖRNEĞİ
55-72
E. Elif ÖZDEMİR, Pelin CENGİZOĞLU
MİMARLIK EĞİTİMİNDE TAŞIYICI SİSTEM
TASARIMINA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR
Levent ARIDAĞ, Fitnat Cimşit KOŞ
DÜZCE HUZUREVİ MÜDÜRLÜĞÜ ÇEVRE
DÜZENLEME PROJESİ VE TASARIM SÜRECİ
Elif KUTAY KARAÇOR, Sinem ÖZDEDE
MESİRE ALANLARINDA KULLANICI İSTEK VE
EĞİLİMLERİNİN KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİNDE
DEĞERLENDİRİLMESİ
Ercan GÖKYER, Melih ÖZTÜRK, Yasin DÖNMEZ,
Kübra ÖZTÜRK
211-223
GÖÇÜN SANATSAL YARATIM SÜRECİNE ETKİSİ:
SHIRIN NESHAT
224-234
Hülya KARAÇALI
MİMARİ SUNUM TEKNİKLERİNDE DEĞİŞİM
SÜRECİNİN MİMARİ DEĞERLER ÜZERİNDEN
DEĞERLENDİRİLMESİ
Fatmanur BARAN, Fatih SEMERCİ
235-248
YEŞİL KAMU BİNASI UYGULAMALARINI TEŞVİK
EDEN VE ENGELLEYEN ETKENLERİN
DEĞERLENDİRİLMESİ
249-263
Serkan YILDIZ, Mustafa YILMAZ, Serkan KIVRAK,
A.Burcu GÜLTEKİN
122-131
ARKEOLOJİK SİTLERİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ
KAPSAMINDA ALAN YÖNETİMİ’NİN ÖNEMİ:
ARSLANTEPE HÖYÜĞÜ ÖRNEĞİ
132-151
Aysun TUNA
ENDÜSTRİYEL NAKIŞTA TASARIMIN
GELECEKTEKİ ÖNEMİ
Mine CAN
VI
264-272
BAŞ EDİTÖR Pelin AVŞAR BAŞ EDİTÖR YARDIMCILARI Fatma ARPACI
Fatih BAŞBUĞ
Atilla DÖL Mehmet Gökhan GENEL
Hakan AÇIKGÖZ
RESİM ALAN EDİTÖRÜ
Pelin AVŞAR
PEYZAJ ALAN EDİTÖRÜ Murat ÖZYAVUZ MİMARLIK TASARIM ALAN
EDİTÖRÜ Sercan Özgencil YILDIRIM
Ö.Fatih KEÇECİOĞLU
Ahmet GANİ
Betül COŞKUN
Mustafa Oğuz GÖK
GENEL YAYIN YÖNETMENLERİ Murat KORKMAZ Erdal ŞEN
Ercan ŞAHBUDAK
Ebru CENGİZ
DİL EDİTÖRLERİ Gökşen ARAS (İngilizce) Gülsemin HAZER (Türkçe) Feryal ÇUBUKÇU (İngilizce)
Gülten GÖKDEMİR (İngilizce)
Yakup POYRAZ (Türkçe)
İSTATİSTİK VE ÖLÇME
DEĞERLENDİRME Gökhan DELİCEOĞLU
Işık BAYRAKTAR
Saliha ALTIPARMAK Emre DÜNDER
Sercan ALMALI
İLETİŞİM VE SEKRETERLİK Michael KUYUCU Ali Murat KIRIK TEKNİK EDİTÖR Burhan MADEN EDİTÖRLER
Bülent EKER
Alev AKDOĞAN KAYMAZ
Ayşegül AKDOĞAN EKER
Hülya KALAYCIOĞLU
Mümin ŞAHİN
Nazım ŞEKEROĞLU
Füsun TERZİOĞLU
Mesut GÜNER
Turgut AKGÜN
Kürşad KARACABEY
Peter LUSCUERE
Han MEYER
Wil ZONNEVELD
Keith BOSWELL
Marleen DEVIS
Mark DEKAY
George DODDS
Hansjoerg GOERITZ
John MCRAE
Scott POOLE
Mark SCHIMMENTI
Soctt WALL
Jason YOUNG
Jaime CANAVES
Jason CHANDLER
Alfredo ANDIA
John STUART
Shahin VASSIGH
Thijs ASSELBERGS
Tom AVERMAETE
Philomena BULUYSSEN
Peter BOELHOUWER
Monika CHAO-DUIVIS
Marja ELSINGA
Anke VAN HAL
Carola HEIN
Marleen HERMANS
Rob VAN HEES
Marieke KUIPERS
YAYIN KURULU Adnan TEPECİK Yavuz TAŞKIRAN
Yücel GELİŞLİ Ahmet ÖZOL Ahmet Şinasi İŞLER Basri ERDEM
Bedri KARAYAĞMURLAR
Füsun ÇAĞLAYAN Hüseyin ELMAS Oğuz YILMAZ
Abdullah KELKİT Fatih BAŞBUĞ
Öner DEMİREL
Nezahat GÜÇLÜ Ümran SEVİL Pelin AVŞAR Murat KORKMAZ
Ricardas BARTKEVICIUS Fatma TEZEL ŞAHİN
Murat ÖZYAVUZ
Ayhan AYTAÇ
Sefer GÜMÜŞ
Sercan Özgencil YILDIRIM
Fatma ARPACI
Emre YANIKKEREM
Erdem ÜNVER
Erdal ŞEN
Ercan ŞAHBUDAK
Ebru CENGİZ
Hatice Nur GERMİR
Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU
BİLİM VE DANIŞMA KURULU
Prof. Dr. Adnan TEPECİK
Prof. Dr. Gary BARTON
Prof. Dr. Joseph OSTRAFF
Prof. Dr. Mark GRAHAM
Prof. Dr. Mark JOHNSON
VII
Prof. Dr. Martha PEACOCK
Prof. Dr. Linda REYNOLDS
Prof. Dr. Ahmet ÖZOL
Prof. Dr. Ahmet Şinasi İŞLER
Prof. Dr. Basri ERDEM
Prof. Dr. Ebru ÇUBUKÇU
Prof. Dr. Bedri KARAYAĞMURLAR
Prof. Dr. Assem Abdel FATTAH
Prof. Dr. Hüseyin ELMAS
Prof. Dr. Ricardas BARTKEVICIUS
Prof.Dr. Sercan Özgencil YILDIRIM
Prof. Dr. Oğuz YILMAZ
Prof. Dr. Nezahat GÜÇLÜ
Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN
Prof. Dr. Yücel GELİŞLİ
Prof. Dr. Zeki KAYA
Prof. Dr. Yavuz TAŞKIRAN
Prof. Dr. Abdullah KELKİT
Prof. Dr. Faruk ANDAÇ
Prof. Dr. Öner DEMİREL
Prof. Dr. Emine DEMİRAY
Prof. Dr. Adalet KANDIR
Prof. Dr. Mustafa USLU
Doç. Dr. Ahmet DALKIRAN
Doç. Dr. Nedret YAŞAR
Doç. Dr. Erdem ÜNVER
Doç. Dr. Eric GILLETT
Doç. Dr. Adrian PULFER
Doç. Dr. Ray ELDER
Doç. Dr. Brent BARSON
Doç. Dr. Dan BARNEY
Doç. Dr. James SWENSEN
Doç. Dr. Heather JENSEN
Doç. Dr. Davit AMOTT
Doç. Dr. Brian CHRISTENSEN
Doç. Dr. Bryon DRAPER
Doç. Dr. Peter EVERETT
Doç. Dr. Fidalis BUEHLER
Doç. Dr. Daniel EVERETT
Doç. Dr. Neslihan KIYAR
Doç. Dr. Melek ŞAHAN
Doç. Dr. Çetin YAMAN
Doç. Dr. Neşe Yaşar ÇEĞİNDİR
Doç. Dr. Emre YANIKKEREM
Doç. Dr. Murat ÖZYAVUZ
Doç. Dr. Ayhan AYTAÇ
Doç. Dr. Fatma TEZEL ŞAHİN
Doç. Dr. Nurhayat ÇELEBİ
Doç. Dr. Arzu ÖZYÜREK
Doç. Dr. Fatih ÇATIKKAŞ
Doç. Dr. Tuğçe TUNA
Doç. Dr. Serdar TOK
Doç. Dr. Fatma ARPACI
Doç. Dr. Gülten HERGÜNER
Yrd. Doç. Dr. Bünyamin BALAMİR
Yrd. Doç. Dr. Raif KALYONCU
Yrd. Doç. Dr. Şeyda E. TAŞPINAR
Yrd. Doç. Dr. Umut ŞUMNU
Yrd. Doç. Dr. Sefer GÜMÜŞ
Yrd. Doç. Dr. Ali Serdar YÜCEL
Yrd. Doç. Dr. Bülent SALDERAY
Yrd. Doç. Dr. Mercan Efe GÜNEY Yrd. Doç. Dr. Aydın ZOR
YAYIN KABUL ETTİĞİMİZ BİLİM DALLARI
³³ Diğer Bilim Dalları
³³ Görsel Sanatlar
³³ Mimarlık
³³ Peyzaj Mimarlığı
³³ Tasarım
³³ İç Mimarlık
DISCIPLINES
³³ Other Sciences
³³ Visual Arts
³³ Architecture
³³ Landscape Architecture
³³ Design
³³ Interior Architecture
VIII
DERGİNİN TARANDIĞI İNDEKSLER
IX
DİĞER DERGİLERİMİZ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
BESLENME ARAŞTIRMALARI
KADIN HASTALIKLARI VE JİNEKOLOJİ
ORTOPEDİ TRAVMATOLOJİ
PAZARLAMA VE PAZAR ARAŞTIRMALARI
MÜHENDİSLİK VE FEN BİLİMLERİ
İKTİSAT VE EKONOMİ YÖNETİMİ
MULTİDİSİPLİNER SOSYAL BİLİMLER
SPOR SAĞLIK TIP BİLİMLERİ
EDEBİYAT VE İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI
OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ARAŞTIRMALARI
HEMŞİRELİK
MİMARLIK VE TASARIM
MÜZİK VE SAHNE SANATLARI
EKONOMİ YÖNETİMİ VE ARAŞTIRMALARI
http://www.dbhadergisi.com
http://www.jacsdergisi.com
http://www.otshdergisi.com
http://www.uhpadergisi.com
http://www.hmfdergisi.com
http://www.iibdergisi.com
http://www.uhbabdergisi.com
http://www.sstbdergisi.com
http://www.uhedergisi.com
http://www.aceddergisi.com
http://www.khsdergisi.com
http://www.mtddergisi.com
http://www.uhmadergisi.com
http://www.uheyadergisi.com
X
Hakan AÇIKGÖZ
Baş Editör Yardımcısı
Değerli okurlar kıymetli yazarlar.,
Uluslararası Hakemli Tasarim ve Mimarlik Dergisi bu sayısında toplam 19 araştırma ve inceleme
makalesine yer vermiş bulunmaktayız. Diğer sayılarımızda olduğu gibi bu sayımızda da özellikle araştırma
ve inceleme çalışmalarına yer vermiş olmaktan mutluluk duyuyoruz. Bu çalışmaların alanda çalışan araştırmacılara katkı ve fayda sağlayacağını düşünmekteyiz. Siz değerli okuyucu ve yazarlarımızın da desteğiyle
daha birçok sayıya imza atacağımıza olan inancımız tamdır. Dergimiz ulusal ve uluslararası indeks tarafından
taranmaktadır. Halen ulusal ve uluslararası birçok indekse başvurumuz devam etmektedir. Sizlerin desteği ve
göndereceğiniz nitelikli araştırma makaleleri sayesinde bu dergimizin de uluslararası süreli yayınlar içerisinde
SCI expanded dizinlenen dergiler arasında yer almasını arzu ediyoruz. Bilimsel süreli yayıncılıkta hakemli
bir derginin bilimsel niteliğinin geliştirilmesinde, dergi hakemlerinin ve editörün çok önemli sorumlulukları
vardır. Bu güne kadar değerli zamanlarını vererek makale değerlendirmelerini titizlikle yapan hakemlerimize
teşekkür ediyoruz. Ayrıca her sayımızın bir önceki sayımızdan daha iyi olması bizim öncelikli ilkelerimizden
biridir. Sizlerden aldığımız önerilerle, desteklerle dergimizi daha nitelikli hale getirmeye çalışacağız. Aramıza
yeni katılan bilim insanlarına ve yayınlarıyla bizleri destekleyen yazarlarımıza okuyucu ve takipçilerimize,
dergide emeği geçen herkese yürekten sevgi, saygı ve şükranlarımızı sunar bir sonraki sayımızda görüşmek
üzere esenlik ve mutluluklar dileriz.
(Dergimizde etik kurul raporu gerektiren her türlü çalışmada yazar(lar) editörlüğe ve derginin sistemine yayın yüklerken gerekli etik kurul rapor bilgilerini girmekle yükümlüdür. Hiçbir koşul ve şartlarda
oluşan ya da oluşacak bir sorunda problemde dergimiz, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yazı işleri, hakem ve
bilim kurulları sorumluluk kabul etmez. Yazar(lar) bu bilgiyi dergiye yazılı olarak vermekle yükümlüdür.
Bu konuda tüm sorumluluk yazar(lar) a aittir).
Basın Yayın Kanunun “5187” gereğince basılı eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi
zarar m-13-14 kapsamında dergimizde yayınlanan yayınların içeriği ve hukuki sorumluluğu tek taraflı
olarak yazar(lar) a aittir. Dergimiz, yönetim, hakem, editör, bilim ve imtiyaz sahibi bu yükümlülükleri
kabul etmez. Dergimizde bilimsel içerikli, literatüre katkı yapan, bilimsel anlamda değer ifade eden çalışmalar kabul edilir ve yayınlanır. Bunun dışında siyasi, politik, hukuki ve ticari içerikli fikri sınai haklar
kanununa aykırılık içeren yayınlara yer verilmez. Olası bir olumsuzluk durumunda yazar(lar) doğabilecek
her türlü maddi ve manevi zararı peşinen kabul etmiş ve yüklenmiştir. Bu nedenle ikinci üçüncü ve diğer
XI
şahıs ile kurumlar konusunda dergimiz yönetimi ve kurulları hiçbir sorumluluğu kabul etmez. Bu yönde
dergimiz ve kurulları üzerinde bir hukuki yaptırım uygulanması söz konusu olamaz. Eserlerin içeriği ve
mevcut durumu yazar(lar) ait olup dergimiz bu yayınların sadece yayınlanması ve literatüre kazandırılması
aşamasında görev üstlenmiştir. Tüm okuyucu, kamuoyu ve takipçilerine ilanen duyurulur.
XII
Distinguished Readers and Esteemed Authors.,
There are a total of 19 research articles and analyses in this volume of International Refereed Journal Of
Architecture and Design . Just like other volumes, we are happy to include research papers and analyses in
this volume. We are of the opinion that these articles will be beneficial for the researchers in this field. We have
faith in publishing many other volumes with the support of our valuable readers and authors. Our journal is
indexed by national and international indices. We also continue to apply to many other indices. We hope that
this journal will be ranked among the journals indexed in SSCI among the international periodicals thanks
to your support and qualitative research papers to be sent. Referees and the editor of the journal have great
responsibilities in improving the scientific quality of a refereed journal in scientific periodical publishing. We
thank our referees who spent their valuable time on evaluation of papers meticulously. One of our privileged
principles is that every volume must be better than the previous one. We will try to make our journal more
qualified with your suggestions and support. We extend sincere thanks and respect to the scientists who have
just joined us, to authors who support us with their papers, readers, followers and to those who contributed
efforts. Hope to meet you in next volume. Best regards.
(In any kind of study requiring ethical board report in our journal, author(s) is/are obliged to enter the
data of necessary ethical board report while uploading their publication in editorship and journal system.
Our journal, publication board, grant holder, editorial office, referee and science boards do not undertake
any responsibility for a problem to occur under any circumstances and conditions. Author(s) is/are obliged
to give this information to journal in written. All liability in this issue belongs to author(s)).
As per the “5187” of Press Law, material and emotional damage arising from the actions via published
works, the content and legal responsibility of the publications published in our journal within the scope of
m-13-14 unilaterally belong to author(s). Our journal, executive board, referees, editor, science board and
publisher don’t accept these obligations. The scientifically valuable papers with scientific content which
contribute to literature are accepted and published in our journal. Apart from this, the papers with political,
legal and commercial content which are against the intellectual property rights are not accepted. In case of
a possible negative situation, author(s) is/are regarded as accepting and undertaking all kinds of possible
material and emotional damage beforehand. Therefore, our journal’s management and other boards don’t
accept any responsibility regarding the second, third and other persons and institutions under any condition.
In this sense, a legal sanction on our journal and its boards is out of question. The content and the current
status of the papers belong to author(s) and our journal only takes part in the publication of these papers
and contribution to literature. Respectfully announced to all readers, public and followers by publication.
.
XIII
TMD
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
MEYDANLARIN KENT KİMLİĞİ ÜZERİNE ETKİLERİ:
ÇANAKKALE İSKELE MEYDANI1
EFFECTS OF SQUARES ON URBAN IDENTITY:
ÇANAKKALE PIER SQUARE
Alper SAĞLIK1, Yavuz ALKAN2, Abdullah KELKİT1, N. Ece DEVECİOĞLU1,
Elif SAĞLIK3
¹ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Çanakkale /
Türkiye
2
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Lapseki İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü
Çanakkale-Lapseki / Türkiye
3
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lapseki Meslek Yüksek Okulu Peyzaj ve Süs Bitkileri
Çanakkale / Türkiye
Öz: Meydanlar kentlinin yoğun bir şekilde kullandıkları kamusal dış mekânlardır. Birçok aktivitenin
gerçekleştiği meydanlar, sahip oldukları birbirinden
farklı sosyal ve kültürel özellikleri ile çevresel ve
toplumsal kimlik bileşenleri doğrultusunda kentin odak
noktası olarak, kenti simgeleyen, kentin ve kentlinin
sosyal ve toplumsal yaşamını anlatan alanlardır. Bu
çalışma Çanakkale kent merkezinde bulunan İskele
Meydanı’nın kentin kimliği üzerine olan etkilerini
belirlemeye yönelik olarak yürütülmüştür. Yoğun
olarak kullanılan çalışma alanının kentin doğal ve
kültürel özelliklerini yansıtmada yetersiz kaldığı
görülmüş, problemli noktalarda alınması gerekli
önlemler üzerinde durulmuştur.
Abstract: Squares are public outdoor spaces used
intensively by urban dwellers. The location for
many activities, squares have different social and
cultural properties, act as focal points of the urban
area in terms of environmental and community identity
components and are areas where the town and social
and community life of the urban dwellers are visible.
This study was completed to determine the effects
of Pier Square in the center of Çanakkale on urban
identity. It appears that the intensely used study area
does not sufficiently reflect the natural and cultural
characteristics of the town, and precautions necessary
for problem areas are examined.
Key Words: Çanakkale, Pier Square, Urban Identity
Anahtar Kelimeler: Çanakkale, İskele Meydanı,
Kent Kimliği
Doi: 10.17365/TMD.2016716513
(1) Sorumlu Yazar: Alper SAĞLIK, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Peyzaj
Mimarlığı Bölümü Çanakkale / Türkiye alpersaglik@mynet.com Geliş Tarihi / Received: 29.12.2015 Kabul Tarihi/
Accepted: 03.03.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar
Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
1
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:82 K:41
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
1. GİRİŞ
kullanılan kamusal alanlardır. Kentin toplumsal
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ve çevresel açıdan kentsel kimliğini yansıtan bu
Çamurdan yapılan çanak, işlevini çevrelediği
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
alanlarYOLLARI
tasarlanırken
yörenin kültürünü yansıtacak
boşlukla görür. Bir odanın duvarlarına kapı ve
nitelikte
uzun vadeliOVER
olarak planlama yapılmalıdır
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
pencereler yapılır. Fakat
asıl iş gören odanın
(Koohsari vd., 2015).
boşluğudur. Bütün birleşen öğelerin yararıCUSTOM
vardır. DUTIES
3
KILINÇ2, Hatice
YURTSEVER
Fakat işlevi gören boşluktur.” Tzu’nunSelin
boşluğun
Bu araştırma
Çanakkale
kent merkezinde feribot
2
Celalbu
Bayar
Üniversitesi Sosyal
Bilimler
Ens. Maligeçişleri
Hukuk Programı
Yüksek Lisans
Öğrencisi iskelede yer alan
önemine dair yaptığı
açıklamayı
Kuban,
“bu
amacıyla
kullanılan
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
şiir boşluğun ve fiziksel mekanın en yalın işlevsel İskele Meydanı’nın incelenmesi amacı ile yürüÖzet: Gümrük
vergisi,ve
gümrüğe
tabi olan
ticari tülmüştür.
Abstract: Custom
duty is a kind
of tariffkent
arisingkimliği üzerine
tanımıdır” şeklinde
yorumlar
“hareket
yani
Çalışmada
alanın
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
üzerinden
alınan, ekonomik, olan
subject
to customs which
is based onhedeflenmiştir.
those
yaşam boşluktamiktarı
olur”veya
derdeğeri
(Kuban,
2013).
etkilerinin
belirlenmesi
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
Meydanlar kenttürüdür.
genelinde
insanlar
veüzerinden
yapılarMATERYAL
YÖNTEM
Aynı zamanda
harcamalar
alınan 2.instrument
in addition tove
its economic,
social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
dan geriye kalan
belirli
ölçekteki
boşluklardır
kurumlar
vergisi
gibi belirli aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
materyalini
Çanakkale
kent mervergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan Araştırmanın
an indirect tariff ana
on expenditures,
custom
duties
(Stocco vd., 2015).
büyük
eşyanınKentteki
gümrüğe geldiği
anda buluşmalar,
bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
bulunan
Meydanı
oluşturmaktadır
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi kezinde
to foreign trade
arrive atİskele
the custom.
According to
kutlamalar, törenler
bu alanlarda
yapılır.
Kentte
Usul Kanunu
(VUK)’nun ikinci
maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Çalışmada
bu alandaki
mevcut tasarımın
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, (Şekil
duties 1).
are excluded
from this
law. Therefore,
yaşayanlar kadar,
turistlerin ve kısa süreli ziyaretgümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
kent
kimliğine olan yansıması değerlendirilmiştir.
Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
çilerin de ilgisinisayılı
çeken
meydanlar yoğun olarak
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Şekil 1. Çalışma Alanının Konumu
2
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:82 K:41
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Araştırmada konu ile ilgili literatür taraması yaİkinci aşamada İskele Meydanı’na ait tanıtıcı
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
pılmış, çalışma alanına yönelik fotoğraflar çekilbilgilere yer verilmiş, alanın tasarımı irdelen1
ĠDARĠ
AġAMADA
miştir. Çalışmada yerinde gözlem
yapılarak
etüt, ÇÖZÜM
miştir.YOLLARI
Bu aşamada
yerinde gözlem ve literatür
veri toplama, analiz, sentez
ve değerlendirmeye
araştırması
ile eldeOVER
edilen bilgiler yardımıyla
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
dayalı peyzaj araştırma yöntemi kullanılmıştır.
alana özel kimlik kartı hazırlanmıştır. Kimlik
CUSTOM DUTIES
Araştırma üç aşamadan oluşmaktadır:
kartlarının oluşturulmasında kullanılan kriterler
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Tablo 1’de verilmiştir:
Celal Bayar Üniversitesi
Bilimlerile
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
Birinci aşamada2 meydan
ve3 kentSosyal
kimliği
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
bunların ilişkilerini ortaya çıkarmaya yönelik
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
bilgiler verilmiştir.
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali
fonksiyonlarının Oluşturulmasında
yanında önemli bir
commodities’quantity
value. It is are(Sağlık,
a kind of
Tablo 1. Kimlik
Kartlarının
KullanılanandKriterler
2014)
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Genel Özellikler
Ulaşım
Yapısal
dolaylı birKonum
vergi türü olan gümrük vergisi,
gelir ve
fiscal Kalite
functions.GösSince they are
not collected on Bitkisel Dukurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regulartergeleri
basis like income tax and
corporateve
tax, as rum
Eleman
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures,
custom duties
Donatılar
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere
alınmaktadır.
Gümrük vergileri,
Vergi
to foreign
trade arrive
According to -Sert Zemin
-Yapım Zamanı
-Kuzey
/ Güney
-Toplu
Taşıma
-Konfor
ve at the custom.
-Aydınlatma
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
-Alanı
-Doğudışında
/ Batıtutulmuştur. Bu
-Özel
Oto/ duties İmaj
Elemanı
kanun kapsamı
nedenle,
are excluded from this
law. Therefore, / Yumuşak
-Kullanım SıkMoto4458
-Sosyallik
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları
procedures
and practises of -Tabelalar
custom duties are Zemin Oranı
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir.
Bu kanun
regulated
by customs law-Su
numbered
lığı
-Bisiklet
Durumu
Öğesi 4458. -Ağırlıklı Bitile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye
Gümrük
Through
this Kullalaw, a systematization
has been ki Örtüsü
-En Son Yeni-Yaya
-Alan
-Oyun EleBölgesine 
girişinden
başlayıp,
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to

-Uydu
Görünlenme
-Engelli
nımı ve Aktimanı
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
tüsü
-Niteliği
Kutusu
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkeyviteler
and continuing with -Çöp
operation
sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive
levels such as
-Plastik
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting
Obje are
vb.regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
-Panoramik Fotoğraf
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci,
diğer
vergilerde
oluşan süreçten
farklı bir
process of other kent
taxes. Customs
duty oluştururlar
disputes
Üçüncü aşamada
ise
kimlik
kartındaki
bilgiler
şekillenerek
kimliğini
(Oktay,
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle
idari aşamada
çözümlenmek
zorundadır.
place. However,
in the case
disputes not being
diğer bulgular ve
kuramsal
bilgilerle
destekle1999).
Kamusal
dışofmekanlar
tarihsel süreçteki
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda
yargı
yoluna
başvurulabilmektedir.
nerek alanın kent kimliğine etkisi ve problemli
sosyal ve ekonomik değişimin fiziksel yansımaKey words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtargerekli
Kelimeler:önlemler
Gümrük, Gümrük
Vergisi,
Disputes
noktalarda alınması
üzerinde
ları
olarak son derece önemli alanlardır (Önder
Gümrük Uyuşmazlıkları
durulmuştur.
ve Aklanoğlu, 2002). Bu alanların başında ise
kent dokusunu oluşturan ve kent mekanlarının
en belirgin unsuru olan meydanlar gelmektedir.
Meydanlar hem kentli hem de ziyaretçileri açısından bir buluşma noktası, sosyal ve fiziksel
çevreyi geliştirici akvitive merkezi haline gelen
etkinlik alanlarıdır (Öztan, 1998). Yer aldığı
3. BULGULAR
3.1. Meydan ve Kent Kimliği
Doğal çevre üzerindeki, yapı, kurum ve insanlardan oluşan karmaşık bir varlık biçimi olan
kentin barındırdığı mekanlar kent kültürü ile
3
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:82 K:41
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
3.2. İskele Meydanı
toplumun kültürünü, ekonomisini, inançlarını
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
ve değerlerini yansıtan, toplumsal değişimlerin
1960’lı yıllardan beri gemi yolu ile taşımacılık
ĠDARĠ
AġAMADA
ortaya konduğu, yaşanan zamanın
izlerini
taşıyan ÇÖZÜM YOLLARI1
amacı ile kullanılan İskele Meydanı günümüze
meydan alanları kent kimliği
üzerinde son derece
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
kadar birçok kez yapısal değişim ve gelişime
önemli etkiler yaratmaktadır.
CUSTOM DUTIES
uğramıştır (Şekil 2).
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and
Economy
according
Şekil 2. Eski Kordon’da
İskele
Meydanı
ve
Yat
Limanı
(1962)
(Çanakkale
Belediyesi, 2015)
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
diğer vergilerde
süreçten farklı
process yoğunluğu
of other taxes. ve
Customs
duty disputes
Çanakkale kent süreci,
merkezinde
Eskioluşan
Kordon’da
yer bir trafik
bakımsız
satış ünitelerinin
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle yakın
idari aşamada
çözümlenmek
place. However,
in the
case ofile
disputes
not being
alan İskele Meydanı,
zamana
kadar zorundadır.
gemi
yarattığı
baskı
nedeni
meydan
özelliğini yerine
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
uyuşmazlıklarda
yargıinsanların,
yoluna başvurulabilmektedir.
geçişi için bekleyen
araç ve
seyahat
getirememekteydi (Şekil 3). 1
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
firmalarının araç
ve servislerinin
oluşturduğu
Anahtar
Kelimeler: Gümrük,
Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
4
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:82 K:41
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul 3.
Kanunu
(VUK)’nun 2008
ikinci maddesine
göre buDurumu
the second
item of tax procedural
law, custom
Şekil
İskele’nin
Yılındaki
(Çanakkale
Valiliği,
2015)
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük
Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Bu kanun
regulatedMeydanı
by customsalanını
law numbered
4458.
Bu nedenle özellikle
meydan
fonksiyonuna
uygun
Kent
genişletmeye
yönelik
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden
başlayıp, eşyaya
uygulanacak
created beginning
commodities subject
to de içerisinde
olacak şekilde yeniden
tasarlanmıştır.
2011
Yılı
olarak
yıkılanwith
Anafartalar
Otel’in
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
Kasım ayında Çanakkale
Belediyesi
Eski Kordon
bulunduğu
alan ilewithbirlikte
yeni meyoluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing
operationdüzenlenen
sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
boyu üst yapı çalışmaları
dan
alanıaccrual
Eski and
Kordon
sağlayacak
tahakkuk ve tahsilkapsamında
aşamaları GümrükValilik
ve Ticaret
assessment,
collectingile
are bütünlük
regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayarbölgeyi
Üniversitesi
Sosyal
Bilimlerşekilde
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
önündeki Truva Gümrükler
Atının
bulunduğu
“Truva
granitMinistry
taşlarla
döşenerek
estetik bir
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs doğal
and Economy
according
to
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
Meydanı” haline
getirmeye
çalışmalara
görünüme
(Şekil
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisindenyönelik
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs dutieskavuşturulmuştur
has a different form from
the 4, 5). Mevcut
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
başlamıştır. “Kordon
Boyu Çevre Düzenleme ve
satış
yapıları kaldırılarak oturma birimlerinin
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Kentsel TasarımAncak
Projesi”’nin
1.aşamada
etabına oluşturan,
sayısı
arttırılmış trafik yoğunluğu azaltılacak
idari
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda
yargı
yoluna
başvurulabilmektedir.
Necippaşa Camii ile Ziveriye Sokak arasında
şekilde
yapısal kısıtlamalar uygulanmıştır.
Ayrıca
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Kelimeler:sonlandırılmasıyla
Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
kalan alandaki Anahtar
çalışmaların
bu
alana otomatik olarak çalışan kuru havuz da
Gümrük Uyuşmazlıkları
birlikte projenin 2. etabı olan Ziveriye Sokak
ve İskele Meydanı arasında kalan bölge de 2012
yılı içinde bitirilmiş, zemin döşemesinde meydana gelen birtakım problemlerin giderilmesi
ile birlikte alan 2012 yılı sonunda aktif olarak
kullanıma açılmıştır.
yapılmıştır.
5
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:82 K:41
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
4. İskele Meydanı
miktarı veya değeri üzerinden Şekil
alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı Şekil
ayrı bir 5.
kuruluş
niteliği
olan
byGece
GeneralGörünüşü
Directorate of Customs as a part of
İskele
Meydanı
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
3.3. İskele Meydanı’nın
Kentdoğan
Kimliği
Üzerine
ma2 alana
Eski
Gümrük
vergisinden
uyuşmazlıkların
çözüm dadır.
customs67000
duties has
different sahip
form from
the Kordonun iki
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Etkisi
İskele
bağlantılıin taşıt
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları bölümünü
have to be resolved
administratively
the firstyolu üzerinden
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
bağlaması
boyunca uzanan
Ancak
aşamada
çözümlenemeyen birbirine
solved administratively,
legal ve
actionkordon
can be taken.
İskele nedeni ile
yoğunidariaraç
ve yaya
trafiğine
1
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna
başvurulabilmektedir.
sahil
yolu ve
kentCustom
merkezinin
önemli kullanım
Key words:
Custom,
Duties, Custom
sahne olan İskeleAnahtar
Meydanı,
kentlinin
yoğun
olarak
Kelimeler:
Gümrük,
Gümrük
Vergisi,
Disputes
alanlarına yakınlığı bu alanın önemini daha da
Gümrük Uyuşmazlıkları
kullandığı bir alan olması yanında Çanakkale’ye
gelen ziyaretçiler ve iskele yolu ile geçiş yapanlar
açısından da kentin bir vitrini olma özelliğine
sahiptir.
arttırmaktadır.
Alan ile ilgili yapılan gözlem ve incelemelerin
yer aldığı İskele Meydanı Kimlik Kartı Şekil
6’da verilmektedir.
Kentin imajı açısında son derece önemli olan bu
alan bulunduğu konum itibari ile de kent kimliğini
yansıtmada odak noktası olabilecek bir konum6
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:82 K:41
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
KeyKimlik
words: Custom,
Şekil 6. İskele Meydanı
KartıCustom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
4. SONUÇ ve ÖNERİLER
düzenlemeler dikkate alınarak tasarlanması son
derece önemlidir.
Kent meydanları kentin imajını etkileyen ve kent
kimliğine önemli yansımaları olan alanlardır.
Bu alanlar yenilenirken varsa tarihi dokunun
korunması, alan yeni oluşturuluyorsa kentin kültürünü ve değerlerini yansıtıcı bitkisel ve yapısal
Kent kimliği özelinde İskele Meydanı üzerinde
yapılan bu çalışmada, meydanın gerek bitkisel
gerekse yapısal olarak kentin doğal, kültürel ve
tarihi özelliklerini yansıtacak nitelikte olmadığı
belirlenmiştir.
7
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:82 K:41
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
İskele Meydanı yoğun trafiğe rağmen araç ve
• Alan aydınlatma sistemi değiştirilerek kuvGÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
motosiklet otoparkı açısından yetersiz bulunvetlendirilmeli, renk aydınlatmasına yer
ĠDARĠ
AġAMADA
YOLLARI1
muştur. Kentin farklı yerlerindeki
bisiklet
yolları ÇÖZÜMverilmeli,
ile ulaşım güzergâhı bağlantısı
olmayan alanda
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
• Mevcutta bulunan kuru havuz revize edilerek
bisiklet park alanı olarak ayrılmış özel bir alan da
CUSTOM DUTIES
gün içinde uzun süreli çalışması sağlanmalı
bulunmamaktadır. Merkeze yaya olarak ulaşım 2
3
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
ve hava kararınca
genel aydınlatma sistemi
mesafesinde bulunan
alan
engelli
ulaşımı
açısından
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Yüksek çalışacak
Lisans Öğrencisi
ileProgramı
koordineli
şekilde renk aydınCelal Bayar
Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
başarılı bulunmuştur. Kentsel3 donatı
elemanları
latması yapılmalı,
açısından yön ve işaret levhaları, korkuluk bitkisel
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanınveyer
değiştirmesi
bu eşyanın •from Gün
the movement
commercial ve
commodities
hareketlilik, tanıtım
ilan
ile renknedeniyle,
aydınlatması
içindeof oturma
dinlenme süresinin
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali
fonksiyonlarınınkarşın
yanında diğer
önemli bir
commodities’quantity
It is are a kindolduğu
of
gibi başlıklarda yetersiz
bulunmasına
arttırılması and
buvalue.
donatıların
alanlarda
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
donatılar kullanışlılık
yeterli
genişin addition
taç yapan
yükseksocial
boylu
türüdür. ve
Aynıestetik
zamanda anlamında
harcamalar üzerinden
alınan
instrument
to its economic,
and bitkiler veya
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
görülmüştür. Aydınlatma,
boylu
ve alınan
yan- bir regulargölgeme
elamanları
kullanılmalı,
kurumlar vergisiyüksek
gibi belirli
aralıklarla
basis like income
tax and corporate
tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
sımalı donatı kullanılmasından
yetersiz
eşyanın gümrüğe geldiği dolayı
anda bir defaya
mahsus
are collected only once when commodities subject
İki trade
parçalı
alanda
yapılacak
tasarım
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi •to foreign
arrive atolan
the custom.
According
to
kalmaktadır. Alan
zemin
Usul doku
Kanunu olarak
(VUK)’nun%90
ikinci sert
maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
vethisteklaw.
parça
anlayışından yola
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
dutiesbütünleştirici
are excluded from
Therefore,
(doğal taş kaplama),
%10 yumuşak zeminden
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
çıkılarak yapılmalı,
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
oluşmaktadır. Alandaki
bitki dokusu oldukça
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp, ve
eşyaya
uygulanacak •created
beginning
with commodities
to boş bırakılan
yetersiz ve seyrektir.
Genel
toplanma
dinlenme
Sergi
ve etkinlik
alanısubject
olarak
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
vergilerde
olduğu
and continuing
operation sequence.
statüsündeki meydan
alanı Diğer
kısa tüm
süreli
oturma
vegibi Turkey
alana
yakın with
konumlandırılan
oturma bigümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
dinlenmeye uygun bulunmuş, aktivite çeşitliliği
rimleri daha estetik ve işlevsel olanları ile
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs
and Economy
according
açısından yetersiz
görülmüştür.
değiştirilmeli,
Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Selin KILINÇ tarafından hazırlanan Yüksek Lisans Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
Sonuç olarak Çanakkale’nin
hitap
ettiği
kullanısüreci, diğer vergilerde
oluşan
süreçten
farklı bir
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
cı kitlesi açısından
enidari
önemli
biri
öncelikle
aşamadaalanlarından
çözümlenmek zorundadır.
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
olan hem kentlinin
hem de
ziyaretçilerin
geçiş
uyuşmazlıklarda
yargı
yoluna başvurulabilmektedir.
Customs Law. Resolution process of disputes over
customs duties has a different form from the
•process
Alanda
tarih ve kültürünü
of other Çanakkale’nin
taxes. Customs duty disputes
have to be resolved administratively in the first
obje,
sert
figürü, bitki
place.yansıtıcı
However, inplastik
the case of
disputes
not zemin
being
solved administratively, legal action can be taken.
gösterisi vb uygulamalara1ver verilmelidir.
Key words:
Disputes
Custom, Custom Duties, Custom
güzergâhında yer
alanKelimeler:
İskele Meydanı,
kentin
Anahtar
Gümrük, Gümrük
Vergisi,
KAYNAKLAR
Gümrük Uyuşmazlıkları
kimliği açısından çok değerli bir alan olmasına
karşın, kente ait tarih ve kültür noktasında tasaÇANAKKALE BELEDIYESI, (2015). http://
rımından kaynaklı olarak yetersiz kalmaktadır.
www.canakkale.bel.tr/foto-album/15/eskiÇalışma alanı ile ilgili yapılması gerekenler
canakkale/ (Erişim Tarihi: 18.08.2015)
şunlardır:
ÇANAKKALE VALİLİĞİ, (2015). http://www.
canakkale.gov.tr/tr/canakkalefotograflari/canakkale/merkez (Erişim Tarihi: 15.08.2015)
8
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:82 K:41
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
KOOHSARI, J. M., MAVOA, S., VILLANUSelçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi,
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
EVA, K., SUGIYAMA, T., BADLAND, H.,
16 (29): 96-106
ĠDARĠ
KACZYNSKI, T.A., OWEN,
N.,AġAMADA
CORTI, ÇÖZÜM YOLLARI1
ÖZTAN, Y., (1998). Kentler ve Meydanlar. Maison
G.B., (2015). Public
Open Space, Phsysical
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Francaise Dergisi, 33: 154-157
Activity, Urban Design And Public Health:
CUSTOM DUTIES
Concepts, Methods And Research Agenda. 2 SAĞLIK, A., (2014).
Çanakkale Kenti RekreasSelin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
Health And Place,
33: 75-82
yon Potansiyelinin Kentlerin Yaşanabilirliği
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Açısından
DıĢ Ticaret Bölümü
Değerlendirilmesi. Çanakkale
KUBAN, D., (2013). Lao Tzu, Tao Yolu Öğretisi,
Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler
YEM YayınÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from Enstitüsü,
the movement of
commercialTezi,
commodities
Doktora
224s., Çanakkale
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
OKTAY, D., (1999).
Ortak Mekanların
sosyal veKentsel
mali fonksiyonlarının
yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
STOCCO,
S., CANTON,
A. policy
M., CORREA, N.
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign
trade and economic
Niteliği vetürüdür.
KentAynı
Yaşamındaki
Rolü,.
Yapı
zamanda harcamalar
üzerinden
alınan
instrument in addition to its economic, social and
(2015).
Ofcollected
Urban
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscalE.,
functions.
Since Design
they are not
on Green Square
Dergisi, 207,
Y.E.M.
İstanbulalınan bir regular basis like income tax and corporate tax, as
kurumlar
vergisiYayınları,
gibi belirli aralıklarla
In Dry
: Thermal
Performance And
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect
tariffAreas
on expenditures,
custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
ÖNDER, S., AKLANOĞLU,
F., (2002).
Kentsel
Comfort.
Forestry
And
Urban Greolmak üzere alınmaktadır.
Gümrük vergileri,
Vergi
to foreign
trade arriveUrban
at the custom.
According
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Açık Mekankanun
Olarak
Meydanların
İrdelenmesi.
14 (2):
kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle,
dutiesening,
are excluded
from 323-335
this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
9
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:82 K:41
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
EXTENDED ABSTRACT
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
“Clay is formed into aADMINISTRATIVE
vessel. It is becauseSOLUTIONS
of its emptiness
that the vessel
is useful. Cut doors and
TO DISPUTES
OVER
windows to make a room. It is because of its emptiness that the room is useful. Therefore, what is
CUSTOM DUTIES
present is used for profit. But it is in absence that
there is usefulness.” This explanation of the imSelin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
portance of emptiness
by Tzu was interpreted by Kuban as “the emptiness of this poem and physical
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar
Üniversitesi Salihli
Ticaret Bölümü or life, occurs in emptiness”.
venue are their most basic functional
definition”
whoMYO,
saysDıĢ“movement,
Large meetings, celebrations and ceremonies in the city occur in such spaces. As much as for those
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
yer değiştirmesi
bu of
eşyanın
the short-term
movement of commercial
living in the city,eşyanın
squares
attract thenedeniyle,
attention
touristsfrom
and
visitorscommodities
and are intensely used
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
public areas. Many
occur inyanında
squares,
different social
and
sosyal activities
ve mali fonksiyonlarının
önemli and
bir their
commodities’quantity
and value.
It is cultural
are a kind of characteristics
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
are a focal pointtürüdür.
of the
and societal
the city;
they
Aynıenvironmental
zamanda harcamalar üzerinden
alınan identity
instrumentelements
in addition to in
its economic,
social
and are areas that
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
represent the city,
explaining
thebelirli
social
and societal
of the
city
When
designing these
kurumlar
vergisi gibi
aralıklarla
alınan bir liferegular
basis
like and
incomedwellers.
tax and corporate
tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
areas reflecting eşyanın
the town
identity
in bir
terms
societyareand
environment
the city,
long term plans
gümrüğe
geldiği anda
defayaofmahsus
collected
only once when of
commodities
subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
should be madeUsul
to Kanunu
reflect(VUK)’nun
the local
culture.
with the
of investigating
ikinci
maddesineThis
göre bustudy
thewas
secondcompleted
item of tax procedural
law,aim
custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
Pier Square in Çanakkale
city center, used to allow passage
to the ferryboat pier. The study aimed to
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
determine the effects
of the space on town identity. A Through
literature
scan on the topic was completed and
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
withon
commodities
to study, using
photographs of işlemlerin
the studysırasına
area were
taken.
Observations
were made
locationsubject
for the
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğer tüm
vergilerde
olduğu gibidataTurkey
and continuing
with operation
sequence.
the landscape research
method
based
on studies,
collection,
analysis,
synthesis
and evaluation.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
The study comprised three stages: in the first stage information about the square and town identity
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
Celal
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük
Customs
and Economy
Ministry
according
to
and their relationship
was
collected.
In the
second
stage,
descriptive
information
about
Pier Square
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
was investigatedGümrük
and the
design
ofuyuşmazlıkların
the space was
At this
a special
card was
vergisinden
doğan
çözümexamined.
customs duties
has astage
different
form from identity
the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
prepared for theyapıya
space
withGümrük
the aid
of information
obtained
from administratively
field observations
sahiptir.
vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved
in the first and literature
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
research. In creating
identity
card, çözümlenemeyen
the general characteristics
of the
area,canlocation,
access, quaAncak the
idari
aşamada
solved administratively,
legal action
be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
lity indicators, structural elements and accessories and
wereDuties,
usedCustom
as criteria. In the
Key plant
words: situation
Custom, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
third stage, the Gümrük
information
on the identity card was supported with other findings and theoretical
Uyuşmazlıkları
knowledge to focus on the effect of the area on town identity and necessary precautions to be taken
for problem points. The area of the square reflects the culture, economy, beliefs and values of the
society, reveals societal changes and carries the marks of the current time, creating very significant
effects on the town identity. Used for transport by boat since the 1960s, Çanakkale Pier Square has
undergone structural changes and development many times to date. Located in Çanakkale town
center on the Old Promenade (Eski Kordon), Pier Square has until recently been prevented from
acting as a square due to pressure from cars and people waiting for ferry passage, intense traffic
10
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:82 K:41
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
from buses and service buses belonging to travel agencies and neglected sales units. As a result, the
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
area was redesigned to renew
its function
as a square.
In November of 2011 as part of infrastructure
ĠDARĠ AġAMADA
ÇÖZÜM
YOLLARI
work along the Eski Kordon Çanakkale
City Council
began
work to1 transform the area in front of
the Governorship (Valilik)
where the Trojan
horse is located
into “Troy
Square”. Comprising the
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
1st stage of the “Promenade Landscaping and Urban Design Project” work on the area between
CUSTOM DUTIES
Necippaşa Mosque and Ziveriye Street finished2 and the 2nd stage3 of the project between Ziveriye
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
Street and Pier Square
was
completed
in 2012, with the area opened for active use at the end of 2012
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celalto
Bayar
Üniversitesi
Salihli MYO,
Ticaretof
Bölümü
after resolving problems relating
ground
covering.
TheDıĢarea
the demolished Anafartalar Hotel
enlarged the town square area and the newly arranged square area was laid with natural granite to
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
nedeniyle,
eşyanın anfrom
the movement
of commercial
commodities
create continuityeşyanın
withyer
thedeğiştirmesi
Eski Kordon
andbuprovide
esthetic
appearance.
The
sales structures were
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali
fonksiyonlarının
yanında
önemli birandcommodities’quantity
and value. It aiming
is are a kindto
of reduce traffic
removed, the number
of seating
units
increased
structural limitations
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
intensity were applied.
Additionally
an üzerinden
automatically
working
pool
created
in this area. This
türüdür. Aynı
zamanda harcamalar
alınan
instrument in dry
addition
to itswas
economic,
social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
space, very important
in terms
of the
imagealınan
of the
may tax,
be asa focal point to
kurumlar vergisi
gibi belirli
aralıklarla
bir town,
regularhas
basis a
likelocation
income tax that
and corporate
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties2
reflect town identity.
The two
sections
themahsus
Eski Kordon,
with
of 67,000subject
m , are linked by
eşyanın gümrüğe
geldiği
anda bir of
defaya
are collected
onlyan
oncearea
when commodities
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
the vehicle roadUsul
at the
pier
and the
proximity
of buthis area
to the
along
promenade and
Kanunu
(VUK)’nun
ikinci
maddesine göre
the second
itemcoast
of tax road
procedural
law, the
custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
the important utilization
areas of the city increase its importance.
This study on Pier Square specific
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
to town identityiledetermined
that both the plant and Through
structural
elements did not reflect the natural,
dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with at
commodities
subject to
cultural and historical
character
of
the bir
city. sistematik
In spite ofinternational
intense trade
traffic
Pier Square,
it is insufficient
işlemlerin
sırasına
göre
entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde
olduğu
withbicycle
operation sequence.
in terms of vehicle
and motorcycle
parking.
In gibi
an areaTurkey
withandnocontinuing
links to
path transport routes
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated The area, in
in different areas of the city, there is no special designated area for bicycle parking.
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
CelalMüdürlüğü
Bayar
Üniversitesi
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs
and Economy
Ministry
according
to urban acceswalking distance
ofçalıĢma,
theYüksek
center,
is successful
in Bilimler
termsEnstitüsü
of disabled
accessibility.
Though
Programı
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerineLisans
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs
has a promotion
different form from
sories such as direction
and marking
signs, guardrails,
plant duties
mobility,
andtheadvertising, and
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
color lighting are
insufficient,
the other
sufficient
in terms
yapıya
sahiptir. Gümrük
vergisi accessories
uyuşmazlıkları appear
have to to
be be
resolved
administratively
in the of
firstusefulness and
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
esthetics. Lighting
due toçözümlenemeyen
tall height andsolved
reflective
accessories.
Ancakis insufficient
idari
aşamada
administratively,
legal action In
can terms
be taken. of texture 90%
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
of the space is hard ground (natural stone covering) and
10% isCustom,
soft ground.
Plant
cover in the area
Key words:
Custom Duties,
Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
is very insufficient
and
sparse. For a square with gathering and resting status, the area is appropriate
Gümrük
Uyuşmazlıkları
for short-term seating and resting, but is insufficient in terms of variety of activities. In conclusion,
one of the most important areas in terms of Çanakkale’s target mass user, on transit routes of both
townspeople and visitors, Pier Square is very valuable in terms of town identity, but is insufficient
as a historical and cultural point of the town due to design. In terms of the study area, the following
applications are recommended; lighting system should be changed and strengthened; color lighting
should be used; the current dry pool should be renovated to provide longer term daily working and
after dark the pool should coordinate with the general lighting system and color lighting; to increase
11
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:82 K:41
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
daily seating and resting durations broad-crown tall plants or shadow elements should be used in
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
the area; design in the dualGÜMRÜK
area should
be cohesive
and be completed with a single area approach;
1
AġAMADA
ÇÖZÜMand
YOLLARI
seating units located near areasĠDARĠ
left empty
for exhibition
activities
should be changed for more
esthetic and functionalADMINISTRATIVE
units; and plastic objects,
hard figures,
plants etc.
reflecting the history and
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
culture of Çanakkale should be placed in the area.
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
12
TMD
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
FIRE SAFETY PRECAUTIONS TAKEN AS A RESULT OF FIRE
ENVIRONMENT ANALYSIS IN INTENSIVE CARE UNITS AND
PATHOLOGY LABORATORIES1
YOĞUN BAKIM VE PATOLOJİ LABORATUVARLARINDAKİ YANGIN ORTAMININ İNCELENMESİ SONUCU YANGIN GÜVENLİK
ÖNLEMLERİNİN OLUŞTURULMASI
Zuhal ŞİMŞEK1, Recep YAMANKARADENİZ2, Nilüfer AKINCITÜRK3,
Nurettin YAMANKARADENİZ4, Hande UFAT5
Uludağ University Faculty of Architecture, Architecture Department, Bursa / Turkey
2
Uludağ University Mechanical Engineering Depatment, Bursa / Turkey
3
Uludağ University Faculty of Architecture, Architecture Department, Bursa / Turkey
4
Uludağ University Vocational School of Technical Sciences, Bursa / Turkey
5
Uludağ University Mechanical Engineering Depatment, Bursa / Turkey
1
Öz: Hastanelerde laboratuvarlarında patlayıcı ve düşük
parlama ve tutuşma sıcaklığına sahip kimyasalların
bulunması yangın riskini arttırmaktadır. Yoğun bakım
üniteleri ise, tahliye stratejisi bakımından en riskli
alanlar içerisindedir .Çalışmada, yangın riski oluşturan
bu mekanlarda yangın anında oluşan ortam koşullarının CFD yazılımları arasında yer alan PHOENICS
programı ile bir örnek yapı üzerinden incelenmesi
sonucu, dumanın ilerlemesinin engellenmesi ve zehirli
gazların en kısa zamanda ortamda uzaklaştırılarak,
güvenli ortamın sağlanması amaçlanmıştır. Ayrıca,
mekanların yapı içindeki konumlarının belirlenerek,
pasif önlemlerin oluşturulması da çalışmanın bir
diğer amacını oluşturmaktadır. Laboratuvardaki dumanın hareketi, yoğunluğu, ortamın sıcaklığı, görüş
mesafesi ve zehirlilik yüzdelerinin ölçülmesi amacı
ile bir yangın senaryosu oluşturulmuş ve sonuçlar
değerlendirilmiştir.
Abstract: Explosives and chemicals with low combustion points, which are found in pathology laboratories
in hospitals increase the fire risk. Intensive care units
are one of the most risky areas in terms of user movement and evacuation strategy. This study, aimed to
provide a safe environment by preventing smoke
diffusion within the shortest possible time in the most
economical way, by determining the fire risk of a
building as a result of the analysis of environmental
conditions created during a fire. It was also aimed to
establish passive precautions by determining locations
high fire risk places. A fire scenario was created to
compare the efficiency of the recommended system
with the measurements of the movement, intensity,
environment temperature, visibility distance and
toxicity percentage of the smoke in the laboratory
and the results were evaluated by modelling with the
Phonics Flair program
Anahtar Kelimeler: Yangın Güvenliği, Patoloji Laboratuvarı, Yoğun Bakım Üniteleri
Key Words: Fire Safety, Pathology Laboratory,
Intensive Care Unit
Doi: 10.17365/TMD.2016716511
(1) Corresponding Author: Zuhal ŞİMŞEK, Uludağ University Faculty of Architecture, Architecture Department,
Bursa / Turkiye zumanav2002@hotmail.com Received: 27.12.2015 Accepted: 13.03.2016 Type ofarticle (Research
-Application) Conflict of Interest:Yok / None “None of Ethics Committee”
13
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:83 K:106
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
1. INTRODUCTION
patient units where the patients have low mo-
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
bility, physical and financial losses increase
In hospitals, the ability for comment of pa1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
dramatically.
The
fire risk in hospitals will be
tients may be limited, therefore special fire
minimized
by reducing
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVERthe risks caused by the
safety precautions should
be taken. When
environmental conditions exposed because of
CUSTOM
data obtained from the NFPA is analyzed,
it is DUTIES
the limited mobility of patients, and flammaKILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
seen that deaths result from smoke Selin
poisoning
ble and explosive materials as a source of fuel
2
Celal Bayar Üniversitesi
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
(Proulx, 2002). According
to
the Sosyal
Fire Bilimler
Protec3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret Bölümü
and ignition
(Shields and Silcock, 1987).
tion Regulation 2009 provision 49-1, it is very
Özet: Gümrük
vergisi, gümrüğe
tabido
olannot
ticari Pathology
Abstract: Custom
duty is a kind of tariff
important to create
compartments
that
laboratories
are arising
among the units
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya
üzerinden alınan,
to customs
which
is as
basedmany
on those
allow smoke leakage
[5].değeri
However,
whenekonomik,
fire atsubject
highest
risk of
fire
flammable and
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
breaks out in inpatient
unitspolitikası
or smoke
found
there and there
dış ticaret ve ekonomi
aracı olanleaks
bir vergi explosive
tariff that is a chemicals
foreign trade andare
economic
policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
into these areas,dolaylı
patients
smoke
a relationship
bir vergiare
türüexposed
olan gümrük to
vergisi,
gelir ve isfiscal
functions. Since theywith
are notunits
collectedof
on dormant risk
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
for a certain time.
In the
regulations,
there
Theduties
chemicals used
vergi türü
olmadığından,
dış ticarete
konu is
olan (http://laboratuvar.com).
an indirect tariff on expenditures, custom
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
no implementation
regarding
evacuation
biological
olmak üzere
alınmaktadır.the
Gümrük
vergileri, Vergi into the
foreignanalysis
trade arrive atof
the the
custom.
According to materials of
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
of smoke fromkanun
these
spaces.
Changing
the patient
autopsy
samples
kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are and
excluded
from this law.
Therefore,present many
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
location of patients
on life-support endangers dangers
(Jegathesan ve ark 1988:1-5). In this
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile
dış
ticarete
konu
olan
eşyanın
Türkiye
Gümrük
Through
this
a systematization has been
their lives considerably.
In 2009, a fire broke regard,
17 law,
hospitals
in Bursa were analyzed
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin Yılmaz
sırasına State
göre
bir
sistematik and
international
entering customs that
territories
out in Bursa Şevket
Hospital,
it wastradedetermined
noof fire compartoluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
vergisinde de care
zorunlu units
aşamalarand
olan tarh,
Like allorother
taxes, compalsive
levels systems
such as
smoke reachedgümrük
the intensive
9 ment
smoke
evacuation
were used
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan inbythese
Generalhospitals,
Directorate of Customs
asNo
a partarticle
of
people lost their
2013).
meets the
1 lives. According to the report
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
hükümlerine
Customs Law. Resolution
process of
over
published afterKanunu
the fire,
COuygun
wasolarak
notyürütülmektedir.
found in regulation
provisions
asdisputes
specified
as below,
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
the blood of anysüreci,
patient
b, 2009).
current
safety status of indiğer (Anonymous
vergilerde oluşan süreçten
farklı bir which
process includes
of other taxes.the
Customs
duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
This shows that
the idari
evacuation
of smoke
is tensive
careinunits
pathology
öncelikle
aşamada çözümlenmek
zorundadır.
place. However,
the case and
of disputes
not being laboratories
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
essential beforeuyuşmazlıklarda
changingyargı
the
location
of pa- in the sample hospital.
1
yoluna
başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
tients treated inAnahtar
intensive
careGümrük,
unitsGümrük
until Vergisi,
the
Kelimeler:
•Disputes
Escape routes and staircases are not eliGümrük Uyuşmazlıkları
fire is taken under control. In this context, fire
gible
risk can be divided into two groups. The first
is the risk caused by the movement ability of • There isn’t any horizontal evacuation comthe user and the second is the risk caused by
partment area
the inflammable nature of the materials found
• Smoke resistant isn’t provided in shafts
in the area. When flammable and explosive
materials are found in areas connected with
14
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:83 K:106
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
• Fire ladders aren’t accordance with proviIn this situation, it is seen that patients with
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
sions
limited or no mobility are at risk of smoke
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
poisoning
in the
event of a fire breaking
• There isn’t any emergency lifts
out TO
in DISPUTES
a hospital OVER
pathology laboratory [24].
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
Thus, the evacuation of smoke from the en• Electrical systems aren’t accordance with
CUSTOM DUTIES
vironment is very important and can be approvisions
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
plied through natural or mechanical methods.
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
• Alarm & detectors
aren’t
accordance
with
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaretthe
Bölümü
However,
cost of implementing active
provisions
and passive fire safety precautions in current
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanınsmoke
yer değiştirmesi
from the movement
of commercial high.
commodities
is extremely
Natural smoke
• There isn’t any
controlnedeniyle,
systembu eşyanın building
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
and value.
It is aresufficient
a kind of
evacuation
is not
always
so smoke
• There isn’t any
fireve extinguishing
system
dış ticaret
ekonomi politikası aracı
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
evacuation
applied
mechanically
will be retürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition
to its economic,
social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
quired
tolikecreate
a and
sufficiently
• Explosive and
flammable
available
kurumlar
vergisi gibi gas
belirliare
aralıklarla
alınan bir
regular basis
income tax
corporate tax, as safe environvergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
A drawback
to this issubject
that the demoliin laboratoryeşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus ment.
are collected
only once when commodities
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
tion
and rebuilding
worklaw,
to custom
add ventilator and
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second
item of tax procedural
• There isn’t any
taken
aboutBuLPG
kanun measures
kapsamı dışında
tutulmuştur.
nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
smoke
shafts to the building may disrupt hosgümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
pital
activities causing delays in healthcare
• Interior finishes
haven’t fire resistance
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with commodities
subject and
to
and creating
hygiene
noise probperformanceişlemlerin sırasına göre bir sistematik services
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and
with operation
lems.
In continuing
addition,
when sequence.
funds allocated to
gümrük
vergisindegot
de zorunlu
aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
• Hallway doors
haven’t
smoke
resistant
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
state institutions are not sufficient, these kind
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
capability Bakanlığı’na
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs
and Economy
according
to
of
improvements
have
to
be made
in the most
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden doğan
çözüm
customs duties has
a different
form from the
economical
way.
To eliminate
the risks in the
• All places Gümrük
are
relations
withuyuşmazlıkların
dangerous
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
pathology
laboratories
ofinexisting
hospitals it
places
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved
administratively
the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
issolved
becoming
increasingly
to carry
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
administratively,
legal action can beimportant
taken.
• There isn’t uyuşmazlıklarda
smoke damper
in başvurulabilmektedir.
ceiling pan1
yargı yoluna
out
demolition
Key these
words: improvements
Custom, Custom Duties,without
Custom
els and vertical
shaft
Anahtar
Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
if possible and by completing renovations in
Gümrük Uyuşmazlıkları
the shortest possible time.
• Compartment opens to the vertical shaft
2. MATERIAL and METHOD
• Chemical gas or materials accelerate burning in laboratory
Smoke evacuation systems were created with
CFD solutions using the Phonics program,
by analysis of the smoke movement in fires
in intensive care units and in the pathology
Only Staff training, applied evacuation drills
meets the regulation provision.
15
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:83 K:106
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
laboratory. Safety criteria and smoke moverisk increases and small scale fires break out
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
ment of the environment and numerical
in the building. Therefore, fire can also break
1
safety limits of created withĠDARĠ
a fireAġAMADA
scenario ÇÖZÜM
out inYOLLARI
a pathology
laboratory (Harrıngton and
modelled. The “Field”
model domain created
Shanno,
1977:626-628].
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER It is also assumed
with CFD analyses is divided into small cells
that leaving stretchers and storage materiCUSTOM DUTIES
to analyze the temperature, heat and smoke 2 als in front of3 wooden shaft covers enables
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
flow values (Vistnes,
2004).
The
smaller
the
flames and smoke to spread quickly through
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar
Üniversitesi
DıĢ Ticaret Bölümü
range of these cells (mesh), then
the more
ac-Salihli MYO,
the building.
It would be very costly and difcurate data can be obtained. Solutions regardficult to set up smoke evacuation systems and
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer phase
değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın smoke
from the shafts
movementin
of existing
commercial commodities
ing the extinguishing
were
discussed
buildings. Therefore,
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal
mali regulation
fonksiyonlarının provisions
yanında önemli bir with
commodities’quantity
and value.
It is windows
are a kind of which open
only on the basis
ofvefire
the condition
that
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
and were not included
in theharcamalar
CFD solutions
to airshafts
are
fire-resistant,
türüdür. Aynı zamanda
üzerinden alınan on
instrument
in addition to
its economic,
social and the air-condolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
as they are notkurumlar
an area
ofgibi
expertise
in archicavities
care and labovergisi
belirli aralıklarla
alınan bir ditioning
regular basis like
income taxin
andintensive
corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
tecture.
departments
can each
be evaluated as
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus ratory
are collected
only once when commodities
subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
smoke
shaft.
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu a the
second item
of taxDirecting
procedural law,smoke
custom to the shaft
2.1 Creating the
kanunScenario
kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
through
the shaft enables a smoke exhaust
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
toThrough
be made
without creating a new vertical
Pathology laboratory
and intensive care unit
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with commodities
subject wall
to
shaft
or removing
floor and
coverings.
of “Uludağ University
Application
and sistematik
Reişlemlerin
sırasına
göre
bir
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde
olduğu
Turkey and continuing
with operation
sequence.
was made
of the
storage, archive,
search Hospital”,
which provides
one of
thegibi Modelling
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
histology chemistry laboratory, routine tissue
most comprehensive hospital services in TurBakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalısample
Mali
Hukukacceptance
Gümrükler
Genelsample
Müdürlüğübuilding.
tarafından, Gümrük
Customs Maliye
andlaboratory,
Economy
according
to
tracking
unit,
key, was chosen
as the
In tarafından
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm cytology,
customs dutiesmicroscopy
has a different form
the
andfrom
macroscopy
units
both scenarios,Gümrük
it was
hypothesized
that the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
found
inresolved
the pathology
(scenario
fire broke out yapıya
as a sahiptir.
resultGümrük
of electrical
failvergisi uyuşmazlıkları
have to be
administratively laboratory
in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
a).
The
offices legal
of action
the can
microbiology
departure in the pathology
center
corridors,
where
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
ment
academic
separated visually
materials had been left in front of electricity
Key words:
Custom, staff
Custom were
Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
and functionally from the laboratory with
shafts and in areas
ofUyuşmazlıkları
the sample where woodGümrük
glass PVC doors. In addition to the aforemenen shaft covers were located in the instaltioned areas in the laboratory, 1 air shaft of
lation channels. The old hospital buildings
540/360cm in dimension was included in the
with complicated electricity networks cause
three dimensional modelling.
overloading of the electrical system. When
electrical installations have not been replaced
In the intensive care units (scenario b), the
with fiber optic cables that do not emit poireanimation unit and support units were modsonous smoke and transmit flames, the fire
16
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:83 K:106
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
elled. An extractor fan which would remove
In both scenarios (A and B), before setting up
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
smoke was put into place providing the same
any smoke evacuation system in the existing
1
ĠDARĠshaft
AġAMADA
YOLLARI
conditions of an air-conditioning
as in ÇÖZÜM
building
conditions,
an analysis was made
the inpatient units. When
the fans were operof smoke
density,OVER
visibility distance and the
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
ated, the concentration in these areas and that
route which smoke will follow horizontally
CUSTOM DUTIES
the velocity vectors were correctly directed 2 in case of fire.3In the second stage, the change
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
into the shaft confirmed
the
correctness
of
between parameters specified in case of set2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar
Bölümü
the solution. When it is necessary
to Üniversitesi
increaseSalihli MYO,
ting DıĢ
upTicaret
smoke
evacuation systems and the efpressure in these areas, negative results may
fects of emerging environment conditions on
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
değiştirmesi
eşyanın
from the movement
of commercial
commodities
be engendered,eşyanın
such yer
as not
beingnedeniyle,
able tobuopen
human
safety were
observed.
In the pathology
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
rd
ve malithis
fonksiyonlarının
yanında
commodities’quantity
It is are a kind of the alcoholic
fire doors. To sosyal
prevent
situation,
theönemli
airbir laboratory
as aand3value.
alternative,
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
supply should türüdür.
be adjusted
remain
lower
compound
on atostretcher
Aynı zamandato
harcamalar
üzerinden
alınan
instrument in addition
its economic, found
social andin front of the
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
than 100%. Inkurumlar
this context,
air aralıklarla
outlets alınan
andbir shaft
wastaxdefined
and
evaluated. The
vergisi gibi belirli
regular covers
basis like income
and corporate
tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
exhaust fans should
be designed
right
value
of the
stoichiometric
eşyanın gümrüğe
geldiği andainbirthe
defaya
mahsus
are collected
only once
when commodities ratio,
subject which is deolmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
place and withUsul
correct
of maddesine
air movefined
as item
theofair/fuel
ratio,
is changed when
Kanunu direction
(VUK)’nun ikinci
göre bu
the second
tax procedural
law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
ment to make smoke
evacuation possible. Air
there
is alcohol in a fire. When all the bonds
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
shafts in existing
buildings are used in this
ofThrough
components
such as carbon and hydrogen
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with
subject tocombine with
way to provideişlemlerin
minimum
disturbance
tosistematik
pafound
together incommodities
a substance,
sırasına
göre
bir
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.work,
Diğer tüm
vergilerde olduğu
Turkey and this
continuing
with operation
sequence.stoichiometric
tients from renovation
reducing
bothgibi oxygen,
reaction
is called
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
ve tahsil aşamaları
Gümrük ve Ticaret
assessment, accrualIfand
collecting
regulated
repairs within tahakkuk
the building
and modification
combustion.
there
is aarehigh
level of oxygen,
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel that
Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük
Customs and Economy
Ministry
according
costs. It is recommended
a shaft
be crecombustion
is
weak
and
whentooxygen levels
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
çözüm
customs
duties has
a different formisfrom
the
ated that is resistant
to fire doğan
for uyuşmazlıkların
120 minutes
are
lower,
combustion
stronger.
A value
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
by closing all yapıya
spacessahiptir.
on this
shaft
or uyuşmazlıkları
changofhave14.6
been
calculated
Gümrük
vergisi
to be has
resolved
administratively
in the for
first stoichiometöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
ing the windows
for 120
ric
combustion
in action
alcohol
fires. Evaluations
Ancakto be
idarifire-resistant
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively, legal
can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
minutes.
were
madeCustom,
using
separate
codes given for
Key words:
Custom
Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
each scenario. The explanations of the codes
Gümrük Uyuşmazlıkları
are below:
Scenario A :
Current situation of the pathology laboratory
Scenario A1:
Pathology Laboratory-wood furniture fire with smoke evacuation sys.
Scenario A2 :
Pathology Lab.alcohol placement of fire with smoke evacuation sys.
Scenario B :
Current situation of the intensive care unit
Scenario B1
Intensive Care unit-wood furniture fire with smoke evacuation system
17
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:83 K:106
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
to the fast fire table in NFPA99, that changes
2.2 Creating General Data for the Program
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
are time-dependent and taking the condi-
It was assumed that all the doors of the labo1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
tions of
a= 46,90000 and b= 20, the “released
ratory were open to the corridors and there
maximum
temperature
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVERvalue” was calculated
was oxygen feeding the fire in the place
using the formula: Heat= min( Qmax, a x (twhere it started. The heat and speed CUSTOM
of the DUTIES
t0)^b,
Q max=1055000 Wat.
2
Selin KILINÇ
YURTSEVER3
fires were determined as 2.5107 kg/j
value , Hatice
2
Celal99A.
Bayar Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. MaliCorrelations
Hukuk Programı Yüksek
Öğrencisi
according to NFPA
As3 Celal
flammable
maandLisans
other
values used in fire
Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
terials were limited, the flame height of the
model are below:
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
designed fire was
as 2nedeniyle,
m and
eşyanın accepted
yer değiştirmesi
bu the
eşyanın
from the movement of commercial commodities
Heat
of Combustion Hfu=2.5000 107 J/kg-fumiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
mean environment
temperature
in
both
cassosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
el,
Radiative heat fraction Rf=0.333(CIBSE
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
es was taken as
20ºC
(Anonymous
a,2009).
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Guide
E), Particulate smoke yield Ys in
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
(Shields ve Silcock,
1987). The dimensions
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
kg-particulate-smoke=0.02
/kg-fuel (CIBvergi türü olmadığından,
dış ticarete m
konuas
olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
of the CFD modelling
were
55x26x12
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus SE
are collected
once“Stoichometric
when commodities subject ratio Rox”=
GuideonlyE),
üzere clinic
alınmaktadır.
Gümrük
vergileri,
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
the dimensionsolmak
of
the
and
in
the
simuUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu 1.000000
the second itemkg-oxygen/kg-fuel,
of tax procedural law, customMass specific
kanun cells
kapsamıwere
dışındaused.
tutulmuştur.
Bu
nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
lation, 217x96x78
All
walls,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 extinction
procedures and coefficient
practises of custom
duties
are
Km
=7600.000
m2/kgsayılıand
Gümrük
Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Bu as
kanun
regulated by customs law numbered 4458.
columns, ceilings
floors
were
accepted
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük particulate-smoke,
Through this law, a systematization
been
Smokehas conversion
facBölgesine girişinden
başlayıp,
eşyayaasuygulanacak
created beginning with commodities subject to
adiabatic. Temporary
behaviors
such
temişlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik tor=10%
international trade
entering
customs
territories of
Dm
= 300
m²/kgsoot).
oluşturulmuştur.
Diğer in
tümthe
vergilerde
olduğuofgibi
Turkey and continuing with operation sequence.
perature, density
and speed
spread
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk vewith
tahsil the
aşamaları
ve Ticaret The
assessment,
accrual and
are regulated
positions
of collecting
fans were
changed in order
smoke were simulated
k-e Gümrük
turbulence
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel differential
Müdürlüğü tarafından,
Gümrük toCustoms
and Economy
Ministryeffective
according tosystem in the
measure
the
most
model (K Model).
Hyper
correcProgramı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisindenareas
doğan uyuşmazlıkların
çözüm dispersion
customs duties has
different form
from power
the
of asmoke,
their
was intion was used Gümrük
to
evaluate
of temperasüreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
sahiptir.
GümrükInvergisi
have to be and
resolved
administratively
in the first
creased
changes
between
them were obture and speed yapıya
on the
domain.
fire uyuşmazlıkları
modelöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legalin
action
be taken.analyses, there
served.
Especially
thecanCFD
ling, the solution
is time-dependent
and
when
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
was
a definite
a propellant
force to
Key words:
Custom,need
Customfor
Duties,
Custom
there is heat release, the fire source acts like a
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
expel the smoke from the prescribed exhaust
big electric heater.
addition, with the comGümrükIn
Uyuşmazlıkları
fans in all the samples applied. It was seen
bustion of wooden shaft covers in the envithat the exhaust fans alone could not extract
ronment, the fire is defined as growing from
the smoke. Therefore, to be able to create a
moderate speed to high speed (NFPA 92 B).
counter force, fans providing clean air ingress
In NFPA 99B, a rapidly developing fire is
and facing both corridors were put on one of
defined as one which can reach its maximum
the shafts. When the clean air needed to clean
combustion rate at the end of 300 seconds. A
fast developing fire was designed. According
the smoke and create airflow was positioned
18
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:83 K:106
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
close to the floor, the most effective result
psychology negatively, making them prefer
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
was achieved
to go back rather than forward as they are unĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
able to
predict 1the situation in the area that
3. EVALUATION
theyTO
cannot
see. OVER
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
DISPUTES
Scenario A: Analyzing the environment
CUSTOM DUTIES
It is assumed that exhaust fans start working
conditions of the pathology laboratory dur- 2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVERwith
immediately
the start of a fire. There
ing a fire: Visibility
distance
is
defined
as
the
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliis
Hukuk
Yüksek about
Lisans Öğrencisi
no Programı
obligation
smoke evacuation in
Celal Bayar Üniversitesi
perception distance of the 3distances
neededSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
the ‘’Fire Protection in Buildings Regulato reach the exits by individuals during a fire
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract:
CustomHowever,
duty is a kind ofin
tariff
arising
tion
2009’’.
provision
88-3, it is
eşyanın yer to
değiştirmesi
nedeniyle, bu the
eşyanın
from the movement of commercial commodities
simulation. According
NFPA standards,
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject tothat
customs
which is rooms
based on larger
those
stated
in boiler
than 2000
sosyal must
ve mali be
fonksiyonlarının
önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
visibility distance
5 metersyanında
in small
m2,
and
parking
areas
etc.,
it is necessary
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that
is a foreign
trade and
economic
policy
places, 10 meters
inAynı
large
places
andüzerinden
up toalınan
2
türüdür.
zamanda
harcamalar
instrument in addition to its economic, social and
tofiscal
extract
least on10 air changes
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
functions.smoke
Since theywith
are notatcollected
meters above the
ground
should
be clear.
Inbir regular basis like income tax and corporate tax, as
kurumlar
vergisi gibi
belirli aralıklarla
alınan
per
hour.tariff
Although
the custom
places
where analysis
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect
on expenditures,
duties
the light of these
principles,
when
precaueşyanın
gümrüğe geldiği
anda no
bir defaya
mahsus
are collected only once when commodities subject
was
conducted
smaller
than
200m2, the
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign
trade arrive atwere
the custom.
According
to
tions have been
smoke
spread
Usultaken
Kanunu against
(VUK)’nun ikinci
maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
smoke
conducted
with 10 air
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties areextraction
excluded from was
this law.
Therefore,
or dispersal, if
the visibility distance and
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
changes.
Despite evident smoke dispersal at
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
temperature values
do not exceed the secuile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
the
end of 300 seconds, the safety limit valgirişinden
başlayıp,
eşyaya evacuuygulanacak
created beginning with commodities subject to
rity limits, the Bölgesine
location
can
be
safely
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international
trade entering
customs
territories of could not be
ue
(tenability)
of the
corridors
Diğer tümfollowing
vergilerde olduğu
ated during theoluşturulmuştur.
first 48 seconds
thegibi Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other
taxes, compalsive
levels visibility
such as
reduced
below
10 meters
distance.
tahsil of
aşamaları
Gümrük ve the
Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
start of the fire.tahakkuk
At theve end
60 seconds,
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by Generalevacuation
Directorate of Customs
a part of
Smoke
madeasHukuk
with
13 air changes
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according to
smoke fell to below
2Yüksek
meters
causing
the
visProgramı
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law.resulted
Resolution process
of disputes
over
per
hour
in clear
visibility
distance
türetilmiĢtir.
doğanmeters.
uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
ibility distanceGümrük
to fallvergisinden
to 10-15
At the
up
to 25
meters
every
and room.
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process
of other
taxes. in
Customs
duty corridor
disputes
end of 72 seconds,
the laboratory
wasuyuşmazlıkları
filled
yapıya sahiptir.
Gümrük vergisi
have to be resolved administratively in the first
At
the
end inofthe300
the ceiling temöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place.
However,
case ofseconds,
disputes not being
with smoke so Ancak
that it no
met the
secuidari longer
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
perature of the laboratory and
1 depot reached
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
rity values and the visibility distance in the
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
asDisputes
high as 170°C and was seen to have exKelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
corridor wingsAnahtar
connecting
the offices fell to
Gümrük
Uyuşmazlıkları
ceeded 100°C in other office sections and
less than 10 meters. At the end of 96 seconds,
corridors (Figure 1-2-3-4). It was seen that
the whole laboratory section was under the efbutanol, propanol and methanol which can
fect of intense smoke intoxication. From this
easily ignite and swiftly burn, and formaldepoint on, there was a life-threatening situahyde gases, alcohols and ketones with a flash
tion in the laboratory. Reduction of visibility
point under 37.7°C were stored as liquids
distance to below 5 meters makes it difficult
(http://www.nbcdfw.com/).According to the
for people to reach the exits and affects their
19
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:83 K:106
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
analyses, it was seen that when the temperuids and gases above the flash point to accelGÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
ature of the storage places of the liquids in
erate the fire and explode. In this aspect, that
1
ĠDARĠ
AġAMADA
YOLLARIis
question increased above 50ºC
after
48 sec- ÇÖZÜM
the laboratory
on the ground floor of the
onds, after 72 secondsADMINISTRATIVE
it had reached 80-90ºC
clinic
with 7OVER
floors endangers the lives
SOLUTIONS
TOblock
DISPUTES
(Anonymous, 2008). That the environment
of all patients.
CUSTOM DUTIES
temperature reaches these levels causes liq- 2
3
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
2
Figure 1.
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Distance
Diğer tüm vergilerde
olduğu
gibiStarting
Turkey and
with operation
Visibility
Value
After
thecontinuing
Extractor
Fansequence.
(scenario
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Figure 2. Visibility Distance of the Current Situation (Scenario A)
20
A1)
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:83 K:106
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Figure
3. Temperature
Values
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci
maddesine
göre bu
the second
item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Figure 4. Visibility Distance Values of an Alcohol Fire With Extractor Fans (Scenario A2)
21
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:83 K:106
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
It has been shown that locating exhaust fans
from the environment with a single fan as in
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
close to the ceiling causes smoke to diffuse
scenario A cannot be considered. This situa1
ĠDARĠthan
AġAMADA
YOLLARI
and quickly fill the room rather
dilut- ÇÖZÜM
tion results
from the different stoichiometric
ing the poisonous gasses.
The required value
ratios
theOVER
combustion status effect
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TOdefining
DISPUTES
of 5 m visibility distance in small spaces
can DUTIES
of the materials defined as fuel (Anonymous,
CUSTOM
be attained by extractor fans giving 17 air 2 2011).
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
changes per hour2 or locating them near the
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. MaliScenario
Hukuk Programı
Lisans Öğrencisi
B;Yüksek
Analysis
of the environment
Celal storage
Bayar Üniversitesi
ground. The temperature of 3the
areasSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
conditions in the intensive care unit at the
was seen to riseÖzet:
significantly
48 seconds after
Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
ofmovement
fire: As
taking intensive
değiştirmesi nedeniyle,
bu eşyanın time
from the
of commercial
commodities care unit pathe fire started eşyanın
in theyerlaboratory
area. Flames
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
tients out of the environment even for a short
sosyal veareas
mali fonksiyonlarının
yanında önemli
spreading to these
will accelerate
the bir commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
time
can endanger their vital functions, it is
türüdür. Aynı
harcamalar
üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
fire with flammable
andzamanda
explosive
chemicals
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
aimed
to maintain the CO level of the enviaralıklarla storalınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
reaching flash kurumlar
point. vergisi
Theregibiisbelirli
a separate
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan ronment
an indirect tariff
expenditures,
custom
duties not affect the
at aonlevel
which
does
eşyanın
gümrüğe geldiğiwhere
anda bir samples
defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
age area in the
department
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi patients.
to foreign tradeExisting
arrive at the custom.
According to
environment
conditions
embedded in paraffin
kept.
When
Usul Kanunublocks
(VUK)’nunare
ikinci
maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, where
duties arethere
excluded
this law. Therefore,
is from
no smoke
evacuation system,
paraffin is exposed
to heat,usulitvefirst
becomes
gümrük vergilerinin
uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun state
regulated
law numbered
thatbyatcustoms
60 seconds
from 4458.
the start of a fire,
liquid, then steam
or gas
burns.Türkiye
Thereile dış ticarete
konuand
olan eşyanın
Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak smoke
created beginning
with
commodities
subject
to
covers the whole intensive
care unit
fore, there is aişlemlerin
need for
thesegöre
storage
sırasına
bir areas
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi and
Turkey and continuing
with operation distance
sequence.
the visibility
to less than
to be designed gümrük
as a separate
re-tarh, Like reduces
vergisinde decompartment
zorunlu aşamalar olan
all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret 5assessment,
collecting
are regulated
meters.accrual
At and
150
seconds
the temperature
sistant to fire for
at leastbağlı
120ayrıminutes
Bakanlığı’na
bir kuruluşwith
niteliği at
olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük has
Customs
and determined
Economy Ministrytoaccording
been
reachto150ºC. When
least 6 air changes
per
hour.In
the
scenario
of tarafından
Programı
Yüksek
Lisans
Selin KILINÇ
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
doğan uyuşmazlıkların çözüm the
customs
duties has a different
form 120ºC,
from the serious skin
temperature
exceeds
a fire starting Gümrük
due tovergisinden
the ignition
of alcohol
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
uyuşmazlıkları
have to occur.
be resolvedWhen
administratively
first is less than
burns
waterin the
vapor
compounds thatyapıya
are sahiptir.
kept inGümrük
in thevergisi
corridor
in
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak section,
idari
aşamada
solved administratively,
legal action
can be taken.
10%
of the whole
volume,
respiratory tract
the same laboratory
becauseçözümlenemeyen
the spe1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words:
Custom Duties,
Custom
burns
and Custom,
skin burns
are observed
(Anonycific weight of alcohol is heavier than that of
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
mous, 2013). If the human body temperature
Gümrük
Uyuşmazlıkları
air, it came down
to floor
level making smoke
reaches 44.8ºC, painful superficial burns ocevacuation difficult and in the same way, at
cur (Shen, 2003). This shows that the envithe end of 150 seconds the smoke could not
ronment conditions are well below the safety
be brought under safe limit conditions. The
limit values. With the onset of fire, the activavisibility distance of 5m for small areas could
tion of one air conditioning shaft connected
be reached when smoke evacuation was apto a smoke evacuation system opening on to
plied with 17 air changes per hour. However,
the full significance of dispersal of the smoke
the intensive care unit was seen to quickly
22
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:83 K:106
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
disperse smoke and at the end of 150 seconds
into sub-compartments which are resistant to
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
the toxic effect of the smoke was below the
fire for at least 2 hours and are impermeable
1
AġAMADA
YOLLARI
limit value. As the intensiveĠDARĠ
care unit
is di- ÇÖZÜM
to smoke.
If there
is more than one intensive
vided into two compartments
and the rooms
careTO
unit
on the same
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
DISPUTES
OVERfloor, each unit needs
facing the patient treatment section are closed
to be designed as a lateral shelter area for the
CUSTOM DUTIES
with doors which do not allow smoke to per- 2 other one. Taking
into consideration that if
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
meate, the smoke
evacuation reaches the
the fire cannot be brought under control on
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal
Bayar Üniversitesi
DıĢ Ticaret
Bölümü
safety limit value faster. Thus,
fewer
patientsSalihli MYO,
the same
floor
and smoke spreads to these arare affected by the smoke (Figures 5-6). Aceas, each unit should have direct access out
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın
yer in
değiştirmesi
bu eşyanın
the building.
movement of commercial
cording to NFPA
101,
cases nedeniyle,
where intenoffromthe
This iscommodities
possible only when
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve maliin
fonksiyonlarının
önemli bir
commodities’quantity
value.
It is are a kind
of or fire doors
sive care is provided
a singleyanında
intensive
the
units are onandthe
ground
floor
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
care unit on one
floor,
it should
beüzerinden
divided
open
onintoaddition
ramps
patient
türüdür.
Aynı zamanda
harcamalar
alınan
instrument
to itsfor
economic,
social evacuation.
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Figure 5. Visibility Values of 150 sc
23
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:83 K:106
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından,
dış ticarete
konu olan
an indirect tariff
on expenditures,
custom duties
Figure
6. Tempeture
Values
of 150
sc
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
In the evaluation
the effects
on human
at a hospital
it was
determined
gümrükof
vergilerinin
usul ve uygulama
esasları 4458 ed
procedures
and practises
of custom
duties are that the last
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
health according
to the
results:
a
patient
was
from
a clinic on the
ile dış ticarete
konuCO
olan eşyanın
Türkiyein
Gümrük
Through this
law,evacuated
a systematization
has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
fire in the intensive
unit göre
underbirnormal
floor 40
after
the fire
işlemlerin care
sırasına
sistematik 7th
international
trademinutes
entering customs
territories
of started, and
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
conditions, COgümrük
expression
at a value of 700evacuation
of all the patients on the 3rd floor
vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
1100ppm has been
observed.
This value protook
26 minutes (Anonymous c, 2009).In the
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
Müdürlüğü tarafından,
Gümrük case
Customs
Economy
according
duces symptoms
such
as headache,
reddenof
aandhospital
fire
occurred in 2010,
Programı
Yüksek
Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisanswhich
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
of
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan
uyuşmazlıkların
çözüm
customs
duties
has
a
different
form
from
the evacuated in
ing, nausea, dizziness, weakness, irritability,
all patients on the 7th floor were
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıyaand
sahiptir.
vergisi pain
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively
in the (Şimşek,
first
unconsciousness,
leg Gümrük
and chest
in
approximately
15 minutes.
2013).
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal action
can be taken.
patients with previous
heart aşamada
disease or
vascuAfter
being exposed
to smoke
for 30 minutes,
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words:
Custom, Custom
Duties,
Custom of 1400 ppm
lar obstruction and fatal results (http://www.
loss
of movement
up to
a value
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
thehindu.com).Gümrük Uyuşmazlıkları
is experienced and continuation of the fire
reaching a value of 2500 ppm will inevitably have fatal results (Poh, 2010). Therefore,
there must definitely be a mechanical smoke
evacuation system in patient areas and on
all escape routes. One smoke extraction fan
directed to the air conditioning shaft in both
the pathology laboratory and the intensive
4. CONCLUSION
When there is no smoke evacuation system,
at 60 seconds after fire breaks out, smoke has
been seen to reach such a level that it prevents
perception of escape routes and creates negative effects. In a report of a fire drill conduct24
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:83 K:106
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
care unit worked sufficiently well to disperse ter, an explosion may occur. Therefore, as deGÜMRÜK
VERGĠSĠ
fined in NFPA 45 5.1.4., the unit needs to be
smoke from the environment.
However,
thisUYUġMAZLIKLARININ
1
YOLLARI
equipped
with a non-water gas extinguishing
does not meet the conditionĠDARĠ
of 10 AġAMADA
air chang- ÇÖZÜM
help bring
the fire under control in a
es per hour defined by
the regulations. In
the system
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO to
DISPUTES
OVER
short time. Deficiencies determined in buildevent that alcohol evaporates and mixes
with DUTIES
CUSTOM
the environment air, fans providingSelin
at least
17 ings and the necessary precautions to be taken
KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
air changes are needed
to provide adequate ex- are shown in Table 1. Therefore, to reduce
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihlithe
MYO,risks,
DıĢ Ticaret
Bölümü
pathology
laboratories which carry
traction.
immediate
fireis arisk
be designed to
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari anAbstract:
Custom duty
kind ofshould
tariff arising
Therefore, smoke
laboratories
eşyanın extraction
yer değiştirmesi innedeniyle,
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
besubject
distant
from intensive care units and clinmiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
to customs which is based on those
needs to be more
powerful
compared
to
other
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
ics.
Thus locating pathology laboratories in a
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
areas and it needs
to
be
applied
from
at
least
2
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
block
independent from other units could be
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
points. In intensive
care units, the conditions
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir anregular
basis with
like income
tax and corporateof
tax,the
as bed units by
option
connections
vergi
türü
olmadığından,
dış
ticarete
konu
olan
an
indirect
tariff
on
expenditures,
custom
duties
of least air change
which are defined for the
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus covered
are collected
only once when
subject
tunnels.
Thecommodities
doors opening
to the tunolmak
üzere
alınmaktadır.
Gümrükany
vergileri,
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
management ofUsullocations
not
using
comKanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu nel
the connecting
second item of taxthe
procedural
law,
custom
two units should be selfkanun are
kapsamı
dışında
tutulmuştur.
BuInnedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
bustible chemicals
seen
to
be
valid.
the
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 opening
procedures and
and practises
of custom duties
are
smoke-proof
in order
to prevent
Kanunu’nda
Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
evacuation of sayılı
hotGümrük
smoke,
thedüzenlenmiştir.
environment
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük smoke
Through spreading
this law, a systematization
has been
when evacuation
is taking
Bölgesine girişinden
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
temperature decreased
but başlayıp,
the temperature
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik place.
international
trade entering
customs territories
of
These
are important
precautions
to be
oluşturulmuştur.
Diğer the
tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
could not be brought
below
safe location
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, taken
Like all
taxes,tocompalsive
levels the
such risks
as
inother
order
eliminate
caused by
tahakkuk
tahsil of
aşamaları
Gümrük
ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
limit values with
theve use
smoke
evacuaBakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan smoke
by General
Directorate
of Customs7).
as a part of
and
fire
(Figure
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
tion systems. ItGümrükler
was concluded
that
asSelin
smoke
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution process of disputes over
Figure7.
Patology-Hospital Connection
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
evacuation is necessary
to increase
visibility
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
sahiptir. Gümrük
vergisi ituyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
distance, it is yapıya
appropriate
to apply
in coröncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak areidari
aşamada
solved administratively, legal action can be taken.
ridor sections that
used to
reach çözümlenemeyen
exits but.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
it is not cost-effective and does not produce
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
positive resultsGümrük
in areas
such as storage areas.
Uyuşmazlıkları
To provide secure environment conditions,
smoke evacuation alone is not enough. It is
important to design systems which combine
fire extinguishing systems and smoke detec- Necessary precautions to be taken within
tors which activate when smoke reaches the pathology laboratories have been defined.
ceiling after the outbreak of fire. When some In the design of these areas, as in any place
compounds in the chemical store contact wa- with laboratory the risk of explosion one side
25
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:83 K:106
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
should definitely have thin walls which can
doors. In addition, where these compounds
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
be opened to the external
environment.
All UYUġMAZLIKLARININ
and gases are stored in a small space, extrac1
ĠDARĠ
AġAMADA
ÇÖZÜM
YOLLARI
storage areas can be considered as an archive
tor fans
should be located close to the ground.
ADMINISTRATIVE
TO DISPUTES
OVER
room and to prevent the
spread of fire it isSOLUTIONS
recSamples
kept in flammable
fluids should also
ommended that all samples in paraffin
wax DUTIES
be stored separately in places with the same
CUSTOM
blocks should be stored in places Selin
withKILINÇ
fire- 2,
3
features
as mentioned
Hatice
YURTSEVER
above. If all these pre-
Celal each
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Ens. Malicautions
Hukuk Programı
Öğrencisican be kept in the
proof cupboards 2and
storage
areaBilimler
should
are Yüksek
taken,Lisans
samples
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
be separated with fire resistant smoke-proof
same block as polyclinic units.
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Tableeşyanın
1. Fire
Safety Measurements Have
to be Taken at Laboratory and
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Intensive Care
Unit
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Fire safety regulation
Horizontal
evacuation area
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın
gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Intensive care
unit
It mustVergi
designed
as an trade
independent
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri,
to foreign
arrive at the compartment
custom. Accordingarea
to
PathologyUsul
lab.
Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları
4458compartments
procedures and
practises
of custom
duties are
Fire safety regulation
Fire
design
about
fire spread
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış
ticarete konu olan eşyanın TürkiyeItGümrük
Through
law, a systematization
has been
Intensive care
unit
is designed
as anthis
independent
compartment
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
sırasınaOffices,
göre work
bir places
sistematik
international
customs
of compartment
Pathologyişlemlerin
lab.
and storage
areastrade
areentering
designed
as territories
a separate
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan
tarh, resistant
Like allinother
taxes, compalsive
levelsshafts
such as
Fire safety regulation
Smoke
vertical&
horizontal
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Intensive care
Buunit
çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Hukuk All
Smoke
barriers
were
placed
between
each
floor
in Mali
allaccording
shafts.
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs
and Economy
Ministry
to shaft doors
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine materials
uygun olarak are
yürütülmektedir.
Customs
Law.
Resolution
disputes
over
replaced by at least 90 minutes fire and smoke-resistant material.
PathologyGümrük
lab. vergisinden doğan uyuşmazlıkların
türetilmiĢtir.
çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Fire safety regulation
Fire ladders provisions
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Intensive care
A ramp
opened outdoor
is designed
suitable
for stretcher
Ancakunit idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal action
can be taken.evacuation
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Pathology lab.
Escape fire door
opening
direct
to outside
Key designed
words: Custom,
Custom
Duties,
Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Fire safety Regulation
Electrical system
Gümrük Uyuşmazlıkları
Intensive care unit
Pathology lab.
All electrical wiring replace with halogen free cables
Fire safety regulation
Smoke control system in compartment
Intensive care unit
Pathology lab.
Exhaust fans arranged at each compartment controlled by the automation
independent of the general vent. System and windows in the shaft closed, 120
minutes fire resistance is provided.
Fire safety regulation
Fire extinguishing systems provisions
26
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:83 K:106
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Intensive care unit
Pathology lab.
Fire safety regulation
Pathology lab.
GÜMRÜK
VERGĠSĠ equipped
UYUġMAZLIKLARININ
The compartment
with Auto Fm 200 gas extinguishing systems.
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Explosive & flammable gas.
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES OVER
It should be taken out of building.
Fire safety regulation
Intensive care unit
CUSTOM
DUTIES
Does the Interior
finishes provide fire resistance?
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Suspended ceiling linings and interior doors replaced with nonflammable
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı
Yüksek Lisans Öğrencisi
materials.
Pathology lab.
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Fire safety regulation
Özet: Gümrük
Relationship of compartment with
vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract:
Custom duty
is a kind of tariff arising
dangerous
places
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden
ekonomik, smoke-tight
subject to customs
is shafts.
based onThis
thosecompartment
90 min.alınan,
fire resistant&
doors which
used in
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Intensive care
unitve ekonomi politikası
designed
and horizontally
far away
from
dış ticaret
aracıvertically
olan bir vergi
tariff that is a foreign
trade distance,
and economic
policyplaces risk of
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrumentexplosion.
in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibiLaboratory
belirli aralıklarla
bir should
regular
like income
and corporate
tax, as be moved to
andalınan
storage
bebasis
taken
out oftax
building
or should
Pathology
lab.türü olmadığından, dış ticarete konu olan
vergi
an indirect tariff on expenditures, custom duties
inpatient
or an independent
building part.
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya
mahsus floors
are collected
only once when commodities
subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
NOTE: This study
has been
önlenmesi
amacıyla
yangına karşı
kanun kapsamı
dışında prepared
tutulmuştur. Buunder
nedenle,
duties
are excluded from
this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Uludağ Üniversitesi
scientific
project
alınacak
önlemlerin
belirlenmesine
yönesayılı Gümrük
Kanunu’ndaresearch
düzenlenmiştir.
Bu kanun
regulated
by customs
law numbered
4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
(BAP)-(UAP(M)
2011/67)
Due toeşyaya
the uygulanacak
contrilik beginning
rapor, Uludağ
University,
Bölgesine
girişinden. başlayıp,
created
with commodities
subject to Bursa
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
bution of our work,
thanks
to tüm
thevergilerde
Uludağ
Unioluşturulmuştur.
Diğer
olduğu
gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
C., (2009).
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, ANONYMOUS,
Like all other taxes, compalsive
levels such as Uludağ Üniversity Scientific
Research
tahakkuk
ve tahsil Department.
aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
versitesi
Tıp ofFakültesi
Hastanesi
yangın
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General
Directorate
Customs as a part
of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans
REFERENCES
tatbikatı
gözlem
veofTezinden
sonuçları,
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over Bursa
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
ANONYMOUS,
Laboratory
Safety ANONYMOUS,
(2011). inBuji
yapıya(2008).
sahiptir. Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively
the firstile ateşlemeli
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Handbook.Ancak
McMaster
University
Hamilmotorlarda
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively, (bam)
legal actionyanma
can be taken.ve emisyonla,
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
ton, Ontario
Üniversitesi
ders
notları.Sakarya,
KeySakarya
words: Custom,
Custom Duties,
Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
http://www.sahakk.sakarya.edu.tr.Erşim
Gümrük Uyuşmazlıkları
ANONYMOUS, A., (2009). CFPA-E Guidetarihi:08.012016
line, http://cfpa-e.eu/cfpa-e-guidelines/
guidelines-fireprotection - form/. Erişim ANONYMOUS, (2013). The patient is on fire!
Tarihi:10.12.2015
A surgical fires primer, NewYork,http://
www.mdsr.ecri.org. 08.12.2015
ANONYMOUS, B., (2009). Bursa Şevket
Yılmaz Devlet Hastanesi’nde meydana HARRINGTON, J. M., SHANNON, H. S.,
gelen yangın sebebiyle oluşan tahribatın
(1977). Survey of safety and health care
27
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:83 K:106
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
in British medical Laboratories, British PROULX, G., (2002). Evacuation planning
GÜMRÜK
VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Medical journal, 5;1(6061):
626–628
for occupants with disability, Internal reĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
port
no.843,1NRC-CNRC, Ottowa
JEGATHESAN, C.S.C., LIM., (1998). SafeSOLUTIONS TO DISPUTES OVER
ty In Pathology ADMINISTRATIVE
Laboratorıes, Malaysian
SHEN, T, S., (2003). Building planning evalCUSTOM DUTIES
J Pathol. Institute for Medica Research,
uations for emergency evacuation, Dok2
3
Selin KILINÇ , Haticetora
YURTSEVER
Kuala Lumpur, Malaysia, 10:1–5
Tezi, Worcester
Polytechnıc Instıtute,
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
U.S.A
Bayar Üniversitesi
Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
POH, W., (2010). Tenability3 Celal
inbuilding
fires:
Limits and design criteria, Fire. Aus- SHIELDS, T.J., SILCOCK G.W.H., (1987).
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
fromBuildings
the movement of
commercial
tralia,
https://www.engineersaustralia.
and
fire. commodities
Longman Scientific
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
It is are a kind of
org.12.02.2016
&Technical,and value.http://www.nbcdfw.com.
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
12.02.2016
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument
in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
28
TMD
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
TEKİRDAĞ KENT HALKININ PARKLAR HAKKINDAKİ
GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ1
DETERMINATION OF OPINIONS OF PEOPLE ABOUT
PARKS IN TEKIRDAĞ
Elif Ebru ŞİŞMAN1, Murat ÖZYAVUZ1
Namık Kemal Üniversitesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü,
Tekirdağ / Türkiye
1
Öz: Bu araştırma, Tekirdağ kent halkının kent merkezinde bulunan parklar hakkındaki görüşlerinin
belirlenmesi amacı ile yapılmıştır. Bu amaçla tesadüfen
seçilen 150 kişi ile karşılıklı görüşme şeklinde birebir
anket yapılmıştır. Yapılan anket çalışmasına göre kent
halkının büyük bir kısmı (%73) rekreasyonel alanlara
gittiklerini belirtmişlerdir. Katılımcıların %33’ü parklardaki kullanımları yeterli bulurken, %29’u kısmen
yetersiz, %38’si ise yetersiz bulmuşlardır. Yetersiz
bulunan kullanımlar sırası ile oturma alanları, yürüyüş
yolları, spor alanları, hizmet alanları (yiyecek içecek
vb.) ve servis alanlarıdır (otopark, wc vb.).
Abstract: The aim of this research is determination
of the opinions of the people lived in Tekirdag about
urban public parks in the city center. For this aim, the
surveys in the form of face to face interviews were
conducted with randomly selected 150 people. According to the results of these surveys, the majority
of the urban population (73%) stated that they go to
recreational areas. While the 33% of the participants
pointed out as adequate the usages in the parks, 29%
of them pointed out as partially insufficient and the
others (38%) expressed as insufficient. Insufficient
usages in the parks are sitting areas, walking paths,
sports fields, service areas (café, catering etc.), and
service areas (parking, toilet, etc.).
Anahtar Kelimeler: Rekreasyon, Yeşil Alan, Anket,
Park, Tekirdağ
Key Words: Recreation, Green Area, Survey, Park,
Tekirdag
Doi: 10.17365/TMD.2016716520
(1) Sorumlu Yazar: Murat ÖZYAVUZ, Namık Kemal Üniversitesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi
Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Tekirdağ / Türkiye mozyavuz@gmail.com Geliş Tarihi / Received: 01.12.2016 Kabul
Tarihi/ Accepted: 19.03.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application)
Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
29
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:87 K:05
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
1. GİRİŞ
durum, yaş ve eğitimin önemli bir etkiye sahip
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
olduğunu belirlemişlerdir. Benzer bir çalışma
Kentleşme ile birlikte parklar, çocuk oyun alanları
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
olarakYOLLARI
Oğuz 2000’
de yapmış olduğu çalışmada
ve spor alanları gibi kentsel açık yeşil alanların
yaş TO
ve eğitim
durumunun
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
DISPUTES
OVER park seçiminde etkili
önemli parçaları giderek
azalmaktadır. Kent inolduğunu vurgulamıştır.
CUSTOM DUTIES
sanının kentleşmenin getirdiği olumsuzluklardan
3
Selin KILINÇ
YURTSEVERamaç,
arınmak, kaliteli bir yaşam sürdürebilmesi
için 2, Hatice
Bu çalışmada
parkların mevcut hali ile
2
Celal olan
Bayar Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Malikullanıcıların
Hukuk Programı Yüksek
Lisans Öğrencisi
önemli bir yere sahip
bu3 mekanların
sayısı
ihtiyaçlarına
ne ölçüde cevap verdiCelal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
kadar sunduğu hizmetlerle de yeterli olması gerekir. ğinin ortaya konulması ve belirlenen eksikliklerin
Özet: Gümrük
vergisi,
gümrüğe tabi
olan ve
ticari giderilmesine
Abstract: Custom duty
is a kind
of tariff arising
Rekreasyon; kişilerin,
günlük
yaşamın
sıkıcı
yönelik
önerilerin
geliştirilmesidir.
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
veya değeri
üzerinden ve
alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
monotonluğundan
kurtulup,
bedensel
zihinsel
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir 2.commodities’quantity
value. It is are a kind of
MATERYALandYÖNTEM
olarak serbest dış
zamanlarını
çeşitli
ticaret ve ekonomi
politikasıaktivitelerle
aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
geçirmesi şeklinde
(Özkan,
2001;
anatheymateryalini
kudolaylıtanımlanabilir
bir vergi türü olan gümrük
vergisi,
gelir ve Araştırmanın
fiscal functions. Since
are not collected Türkiye’nin
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Koç ve Şahin 1999).
Serbest
zamanın
dinlenme,
41º
34´ 52”custom
- 40ºduties
52´ 53” - 41º 35´
vergi türü
olmadığından,
dış ticarete
konu olan zeybatısında,
an indirect tariff on
expenditures,
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
eğlenme ve kendini
geliştirme
üçvergileri,
önemli
– 40º
enlemleri
ile 28º 09´
olmak üzere
alınmaktadır.gibi
Gümrük
Vergi 28”
to foreign
trade32´
arrive23”
at the kuzey
custom. According
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
fonksiyonu vardır.
2007).tutulmuştur. Bu nedenle, 14”
42´ 42”
28ºlaw.08´
34” – 26º 54´ 24”
kanun(Zorba,
kapsamı dışında
duties- 26º
are excluded
from–this
Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
doğu
boylamları arasında, 6.313 km² yüzölçüGümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Parklar, kentlerinsayılı
çeşitli
semtlerine ve çevrelerine
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
müne
sahip Tekirdağ ili, merkez Süleymanpaşa
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya olanağı
uygulanacak
created beginning with commodities subject to
yapılmış, sakinlerine
aktif
ve
pasif
eğlence
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik ilçesinde
international bulunan
trade enteringpark
customs
territories oluşturmaktadır
of
alanları
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde
sunan sosyal yeşilliklerdir
(Tanrıverdi,
1987).olduğu
Kentgibi Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, (Şekil
Like all1).
otherKent
taxes, halkının
compalsive levels
as
kentsuchmerkezinde
bulutahakkukbüyüklükleri,
ve tahsil aşamalarıbulundukları
Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
içerisindeki parklar
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan nan
by General
Directorate
of Customs
as a part of belirlenmesi
parklar
hakkındaki
görüşlerinin
1
Bu çalıĢma,
Celal
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Genel
Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
kent bölümü ve Gümrükler
içerdikleri
rekreasyonel
aktiviteye
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process of disputes
over
için
yapılan
bu
çalışmada
Süleymanpaşa
ilçesine
türetilmiĢtir.
göre; cep, mahalle,
semt,
kent, bölge
parkı ve park
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
2014of yılı
Dayalı
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir ait
process
other Adrese
taxes. Customs
duty Nüfus
disputes kayıt sistemi
yollar olarak sınıflandırılabilir
2001).
yapıya sahiptir. Gümrük(Özkan,
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
(182.522
kişi)
dikkate
alınarak, 150 kişi
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. verileri
place. However,
in the case
of disputes
not being
Paklardaki aktivite
çeşitliliği
çevre ve
Ancak
idari bulundukları
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
ile karşılıklı görüşme yöntemi1 ile birebir anket
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
hizmet ettikleri halkın sosyal, ekonomik ve kültür
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
yapılmıştır. Çalışma kapsamında, görüAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, çalışması
Disputes
durumu ile yakından
ilgilidir.
Kentsel
tasarımda,
Gümrük Uyuşmazlıkları
şülecek denek sayısının belirlenmesinde, oransal
toplumun değer yargılarını, gereksinimlerini ve
örnek hacmi formülü kullanılmıştır (Miran 2002).
taleplerini yansıtan ve karşılayan standartların
belirlenmesi gerekir (Uzun ve Altunkasa, 1991).
Yılmaz et al. (2007), yapmış oldukları anket çalışmasında kent parklarının kullanımında cinsiyet ve
gelirin önemli bir etkisi olmadığını, ama medeni
(1)
30
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:87 K:05
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Yukarıdaki formülde; n= Örnek hacmi; N=
formları ile yerinde anket tekniği uygulanmıştır.
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
Araştırma kapsamına giren bölgedeki nüfus saAnket çalışması kentin genelinde yer alan farklı
1
ĠDARĠ AġAMADA
YOLLARI
yısı = Varyans; araştırmada maksimum
örnek ÇÖZÜM
özelliklerdeki
parklarda
yürütülmüştür. Anket 3
hacmine ulaşılmak istenmesinden
dolayı örnek
bölümden
oluşturulmuştur.
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER Birinci bölümde ankete
büyüklüğünün mümkün olduğu kadar büyük
katılanların kişisel bilgilerini elde etmek amaçlı
CUSTOM DUTIES
olmasını sağlayan, p(1-p) çarpımında en büyük 2 5, ikinci bölümde,
ankete katılanların serbest
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
değeri verecek olan2 p=0.50 değeri kabul edilmiştir.
zamanlarını nasıl değerlendirdiklerine yönelik
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi
DıĢ Ticaret
Yüz yüze görüşme yoluyla sorgulamanın
dahaSalihli MYO,
4, son
olarakBölümü
rekreasyon alanlarının kullanım
güvenli ve hızlı olması (Gold, 1980; Oğuz, 2000,
durumlarını değerlendiremeye yönelik olarak 6
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın nedeniyle,
yer değiştirmesi standart
nedeniyle, bu
eşyanın
from the üzere
movement
of commercial
commodities
Uslu ve ark., 2008)
anket
olmak
toplam
15 soru
sorulmuştur.
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Şekil
1.
Çalışma
Alanı
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna başvurulabilmektedir.
3. ARAŞTIRMA
BULGULARI
bulunmazken, en çok park ve 1çocuk oyun
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
ise
Hürriyet ve 100.Yıl mahallelerindedir
Gümrük
Uyuşmazlıkları
Tekirdağ merkez
Süleymanpaşa
ilçesinde bu-
alanı
(Şişman ve Özyavuz 2010). Kent halkının parklarla
ilgili görüşlerinin belirlenmesi için yapılan anket
çalışması bu parklarda yürütülmüştür.
lunan toplam 52 adet farklı niteliklerde park
bulunmaktadır.
Yapılan değerlendirmelerde Tekirdağ merkez ilçede yer alan en büyük park (15.314 m2) Hürriyet
mahallesinde bulunan Barış ve Özgürlük Parkı’dır.
Eskicami ve Ortacami mahallelerinde park alanı
3.1 Anket Sonuçlarının Değerlendirilmesi
Tekirdağ’da bulunan parkların rekreasyonel kullanım durumunun belirlenmesine yönelik olarak
31
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:87 K:05
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
yapılan bu çalışmada anket yapılan 150 kişiye ait
gruba dahil edilmesidir. Ankete katılanların ortaGÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
kişisel özellikler Tablo 1’de verilmiştir. Ankete
lama gelir seviyelerinin ise % 58’ lik bir oranla
1
AġAMADA
YOLLARI
katılan erkek ve kadın sayısıĠDARĠ
birbirine
yakın ÇÖZÜM
genelde
500-1000
TL olduğu görülmektedir.
orandadır. Yaş grubu olarak
en büyük oranın
30
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
DISPUTES OVER
3.2 TO
Ankete
Katılanların Serbest Zamanlarını
yaş ve üzerinde olduğu görülmektedir. Eğitim
CUSTOM DUTIES
Değerlendirmeleri
durumları değerlendirildiğinde %62’sinin lise 2
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
mezunu olduğu, sadece
% 3’lük bir bölümünün
Katılımcılara günde kaç saatlerini serbest zaman
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi
DıĢdeğerlendirdikleri
Ticaret Bölümü
okuma yazmasının olmadığı görülmüştür.
Mes-Salihli MYO,
olarak
sorulduğunda %34’ü 4
lek grubu değerlendirmesinde ise en fazla oran
saat ve üzeri cevabını verirken, % 11’ i ise 1 saat
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın Bu
yer oranın
değiştirmesi
nedeniyle, bu eşyanın ve
from
the movement
of commercial
commodities belirtmişlerdir
%42’i ile işsizlerdir.
yükselmesindeki
daha
az bir zaman
ayırdıklarını
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
ve mali fonksiyonlarının
yanında önemli
commodities’quantity
and value. It is are a kind of
en önemli unsursosyal
ev hanımları
ve öğrencilerin
bu bir (Şekil
2).
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir.
Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have to Değerlendirmesi
be resolved administratively in the first
Şekil
2.
Günlük
Serbest
Zaman
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
32
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:87 K:05
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Tablo 1. Katılımcıların Bireysel Özellikleri
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Katılımcıların özellikleri
%
n Kişi sayısı
51
49
77
73
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 (Toplam
150)
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Cinsiyet
ErkekDUTIES
CUSTOM
Kadın
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Yaş
20 ve altı
11
16
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
20-30 from the movement
19 of commercial
28 commodities
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject
to
customs
which
is
30-40
29
44based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
21 trade and31economic policy
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir 40-50
vergi
tariff that is a foreign
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden
alınanüzeri instrument in addition
social and
50ve
21 to its economic,
31
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi
gibi belirli aralıklarlaOkuryazar
alınan bir değil
regular basis like2income tax and3 corporate tax, as
Eğitim
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
3 once when commodities
5
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defayaOkuryazar
mahsus
are collected only
subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, İlkokul
Vergi
to foreign trade18
arrive at the custom.
27 According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
second item of tax procedural law, custom
Ortaokul the
14
21
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
Lise procedures and41practises of 62
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Yüksekokul
21
32
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
beginning with commodities subject to
Meslek
İşsiz* created
28
42
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
13
19
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu İşçi
gibi
Turkey and continuing
with operation
sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olanMemur
tarh,
Like all other 15
taxes, compalsive
22 levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
18
27 as a part of
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliğiEmekli
olan
by General Directorate
of Customs
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
Maliye
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs
and
Economy
according
Serbesttarafından
m.
25Yüksek Lisans
37 Tezinden
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ
hazırlanan
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process of
disputes over
türetilmiĢtir.
Çiftçi customs duties 2has a different3 form from the
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Gelir
≤500TL have to be resolved
20 administratively
30 in the first
yapıya sahiptir.
Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place.
However,
in
the
case
of
disputes not being
500-1000
39
58
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1000-1500
27
40
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Custom
1500-2000Key words: Custom,
9
14Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
2000≥
5
8
Gümrük Uyuşmazlıkları
*Ev hanımları ve öğrencilerde bu gruba dahil edilmiştir.
Serbest zamanın değerlendirme şekli ile ilgili
değerlendirmede % 29’ luk bir oranla Sosyalkültürel amaçlı değerlendirmenin ağırlıklı olduğu
görülmektedir (Şekil 3). Bunu daha sonra sırası
ile ev, alışveriş merkezleri ve açık yeşil alanlar
takip etmektedir.
33
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:87 K:05
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi
gibi belirli
aralıklarla Zamanın
alınan bir
regular basis like income Şekli
tax and corporate tax, as
Şekil
3. Serbest
Değerlendirme
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
üzere
alınmaktadır. Gümrük
vergileri, Vergi sırası
to foreign
at theaçık
custom.
Accordinggezinmek,
to
Park alanlarına olmak
gitme
alışkanlığı
olup olmadığı
iletrade
% arrive
44 ile
havada
% 33
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kapsamıevet
dışında
tutulmuştur.
Bu nedenle, ile
duties
are yeşilliği
excluded from
this law. dinlenmek,
Therefore,
sorusuna % 73 kanun
oranında
cevabı
verilmiştir
su ve
izleyerek
% 24 spor
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
(Şekil 4).
21 birlawşeyler
yemek
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun yapmak,
regulated by%customs
numbered
4458. ve % 8 diğer
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
izlemektedir
(Şekil
5).to Buradan park
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak yanıtları
created beginning
with commodities
subject
Park alanların kullanım
amaçlarını
işlemlerin
sırasına
göre belirlemek
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
öncelikli
olaraksequence.
sosyalleşmek arkaoluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi alanlarının
Turkey and continuing
with operation
amacı ile sorulan
soruya
lik aşamalar
bir oranla
gümrük
vergisinde%57
de zorunlu
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret daşlarla
assessment,buluşma
accrual andamaçlı
collecting kullanıldığı
are regulated söylenebilir.
arkadaşlarla buluşmak
yanıtı
verilmiştir.
Bunuolan by General Directorate of Customs as a part of
Bakanlığı’na
bağlı ayrı
bir kuruluş niteliği
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Şekil 4. Rekreasyon Alanlarına Gitme Alışkanlığı Durumu
34
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:87 K:05
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır.
Gümrük
Vergi Kullanım
to foreign trade
arrive at the custom. According to
Şekil
5. vergileri,
Parkların
Amacı
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin
ve uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
3.3 Parkların Kullanımı
İle usul
İlgili
Değerlendirme
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Katılımcıların büyük
6).
Katılımcıların
alanlarına
sıklıklarına
Bölgesineçoğunluğunun
girişinden başlayıp, kent
eşyayamerkeuygulanacak
created
beginning with park
commodities
subject geliş
to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
zindeki bu alanlara
yürüyerek
gittiklerini
bakıldığında
büyük
çoğunluğun
oluşturulmuştur.
Diğer(%
tüm47)
vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing
withbir
operation
sequence. (%39) haftada
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
belirtmelerinin tahakkuk
yanı sıra,
ulaşımda
bir
geldiğiaccrual
görülmektedir
ve tahsil
aşamaları toplu
Gümrük taşım
ve Ticaret
assessment,
and collecting are(Şekil
regulated7).
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
araçları ve özel araçlar
daGenel
kullanılmaktadır.
(Şekil
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Şekil 6. Park Alanlarına Ulaşım Aracı Tercihi
35
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:87 K:05
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından,
dış
ticarete
konu
olan
an indirect
on expenditures, custom duties
Şekil 7. Park Alanlarına
GeliştariffSıklığı
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu
ikinci
maddesine
göre bu lirlemek
the second amacı
item of tax
law, custom
Park alanları özellikle
yaz(VUK)’nun
aylarında
yoğun
olarak
ileprocedural
yönlendirilen
soruya % 46 ile
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük
vergilerinin usul ve
procedures
and practises
of verilmiştir
custom duties are
kullanılmaktadır.
Kullanıcıların
dauygulama
%55’iesasları
park4458 akşam
saatleri
cevabı
(Şekil 9). Bunun
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete
konuçok
olan eşyanın
Türkiye Gümrük nedeni
Through olarak
this law,parkların
a systematization
has been
alanlarını yaz aylarında
daha
kullandıklarını
yaz aylarında
daha yoğun
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
belirtmişlerdir (Şekil
genellikle
serin olan
işlemlerin8). Park
sırasına alanlarının
göre
bir günün
sistematik kullanımı
international ve
tradesıcak
enteringnedeni
customs ile
territories
of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
hangi bölümünde
daha
yoğunde kullanıldığını
be-tarh, akşam
tercihlevels
edilmesi
gümrük
vergisinde
zorunlu aşamalar olan
Like all saatlerinin
other taxes, compalsive
such as gösterilebilir.
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Şekil 8. Park Alanını Kullanım Dönemi Tercihleri
36
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:87 K:05
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Şekil 9. Park Alanını Kullanım
Zamanı Tercihleri
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun
maddesine
göre bu
the second item ve
of tax
procedural bu
law, soruya
custom sahil yanıtını
Yapılan anket sonuçlarına
göre ikinci
en çok
ziyaret
bilmemeleri
genellikle
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrükile
vergilerinin
usul Özgürlük
ve uygulama esasları
4458
procedures and practises of custom duties are
edilen parklar sırası
Barış ve
Parkı,
vermeleridir.
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ticareteParkı
konu olan
TürkiyePaşa
Gümrük
Through this law, a systematization has been
Özürlüler Parkı, ile
19.dışFırka
ve eşyanın
Süleyman
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
createdalanlarında
beginning withyer
commodities
subject to
Park
alan kullanımların
yeterliliği
göredikkat
bir çeken
sistematik
international trade entering customs territories of
Parkı’ dır. Anketişlemlerin
çalışmasısırasına
sırasında
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey
and olarak
continuingkatılımcıların
with operation sequence.
ile
ilgili
% 38’si yetersiz,
gümrük
vergisinde de
zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
diğer bir unsur da
insanların
parkların
isimlerini
%33’ü
%29’u
yeterli cevabını
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment,yeterli,
accrual and
collectingkısmen
are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimlervermişlerdir
Enstitüsü
Anabilim
Dalı
Hukuk to
(ŞekilMinistry
10).Maliaccording
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Şekil 10. Park Alanlarındaki Kullanımların Yeterliliği Hakkındaki Görüşler
37
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:87 K:05
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Parklardaki kullanımların yeterliği ile ilgili soruya
belirtmişlerdir (Şekil 11). Katılımcılar, alan kulGÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
hayır ve kısmen cevabını verenler %37 ile oturma
lanımı ve tercihleri yanı sıra alan kullanımların
1
ĠDARĠ AġAMADA
YOLLARI
alanlarını, %24 ile yürüyüş yollarını,
%20 spor ÇÖZÜM
sınırlayan
faktörlerin
ne olduğu sorusuna sırası ile
alanlarını, %11servis alanlarını
ve % 7 ile hizmet
güvenlik,
kalabalık,OVER
yetişkinlere hitap etmemesi
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
alanları (yiyecak içecek vb.) yetersiz bulduklarını
ve bakımsızlık cevaplarını verilmişlerdir.
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Şekilbağlı
11. ayrı
Katılımcıların
Kullanımlar
Bakanlığı’na
bir kuruluş niteliğiYetersiz
olan
byBuldukları
General Directorate
of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution process
disputes over
4. SONUÇ ve ÖNERİLER
Yapılan
diğer çalışmalarda 19-24 yaş (Yılmaz
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir 2007)
process of
taxes. yaşlar
Customs arasında
duty disputes kullanıldığını
veother
36-50
yapıya sahiptir.ilçesinde
Gümrük vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Tekirdağ Süleymanpaşa
ankete
katıöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. göstermiştir
place. However, in
the case vd.,
of disputes
not being
(Genç
2000).
Ancak
idarievde
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
lan kent halkının
% 25’i
vakit geçirirken,
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words:kullanım
Custom, Custom
Duties, Custom
geriye kalan % 75’lik bir kesimin rekreasyonel
Parkların
potansiyelini
etkileyen ulaşım
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
aktivitelerde bulunmak
amacı ile parklardan
için kent merkezinde çoğunlukla toplu taşıma
yararlandıkları belirlenmiştir.
araçlarının kullanıldığı veya alanlara yürüyerek
ulaşıldığı görülmektedir. Genel olarak park
alanlarına ulaşım rahat bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Yaya güvenliğini ön planda tutan,
daha geniş yaya yollarına sahip, yayalaştırılmış
sokaklara öncelik verilerek, bu alanlara güvenli
yaya ulaşımının desteklenmesi gerekmektedir. En
Parklarda kullanıcıların yaşını etkileyen önemli
unsurlardan birisi parkın yaş gruplarına göre sunmuş olduğu kullanım veya hizmet çeşitliliğidir.
Yapılan bu çalışmada park alanlarının en çok
30-40 yaşlar arasında kullanıldığını göstermiştir.
38
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:87 K:05
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
çok kullanılan parklar arasında sahilde bulunan
GOLD, S.M., (1980). Recreation Planning And
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
Barış ve Özgürlük parkı ilk sırada yer almaktadır.
Design, Mcgraw–Hill: 322 p. New York
ĠDARĠ
Bu parkın ön plana çıkmalarındaki
enAġAMADA
büyük et- ÇÖZÜM YOLLARI1
KOÇ, N., ŞAHİN, Ş., (1999). Kırsal Peyzaj Planken manzara güzelliği ADMINISTRATIVE
ve kolay ulaşım imkanına
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
laması. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi
sahip olması şeklinde değerlendirilebilir.
CUSTOM DUTIES
Yayın No. 1509, 275s., Ankara
2
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
Parkların yaz aylarında daha yoğun kullanıldığı
MİRAN, B.,( 2002). Temel İstatistik, Ege Üni2
Celal
Bayar Üniversitesi
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
ve sıcak nedeni ile
genellikle
serinSosyal
olanBilimler
akşam
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, versitesi
DıĢ Ticaret Bölümü
Matbaası, İzmir
(% 46) saatlerinin tercih edildiği görülmüştür.
Gümrük vergisi,
gümrüğe tabi
ticari
Abstract: Custom
duty is a kind
of tariff
arising of Ankara’s
Park alanların daÖzet:
güvenliğin
sağlanması
ve olan
özelOĞUZ,
D., (2000).
User
surveys
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarıkullanımının
veya değeri üzerinden
ekonomik,
subject
to customs
is based on
those
lik alanların akşam
tercihalınan,
edilmesi
urban
parkswhich
Landscape
and
Urban Planning
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
nedeni ile aydınlatmaya
önem politikası
verilmelidir.
dış ticaret ve ekonomi
aracı olan bir vergi
tariff 52
that (2000)
is a foreign165-171
trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Parklardaki özellikle
alanlarının
(%37)
vebir ÖZKAN,
B.,income
(2001).
Rekreasyon
Alan
kurumlaroturma
vergisi gibi
belirli aralıklarla
alınan
regular basis like
tax andKentsel
corporate tax,
as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
yürüyüş yollarının
(%24)
olduğu
belirPlanlaması.
Bornova,
İzmir,
eşyanın
gümrüğeyetersiz
geldiği anda
bir defaya
mahsus
are collected
only once when
commodities
subject79
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
lenmiştir. Parklarda
bu rekreasyonel
Usul Kanunu
(VUK)’nun ikinci aktiviteleri
maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
ŞİŞMAN,
E.E.,from
ÖZYAVUZ,
M., (2010). Çocuk
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded
this law. Therefore,
destekleyici yürüyüş
yolları, spor alanları gibi
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Oyun Alanlarının Dağılımı ve Kullanım
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
aktivite alanlarının
yanı sıra pasif rekreasyona
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Yeterliliği: Tekirdağ Örneği, Tekirdağ Ziraat
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created beginning with commodities subject to
imkan sağlayan Bölgesine
oturma
alanlarının
da
arttırılması
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international
trade entering
customs
territoriesofofTekirdag AgriFakültesi
Dergisi
Journal
oluşturulmuştur.
Diğer
tümönem
vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
kullanılabilirliğin
arttırılması
için
taşımakgümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like cultural
all other taxes,
compalsive
levels such as
Faculty
7(1):13-22
tahakkuk
ve tahsil aşamaları
Gümrük
ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
tadır. Ayrıca kapalı
mekanların,
(hizmet
ve servis
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bukapasiteleri
çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Üniversitesi
BilimlerTANRIVERDİ,
Enstitüsü
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
to
alanları) kalite ve
arttırılmalıdır.
F.,
(1987).
Peyzaj
Mimarlığı
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs
duties Sanatınım
has a differentTemel
form from
the ve Uygulama
(Bahçe
İlkeleri
Sonuç olarak Tekirdağ
merkez
süreci, diğer Süleymanpaşa
vergilerde oluşan süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Üni.inYayınları
No.643, 367
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have Metodları)
to be resolved Atatürk
administratively
the first
ilçesinde sınırlı sayıdaki
park
alanları
kullanımlar
öncelikle idari
aşamada
çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
ve donatılar bakımından
USLU, C., ALTUNKASA, M.F.,
YÜCEL, M.,
1
uyuşmazlıklardazenginleştirilmelerinin
yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
yanı sıra sayı bakımından
da arttırılmalıdır.
BOYACIGİL, O., (2008). Adana halkının
Anahtar Kelimeler:
Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
serbest zaman eğilimlerinin rekreasyonel
planlama ve tasarımı çalışmalarında kullanımı. Çukurova Üniversitesi Bilimsel
Araştırma Projeleri Sonuç Raporu. Proje
No: ZF2006BAP7. 78
KAYNAKLAR
GENÇ, M., GÜL, A, ATKEN, M., KÜCÜK V.,
(2000). Isparta Kent Halkının Rekreasyonel
Davranış Biçimleri. Peyzaj Mimarlığı Kongresi 2000, 255-263
39
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:87 K:05
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
UZUN, G., ALTUNKASA, M.F., (1991). RekZORBA, E., (2007). Türkiye’de Rekreasyona Bakış
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
reasyonel Planlamada Arz ve Talep, Ç.Ü
Açısı ve Gelişimi, Gazi Haber Dergisi,Eylül
1
ĠDARĠ
YOLLARI
Ziraat Fakültesi Yayınları No:
6/1,AġAMADA
Adana, 80 ÇÖZÜM2008
ss. 52-55
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
YILMAZ, S., ZENGİN,
M., DEMİRCİOĞLU,
CUSTOM
N., (2007). Determination of user profile
at DUTIES
KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
city parks: A sample from Turkey.Selin
Building
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
and Environment
42 (2007)
2325–2332
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
40
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:87 K:05
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
EXTENDED ABSTRACT
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
People are decreasingADMINISTRATIVE
due to constructionSOLUTIONS
of the park increasingly
important
TO DISPUTES
OVER role in meeting various social needs such as recreation and entertainment. Getting rid of the negativity brought about
CUSTOM DUTIES
by urbanization and urban people who have an2 important place to
maintain quality of life for its
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
service as the number
of these places should not be sufficient. This research was conducted with
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal
Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
Bölümü of Tekirdag citizens. To this
the aim to determine the views
ofBayar
theÜniversitesi
park located
in the
city center
end, in 2014, taking into account of Suleymanpasa the county population data, randomly selected
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
yer the
değiştirmesi
bu eşyanın face
fromto
theface
movement
of commercial
commodities
150 people witheşyanın
exactly
surveynedeniyle,
was conducted
interviews.
Suleymanpasa
county of
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyaltime
ve maliatfonksiyonlarının
yanında
önemli
bir population,
commodities’quantity
and value. It of
is arerecreational
a kind of
surveyed spending
home, 25%
of the
urban
the purpose
activities
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
are a part of thetürüdür.
remaining
75%harcamalar
was determined
advantage
and
parking.
One of the main
Aynı zamanda
üzerinden alınanto take
instrument
in additionof
to its
economic,
social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
factors influencing
thevergisi
age gibi
of the
according
age groups
in the
park
offered
kurumlar
belirliusers
aralıklarla
alınan bir to regular
basis like income
tax and
corporate
tax, asby the park or
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
use a variety ofeşyanın
services.
This
study
that use are
ofcollected
parking
incommodities
most 30-40
gümrüğe
geldiği
anda showed
bir defaya mahsus
onlyspace
once when
subject years old. Use
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
in 33% of the participants
enoughikinci
parking,
29%item
partially
insufficient,
while 38% were
Usul Kanunu (VUK)’nun
maddesinewhile
göre buanother
the second
of tax procedural
law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
found unsatisfactory.
Use and inadequate seating areas
located respectively, walking paths, sports
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
fields, service areas
(catering etc.), and service areasThrough
(parking,
wc, etc.). Participants, land use and
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with commodities
subjectare
to the limits, the
preferences, as işlemlerin
well as areas
withgörethe use
ofsistematik
safety factors
to the question
of what
sırasına
bir
international trade entering customs territories of
Diğer tüm
vergilerde
olduğu the
gibi answer
Turkey and
continuing
with operationto
sequence.
crowd does notoluşturulmuştur.
appeal to adults
and
are given
neglect.
Especially
the parking area of
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
care is important in terms of ensuring the sustainability of use. Keeps in the forefront of pedestrian
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu walkways,
çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Enstitüsü
Anabilim
Dalı it
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
to
safety, with wider
giving
priority
toBilimler
the
pedestrianized
street,
is
necessary
to support
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs
duties has
a different
form from the
the safe pedestrian
access
to these
areas. Suleyman
the
central
district
of Tekirdag
limited number
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
of parking spaces
in sahiptir.
terms Gümrük
of numbers
well as they
inresolved
termsadministratively
of enriched
usefirstand equipment
yapıya
vergisi as
uyuşmazlıkları
havedo
to be
in the
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
should also be increased.
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Gümrük Uyuşmazlıkları
41
Key words:
Disputes
1
Custom, Custom Duties, Custom
TMD
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
DENEYİMLE DEĞİŞEN KENTSEL MEKAN ALGISI VE KENT İMAJI:
MİMARLIK VE MÜHENDİSLİK ÖĞRENCİLERİ ÖRNEĞİ1
ALTERATION OF URBAN SPACE PERCEPTION AND URBAN IMAGE
THROGH EXPERIENCE: CASE STUDY OF ARCHITECTURAL AND
ENGINNERING STUDENTS
Elvan Elif ÖZDEMİR
Mersin Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Mersin / Türkiye
Öz: Bu çalışmada, biri araştırmanın yapıldığı kentsel
dokuya yabancı bir grup Mimarlık birinci sınıf öğrencisi,
diğeri ise en az 4 yılını araştırmanın yapıldığı alanda geçirmiş Mimarlık dördüncü sınıf öğrencilerinin oluşturduğu
bireylerden, tanımlanmış kentsel dokunun Lynch’in (1960)
ifade ettiği temel kentsel imge çeşitlerinden faydalanarak
taslak haritasını çizmeleri istenmiştir. Bu çalışma, Mimarlık
öğrencilerinin yapılaşmış çevreye yükledikleri anlamların
ve öğrencilerin algılarının zamana bağlı değişimini, algıyı
etkileyen faktörleri ve aldıkları eğitimin bir etkisi olup
olmadığını irdelemektedir. Öğrencilerin aldıkları mimarlık eğitiminin, çevreye yükledikleri anlamla ilişkisi olup
olmadığını belirlemek ve varsa farklılıkları ortaya çıkarmak için aynı çalışma bir grup Mühendislik dördüncü
sınıf öğrencileri ile de yapılmıştır. Çalışma kapsamında
şu sorulara yanıt aranmaktadır; Mimarlık ve Mühendislik
öğrencilerinin görsel belleklerinde oluşan kentsel mekan
algısını ifade etmede öncelikli olarak hangi imaj öğelerini
kullanmaktadırlar? Kentsel mekanı hangi çizim stillerinden
faydalanarak ifade etmişlerdir? Aldıkları eğitiminde bunda
bir etkisi olabilir mi? Araştırma bulguları taslak haritaların
mimarlık öğrencileri tarafından ağırlıklı olarak ardışık tarzda
çizildiklerini, bireylerin en çok referans noktaları ve yolları
öncelikli olarak vurguladıklarını ortaya koymaktadır. Ayrıca
çevresel algının zaman ve dokuyla kurulan ilişkiden ortaya
çıkan deneyimle gelişip farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Bu
araştırmanın, mekan algısı konusuna yaptığı en önemli katkı
mekan algısı ya da bilişsel harita çalışmalarında üzerinde
durulan fiziksel etmenlerin (nirengi/ odak noktaları, bölgeler
ve yollar) belirgin düzeylerini kişisel faktörler ve deneyimle
beraber incelemektir.
Abstract: In this study, a group of students (freshman
architectural design students) who are unfamilar the urban
pattern of the area and the other groups which leaves at least
four years in this area requested to draw the urban pattern
of that area by using Lynch’s (1960) principal city image
patterns. It explores the relationship between their training
and the alteration of their urban space perception and urban
image through their experience. This study also has been
done with engineering students to determine the relationship
between the urban space perception and their education. The
following questions are addressed; Which image elements
have been used in the visual memory of architecture and
engineering students to express their perception of urban
space? What kind of drawing style they used? Is there an
impact with their education? Research findings indicate
that the architecture students draws sequential cognitive
maps and especially emphasize landmarks and paths in
their maps. And it was also emerged that the environmental
perception were established from the relationship of the
time and the pattern which developed and differntiated
with the experience. The most important contribution of
this research about space perception were the examination
of the personal factors and experience with physical factors
(paths, edges, districts, nodes and landmarks) emphasized
in cognitive maps studies.
Key Words: Cognitive Maps, Urban Space Perception,
Spatial Image, Urban Image, Environmental Perception
Anahtar Kelimeler: Zihin Haritaları, Kentsel Mekan Algısı,
Mekansal İmaj, Kent İmgesi, Çevresel Algı
Doi: 10.17365/TMD.2016716508
(1) Sorumlu Yazar: E. Elif ÖZDEMİR, Mersin Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Çiftlikköy
Kampüsü, Yenişehir, Mersin.ozdemireelif@gmail.com Geliş Tarihi / Received: 16.01.2016 Kabul Tarihi/ Accepted:
17.03.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması /
Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
42
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:93 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
1. GİRİŞ
haritaları, algılama süreci ile benzerlik kurarak
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
tanımlarken, bireylerin kazandıkları, kodladıkları,
Kentler, içinde birçok yaşam topluluklarını ba1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
depoladıkları,
tekrar
çağırdıkları ve şifrelerini
rındırır. Bu yaşam topluluklarının ihtiyaçlarına
çözdükleri
bir seri OVER
psikolojik veri olarak ifade
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
cevap veren kentler, yaşam
topluluklarını oluşturan
eder. (Rapaport, 1977). Bir başka deyişle, bilişsel
bireylerin zihinlerinde görsel bir nitelikCUSTOM
olarak DUTIES
haritalar, bireylerin deneyimleri sonucu somutlaşKILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
da varlıklarını sürdürürler. Bu görsel Selin
niteliklerin
tırdıkları fiziksel çevrenin ifade biçimidir.
Celal Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Ens.
tümü ve yaşanan 2deneyimler,
bireyin
zihninde
o Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
‘yer’e ait imaj ve kimliği oluşturan bileşenlerdir. Bireylerin zihinlerinde oluşan fiziksel çevreye dair
Gümrük vergisi,
gümrüğeçalışmalar
tabi olan ticari imgeler,
Abstract: Custom
dutye isait
a kind
of tariff arising
Kentlerin görselÖzet:
nitelikleri
hakkında
o ‘yer’
özellikleri
içerirler. Fiziksel
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı bireylerin
veya değeri üzerinden
alınan, ekonomik,
subject to bu
customs
which is based
on those
yapan araştırmacılar,
zihinlerinde
farklı çevrenin
özellikleri,
zamanla
bireyin zihninde
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
algılar uyandırması
sonucu
çevreye
‘yer’e
aita foreign
imajı trade
oluşturur.
Bilişsel
dış ticaret
ve ekonomi
politikası ait
aracıimgeleri
olan bir vergi o tariff
that is
and economic
policy harita yöntemi
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
araştırmışlardır.dolaylı
Bu araştırmalarda,
fiziksel
özellikleri
açığa
rol oynar.
bir vergi türü olan gümrük
vergisi,çevgelir ve bu
fiscal
functions. Since
they çıkarmada
are not collectedbüyük
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
renin kullanıcılarının,
o çevreye
ilişkin
algılarının
zihindeki
imajları olduklavergi türü
olmadığından,
dış ticarete
konu olan Bu
an haritalar,
indirect tariff mekanın
on expenditures,
custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
tespitinde kullanılan
yöntemlerden
biri,
zihin
ve davranışı
açısından
olmak üzere
alınmaktadır. Gümrük
vergileri,
Vergi rından
to foreignbirey
trade arrive
at the custom. According
to önemlidirler.
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
haritalarıdır (Sam,
2010).
zihinlerindeki
bu Therefore,
imaj ile mekanı tanır
kanun
kapsamıZihin
dışındaharitaları
tutulmuştur. (mental
Bu nedenle, Bireyler,
duties are excluded
from this law.
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
maps) ya da bilme-öğrenme
haritaları (cognitive veregulated
deneyimleri
ile bu imajı geliştirirler. Mekan,
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
by customs law numbered 4458.
ile
dış
ticarete
konu
olan
eşyanın
Türkiye
Gümrük
Through
this
law,
a
has been
maps) insanların
kendi mekânsal çevreleri hak- hakkında
bilişselsystematization
haritası net
olan bir bireyin,
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
birhafızada
sistematik mekanı
international
trade entering customs
territories of ve kullanması
kındaki bilgi birikimleri,
bu bilgilerin
tanımlaması,
algılaması
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrükhatırlanması
vergisinde de zorunlu
aşamalar olan tarh, kolaylaşır.
Like all other Bir
taxes, başka
compalsivedeyişle
levels suchbilişsel
as
tutulması, yeniden
ve gerekiyorsa
haritalar,
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı
ayrı bir kuruluş
olan mekan
by Generalorganizasyonunun
Directorate of Customs as a niteliği,
part of
bilgilerin değiştirilmesini
mümkün
kılan niteliği
bilmebireylerin
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu
hükümlerine uygun
olarak yürütülmektedir.
Customs Law.rahat
Resolution
process of disputes
öğrenme süreçleri
ile kuşatılmış
yapılardır
(Pocock, mekanda
yönlenmesi
veover
mekanın okunatüretilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
1976; Downs&Stea,
haritalar,
içerir.
veriler, mekanın
süreci, 1977).Bilişsel
diğer vergilerde oluşan
süreçten farklı
farklı bir bilirliği
process ofhakkında
other taxes. veri
Customs
duty Bu
disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
kaynaklarda bilişsel
şemalar
vurulmasıdır.
Mekanın imajını
öncelikle şemalar,
idari aşamadazihinsel
çözümlenmek
zorundadır. özelliklerinin
place. However, indışa
the case
of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
ya da zihinsel uyuşmazlıklarda
haritalar gibi
isimlerle de ve kimliğini oluştururlar.
1
yargı farklı
yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
tanımlanabilmektedirler.
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Bilme-öğrenme
haritaları da denilen zihin haritalaGümrük Uyuşmazlıkları
Bilişsel haritalar, insanların günlük davranışla- rına ilişkin ilk fikir ve düşünceler Lynch’ın(1960),
rının bir yansımasıdır. Downs ve Stea, (1977) 1960 yılında üç Amerikan Kentinde (Boston,
bilişsel haritaları, önemli şeylerin nerede olduğu Jersey City ve Los Angeles) yaptığı çalışmasında
ve bulunulan yerden onlara nasıl ulaşılabileceği kullanmıştır (Sam, 2010). Lynch (1960), çevresel
sorularını çabuk ve etkili olarak cevaplayan bir imajı (environmental image), fiziksel dış dünyanın
kopayalama mekanizması olarak açıklar (Lang, insan zihninde yer alan genelleştirilmiş resmi ola1987; Downs & Stea, 1973). Rapoport ise bilişsel rak tanımlamaktadır (Sam, 2010). Lynch, görsel
43
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:93 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
gerçekler ile çevresel imajları karşılaştırarak hangi
bağlı olarak, kent yapısı bu şekilde oluşturulur.
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
şekillerin güçlü imaja neden olduklarını tespit
Bu sadece kişinin algısına göre değil, hangi ken1
ĠDARĠ
AġAMADA
ederek, kentsel tasarım için bazı
ilkeler
ortaya ÇÖZÜM
tin sözYOLLARI
konusu olduğuna
bağlı olarak da değişir
koymuştur. Lynch’e göre,
görsel kalite kentsel
(Lynch,
1960).
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
görünümün ‘okunabilirliğine’ bağlıdır. (akt., Sam,
CUSTOM DUTIES
Düğüm/ Odak Noktaları; gözlemcinin kente gi2010). Lynch, mekanın okunabilirliğini kentsel 2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
rebilmesini
sağlayan
stratejik noktalarıdır ve bir
imgelerin birey tarafından
algılandığı
görsel
bir
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malinoktadan
Hukuk Programı
Yüksek Lisans
Öğrencisi kullandığı yoğun
diğerine
yol alırken
3
Celal Bayar
Üniversitesi
idrak eylemi olarak görür ve kentsel
imgeleri
beşSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
odak noktalarıdır. Öncellikle ulaşım sisteminde
gruba ayırır (Lynch, 1960);
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari kesintilere
Abstract: Custom
duty is a olan
kind of kavşaklar
tariff arising
neden
olabilirler;
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya
değeri üzerinden
ekonomik, Kentin
subject tobir
customs
which is baseddiğerine
on those geçiş noktaBunlar, yollar (paths),
sınırlar
(edges),alınan,
bölgeler
bölümünden
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
(districts) ve düğüm
odakaracı
noktaları
oluştururlar.
noktaları,
köşe başı
dış ticaret noktaları/
ve ekonomi politikası
olan bir vergi larını
tariff that
is a foreign tradeDüğüm
and economic
policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
(nodes) ve referans
(landmarks)
barındıran
veya
kapalı
dolaylı birnoktalarıdır
vergi türü olan gümrük
vergisi, gelir ve faaliyetlerini
fiscal functions. Since
they are not
collected
on bir meydanı
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
(Lynch, 1960). vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan oluşturan
alanlarsa;
fiziksel
özelliklerin veya
an indirect tariff
on expenditures,
custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
yoğunlaştığı
alanlar
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi kullanımların
to foreign trade arrive
at the custom. According
to olma özelliği
Yollar; gözlemcilerin
alışkanlık
olanaklarına
Usul Kanunu
(VUK)’nun ve
ikinci
maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, taşır’
duties (Lynch,
are excluded1960).
from this law. Therefore,
bağlı olarak, ara kanun
sıra kullandıkları
alanlardır. Bungümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
lar, sokaklar, yaya
yolları, toplu taşıma alanları,
İşaret
öğeleri (landmarks); diğer bir noktasal
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with commodities
to harici öğeler
kanallar ve demiryolları
olabilir
(Lynch,
1960).
referans
kaynağını
oluşturur.subject
Ancak,
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi olduklarından,
Turkey and continuinggözlemci
with operationbu
sequence.
oluşumların içine
gümrük vergisinde
de zorunlu
aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Kenarlar; gözlemciler
tarafından
ulaşım
aksları
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret giremez.
assessment, Bunlar
accrual and
collecting
are
regulated
çoğunlukla kolay tanımlanabilen
Bakanlığı’na
bağlı öğelerdir.
ayrı bir kuruluş
olan
by General Directorate of Customs as a part of
gibi kullanılmayan
doğrusal
İkiniteliği
bölge
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalıbir
Mali
Hukukbir
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük fiziksel
Customs and
Economy Ministry
according
to işaret levhası,
oluşumlardır;
bina,
Programı
Yükseksürekliliği
Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
arasında sınır işlevi
görür,
doğrusal
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm bir
customs
dutiesveya
has a bir
different
the
dükkan
dağ form
gibi.from
Kullanımları
birçok
olarak bölerler.süreci,
Kıyılar,
demiryolları,
gelişme
diğer vergilerde
oluşan süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapılan seçimlere
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları olasılık
have to bearasından
resolved administratively
in the first bağlıdır. Bazı
bölgesi sınırlarıöncelikle
ve duvarlar
öğelerine
idari aşamadakenar
çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
öğeleri, imgelerde
kullanılan
daha küçük
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen işaret
solved administratively,
legal action can
be taken.
örnektir (Lynch,uyuşmazlıklarda
1960). yargı yoluna başvurulabilmektedir.
1
ölçekli
öğelere
daha
yer alır ve
Key words:
Custom,göre
Custom
Duties,yüksekte
Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
genellikle birçok açıdan ve uzak mesafelerden
Bölgeler; iki boyutlu
alanlar olarak algılanır ve
Gümrük Uyuşmazlıkları
görülebilirler. Kentin ayrıksı kuleleri, altın kubkentin orta ve/veya büyük ölçekli bölümlerini
beleri ya da yüksek tepeleri gibi. (Lynch, 1960).
oluştururlar. Gözlemci, psikolojik olarak bu
alanların ‘içine girdiğini’ hisseder. Bölgelerin
Literatürde, Lynch’in ifade ettiği kentsel imge
içindeyken tanımlanması oldukça kolaydır, eğer
elemanları ve zihin haritaları kullanılarak kentbölge dışarıdan da görünebiliyorsa, aynı zamanda
lerin görsel niteliğini araştıran birçok çalışma
dışsal referanslar için de kullanılır. Kişinin algıyapılmıştır. Bu çalışmalar, metropollerde yaşayan
sında yolların veya bölgelerin baskın olmasına
44
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:93 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
kişiler ile kentsel imge elemanlarının tespit edilv.d. (2009)’nın kente yabancı bireylerle gerçekGÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
mesine yönelik çalışmalar; (Francescato&Mebane,
leştirdikleri çalışmada; taslak haritaların ağırlıklı
1
ĠDARĠ
AġAMADA
1973, akt, Sam, 2010; Türkoğlu,
2002).
Küçük ÇÖZÜM
olarakYOLLARI
ardışık tarzda
çizildiklerini, bireylerin en
kentlerde yaşayan bireylerin
kentsel imgeSOLUTIONS
eleçokTO
referans
noktaları
ve yolları öncelikli olarak
ADMINISTRATIVE
DISPUTES
OVER
manlarını tespit edilmesini araştıran çalışmalar
algıladıklarını ardından diğer imgesel elemanlar
CUSTOM DUTIES
(Aliağaoğlu, 2007; Tunçel, 2008; Sam, 2010); 2 olan bölgelerin,3 düğüm noktalarının ve sınırların
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
Kentte yaşanan deneyime
bağlı
olarak
ortaya
ön plana çıkarıldığı bulgusuna ulaşmışlardır. Ül2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal yönelik
Bayar Üniversitesi
DıĢ Ticaret
Bölümü(2009) elde ettiği bu bulgular,
çıkan kent algısını analiz etmeye
çalış-Salihli MYO,
keryıldız
v.d’nın
malar (Zmudzinska&Nowak, 2003; Ülkeryıldız,
Lynch’in savunduğu tespitleri desteklememektedir.
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın
yer değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
2009) ve kentte
yaşayan
bireylerin
zihninde
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject todeneyimlerin
customs which is bir
based
on those
Kişisel
ürünü
olan bilişsel have mali fonksiyonlarının
önemli
şekillenen haritasosyal
stillerinin
zamandanyanında
ziyade
bi-bir commodities’quantity and value. It is are a kind of
ritalar,
sosyo-ekonomik
statü,
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that eğitim,
is a foreigncinsiyet,
trade and economic
policy
reylerin edindikleri
görevlere
göre
şekillendiğini
türüdür.
Aynı zamanda
harcamalar
üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
yerleşim
ve Since
çalışma
ulaşım
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions.
they aremekanı,
not collectedkullanılan
on
öne süren çalışmalar
kurumlar(Spencer&Weetman,
vergisi gibi belirli aralıklarla1981)
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
türü
gibitariff
bir onçok
kişiselcustom
ya da
kişisel olmayan
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect
expenditures,
duties
olarak sınıflandırılabilir
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
faktörle
ilgilidir.
Bu
çalışmada
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade
arrive at the
custom.
According toise, küçük bir
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Appleyard (1970),
fiziksel
araştırdığı
kentte
farklı
kanun
kapsamıçevre
dışındaalgısını
tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties areyaşayan
excluded from
this deneyimlere
law. Therefore, sahip, farklı
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
çalışmasında bireylerin
zihinsel haritalarını, ön
eğitimler
alan aynı sosyal statüye sahip üniversayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
plana çıkan öğeler
bakımından iki tür zihinsel
site
öğrencilerinin kenti algılama farklılıkları
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre Birinci
bir
sistematik
international trade entering
territories ofkentte yaşanan
çizim türüne göre
sınıflandırılmıştır.
tür
incelenmiştir.
Başkacustoms
bir deyişle,
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük
vergisinde de(özellikle
zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like all otherbağlı
taxes, compalsive
levels such
as kent algısını
haritalarda ardışık
elemanların
yolların)
deneyime
olarak ortaya
çıkan
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General
Directorateçalışarak,
of Customs asbu
a part
of
ağırlıklı olarak ön
analiz
etmeye
algıda
bireylerin
1 plana çıktığı sıralı (sequential)
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine
olarak yürütülmektedir.
Customs Law.
Resolution processbir
of disputes
stilde çizilen haritalar,
ikinci uygun
tür olarak
da daha
mesleki
eğitimlerinin
etkisiover
olup olmadığını
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
çok mekânsal öğelerin
aldığı,
çizen
tarafınaraştırmaktır.
Çalışma,
aynıdisputes
zamanda, kentsel
süreci, diğeryer
vergilerde
oluşan
süreçten
farklı bir
process of other taxes.
Customs duty
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
dan mekânsal öncelikle
bağlantı
dahazorundadır.
çok
imgenin
hangi
çıktığını
araştırarak,
idariparçalarının
aşamada çözümlenmek
place. However,
in thestilde
case ofortaya
disputes not
being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
göz önüne çıkarıldığı
bölgesel
(spatial)
tarzda
ön plana çıkan öğeler bakımından,
bireylerin
1
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna
başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
imgelemelerdir Anahtar
(Appleyard,
1970).
edindikleri
görevler ile zihinsel haritalarının çizim
Kelimeler:
Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
türü arasındaki ilişki tespit edilmeye çalışılmıştır.
Lynch’ e (1960) göre kent hakkında mekânsal
deneyimi az olan bireyin çizeceği zihinsel tas2. MATERYAL ve YÖNTEM
lakların bölgesel (spatial) öğeleri ağırlıklı olarak
Çalışmada 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılı Güz
içermesi beklenirken, mekana ilişkin deneyimi
döneminin başında kenti yaklaşık 1 haftadır kulartan bireylerin çizecekleri zihinsel taslaklarda ise
lanan bir grup Mimarlık birinci sınıf öğrencisi ile
ardışık (sequential) nitelikteki öğelerin öncelikli
2012-2013 Eğitim-Öğretim Yılı Bahar döneminin
olarak betimlenebileceğidir. Ancak, Ülkeryıldız
45
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:93 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
sonunda mezun durumunda bulunan ve eğitim
henüz mimarlık eğitiminin en başında olmalaGÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
gördükleri en az 4 yıl içerisinde kentin farklı
rından mesleki kimliklerinin henüz oluşmaması
ĠDARĠ AġAMADA
YOLLARI
noktalarında çalışan bir grup Mimarlık
dördüncü ÇÖZÜM
ve aynı
zamanda1 aynı yaş ve eğitim düzeyinde
sınıf öğrencilerinden Lynch’in
(1960) deneysel
olmaları
onları kente
yabancı ziyaretçi olarak,
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
çalışmalarında ortaya koyduğu temel öğelerden
karşılaştırma yapmak için bu araştırmada iyi bir
CUSTOM DUTIES
(yollar, sınırlar, bölgeler, düğüm noktaları ve re- 2 örneklem profili
oluşturacakları öngörülmüştür.
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
ferans noktaları) faydalanarak
yaşadıkları kentin
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. MaliMimarlık
Hukuk Programı
Yüksek Lisans Öğrencisi
ve Mühendislik
dördüncü sınıf öğren3
Celal Bayar
Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
(Yozgat) ‘taslak haritasını’ çizmeleri
istenmiştir.
cileri ise yine aynı yaş ve eğitim düzeyinde olan
Gümrük1 vergisi,
olan ticari ve
Abstract:
duty iskenti
a kind ofdeneyimleyen
tariff arising
Araştırma, kentiÖzet:
sadece
hafta gümrüğe
gibi birtabizaman
aynı Custom
miktarda
iki farklı
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya42
değeri
alınan,birinci
ekonomik, meslek
subject togrubunu
customs which
is based (Mimar
on those ve Mühendis
diliminde deneyimleyen
adetüzerinden
mimarlık
oluşturan
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
sınıf öğrencisi, en
az 4veyılekonomi
deneyimleyen
mezun
eğitimde
son haftaları
olan) bir
dış ticaret
politikası aracı olan
bir vergi olmaları
tariff that is için
a foreign
trade and economic
policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
durumundaki, 36dolaylı
adetbirmimarlık
dördüncü
sınıfgelir
ve ve örneklem
profilidir.
vergi türü olan
gümrük vergisi,
fiscal functions.
Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
36 adet mühendislik
dördüncü
sınıfdışöğrencisinin
vergi türü
olmadığından,
ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
özellikle
sahipsubject
oldukları kentsel
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus Katılımcılar,
are collected only once
when commodities
katılımıyla gerçekleştirilmiştir.
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
kimlikleri
ile karşılaştırılacaUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu deneyim
the second ve
itemmesleki
of tax procedural
law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
Her üç öğrenci grubuna
da; Yozgat’ı hiç bilmeyen
ğından
iki farklı öğretim yılının öğrencilerinden
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
bir kişiye kenti ileanlatmaları
gerekseydi nasıl bir
oluşmaktadır.
dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created beginning with commodities subject to
çizimle anlatacaklarını
ve
yaptıkları
çizimlerde
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik Çalışmada
international trade
customs
territories
of
eldeentering
edilen
zihin
haritaları,
dört mimar
Diğer tüm
vergilerdedüğüm
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
kentsel dokuyu oluşturulmuştur.
yollar, sınırlar,
bölgeler,
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, ve
Like
other taxes,
compalsive levels
such as
üçallşehir
plancısından
oluşan
7 kişilik bir jüri
tahakkuk
ve tahsil aşamaları
Gümrük
ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
noktaları ve referans
noktalarını
göz önünde
tutarak,
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan tarafından
by General Directorate
of Customs as a part Jüri,
of
değerlendirilmiştir.
tüm taslak
1
Buhaliyle
çalıĢma,
Celal
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
Müdürlüğü
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
zihinlerinde kalan
çizmeleri
istenmiştir.
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law.Lynch’ın
Resolution process
of disputes
over ettiği imgesel
haritaları
(1960)
ifade
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Araştırma için özellikle
birinci
alandutyeleman
süreci, diğerseçilen
vergilerdeMimarlık
oluşan süreçten
farklı bir elemanlara
process of othergöre
taxes. yer
Customs
disputes sayılarını heyapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
sınıf öğrencilerinin
okula
başladıkları
ilk zorundadır.
hafta
saplamıştır.
zamanda,
öncelikle
idari aşamada
çözümlenmek
place. However,Aynı
in the case
of disputesçizilen
not beingtaslak haritalar,
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
bu deneyin yapılmasının
bubaşvurulabilmektedir.
öğrencilerin
niteliklerine göre sınıflandırılmıştır.
1
uyuşmazlıklardanedeni
yargı yoluna
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
kentsel dokuya Anahtar
tamamıyla
yabancı
ve
Kelimeler:
Gümrük,olmaları
Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
46
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:93 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Şekil
Araştırmaya
Öğrenciler
kurumlar vergisi gibi
belirli1.aralıklarla
alınan bir Katılan
regular basis
like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Araştırmada şu sorulara
aranmıştır;
üzere
toplam
114
katılmıştır.
olmak üzereyanıt
alınmaktadır.
GümrükMimarlık
vergileri, Vergi
to foreign
trade arrive
at thekişi
custom.
According to Jüri toplamda
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
birinci sınıf öğrencilerinin
(halk=tutulmuştur.
henüz Bu
eğitim
114
incelemiştir.
kanun kapsamı dışında
nedenle,
dutiesharita
are excluded
from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
almamış) ilk kez
karşılaştıkları
kentsel
dokuyu
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Yozgat’ın
mekansal
olarak yollar, keile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this sembolü
law, a systematization
has been
görsel belleklerinde
öncelikli
olarak
hangi
elemanBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
narlar,
bölgeler, düğüm/odak noktaları ve işaret
işlemlerin
sırasına
göre
sistematik
international trade entering customs territories of
ları kullanarak yorumlamaktadırlar?
(2) bir
Mimarlık
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey
and
continuingbeş
with grupta
operation sequence.
öğeleri
olarak
değerlendirilmiştir.
gümrük vergisinde
deaynı
zorunlu
aşamalarhangi
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
dördüncü sınıf öğrencileri
ise
şekilde
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
Bölge olarak Çamlık, Kentpark, Şahin Tepesi ve
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği
by General Directorate of Customs as a part of
elemanları kullanarak
yorumlamaktadırlar?
(3)olan
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs Maliye
and Kampüsü,
Economy
according
Üniversite
düğüm
noktaları olarak Kent
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
hükümlerine
uygunfark
olarakvar
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
Her iki çalışmaKanunu
grubu
arasında
mıdır?
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties
has a Kavşağı,
different form
from the Anıtı, Yimpaş
Meydanı,
Desti
Sürmeli
diğer farklar,
vergilerde bireyin
oluşan süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Varsa nelerdir? süreci,
(4) Bu
mesleki
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to Un
be resolved
in the first
AVM,
Pazarıadministratively
ve Saat kulesi,
referans noktaları
kimliği ile ilişkili
midir?
Her çözümlenmek
iki grup arasınöncelikle
idari(5)
aşamada
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
olarak,
Çapanoğlulegal
camii,
Belediye
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
action can
be taken. Binası, Adliye
da, çizdikleri taslak
haritalarda
yer başvurulabilmektedir.
alan öğelerin
1
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna
Binası,
Stadyum,
Devlet
Hastahanesi,
Yozgat
Key words:
Custom, Custom
Duties,
Custom
vurgulanış öncelikleri
nasıl değişmektedir?
(6)
Anahtar Kelimeler:
Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Lisesi ve Valiliği sembol olarak belirtilmiştir.
Gümrük Uyuşmazlıkları
Haritaların çizim türlerinin (ardışık, sıralı) nasıl
farklılaştığı tespit edilmeye çalışılmıştır.
Katılımcıların hiç biri Yozgat için kenar /sınır
olmadığını ifade etmiştir.
3. ARAŞTIRMA BULGULARI
Çalışmaya, 42 mimarlık birinci sınıf ve 72 mimarlık
ve mühendislik dördüncü sınıf öğrencisi olmak
47
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:93 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve Katılan
ekonomi politikası
aracı olan bir vergi
tariffElemanların
that is a foreign trade
and economic
policy
Şekil 2. Çalışmaya
Öğrencilerin
İmgesel
Yüzde
Değerlerine
Göre
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi,
gelir ve Oranları
fiscal functions. Since they are not collected on
Dağılım
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Öğrencilerin Yozgat
ait imaj
düşüncesini
savunmaktadır.
eşyanın kentine
gümrüğe geldiği
anda birharitaları,
defaya mahsus leceği
are collected
only once when
commodities subject Kenti daha iyi
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
yüzyüze görüşmeler
sonucunda
çizdirilen,
zihinsel
bölge
ve yollardan
Usul Kanunu
(VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu tanıyanların
the second item ise
of tax
procedural
law, custom çok referans
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
haritaları değerlendirilmesiyle
ifade
gümrük vergilerinin usuloluşturulmuştur.
ve uygulama esasları 4458 noktalarını
procedures and vurgulayacakları
practises of custom duties
are edilmektedir
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Her üç denek grubunda
haritalara
ait
(Lynch,
1960).
çalışmada,
ile dış ticareteçizdirilen
konu olan eşyanın
Türkiye Gümrük
Through this
law, Buradaki
a systematization
has been kenti daha iyi
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
imaj öğeleri tek işlemlerin
tek belirlenmiştir
ve
imaj sistematik
öğetanıyan
ikitrade
farklı
denek
grubunda
sırasına
görebu bir
international
entering
customs
territories ise
of (Mimarlık ve
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
lerinin kaç keregümrük
referans
gösterildiği sayılmıştır.
Mühendislik
dördüncü sınıf öğrencileri) mimarlık
vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and collecting are öğrencilerinden
regulated
Zihinsel haritalardaki
imaj
öğelerine, referans
öğrencilerinin
mühendislik
daha
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genelolarak
Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük çok
Customs
and referans
Economy Ministry
according
to
sayıları ile doğru
orantılı
belirli
büyükkentin
noktalarını
vurguladıkları
göProgramı
Yüksek
Lisans
Selin
KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
of
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan
uyuşmazlıkların
çözüm
customs
duties
has
a
different
form
from
the
lükler verilerek denek gruplarına ait kentsel imaj
rülmektedir. Kenti aynı oransal zaman diliminde
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir.Araştırma
Gümrük vergisi
uyuşmazlıkları deneyimleyen
have to be resolved iki
administratively
in the first kente ilişkin
haritaları oluşturulmuştur.
bulgularına
denek grubunun,
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak gelenlerin
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal action
can be taken.
göre, kente ilk defa
öncellikle
yolları
vurgu
önceliklerinin
farklılaşmasını
iki şekilde
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
ve düğüm noktalarını algıladıklarını söylemek
açıklamak
Birincisi
bireylerin mekan
Key words: mümkündür;
Custom, Custom Duties,
Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
mümkündür (Şekil
2.)
Bu durum Lynch’in tesalgısının zamanla değişebileceği ve ikincisi ise
Gümrük
Uyuşmazlıkları
pitlerindeki bulgularla örtüşmemektedir. Lynch,
yaptığı çalışmada, kenti ilk defa deneyimleyen
bireylerin öncelikle algılarında geniş bölgelere
yer verilmesi ve ardından yolların vurgulanabi-
bu mekan algısındaki değişikliğin zamandan çok
edinilen görevlerle ilişkili olduğudur (Ülkeryıldız,
v.d., 2009)
48
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:93 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Şekil 3. Mimarlık
Mühendislik
Öğrencilerinin
Elemanların
dış ticaret veve
ekonomi
politikası aracı Dördüncü
olan bir vergi Sınıf
tariff that
is a foreign trade andİmgesel
economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Yüzde
Değerlerine
Dağılım
dolaylı bir vergi türü
olan gümrük
vergisi, gelir Göre
ve
fiscal
functions.Oranları
Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Mimarlık ve mühendislik
dördüncü sınıf öğrencilefazla
ayrıntı bulunduğu her iki grubun çizdiği
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak
üzere
alınmaktadır.
Gümrük
vergileri,
Vergi
to
foreign
trade görülmektedir
arrive at the custom. According
rinin kent içindeUsul
aynıKanunu
süre(VUK)’nun
zarfındaikinci
bulunmalarına
haritalarda
(Şekilto5.)
maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kapsamı dışındazihinlerinde
tutulmuştur. Budaha
nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
karşın, mimarlıkkanun
öğrencilerinin
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Şekil 4. Mimarlık Birinci Sınıf Öğrencilerinin Zihin Haritalarından Örnekler
49
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:93 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Araştırmanın bulguları, mimarlık ve mühendislik
deneyim ile taslak haritalarda öne çıkarılan
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
öğrencilerinin görsel çevreyi algılamalarında
öğelerin yüzde değerlerinde artma veya azalma
1
ĠDARĠ AġAMADA
YOLLARI
ve anlamlandırmalarında farklılıklar
olduğunu, ÇÖZÜM
olduğunu
göstermektedir.
zaman ve eğitim durumu
ile birlikte edinilen
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Şekil 5.
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade enteringŞekil
customs 5.b.
territories of
Şekil 5.a.
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Mimarlık
Dördüncü
SınıfveÖğrencilerinin
Zihin
Örnekler
tahakkuk ve tahsil
aşamaları Gümrük
Ticaret
assessment,
accrual Haritalarından
and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Şekil 6. Mühendislik Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Zihin Haritalarından Örnekler
50
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:93 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Haritaların çizim türlerine bakıldığında, mimarlık
içeren imaj ve kimlik bireyin zihninde zamanla
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
dördüncü sınıf öğrencilerinin, taslak haritalarının
ve deneyimle oluşmaktadır. Bilişsel harita yöntemi
1
ĠDARĠ
AġAMADA
genellikle mekana bağımlı olarak
çizildiği
gö- ÇÖZÜM
ile bu YOLLARI
özellikler açığa
çıkarılmaktadır. Başka bir
rülmektedir. AldıklarıADMINISTRATIVE
eğitiminde etkisi olduğu
deyişle
bu haritalar,OVER
mekanın zihindeki imajları
SOLUTIONS
TO DISPUTES
düşünülerek çizimlerinde, doğrusal-eğrisel zincir
olduklarından birey ve davranışı açısından büyük
CUSTOM DUTIES
harita tipi çizimlere de rastlanmaktadır (Şekil 5.b.). 2 rol oynarlar. 3
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
2
Celal ve
Bayar
Üniversitesi Sosyal
Bilimler Ens. MaliZihin
Hukuk Programı
Yüksek
Lisans Öğrencisi
Mimarlık birinci sınıf
mühendislik
dördüncü
haritaları
yöntemi
kullanılarak küçük bir
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
sınıf öğrencilerinin taslak haritalarını ise bağlantılı
kentte yapılan bu çalışma, zaman ve edinilen
Özet:
Gümrük vergisi,
gümrüğe tabi (Şekil
olan ticari
Abstract: Custom
duty is a aldığı
kind of tariff
arising kentin görsel
noktasal haritaların
oluşturduğu
görlmektedir
deneyim
ile bireyin
eğitimin,
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
veya imaj
değeri öğelerinin
üzerinden alınan,
ekonomik,
subjectöğeleri
to customsilewhich
based on those
4. ve 6). Bu harita
tipleri
dağınık
imaj
olanis ilişkisini
incelemektedir.
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
halde mekana yayılması
ve bunların
genellikle
Mimarlık
veanddördüncü
sınıf öğrencileri
dış ticaret ve ekonomi
politikası aracı
olan bir vergi
tariff that is a birinci
foreign trade
economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
yol ağıyla bağlanmasından
oluşmaktadır.
ile
mühendislik
dördüncü
sınıfonöğrencileri ile
dolaylı bir vergi türü
olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal
functions. Since they
are not collected
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
yapılan
zihincustom
haritalarının,
mekanın
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirectbu
tariffçalışma,
on expenditures,
duties
4. SONUÇ eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject
görüntüsüyle
olduğu
kadar
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arriveilgili
at the custom.
According
to bireyin şehir
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
içi
yaşam
süresifromvethismesleği
gibi değişkenlerle
Kentsel çevrenin
önemli
öğesi
olan Bu
insan,
kanunenkapsamı
dışında
tutulmuştur.
nedenle,
duties
are excluded
law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
doğrudan
ilgili olduğunu ortaya koymaktadır.
çevresini ve mekanı
ihtiyaçları doğrultusunda
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
şekillendirmektedir.
Bireyin çevresiyle etkileşiBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created
beginning küçük
with commodities
subject
Bu
araştırma
bir kentte
iki tomeslek grubunişlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
mini, onu görerek,
yorumlayarak
ve
algılayarak
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkeyöğrencilerle
and continuing with
operation sequence.
daki
yapılmıştır.
Aynı çalışma daha
gümrük duyu
vergisinde
de zorunlu aracılığıyla
aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
sağlar. Birey, bunu
organları
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
büyük metropol kentlerde daha fazla meslek grubu
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
algılamakta ve Bakanlığı’na
1davranışlarını buna göre belirBu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs
and
Economy
according
to
ile
daha
kapsamlı
yapılarak
zaman
ve edinilen
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine
uygun
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
lemektedir. Böylece
birey
ve
mekan
arasında
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties etkisi
has a different
form from the
deneyimin
incelenebilir.
Bu tür, kentsel
sürekli bir etkileşim
yaşadıksüreci,olmaktadır.
diğer vergilerdeBireyler,
oluşan süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
tasarım
çevreadministratively
psikolojisiinkapsamında
ele alınan
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to beve
resolved
the first
ları mekanları algılayabildikleri
onlara anlam
öncelikle idari aşamada ve
çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
çalışmalarda,
kentsel
mekanlarda
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal action
can be taken. kentsel imaj
yükleyebildikleriuyuşmazlıklarda
sürece özümser
vebaşvurulabilmektedir.
benimserler.
1
yargı yoluna
öğelerinin
bireyinCustom
aldığı
eğitim,
Key words: Custom,
Duties,
Custom yaş, cinsiyet,
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
şehir
içi yaşam süresi ve mesleği gibi değişkenler
Kentin özelliğinin,
birey
tarafından dışsallaştırması
Gümrük
Uyuşmazlıkları
ile ilişkisi incelenerek elde edilen verilerin kentin
olan kentsel imaj, bireyin kişisel özelliklerinin de
tasarımı için geliştirilen konularda etkili olacağı
etkisiyle zihinlerde oluşmaktadır. Kent kimliği,
düşünülmektedir.
bir kenti çevresinden farklı kılan özelliklerin
kolay algılanabilirliğidir. Bireyler, içinde bulun5. KAYNAKLAR
dukları fiziksel çevreyi algılayarak somutlaştırır
ve deneyimleyerek o ‘yer’in imajını ve kimliğini
ALİAĞAOĞLU, A., (2007). ‘Davranışsal Coğrafanlamlandırır. O ‘yer’ e ait fiziksel özellikleri
yaya Bir Örnek: Öğrenci Merkezli Balıkesir
51
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:93 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Şehir İmajı’, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler
SPENCER, C.,WEETMAN, M., (1981). ‘TheGÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
Dergisi, Cilt:17, Sayı:1, Sayfa: 17-44
Microgenesis of CognitiveMaps: A LongiĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜMtudinalStudy
YOLLARI1 of New Residents of an Urban
APPLEYARD, D., (1970). ‘StylesandMethods
Area’,
Transactions
TO
DISPUTES
OVER of Institute of British
of Structuring a ADMINISTRATIVE
city’, EnvironmentSOLUTIONS
and
Geographers New Series, 6(3), 375-384
CUSTOM DUTIES
Behavior 2 , 100-17
Selin KILINÇ2, Hatice
YURTSEVER
TOPÇU,
K.D.,3 & TOPÇU, M., (2012). ‘Visual
DOWNS, R.M., &STEA,
D., (1973). ‘Cognitive2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Programı Yüksek Lisans
Öğrencisi
Presentation
of MentalImages
in urban
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
MapsandSpatialBehaviorProcessandProducts,
designeducation: cognitivemaps’, Procediain R.M. Downs& D. Stea, Eds., Image and
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract:
Custom duty is a kind of tariff arising 51, 573-582
SocialandBehavioralSciences
eşyanın
yer değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Environment,
pp:8-26,
Chicago:
IL:Aldine
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir TUNÇEL,
commodities’quantity
value. It ‘Kentsel
is are a kind ofMekanın AlgıH., and
(2006).
DOWNS, R.M.,STEA
D.,
(ED),
(1977).
‘Maps
dış ticaret ve
ekonomi
politikası
aracı olan
bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
lanması:
Elazığ
Örneği’,social
Ankara
Üniversitesi
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument
in addition
to its economic,
and
in Mind: Reflexions
ontürü
CognitiveMapping,
dolaylı bir vergi
olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
V.basis
Ulusal
Cağrafya
Sempozyumu,
Ankara
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular
like income
tax and corporate
tax, as
New York: vergi
Harper&RowPublishers
türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
(2002).
İmge:
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi TÜRKOĞLU,
to foreign trade arrive atH.G.,
the custom.
According‘Kentsel
to
LANG, J.,(1987).
Architectural
Theory.
UsulCreating
Kanunu (VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
İstanbul’dan
Bulgular’,
İ.T.Ü. Dergisi, Cilt:1,
dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
are excluded from
this law. Therefore,
The Role ofkanun
the kapsamı
Behavioral
in En-4458 duties
gümrük
vergilerinin usul Sciences
ve uygulama esasları
procedures and practises of custom duties are
Sayı:1, s:57-64
Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
vironmentalsayılı
Design,
Van Nostrand Reinhold,
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak ÜLKERYILDIZ,
created beginning with commodities
subject to ARSAN, Z.,
New York Bölgesine
E., DURMUŞ
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey
and continuing
with operation sequence.
AKIŞ,
T., (2009).‘Öğrenci
zihin haritalarında
vergisinde de
zorunlu of
aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
LYNCH, K., (gümrük
1960).The
Image
thecity,
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
kente ilişkin deneyimle değişen çevre algısı’,
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
Cambridge,Bakanlığı’na
1 MIT Press
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
HukukBilimleri
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs
and Economy
Ministry
according
to
Balıkesir
Üniversitesi
Fen
Dergisi,
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs
duties
a different
form from
the
Cilt,
11,hasSayı,
1, 72-82,
Temmuz
PEAKE, S.,&MOORE,
T., (2004).
‘ Analysis
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
of distortions
a mentalmapusing
GPS
yapıyainsahiptir.
Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
NOWAK,
(2003).‘Searchingöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. ZMUDZİNSKAplace. However, in the case
of disputesM.,
not being
and GIS.’, Ancak
The 16th
of
idari AnnualCollquium
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
forLegible City Form: KevinLynch’sTheory
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
thespatialin formation research Centre
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
in Contemporary Perspective’, Journal of
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Urban Technology, Cilt: 10, Sayı:3, s:19-89
POCOCK, D.C.D., (1976). ‘Somecharacteristics
of MentalMaps; An EmpiricalStudy’, TranYazar Notu: 13-14 Kasım 2015 tarihleri arasında
sactions of Institute of British Geographers,
Kocaelinde gerçekleştirilen I. Uluslararası
1(4), 493-512
Mühendislik Mimarlık ve Tasarım Kongresinde Sözlü Bildiri olarak sunulmuştur.
SAM, N., (2010). ‘Kentin İmgesi: Bursa Örneği’,
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler
Dergisi, Cilt:8, Sayı:2
52
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:93 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
EXTENDED ABSTRACT
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Cities consists of manyADMINISTRATIVE
living urban communities.
Cities,TO
which
were responding
SOLUTIONS
DISPUTES
OVER to the requirements
of those living in urban communities, exist in the individuals minds as a visual quality. All of these
CUSTOM DUTIES
visual qualities and experiences indicates that all2 of them are the parts
of the image and the identity
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
of that ‘space’ in individuals
mind. Reserachers who work on the visual qualities of the city, explored
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
Bayar Üniversitesi
MYO,in
DıĢthe
Ticaret
Bölümü
the images of the environment3 Celal
awaken
differentSalihli
senses
minds
of individuals. In these studies,
one of the methods which used to determine the perception of the physical environment of the users
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın
yer değiştirmesi
nedeniyle, maps
bu eşyanın
from the movement
of commercial
commodities
were mental maps
(Sam,
2010). Mental
or cognitive
maps are
the structures
which makes it
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve malitofonksiyonlarının
önemli birand commodities’quantity
value.
It is are environment
a kind of
possible for individuals’
kept their yanında
knowledge
information ofandthe
spatial
in their
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
memory (Pocock,
1976;
Downsharcamalar
and Stea,
1977).
maps
cognitive
schemas,
türüdür.
Aynı zamanda
üzerinden
alınan Cognitive
instrument in
additionare
to itsnamed
economic,as
social
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
mental schemaskurumlar
or mental
in different
sources.
Images
oflike
theincome
physical
environment
which were
vergisimaps
gibi belirli
aralıklarla alınan
bir
regular basis
tax and corporate
tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
formed in the individuals
mind
consisted
of the
characteristics
These
characteristics of
eşyanın gümrüğe
geldiği
anda bir defaya
mahsus
are collected of
onlythat
once ‘space’.
when commodities
subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
the physical environment,
createsikinci
the maddesine
image of
in individuals
mind. Cognitive
Usul Kanunu (VUK)’nun
görethe
bu space
the second
item of tax procedural
law, custom map method
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
plays an important
role
in revealing
these esasları
features.
mapsandarepractises
important
forduties
individuals
and their
gümrük
vergilerinin
usul ve uygulama
4458 These
procedures
of custom
are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
behaviors because
they are images of the space in the
minds. Individuals are recognize the spaces
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
with commodities
to
with this imageişlemlerin
in their mind
andgöredevelop
that
imageinternational
withbeginning
their
experience.
If subject
the cognitive
map of
sırasına
bir
sistematik
trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
tüm the
vergilerde
olduğu can
gibi identify,
Turkey and
with operation
sequence.easily. In other
the space is clear
about theDiğer
space,
invidual
usecontinuing
and percept
the space
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
tahsilconsisted
aşamaları Gümrük
ve Ticaret
assessment,
accrual andorientation
collecting are regulated
words, cognitive
mapsve are
of data
about the
readability,
and organization of
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Genel
Müdürlüğü of
tarafından,
Gümrük features.
CustomsThey
and Economy
Ministry
according
the space. This Gümrükler
data
canYüksek
be outward
the
spatial
create
the image
andto the identity of
Programı
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerineLisans
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
a different
form from(1960)
the
the space. The first
ideas
and thoughts
relatedçözüm
to thesecustoms
mapsduties
werehasused
in Lynch’s
work with
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
three Americanyapıya
citiessahiptir.
(Boston,
Jersey
and Los Angeles)
(Sam,administratively
2010). Lynch
(1960) identified
Gümrük
vergisicity
uyuşmazlıkları
have to be resolved
in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
the environmental
generalized
picture of the
physical
exterior
world
individuals mind
Ancakimage
idarias aaşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal action
can bein
taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
(Sam, 2010). Lynch revealed some principles for urbanKeydesign
comparing
theCustom
visual realities and
words: with
Custom,
Custom Duties,
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
environmetal images.
According to Lynch, the visual quality of the urban landscape depends on its
Gümrük Uyuşmazlıkları
readability (akt. Sam, 2010). Lynch, identifies the visual readability of the space as a visual legibility
action which were perceived by individual and he devides urban images in to five groups; paths,
edges, distircts, nodesand landmarks (Lynch, 1960). With this point of view, we make a case study
with freshman students which were in the department of architecture and fourth-year students in the
department of architecture and engineering. The freshman students did not know much information
about the urban environment. We want from them to draw the cognitive map of the urban environment.
This study examines the training affecting the perception and the changes in the perception dependings
53
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:93 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
on time and the meanings of environment which were attributed by the students. We determine the
VERGĠSĠ
differences and relationshipGÜMRÜK
of the education
thatUYUġMAZLIKLARININ
the students have whether if it affects their judges
1
ĠDARĠFor
AġAMADA
ÇÖZÜM
YOLLARI
about the environment they attribute.
this reason
this study
were also
made with fourth year of the
engineering students. In
this study, we addressed
the following
questions;
which image components
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
were used by the architectural and engineering students to express their perception of urban space?
CUSTOM DUTIES
What kind of drawing types they used? Is there an
impact on their education they receive? Research
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
findings indicate 2that engineering and architecture students have differences in their perception of
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
Bayar Üniversitesi
Salihli MYO, DıĢ
Ticaret Bölümü
urban space. The architecture3 Celal
students
draws sequential
cognitive
maps and especially emphasized
landmarks and paths in their maps. And it was also emerged that the environmental perception were
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
yer değiştirmesi of
nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement
commercial commodities
established fromeşyanın
the relationship
the time
and the pattern
which ofdeveloped
and differntiated with
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
mali fonksiyonlarının
önemli bir of this
commodities’quantity
and value.
It is are perception
a kind of
the experience. sosyal
The vemost
important yanında
contribution
research about
space
were the
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
examination of the
personal
factors
and üzerinden
experience
physical
factors
türüdür.
Aynı zamanda
harcamalar
alınan with
instrument
in addition
to its(paths,
economic,edges,
social anddistricts, nodes
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
and landmarks)kurumlar
emphasized
in belirli
cognitive
vergisi gibi
aralıklarlamaps
alınan studies.
bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
54
TMD
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
ÇAĞDAŞ ALIŞVERİŞ MERKEZLERİNDE KAMUSAL MEKAN
NİTELİKLERİ VE MERSİN FORUM AVM ÖRNEĞİ1
PUBLIC SPACE CHARACTERISTICS OF CONTEMPORARY SHOPPING
CENTERS: THE CASE OF MERSİN FORUM SHOPPING CENTER
E. Elif ÖZDEMİR1, Pelin CENGİZOĞLU2
1-2
Mersin Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü, Mersin / Türkiye
Öz: Bu çalışmanın amacı, kent mekanı nitelikleri taklit
edilerek oluşturulan ve ‘ kent mekanının yanılsaması’ olarak yaratılan alışveriş merkezini cadde, sokak ve meydan
gibi bileşenlerin organizasyonu açısından analiz ederek
kentsel-kamusal mekan nitelikleri açısından sorgulamaktır.
Alışveriş merkezi ile kentsel- kamusal mekan arasındaki
mekansal ilişki, kent merkezinin özelliklerine kamu mekanının kamusal niteliklerini oluşturan temel özellikleri
ile odaklanan farklı bir bakış açısı ile incelenmektedir.
Mersin Forum AVM’de yeniden yorumlanan kent mekanı
karakteristikleri aracılığıyla analiz edilmiştir. Sonuç olarak,
alışveriş merkezinde yapılan kentsel-kamusal alana ait mekansal göndermelerin yeterli olmadığı vurgulanmıştır. Ne
var ki, modern zamanların en yaygın alışveriş mekanları
olan alışveriş merkezleri, ekonomik, toplumsal ve mekansal
özellikleri ile günümüzün kent merkezlerinin birer taklitleridir.
Bu çalışma ile günümüz kent merkezlerinin, erişebilirlik,
estetik, teknolojik gelişmeler, kamusal güvenlik, kentsel
tasarım ve yönetim gerekliliklerinden uzaklaşarak yerini
alan alışveriş merkezlerinin, mekanlarının gelişimine ve
tasarımına yönelik öneriler geliştirilmiştir.
Abstract: The aim of the study has been identified as
questioning the ‘public-urban characteristics’ of shopping
centers which are interpreted the characteristics of urban
space as ‘illusion of the urban space’. The shopping centers
are analysed through its spatial organization wtih its square,
street and road. The spatial relationship between the shopping centers and the public-urban spaces were examined
with focusing on the basic features of city center through
spatial quality of public space in a different perspective. The
characteristics of Forum Shopping Center in Mersin were
analyzed through the characteristics of public-urban space
which were reinterpreted. As a result, the unsuffiency of
the spatial reference of public-urban space at the shopping
center was emphasized. However, nowadays, modern times
of the most common shopping malls are the imitations of the
city centers with its economic, social and spatial features.
This study generates proposals for the design and the spatial
development of the contemporary shopping centers which
takes place city centers’ features of accessibility, aesthetics,
technological development, public safety, urban design and
management requirements.
Anahtar Kelimeler: Mersin Forum AVM., Kentsel Mekan,
Kamusal Mekan
Key Words: Mersin Forum Shopping Center, Urban Space,
Public Space
Doi: 10.17365/TMD.2016716507
(1) Sorumlu Yazar: E. Elif ÖZDEMİR, Mersin Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü, Mersin / Tür-
kiye ozdemireelif@gmail.com Geliş Tarihi / Received: 27.12.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 11.03.2016 Makalenin
Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok
/ None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
55
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
1. GİRİŞ
ya da grup kontrolünün dışındaki yerler olmaları,
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
birbirinin içine geçmiş işlevsel ve sembolik araçlar
Kentte yaşayan bir çok farklı grupları biraraya
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
için kullanılan
alanlar
olarak tanımlar. Görünürde
getiren ortamlar olan kentsel-kamusal mekanlar,
kamusal
mekanlarınOVER
özelliklerini taşıyan alışveriş
SOLUTIONS
TO DISPUTES
günümüzde kentlerin deADMINISTRATIVE
gelişmelerine paralel olarak
merkezlerinin mekansal organizasyonu ise bu
CUSTOM
değişmişlerdir. Kentlerin ilk kurulduklarında
açık DUTIES
ilkeler doğrultusunda tasarlanmadığından kent
Selin KILINÇ
alanlarda yapılan alışveriş eylemi günümüzde
ise 2, Hatice YURTSEVER3
mekanına ve onun barındırdığı sosyal işlevlere
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
kapalı alanlarda gerçekleştirilmektedir.
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
alternatif
birBölümü
mekan oluşturamaz. Bu açıdan
Toplumsal yaşamda meydana gelen değişimler, kent mekanı organizasyon karakteristiklerinin
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın değişimine
yer değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın anlaşılabilmesi
from the movement amacıyla
of commercialLynch’in
commodities kent mekanına
kamusal mekanların
etki
eden önemli
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
faktörlerdir. Günümüzde
hızlı ekonomik
deği-bir aitcommodities’quantity
sosyal ve mali fonksiyonlarının
yanında önemli
and value. Itve
is areMersin
a kind of Forum AVM
teorileri incelenmiş
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
şim aynı zamanda
toplumsal
gelişimi
gerçek
mekanı
karakteristikleri
türüdür.
Aynı zamandayapıdaki
harcamalar üzerinden
alınan örneğinde,
instrument in addition
to itskent
economic,
social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
hızlandırmış vekurumlar
farklı vergisi
yaşam
ve yaşam
analiz
gibi alanları
belirli aralıklarla
alınan bir açısından
regular basis like
incomeedilmiştir.
tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
tarzları yaratmıştır.
Alışveriş
eşyanın gümrüğe
geldiğimerkezleri
anda bir defaya ise,
mahsus
are collected only once when commodities subject
çalışmanın
mekanı
nitelikleri
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi Bu
to foreign
trade arrive atamacı,
the custom.kent
According
to
sosyo-ekonomikUsulyapıda
gelen
bu hızlı
Kanunu meydana
(VUK)’nun ikinci
maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
ve ‘ kent mekanının
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, taklit
duties edilerek
are excluded oluşturulan
from this law. Therefore,
değişimler ve beraberinde
getirdiği küreselleşme
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
yanılsaması’
(Birol, 2005) olarak yaratılan alışsayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile kimlik değiştiren
kentlerin tanımlayıcı ve beile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
veriş
merkezini cadde, sokak ve meydan gibi
Bölgesine girişinden
başlayıp,Oktay
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
lirleyici ‘kamu mekanları’
olmuştur.
(2001:
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik bileşenlerin
international tradeorganizasyonunu
entering customs territorieskentsel-kamusal
of
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
45-49), kentsel kamusal
mekanları,
yerel kültürü
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, mekan
Like all nitelikleri
other taxes, compalsive
levelssorgulamaktır.
such as
açısından
tahakkuk
ve tahsil kentte
aşamaları yaşayanların
Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
ve yaşanan zamanı
yansıtan,
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Buekonomik
çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler1.
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs
and Economy
Ministry
according
sosyal, kültürel ve
durumları
hakkında
MATERYAL
ve
METOD
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
ipuçları veren alanlar
olarakdoğan
tanımlamaktadır.
Gümrük
vergisinden
uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
alanı
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir Çalışmanın
process of otherörneklem
taxes. Customs
dutyolarak
disputes Mersin Forum
Yerel kimliğin ve
toplumsal
gururun
önemli
bir
yapıya
sahiptir. Gümrük
vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
seçilmiş
merkezi
ile kentselöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. AVM
place. However,
in theve
casealışveriş
of disputes not
being
bileşeni olan kamusal
eğiticiçözümlenemeyen
bir rol ve
Ancak mekanların
idari
aşamada
solved administratively, legal action can be taken.
kamusal mekan arasındaki mekansal
ilişki, kent
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
ekolojik bir anlam da yüklendiğini belirtmektedir
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
özelliklerine kamu mekanının kaAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, merkezinin
Disputes
(Oktay 2001:45-49).
Gümrük Uyuşmazlıkları
musal niteliklerini oluşturan temel özellikleri ile
Diğer bir taraftan Madanipour (2007:159) ise odaklanan farklı bir bakış açısı ile incelenmiştir.
kamusal mekanların ortak özelliklerini, kullanıcı- Mersin Forum alışveriş merkezinin araştırma alanı
ların bireysel ya da grup aktiviteleri için mekana olarak seçiminde; bölgenin iklim yapısına uygun
gitmeleri, günlük gereksinimlerini sağlamaları, ilk çağdaş açık hava alışveriş merkezi olması ve
toplumsal amaçları gerçekleştirmeleri, kamuya açık kent yaşamından esinlenerek tasarlanmış olması
olmaları, özel alanların arasında konumlanmış birey etkili olmuştur.
56
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Çalışmada 3 aşamalı bir yöntem izlenmiştir. Bigeçmişin biçimleri ve günlük kullanımların bir
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
rinci aşamada kamusal mekan, ve kent mekanı
kolaj halinde yan yana durmaları ile oluşmakta1
ĠDARĠ
AġAMADA
YOLLARI
kavramları incelenmiş ve kentsel
mekan
orga- ÇÖZÜM
dır‘ (Harvey,
1997).
Bu anlam da kentsel mekanı
nizasyon özelliklerininADMINISTRATIVE
anlaşılabilmesi amacıyla
toplumun
mekanı OVER
olarak nitelendirmek yanlış
SOLUTIONS
TO DISPUTES
Lynch’in kent mekanına ait teorilerine değinilmiştir.
olmayacaktır. Kentsel mekan, toplum yaşamının
CUSTOM DUTIES
İkinci aşamada Mersin Forum alışveriş merkezi 2 gerekli tüm ihtiyaçlarının
(barınma, çalışma,
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
örneğinde Lynch’in
kent mekanına ait teorisi
dinlenme/eğlenme ve ulaşım) karşılandığı ortak
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayarnitelikleri
Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret Bölümü
kapsamında taklit edilen kent mekanı
mekanlardır.
Kentsel mekanlar, kamusal yaşamın
analiz edilmiştir. Üçüncü ve son olarak yapılan
geçtiği karşılıklı etkileşimin ve iletişimin olduğu
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın
değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement
of commercial
commodities
analizler ışığında
eldeyer
edilen
sonuçlar
aktarılmış
kamusal
mekanlardır.
Kamusal
alanlar, kentlinin
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve
mali fonksiyonlarının
yanında önemli
commodities’quantity
and value. Itilişkileri,
is are a kind ofdavranış örünve alışveriş merkezi
mekanlarının
gelişimine
vebir gündelik
yaşamındaki
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
tasarımına yönelik
öneriler
geliştirilmiştir.
tüleri
veinkentte
bilinci
türüdür.
Aynı zamanda
harcamalar üzerinden alınan
instrument
addition toyaşama
its economic,
social andile kimliklenir.
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Aynı
bu tax
mekansal
kimlik
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regularzamanda
basis like income
and corporate
tax, as kullanıcıların
2. KAMUSAL
MEKAN
vergi ve
türü KENTSEL
olmadığından, dış ticarete
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
mekana
yüklediği
farklı
kimlikler
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected
only once when
commodities
subject ile birlikte meKAVRAMLARI
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
kanın
kurgulanmasıyla
oluşur.
Çünkü mekanlar,
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second
item of tax procedural
law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
toplumsal
ve kültürel kimliği zamanlar arasında
Kamusal” sözcüğü
herkesin denetimine açık olan
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
aktaran
birer araçtır. Günümüzün kentsel meanlamına gelirken,
“özel”sözcüğü kişinin ailesi
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
commoditiesbirbirlerine
subject to
kanlarında
isewith
toplumları
yaklaştıran
ve arkadaşları ile
sınırlanan
korunaklı
bir
yaşam
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğerbir
tümçerçeve
vergilerde içinde
olduğu gibi
Turkey tüketim
and continuing
with operation sequence. 2011)
amaç
olmuştur.(Vardallı,
bölgesi anlamındadır
ve verili
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkukkarşıtlık
ve tahsil aşamaları
ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
birbiriyle kurdukları
ilişkisiGümrük
bağlamınBakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General
Directorate
of Customs
as aamaçlı
part of mekanlardan
Birol
(2005)’e
göre
tüketim
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
da anlam kazanan
birYüksek
ikilidir
(Sennett,
2002;
Programı
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law.
Resolution processbir
of disputes
over
alışveriş
merkezininde
çok açıdan
kent mekanı
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisindengöre
doğan kamusal
uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
Özbek, 2004). Habermas’a
alan,
özelliklerini
mekan düzeninin
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of otheryansıttığını,
taxes. Customsyapıdaki
duty disputes
toplumsal yaşantı
içinde
kamuoyunun
yapıya
sahiptir.
Gümrük vergisioluşturuluyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
gerçek
kent inmekanını
oluşturan
cadde, sokak ve
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However,
the case of disputes
not being
duğu alandır. Demokratik
olarak çözümlenemeyen
kamusal
Ancak
idari ilke
aşamada
solved administratively, legal action can be taken.
meydan gibi bileşenlerin organizasyonu
açısından
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
alan, yurttaşların ortak sorunlarını, eşit ve özgür
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
analiz
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes edildiğinde ise kent mekanına alternatif
katılımla çözümledikleri
yerdir ve bu kamusal
Gümrük Uyuşmazlıkları
olamayacağını öne sürmektedir (Birol, 2005).
alanın genişliğini ve sınırlarını, düşünce, ifade,
bilgiye erişme, tartışma, toplanma, örgütlenme
Lynch, kent mekanının okunabilirliğini ve kulve tanınma özgürlüklerinin gelişmişliği ve ayırt
lanıcının mekandaki oryantasyonunu sağlayan
etmeksizin herkesi kapsaması belirler.
bileşenleri düğüm noktaları, sınırlar, yollar, bölgeler ve referans noktaları olarak tanımlar (Lynch,
Harvey’nin kentsel mekan tanımlaması şu şekil1960). Lynch, yolları, gözlemcilerin alışkanlık ve
dedir; ‘ Kentsel mekan birbirinin üstüne binen
olanaklara bağlı olarak zaman zaman kullandıkları
57
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
sokaklar, yaya yolları, toplu taşıma alanları ve
Düğüm noktalarını Lynch (1960), gözlemcinin kente
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
demiryolları gibi alanlar olarak tanımlar. Bireylerin
girebilmesini sağlayan stratejik noktalar olarak ve
1
ĠDARĠ AġAMADA
YOLLARI
hareket halinde iken kenti gözlemlediği
ve bu ÇÖZÜM
bir noktadan
diğerine
geçerken kullandığı odak
yollar üzerinden çevreyi
algılayarak parça-bünoktaları
olduklarını
öne sürer (Lynch, 1960).
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
tün ilişkisini kurduğunu savunur (Lynch, 1960).
Kent mekanınıda meydanlar ve kavşaklar gibi
CUSTOM DUTIES
Mimari mekanda ise bu alanlar dolaşım aksları 2 alanlar olan düğüm
noktaları mimari mekanda ise
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
ve sirkülasyon alanlarıdır.
(Tablo1).
toplayıcı alanlar olarak ifade edilebilir (Tablo1.).
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Sınırlar, ise gözlemciler tarafından ulaşım aksları
Özet: Gümrük
vergisi,elemanlar
gümrüğe tabiolarak
olan ticari
olarak kullanılmayan
doğrusal
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
veya değeri üzerinden
alınan, ekonomik,
tanımlanır. Pekmiktarı
çok kentlinin
yön bulmak
için
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
kullandığı önemli
anaolan
hatları
dışöğeler
ticaret veolarak
ekonomi sınırlar,
politikası aracı
bir vergi
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
su veya duvarlarla
kentlerdeki
dolaylıbelirlenmiş
bir vergi türü olan
gümrük vergisi,gibi
gelir ve
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
genellenmiş alanları
bir olmadığından,
arada tutandışelemanlardır
vergi türü
ticarete konu olan
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
(Lynch, 1960). Mimari
mekanda
ise
sınırlar,
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri,yaVergi
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
pıyı diğer yapılardan
ayırandışında
düşeytutulmuştur.
yüzeyler
kanun kapsamı
Bu olan
nedenle,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
yapı cepheleri olarak
tanımlanabilir
(Tablo
1.)
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
Diğer bir noktasal referans kaynağını oluşturan
Abstract: Custom
duty is a kind
of tariff
arisingolduklarından,
Referans
Noktaları,
harici
öğeler
from the movement of commercial commodities
subject to customs
which is basediçine
on those
gözlemci
bu oluşumların
giremez. Bunlar
commodities’quantity and value. It is are a kind of
çoğunlukla
kolay
tariff that is a foreign
tradetanımlanabilen
and economic policy fiziksel oluinstrument in addition to its economic, social and
şumlardır;
birSince
bina,
işaret
levhası,
bir dükkan
fiscal functions.
they bir
are not
collected
on
regular basis like income tax and corporate tax, as
veya
bir dağ
gibi.
Bazı işaret
imgelerde
an indirect
tariff on
expenditures,
custom öğeleri,
duties
are collected only once when commodities subject
kullanılan
küçük
ölçekli
öğelere
göre daha
to foreign tradedaha
arrive at
the custom.
According
to
the second item of tax procedural law, custom
yüksekte
yer alırfromvethis
genellikle
birçok açıdan ve
duties are excluded
law. Therefore,
procedures and practises of custom duties are
uzak
mesafelerden görülebilirler (Lynch, 1960).
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Kent
mekanında anıt, peyzaj öğeleri gibi elemanBölgesinealanlar
girişinden olarak
başlayıp, algılanır
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
Bölgeler, iki boyutlu
ve
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik lardan
international
trade referans
entering customs
territoriesmimari
of
oluşan
noktaları
mekanda
oluşturulmuştur.
tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
kentin orta ve/veya
büyükDiğer
ölçekli
bölümlerini
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, ise
Likebelirli
all other
taxes, compalsive
levelskolay
such astanımlanabilen
özelliklere
sahip,
tahakkuk ve tahsil
aşamaları Gümrük
ve bu
Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
oluştururlar. Gözlemci,
psikolojik
olarak
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan alanlardır.
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
Celal
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Genel
Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
alanların ‘içineGümrükler
girdiğini’
hisseder.
Bölgelerin
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan kolaydır,
uyuşmazlıkların
çözüm Birol
customs(2005),
duties hasLynch’in
a different form
from the kent mekanı
içindeyken tanımlanması
oldukça
eğer
belirlediği
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
bölge dışarıdan da
görünebiliyorsa,
alışveriş
merkezi
yapıya
sahiptir. Gümrük aynı
vergisi zamanda
uyuşmazlıkları bileşenlerini,
have to be resolved
administratively
in the iç
firstmekan bileşenöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
dışsal referanslarAncak
için deidari
kullanılır
(Lynch,
1960).
lerini
Tablo 1’delegal
gösterilmektedir.
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Mimari mekanda ise bu alanlar, farklı işlevsel
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
bölgeler olarak Anahtar
ifade Uyuşmazlıkları
edilebilir.
(Tablo 1.)
Gümrük
58
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Tablo 1. Alışveriş Merkezi içerisindeki kent mekanı bileşenleri (Birol, 2005)
Kent Mekanı
Bileşenleri (Lynch)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Kent AġAMADA
Mekanı
ĠDARĠ
ÇÖZÜM YOLLARI1
Düğüm Noktaları ADMINISTRATIVE
MeydanlarSOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Sınırlar
Yapı Cepheleri
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
2
Yollar
2
3
Alışveriş Merkezi
Toplayıcı Alanlar
Mağaza Cepheleri /
Vitrinler
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar
Cadde
ve Üniversitesi
Sokaklar Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Müşteri
Özet:
Bölgeler
Farklı İşlevsel
Dolaşım Alanları
Müşteri Bölgesi/Servis
Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
Bölümlerbu eşyanın
Bölgesi
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle,
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are Büyük
a kind of Mağazalar,
dış ticaret ve ekonomi politikası
aracıöğeler
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic
policy
Referans Noktaları
Anıt vb.
Süpermarketler,
çeşitli
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
peyzaj
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected
on öğeleri
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
3. KENT MEKANI
TAKLİTLERİ:
tanımlanarak
idealize
edilmektedir
eşyanın gümrüğe
geldiği anda bir YAŞAM
defaya mahsus
are collected only once
when commodities
subject (Sokol, 2002).
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
TARZI MERKEZLERİ
Ancak
burada
gerçekte
bir kentin imajının
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second
item of sorun
tax procedural
law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
neprocedures
olduğundan
öte,ofpotansiyel
merkezi
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
and practises
custom duties alışveriş
are
Yaşam tarzı merkezleri
adıKanunu’nda
verilen yeni
tür alışveriş
sayılı Gümrük
düzenlenmiştir.
Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
kullanıcısının
görmekhasistediğidir
(Sokol,
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, aneyi
systematization
been
merkezleri, sıklıkla
küçük
ölçekli
nostaljik
kent
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
2002).
Alışveriş merkezleri içinde yaşam tarzı
işlemlerin
sırasına
göre
sistematik
international trade entering customs territories of
taklitleri olarak tasarlanmaktadırlar.
Bu bir
mekanlar
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
merkezlerinin
ön plana çıkmasının bir sebebi de
gümrük
vergisinde deve
zorunlu
aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
genellikle ulusal
mağazalar
yerel
butikleri
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment,
accrual
and collecting
regulated merkezlerine
kamusal
mekanlar
yaratanarealışveriş
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
bir araya getirenBakanlığı’na
1 ve ekonomik olarak üst düzey
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and
Economy
according
yönelen
trafik
akısıdır
(Hazel,
2005). Yatırımcının,
Programı
Yüksek Lisans
Öğrencisi
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygun
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law.
Resolution
disputes
over
müşteriyi hedefleyen
açık
alışveriş
merkezleri
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties
has a different
form from the
eskinin
toplumsal
atmosferini
yeniden kurma
süreci, diğer
vergilerde
oluşanYaşam
süreçten tarzı
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
olarak tanılanmaktadır
(Gose,
2004).
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to yasam
be resolvedtarzı
administratively
in the first hızla yayılma
isteği,
merkezlerinin
öncelikle idari
aşamada
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
merkezlerinin temelleri
on beş
yıl çözümlenmek
önce geleneksel
sebeplerinden
biridir
(Lazarus,
2006).
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal action
can be taken.
1
alışveriş merkezlerinden
daha
küçük,
dikkat çeken
uyuşmazlıklarda
yargı
yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
açık hava alışveriş
merkezleri
Yaşam
Anahtar
Kelimeler: olarak
Gümrük, atılmıştır.
Gümrük Vergisi,
Disputes tarzı merkezleri mekansal kurguları ve
Gümrük Uyuşmazlıkları
iklim koşullarını hissettirmeleri nedeniyle hem
alışılagelmiş çarşı alışverişi hissini uyandırmakta,
hem de geleneksel alışveriş merkezlerinde yer
alan mağazaları sunmaktadırlar. Bu tür komplekslerin amacı sadece bir alışveriş mekanı
yaratmak değil, gerçek bir çarşı-kent merkezi
deneyimi yaşatmaktır. Yaşam tarzı merkezlerinde
Büyük alışveriş merkezleri, açık hava alışveriş
merkezlerine dönüştükçe, mimari ve yaşam tarzı
bağlamında yerel zevkleri yansıtarak bir “yer duygusu” (sense of place) yaratmak istemektedirler
(Sokol, 2002). Bu tür yaşam tarzı merkezleri,
geleneksel çarşı imajına gönderme yapmaktadırlar.
Bu eğilim, tıpkı bir kent gibi “organik” olarak
59
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
en önemli özellik, yaşattığı deneyim ve geçmişteki
gerçeğini saklamaya çalışmaz. Yaşam tarzı merGÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
toplumsal duygudur (Lazarus, 2006). Bir yaşam
kezi banliyö zihniyetinin tuhaf bir yan ürünüdür.
ĠDARĠ
AġAMADA
YOLLARI
tarzı merkezi, müşterinin sadece
alışverişe
değil, ÇÖZÜM
İnsanlar
kamusal1 mekan istemektedirler, bunun
eğlenmeye de gittiğiniADMINISTRATIVE
düşündügü yerdir (Hazel,
tek yolu
mekanı özelleştirmek
olsa bile” (a.e.).
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
2006). Bu kavram, hem bir toplum merkezi ya
CUSTOM DUTIES
Erkip’in Bilkent alışveriş merkezine ilişkin farklı
da dış mekan alışveriş meydanı pazaryeri duy- 2
3
Selin KILINÇ , Hatice
odakYURTSEVER
grupları ile
yaptığı çalışmada (2003) elde
gusunu verirken, 2günümüzün hızlı yaşam tarzı
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliettiği
Hukuk Programı
Yüksek
Öğrencisi
bulgular,
boşLisans
vakit
geçirmenin alışveriş
3
Celal Bayar
Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
ihtiyaçlarını karşılamaktadır (Fiala,
2004).
eylemi içinde artan rolü ve alışveriş merkezlerinin
Özet:merkezleri
Gümrük vergisi,kamusal
gümrüğe tabimekan
olan ticari daha
Abstract:
Custom kentsel
duty is a kind
of tariff arising yerlerini alma
Bu yeni alışveriş
önceki
mekanların
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
veya değeri
üzerinden değildirler,
alınan, ekonomik, eğilimi
subject toolarak
customsözetlenmektedir.
which is based on Bunlar
those
gibi görünseler miktarı
de, tümüyle
kamusal
da alışveriş
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
öncelikle alışveriş
VictoraracıGruen’in
yaşampolicy
tarzı kalıplarında
dış etme
ticaret vebeklenir.
ekonomi politikası
olan bir vergi merkezi
tariff that iskullanıcılarının
a foreign trade and economic
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
1956’da bir Minneapolis
banliyösünde
kurduğu
ilk ve bir
değişimin
gerçekleşmekte
işaret
dolaylı bir vergi
türü olan gümrük
vergisi, gelir
fiscal
functions. Since
they are not collected olduğuna
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
örnekten sonra alışveriş
sürekli
vergi türü merkezleri
olmadığından, dış
ticarete olarak
konu olan etmektedir.
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
büyümüşler, sırtlarını
çevrelerine
dönmüşler
ve
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
merkezleri
medeniyet,
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu “Alışveriş
the second item
of tax procedural
law, custom modernlik ve
kendi içlerindekikanun
etkinliklere
yoğunlaşmışlardır.
kapsamı dışında
tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
demokratizasyonu
bağlagümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 tüketim
procedures kalıplarının
and practises of custom
duties are
Yaşam tarzı merkezleri
ise çevreye dönüktür, sosayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
mında
Türkiye’nin kentsel yaşamına en önemli
dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
kak dokuları ve ile
kaldırımlarıyla
dışarıda, dünyada
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak katkı
createdolmuştur.
beginning with
commodities
subject tüketim
to
Etkileri
sadece
alanıyla
işlemlerin 1 Ancak
sırasına bu
göredurum
bir da
sistematik
international trade entering customs territories of
olma duygusu verirler.
şu
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi sınırlı
Turkey and
continuing with operation
kalmamakta,
küreselsequence.
ve yereli kombine
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
eleştirileri almaktadır:
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret eden
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
yeni bir kimlik oluşturmaktadırlar. Türk
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrüklerbu
Genel
MüdürlüğüYaşam
tarafından,tarzı
Gümrük modernleşmesinin
Customs Maliye
and Economy
according
to
“Kamusal alanımız
mudur?
şimdiki
aşamasında,
Türk
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm toplumunun
customs duties has
a different
form from ifade
the
merkezleri bir Gümrük
araya
gelme mekanları
olarak
tüm
kesimlerince
edilen yeni
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
mall’lardan daha
değildir,
yetkin
bir
ihtiyaçlarını
karşılamak için
yapıyakötü
sahiptir.
Gümrük aslında
vergisi uyuşmazlıkları
havemodernliğin
to be resolved administratively
in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
tasarımlarla birAncak
kent merkezinde
yürürken
hisçok
uygun
görünmektedirler.
İnsanlar bu yeni
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
sedilen memnuniyet verici duyguları verebilirler.
mekanların
sunduğu
işlevler ve
Key words: Custom,
Customkonumlanma,
Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Eğer toplum olarak
ifade
özgürlüğümüz konusunda
çeşitlilikle daha çok ilgileniyor görünseler de,
Gümrük
Uyuşmazlıkları
aklımız karışmışsa, yaşam tarzı merkezleri iyi birer
medeni bir toplumun göstergesi olan modern
hedeftirler. Zengin insanları çekmek ve ve onları
ve temiz çevreden etkilenmektedirler. Alışveriş
rahat ettirmek için tasarlanmış sahte kamusal
merkezini kent merkezine bir alternatif haline
mekanlarda biraz sağlıksız olan bir şeyler var.
getirmekte ve birden fazla alışveriş merkezini
En azından mall, bir alışveriş merkezi olduğu
düzenli olarak kullanma eğilimi göstermektedirler
(Erkip, 2003).”
1 Blum, 2005; http://www.slate.com/id/2116246
60
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Yine Erkip göre, kamusal mekan olarak alışveriş
sosyal bütünleşmenin sağlanması gibi nitelikleGÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
merkezi, Türkiye kentsel yaşamının dönüşümü
rinde yaşanan değişimi/dönüşümü beraberinde
1
ĠDARĠ
AġAMADA
YOLLARI
açısından en önemli alanlardan
biri haline
gel- ÇÖZÜM
getirmektedir.
Mekan
organizasyonları ile kent
mektedir. Ancak mekanın
kendisi tüketim ve
boş
mekanlarının
birerOVER
taklitleri (Birol, 2005) olan
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
zaman kalıplarını değiştirmeye zorlayan ana güç
bu yeni yaşam merkezleri, metropolitan kentler
CUSTOM DUTIES
degildir. Türk halkının değişen boş zaman ve tü- 2 dışındaki kentlerde
yeni kent merkezleri olmakSelin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
ketim kalıpları bu2mekansal dönüşümü mümkün
tadır. Bu bağlamda bu çalışma ile öne sürülen
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Bayar Üniversitesi
DıĢ Ticaret Bölümü
kılmaktadır. Alışveriş merkeziCelal
küresel
ve yerelSalihli MYO,
bu değişimin
doğrultusu Mersin Forum AVM
olanın başarılı bir şekilde bir araya geldiği bir
örneğinde mekan organizasyonu açısından deÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
mekandır.
ğerlendirilmiştir.
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Günümüzde, özellikle
şehirlerde
4.
NİTELİKLERİ
dış ticaret büyük
ve ekonomi
politikası aracıinşa
olan edibir vergi
tariff KAMUSAL
that is a foreign tradeMEKAN
and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
len, bu yaşam merkezlerinin,
ALIŞdolaylı bir vergi türükentliler
olan gümrüktarafından
vergisi, gelir ve
fiscalAÇISINDAN
functions. Since they MERSİN
are not collectedFORUM
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
kamusal mekanlar
kullanıldığı
görülmekVERİŞ
MERKEZİ
vergiolarak
türü olmadığından,
dış ticarete
konu olan
an indirect
tariff on
expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
tedir. Bu mekanlar,
alışveriş
eyleminin
yanı
sıra
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
2007
yılında
tamamlanan
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second
item ofinşası
tax procedural
law, customForum Mersin
sosyal hayatın kanun
deneyimlediği
etkinlikleri
kapsamı dışında tüm
tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
Alışveriş
ve Yaşam Merkezi, Uluslararası Alışveriş
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
bireye sunan yerler
haline gelmişlerdir. Diğer bir
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Merkezleri
Konseyi (ICSC) tarafından Barcelona’da
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
taraftan kentlerin
en önemli kamusal mekanları
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created
beginning
with
commodities
subject to
gerçekleştirilen
Avrupa
Konferansı’nda
“Büyük
işlemlerin ise
sırasına
göre
bir hem
sistematik
international trade entering customs territories of
olarak kent merkezleri
hem
fiziksel
de
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and Merkezi”
continuing withkategorisinde
operation sequence.birincilik ödülü
Alışveriş
gümrük vergisinde
de zorunlu aşamalar
işlevsel olarak anlamlarını
yitirmekte
ve bu olan
yenitarh, Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual
and m²
collecting
are regulated
almıştır.
71.500
kapalı
ve açık alana sahip
Bakanlığı’na
bağlıhale
ayrı bir
kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
kamusal mekanlarla
yarışır
gelmektedirler.
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs and toplam
Economy 203
Ministry
according
merkezde,
adet
dükkanto bulunmaktadır.
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden mekanıın
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
Bu önemli gelişme,
kamusal
herkesin
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
kullanımına açıklık,
yüksek
ulaşılabilirlik
ve
yapıya sahiptir.
Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
61
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
MersinBuForum
Fotoğrafı
kanun kapsamı Şekil
dışında 1.
tutulmuştur.
nedenle, AVM
duties Hava
are excluded
from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Şekil 2. Mersin Forum Alışveriş Merkezi ve Çevresi
62
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
4.1. Sınırlar
mekansal organizasyondaki netlikten dolayı daha
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
net çizgilerle ifade edilebilmektedir.
Algılanan mekanın sınırlarını oluşturan bileĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
şenler o mekanın yüzeylerine ait bilgiler verir.
Yapının cephesini oluşturan dış çeper alışveriş
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Bu bilgiler daha çok yanal referanslar olarak
merkezindeki sınırları oluşturmaktadır. Mağaza
CUSTOM DUTIES
algılanırlar. Bu tür sınırlar/kenarlar iki bölgeyi
ve vitrinlerin cephesi ise bu çeperi oluşturan ve
2
3
Selin
KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
birbirinden ayıran duvarlar ya da iki
bölgeyi
gözlemci
tarafından
algılanan düşey yüzeylerdir.
2
Celal Bayar
Sosyal
Bilimler
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
birleştiren bağlantılardır.
BuÜniversitesi
yapıdaki
sınırlar
ise,
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
4.2.Düğüm
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Mersin Forum
Alışveriş
Merkezinde
Sınırlar
Ancak Şekil
idari 3. aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively, legal
action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Noktaları
Kamusal
mekan olarak yaşam tarzı
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
merkezinde,
kentsel açık mekanlarda gerçekleştirilen, konser,
sergi, gösteri gibi eylemler bu mekanlarda düzenlenmiştir. Mersin Forum alışveriş merkezinde
kapalı alanın girişinde yer alan orta mekanda sık
sık aktiviteler düzenlenerek kent meydanlarının
yüklendiği işlevler, sembolik olarak taklit edilmektedir. (Resim 6-7).
Kentsel mekan tasarımının en eski ve önemli
elemanlarından olan meydanlar, yapıların açık
bir mekan etrafından gruplanması ile oluşturulmuş, içeride kontrol sahibi olmayı ve dışarıdan
gelebilecek tehlikelere karşı savunmayı sağlayan,
çoğu zaman sembolik anlamlarla yüklenmiş
mekanlardır (Krier, 1979).
63
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Ancak, yapıdaki her iki meydanın tek doğrultulu
hareketini sadece tükettirmeye yönelik olarak
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
yani seçeneksiz mekan organizasyonu, gerçek kent
tasarlandığını göstermektedir.
mekanındaki çeşitliliği göz ardıĠDARĠ
ederekAġAMADA
kullanıcı ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Şekil
4. Mersin
Alışveriş
Düğüm
Noktaları
ile
dış ticarete
konu olan Forum
eşyanın Türkiye
Gümrük Merkezinde
Through this law,
a systematization
has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Şekil 5. Güneyde Bulunan Meydan
64
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Ana Meydan
eşyanın gümrüğe geldiği anda birŞekil
defaya 6.
mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
1.3.Yollar
ifade
gözlemleyerek
algılayan
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties edilebilir.
are excluded Mekanı
from this law.
Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
bireyin,
bu bileşenler vasıtası ile mekan ile kensayılı
Gümrük Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Kent mekanında
yollar;
sokaklar
ve caddeler
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through
this
law,bütüncül
a systematization
has been
disi
arasında
bir ilişki
kurmasını sağlar.
Bölgesinemimari
girişindenmekanda
başlayıp, eşyaya
uygulanacak
created beginning with commodities subject to
olarak tanımlanırken
ise
insanişlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.mekanı
Diğer tümgözlemleyerek
vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing
with kent
operation
sequence.bileşenlerinden
ların eylem halindeyken,
Lynch’in
belirlediği
mekanı
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve tahsilkoridorlar,
aşamaları Gümrük
ve Ticaret
assessment,
accrual and
collecting
are ve
regulated
algılamasına olanak
tanıyan
hol ya
da
biri
olan Yollar
yani
cadde
sokaklar, alışveriş
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrüklersirkülasyon
Genel Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük
Customs and
Economy Ministry
according
to
asansörlerden oluşan
sistemi
olarak
merkezi
yapısındaki
müşteri
dolaşım
alanlarıdır.
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
65
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe
anda bir Forum
defaya mahsus
are collected
only once when
commodities subject
Şekil geldiği
7. Mersin
Alışveriş
Merkezinde
Yollar
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Şekil 8. Açık Sokak
66
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Resim 9. Kapalı
Sokak
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu
ikinci maddesine
göre bu mekanları
the second item
of tax procedural
law, custom
Aynı eksen üzerinde
yer(VUK)’nun
alan doğrusal
düğüm
tanımlar.
Dolayısıyla
ayrışan/ayrışmayan
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük
vergilerinin bağlayan
usul ve uygulama
esaslarıtek
4458 buprocedures
and practises
custom duties are
noktaları ile onları
birbirine
yollar,
mekanların
içineofgirildiğinde
mekanı tanımlasayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile
dış
ticarete
konu
olan
eşyanın
Türkiye
Gümrük
Through
this
law,
a
systematization
has
been
düze ve doğrusal dolaşım ağları olarak kullanıcıyı yabilmek oldukça kolaydır. Alışveriş merkezinde
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin birsırasına
bir
sistematik iseinternational
trade entering
customs territories
tükettirmeye yönelik
mekangöre
organizasyonu
bu mekanlar,
işlevsel
ya da ofbiçimsel olarak
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, ayrışan
Like all müşteri
other taxes, bölgesi
compalsive ve
levelsservis
such as bölgesi olarak
içinde tasarlanmıştır.
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan tanımlanabilir.
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
1.4. Bölgeler Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Kişinin algısınasüreci,
göre diğer
değişebilen
mekanları
vergilerde oluşan
süreçten değil,
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
işlevsel ya da biçimsel
olarak
algıları
etkileyebilen
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
67
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Resim 10. Mersin Forum Alışveriş
Merkezinde Bölgeler
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi bolik
to foreign
trade arrive at
custom. According
to
1.5.Referans Noktaları
olabilirler
vetheetkileri
tüm mekana
yayılır.
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Her
duties
are excluded
this law. Therefore,
yapıya
görefrom
değişkenlik
gösterirler. Galeri
gümrük vergilerinin usul
ve uygulamabıraktığı
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Bir mekanın, algılıyıcıların
genelinde
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun boşlukları,
regulated by heykeller,
customs lawatriumlar
numbered 4458.
gibi bir çok öğe o
ile dış ticarete
konu elemanlardır.
olan eşyanın TürkiyeSemGümrük
Through this law, a systematization has been
ortak etkiye sebebiyet
veren
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak mekanın
created beginning
with
commodities
subject
to
referans noktasını oluşturabilir.
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Resim 11. Mersin Forum Alışveriş Merkezinde Referans Noktaları
68
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Resim
12.
Ara
Geçiş
Köprüleri
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject
to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
4. SONUÇ dış
Mekan
organizasyonu açısından doğrusal dağıtürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
lımlı,
tek düze ve kullanıcıyı tükettirmeye yökurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Toplumsal yapıdaki
gelişimi
hızlandıran,
hızlı
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
nelik
oluşturulan meydan gibi düğüm noktaları
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
ekonomik değişimler
kentsel-kamusal
mekanların
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi veto foreign
trade birbirine
arrive at the custom.
According
to
bunları
bağlayan
doğrusal
dolaşım
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
niteliklerinin de kanun
değişimini
beraberinde
getirmiştir.
kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, ağları,
duties are
excluded
frommekanında
this law. Therefore,
gerçek
kent
var olan biçimsel/
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Kent merkezlerinin
kamusal
mekan
niteliklerini
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun işlevsel
regulatedseçenekli
by customs
law numbered
4458.
mekan
organizasyonuna
alternatif
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
taklit eden alışveriş
özellikle
küçük oluşturamamaktadır.
Bölgesinemerkezleri
girişinden başlayıp,
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
kentlerde yeni kent
merkezleri
oluşturmaktadır.
oluşturulmuştur.
Diğer tüm
vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Amacı
Like allsadece
other taxes,
such asyaratmak değil,
bircompalsive
alışverişlevels
mekanı
Taklitçi kamusaltahakkuk
mekanlar
olan
bu yeni
alışveriş
ve tahsil
aşamaları
Gümrük
ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan kentliye
by Generalgerçek
Directorate
Customs as a part
of
birof çarşı-kent
merkezi
deneyimi
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
merkezlerinin mekansal
organizasyonu
kamusal
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law.olan
Resolution
processtarzı
of disputes
over
yaşatmak
yaşam
merkezleri,
kamusal
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
mekan niteliklerinin
özelliklerini
taşıyor gibi
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir mekanların
process of other
taxes. Customs
disputes
yerlerini
alandutybirer
toplum merkezi
yapıya doğrultusunda
sahiptir. Gümrük vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
görünse de bu ilkeler
tasarlanmadıöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. olmaya
place. However,
in the case of disputes not being
çalışmaktadırlar.
Ancak
idarionun
aşamada
solved administratively, legal action can be taken.
ğından kent mekanına
ve
içerdiğiçözümlenemeyen
sosyal ve
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
sakinleri,
kentCustom
meydanlarını terk
Key words: kent
Custom,
Custom Duties,
toplumsal işlevlere alternatif oluşturamamaktadır. Günümüz
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
etmekte onun yerine yaşam tarzı merkezlerinin
Gümrük Uyuşmazlıkları
Bu çalışma, Lynch’in kent mekanına ait teorilerini meydanlarında toplanmakta, kentin sokaklarını
temel alarak, Mersin’de Forum AVM’nin kent me- andıran bu alanların sokaklarında dolaşmakta ve
kanı organizasyonunu, kamusal mekan nitelikleri zamanlarının büyük çoğunluğunu bu alanlarda
açısından incelemektedir. Bu araştırma tek bir yapı geçirmektedir. Tasarımı ile çevreye dönük, sokak
üzerinden okuma yapmaktadır. İleride yapılacak dokuları ve meydanları ile dışarıda dünyada olma
olan araştırmalar için incelenen yapı örnekleri duygusu yaratan bu yeni kent merkezi taklitleri,
çoğaltılarak genel bir değerlendirme yapılabilir. kamusal mekanın herkesin kullanımına açıklık,
69
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
ulaşılabilirlik, güvenlik ve sosyal bütünleşmenin HAZEL, D., (2006). Shopping in the Great
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
sağlanması gibi nitelikleride
barındırmalı
ve ta-UYUġMAZLIKLARININ
Outdoors. Chain Store Age, 82 (4), 86-94.
ĠDARĠ alınmalıdır.
AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI1
sarrlanırken bu özellikleri de dikkate
WilsonSelectPlus
KAYNAKLAR
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
LAZARUS, E., (2006). Main street malls. Marketing
CUSTOM DUTIES
Magazine, 111 (13), 11-12. WilsonSelectPlus
BİROL, G., (2005). ‘Çağdaş Alışveriş Merkezlerinde2
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
Kent Dokusunun
Yeniden Yorumlanması’, Gazi MADANİPOUR, A., (2007).’ Social Exclusion
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
Celal Bayar Üniversitesi
Salihli MYO,and
DıĢ Ticaret
Bölümü
Üniversitesi Mühendislik 3Mimarlık
Fakültesi
Space’,
The city Reader. London: RoutDergisi, Cilt 20, No:4, 421-427
ledge: 158-165
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
veya
değeri üzerinden
alınan,
subject toD.,
customs
which‘Kentsel
is based ontasarımın
those
ERKİP, F., (2003).
The
shopping
mall as
an ekonomik,
emer- OKTAY,
(2001).
Kuramsal
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
gent public dış
space
Environment
Çerçevesine
Güncel
Bir Bakış:
ticaretin
veTurkey.
ekonomi politikası
aracı olan birand
vergi
tariff
that is a foreign trade
and economic
policy Kentlerimiz,
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Planning A,dolaylı
35, bir
1073-1093.
Yaşam
Kalitesi
veareSürdürülebilirlik’,
Mimarlık
vergi türü olan ScienceDirect
gümrük vergisi, gelir ve
fiscal
functions.
Since they
not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Dergisi,
45-49 custom duties
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect
tariff302:
on expenditures,
FİALA, M.L., (2005)
Building
Better
Mouseteşyanın gümrüğe
geldiğia anda
bir defaya
mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
rap : Lifestyle
centers
offer ikinci
a new
hookgöretobu ÖZBEK,
Kamusal
Alan. M. Özbek
Usul Kanunu
(VUK)’nun
maddesine
the second M.,
item of(2004).
tax procedural
law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
appeal to consumers.
Chain
(Ed.),andKamusal
gümrük vergilerinin
usul ve Store
uygulamaAge,
esasları 81
4458
procedures
practises of alan
custom içinde.
duties are İstanbul: Hil
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
(11). WilsonSelectPlus
Yayınları
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına Age
göre forbirLifestyle
sistematik SENNETT,
international trade
customs
territories of
GOSE, J., (2004).
A Golden
R.,entering
(2002).
Kamusal
insanın çöküsü.
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde
zorunlu Investor,
aşamalar olan46
tarh,
Like(S.
all other
taxes, ve
compalsive
levels suchÇev.).
as
Centers. National
Real deEstate
Durak
A. Yılmaz,
İstanbul:
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by Ayrıntı
General Directorate
of Customs as a part of
(11), 44-48.Bakanlığı’na
Yayınları
1 WilsonSelectPlus
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution process
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm SOKOL,
customs duties
a differentMorphing
form from the Mega Malls.
HABERMAS, Gümrük
J.,
(1997).
Kamusallıgın
yapısal
D.,has(2002).
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
dönüsümü. yapıya
(T. Bora,
M.Gümrük
Sancar,
Çev.).
İstanWorld.
31(10),
16-22. Wilsahiptir.
vergisi
uyuşmazlıkları
haveShopping
to be resolvedCenter
administratively
in the
first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
bul, İletisimAncak
Yayınları
sonSelectPlus
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
HARVEY, D., 1997.
modernliğin
Durumu,
Notu: 13-14 Kasım 2015 tarihleri arasında
Anahtar Post
Kelimeler:
Gümrük, Gümrük
Vergisi, Yazar
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
çev. Savran S., Metis Yayınları, İstanbul
KRİER, R., (1979). Urban Space, Academy
Editions, Londra
HAZEL, D., (2005). New Lease on Lifestyle. Chain
Store Age, 81 (11), 126-128. WilsonSelectPlus
70
Kocaelinde gerçekleştirilen I. Uluslararası
Mühendislik Mimarlık ve Tasarım Kongresinde Sözlü Bildiri olarak sunulmuştur.
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
EXTENDED ABSTRACT
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
The public-urban spaces
which bring together
many different
groups living
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVERin urban environments
have changed in parallel with the development
in the city today. When the cities were first founded,
CUSTOM DUTIES
the shopping action is carried out in open spaces.
Today it takes place in the closed spaces. The
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
changes occuring 2in social life are important factors that affecting the change of public spaces. Today
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal
Bayar Üniversitesi
MYO, DıĢ Ticaret
rapid economic change has also
accelerated
theSalihli
development
of Bölümü
the social structure and it has created different living
quarters and lifestyles. The shopping
centers have been identifying and defining
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
yer değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın
fromrapid
the movement
of commercial
commodities
public spaces ofeşyanın
the identity
changing
cities
with these
changes
occuring
the socio-economic
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının
bir
commodities’quantity
It is are a kindthe
of public-urban
structure and globalization
brought yanında
with önemli
it. Oktay
(2001:
45-49) and
hasvalue.
identified
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
Aynı zamandalocal
harcamalar
üzerinden
alınan
instrument
in addition
to its economic,
andsocial, cultural
spaces as areas türüdür.
that reflecting
culture
and
the time
living
and giving
tips social
about
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi
belirliliving
aralıklarla
bir Heregular
basisthat
like income
tax and
corporate
tax, as an important
and economic situation
on gibi
those
in alınan
urban.
notes
public
spaces
which
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
component of the
local
identity
community
meaning
an educational
role and
eşyanın
gümrüğe
geldiği and
anda bir
defaya mahsuspride
are attribute
collected onlyaonce
when commodities
subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
also ecological sense
(Oktay
2001:
45-49).
On
Madanipour
(2007:
159) describes the
Usul Kanunu
(VUK)’nun
ikinci
maddesine
görethe
bu other
the hand,
second item
of tax procedural
law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
common features
of vergilerinin
public spaces
that users
for and
individual
group
provide
gümrük
usul ve uygulama
esasları go
4458to place
procedures
practises of or
custom
dutiesactivities,
are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
daily needs, realizing
social
be open
the public,
the exclusive
area that outside
ile dış ticarete
konu aims,
olan eşyanın
Türkiye to
Gümrük
Throughlocated
this law, in
a systematization
has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
the control of anişlemlerin
individual
or group,
for functional
andcustoms
symbolic
tools
entered into
sırasına
göre the
bir spaces
sistematikusedinternational
trade entering
territories
of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
each other. The gümrük
spatialvergisinde
organization
shopping
centers
have
of public
de zorunluof
aşamalar
olan tarh,
Likewhich
all otherseemingly
taxes, compalsive
levelsthe
suchfeatures
as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
spaces can not create
an bağlı
alternative
spaceniteliği
to the
and social
function
they
Bakanlığı’na
ayrı bir kuruluş
olanurban
by spaces
General Directorate
of Customs
as a part
of have, due to
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
not designed inKanunu
accordance
with
these principles.
The
spatial
organization
of
shopping center that
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
main purpose based
on the principle of dissipating more
is defined as ‘the components of the urban
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir.
vergisiinuyuşmazlıkları
have tothe
be resolved
administratively
first (2005: 423).
space re-establishment
in theGümrük
structure
accordance with
specific
purpose’inbytheBirol
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak urban
idari space
aşamada
çözümlenemeyen
solved of
administratively,
action
can bethe
taken.
According to Birol;
is imitated
with the help
measureslegal
like
with
intake of natural
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
words: to
Custom,
Custom
light as possible in the structure or making of artificialKey
lighting
createCustom
that Duties,
feeling
and shop facades
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrükstructures
Uyuşmazlıklarıin the city’s main street facade. In this respect, in order to understand
designed as similar
the characteristics of urban space organization Lynch’s theories of urban spaces are examined and
the example of Forum Shopping Center in Mersin, they were analyzed for the actual characteristics
of urban space. This study mainly due to questioning the ‘public-urban characteristics’ of shopping
centers which are interpreted the characteristics of urban space as ‘illusion of the urban space’. The
shopping centers are analysed through its spatial organization wtih its square, street and road. In other
words, this study has questioned the quality of public space in shopping centers that today’s new
public spaces, have a big impact on spatialization of consumer culture which gained prominence with
71
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:94 K:66
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
capitalism. For this purpose in this study, the spatial relationship between the shopping centers and
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
the public-urban spaces were
examined
with focusing
on the basic features of city center through
AġAMADA
ÇÖZÜMSubstantially,
YOLLARI1 relationships and introverted
spatial quality of public space ĠDARĠ
in a different
perspective.
structuring of the different
layers of societySOLUTIONS
are examinedTO
inDISPUTES
terms of theOVER
impact of the space organiADMINISTRATIVE
zation in the case of shopping center. The characteristics of Forum Shopping Center in Mersin were
CUSTOM DUTIES
analyzed through the characteristics of public-urban
space which were reinterpreted. As a result, the
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
unsuffiency of the2 spatial reference of public-urban space at the shopping center was emphasized.
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
Bayar
Salihli
MYO, DıĢshopping
Ticaret Bölümü
However, nowadays, modern3 Celal
times
ofÜniversitesi
the most
common
malls are the imitations of the
city centers with its economic, social and spatial features. This study generates proposals for the
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
değiştirmesi nedeniyle,
eşyanın
from theshopping
movement of centers
commercial which
commodities
design and the eşyanın
spatialyerdevelopment
of thebu contemporary
takes place city
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
ve mali fonksiyonlarının
yanında önemli
bir
commodities’quantity
and value.
It is are safety,
a kind of urban design
centers’ featuressosyal
of accessibility,
aesthetics,
technological
development,
public
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
and management
requirements.
türüdür.
Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
72
TMD
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
MİMARLIK EĞİTİMİNDE TAŞIYICI SİSTEM TASARIMINA
GÜNCEL YAKLAŞIMLAR1
CURRENT APPROACHES IN STRUCTURAL DESIGN IN CASE OF
ARCHITECTURAL EDUCATION
Levent ARIDAĞ1, Fitnat Cimşit KOŞ2
Gebze Technical University, Faculty of Architecture. Department of Architecture, Kocaeli / Türkiye
Beykent University, Faculty of Engineering and Architecture. Department of Architecture, İstanbul / Türkiye
1
2
Öz: Güncel tasarım yöntem ve stratejileri, teknolojik inovasyonlara bağlı üretim modellerinden bağımsız düşünülemez.
Gerek temsil düzleminde, gerek fabrikasyon araçlarına bağlı
üretim esas ve süreçlerinde güncel tasarım araçlarının, strüktürel tasarım modelleri ile etkileşimi çalışmanın kuramsal
esasını oluşturmaktadır. Çalışmanın eylem pratikleri ile
ilişkileri mimari eğitim ortam ve süreçleri içinde değerlendirilecektir. Kuramsal bilginin yanı sıra, oluşan güncel
tasarım startejilerinin mimarlık eğitiminde karşılık isteyen
yeni temsil araç ve yöntemleri bu çalışmanın esas tartışma
konusunu oluşturmaktadır. Beykent Üniversitesi Mimarlık
Bölümü 4. sınıfında yürütülen “Taşıyıcı Sistem Tasarımı”
dersi kapsamındaki yeni yöntem arayışları ile bu yeni temsil
araçları sorgulanmaktadır. Öğrencilerin kuramsal bilgi olarak
edindikleri düşünsel pratiğin eğitim içinde eylemsel pratiğe
dönüşmesi için tasarlanan bu araçlar ve oluşan sonuç ürünler
bu çalışmanın örneklemlerini oluşturmaktadır.
Abstract: The current design methodologies and strategies
cannot be considered independent from technological innovations and production methods. The conceptual framework
of this study is based on the interactions between structural
design models and current design approaches due to the
fabrication tolls both in presentation context and production
processes. The relation between the concept and the practices
will be considered in education process and context. This
new design strategies in architectural education with new
tools and processes is the main concern and discussion of
this paper. In this research the experiences in the course
titled ‘Structural System Design’ in Beykent University
Department of Architecture will be evaluated due to current approaches in structural design. The case studies are
the student’s final products including new tools which are
cases for transformation from intellectual practice based
on theoretical knowledge to actual practices.
Anahtar Kelimeler: Mimarlık Eğitimi, Taşıyıcı Sistem,
Strüktür Tasarımı, Geometri, Grid, Topoloji
Key Words: Architectural Education, Structural System,
Structural Design, Grid, Topology
Doi: 10.17365/TMD.2016716516
(1) Corresponding Author: Levent ARIDAĞ, Gebze Technical University, Faculty of Architecture. Department of Ar-
chitecture, Kocaeli / Türkiye leventaridag@yahoo.com Received: 23.12.2015 Accepted: 13.03.2016 Type ofarticle
(Research -Application) Conflict of Interest:Yok / None “None of Ethics Committee”
73
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:96 K:145
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
1. INTRODUCTION
the two centuries preceding the 20th century.
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Prior to this time, structures were designed in
The innovations in structural theories gen1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
a primarily
empirical
way based on experierate architectural schemata and solutions.
enceTO
and
observation.
In this sense, this study
SOLUTIONS
DISPUTES
OVER
Structure is not onlyADMINISTRATIVE
a construction based
on
tries to explore current parametric processes
CUSTOM
standing but also a conceptual reference.
The DUTIES
and the control of design strategies which beKILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
current design methodologies and Selin
strategies
comes possible by new mathematical knowl2
Celal Bayar
Üniversitesi Sosyal
Bilimler
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
cannot be considered
independent
from
tech3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
Ticaret
Bölümü
edge.DıĢThe
innovations
based on new solutions
nological innovations and production methcan be considered with new performative and
Özet: Gümrük
vergisi, gümrüğe
tabi study
olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
ods. The conceptual
framework
of this
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın interactive
from the movement
of commercial at
commodities
parameters
the same process.
veya değeribetween
üzerinden alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
is based on the miktarı
interactions
structural
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir This
commodities’quantity
and value. It isinteractive
are a kind of
process includes
and multidesign models dış
and
current
design
ticaret
ve ekonomi
politikasıapproaches
aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
adjustments.
This social
generating
process
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan level
instrument
in addition to its economic,
and
due to the fabrication
tolls
in presentadolaylı bir vergi
türü both
olan gümrük
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
possible
requirements
(2006)
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir has
regular
basis like income
tax and corporateas
tax,Lawson
as
tion context and
Theolan an indirect tariff on expenditures, custom duties
vergi production
türü olmadığından,processes.
dış ticarete konu
through
design objectives.
Archieşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus discussed
are collected only
once when commodities
subject
relation between
theüzere
concept
andGümrük
the practices
olmak
alınmaktadır.
vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
to law,
incorporate
complex
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu tectural
the second design
item of taxneeds
procedural
custom
will be considered
in education
process
kanun kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu and
nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
organizational
and functional requirements
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
context.
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
and
therefore constitutes a recurrent negotiaile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
with commodities
The improvements
in the
production
models
tion
ofbeginning
analyzing
existingsubject
andtorequisite conişlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğertechnologies
tüm vergilerde olduğu
Turkey and
withgenerating
operation sequence.
are cases in both
computer
andgibi ditions
ascontinuing
well as
and evaluating
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
the basic principles of design based on struc- possible responses. Additional knowledge
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
Celal
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimlergained
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı iterative
Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük
Customs through
and Economy
Ministry
according
tural improvements
and
evolutionary
stratesuch
processes may
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
gies. This evolution
gives mathematical
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıklarınopçözüm require
customs duties
has aanalysis
different form
the
further
of from
the specific
context
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
portunities for yapıya
production
of interactive
pat- orhave
even
adjustment
defined
sahiptir. Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
to be the
resolved
administrativelyof
in previously
the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
terns which have
complicated
geometries
due design
objectiveslegal(Lawson,
2006).
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
to the topological and parametric spatial reKey words: Custom, Custom Duties, Custom
new capacities in visual models crates
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, The
Disputes
lations. Mathematic
becomes a common tool
Gümrük Uyuşmazlıkları
a new media for engineers and architects to
for interdisciplinary studies in complex design
work together and helps to orient their intelprocesses. As Pedreschi (2008) argued, the
lectual knowledge on process more. Instead
refinement of form depends on a heightened
of cold objectivity of numeric methods, the
sense of structural behavior, employing both
warm interface of computer simulation moda conceptual and mathematical understanding
els provoke different disciplines in order to
of structural action. It is worth considering
involve in process. This interface creates a
the development of structural mechanics in
74
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:96 K:145
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
new media for architects and engineers to
tion which has reference both to geometric
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
work together. In order to use this interface
optimization and fabricability. This praxis
1
ĠDARĠ AġAMADA
YOLLARI
productive, the architectural education
should ÇÖZÜM
through
the applications
of new production
be revised and reorganized.
Beside the theomodels
and strategies
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVERgive opportunities for
retical knowledge, students should be a part
exploring new contexts before professional
CUSTOM DUTIES
of this new media and should know to use 2 practices. They
are getting a closer look to
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
it productive with
all the parameters inside
current demands and their requirements.
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
these new strategies. This Celal
newBayar
experience
2. PERFORMATIVE STRUCTURAL
in architectural education with new tools and
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
STRATEGIES
değiştirmesiand
nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
processes is theeşyanın
mainyerconcern
discussion
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
mali fonksiyonlarının
yanında önemli
commodities’quantity
and value.
is are a kind of
of this paper. Insosyal
thisve paper
the experiences
inbir When
we analyze
theIt improvement
of archidış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
the course titled
‘Structural
Design’
tectural
design
past social
to now
türüdür.
Aynı zamanda System
harcamalar üzerinden
alınan
instrument in
addition tofrom
its economic,
and it’s obvious
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
in Beykent University
Department
of Archithat
inbasis
last
years
especially
kurumlar vergisi
gibi belirli aralıklarla
alınan bir
regular
like20
income
tax and
corporate tax, asthe challenges
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
tecture will beeşyanın
evaluated
due to
inareinformation
andcommodities
technology
gümrüğe geldiği
andacurrent
bir defaya apmahsus
collected only once when
subject affects to reolmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
proaches in structural
case studthink
theitemdesign
processes
again. The main
Usul Kanunudesign.
(VUK)’nun The
ikinci maddesine
göre bu
the second
of tax procedural
law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
ies are the student’s
final products including
reason
in that is the dynamic structures in new
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
new tools which
are cases for transformation
design
methologies. Designers very quickly
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with commodities
to
from intellectual
practice
based
on bir
theoretisaw
the greater
potentialsubject
offered
by formişlemlerin
sırasına
göre
sistematik
international trade entering customs territories of
tüm vergilerde
Turkey
continuing
with operation
sequence.
cal knowledgeoluşturulmuştur.
to actual Diğer
practices.
Forolduğu
thatgibi less
or,andmore
precisely,
form-finding
qualities
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
purpose, the process includes tree aims. The
of plastic-liquid concrete. Thin, double- the
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
Genel
tarafından, Gümrük
Customs Maliye
and
Economy
Ministry
according
to
process tries toGümrükler
explore
andMüdürlüğü
findÖğrencisi
solutions
for tarafından
curved
concrete
surface
structures
with little
Programı
Yüksek
Lisans
Selin
KILINÇ
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden
doğan The
uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties precedent
has a different evolved.
form from the As designers
tree aims for a Gümrük
bazaar
structure.
first aim
historical
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
is to transformyapıya
the ecology
basedvergisi
knowledge
studied
incorporated a
sahiptir. Gümrük
uyuşmazlıkları
have to be new
resolved material,
administrativelymany
in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
to the information
structural
The
strong
desire for
expression and
Ancak of idari
aşamadasystem.
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal structural
action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
ecology based knowledge means all kind of
structural
efficiencyto make
Key words: Custom,
Custom Duties,
Custom virtue out of
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
performative environmental
economy. Thus they drew together form,
Gümrük Uyuşmazlıkları forces and affects as strong as the basics of structural forcforce and architecture. Designers, all of who
es. The second aim is the knowledge of events
sought expression in new materials and the
and actions based on foreground. These phasopportunities to create structural forms (Pees need a clear geometric optimization due to
dreschi, 2008).
these parameters. The third aim is the challenge of structuring wide spans and heights.
This phase needs a clear structural optimiza75
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:96 K:145
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Mainstone (1999) describes three forms of
neers used this method in building structures
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
intuition that have guided structural innovain the first half of the 20th century. Robert
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
tion:
Maillart’s
ideas1were in case of mathematical
theories
that would
give possibilities for nuADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
Intuitions of structural
behaviour: A spatial
merical analysis of structural behavior.
CUSTOM
or muscular sense of the actions of force
and DUTIES
3
YURTSEVER
stability, that an arch may spread ifSelin
the KILINÇ
abut- 2, Hatice
Figure
1. Robert
Maillart, Salginatobel
2
Celal Bayar Üniversitesi
Bilimler
Ens. Mali Hukuk
Programı
Yüksek
Lisans Öğrencisi
ments are not sufficient
to 3 push Sosyal
against
the
Bridge,
near
Schiers,
Switzerland, 1930
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
thrust or that slender column is less stable
Nervi had an advanced interpretation about
Özet: column.
Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
than a short broad
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın the
fromnature
the movement
of commercial commodities
of concrete.
The structures of the
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali action:
fonksiyonlarının
yanında önemli
commodities’quantity
value. It is are
a kind of
Intuitions of structural
a deeper
un- bir earlier
Nervi’sandhangars
were
constructed in
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
derstanding of türüdür.
structural
behaviour,
supportIn the
laterto its
projects
structures
was simAynı zamanda
harcamalar üzerinden
alınan situ.
instrument
in addition
economic, social
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
ed by care fulkurumlar
observation
to more
ofand
a corporate
hybridtax,ofas prefabricated
vergisi gibithat
belirli led
aralıklarla
alınan bir pler
regularand
basis consist
like income tax
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
precise ideas of
force,
moment
and
andonce
inwhen
situcommodities
concrete.
eşyanın
gümrüğe
geldiği anda
bir equilibdefaya mahsus elements
are collected only
subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
rium; the start of
quantitative
UsulaKanunu
(VUK)’nun understanding
ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
are excluded from this law. Therefore,
of structure. gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 duties
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Intuitions of structural
adequacy: A percepBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin of
sırasına
göre structural
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
tion of the adequacy
a
generic
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde
de zorunluconditioned
aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
form for a particular
application,
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
perhaps by theBakanlığı’na
1 significance of changes in
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
scale and proportion.
türetilmiĢtir.
Figure
Pier
Luigiform
Nervi,
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs
duties2.has
a different
from theHangar for
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Italian
air force,
Orvieto,
Italy, 1935.1
Chain curve isyapıya
the sahiptir.
basic Gümrük
of structural
modvergisi uyuşmazlıkları
have
to be resolved
administratively
in the first
els. When youAncak
turn the
form which
is
idari free
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Like
Nervi, Candela improved
1 complex theouyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
stabilized from to points it becomes an inKey words: Custom, Custom Duties, Custom
ries
and their applications by using concrete.
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
dependent spring
(Kavurmacıoğlu,
Arıdağ,
Gümrük Uyuşmazlıkları
He used the hyperbolic paraboloid as a gen2013). Several designers and structural engierator of structural form.
1 http://pierluiginervi .org/pier-luigi -nervi architecture-as-challenge/the-12-architecturalicons-presented-in-the-travelling-exhibition
76
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:96 K:145
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
3. COMPUTABILITY in STRUCTURAL
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
DESIGN
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
The transdisciplinary studies in architecture,
mathematics, biology, genetic and the othCUSTOM DUTIES
ers need a new interface which is comput2
3
Selin KILINÇ , Hatice
ableYURTSEVER
and performative.
This new interface
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malihas
Hukuk
Programı Yüksekboth
Lisansfor
Öğrencisi
possibilities
the analyses through
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
the universal flow of information and for the
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract:
Customon
dutyais proper
a kind of tariff
arising
new
fiction
field
with a required
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Figure 3. Felix
Candela,
Manatiales
miktarı
veya değeriLos
üzerinden
alınan, ekonomik,
subject Beside,
to customs computability
which is based on those
tool.
has a universal
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli
bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
2
restaurant, dış
Xochimilco,
structure
refers
to unlimited
frame of
ticaret ve ekonomiMexico,
politikası aracı1958
olan bir vergi
tariff that is awhich
foreign trade
and economic
policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
studies
withSincethe
bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
functions.
theyinformation
are not collected onflow between
Eladio Dieste’sdolaylı
structures
no alınan
ribsbir fiscal
kurumlar
vergisi gibithere
belirli are
aralıklarla
regular basis like income tax and corporate tax, as
different
disciplines.
the
exploration of
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff
on expenditures,By
custom
duties
or beams but just
a folded surface. He develeşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
structure
based
possibilities
olmak
üzere alınmaktadır.
Gümrük vergileri,
Vergi
to foreign trade
arrive at new
the custom.
According to which conoped catenary to
produce
more complex
douUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
stitutes
parameters
design,
kanun which
kapsamı dışında
tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded
from this to
law.architectural
Therefore,
ble-curved forms,
he called
Gaussian
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
mathematics
become more than a tool for
sayılı Gümrükis
Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
vaults. The geometry
defined
by a series
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through
this
law,
a
systematization
has been This new tool
creating
proportions
and forms.
Bölgesine
başlayıp,
eşyaya where
uygulanacak
created beginning with commodities subject to
of curves which
havegirişinden
different
heights
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
tradeaentering
of
isinternational
basically
new customs
agentterritories
to create
new strucDiğer tüm vergilerde
each shares theoluşturulmuştur.
same originating
point. olduğu gibi Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like allof
other
taxes, compalsive
such as
tures
different
kindslevels
of information
which
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General
of Customs
as a part offor design and
can
easilyDirectorate
become
a parameter
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customsto
Law.
Resolution process
of disputes over
used
generate
structural
relations. Thus,
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
the
environmental
factors
like earthquake,
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process
of other taxes. Customs
duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
rain,
wind or
water
whichnotare
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However,
in the
case of disputes
beingconsidered as
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
chaotic structures had been 1involved in deuyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
sign
processes as vectorial and performative
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
forces by compatible computer simulations.
This agents provide the improvements in
Figure 4. Eladio Dieste, Gaussian vault
3
geometry and generate non-euclidian geomunder construction, Uruguay, early 1960
etries which are named formless generations.
‘The critical difference between the use of
2 h t t p : / / w w w . a r c h d a i l y . c o m / 4 9 6 2 0 2 /
ad-classics-los-manantiales-felixInformation Technology (IT) and structureADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
candela/53462042c07a80a76e0000a6-ad-classicslos-manantiales-felix-candela-image
3 http://archleague.org/2014/06/material-tour-de-
force-the-work-of-eladio-dieste/
77
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:96 K:145
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
based form-finding is the possibility to create
structural and geometry optimization and
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
form without predefinition, without an unfabricability. Each aspect is related to each
1
ĠDARĠ
AġAMADA
derlying geometric condition,
translating
the ÇÖZÜM
other, YOLLARI
so the project
evolves in every direcsurfaces of an abstracted
volume directly
to
tionTO
(Greco,
2014)OVER
The knowledge of strucADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
DISPUTES
a digital mapping of the surface’ (Pedreschi,
tural optimization is based on the production
CUSTOM DUTIES
2008). These new formless generations have 2 of the conceptual
framework by operational
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
a capability to create
new patterns in strucgrid and the generation of the information
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Bayar Üniversitesi
Ticaret
tural design. The topological Celal
continuity
of theSalihli MYO,
basedDıĢon
theBölümü
actions and events. The elements
pattern provides the strength of the structure.
of structural optimization argued with the refÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
yer by
değiştirmesi
nedeniyle, bu eşyanın
from the movement
commercial
This continuityeşyanın
created
the optimization
of
erence
to Liu ofand
Lim commodities
(2009)’s comparison
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali
fonksiyonlarının
value. It is are
a kind of and new tecdynamic parameters
dependent
onyanında
timeönemli
and bir ofcommodities’quantity
the factors and
between
classic
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
movement. These
optimizations
are the
basic
türüdür.
Aynı zamanda harcamalar
üzerinden
alınan tonics.
instrumentWhere
in additionthe
to its seven
economic,classical
social and factors are;
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
principle of thekurumlar
current
in strucdetail,
material,
object,
structure, convergisiapproaches
gibi belirli aralıklarla
alınan bir joint,
regular basis
like income
tax and corporate
tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
tural design. eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus struction,
interaction,
the factors
are collected only
once when commodities
subject of new tecolmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
are;
information,
generation,
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu tonics
the second
item motion,
of tax procedural
law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
fabrication.
Thus, the elements of geometric
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
optimization
are a kind of exploration for a
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak dynamic
created beginning
with
commodities
to
production.
Thesubject
adaptive
structures
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi need
Turkey aandformless
continuing with
operation sequence.
generation
for a representagümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret tive
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
reference to the knowledge of nature
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Hukuk to of structure
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük and
Customs
and
Economy
according
the
motion.
InMinistry
theMali
adaptation
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm grids
customsare
dutiesconfigurations
has a different form that
from the
are resolved in
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
possible
hybridization
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları orbit
have toof
be a
resolved
administratively
in the first between aröncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
and infrastructures.
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen chitecture
solved administratively,
legal action can be taken.Replace, in ef1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
fect,
the idea
of outline
withCustom
that network and
Key words:
Custom,
Custom Duties,
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
that
of reticule with that of mesh. This level
Gümrük Uyuşmazlıkları
of internal organization points to a meshed
organization, aimed at favoring an elastic
Figure 5. Designing Complex Structures
topology- a greater capacity for linkage and
(Greco, 2014)
deformability-in the system. (Gausa, Porras,
2003).
Designing complex structures requires iterating over various aspects, such as design,
78
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:96 K:145
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
To represent the geometry of complex structural forces. The second aim is the knowledge
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
tures we need topology without certainty but
of events and actions based on foreground.
1
with relativity of information.ĠDARĠ
Thus,AġAMADA
in space- ÇÖZÜM
TheseYOLLARI
phases need
a clear geometric optimitime-information flow
the algorithms SOLUTIONS
take
zation
to theseOVER
parameters. The third aim
ADMINISTRATIVE
TO due
DISPUTES
place of numeric mathematics (Arıdağ, Koş,
is the challenge of structuring wide spans and
CUSTOM DUTIES
2015). A project’s diverse design criteria can 2 heights. This 3phase needs a clear structural
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
be understood as2 a network settles into a state
optimization which has reference both to
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi
DıĢ Ticaretoptimization
Bölümü
of equilibrium of various influences
a highSalihli MYO,
geometric
and fabricability. As
level of integral performance of the buildÖzgencil (2015) argued that the experimental
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer
nedeniyle, buThis
eşyanın
from the movement
of commercial design
commodities
ing and its structure
hasdeğiştirmesi
been attained.
studies
in architectural
education promiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
mali fonksiyonlarının
yanında
önemli bir
commodities’quantity
value. It is are a kind
capacity cannotsosyal
beveachieved
through
singlepose
two mainandarguments;
oneof is the esthetidış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
parameter optimization
of the
building
and
cal
values
system
due to social
the and
regeneration in
türüdür. Aynı zamanda
harcamalar
üzerinden
alınan
instrument
in addition
to its economic,
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
its structure has
beenvergisi
attained.
This
capacity
architecture
and the
second
is the
kurumlar
gibi belirli
aralıklarla
alınan bir
regular basis like income
tax and
corporate tax,
as inadequacy
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
cannot be achieved
single-parameter
ofare conventional
systems
eşyanın through
gümrüğe geldiği
anda bir defaya mahsus
collected only once when
commoditiesand
subjectthe search for
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
optimization of
overall
as göre
the bu new
design
Usulthe
Kanunu
(VUK)’nunsystem,
ikinci maddesine
the second
item strategies.
of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
linearity of such
processes cannot account
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
The
selected studies give references for both
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
for the complexity
of
architectural
projects.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
structural
and geometrical optimization proBölgesineprocesses
girişinden başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created beginning with commodities subject to
Likewise, in digital
each
individual
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international
entering customs
territories
cesses
in trade
different
ways.
The ofcontextual patüm vergilerde
structure needsoluşturulmuştur.
to be fullyDiğer
defined
and olduğu
mod-gibi Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all otherlike
taxes, the
compalsive
levels such as
rameters
movement
in bazaar, sun
tahakkuk
ve tahsil aşamaları
Gümrük
ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
elled in order to
be evaluated.
Each
evolved
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General
of Customsconfiguration
as a part of
light,
theDirectorate
programme
and en1
Bu çalıĢma,
Celal
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
Müdürlüğü
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
structure is based
on the
generic
information
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution
process
disputes
over
vironmental
forces
areof the
dynamic
inputs in
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan
uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
of a previous generation
and
has
undergone
these
Structural
innovations are
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process processes.
of other taxes. Customs
duty disputes
further adaptation
(Bollinger,
Grohmann,
yapıya sahiptir.
Gümrük vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
for
wide
span
and
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place.
However,
in thechallenges
case of disputes not
beingnew structural
Tessmann, 2008).
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
fabrications. The explanations
1 of the selected
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
4. CASE STUDIES
cases
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputesare;
Gümrük Uyuşmazlıkları
The process tries to explore and find solutions for tree aims for a bazaar structure. The
first aim is to transform the ecology based
knowledge to the information of structural
system. The ecology based knowledge means
all kind of performative environmental forces
and affects as strong as the basics of struc-
[1] The shopping events have solved as modules with additive units. This additive organization creates the grid. Each module includes
6 shopping units. The folding layers of structural units create possibilities for other events
when the bazaar is off. The canopies have
performativity for sun light.
79
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:96 K:145
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
[2] The structural system has improved by
frequency of these plants changes according
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
analyzing the stripes on Armadillo. The
to the bazaar events. They are more frequent
1
ĠDARĠ
YOLLARI
southern facade of the oblique
axisAġAMADA
over the ÇÖZÜM
through
the brackets
in order to protect the
system obtains solar ADMINISTRATIVE
power and shading.SOLUTIONS
The
bazaar
TO benches.
DISPUTES OVER
structure itself also behaves as a layer for enCUSTOM DUTIES
[4] The concept is based on the wide range
vironmental protection. The gaps have pro- 2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
structure
possibilities
of the natural pattern
duced by the repetition
of
the
structure
create
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliof
Hukuk
Programı
Yüksek
Lisans Öğrencisi
lichens
and
geometric
abstraction of this
3
Celal Bayar
Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
layers for benches. The structure
overlaying
pattern. While the structure of the designed
the forum allows collective working, meeting
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari shell
Abstract:
Custom duty
is a kind of tariff arising
creates
a continuous
relationship with
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
and waiting spaces.
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, the
subject
to customs
is based on the
those upper layer a
ground
andwhich
transforms
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
[3] Project has
designed
thetrade
other
sides policy
of the shell have
dış ticaret
ve ekonomiwith
politikasıhyperbolic
aracı olan bir vergi promenade,
tariff that is a foreign
and economic
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
parabolic widedolaylı
range
The vergisi,
connectoSince
create
entrances
of the babir structures.
vergi türü olan gümrük
gelir ve openings
fiscal functions.
they arethe
not collected
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
tion points of the
parabolic
Thetariff
porous
columns
are
the parts of the
vergihyperbolic
türü olmadığından,
dış ticaretecurves
konu olan zaar.
an indirect
on expenditures,
custom
duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
with ground have
designed
with
four
sided
Theto natural water
olmak üzere
alınmaktadır.
Gümrük
vergileri,
Vergi continuity
to foreign trade of
arrivethe
at thestructure.
custom. According
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
oblique brackets.
metallic
sheet covers
through
depot
from these holes.
kanun The
kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle, transmits
duties are excluded
from the
this law.
Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
the oblique beams
and creates a continuous
The
oblique differentiations on the ground alsayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
canopy. The wooden
boxes have replaced into
low
some backwater for animals like cats and
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
göre creates
bir
sistematik
international
tradesouthern
entering customs
territories ofof the system
modules of theişlemlerin
metallicsırasına
sheet and
an
birds.
The
surfaces
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük
vergisinde deagriculture.
zorunlu aşamalar olan
Like all
taxes,panels.
compalsive levels such as
environment for
self-green
Thetarh, used
forother
solar
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
80
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:96 K:145
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Table 1. Case Studies
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
•
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
3
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
•
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Contextual
Geometry:
Movement,
Programme
Structural
Module:
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities E n v i r o n m e n t a l
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those Forces
2 bir
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
• Wide Span:
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom S t r u c t u r a l
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore, Optimization
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has •
been S t r u c t u r a l
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
Module:
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as E n v i r o n m e n t a l
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Forces
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
4
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs and Economy Ministry according to
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
6 çözüm
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
•Eco-Module:
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1 S u st a i n a b l e
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Parameters
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
5
81
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:96 K:145
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
[1] Beyza Alkan, Tuğçe Tarhan, Aslı Aldemir [2] Merve Sağlam, Merve Çiftçi, Nilay Kaptan
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
[3] İsmail Eyoldaş, Çiğdem Özkan, Gülten Göktaş, Esat Sarı [4]1 Hilmi Bilge, Ece Özsoy, Selin
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI
Naltekin [5] Seda Göksel, Emine Karaca, Serra Sayın [6] Eda Özkan, Tuba Sarı, Zeynep Kına
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
[5] The module has designed with gathering
rameters as programme and movement. The
CUSTOM DUTIES
different types of products together in the bastructural innovation based on basic strucSelin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
zaar and creates a four divided cell for a unit.
tural rules. Cases 3 and 4 are structural inno2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
The other parameter for the module
ecolog-Salihli MYO,
vations
for Bölümü
wide span challenges. Structural
Celal BayarisÜniversitesi
DıĢ Ticaret
ic water supply strategy. The surface module
optimization based on complex geometries
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
on the canopy transmits
water to nedeniyle,
each bearing
for regular
repetition
eşyanın yer değiştirmesi
bu eşyanın and
from rules
the movement
of commercial
commodities in case3 and
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
base. There aresosyal
water
depots
under yanında
them.önemli
The bir irregular
repetition
inIt case
4. Environmental
ve mali
fonksiyonlarının
commodities’quantity
and value.
is are a kind
of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
surface of the canopy
has
light
tense
textiles
forces
are
affective
for
whole
structure. Castürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
too. Collectingkurumlar
water vergisi
use togibiirrigate
surroundesregular
5 and
6 are sustainable innovations which
belirli aralıklarla alınan bir
basis like income tax and corporate tax, as
türü olmadığından,
dış ticarete
konuto
olan search
an indirect
tariff
expenditures, custom
duties modules are
ing green and vergi
the light
tense textile
helps
for
anoneco-module.
These
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak with
üzere alınmaktadır.
Gümrük vergileri, Vergi self-efficient
to foreign trade arrive
at theregularly
custom. According
to
natural ventilation
these green.
and
repetitive.
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
usul with
ve uygulama
esasları 4458 5.procedures
and practises of custom duties are
[6] The modulegümrük
hasvergilerinin
designed
gathering
CONCLUSION
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ticarete konutogether
olan eşyanınin
Türkiye
Through this law, a systematization has been
different types ileofdışproducts
the Gümrük
baBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak Stability
created beginning
with commodities
subject
concept
as one of
thetobasic features
sırasına
göre
bir a unit.
sistematik
international trade entering customs territories of
zaar and createsişlemlerin
a four divided
cell for
dynamic
systems
may sequence.
create far more inoluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi of
Turkey
and continuing
with operation
Dairy productsgümrük
replace
in order
less olan
sun-tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as
vergisinde
de zorunlutoaşamalar
results.
Dynamic
conversion, hettahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret novative
assessment, accrual
and collecting
are regulated
light. The clothing
benches
replace
according
Bakanlığı’na
bağlı ayrı
bir kuruluş
niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimlererogeneity
Enstitüsü
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk to a combinaand
stability,
becomes
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
Programı
Yüksek
Lisans
Selin The
KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
to duration andKanunu
need
for wider
spaces.
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
of duties
economic
and form
ecological
türetilmiĢtir.
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm tion
customs
has a different
from the sustainabilopenings on theGümrük
canopy
are in the
süreci,
diğer vergilerde
oluşansouth-north
süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
objective
is first
a method based
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları ity.
haveWherein
to be resolvedthe
administratively
in the
direction in order
to decrease the wind load
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
relational
or intellectual design. By this methAncak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
and supply natural
ventilation.
Transparent
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
od
topology allows the coverage
of various
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
and opaque materials
have
used
together
for
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, vectors
Disputes and thus can accommodate different
Gümrük Uyuşmazlıkları
natural sunlight.
parameters in a single uninterrupted surface.
Thus the structure, as an active information
will be formed in the context of the stored information is moved into structural.
Table 1 represents both similarities and differentiations for different parameters and
fabrications. Cases 1 and 2 are module based
studies which search for a unique module for
a bazaar and its repetitions for the context.
The geometry is based on the contextual pa-
Structure based new possibilities in architectural design creates a new area where architects and engineers work together with
82
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:96 K:145
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
computer simulations. These simulations
derstand. Before these innovations numbers
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
have possibilites to interact any kind of deare just for engineers and hard to understand
1
ĠDARĠ
AġAMADA
YOLLARI
sign parameters and structures
with
this in- ÇÖZÜM
for others.
In order
to work efficiently with
teractions which areADMINISTRATIVE
more than proportion
thisTO
interface
the OVER
structural design topic has
SOLUTIONS
DISPUTES
and form. To design structure with esthetics
gain importance in architectural design eduCUSTOM DUTIES
value transform the occupations like the ar- 2 cation. To discover
a structure with optimizaSelin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
chitect becomes 2almost engineer the engineer
tions of information is the basic experience
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Bayar is
Üniversitesi
DıĢ Ticaret Bölümü
become almost an architect Celal
which
calledSalihli MYO,
in education.
The architects need a structural
transdiciplineer. Nervi, Candela, Maillart
experience with the knowledge of mathematÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
değiştirmesi nedeniyle,
bu eşyanın
from physics
the movement
of commercial
commodities
and Dieste areeşyanın
the yer
references
from history
ics,
and
computer
based modeling to
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal vethey
mali fonksiyonlarının
yanında önemli
commodities’quantity
and value.
It is are a kindIn
of architectural
with the inspiration
bought through.
Thebir work
with other
disciplines.
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
inovations andtürüdür.
experiencew
throughüzerinden
history
schools
students
Aynı zamanda harcamalar
alınan
instrument inengineering
addition to its economic,
social andand architects
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
help to discover
the vergisi
invisible
parameters
inbir should
work
together.
The tax,
basic
knowledge
kurumlar
gibi belirli
aralıklarla alınan
regular basis
like income
tax and corporate
as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
design. Chaotic
structural
vector
on
computer
simulations
be thought
eşyanın
gümrüğe geldiği
anda parameters
bir defaya mahsus
are collected
only once
when commoditiesshould
subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
like earthquakes,
waterikinci
become
more
and
helpitem
students
to adapt
contemporary soUsulwind
Kanunu or
(VUK)’nun
maddesine
göre bu
the second
of tax procedural
law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
relevant and easy
to simulate. Thus the geomlutions.
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
etry improves ilethrough
non-Euclidian
forms.
dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
REFERENCES
Bölgesine
girişinden başlayıp,
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
These forms have
topological
characters
and
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
Diğeroftümthis
vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing
operation
a pattern. Theoluşturulmuştur.
continuity
topology
ARIDAG.,
L., with
KOS.,
C.,sequence.
F., (2015). “Regümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
helps the stability of the structure. This congeneration of Space as a Dynamic
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Hukuk to
Gümrükler
Genel Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük
Customs
and Economy
according
tinuity is also an
optimization
which
the
time
System
in Ministry
theMali
Architectural
Design
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs
duties hasAlternative
a different form Beach”,
from the
and movementGümrük
based
parameters
are active.
Studio:
Mimar.ist,
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Also, sustainability,
minimum
Istanbul,
(101-105)
yapıya sahiptir.
Gümrük consumption,
vergisi uyuşmazlıkları
have 2015/3,
to be resolved
administratively
in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
flexibility, polymers
and
create
Ancak
idari membranes
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
BOLLINGER, K., GROHMANN,
M., TES1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
opportunities to improve new structures. The
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
SMANN, O., (2008). “Form, Force, PerAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
ability of computer
to work together for difGümrük Uyuşmazlıkları
formance, Multi-Parametric Structural
ferent disciplines helps to include with intelDesign”, AD, Versatility and Vicissitude,
lectual knowledge into design. The warm real
V:78, N:2, (20-25)
like images of computer simulations beside
the cold numeric methods create a common
GAUSA., M., PORRAS., F., (2003). “The
interface for all disciplines. This new interface
Metapolis Dictionary of Advanced Aris a new language which everybody can unchitecture”, Actar, Barcelona, (268)
83
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:96 K:145
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GRECO, L., (2014). “Computational ArLIU, Y., LIM, C., (2009). “New Tectonics:
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
chitecture – Development, OptimizaTowards a New Theory of Digital ArchiĠDARĠ AġAMADA
YOLLARI
tion and Design”, Advances
in Ar- ÇÖZÜMtecture:
7th1
Feidad
Award”,
chitectural Geometry
2014. www.paraBirkhauser
Verlag
AG
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS TO
DISPUTES
OVER
metricism.co.uk/blog/portfolio/advancCUSTOM DUTIES
MAINSTONE, R., (1999). “Intuition and
es-in-architectural-geometry-aag14/, 2
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
Springs of3 Structural Invention, 1973, re31.12.2015 2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Programı Yüksek
Lisans
published
in R.
Öğrencisi
Mainstone, Structure
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
PEDRESCHI, R., (2008). ‘Form, Force and
in Architecture”, Ashgate Publishing
vergisi, gümrüğe
olan ticari
Abstract:
Custom duty
is a kind of tariff arising
Structure’,Özet:
AD,Gümrük
Versatility
and tabi
Vicissi(London),
(1-48)
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
tude, V:78,miktarı
N:2,veya
(12-19)
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir NERVİ,
commodities’quantity
value. It is are“Mimarlıkta
a kind of
P. L.,and(1967).
Strükdış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
KAVURMACIOĞLU,
Ö., harcamalar
ARIDAĞ,
türün
Yeri”,(Çev.
Enis
Kortan)’,
Mimartürüdür. Aynı zamanda
üzerindenL.,
alınan
instrument
in addition
to its economic,
social
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
(2013). “Strüktür
Tasarımında
Geomelarbasis
Odası
Dergisi,
4- tax, 328,
pp. 184kurumlar vergisi
gibi belirli aralıklarla
alınan bir
regular
like income
tax and corporate
as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
tri ve Matemetiksel
Model
185 only once when commodities subject
eşyanın gümrüğe geldiği
anda birİlişkisi”,
defaya mahsus
are collected
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Beykent University
Journal
Science
Usul Kanunu (VUK)’nun
ikinciof
maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
S., law.(2015).
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, YILDIRIM,
duties are excluded Ö.
from this
Therefore, “Mimarlkta
and Engineering
Volume 6(2) 59-76
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Bilimsel Bilgi Üretiminde Deneysel
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
LAWSON, B.,Bölgesine
(2006).
“How Designers
Yaklaşımlar”, Journal of Science and Engirişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre Demystibir
sistematik
international
trade entering
of (92-112)
Think: The
Design
Process
gineering,
V:8,customs
N:1,territories
Istanbul
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
th
gümrük(Oxford),
vergisinde de 4
zorunlu
fied”, Elsevier
ednaşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
84
TMD
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
STRÜKTÜREL MEMBRAN TASARIMINDA GEOMETRİ
OPTİMİZASYON İLİŞKİSİ1
THE RELATIONSHIP BETWEEN GEOMETRY AND OPTIMIZATION IN
STRUCTURAL MEMBRANE DESIGN
Özgür KAVURMACIOĞLU1, Levent ARIDAĞ2
1 Beykent Univesity, Institute of Science Department of Architecture, İstanbul / Turkey
2 Gebze Teknical University, Faculty of Achitecture, Department of Architecture, Kocaeli / Turkey
Öz: Günümüz mimarisinde hafif strüktüre sahip ve diğer
malzemelere göre ekonomik olan membranın oluşturduğu
sistem, tekstil mimarisi, esnek mimari, taşınabilir mimari
gibi kavramlarla tanımlanır. Bu kavramlarla birlikte doğada
ayrıştıralabilir, dönüştürülebilir ve tekrar kullanılabilir ekolojik
malzeme arayışları tasarım süreçlerine kaynak oluşturmaktadır. Bu süreçlerde kullanılan malzeme teknolojilerinde
ulaşılan düzey, malzeme performanslarının üst seviyeye
taşınması, tekstil kompozitlerinin artması; geniş açıklıklı
sistemlerde, strüktürel membranların daha sık kullanılmasını
sağlar. Strüktürel menbranlar daha hafif, daha ekonomik,
kirlendiğinde değişebilen veya kendini temizleyebilen ve
istenilen geometrik formu alabilen bir malzemedir. Taşıyıcı
bir malzeme olarak membran; çelik, ahşap gibi taşıyıcı
malzemelerin performansını arttırır ve birlikte bir strüktür
oluştururlar. Böylece malzeme, tasarımın bir parametresi
haline gelir. Membran yapılarda form, sistemin yük etkisi
altında dengelenmesi ile bulunur. Bu çalışmada, geometrik
modellerden zincir eğrisi (catenary) ve minimal yüzey
(minimal surface); optimizasyon yöntemlerinden ise yük
yoğunluğu (force density), dinamik rahatlama (dynamic
relaxation) arasındaki ilişki değerlendirilecektir.
Abstract: The system formed in today’s architecture by
the membrane material which has a light structure and is
more affordable compared to other materials, is defined by
qualities such as textile architecture, flexible architecture and
portable architecture. Nevertheless, as a result of searches for
a reusable, recyclable and resolvable material in the nature,
new materials and construction systems are being created
resources on design process. The achieved level in material
technologies, moving material performances to upper levels
and the increase in textile composites have enabled structural
membranes to be used in long-span systems more frequently
in this process. Structural membrane is lighter, more affordable, replaceable or self-cleaning material when it gets dirty,
and it can easily take the desired geometrical shape. As a
structural material of membrane; increases performances of
steel, wood etc. and create whole structure together. Form
finding in membrane structures, related with balanced under
loads. In this study, relationship between geometric models
(catenary, minimal surface) and optimization metods (force
density, dynamic relaxation) will evualate.
Key Words: Structural Design, Structural Membrane,
Topological Geometry, Catenary, Minimal Surfaces, Optimization Methods
Anahtar Kelimeler: Strüktürel Tasarım, Membran, Topolojik
Geometri, Zincir Eğrisi, Minimal Yüzeyler, Optimizasyon
Metodları
Doi: 10.17365/TMD.2016716518
(1) Corresponding Author: Levent ARIDAĞ, Gebze Technical University, Faculty of Architecture. Department of Ar-
chitecture, Kocaeli / Türkiye leventaridag@yahoo.com Received: 23.12.2015 Accepted: 13.03.2016 Type ofarticle
(Research -Application) Conflict of Interest:Yok / None “None of Ethics Committee”
85
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:98 K:148
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
1. INTRODUCTION
design process through the computer-aided design
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
technology which is being used in wider areas
The relationship between material and architec1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
of useYOLLARI
thanks to the close relationship between
ture has been transformed with the developing
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
technology, and today, material has become a tool mathematics and different disciplines, including
architecture, and to the developing technology.
CUSTOM
that is shaped with the designer who assigns
its DUTIES
3
WithYURTSEVER
the mathematical
models, structural design
KILINÇ2, Hatice
meaning and that gives aesthetics to theSelin
structure.
2
brought
material parameters
Celal Bayar
Sosyal
Bilimler Ens. Malihas
Hukuk
Programı geometry
Yüksek Lisans and
Öğrencisi
As a result of searches
for aÜniversitesi
reusable,
recyclable
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
and resolvable material in the nature, new materi- into foreground.
Özet: systems
Gümrük vergisi,
gümrüğe produced.
tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
als and construction
are being
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın The
fromachieved
the movementlevel
of commercial
commodities
in material
technologies, momiktarı
veya değerito
üzerinden
alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
These bring new
tendencies
the architectural
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir ving
commodities’quantity
and value. It is are ato
kindupper
of
material performances
levels and
dış ticaret
ekonomi
aracıconcepts
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
design, and forms
findveitself
inpolitikası
various
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan the
instrument
in addition
to its economic,
social and have enabled
increase
in textile
composites
dolaylı bir organic,
vergi türü olan
gümrük vergisi,
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
such as contemporary,
ecological,
alive,
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir structural
regular basis like
income tax and corporate
tax, as in long-span
membranes
to be used
vergiadaptable,
türü olmadığından,
dış ticaretemobile,
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
dynamic, flexible,
changeable,
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus systems
are collected
only frequently.
once when commodities
subject is lighter, more
more
Membrane
portable, smart architecture
and digital
architectuolmak üzere alınmaktadır.
Gümrük
vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu affordable,
the second itemreplaceable
of tax procedural
custom
orlaw,
self-cleaning
material
re. These tendencies
are driven
development
kanun kapsamı
dışında by
tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 when
procedures
and dirty,
practisesand
of it
custom
it gets
can duties
easilyaretake the desired
and geometry of
nature
the material
inButhe
sayılı
Gümrük and
Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük geometrical
Through this law,
a systematization
shape.
Thanks tohasitsbeen
flexible structure,
nature, harmonyBölgesine
between
material
andeşyaya
nature
and
girişinden
başlayıp,
uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade
entering a
customs
territoriesof
ofdesign process.
becomes
parameter
the natural life oluşturulmuştur.
in generation
Theregibi membrane
Diğer processes.
tüm vergilerde olduğu
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Geometry
Like all otherenables
taxes, compalsive
such as to be modeled
surfacelevels
mobility
are signs of observable
in the
material
tahakkuk ve changes
tahsil aşamaları
Gümrük
ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan inbyaGeneral
Directorate
of Customs
as a part of way through
1 where borders between the namore
detailed
andMali
extensive
design in placesBakanlığı’na
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law.
Resolution
process
of
disputes
over
development of computer technologies.
This
tural and the produced
one are being destroyed the
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
vergilerde oluşan of
süreçten
farklı bir ensures
process ofperforming
other taxes. Customs
duty disputes
efficient
panneling in wind,
in consequencesüreci,
of diğer
manufacturing
cellular
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle by
idariself-organized
aşamada çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
materials developed
process
snow
analyses and manufacturing process more
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda
yargı
yoluna
başvurulabilmektedir.
with reference to the nature.
easily
according to the technical
characteristics
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Gümrük by
Uyuşmazlıkları
The system formed
the membrane material
which has a light structure and is more affordable
compared to other materials, which is portable,
flexible and changeable for interior and exterior
space applications of today’s architecture, is defined
by qualities such as textile architecture, flexible
architecture and portable architecture. It has become
possible to use different mathematical models in
ofDisputes
the membrane material in surfaces having
complicated geometry. During those analyzes,
topological geometry reveals the relationship
between equilibrium of forces and form. Topology
allows forms to transform instead of their stable
structure. Although the topological approach in
architecture shows up as a new concept with the
inclusion of computer into the design, the existing
86
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:98 K:148
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
topology concept ensures wider expansions with
architects and designers who want to standardize
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
the developing design understanding.
material characteristics and who want stability in
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
performance.
Thus,
whether natural or artificial,
In relation to the geometry, optimization relies
material
takes part inOVER
different topologies and each
SOLUTIONS
TO DISPUTES
on simulation results.ADMINISTRATIVE
Besides, the problem
is
step of design from concepts’ forming process to
CUSTOM DUTIES
defined as the existence of continuous variables
nanoscale with its new conditions that is noticed
Selin KILINÇ
and the selection of separate components
from 2, Hatice YURTSEVER3
and with its whole potential (Gezer, 2012).
2
Celal Bayar
Sosyal
Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
catalogs and databases.
AsÜniversitesi
a result,
the problem
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
is not linear. Optimization is both the evaluation
When we look at historical process, usage of
Gümrük vergisi,
tabi Thus,
olan ticari
Abstract: Custom
duty is a kind
of tariff
arising
of draft designsÖzet:
and creating
newgümrüğe
designs.
material
in structure
has
developed
and divereşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya
üzerinden(evaluation)
alınan, ekonomik,
subject thanks
to customs
is based on those of technology.
optimization includes
bothdeğeri
analyses
sified
towhich
the development
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
and synthesis (creating
solutions).
Creating
The
for this
is economic
that people
dış ticaret venew
ekonomi
politikası aracı
olan bir vergi
tariff reason
that is a foreign
trade and
policy are in search
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
new solutions depends
on the
optimization
offiscal
new
life styles
and
places,
dolaylı bir vergi
türü olan
gümrük vergisi,stragelir ve
functions.
Since they
are new
not collected
on materials and
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
tegy. Forming vergi
thosetürüstrategies
theolan systems
thosecustom
life duties
styles by desiring
olmadığından,determines
dış ticarete konu
an indirect supporting
tariff on expenditures,
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
structure of relationship
betweenGümrük
information
continuously
toatfind
the According
“new”.to The reason of
olmak üzere alınmaktadır.
vergileri, Vergi
to foreign trade arrive
the custom.
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
and geometry. kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, people’s
searchfrom
for this
thelaw.
new
is that the technoduties are excluded
Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
logical
development meets people’s request and
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
2. THE RELATIONSHIP
BETWEEN MAile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
needs.
As a result, this affected people’s search
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
TERIAL and GEOMETRY
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international together
trade enteringwith
customs
of
intensely
theterritories
industrial
revolution.
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
vergisinde
de of
zorunlu
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
In architecture, gümrük
material
is one
the aşamalar
main comtahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual
and collecting
are regulated
“Material
design
is among
the areas we may
Bakanlığı’na
bağlı
ayrı
bir kuruluş
niteliğiIn
olan
by General Directorate of Customs as a part of
ponents in forming
texture
and
form
of
design.
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs to
andcontinue
Economy Ministry
according
to of researches
expect
to
beTezinden
the
subject
Programı
Yüksek Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Kanunu
hükümlerine
uygun
olarakmain
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
terms of engineering,
material
is
the
comtüretilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs
duties has
a different
formwill
frombe
theobserved more
and
designs.
This
situation
ponent in construction
the designed
structure
süreci, diğerofvergilerde
oluşan süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
clearly
is taken into
consideration as
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to bewhen
resolved itadministratively
in the first
practically and economically
by resisting
öncelikle idari aşamada
çözümlenmekagainst
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
parallel
to the development
oftaken.
digital manufactuAncak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal action can be
various loads (wind,
water,
etc.).
1
uyuşmazlıklarda
yargı earthquake,
yoluna başvurulabilmektedir.
ring.
DigitalCustom,
manufacturing
developing
Key words:
Custom Duties, provides
Custom
Material is identified
condition
Anahtar with
Kelimeler:
Gümrük, differences
Gümrük Vergisi,
Disputes
a digital sensitivity by recreating the bond that
Gümrük Uyuşmazlıkları
of the environment
it forms and diversification
weakened due to information technologies between
of features in its structure as it incorporates enthe physical and the virtual and by researching
vironment at micro or macro scale. This special
form, material and structure processes through
situation occurred on the material makes it difficult
completely new ways.” (Dritsas, 2012, 44)
to clearly identify the material. This formation
diversity gains a data field that is mysterious, deep
Developments of tools providing opportunity
and highly energetic and rich options for material
to follow up and observe today’s environmen-
87
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:98 K:148
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
tal concerns, developments in technology and
Source: Self-Organizational Architecture: Design
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
generation in nature in a better way encouraged
Through Form-Finding Methods, Alison Jean
1
AġAMADA
interdisciplinary joint studies. InĠDARĠ
the 21st
century, ÇÖZÜM
Isaacs,YOLLARI
May 2008,
pg.14
studying relations between
form, structureSOLUTIONS
and
ADMINISTRATIVE
TO DISPUTES OVER
In membrane
systems, tension elements can be
material jointly and reflecting them to the arcCUSTOM DUTIES
manufactured at the thinnest profile possible under
hitectural design enable architects to make more 2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
the impact
of external
load, because these elements
environmentally-friendly
and
more
integrated
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malido
Hukuk
Yüksek Lisans
Öğrencisi
notProgramı
work under
pressure
and bending. Howe3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
designs.
ver, if they are tried to be tensioned, they would
Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari have
Abstract:
Custom duty feature.
is a kind of tariff
arising
2.1. Material ofÖzet:
Membrane
a carrying
Therefore,
membrane
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, structures
subject to customs
which is basedand
on those
are lightweight,
long spans can be
sosyal ve malilong
fonksiyonlarının
yanında önemli
For designs requiring
span, new,
light bir commodities’quantity and value. It is are a kind of
as policy
there is no bending
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi passed
tariff thatvia
is a skeleton
foreign tradesystems
and economic
membrane materials
are zamanda
used instead
heavy
türüdür. Aynı
harcamalar of
üzerinden
alınan
instrument in addition to its economic, social and
To Since
passthey
through
long spans,
cables are
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve problem.
fiscal functions.
are not collected
on
building materials.
Thevergisi
firstgibi
applications
ofalınan
ten- bir regular basis like income tax and corporate tax, as
kurumlar
belirli aralıklarla
As cables
are flexible
andduties
bendable, it only
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan used.
an indirect
tariff on expenditures,
custom
sioned membrane
systems
theanda
tents
used mahsus
by
eşyanın
gümrüğe are
geldiği
bir defaya
are collected only once when commodities subject
The
difference
between
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi works
to foreignfor
tradetensioning.
arrive at the custom.
According
to
nomadic societies
that(VUK)’nun
were easily
set up and
Usuland
Kanunu
ikinci maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
that
are linear elements
dışında tutulmuştur. Bu nedenle, both
duties structures
are excluded is
from
thiscables
law. Therefore,
dismantled. Freikanun
Otto,kapsamı
who studied
on lightweight
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
on
one direction and the membrane is surface
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
tensile and membrane
structures, established an
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
element
on two directions (Figure 2).
Bölgesine girişinden
başlayıp,
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
institution for development
of
membrane
strucişlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
tures at Stuttgartoluşturulmuştur.
UniversityDiğer
in tüm
thevergilerde
early 1960s.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve tahsil
aşamaları
Gümrükatvethis
Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Munich Olympic
Stadium
was
designed
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu Otto
çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
institution by Frei
(Figure
1).
Design
and
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
analyses of much
more
complicated
structures
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
started to be made
today’s
yapıyawith
sahiptir.
Gümrüktechnology.
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Gümrük Uyuşmazlıkları
place. However, in the case of disputes not being
solved administratively, legal action can be taken.
Key words:
Disputes
1
Custom, Custom Duties, Custom
Figure 2. The Millenium Dome, London,
Richard Rogers
Manufacturing membrane cover materials from
artificial or mineral fiber, making covers weaved
from natural threads more resistant by covering
artificial materials, manufacturing stainless cables with high-resistant quality steel, calculating
Figure 1. Münich Olympic Stadium, Frei
Otto
88
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:98 K:148
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
and designing as parallel to the development of
als are used in manufacturing of components
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
computer technology and development of technolimiting places, they should have characteristics
1
ĠDARĠ
YOLLARI
logical and theoretical infrastructure
in AġAMADA
membrane ÇÖZÜM
that prevent
the impacts
of rain, snow, wind and
cutting approaches hasADMINISTRATIVE
played an importantSOLUTIONS
role
ultraviolet
beams of
sun, that assist heat/sound
TO DISPUTES
OVER
in development of membrane structure systems.
insulation according to the conditions and that are
CUSTOM DUTIES
resistant against fire. Products used as membrane
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2.2. Types of Membrane
are divided into two groups:
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi
After the form is designed on membrane
systems,Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
1. Plastic Foils
various static analyses are performed according to
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer
nedeniyle,
bu the
eşyanın
the movement
of commercial
commodities
the load combinations
by değiştirmesi
taking into
account
2.from
Weaved
(woven)
Membranes
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali
fonksiyonlarının yanında
önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
geographical conditions
(prestressing
-according
• tariffMembranes
organic
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
that is a foreign with
trade and
economic fiber
policy
to the material type-,
effect,
aspiration
and
türüdür. snow
Aynı zamanda
harcamalar
üzerinden
alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
pressure effectskurumlar
of wind
thebir • regular
Membranes
with
synthetic
fiber
vergisiand
gibi according
belirli aralıklarlatoalınan
basis like income
tax and
corporate tax,
as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
wind effects coming
from different
directions)
eşyanın gümrüğe
geldiği anda bir
defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
• to foreign
Mineral-origin
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
trade arrive at themembranes
custom. According to
of the structure Usul
onKanunu
the form.
After
analyses
(VUK)’nun
ikinciall
maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
are performed, kanun
membrane
cover type is deterResistance
membrane
materials
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures andofpractises
of custom
duties are are determined
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
mined. (There ile
aredışfive
types of membrane that
by
testing its 5x30cm part in tensile and tear
ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning and
with commodities
subjectof
to plastic foils is
are recognized in
international
community:
Type
tests.
Tensile
tear strength
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğer tümType
vergilerde
Turkey compared
and continuing to
withwoven
operation membranes.
sequence.
I-800gr/m2, Type
II-900 gr/m2,
III-olduğu
1100gibi lower
In terms
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
gr/m2, Type IV-1300 gr/m2, Type V-1400 gr/m2).
of woven membranes, membranes produced from
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs Maliye
and
Economy
Ministry
according
to
artificial
threads
are
stronger.
Woven
membrane
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygun olarakinstallation
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
To avoid wrinkles,
after
completing
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
duties has
a different
form from upper
the
iscustoms
separated
in itself
as without
protection
in membrane forms,
consisting
membrane
süreci, sheets
diğer vergilerde
oluşan süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
and
covered
with materials
such as PVC or
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have as
to be
resolved administratively
in the first
cover should be öncelikle
removed
takingçözümlenmek
weft andzorundadır.
warp
idariby
aşamada
place. However, in the case of disputes not being
Teflon.
(Türkçü, legal
2003).
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
action can be taken.
direction of the uyuşmazlıklarda
cover into account
placing it
1
yargı yoluna and
başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
as vertical to these
directions.
Structural
membra3.Disputes
GEOMETRIC MODEL
Anahtar
Kelimeler:
Gümrük, Gümrük
Vergisi,
Gümrük Uyuşmazlıkları
ne brings together the sheets consisting of upper
Topology was derived from topos meaning surcover, and “thermal resource” methods made
face and space, and logos meaning science in
through high frequency resource or special robot
Ancient Greek, and studies geometrical shapes
machines with speed and heat control are used.
in maths and objects’ characteristics which are
Materials boiled in this way gain the property of
not changed by transactions such as stretching
acting as a single material and ensure necessary
and twisting. For example, a circle and an ellipsurface static continuity. As membrane materise or a square and a rectangle are the same in
89
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:98 K:148
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
sense of topology (Figure 3). Topology provides
curve of membrane surfaces increases, their carrGÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
qualitative characteristics of geometrical shapes
ying capacities increase as directly proportional.
1
AġAMADA
YOLLARI
for us. Specific characteristicsĠDARĠ
of these
geomet- ÇÖZÜM
In tensile
membrane
structures, wind and snow
rical shapes change, but
they do not lose SOLUTIONS
their
loads
taken by membrane
and carried to the
ADMINISTRATIVE
TOare
DISPUTES
OVER
topological identities. Topology is the method
carrier system with their nodal points, and from
CUSTOM DUTIES
defining information according to its relativity 2 carrier systems,3 they are carried to floor.
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
instead of its precision.
Diagrams
and
drawings
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali3.1.
Hukuk
Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
Catenary
3
Celal Bayar
Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
used in architecture reveals objects’
topological
characteristics, either directly or indirectly.
Catenary is a mathematical curve and consists
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın of
from
movement
of commercial
thetheshape
tensed
undercommodities
its own weight and of
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir which
commodities’quantity
It is are
two endsand
arevalue.
fixed.
Ifaitkind
is ofreflected accordış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
to the
X axis,
it defines
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan ding
instrument
in addition
to its economic,
socialthe
and load showing
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
own
ontaxthe
masonry
Figure 3. Topological
Transformation
kurumlar vergisi
gibi belirli aralıklarlaFrom
alınan bir its
regular
basisweight
like income
and corporate
tax, asarch. Parabola
vergi türü olmadığından,
dış
ticarete
konu
olan
an
indirect
tariff
on
expenditures,
custom
duties
1
ancollected
approach
to catenary.
Donut
To Mug
eşyanın gümrüğe
geldiği anda bir defaya mahsus isare
only onceclose
when commodities
subjectIt has a simple
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
the points
which has equal
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu formula
the second by
item finding
of tax procedural
law, custom
“In defined geometry,
geometrical
shapeBuofnedenle,
an
kanun kapsamı
dışında tutulmuştur.
duties are excluded from this law. Therefore,
distance
from a point and a line, and it can be
vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
object is definedgümrük
first;
on the
otherdüzenlenmiştir.
hand, in toposayılı
Gümrük
Kanunu’nda
Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
built
easily. Nicolas Fuss formed the last status
dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
logical geometry,ile
relational
structures are defined
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak of
created
beginning
commodities
to
catenary
inwith
1796
(Figuresubject
4), (Burry,
2010).
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
depending on object’s
values
such
as
side,
corner
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrükIn
vergisinde
de zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
and point number.
topology-based
designs
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
, it is importantBakanlığı’na
1 to make relational reasoning
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
hükümlerine
uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
between shapesKanunu
of
stylistic
compositions.
After
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer
vergilerde
oluşanalternatives
süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
reasoning, producing
many
stylistic
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
that is open to various
transformations
based
on
öncelikle idari
aşamada çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
the same relational
system
a dynamic
1
uyuşmazlıklarda
yargımakes
yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
design possible.”
(Kolarevic,
Anahtar
Kelimeler:2003)
Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Figure 4. Catenary Models
It is the form of membrane surfaces and types
Source: www. andjelkobt.blogspot.
of elements carrying the membrane. Membranes
com/2009/02/catenaries.html
should have an anticlastic curve and transfer loads
The form in calculation method of catenary is
without being exposed to severe deformation of
created by suspending and releasing the chain
external loads such as snow and wind. As the
from two end points of a homogeneous rope
1 Source: www.rioranchomathcamp.com/Topology.
with ideal weight (Figure 5). The bottom point
asp
90
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:98 K:148
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
is the peak point A. The part AP is on balance
In catenary model, it is important that how the
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
structure geometry will be, the rope suspended
under the horizontal tension H in A. The tension
1
by its two
ends organizes
itself by being released
ĠDARĠPAġAMADA
YOLLARI
F is directed through the tangent
and AP’s ÇÖZÜM
on its own weight without external impacts and
weight is W.
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
it contains continuity topologically (Figure 7).
CUSTOM DUTIES
If the section of soap bubble formed between
3
Selin KILINÇ2, Hatice
twoYURTSEVER
rings is taken, it becomes like this. In other
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliwords,
Hukuk Programı
Öğrencisi
if youYüksek
turn Lisans
the suspension
bridge around
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
the parallel moving axis, there becomes a soap
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: shape.
Custom duty
is a kind ofconstitutes
tariff arising
bubble
Catenary
the basis of
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
structural
models.
if iton isthose
not widely used
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs
whichEven
is based
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
today,
it ishas
inspired
theeconomic
newlypolicy
developed models
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that
a foreign
trade and
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
(Kavurmacıoğlu,
Arıdağ, 2013).
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri,
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
2
Figure 5.Usul
Graphics
of Catenary
Kanunu (VUK)’nun
ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
4
In catenary model,
the
free
form
consists
of
the
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by Figure.7.
customs law Fixed
numberedChains
4458.
dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
chain which is ile
fixed
from its two ends creates
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
According
the catenary
research
made in
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international tradetoentering
customs territories
of
an independentoluşturulmuştur.
spring when
it is turned down.
Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
Ocean
Design Research group, it was observed
gümrük
vergisinde by
de zorunlu
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Free surfaces can
be created
usingaşamalar
this spring
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment,
accrualchains
and collecting
are regulated
that
mingled
that were
connected to each
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
(Figure 6). ThisBakanlığı’na
1spring can be observed in many
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customswere
and Economy
Ministry
according
to
other
tensed
in their
environment.
A matProgramı
Yüksek Lisans
Öğrencisi
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygun
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
of
disputes over
places such as energy
cables
and
webs.
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs
duties
has
a
different
form
from
the
hematical curve was formed by reversing after
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
havetensed
to be resolved
administratively
the firstwith their own
the
chains
gained ainform
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal action
can be
taken.
weight
and hanging
points
(Figure
8).
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Figure.8. Reversed Fixed Chains 5
Figure 6. Gaudi, Sagrada Familia Physical
Model 3
spanish-conquistadors-barcelona-spain/
4 Source: www.ocean-designresearch.net/index.php/
design-mainmenu-39/architecture-mainmenu-40/
nested-catenaries
5 Source: www.ocean-designresearch.net/index.php/
2 Source: http://www.answers.com/topic/catenary
3 Source: www. followtheflammias.com/becoming-
91
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:98 K:148
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
These mathematical curves constitute the free
minimum in terms of area, too. Thus, the areas
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
form of the structure to be designed. The structure
consisting of soap bubbles are called “minimal
1
ĠDARĠ AġAMADA
YOLLARI
designed on the computer environment
with this ÇÖZÜM
surfaces”.
Such an
area in a closed frame always
geometry was built at ADMINISTRATIVE
the research center. There
occupies
a smallerOVER
place than the other places
SOLUTIONS
TO DISPUTES
is not a static or dynamic load on the structure
that may formed (Figure 10), (Polatöz, 2008).
CUSTOM DUTIES
built by mixing the famous brick and cement, and 2
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
a structure which 2carries only its own weight is
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
built (Figure 9).
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular
basis like income
tax and corporate of
tax, Soap
as
Figure.10.
Experiment
Film7
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi Munich
to foreign trade
arrive at Stadium,
the custom. According
Olympic
one oftothe first exampUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, les
duties
excluded surfaces,
from this law.
of are
minimal
is Therefore,
a design of Otto and
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
its ecological
approach,
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun Behnisch
regulated bypartnership
customs lawwith
numbered
4458.
ile dış ticarete
konu Built
olan eşyanın
Türkiye
Gümrük
Through this law, a systematization has been
Figure.9. Catenary
Model
with
Brick
practicality
and transport
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak visuality,
created beginning
with commodities
subject to planning (Fiişlemlerin
sırasına 6 göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
and Cement
11).
to operation
traditional
structures, tensile
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi gure
Turkey
and Contrary
continuing with
sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
structures
are are
softer
and lighter. Soft
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret membrane
assessment, accrual
and collecting
regulated
3.2. Minimal Surfaces
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
areAnabilim
builtMinistry
as
and with
curved geBu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimlerstructures
Enstitüsü
Dalıtense
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
to
Programı
Yüksek
Lisans
Selin
KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Technical explanation
of
minimal
levels
means
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
ometry
due to lack of hardness. The geometry of
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
bending of zerosüreci,
surface.
Minimal
surfaces
are
diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir the
process
of other
taxes. Customs
disputes bending is not
surface
balancing
twoduty
counter
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
formed by oscillation
catenary
öncelikleof
idari
aşamada bending
çözümlenmekaround
zorundadır. Euclidian.
place. However,
in the
case of disputes
not being
The
tension
induced
at space geometry
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
axes that has mutual
equalyargı
fullyoluna
bending.
uyuşmazlıklarda
başvurulabilmektedir.
ensures resistance and hardness1together with the
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, balance
Disputes of the form created with pre-tensioning.
Surfaces formed
by
soap
bubbles
have
a
very
Gümrük Uyuşmazlıkları
The surface of tensile membrane structures has
three dimensional hyperbolic geometries (Kavurmacıoğlu, Arıdağ, 2013).
important characteristic. These surfaces with
minimum surface-tension potential energy are
design-mainmenu-39/architecture-mainmenu-40/
nested-catenaries
6 Source:
http://www.ocean-designresearch.net/
index.php/design-mainmenu-39/architecturemainmenu-40/nested-catenaries
7 Source: www.archdaily.com/610531/frei-otto-andthe-importance-of-experimentation-in-architecture
92
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:98 K:148
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
4. OPTIMIZATION METHODS
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Optimization means achieving the best, either
by decreasing or increasing. Designs are made
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
also by depending on algorithmic processes
CUSTOM DUTIES
with computers in addition to traditional design
2
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
methods.
This 3process continuing on computer
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malienvironment
Hukuk Programı Yüksek
Lisans Öğrencisi
is defined
as “digital process”. The
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
basic thought in optimization is to find a solution
Figure 11. Physical
Model
of
Munich
OlyÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract:
Custom duty is aproblem
kind of tariff by
arising
for
a complicated
simplifying the
8 nedeniyle, bu eşyanın
eşyanın
yer değiştirmesi
from the movement of commercial commodities
mpic Stadium
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs
is basedproblem
on those was simplifiproblem.
Since which
the main
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
ticaret
ve ekonomi
aracı olan
bir vergi
is a foreign trade
and economic
policy
edtarifftothat
a simpler
problem,
an approximate
result
While Frei Otto dış
was
studying
thepolitikası
optimum
shapes
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
of roofs of Munich
tested
isfiscal
achieved
rather
precise
dolaylıOlympic
bir vergi türüStadium,
olan gümrük he
vergisi,
gelir ve
functions. Since
they than
are not acollected
on result, but it
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
different wire mesh
models
by examining
howolan isanpossible
this result
canduties
be improved by
vergi türü
olmadığından,
dış ticarete konu
indirect tariffthat
on expenditures,
custom
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
span ranges of soap
bubbles occur (Helmut and
making
extra
effort
so that
precise
result becoolmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade
arrive
at the custom.
According
to
Usul
Kanunu
maddesinewas
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Raisch, 2012). The first (VUK)’nun
numericikinci
approach
mes
close.from
Evaluation
is usually made via
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
dutiesvery
are excluded
this law. Therefore,
vergilerininwas
usul ve
uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
developed whilegümrük
the stadium
being
designed.
the
target function which includes form of value
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
This approach was
on olan
tensile
ile dış based
ticarete konu
eşyanınmembrane
Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
and
determines how well the draft design is.
girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
cable systems atBölgesine
tense
status
that
is
called
as
load
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international
tradeoptimization
entering customs territories
of forming the
As
for each
problem,
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
intensity method
(Figure.12.)
(Mouton,
2011).
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like allfunction
other taxes, is
compalsive
levels suchfor
as the results of
target
very crucial
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
optimization.
1
Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs and Economy Ministry according to
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs tensile
duties hasmembrane
a different form
from the diversify by
While
structures
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
the
of structural
installations, the
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
haveimprovement
to be resolved administratively
in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
goal
to pass thelegalbiggest
with the lightest
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solvedis
administratively,
action canspan
be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
material
andCustom,
to form
a design
containing aesthetic
Key words:
Custom
Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
criteria. As the membrane material develops, the
Gümrük Uyuşmazlıkları
Figure 12. Munich Olympic Stadium Dijital
Modelling and Analyze 9
system gets lighter with wider spans by taking
into consideration the material’s characteristic
based on tensile strength and by reducing the
load to cables.
8 Source: Self-Organizational Architecture: Design
Through Form-Finding Methods, Alison Jean
Isaacs, May 2008, pg.14
9 Source : www.tensinet.com/database/
viewProject/3779
93
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:98 K:148
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
4.1. Dynamic Relaxation Method
4.2. Force Density Method
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
It is a method of computer modeling for cable
Load density method was developed to facilitate
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
and fabric type structure to find their forms. The
calculations of structures at Munich Olympic
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
system oscillates at balanced position under the
complex. The Method relies on assumption that
load impact. If false-dynamic process isCUSTOM
simu- DUTIES
the ratio between tension strength and the length
2
3
Selin KILINÇ
YURTSEVER
lated in time, repetitive process is obtained.
In , Hatice
of each
rigid cable
is based on the transformation
Bayar Üniversitesi
Bilimler Ens.
Hukuk
Programı
Yüksek Lisans
Öğrencisi into some directly
each repetition, the2 Celal
geometry
(node Sosyal
positions)
is Maliof
system’s
non-linear
equations
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
renewed by using the second law of Newton in
soluble linear equations. This method becomes
Gümrük
vergisi,and
gümrüğe
tabi olan ticari the
Abstract:
Custom
is a net
kind structure
of tariff arising
which strength isÖzet:
equal
to mass
acceleration.
balance
of duty
cable
having different
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
veyameans
değeri üzerinden
ekonomik, elasticity
subject to customs
which
is based
on those
Taking its integral
twice
creatingalınan,
a relation
module
under
loading.
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
between speed and
geometry.
Forces
start
move
dış ticaret
ve ekonomi
politikası
aracıto
olan
bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
density
methos
is onesocial
of the
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan “Force
instrument
in addition
to its economic,
and simplest algoin balance on each
node.
Asvergisi,
a result,
dolaylıindividual
bir vergi türü olan
gümrük
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
devoloped
form
finding.
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir rithms
regular basis
like income for
tax and
corporate
tax, as The principle
friction factor touches
on the
surface
vergi türüslightly
olmadığından,
dış ticarete
konuby
olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
drivesonlythis
method
to convergence
is the
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus that
are collected
once when
commodities
subject
using each structural
through imaginary
ropes
olmak node
üzere alınmaktadır.
Gümrük vergileri,
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
force
node is affected
(VUK)’nun ikinci maddesine göre bu nodal
the second
item equilibrium.
of tax procedural Every
law, custom
to gather on the Usul
zeroKanunu
point
neighboring
kanun
kapsamı from
dışındafour
tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
by
its neigbour nodes, which subject this node
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
points (Figure.14.),
(Burry, 2010).
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
toThrough
forces.
In the appropriate geometry, the result
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak of
created
beginning
commodities
to
these forceswith
equal
to zerosubject
(Figure
14)” (Kara
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi and
Turkey
and continuing with operation
sequence.
Georgoulias,2012,
pg:182).
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
10 bir
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı
process of other taxes. Customs duty disputes
Figure 13. Dynamic
Relaxation
Process
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancakis theidari
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Dynamic relaxation
digitalaşamada
net method
settled
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
in balance position with repetitive calculations
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
by using membrane’s
flexibility and material
characteristics, its limiting points and usual loads
as a basis including finite element analysis.
Figure 14. Force Density Method, Node
Equilibrium 11
10 Source: Burry J. (2010). The New Mathematics of
Architecture
11 Source: Computational form-finding methods for
fabric structures, W.J.Lewis, 2008 pg:11
94
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:98 K:148
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Especially the membrane systems, membrane’s
computer environment forms a model depending
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
tension strengths and specially chosen control
on performance by protecting its characteristic
ĠDARĠapplied
AġAMADA
YOLLARI
points under the external impacts
by ÇÖZÜM
or reaching
to a 1new pattern, in other words by
limiting membrane while
creating form show
self-organizing.
Material
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER selection is important
self-organizing behaviors. Tensile forces are
for this performance.
CUSTOM DUTIES
gathered at those points and transferred. As 2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
With
the discovery
of new possibilities with
membrane gives shape
to
a
form
as
a
material,
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malistructure
Hukuk Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
basis
that
may
create parameter for
Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
it is defined as displacements3 Celal
andBayar
pre-stressing
architectural design, other than creating ratio or
forces at some certain limit points. Membrane
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract:
Custom duty is a kind
of tariff arisinghas turned into
form,
mathematical
architecture
eşyanınwith
yer the
değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
form is determined
balances
of internal
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject toprocesses
customs whichiniswhich
based onmany
those information
design
ve maliforces
fonksiyonlarının
yanında
önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
resistances and sosyal
external
(Hensel,
2006).
can
through
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff be
that processed
is a foreign tradeas
anddesign
economic parameter
policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
The program Wintess
used
in structural
computer
simulations
that interdisciplinary
dolaylı birwhich
vergi türüisolan
gümrük
vergisi, gelir ve
fiscal functions.
Since they are and
not collected
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
membrane design,
and cuttling
useskonu
loadolan information
be understood
by engineers and
vergianalysis
türü olmadığından,
dış ticarete
an indirect tariff can
on expenditures,
custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
density methodolmak
at analysis
phase Gümrük
. Moreover,
it
architects
together,
into
structures
such proüzere alınmaktadır.
vergileri, Vergi
to foreign trade
arrive at the and
custom.
According
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
analyses steel and
membrane
together,
differently
cesses
kanun
kapsamı dışında
tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties arerefers.
excludedStructural
from this law.design,
Therefore,in other words
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
from other applications
on the market. This metdesigning
carrying system as an extraordinary
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
hod should be preferred
for membrane structures
structure
by carrying an aesthetic value, gives
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
göre achieved
bir
sistematik
international trade
customs territories
more. Optimumişlemlerin
profiles sırasına
cannot be
by
opportunity
toentering
the engineer
think oflike an architect
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
vergisinde
de zorunlu
aşamalar
olan tarh,
Like to
all the
other architect
taxes, compalsive
levels
such
calculating steelgümrük
of loads
at limit
points
in anotand
think
like
anasengineer.
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
her steel analysis
1 program. Thus, Witness draws
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
BilimlerGeometry
Enstitüsü
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and in
Economy
Ministry
according
structural
designs
organizes itself
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine
uygun
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
optimum conclusions
from
the
analysis
it
made
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs
duties ahas
a different
form from to
the dynamic paraand
creates
pattern
compared
by considering süreci,
elasticity
modules
steel farklı
andbir process of other taxes. Customs duty disputes
diğer vergilerde
oluşanofsüreçten
meters.
topological
continuity
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to beThe
resolved
administratively
in the first of the pattern
membrane and öncelikle
maximum
displacements.
idari aşamada
çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
that
ensureslegal
theaction
structure
remain standing.
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solvedarise
administratively,
can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
5. CONCLUSION and SUGGESTIONS
This
continuity
achieved
by revealing and
Key words:
Custom, is
Custom
Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
optimizing time- and movement-based dynamic
Gümrük Uyuşmazlıkları
The geometric models
and optimization methods
parameters’ structures. Moreover, design thoughts
examined on this study tries to create physical
such as sustainability, minimum material use, easy
balance between the forces that ensure structural
reproducibility and dismantling and installing and
pattern’s remain standing and physical environment
development of new materials such as polymer,
parameters such as material, airflow, sunlight,
membrane, etc. supported these new opportunities
rain, snow. The geometric structure created on
in structural design.
95
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:98 K:148
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Depending on technological progresses and
HENSEL, M., (2006). Towards Self-Organizational
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
developments in tools used for observing and
and Multiple-Performance Capacity in Architec1
ĠDARĠ AġAMADA
YOLLARI
learning forms in nature, new systems
are being ÇÖZÜMture.
Architectural
Design Dergisi, Techniques
developed in architectural
discipline to produce
andDISPUTES
Technologies
in Morphogenetic Design
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS TO
OVER
optimum solutions by learning from nature. New
CUSTOM DUTIES
MOUTON, Y., (2011). Organic Material for
systems would be able to be developed by using 2
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
Sustainable3 Construction
form-structure-material
of structures in nature
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
Bayar Üniversitesi
DıĢ Ticaret
with mathematics, computer3 Celal
technologies
andSalihli MYO,
KARA,
H., Bölümü
GEORGOULİAS, A., (2011). Inmethods as a tool and by increasing relations
terdisciplinary Design: New lessons from
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
fromArchitecture
the movement of and
commercial
commodities Harvard Uniwith other disciplines.
Engineering,
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
and value.School
It is are a kind
of
versity Graduate
of Design
, pp:182
REFERENCES
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Ö.,collected
ARIDAĞ
L., (2013).
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve KAVURMACIOĞLU,
fiscal functions. Since they are not
on
BURRY, J., BURRY,
(2010).
The
New Matkurumlar M.,
vergisi
gibi belirli
aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Strüktür
Geometri
ve Matevergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect
tariff onTasarımında
expenditures, custom
duties
hematics ofeşyanın
Architecture.
United
Kingdom:
gümrüğe geldiği
anda bir
defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
matiksel
Model
İlişkisi,
Beykent
University
üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
trade arrive
at the custom.
According
to
Thames andolmak
Hudson
Press ikinci maddesine göre bu totheforeign
Usul
Kanunu (VUK)’nun
second item of tax procedural law, custom
of Science
Engineering, Volume
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
dutiesJournal
are excluded
from this and
law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
DRİTSAS, S., sayılı
(2012).
Dijital ve Fiziksel Du6(2), pp:59-76
Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
yarlılık. Dosya
29- Hesaplamalı Tasarım,
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak KOLAREVİC,
created beginning withB.,
commodities
to
(2003).subject
Architecture
in The
işlemlerin
sırasına Ankara
göre
bir Şubesi
sistematik
international trade entering customs territories of
Tmmob Mimarlık
Odası
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey
and continuing
operation
sequence.
Digital
Age: with
Digital
Production.
New York
gümrük vergisinde
zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Dergisi, November,
pp: de
41-45
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
And Spoon Press, London
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel Müdürlüğü
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
GEZER, H., (2012).
Malzemenin
Giziltarafından,
Güçlerinin
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
of
disputes
over Köpüğünden
POLATÖZ,
M.S.,
(2008).
Sabun
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
Mimariye Katkısı.
İstanbul doğan
Teknik
Üniversitesi
Teknolojiye.
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process
of other taxes. Sızıntı
Customs Magazine,
duty disputes Volume:350
Fen Bilimleri
Dergisi,
pp:97-118
yapıya
sahiptir.Volume:20,
Gümrük vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
H. Ç.,
Çalışan
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen TÜRKÇÜ,
solved administratively,
legal (1997).
action can be Çekmeye
taken.
HELMUT, A.,uyuşmazlıklarda
RAİSCH,yargıW.,
(2012).
Finite
1
yoluna
başvurulabilmektedir.
Sistemler,
Dokuz
Eylül University
Key Taşıyıcı
words: Custom,
Custom Duties,
Custom
Element Methods
for Geometric
Anahtar Kelimeler:
Gümrük, Problems.
Gümrük Vergisi,
Disputes
Press, İzmir
Phd Thesis,Gümrük
BonnUyuşmazlıkları
University
96
TMD
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
TEBRİZ TARİHİ BAHÇELERİNİN ARAŞTIRILMASI1
AN EXAMINATION OF TABRIZ HISTORIC GARDENS
Sima POUYA1, Öner DEMIREL2
1-2
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Mühendisliği Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü,
Trabzon / Türkiye
Öz: İran’da bahçe sanatı, uzun geçmişi olan bir sanattır
ve tüm dönemlerde ve özellikle İslam’dan sonra büyük
ilgi görmüştür. Kazvin, İsfahan, Tebriz ve ardından Şiraz,
Kirman, Tahran ve Yazd kentleri bu sanattan en çok faydalanan kentler olmuştur. Tebriz Kenti, coğrafik olarak 1700
metre yükseklikte konumlanmış bir kent olması nedeniyle
diğer İran kentlerinden farklı iklim değerlerine sahiptir.
Bu araştırmada Tebriz Kenti’nde çok eski zamanlarda
kuruluşu gerçekleştirilmiş ancak günümüzde bulunmayan
5 tarihi bahçe (Saheb Abad Bahçesi, Kuzey Bahçesi, Sefa
Bahçesi, Amir Kabir Bahçesi ve Saheb Divan Bahçe)’ye
ait tüm görsel ve kuramsal kaynaklar ile Kaçar döneminden
kalan haritaları incelenerek bu bahçelerin özellikli yönleri
ve kimlikleri ortaya konmuştur. Ayrıca tarihi bahçelerde,
doğal elemanlar (su, bitki, topografya vb.), yapay elemanlar (asıl binalar ve prefabrik binalar) ve onların birbiriyle
birleşmesinden oluşan yapılar incelenmiştir.
Abstract: In Iran, the art of gardening has a long past and
has been regarded as an important art throughout its history,
especially the Islamic period. Tabriz, Isfahan, Kazvin and
then Tehran, Shiraz, Kerman and Yazd became the cities
that mostly developed the art. Tabriz geographically due
to the altitude of 1,700 meters compared to other cities in
Iran has different climates. This study was carried out in
order to determine the place of historical gardens in Tabriz
City within Iranian garden art. In the study, information was
provided on historical gardens of Tabriz city which have
not reached the present day such as ‘Saheb Abad’ Garden,
‘North’ Garden, ‘Sefa’ Gerdan, ‘Amir Kabir’ Garden, and
‘Saheb Divan’ Garden and four historical maps belonging
to the Kaçar Period of Tabriz city were used. In addition,
in the historic gardens, natural elements (water, vegetation,
topography etc.), Artificial elements (main buildings and
prefabricated buildings) and their interrelated structures
which formed by the merger were examined.
Anahtar Kelimeler: Iran Bahçe Sanatı, Tebriz Tarihi
Bahçeleri, Tebriz
Key Words: Iranian Garden, Tabriz Historic Gardens , Tabriz
Doi: 10.17365/TMD.2016716519
(1) Sorumlu Yazar: Sima POUYA, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Mühendisliği Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı
Bölümü / Türkiye, sima_pouya2002@yahoo.com Geliş Tarihi / Received: 23.12.2015 Kabul Tarihi/ Accepted:
15.03.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması /
Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
97
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
1.GİRİŞ
kullanılmıştır. Araştırmada, Tebriz bahçeleri ile
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ilgili resimler, eski belgeler, fotoğraflar, seya-
Tebriz Kenti, coğrafik olarak 1700 metre yükseklikte
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
hatnameler,
sefer1 nameler gibi birçok kaynak ve
konumlanmış bir kent olması nedeniyle diğer İran
doküman
ile El Gölü
bahçesini çeşitli yönleriyle
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
kentlerinden farklı iklim değerlerine sahiptir. İran
tanımlayan topoğrafik haritalar ve araştırma alanı
CUSTOM
Bahçe Sanatı’nın örnekleri olarak İran’ın
farklı DUTIES
ile ilgili her tür plan, proje, resim ve diğer maSelin KILINÇ
kentlerinde oluşturulmuş olan tarihi bahçeler
ile 2, Hatice YURTSEVER3
teryallerden de geniş ölçüde de yararlanılmıştır.
2
Celal Bayar gerçekleştirilmiş
Üniversitesi Sosyal Bilimler
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
Tebriz Kenti’nde kuruluşu
olan
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
Ayrıca
tarihiBölümü
bahçelerde, doğal elemanlar (su,
tarihi bahçeler arasındaki farklılık ve benzerlikleri
bitki,
topografya vb.), yapay elemanlar (asıl biÖzet:farklı
Gümrükiklim
vergisi,
gümrüğe tabi olan
ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
saptamak ve ayrıca
özelliklerine
sahip
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın nalar
from the
of commercial
commodities
vemovement
prefabrik
binalar)
ve onların birbiriyle
miktarı
veya Kenti’ndeki
değeri üzerinden bu
alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
olması nedeniyle
Tebriz
bahçelesosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir birleşmesinden
commodities’quantity and
value. Ityapılar
is are a kind
of
oluşan
incelenmiştir.
Bu
dış ticaret ve ekonomi
politikasıaraştırılması
aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
rin İran Bahçe Sanatındaki
yerinin
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan incelemeler
instrument in addition
to its economic,
social and
sonucunda
Tebriz
bahçelerindeki
bir vergi
olan gümrük belirleme
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
amacına yönelikdolaylı
olarak
butürü
özellikleri
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir bahçe
regular mimarisi
basis like income
tax and corporate
as sanatı temeli
yaklaşımı,
İran tax,
bahçe
vergi türü olmadığından,
dış ticarete konu
için araştırma düşüncesi
bu araştırmanın
çıkışolan an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus dikkate
are collected
only once when
commodities subject
alınarak
açıklanmıştır.
kaynağını oluşturmaktadır.
SoğukGümrük
bir iklime
olmak üzere alınmaktadır.
vergileri,saVergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
hip olması sonucu
farklı
biçimlenmelere,
TEBRİZ’İN
BAHÇE
kanun
kapsamı
dışında tutulmuştur. bitkisel
Bu nedenle, 2.duties
are excluded from
this law. TARİHİ
Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
kompozisyona ve
floristik
çeşitliliğe
sahip olan
sayılı
Gümrük Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Bu bu
kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Mimarlığı
dönemindeki
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük İran’da
Through İslam
this law,
a systematization
has been kent peyzajı,
bahçeler üzerinde
bugüne
kadar
bir araştırmanın
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
açık
alanterritories
örgütlenmesinden
olişlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik günümüz
international kentsel
trade entering
customs
of
yapılmamış olması
çalışmanın
birinigibi Turkey and continuing with operation sequence.
oluşturulmuştur.
Diğeramaçlarından
tüm vergilerde olduğu
açık alanlar,
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, dukça
Like allfarklıdır.
other taxes,Mezarlıklar
compalsive levelsdışındaki
such as
oluşturmakta olup
özelve bahçe
mimarisine
sahip
tahakkuk
tahsil aşamaları
Gümrük ve
Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
bir sınırlayıcı
doğrudan
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan hiç
by General
Directorate ofeleman
Customs asolmaksızın
a part of
1
olan ve bugüne kadar
belirlenmemiş
Tebriz
Tarihi
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
doğruya
kentYüksek
mekânlarıyla
bütünleşik bir yapı
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Lisans of
Tezinden
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process
disputes over
BahçelerindekiKanunu
tasarım
modeli,
bu
bahçelerde
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
sergilemektedir.
Yeşil alanlar ve bahçeli iskân
süreci, diğer
vergilerde
oluşan
süreçten2012;
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
araştırma kapsamında
ele
alınmıştır
(Pouya,
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları bölgeleri
have to be resolved
administratively
in the first
çevreden
izole olmalarını
sağlayacak
öncelikle
idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Kodal ve Demirel,
2014).
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen çeşitli
solved administratively,
legal
action
can
be
taken.
malzeme ve farklı biçimlerde
oluşturulmuş
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: kentsel
Custom, açık
Customalanlardan
Duties, Custom
Araştırmada günümüzde bulunmayan Tebriz’in duvarlarla
ayırılmakta olup
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
GümrükSaheb
Uyuşmazlıkları
tarihi bahçelerinden;
Abad Bahçesi, Kuzey duvarlarla sınırlandırılan bahçe mekânlarında,
Bahçesi, Sefa Bahçesi, Amir Kabir Bahçesi, ve binaların mimarisine de bağlı kalacak bir tarzda
Saheb Divan Bahçesi ile ilgili tanımlayıcı bilgiler düzen ve uyum içinde özel bahçeler ve kişiye
verilmiş ve bu bahçelerin incelenmesinde, Tebriz özel alanların planlamasını yapmaktadırlar. Suyun
Kenti’nde Kaçar dönemine ait olan 4 tarihi harita; kullanımı ile oluşturulmuş olan güçlü akslar, yol
Metrakaçı’nın Minyatür Haritası (1560-1562), koridorları boyunca düzen içinde dikilen alle
Tebriz’in Çevre Haritası (1863), Darossaltane ağaçları, aksların kesişme noktasında yer alan
Haritası (1918), Darossaltane Harita’sı (1948) binalar, net olarak vurgulanmış ve egemen bir
98
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
konumda olan giriş kapısı bu bahçelerin önemli
bölgesinde, ünlü şehir, güzel ve abat bir şehirdir. Bu
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
özellikleridir. İran’ın eski şehirlerinde özellikle
şehir taş duvarlara sahiptir. Şehrin ortasında, akan
1
ĠDARĠ AġAMADA
YOLLARIve
Tebriz’de yeşil alanlar ve bahçeler,
şehrin en ÇÖZÜM
nehir mevcuttur
her tarafı bahçelerle çevrilidir.
çekici ve ilginç alanlarını
oluşturmaktadırlar
Tebriz’in
meyveleri
ucuz ve hiçbir yerde öyle
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
(Kareng, 1995).
güzel kayısı görmedim” biçiminde yazmaktadır.
CUSTOM DUTIES
Birçok seyahatnamede, İran’ı gezen turistler, bu
Selin KILINÇ
Tebriz’in bahçe tarihi, şehrin yeni kuruluş
yılla- 2, Hatice YURTSEVER3
şehrin büyüklüğü, sanayisi, ticareti, sanatı, zen2
Celal Bayar
Üniversitesi
Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
rına dek uzanmaktadır.
Turistlerin
veSosyal
gezginlerin
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
Bölümübahçelerinden söz etmişlerdir.
ginliği
ve güzel
yazdıklarına ve mevcut belgelere göre bu kentin,
Jemli Kardı 1716 yılında, seyahatnamesinde;
Özet: Gümrük önce
vergisi, bahçeler
gümrüğe tabi
ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
mevcut kent dokusundan
veolan
çifteşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement
of commercial
commodities fazla çevresi
“Tebriz
şehrinin
30 kilometreden
miktarı veya
üzerindenarz
alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
lik arazileriyle çevrili
birdeğeri
görünüm
etmekte
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
andbüyük
value. It ismeydanla
are a kind of la çevrilidir”
yeşil
bahçeler ve
olduğu bildirilmektedir.
Bu bahçeler
dış ticaret ve ekonomi
politikası aracıve
olanyeşil
bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
demektedir
(Niknam
Lale ve
2005).
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition
to its economic,
socialZogi,
and
alanlar, insanların,
mekânlarda
gerekdolaylı kentsel
bir vergi türü
olan gümrük vergisi,
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
sinim duyacakları
sağlık ve dış
sosyal
Tebriz,
şehrindencustom
sonra
İran’ın ikinci en
vergi tüm
türü olmadığından,
ticareteşartları
konu olan
an indirectİsfahan
tariff on expenditures,
duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
sağlayan ve kentlilerin
iletişim
büyük
ayrıca
vetozenginlik konuolmak üzeresürekli
alınmaktadır.
Gümrükiçerisinde
vergileri, Vergi
to foreignşehridir
trade arriveve
at the
custom.nüfus
According
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
olduğu açık nefes
boşlukları
olarakBudeğer
sunda
İran’ın
birinci
şehri
Şanbe-Gazan’ın
kanunalma
kapsamı
dışında tutulmuştur.
nedenle,
duties are
excluded
from this
law.sayılır.
Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
kazanmıştır. Ama
1300’lü yıllarda, artan nüfus
muhteşem
binaları, uzaktan kale gibi bahçelerin
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
ve kentin büyüyerek
genişlemesi, şehrin önemli
ortasında
görünmektedir. Tepenin kuzeyinde ve
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin ekolojik
sırasına yönden
göre
bir değerli
sistematik
international trade
entering
yeşil alanları olarak
batısında,
büyük
bircustoms
alanterritories
içindeofUrümiye Gölü
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük
vergisinde
de zorunlu tarihi
aşamalaryerler
olan tarh,
Like all other taxes,
compalsive
such ona
as
çiftlik alanları ile
yeşille
bütünleşik
bulunmakta
olup
sularınlevels
hepsi
doğru akar.
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
ayrı birkaldırılmasına
kuruluş niteliği olan
by General
of evler
Customsile
as bahçeleri
a part of
ve bahçelerin birer
birer bağlı
ortadan
Her
yerdeDirectorate
bahçeli
çevreleyen
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
hükümlerineniteliklerini
uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution
process
of disputes
over
sebep olmuş veKanunu
beraberinde
kaybemuhteşem
ve güzel
park
ve bahçeler,
her tarafta
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
den bu alanlar, süreci,
yerini
sağlıksız
yeni süreçten
yapılaşma
gül
bahçeleri
alanlar, her köşede
diğer
vergilerde oluşan
farklı bir
process
of other (gülistan),
taxes. Customsağaçlık
duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
alanlarına terk etmek
bırakılmıştır.
akan
sular ve
birçok
mevcuttur
önceliklezorunda
idari aşamada
çözümlenmek Şimdi
zorundadır.
place. However,
in the
case of oturma
disputes not alanları
being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Tebriz kenti yaşayanları
doğaya
ve kıra
(Haamaçi, 1991).
1
uyuşmazlıklardayeşile,
yargı yoluna
başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
olan özlemleriniAnahtar
kenttenKelimeler:
uzakta kır
alanlarında
ve
Gümrük,
Gümrük Vergisi,
Disputes
Tebriz,
büyük evlere, ağaçlı bahçelere ve çiçekli
Gümrük Uyuşmazlıkları
köylerde karşılama yoluna gitmektedirler (Felli
bağlara sahip olmasına rağmen İran’ın çok eski
Ebn Daryuş, 1980).
şehirleri gibi, meyve bahçeleriyle çevrilmiş olup
Tebriz’in eski bahçeleri ve yeşil alanları ile ilgili
bu bahçelerde yapılan meyve ziraatı, sahiplerine
temel bilgiler, tarihçiler ve gezginler tarafından
gelir getirmesi nedeniyle de diğer yandan zenginlik
hazırlanan yazılı kaynaklar ve seyahat notlarından
kaynağıdır. Bu bahçeler genelde verimli, yaşlı
edinilmektedir. Abdollah Yagüt Hemuy “Mejma
ağaçlara sahiptir ve bahçeler adlarını genelde
Albeldan” kitabında; “Tebriz Doğu Azerbaycan
sahiplerinden almışlardır. Bu bahçelerde her türlü
99
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
meyve vardır ve aralarında da Kavak, Karaağaç,
yapısında, her zaman kentsel peyzajın kalitesi
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
Söğüt, İğde, Gül, Çam sınır elemanları olarak
ve görüntüsünün yükselmesine sebep olmaktadır
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
görünmektedir (Sultanzade, 1998).
(Sefameneş,
1997).
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Hamdolah Mostufi; “Tebriz’in
peyzajıyla ilgili
Kaçar döneminden kalan haritalar incelendiğinde,
CUSTOM
eski dönemlerde çeşitli ağaçlar, İran’ın farklı
nok- DUTIES
sayısız bahçenin hem kent içinde hem de dışında
2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
talarından getirilmiş ve bu şehirde yetiştirilmiştir”
olduğu
görülmektedir.
Bu belgeler, tarihi bahçeler
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal Bilimler Ens. Maliile
Hukuk
Programı
Yüksek
Lisans Öğrencisi
demektedir (Mostufi,
2002).
Seyahatnamelere
ilgili
kültürel
mekanları
içeren birer kültürel
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
göre, Tebriz’in içinde eskiden birçok bahçenin
belge niteliğinde olup, değerlidir. Park ve bahÖzet: Gümrük
olan ticari çelerde,
Abstract: Custom
duty isyaşlı
a kind of
tariff arising
varlığına değinilmiş
ve her vergisi,
tarafıngümrüğe
yeşil tabi
alanlarla
yer alan
ağaçlar,
yoğunluklarına
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
veya değeri
üzerinden donatıldığı
alınan, ekonomik, göre,
subject kent
to customs
which is iyileşmesine
based on those katkı sağlaçevrili olduğu vemiktarı
sokakların
ağaçlarla
peyzajının
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
belirtilmektedir.dışBu
bahçelerin
ihtiyaçaracıduyduğu
yaşayanların
ve kültürel
ticaret
ve ekonomi politikası
olan bir vergi makla
tariff thatkalmayıp
is a foreign trade
and economic eğlence
policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
suyun temini için
yeraltı
sularından
faydalanılıda karşılamaktadırlar.
dolaylı
bir vergi
türü olan gümrük
vergisi, gelir ve ihtiyaçlarını
fiscal functions. Since
they are not collected on Bu bölümde
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
yordu. Hatta bazıvergi
sokakların
isimlendirilmelerinin
tarihlerde
hazırlanmış
türü olmadığından,
dış ticarete konu olan farklı
an indirect
tariff on expenditures,
customolan
duties Tebriz’in dört
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
bulundurduklarıolmak
bahçe
alanları ile
dikilen
haritası
ele alınarak
üzere alınmaktadır.
Gümrük
vergileri,ve
Vergi önemli
to foreigntarihi
trade arrive
at the custom.
According toharitada gösteUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
yetiştirilen ağaçkanun
türlerine
yapıldığı
Tebriz’in
bahçelerinin yerleri
kapsamı bağlı
dışında olarak
tutulmuştur.
Bu nedenle, rimi
dutiesyapılan
are excluded
from this tarihi
law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
bilinmekte olup sayılı
sokak
isimlerine ek olarak “bağ”
veregulated
adlarıbyincelenmiştir
(Eisevi, 1983).
Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
ismi eklenmiştir.Bölgesine
Şimdi girişinden
Tebriz’de
nüfusun artmabaşlayıp, eşyaya uygulanacak 2.1.1.
created Metrakçı’nin
beginning with commodities
subject Haritası
to
Minyatür
(1560işlemlerin bahçeler
sırasına
göre
birortadan
sistematik
international trade entering customs territories of
sına koşut bir biçimde
gitgide
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi 1562)
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük yerine
vergisinde binalar
de zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
kaldırılarak onların
ve kentsel
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı
ayrı bir
kuruluş niteliği
olan Metrakçı’nin
by General Directorate
of CustomsHaritası,
as a part of Akkoyunlular
alanlar yerleşmiş,
ancak
sokak
adlarının
çoğu
Minyatür
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine
uygun
olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution
processtek
of disputes
over çizilmiş belhalen değişmemiştir
(Semedi,
2005).
zamanında
Tebriz’de
geçerli
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
harita,
“Beyan Manazel
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir gedir.
process Bu
of other
taxes. Metrakçı’nin
Customs duty disputes
2.1. Eski Haritalarda
Tebriz
Bahçeleri
yapıya sahiptir.
Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
kitabından
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. Alnuzuh”
place. However,
in the case of alınmış
disputes not bir
beingfotoğraftır. Bu
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Tebriz, tarım konusunda
Azerbaycan’ın
çok
kitap aslında Sultan Osmanlı 1kampanyalarında
uyuşmazlıklarda yargı
yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
önemli bölgelerinden
sayılır.Gümrük,
Turistler
bu şehri
resimli rapor halinde yayınlanmıştır.
Anahtarbiri
Kelimeler:
Gümrük
Vergisi, (1560-1562)
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
“yeşil bölge” olarak bahçelerle adlandırırlar. Ama
Kitabın metin ve minyatürleri muhtemelen 1564
talihsizlik, yıkıcı depremler ve kötü yöneticilerden
yılında tamamlanmıştır. 218 sayfa halinde yayındolayı Yeşil Tebriz’den hiçbir şey kalmamıştır. En
lanan kitabın, 132 sayfası resimdir. Resimli 132
çok görsel belgeler ve bilgiler Safevi ve Kaçar
sayfanın 54 sayfası ise İran’ın şimdiki sınırları
dönemine ait olup Safevi döneminde Tebriz’de
ile ilgilidir (Metrakçı, 2002).
bahçe, şehrin fiziksel yapısına şekil verici faktör
Yapılmış incelemelere göre, bu kitabın tasarlanmış
sayılmakta ve bahçenin modülasyonu şehrin
fotoğrafları çizilerek harita oluşturulmuştur. Ta-
100
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
sarımcı, aklındaki resimleri hayalindeki kente ait
(Trezl-Fabuye) tarafından 1844- 1843 yıllarında
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
izlenimlerle karıştırarak bu haritayı elde etmiştir.
çizilmiştir (Şekil 2). Harita askeri amaca yönelik
ĠDARĠ AġAMADA
YOLLARI
Kitapta yer alan resimler o dönemlere
ait önemli ÇÖZÜM
tasarlandığı
için1 neredeyse çok az bir bölümü
değerli belgeler olarakADMINISTRATIVE
kabul edilmektedir (Bani
kentsel
bilgilere sahiptir.
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER Askeri bölümleri ön
Mesut, 2011).
plana çıkan haritada diğer kısımlar gizli kalmış,
CUSTOM DUTIES
genel olarak çizilmiş detayları verilmemiştir. Bu
Selin KILINÇ
Kitapta yer alan resimlerden biri olan Tebriz’in
bu 2, Hatice YURTSEVER3
haritada Tebriz’i oluşturan köylerin konumları
2
Celal Bayar
Üniversitesi Sosyal
Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
haritasında şehir, köşeleri
yuvarlanmış
dikdörtgen
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaretulaşım
Bölümü ağları gösterilmiştir. Paftada
belirtilmiş,
formlu yapının içinde olup mazgallı siper ile çevharita ile ilgili bilgiler Rusça belirtilmiş olup sağ
Özet: Gümrük
vergisi,alanı
gümrüğe
tabi olanile
ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
rilmiştir. Bu planlarda
yerleşim
detayları
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the “Tebriz
movement Şehri
of commercial
köşede
Çevrecommodities
Haritası” olarak başlık
miktarı veya
değeri üzerinden daha
alınan, sonra
ekonomik,
subject to customs which is based on those
çizilmiştir. Haritadaki
renklendirme
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
value. It isolup
are a kind
of
atılmıştır.
Ölçekand
çizgisel
paftanın
güneyinde
gerçekleştiği için
olmaaracı
olasılığına
dış manipülasyon
ticaret ve ekonomi politikası
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
belirtilmiş
ve projeyi
çizenlerin
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition
to its economic,
social andadları sırasıyla
rağmen yapılan dolaylı
el çiziminde
gerçekçilik
oldukça
bir vergi türü
olan gümrük vergisi,
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
yazılmıştır.
Pozdbiyoşif
Petrof
çizilen
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like
income tax and ve
corporate
tax,tarafından
as
yüksektir. Resimler
şekildedışçizilmişlerdir
vergi sembolik
türü olmadığından,
ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
haritada
dikkat
edilmesi
gereken
önemli nokta da
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected
only once
when commodities
subject
ve her bir kavramın
gösterilmesi
sembol
olmak üzere
alınmaktadır. için
Gümrük
vergileri, ve
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
kuzey
yönündeki
bahçeler
bina cephelerinin
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second
item of tax procedural
law,ve
custom
işaretten yararlanılmıştır.
anlaşılacağı
kanun kapsamıHaritadan
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
görünümleri
olmuştur. Haritada kuzey bahçesi
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
gibi buradan geçen
Mehran Nehri, şehri, ikiye
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
önemle
vurgulanmış olup şehir onun çevresinde
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
bölmektedir. Nehrin
sağında, bina yoğunluğu
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created
beginning
with (Mehryar,
commodities subject
to
kurulmuş
gibidir
1999).
işlemlerin ise
sırasına
göre
bir seyreksistematik
international trade entering customs territories of
daha çok olup solunda
bu
yoğunluk
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük araştırmalara
vergisinde de zorunlu
aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
leşmektedir. Yapılan
göre
bu binatahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı
ayrı bir kuruluş
niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
ların çoğunluğunun
devlet
binalarına
ait
olduğu
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
hükümlerine
uygun
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
tespit edilmiştir.Kanunu
Yerleşim
alanı
iklimsel
koşullara
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
göre tasarlanmıştır.
kuzeyinde
duvarlıfarklı
ikibir process of other taxes. Customs duty disputes
süreci,Nehrin
diğer vergilerde
oluşan süreçten
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
bahçe bulunmaktadır.
aşağısındaki
öncelikle Nehrin
idari aşamada
çözümlenmekbahçe,
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Saheb Abad bahçesi
olarakyargı
bilinmektedir
(Şekil
1
uyuşmazlıklarda
yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
1), (Pouya vd, 2013).
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
2.1.2. Tebriz’in Çevre Haritası (1863)
Bu harita 1867’de Rusyalı haritacılar tarafından
çizilmiştir. Ayrıca şehrin güçlendirme (fortification) haritasını da oluşturmuşlardır. Tebriz
işgal edildikten sonra şehrin haritası yeniden,
Rusyalı haritacılar ile birlikte Fransalı haritacılar
Şekil 1. Tebriz Şehrinin Matrakçı Tarafından Yapılmış Tarihi Minyatürü, (Tebriz Belediyesi, 2002)
101
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
dan çizilmiştir. Bu haritanın en önemli özelliği
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
topoğrafyanın ilk defa bu kadar araziye uygun
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
şekildeYOLLARI
çizilmesi olmuştur.
Buna ek olarak ilk defa
sokakların
konumları,
sınırları işlenmiştir. Grafik
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
işaretlerinin bolca yer aldığı bu haritada Farsça
dili kullanılmıştır. Sahip olduğu bilgi yükü nedeni
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
ile bu harita resimli bir kitap olarak yayınlanmış2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ durum
Ticaret Bölümü
tır. Bu
haritanın kolay incelenebilmesini
sağlamıştır. Kuzey bahçesinde yer alan binalar
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın işaretlerle
from the movement
of commercial
belirtilmiş
ve commodities
bu işaretlerin her biri
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir paftanın
commodities’quantity
and value. Itlistelenmiştir.
is are a kind of
sağ kısmında
Buna göre,
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
Harem
evi, hayat, bakım
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan binaların
instrument inadları
additionsırasıyla;
to its economic,
social and
Şekil 2. Tebriz’in
Çevre
Haritası
dolaylı bir
vergi türü
olan gümrük(1863),
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Divan
Gizlilik
evi, Ahur
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir evi,
regular
basis likeevi,
income
tax and corporate
tax, as ve Bahçenin
(Tebriz Kültürel
Borusu,
2011)
vergi türüMiras
olmadığından,
dış ticarete
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
olarak
yerwhen
almıştır.
Haritada
325 bahçe
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus köşkü
are collected
only once
commodities
subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
2.1.3. Darossaltane
Haritaları
vd., law,
2013).
Usul Kanunu
(VUK)’nun ikinci maddesine göre bu listelenmiştir
the second item of(Pouya
tax procedural
custom
CUSTOM DUTIES
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
2.1.3.1. 1918 Yılında
Darossaltane Haritası
Bunlardan
bir kısmı çiftliklerden bir kısmı ise
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
dut
bahçesi, limonluk, bostan, bağ, sebze meyve
Bölgesine(1918),
girişindenPerns
başlayıp,Mozafferedin
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
Darossaltane haritası
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
DiğerHan
tüm vergilerde
Turkey and çiçek
continuing
with operation
Mirza’nın isteği üzerine,
Abbas
(Tebriz olduğu
devletgibi bahçesi,
parterleri
vesequence.
tarım alanlarından
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
okulun başkanı), Mohammad Mirza (Mühendis ve
oluşmaktadır Haritada şehrin içinde çoğunluğu
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
AnabilimMinistry
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrüklerve
Genel
Müdürlüğü Mohammad
tarafından, Gümrük meyve
Customs bahçelerinden
and Economy
according
to bahçe bulunmatematik öğretmeni)
Mühendis
oluşan
birçok
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Reza tarafından Gümrük
1918
yılında
hazırlanvergisindenTebriz’de
doğan uyuşmazlıkların
çözüm maktadır.
customs duties
a different
from the sahip olan bu
Enhas
basit
bahçeform
tasarımına
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
mıştır. 1932 yıllında
Kerbelai
bahçeleri
aynı zamanda
açıdan
yapıyaAğa
sahiptir.
GümrükAsad
vergisitarafından
uyuşmazlıkları meyva
have to be
resolved administratively
in the ekonomik
first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
harita, 970×756 cm’lik
olan
üzerineçözümlenemeyen
el çizimi
halka
gelir sağlamaktadır.
Bu
durum bu bahçeleAncak
idari pafta
aşamada
solved administratively,
legal action can
be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
ile aktarılmıştır (Şekil 3).
rin
önemini
ortaya
koymaktadır. Bu
KeyTebriz
words: için
Custom,
Custom Duties,
Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
bahçeler incelendiğinde bahçelerde bahçivanlara
Gümrük Uyuşmazlıkları
Bu harita, Tebriz
ve Tahran’daki Darolfunun
yönelik küçük yapıların olduğu görülmektedir
okullarında deneyimli İranlı eğitimciler tarafın(Faharı Tahrani, Parsi ve Bani Mesut, 2006).
102
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Kuzey bahçesi, Eynoddole Bahçesi, Göm Bağı,
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Erameni Mili Bahçesi olarak adlandırılmıştır.
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
Her iki
haritada 1Kuzey bahçesi bulunmaktadır.
Bu bağlamda,
diğerOVER
beş bahçenin, Asadolah Han
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
tarafından yapılmış olan haritanın çiziminden
sonra tasarlandığı anlaşılmaktadır (Şekil 4) (Fehari
Hatice YURTSEVER3
Tahrani, Parsi ve Bani Mesut, 2006).
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2,
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Şekil 3. Dadrossaltane
Haritası (1918),
vergi türü olmadığından,
dış ticarete (Tebkonu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
riz Kültürel
Borusu,
2011)
olmak Miras
üzere alınmaktadır.
Gümrük
vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
2.1.3.2. 1948 Yılında
Darossaltane
Haritası
gümrük vergilerinin
usul ve uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Darossaltane Haritası
(1948),
Asadolah
Han
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
Merage tarafından
1948 yılında tasarlanmıştır.
Şekil
Darossaltane
Haritası
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey
and4.
continuing
with operation
sequence. (1948 M),
gümrük
vergisinde deolan
zorunlu
aşamalar
olan
tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Boyutu 232×173
santimetre
bu
harita
ko(Tebriz
Kültürel
Miras
Borusu, 2011)
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment,
accrual
and collecting
are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir
kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
nusunda bilgi veren
az
kaynak
bulunmaktadır.
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
2.2.
Tebriz’in
Tarihi
Bahçeleri
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process
of
disputes over
Daha önceden Asadolah
Han
tarafından
yapılmış
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
diğer vergilerde
süreçten farklı
process of other taxes. Customs duty disputes
olan harita esassüreci,
alınarak
çizilen oluşan
bu haritada
bil-bir Tebriz’in
bahçeleri (bağları) eski geçmişlerine
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada Bu
çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
giler benzerlik göstermektedir.
iki haritanın
bakıldığında
kentin çevresel özelliklerine göre
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1 ile bütünleştiği
tek farkı, Darossaltane
haritasında
(1948) yer
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna başvurulabilmektedir.
tasarlandığı
ve kentin tarihi kimliği
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
alan pazar yeridir.
Ticari
amaçlı
tasarlanan
bu
Anahtar
Kelimeler:
Gümrük,
Gümrük Vergisi,
Disputes
görülmektedir.
Bu bahçeler ile ilgili detaylı bilgiGümrük Uyuşmazlıkları
haritada yer alan ticari alan kullanımları kentsel
doku üzerinde baskı kurmakta oldukları net
olarak algılanmaktadır. Sahip olduğu ticaret alanları nedeni ile bahçe kullanımları sınırlanmıştır.
Haritada sadece dört bahçe yer almakta ve her
bahçenin taşıdığı özellikler hem grafiksel hem
de yazılı olarak haritada işlenmiştir. Bu bahçeler
lere ulaşabilmek için kentin fiziksel özelliklerinin
yanı sıra tarihi sürecinin incelenmesi gerekmektedir. Çünkü bu bahçelerin şekillenmesinde kent
tarihinin büyük etkisi vardır.
Fiziki özellikleri incelendiğinde, Tebriz kenti verimli ovalara (300 kilometre kare) sahiptir ve bu
sebeple Azerbaycan’ın önemli tarım bölgelerini
103
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
oluşturmaktadır. Gelen turistler tarafından kentin
GÜMRÜKdikkat
VERGĠSĠ
yemyeşil ovalarıyla eşsiz bahçeleri
çek- UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA
mektedir. Fakat peş peşe gerçekleşen
depremler ÇÖZÜM YOLLARI1
ve iyi planlanmamışADMINISTRATIVE
yönetim organizasyonu
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
nedeni ile sadece günümüze kadar iki Tebriz
CUSTOM DUTIES
bahçesi ulaşabilmiştir (Cevadi, 1971). Kentle ilgili 2
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
bilgilere Kaçar ve Safevi
dönemine ait belgelerden
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar
ulaşılabilmektedir. Safevi dönemine
aitÜniversitesi
haritalarSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
incelendiğinde Tebriz kentinin bahçelerle çevrili
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer
değiştirmesi
nedeniyle, bu
eşyanın
from the movement of commercial commodities
olduğu görülmektedir.
Böylece
bahçelerin
fizikmiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
ve mali
yanında sahip
önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
sel olarak Tebrizsosyal
kenti
içinfonksiyonlarının
büyük öneme
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that
a foreign trade
and economic
policyResmi (1821),
Şekil
5.isTebriz
Şehri’nin
Eski
olduğu ve kent türüdür.
peyzajına
olumlu
etki sağladığı
Aynı zamanda
harcamalar
üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since
they are not collected
on
(Sefamaneş,
1997)
görülmektedir.kurumlar
Kaçarvergisi
dönemine
haritalar
gibi belirli ait
aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
incelendiğinde ise
o dönemdeki
eşyanın
gümrüğe geldiği bahçelerin
anda bir defaya çok
mahsus 2.2.1.
are collected
only once
when Bahçesi
commodities subject
Saheb
Abad
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
azının günümüzeUsul
ulaştığı
(Şekilgöre
5). bu the second item of tax procedural law, custom
Kanunu görülmektedir
(VUK)’nun ikinci maddesine
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Tebriz’in
duties are excluded
fromAbad
this law.bahçesi
Therefore, AkkoyunluSaheb
vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Tebriz’in tarihi gümrük
bahçeleri
araştırılırken
aşağıda
(1401-1529)
önemli mimari
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun lar
regulated
by customs döneminin
law numbered en
4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
detayları ile belirtilen
7
tarihi
bahçeden,
günümüze
dönemdeki
ve siyasi
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak eserlerindendir.
created beginning withOcommodities
subject sosyal
to
işlemlerinBu sırasına
göre seçimindeki
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
sadece ikisi kalmıştır.
bahçelerin
göre bahçe
ve Saheb
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi koşullara
Turkey and continuing
with operation
sequence. Abad meydagümrük
vergisinde
de
zorunlu
aşamalar
olan
tarh,
Like
all
other
taxes,
compalsive
levels
such as
temel neden, bu bahçelerin İran’ın temel bahçe
oluşan
kompleks
yapı
planlanmıştır. Bu
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret nından
assessment,
accrual and
collecting are
regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
tasarım ilkelerine
1 sahip olmasıdır (Bani Mesut,
kalan
kalıntılar
İran’ın
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimlermeydandan
Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
to tarihi değeri
Programı
Yüksek
Lisans
Selin
KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
2010). Bu araştırmada,
bahçelerin
doğal
öğeleri
yüksek
olan eserlerinin arasında yer almaktadır.
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
dikkate alınmıştırsüreci,
ve bunlardan
yola
çıkılarak
Tebriz
diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir Bu
process
of other taxes.
duty disputes
kompleks
yapıCustoms
dört yüz
yıl boyunca İran’ın
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
bahçelerinin tasarım
yola çıkılarak
öncelikleilkelerinden
idari aşamada çözümlenmek
zorundadır. hükümet
place. However,
in theve
caseCahan
of disputes
not being
sarayı
Şah,
Uzun Hasan, Şah
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
elde edilen bilgiler
ışığındayargısoğuk
iklime sahip
1
uyuşmazlıklarda
yoluna başvurulabilmektedir.
İsmail, Safevi ve Şah Tahmasob gibi padişahların
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
bölgelerde yer alan
bahçelerin
oluşum
modeline
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, merkez
Disputes komutanlık görevini üstlenmiştir. Fakat
Gümrük Uyuşmazlıkları
ulaşılması amaçlanmaktadır
(Pouya vd. 2013)
günümüzde yapılan yanlış onarımlar ve bakım
nedeni ile bu eser yıpranmış olup geriye sadece
ünlü ismi kalmıştır (Bani Mesut, 2004).
Saheb Abad bahçe ve meydanı, Moğol padişahlığı döneminde vezir -i azam Hace Şems
Aldin Mohammad Covini tarafından 1282-1302
yıllarında yaptırılmıştır. Tarihçi Cehan Goşai
104
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
yerine getirmiştir. Hükümet konağının tipik bahçe
Covini kitabının önsözünde; Hac-ı Mohammad
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
tasarımına sahip bu kompleksin giriş kısmı, girişin
Covini’nin zamanının çoğunu Tebriz’de geçirdiği,
1
AġAMADA
hemenYOLLARI
bitişiğinde
küçük veya orta büyüklükte
kendisinin Tebriz’in Mehran ĠDARĠ
ırmağının
kuzey ÇÖZÜM
girişTO
binası
olarak (serder)
sahilinde büyük ve şahane
bir bahçe inşaaSOLUTIONS
ettirADMINISTRATIVE
DISPUTES
OVER adlandırılan bir yapı
bulunmaktadır. Bu yapı temel binaya bir geçiş
diğini ve ortasında muhteşem bir bina yaptırmış
CUSTOM DUTIES
binası olarak adlanmaktadır.
olduğunu anlatmaktadır. Bu bina, bahçesi ile 2 sağlamakta ve köşk
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
Bazı köşk yapılarında ortada bulunan havuz, bahçeyi
bir kompleks oluşturarak
sonradan Saheb Abad
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Bayar Üniversitesi
Ticaret Bölümü Fakat aksine bu köşk binası
dördeDıĢbölmektedir.
bahçesi olarak adlandırılmıştırCelal
(Kareng,
1995).Salihli MYO,
bir ana aks ile giriş binasına doğrudan bağlanarak
Akkoyunlular, Tebriz’i ele geçirmiş ve burayı
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın Saheb
yer değiştirmesi
nedeniyle, bu
eşyanın
from the movement
of commercial commodities
bahçeyi
ikiye bölmektedir
(Bani Masut, 2004).
başkent ilan etmiştir.
Abad Konağı,
sahip
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
ve mali
yanında ve
önemli
olduğu mimari sosyal
özelliği
ilefonksiyonlarının
dikkat çekmiş
bubir commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that yaşayan
is a foreign trade
and economic
policymanzarasından
Köşkte
bireylerin
bahçe
sebeple Akkoyunlu
sultanlarının
ilgi odağı
halini
türüdür.
Aynı zamanda harcamalar
üzerinden
alınan
instrument in addition to its economic, social and
yararlanabilmesi
amacı
ilecollected
köşk binası
dışa dönük
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they
are not
on
almıştır. Bu konak,
Uzun
kurumlar
vergisiHasan
gibi belirli(Hasan
aralıklarla Bağı)
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
olarak
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirecttasarlanmıştır.
tariff on expenditures,Daha
custom fazla
duties manzaradan
tarafından genişletildikten
eşyanın gümrüğesonra
geldiğihem
anda burası
bir defayahem
mahsus
are collected only once when commodities subject
yararlanabilmek
ileAccording
köşkünto cepheleri kare
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive atamacı
the custom.
de bahçesi, Akkoyunluların
merkez
Usul Kanunu (VUK)’nun
ikincikomutanlığı
maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
veya sekizgen
çıkıntı yapmıştır.
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
are excludedformda
from thisdışa
law. doğru
Therefore,
haline dönüşmüştür
Mesut,
2004). esasları 4458 duties
gümrük (Bani
vergilerinin
usul ve uygulama
procedures and practises of custom duties are
Bahçe
manzara
dikkate alınarak
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulatedvebyçevresindeki
customs law numbered
4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
bina
cephesindeki kare ve sekizgen çıkıntılarda
Akkoyunlu hükümdarlarından
Uzun Hasan’ın
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
birile ilgili
sistematik
international
entering
territories of
ve
arada trade
kalan
ortacustoms
boşluklardaki
yüzeylerde
bu konakta yapmış
olduğu
değişiklikler
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük
vergisinde
de
zorunlu
aşamalar
olan
tarh,
Like
all
other
taxes,
compalsive
levels
such
as
pencereler ve balkonlar tasarlanmıştır. Böylelikle
yeterli tarihi bilgi ve kaynaklar bulunmamaktatahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlımevcut
ayrı bir kuruluş
niteliği
olan
by Generalmanzaraya
Directorate of Customs
aolması
part of sağlanmıştır.
binanın
hakimasHukuk
dır. Fakat o dönemlerdeki
yazılı
metin
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according to
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunuincelendiğinde
hükümlerine uygun olarak
yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution
process of disputes
Akkoyunlu
döneminde
Tebrizoveriçin çizilen ve
ve görsel kaynaklar
Saheb
Abad
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer
vergilerde
oluşan süreçten
farklı bir
process of other
taxes. edilen
Customs duty
geçerliliği
kabul
tek disputes
çizim planı Nusuh
bahçe ve meydanını
tanıtan
yardımcı
tasarım
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Metrakçı’nın
kitabı
olan Beyani
öğelerine ulaşmak
mümkündür.
öncelikle
idari aşamadaAkkoyunlu
çözümlenmek beylizorundadır.
place. However, in the
case of disputes
not being Menazel’de
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
yer almaktadır. Minyatür olarak
ğinin kurucusu Uzun
Hasan
veya
Tehmasob
1 çizilen bu plan,
uyuşmazlıklarda
yargı
yolunaŞah
başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Saheb
(1451-1603) döneminde
Tebriz’iGümrük,
ziyaret
edenVergisi,
bir
Anahtar Kelimeler:
Gümrük
DisputesAbad bahçe ve meydanın ölçüleri, yerleGümrük Uyuşmazlıkları
şim alanının büyüklüğü hakkında bilgi veren tek
Venedik gezgininin yazmış olduğu seyahatname
kaynaktır. Bu plana göre Saheb Abad meydanının
incelendiğinde, bunlardan birinde, bu bahçe ve
kuzeyi ve güneyinde olmak üzere iki giriş kapısı
meydandan oluşan kompleks ile ilgili ayrıntılı
ve ortada Çügan olarak bilinen bir meydanı bubilgiler yer almaktadır (Niknam Lale ve Zogi,
lunmaktadır. Hasan Paşa Camisi ve medresesi ise
2005).
bu meydanın karşısında yer almaktadır (Niknam
Saheb Abad bahçesi ve meydanından oluşan
Lale ve Zogi, 2005). Metrakçı’nın planında, ana
kompleks, hükümet binası ve konaklama işlevini
105
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Bahçeye bakan, dışarıya doğru kare veya sekizmeydana bakan yönde Saheb Abad kompleksi
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
gen çıkıntısı bulunan bu yapının kare formunda
ve ayrıca bahçeye giriş binası, sekiz cennet
1
ĠDARĠ
AġAMADA
odalarıYOLLARI
bulunmaktadır.
Köşkün ortasında yükselen
(Hash Behesht) bahçesi, harem
sarayı
ve köşk ÇÖZÜM
bir kubbe
yer almaktadır.
içindeki devasa çeşmeADMINISTRATIVE
görülmektedir (Şekil
6)
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER Bu yapı Şah İsmail’in
hükümdar olduğu Safevi dönemine kadar kullanıl(Metrakçı, 2000).
CUSTOM DUTIES
mıştır (Pouya, 2012). Sahib Abad kompleksinde
Selinağaçlar
KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Bahçenin içinde ladin ve geniş yapraklı
bulunan bir başka önemli yapı da Sultan Hasan’ın
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
yer almaktadır. Dikkati
çekmek
amacı
ileBilimler
çiçekli
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
Ticaret Bölümü
adınaDıĢyapılmış
olan merkez camiisi’dir. Tarihi
geniş yapraklı ağaçlar tercih edilmiştir. İran’ı
metinlere göre, bu camiinin daha sonraki yıllarda
Özet: Gümrük
vergisi, gümrüğe
olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
ziyaret eden Venedik
gezginine
göre tabi
bahçede
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın Uzun
from theHasan
movementadına
of commercial
commodities
yaptırıldığı
bildirilmektedir
veya değeri üzerinden
alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
birbirine dik ikimiktarı
aks bulunmakta
ve bu
aksların
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir (Şekil
commodities’quantity
and value. It1998).
is are a kind of
7), (Sultanzade,
birleşim noktalarını
merkezde
yer
dış ticaret oluşturan
ve ekonomi politikası
aracı olan bir
vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
alan bahçede; giriş,
binası,
bahçesi,
dolaylı giriş
bir vergi
türü olancennet
gümrük vergisi,
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
bu bahçeye bakan
formlu
köşk
vergi sekizgen
türü olmadığından,
dış bir
ticarete
konuve
olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
ayrıca Enderuniolmak
binası,
mescit
binası
ve
meydanı
üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
yer almaktadır.kanun
Bu gezgin
dahatutulmuştur.
çok sekizgen
kapsamı dışında
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
formlu köşk hakkında
bilgi
vermiştir.
Buna
göre,
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
bu köşk dört cepheli
olup
tek
katlı
bir
yapıdan
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşmaktadır. (Bani
Mesut,
2004).
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Şekil 7. Saheb Abad Bahçesinin
Gümrük Uyuşmazlıkları
Alanı,
(Bani Mesut, 2004)
Şekil 6. Saheb Abad Bahçesi, Metrakçının
Minyatür Harıtasında, (Bani Mesut, 2004)
Saheb Abad bahçesinin yan girişinde bulunan
kapı, girişe ve giriş binasına açılmaktadır. Bu
giriş binası padişahın idari binasına ulaşmaktadır.
Önemli devlet işlerinin çözüldüğü bu bina, meydan
ortasında bulunmaktadır. Böylelikle insanların
bahçeye girmesine gerek kalmamıştır. Devlet işleri
106
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
ile özel yaşam alanı birbirinden ayrılarak her iki
aslına uygun olarak yapılmadığı anlaşılmaktadır
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
sahanın mahremiyeti bu sayede korunabilmiştir.
(Şekil 8) (Bani Mesut, 2004a).
ĠDARĠ kutlamalar
AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Ayrıca giriş binası özel etkinlikler,
veya askerlerin geçiş töreni
için uygun birSOLUTIONS
saha
ADMINISTRATIVE
TO DISPUTES OVER
konumunda bulunmaktadır. Saheb Abad köşkünün
CUSTOM DUTIES
bir başka bölümünde Enderuni (içeriye dönük) 2
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
adlı bir bina bulunmktadır.
Devlet amirleri ve
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar
Üniversitesi
ailelerinin yaşadığı lojman görevi
üstlenen
buSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
bina konaklama amacı ile kullanılmaktadır. EnÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın
yer değiştirmesi
nedeniyle, burayı
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
deruni binalarının
tasarım
ve yapımında,
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve olarak
mali fonksiyonlarının
yanındasosyal
önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
kullananlara yönelik
bahçelerde
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
ve fiziki gereksinimlerini
karşılayabilecekleri
türüdür. Aynı zamanda
harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
alanlar oluşturulmuştur.
Mahremiyetin
sağlanması
kurumlar vergisi
gibi belirli aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an Şekil
indirect tariff
on expenditures,
duties Şarden’in
8. Saheb
Abadcustom
Bahçesi
amacı ile binalareşyanın
içe dönük
tasarlanmıştır
gümrüğe olarak
geldiği anda
bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign Tasarım’ından,
trade arrive at the custom. (Şarden,
According to 1995)
(Haamaçi, 2002).
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures
and practises
of custom duties are
2.2.2.
Kuzey
Bahçesi
Kalan tarihi metinler
ve Metrakçı’nin haritasına
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
göre bahçe kompleksi
ve Saheb Abad meydanı
Eski
beri kuzeysubject
bahçe
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
createdzamanlardan
beginning with commodities
to adıyla bilinen
işlemlerin
sırasına
göre kompleksin
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
restore edilmiştir.
Bu
aşamada
bu
bu
bahçe,
Tebriz halkının
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey
and continuing
with operationdeyişiyle
sequence. Şaza bağı ve
gümrük vergisinde
de zorunlu
aşamalar
olanve
tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
ana öğelerini oluşturan
meydan,
bahçe,
köşk
günümüzde
deand
Tahtı
sporarestadı
olarak anılmaktahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual
collecting
regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı birözen
kuruluşgösterilniteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
bunların arasındaki
bağlantılara
1
(Şekil
9).
Tebriz
milattan
sonra 1921
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimlertadır
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalışehri
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs
and Economy
Ministry
according
to
Programı
Yüksek Lisans
Öğrencisi
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygun
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
miştir. Restore çalışmalarından
sonra
Akkoyunlu
yılından
berihasbilinen
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties
a differentbir
formşehirdir.
from the 15. Yüzyılda
dönemindeki halini
almıştır.
Tarihi
belgelerin
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Akkoyunlu
padişahının bu şehri, başkent ilan
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
incelenmesi üzerine,
1804 yılında
önceliklebu
idarimeydanın
aşamada çözümlenmek
zorundadır.
place.
However,
in
the case ofbu
disputes
not (sekiz
being
etmesinin
ardından
şehir
cennet) adı
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Tebriz’de gerçekleşen
depremin
inşa
1
uyuşmazlıklarda
yargı yolunaardından
başvurulabilmektedir.
verilen
cennetin yeryüzündeki yansımasını ifade
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
edilen meydan olduğu
anlaşılmıştır.
Bu
meydan,
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
eden
güzel bir bahçeyle süslenmiştir. Bahçeyi gören
Gümrük Uyuşmazlıkları
depremden önceki
eski konumunun tam üstüne
ziyaretçilerin bu bahçenin cezbedici özelliklere
değil sadece belirli bir bölümüne kurulmuştur. Bu
sahip olduğu konusunda hemfikir olmuşlardır
meydanın konumlanması doğu-batı yönündedir.
(Bani Mesut, 2006). Bu bahçenin büyüklüğü, daha
Hâlbuki depremden önce Kaçar döneminde aynı
sonra İsfahan şehrinde inşa edilen Farah Abad ve
meydanın yönünün kuzeybatı ve güneydoğuya
Hezar Cerib (bin cerib) adlı iki büyük bahçenin
baktığı bilinmektedir. Meydanın yönelişinin debüyüklüğü kadar olduğu tahmin edilmektedir. Bu
ğişmesinden yola çıkılarak meydanın tam olarak
bahçenin adı daha sonraki yıllarda “Aşraf Abad”
107
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
olarak değiştirilmiştir. 19. yüzyılın sonlarına doğru
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
ise bu bahçenin adı son olarak
“Kuzey
bahçe” UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ
AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
olarak değiştirilmiştir (Verjavand,
1994).
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Eski bir haritanın üzerinden
hazırlanmış olan
plana göre bu bahçenin ilk zamanki yüzCUSTOM
ölçü- DUTIES
Selinbirinin
KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
münün azaldığını ve hatta binalarından
2
Celal Bayar
Üniversitesi Sosyal(Pirniya,
Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
günümüze kadar kaldığı
bilinmektedir
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
1994). Tebriz’in güneydoğusunda bulunan ve
Özet: olan
GümrükKuzey
vergisi, bahçesi,
gümrüğe tabiKaçar
olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
oldukça kullanışlı
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
veya
değeri üzerinden Eski
alınan, yazılı
ekonomik,
subject to customs which is based on those
dönemin sonunamiktarı
kadar
kullanılmıştır.
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
belgelerde, bu bahçenin
dış ticaret ve Yakub
ekonomi Sultan’ın
politikası aracısaltanat
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
yıllarında Eşratdolaylı
Abadbir adıyla
edildiği
bilinvergi türüinşa
olan gümrük
vergisi,
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Şekil
9. tariff
Kuzey
Bahçesinin
Fotoğmektedir. Bu bahçenin
adının Kuzey
Bahçesi
vergi türü olmadığından,
dış ticarete
konu olan
an indirect
on expenditures,
custom Uzaydan
duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Mesut,
2006)
olarak bilinmesinin
nedeni
konumlandırıldığı
olmak üzere
alınmaktadır.
Gümrük vergileri, Vergi
to foreign traderafı,
arrive at(Bani
the custom.
According
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
yön ve semttenkanun
dolayı
değildir.
Aksine Bu
bahçe
kapsamı
dışında tutulmuştur.
nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
Tebriz’
de Safevi döneminde çok ünlenmiş olan
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Tebriz şehrinin sayılı
güneyinde
bulunmaktadır
(Bani
Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
bu
bahçe, Kaçar döneminde de Sultan Nabı
dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Mesut, 2006). ile
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak Abbas
created beginning
commodities
subject to
Mirzai,withFethali
Şah’ın
veliaht olduğu
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
vergilerde
olduğu gibi zaman
Turkey and
continuingde
with
operation sequence. özen gösterildilimde
yenilenmesine
Eskiden çok kullanışlı
olanDiğer
bu tüm
bahçe
bakımsızgümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve eskisi
tahsil aşamaları
Gümrükolduğu
ve Ticaret miştir.
assessment,
accrual and
collecting
are regulated
Mimari
açıdan
dikkati
çeken köşkler inşa
lıktan dolayı günümüzde
gibi sahip
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel Müdürlüğü
Gümrük edilmiştir.
Customs and Bu
Economy
Ministrysalonlarının
according to duvarlarında
köşklerin
kullanışlı yapısını
kaybetmiştir.
Mirzatarafından,
AliSelin
Saggat
Programı
Yüksek Lisans
KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan
uyuşmazlıkların
çözüm yer
customs
a different
form from the
alanduties
yağlıhasboya
tablolarında,
İran ve Rusların
Aleslam’ın bir yazısına
göre bu
bahçenin
kuzey
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
savaş sahnelerine,
bahçesi olarak anılmasının
yapıya sahiptir.sebebi,
Gümrük Harat
vergisi şehrinde
uyuşmazlıkları arasında
have to be geçen
resolved administratively
in the first Fethali Şah’ın
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
selamlama
törenleri
görüntülerine,
Abbas Mirza’nın
Sultan Huseyn Baygera’nın
kalan ve
Ancak
idari zamanından
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal
action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
portrelerine
yer verilmiştir.
Goher Şad Beygom camiisinin civarında bulunan
Key words: Custom,
Custom Duties, Fakat
Custom zaman içeriAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
sinde yapılan ihmalkarlık ve Ruslar’ın Tebriz’i
bu bahçenin “kuzey
bahçesi” olarak ün salmış
Gümrük Uyuşmazlıkları
işgalleri sırasında bu tablolar köşkten çıkarılıp
olmasıdır. Bu sebeple Sultan Yakub bu bahçenin
Rusya ve Tiflis’e götürülmüşlerdir (Şekil 10),
ünlü unvanından yola çıkarak Tebriz’de Kuzey
(Bani Mesut, 2006).
bahçe adında bir bahçe yapılmasını istediği öne
sürülmektedir (Niknam Lale ve Zogi, 2005).
Bu bahçenin Kuzey Bahçe olarak adlandırılmasıyla ilgili birçok literatürde farklı söylemler
mevcuttur. Bunlardan en kabul edilebilir olanı
108
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Sagget Aleslam’ın düşüncesidir. Sagget Aleslam Mesut, 2006). Tebriz’in kuzey bahçesi Safevi ve
GÜMRÜK
VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Kaçar dönemlerinin önemli yapılarındandır. Kaçar
bir yazısında kuzey bahçesi
olarak anılmasının
ĠDARĠ İlki,
AġAMADA
YOLLARI
döneminde
şehrin1 çizilmiş planlarında ve tarihi
iki sebebinin olduğunu belirtmiştir.
Sultan ÇÖZÜM
yazılıTObelgelerinde
bahçenin önemli bir unsur
Yakub’un bu bahçedeADMINISTRATIVE
dinlenirken esen rüzgâra
SOLUTIONS
DISPUTES OVER
karşı gösterdiği memnuniyeti belirtmek ve yaşa- olduğu görülmektedir. Bu yapı bir sonraki devirde
CUSTOM DUTIES
döneminde bakımsızlıktan ve
dığı huzurlu anı unutmamak adına bahçeyi “Şimal2 yani birinci Pehlevi
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
(kuzey) Rüzgârın Bahçesi”
olarak adlandırmasıdır. yeterli onarımın yapılmaması nedeni ile yıpranmış
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
Bayar
Üniversitesi
Salihlive
MYO,
DıĢ Ticaret Bölümü
günümüzde
bu değerli tarihi eserin adından
İkinci nedeni ise; bu bahçenin3 Celal
Harat
şehrinde
yer
alan “Şomal Abad” bahçesinden esinlenerek Teb- başka herhangi bir kalıntısı dahi bulunmamaktadır
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer
değiştirmesinedeni
nedeniyle,
eşyanın (Bani
from the
movement
of commercial commodities
Mesut,
1985).
riz şehrinde yapıldığı
düşüncesi
ilebukuzey
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının
yanında 1965).
önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
bahçesi olarak isimlendirilmesidir
(Vibler,
şehrinin
planlarının
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi Tebriz
tariff that
is a foreignçizilmiş
trade and economic
policy arasında kutürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
bahçesi
plan
detaylarıyla
beraber
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve zey
fiscal
functions.üç
Since
they halinde
are not collected
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Mevcut
planların
arasında (Rusça
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan çizilmiştir.
an indirect tariff
on expenditures,
custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Darossaltane
Karaca
Dağlı
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi harita,
to foreign
trade arrive at the custom.
According
to Haritası, DaUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Asadolahan
Haritası) bulunan
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, rossaltane
duties are excluded
from thisMeragie
law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Darossaltane
Karaca Dağı haritası sahip olduğu
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
detaylı
çizimleri ve bilgileri ile Kuzey Bahçe’sinin
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik restorasyon
international trade
enteringçalışmasında
customs territories of
projesi
temel alınmıştır
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, (Nader
Like all Mirza,
other taxes,1995).
compalsive
levels such as
Akkoyunlular
döneminde
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan yeniden
by General
of Customs
as a part İran
of
eleDirectorate
alınan
Kuzey
Bahçesi
bahçelerinin
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolutiongöre
process
of disputes tasarlanmıştır.
over
temel
kriterlerine
yeniden
Bu
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
siyasi duty
ve sosyal
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir tasarım
process aşamasında
of other taxes. Customs
disputes olaylar nedeni
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
bu bahçe
bahçelerinin
arasında
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. ileplace.
However,hükümet-saltanat
in the case of disputes not
being
Şekil 10. Kuzey
Bahçesinin
Eski Köşkü,
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
yer almıştır. Kuzey bahçesi bir 1geometrik düzen
uyuşmazlıklarda
yargı Bürosu,
yoluna başvurulabilmektedir.
(Tebriz Kültürel
Miras
2011)
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, üzerine
Disputes kurulmuştur. Bahçenin ortasında bir eksen
Gümrük
Uyuşmazlıkları
Bu bahçe yapılırken 200’ü aşkın bahçıvan ve vardır. Simetriye dayalı dikdörtgen formlu bahçeyardımcıları gece ve gündüz vardiyeli çalışmış- nin ortasında havuzu olan ve bahçenin üçte birini
lardır. Kuzey bahçesinin su ihtiyacı, bahçenin kaplayan bir köşk yer almaktadır. Bahçe içindeki
çevresinde yer alan Yanık Dağ’ından gelen akar- binalar iki ayrı bölümden oluşmuş olup enderuni
sulardan karşılanmıştır. Bahçede sulama amacı ile ve biruni (içerisi ve dışarısı) olarak adlandırılmışkullanılan su, şehzade kehrizi (sualtı yolu) diye tır (Şekil 12), (Kareng, 1995). Kaçar döneminin
anılan sualtı yolundan temin edilmiştir (Bani sonuna kadar bu bahçe Tebriz halkının gezinti
109
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
yaptığı bir yer olmuş olsa da zaman içerisinde bu benzerinin dünyada çok az bulunduğunu söylemiştir
işlevini yitirmiştir (Pirniya,GÜMRÜK
1994). VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
(Nader Mirza, 1995). Edib Almolk, 1970 yılında
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
yazmışYOLLARI
olduğu günlüğünde;
Sefa Bahçesi’yle ilgili
yazılarda
o yıl bahçenin
büyük bir kısmının lahana
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
dikimine ayrıldığını belirtmiştir (Adib Almolk,1970).
CUSTOM DUTIES
İngiliz gezgini Vibler (1965), 19. yüzyılın yarısında
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Tebriz şehrinden birkaç kilometre uzakta olan Sefa
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi SalihliBahçesi’ni
MYO, DıĢ Ticaret
Bölümüetmiş ve bahçenin güzelliğine
ziyaret
hayran kalmış, ancak bahçede bulunan yapıların
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın kötü
fromdurumda
the movementolması
of commercial
commodities
nedeni
ile üzüntüsünü dile
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir getirmiştir.
commodities’quantity
It is are a kind of
Fakatand
buvalue.
olumsuzluğa
rağmen bu bahticaret ve ekonomi
politikasıBölümünaracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
Şekil 12. EskidışKöşkün
Enderuni
etkilenmiş
bu İngiliz
gezgini, Tebrizli
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan çeden
instrument
in addition toolan
its economic,
social and
dolaylı bir (Bani
vergi türüMesut,
olan gümrük
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
den Görüntüsü,
2006)
şairin
hakkında
şiiri kendi
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir birregular
basis o
likebahçe
income tax
and corporateyazdığı
tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
çevirmiştir.
Darossaltane’nin,
Kuzey bahçesi eşyanın
temelinde
gümrüğe İran
geldiği bahçe
anda bir sanatının
defaya mahsus diline
are collected
only once when
commodities subject 1908 yılında
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
olduğu
Sefa
Bahçesi’yle ilgili
temeli olan dört
konsepti
yer
almıştır.
Usulbahçe
Kanunu (VUK)’nun
ikinci
maddesine
göre bu yapmış
the second
item of haritasında
tax procedural law,
custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
çok
az bilgiye ulaşılmaktadır. Bahsedilen haritada
Bunlar; Büyük Bahçe,
Bademusul
bahçesi,
Ferhat
gümrük vergilerinin
ve uygulama
esasları ve
4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Sefa bahçesi ve etrafındaki tarım arazileri
Şirin bahçesi, gülistan
bahçesidir.
Bu bahçede
de sadece
ile dış ticarete
konu olan eşyanın
Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak görülmekte,
created beginning
with commodities
subject to ve onun içinbahçenin
diğer detayları
diğer birçok İranişlemlerin
bahçesinde
bina
sırasınaolduğu
göre gibi
bir ikisistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi deki
Turkey
and continuing
with hakkında
operation sequence.
mevcut
binalar
herhangi bir bilgi
(eski konak ve çardaklar
konağı) bulunmaktadır.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
(Hansari, Mogtader ve Yaveri,
Birçok geniş yapraklı
ağaç
bahçedeki ana eksen bulunmamaktadır
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
Müdürlüğü tarafından,
Gümrük
CustomsSefa
and Economy
Ministry
according
to
2004).
Bahçesi
devlet
liderlerinin
toplanma,
boyunca dizilmiştir.
İranYüksek
bahçelerinde
olduğu
gibi tarafından
Programı
Selin KILINÇ
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerineLisans
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisindenana
doğan
çözüm toplantı
customs ve
duties
has a misafirlerinin
different form from barınma
the
devlet
görevini
bu bahçede de su,
bahçenin
veuyuşmazlıkların
yan eksenleri
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Bu bahçenin
içindeki
yapıya
sahiptir.bahçedeki
Gümrük vergisi
have to be resolved
administratively
in the firstyapılar; çardakboyunca akar. Bu
sebeple
bu uyuşmazlıkları
eksenler üstlenmiştir.
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
köşk,
hamam legal
ve ahırdan
Fakat
Ancak göre
idari tasarlanmıştır
aşamada
çözümlenemeyen
administratively,
action can beoluşmaktadır.
taken.
suyun akış yönüne
(Bani lar,solved
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
günümüzde
bu muhteşem
bahçeden
Mesut, 2006).
Key words: Custom,
Custom Duties,
Custom herhangi bir
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
ize rastlanılmamaktadır. Günümüzde bu bahçenin
Gümrük Uyuşmazlıkları
2.2.3. Sefa Bahçesi
bulunduğu alan bir kız okuluna tahsis edilmiştir
Sefa Bahçesi, Sorhab Dağı’nın eteklerinde, bir tepe (Haamaçi, 2002).
üzerinde, Seylab Mahallesi’nin kuzeyinde, Doreçi
Caddesi’nin doğusunda yer almaktadır. Bahçenin
asıl sahibi Abbas Mirza Nayeb Saltane, Feteh Ali
Şah’ın oğludur. Nader Mirza, Sefa Bahçesi’nin
şehrin kuzey tarafında yer aldığını ve bu bahçenin
2.2.4. Amir Kabir Bahçesi
Şehrin güneybatısında yapılmış olan Amir Kabir
Bahçesi (Amir Nezam) hakkında günümüzde
yeteri kadar bilgi bulunmamaktadır. Bu bahçe
110
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
olması bahçenin ve köşkün önceden tasarlandıile ilgili sadece Nader Mirza su altı yolundan
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
bahsetmektedir. Buna göre, şehrin güneybatısında
ğının göstergesidir. Fakat sonraki yıllarda bahçe
1
ĠDARĠbulunan
AġAMADA
YOLLARI
bulunan bu sualtı yolunun etrafında
bu ÇÖZÜM
bölünerek
farklı kullanımlara ayrılmış, konut ise
bahçede, güzel ve nezih
evler ve eski hamamlar
seraTO
olarak
kullanılmış
ve bahçenin içinden sokak
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
DISPUTES
OVER
bulunmaktadır (Hansari, Mogtader ve Yaveri,
bile geçirilmiştir. Günümüzde ise köşk bahçenin
CUSTOM DUTIES
2004). Bahçede yer alan köşk planında
köşkün
uç köşesinde kalmış ve bahçenin gerçek kimliğinin
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
iki katlı bir yapıya
ve simetrik bir forma sahip
kayıp olmasına neden olmuştur (Vibler, 1965).
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Bayar katındaki
Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
olduğu bilinmektedir. BinanınCelal
birinci
2.2.5. Saheb Divan Bahçesi
dört oda binanın
alan
Özet:kuzey
Gümrük cephesinde
vergisi, gümrüğe yer
tabi olan
ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Saheb
Divan Bahçesi, Tebriz’in şimdiki cezakoridorla birbirine
bağlanmaktadır.
Birinci
kata
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
evinin
yerinde bulunmaktaydı (Cevadi, 1971).
erişmek için binanın
dışındaki sağı ve solu iki
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Bu
bahçe ile ilgili detaylı bilgi içeren kaynak
merdiven ile orta
alan kullanılmaktadır. Köşkün
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
bulunmamaktadır.
Bulgulara göre Saheb Divan
ana malzemesi kerpiçtendir.
Ön cephesinde tuğla
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın
anda bir
defaya mahsus
are collected only bulunan
once when commodities
Bahçesi’nde
köşkün,subject
kenti yönetenlerin
kaplaması bulunan
bugümrüğe
köşk, geldiği
Tebriz’in
geleneksel
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul
Kanunu
(VUK)’nun
ikinci
maddesine
göre
bu
the
second
item
of
tax
procedural
law,
custom
buluştuğu
ve toplantıların yapıldığı bir mekân
mimari modelinikanun
yansıtmaktadır.
Kaçar döneminkapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük
usul ve
uygulamamodele
esasları 4458
procedures
and practises
of custom
duties aremeşrutiyet döişlevi
görmesi
yansıra
özellikle
den etkilenmeyen
buvergilerinin
yapı eski
mimari
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
dış ticarete
konu olanile
eşyanın
Gümrük
Through thisvaliler
law, a systematization
has been makamlarının
neminde
ve diğer devlet
sahiptir. Binanınile alt
bölümleri
binaTürkiye
cephesi
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering
customs territories
of
toplantılarının
gerçekleştiği
bir bahçe
olarak ün
oldukça uyumludur.
Zemin
katı, çevresi
ile uyum
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde
zorunlu
aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes,
compalsive levels
such as
kazanmıştır.
Meşrutiyet
döneminde
bahçe ve
içinde bulunup bodrum
katındade ve
çatıda
kemerler
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı simetrik
ayrı bir kuruluş
niteliği olan
by General Directorate
ofköşk
Customs
as a part
bahçenin
içindeki
uzun
bir ofsüreliğine meşmevcuttur. Anahol
binanın
çizgisinin
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine
uygun olarak
yürütülmektedir.
Customs dönemine
Law. Resolutionkarşı
processolanların
of disputes over
rutiyet
işgalinin altında
üzerine kurulmuştur.
Bina küçük
süslemelere
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
diğer vergilerde
süreçten
farklı bir
process ofiçin
otherbirçok
taxes. Customs
duty disputes
olduğu
kez saldırıya
uğramıştır (Bani
bürünmekte olupsüreci,
dış cephede
çiftlioluşan
pencere
düzeni
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle Mesut,
idari aşamada
çözümlenmek zorundadır.
place. However,
in the case of disputes not being
Mesut,
2011).
bulunmaktadır (Bani
2011).
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Bahçedeki yer alan bu köşkün bahçeye göre
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
önemi daha yüksektir.
Oturma odasının (Şah
Gümrük Uyuşmazlıkları
Neşin) kuzey ve güneyinde bulunan pencereler
ile binanın doğu ve batı kubbelilerindeki mevcut
pencerelerden anlaşıldığı üzere bu köşkün planı
saray gibi düşünülerek çizilmiştir. Bahçenin ortasında yer alan ve çevresi açık olan bu bina dışa
dönük olarak bilinmektedir (Sultanzade, 1998).
Bahçenin içinde sulama sisteminin bulunmakta
solved administratively, legal action can be taken.
1
Saheb
Divan
Bahçesi’ne
yönelik
Key words:
Custom,
Custom Duties,
Customyapılan yağmaDisputes
lamalar ve saldırılar dolayısıyla Bakır Han (ulusal
demokrat kahramanı) halkı bu isyancılardan kurtarmak için ordusunu bahçe içine yerleştirmiş ve
yağmacılara karşı mücadele etmiştir. Bahçedeki
köşk bu çatışmadan dolayı yerle bir olmuştur. Bu
bahçeyle ilgili en eski harita, Darossaltane Tebriz
Haritası olup 1948 senesinde çizilmiştir (Bani
Maut, 2004). Bu bahçeye ait son fotoğraf 1921
111
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
yılına aittir. Bu fotoğrafta şehrin önde gelen bir
alanlarda yay (kavis) şeklindeki yapılar kullanılGÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
maktadır. İkili bölünmeler binanın ana ekseninin
grup yerel yönetimi üç katlı bu konağın içinde boy
1
ĠDARĠ AġAMADA
YOLLARI
iki yanına
entegre
olmuştur. Kaçar döneminin
göstermiştir. Bu bahçe konağı, Mobareke
Naseriye ÇÖZÜM
mimari
tarzı bu bina
içerisinde kullanılmıştır ve
Köşkü (ŞamsolemareyeADMINISTRATIVE
Tebriz), Kuzey Bahçe’nin
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
bu yüzden bu binanın geçmişi Kaçar dönemine
çardaklar köşkü ve Nezer Zamani bahçesindeki
CUSTOM DUTIES
1965).
köşk ile oldukça benzerlik göstermektedir. Kaçar 2 kadar dayanır (Vibler,
3
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
döneminin ortasında
Birinci Pehlevi döneminde
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali2.2.6.
Hukuk Programı
Yüksek Bahçesi
Lisans Öğrencisi
Fath Abad
3
Celal Bayar Üniversitesi
inşa edilmiştir. Bu dönemin mimarisinin
temelSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Fath Abad Bahçesi kendisi ile aynı ismi taşıyan
özellikleri şunlardır:
mekânlar
Özet: Gümrük
vergisi,arasındaki
gümrüğe tabi ilişkiolan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın bir
from
the movement
of commercial
commodities Tebriz’e kısa
koyun
yakınında
bulunmaktadır.
ler-bağlantılar, İran
mimari
ilkelerine
uygundur
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
olan şehrin
bulunan
bu bahçe,
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir mesafede
commodities’quantity
and value.dışında
It is are a kind
of
ve yanında yabancı
mimariden ithal edilmiş
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
bulunmaktadır.
30
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan Basmenj
instrument in Caddesi
addition to itsyolunda
economic, social
and
öğeler bulunmaktadır.
Sütunlu balkonlar, Avrupa
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
büyüklüğünde
olan
bu bahçe
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir hektar
regular basis
like income tax and
corporate
tax, as ile ilgili yeteri
tarzında sütün başlıkları,
kapı, pencere biçimleri
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
bilgionly
bulunmamaktadır.
eşyanın süslü
gümrüğeyazılar
geldiği anda
defaya mahsus kadar
are collected
once when commodities Şah
subjectGölü bahçesine
ve duvar üzerindeki
ve bir
salonlarda
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
yakın
yerde bulunan bu bahçe, meyve ağaçları ile
Usul Kanunu
(VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
süslü cam işlemeler,
odalardaki
freskler
ve
binanın
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, çevrilmiştir.
duties are excluded
from this ortasında
law. Therefore,uzanan su aksı
Bahçenin
vergilerinin
usul ve uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
dekorasyonundagümrük
kullanılan
motifler
batılı
mimari
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun tüm
regulated
by customs
law numbered
4458.
bahçeyi
birbirine
bağlamaktadır
(Şekil 13).
ile dış
ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
tarzında yapılmış
öğelerdir.
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak Bahçenin
created beginning
with
commodities
subject
to
uyumunu sağlayan bu aks tüm bahçeyi
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
Diğer tüm vergilerde
olduğu
Turkey and continuing
with operation
sequence.
Fakat
bahçeye
yapılan ek binalar
Köşkün cephesioluşturulmuştur.
ile bahçe arasındaki
uyum
sözgibi dolaşmaktadır.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
ve tahsil
aşamaları
Gümrük ve Ticaret bahçenin
assessment, accrual
and collecting
are regulated
düzenini
bozmaktadır
(Vibler, 1965).
konusudur. Bu tahakkuk
dönemin
çarpıcı
özelliklerinden
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
1
by General Directorate of Customs as a part of
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
biri merdiveninGümrükler
binanın
ana
ekseninin
ortasınProgramı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Lisans
Tezinden
Bahçedeki
suYüksek
aksının
çevresi
süsKanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process
of
disputessardunyalarla
over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
da konumlanmasıdır.
Bu bağlamda
özellikle
Bahçenin
sonunda
en belirgin
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir lenmiştir.
process of other
taxes. Customs
duty bahçenin
disputes
yapıya sahiptir.
Gümrük vergisi Sütunlu
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Rusya’dan etkilendiği
söylenilebilir.
birof havuz
mevcuttur.
Öldükçe
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. noktasında
place. However,büyük
in the case
disputes not
being
Ancak
idari diğer
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
balkonlar bu dönemin
bir
özelliklerindenderin olan bu havuzun etrafı büyük
1 cüsseli ağaçlarla
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
dir (Sultanzade, 1998). Bu dönemde sütunlu
çevrelenmiştir.
Şah Gölü havuzunda olduğu gibi
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
balkonlar binaların
cephe
görünümünde büyük
Gümrük
Uyuşmazlıkları
havuzun kuzeyi yüksektedir. Bahçeyi oluşturan
değişiklere yol açmıştır. Bu sütunlu balkonların
öğeler tek tek etkileyici olmasalar bile bir bütün
gelmesiyle birlikte iyon sütun başlıkları oldukça
içerisinde anlamlaşmakta, etkileyicilik kazanmakta
yoğun kullanılmıştır. Krantin tarzındaki sütunlu
ve huzur vermektedirler. Bahçedeki su aksı Hacı
balkonlar, bahçede yer alan konağın ana ekseni
Hüseyin Tacir tarafından yaptırılmıştır. Şehirdeki
üzerinde yer almışlardır. İkinci katta dekoratif
nehri, köşküne kadar getirtmeyi başarmıştır. Buminare, üçüncü katta bir santur (bir tür müzik
radan da şehrin geneline suyu akıtmıştır (Nader
aleti) bulunmakta, bina içerisinde muhtemel geniş
Mirza, 1995).
112
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
alınmış ve eğitim amacıyla kullanılmaya baş-
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
lanarak “Algadir Kültürel Kamp” olarak ismi
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI1Fath Abad bahçesi ve konağı
değiştirilmiştir.
1999TO
yılında,
DünyaOVER
Miras Listesinde yer almıştır.
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
DISPUTES
Bahçenin gerçek kimliğini korumak için, gelişme
CUSTOM DUTIES
potansiyeli ile kullanıcı değişimi dikate alınmıştır
(Niknam Lale ve Zogi 2005).
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Fath Abad bahçesi az eğimli neredeyse düz bir
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: yapılmıştır.
Custom duty is a kind
of tariff arising
alanda
Bahçenin
ana aksı kuzeyeşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject
to
customs
which
is
based
on
those
güney boyunca konumlanmıştır. Bahçenin ana
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff boyunca
that is a foreign
trade yükselti
and economic
policy
aksı
farklı
basamaklarına
sahip
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal bahçe
functions.mekânının
Since they are her
not collected
on basamağında
olan
yükselti
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
indirect tariff basamakları
on expenditures, custom
duties
vean yükselti
arasındaki
tasarlanmış
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
merdivenlerin
formlu
dört küçük
üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arriveüzerinde,
at the custom.daire
According
to
Şekil 13. Fatholmak
Abad
Bahçesinin Planı, (KaUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
havuz
veexcluded
dikdörtgen
formlu
büyük havuz bulunkanunSaber,
kapsamı 2003)
dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are
from this
law. Therefore,
bir
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
maktadır.
havuzun
ortasında4458.
farklı büyüklükte
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated byHer
customs
law numbered
dış ticarete
konubahçeyi
olan eşyanın
Türkiye
Gümrük
Through this law, a systematization has been
Adl Handanila ile
isimli
şahıs,
satın
almış
olan
çeşmewithyer
almıştır.subject
Bahçenin
sulaması
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
createdbir
beginning
commodities
to
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
ve tek katlı olanişlemlerin
bu bahçe
Adl mirasçıları
tarabu
su yolu
ile sağlanmaktadır.
Havuzlar derinliği
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey
and continuing
with operation sequence.
gümrük
vergisinde
de
zorunlu
aşamalar
olan
tarh,
Like
all
other
taxes,
compalsive
levels
such
as
fından zamanla genişletilmiş ve şimdiki halini
açısından
ikiyeandayrılmıştır
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual
collecting are (Bani
regulated Mesut, 2011).
Bakanlığı’na
bağlı ayrı
bir kuruluş
by General Directorate of Customs as a part of
almıştır. Bahçedeki
su kemeri,
havuz,
Fathniteliği
Abadolan
1
dahaMinistry
çokMali
set
ve su
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
BilimlerDerin
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs havuz
and Economy
according
to kaynağı için
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygun
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
köyü arazilerinin
bir
kısmı,
konut
bahçesinin
kullanılmış
olup su aynası etkisi yaratmaktadır.
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer
oluşan süreçten
process of other
taxes. Customs
disputes alt yollarının
elemanları arasında
yer vergilerde
almaktadır.
Bahçefarklı
vebir Derinliği
az olan
havuz duty
bahçenin
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle
idariHandanila
aşamada çözümlenmek
zorundadır.
place. However,
in the case
of disputes not beingSulama ve su
Fath Abad konağı,
Adl
zamanında,
birleştiği
yerde
şekillenmiştir.
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
uyuşmazlıklarda
yargı(yerel
yoluna başvurulabilmektedir.
Hac Abas Ali Terfi
tarafından
mimarlardan
şebekesi bahçenin ana aksı ile1 uyum içerisinde
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler:Konak
Gümrük, neme
Gümrükkarşı
Vergisi,
Disputes
biri) yeniden düzenlenmiştir.
tüm
bahçeyi dolaşmaktadır. Dereler ise ana ve
Gümrük Uyuşmazlıkları
korunmuş, bina bir kat yükseltilmiş, su aksındaki
alt dere olmak üzere iki kategoriye bölünmüştür.
sızıntının önüne geçilmiş, ana su aksı boyunca
Ana dere bahçenin ana arteri gibidir ve suyun
küçük havuzlar yapılmıştır. 1971 yılında nemi
bahçede dolaşmasını sağlar (Kabir Saber, 2003).
azaltmak amacı ile yeniden bakım ve onarım
Ayrıca derenin tabanı ve konutun bulunduğu alan
altına alınmıştır (Kabir Saber, 2003).
taştan yapılmıştır. Ana ve alt su yolları boyunca
Kuzey Azerbaycan’da eğitim amaçlı olarak kullaağaçlar dikilmiştir. Böylelikle bahçenin ana
nılan bu bahçe, 1995 yılında Adl Handanila’dan
yolunda bulunan su çeşmeleri vurgulanmıştır.
113
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Bunların hepsi İran bahçelerinin karakterlerini
söylemlerine göre, bahçede yapılan yeni konak, tek
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
yansıtmaktadır (Bani Mesut, 2011). Fath Abad
katlı olan eski konağın yerine yapılmıştır. Fakat
1
ĠDARĠ
AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
bahçesinde eskiden daha çok ağaç
bulunmaktaydı.
bu yeni
yapı, eski
yapısına göre daha küçük ve
Vibler (1965)’in tasarlamış
olduğu haritayaSOLUTIONS
göre
sade,TO200
metrekareOVER
alan üzerinde olup iki katlı
ADMINISTRATIVE
DISPUTES
bahçenin büyük kısmında karaağaç bulunmakolarak inşa edilmiştir (Tebriz Belediyesi, 2002)
CUSTOM DUTIES
taydı. Daire şeklindeki havuzun etrafında sekiz 2 . Bu yapı bir ailenin
yaşamını sürdürebilecek
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
adet, dikdörtgen 2şeklindeki havuzun etrafında
tesislere sahiptir. Sonradan eklenmiş olan köşCelal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi
DıĢ Ticaret
Bölümü
ise dört adet karaağaç vardı. Bahçede,
mevcutSalihli MYO,
kün ikinci
katı,
alt kata göre daha yenidir, fakat
olan binalar ve konak
binası (bu binalar ortadan
bu
kata uyum içerisinde tasarlanmıştır. Binanın
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
değiştirmesi
nedeniyle, bu
eşyanın ortasındaki
from the movement
of commercial
commodities
kaybolmuş amaeşyanın
izleri yer
bahçede
mevcuttur)
vardı.
sekizgen
formlu
tek sütun, binanın
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal vetarzları
mali fonksiyonlarının
önemli
commodities’quantity
value.olup
It is are
a kind of
Bu yapıların kuruluş
bahçeninyanında
yapısı
ile bir içindeki
tek süslüandobje
merdivenlerin
sonunda
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı(Sefameneş,
zamanda harcamalar
üzerinden alınan yer
instrument
in addition
to itsSaber,
economic,2003).
social and
ilgili bilgi sunmaktadır
1997).
almıştır
(Kabir
Sıvayla yapılan
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir dekorasyonlar,
regular basis like income
tax and corporate
tax, as
Yunan
mimarlığındaki
Krentin
vergi türü
olmadığından,
dış ticarete
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Birçok İran bahçeleri
yüksek
duvarlarla
çevrilmiştir
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus tarzı
are collected
onlybenzerlikler
once when commodities
subject
ile özel
göstermektedir.
Köşkün
ve adeta duvar arkasına
Bu duvarlaolmak üzeregizlenmiştir.
alınmaktadır. Gümrük
vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
basit
ve susuz
sıva kaplamasıyla
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu dış
the cephesi
second itemçok
of tax
procedural
law, custom
rın arkasından gözüken
tekdışında
şey ağaçların
taçları
kanun kapsamı
tutulmuştur. Bu
nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 yapılmıştır.
procedures and Binanın
practises ofkuzey
custom cephe
duties aregörünümünün,
olmuştur. Genelde
yapılan
bu duvarlar
sayılı kerpiçle
Gümrük Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
göre tekhasfarkı,
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük güney
Throughgörünümüne
this law, a systematization
been ahşap dört sübahçeyi kumul Bölgesine
rüzgârlarından
korumaktadır
ve
girişinden başlayıp,
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
olması
basitcustoms
sundurmaya
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik tunlu
international
tradeve
entering
territories ofsahip olmasıdır.
bahçenin genel formunu
oluşturmaktadır.
Duvarlarla
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
görünümü
bahçede
de zorunlu aşamalar olan tarh, Kuzey
Like all cephe
other taxes,
compalsive levels
such asyer alan büyük
çevrili olan Fathgümrük
Abadvergisinde
Bahçesi’ne
giriş,
bahçenin
tahakkuk
ve tahsil aşamaları
Gümrük
ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
bulunmaktadır.
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan havuzun
by General karşısında
Directorate of Customs
as a part of
1
bulunduğu köyün
girişinden
Bubatı
çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayaryapılmaktadır.
Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution process of disputes over
Bahçenin ana köşküne
bu girişten hemen ulaşım
SONUÇ
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
diğer
vergilerde
oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
sağlanmaktadır süreci,
(Bani
Mesut,
2011).
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları İran’da
have to bebahçe
resolved sanatı,
administratively
the first
uzunin geçmişi
olan bir saöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal
action
can
be
taken.
Fath Abad Konağı, bahçenin ana aksının sonuna
nattır ve tüm dönemlerde ve özellikle
İslam’dan
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words:
Custom,
Duties, Custom
yapılmıştır. Bu bina, bahçenin sanat eseri gibidir
sonra
büyük
ilgi Custom
görmüştür.
İran Bahçe Sanatı,
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrükdöneminde
Uyuşmazlıkları yapılan binaları
ve mimarisi Pehlevi
kentlerin genel fiziksel yapısını değiştirmekle
ifade etmektedir. İran mimarisine bağlı olarak
kalmadı daha da ötesi bahçeler ve parklar,
yapılan konağın içi ve dışı simetrik forma sakentlerin tüm yerleşim birimlerinde yeşil adalar
hiptir. Konağın planı Y merkezi şekilde organize
olarak büyük önem kazandı. Kazvin, İsfahan,
edilmiştir. Bahçe konağı, mimarlıkta modern
Tebriz ve ardından Şiraz, Kirman, Tahran ve Yazd
yöntemin temsilcisidir. Bu nedenle tüm yenilikler
kentleri bu sanattan en çok faydalanan kentler
(hem su elemanlarında hem de süslemelerde) bu
olmuştur. Söz konusu kentlerde çok sayıda bahçe
konakta yer almıştır (Sefameneş, 1997). Vibler’in
inşa edilmiş olup birçokları günümüze dek hala
114
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
ayakta durmaktadır. İran bahçelerinin tasarımı
• Bahçelerin çoğu, bahçe sahiplerinin özel
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
ve yapısı genellikle İslam öncesi bahçe yapımı
istekleri doğrultusunda kişiye özel tasar1
ve mimarlık tarzı ile İran mimarisinin
genel ÇÖZÜMlanmakta
ĠDARĠ AġAMADA
YOLLARI
ve bu nedenle yüksek duvarlarla
özelliklerini taşımakta
ve sonraki yüzyılların
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS TO
DISPUTES OVER
çevrelenmişlerdir.
mimarlık tarzları olan İslami mimarlık ismiyle
CUSTOM DUTIES
• Bahçelerde suyun işlevsel yönü daha ağır
anılan üsluplardan ve başka ülkelerin mimarlık
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
ve bahçe yapımı tarzlarından aldığı bazı etkilerin
basmakta; su rotasyonu yer çekimi esasında,
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
bir karışımı olarak bilinmektedir.
3
akmakta, daha çok çiftlik
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, kaynak
DıĢ Ticaret yerinden
Bölümü
ve bahçedeki ağaçların sulaması için kullaSeyahatnamelere
göre,
Tebriz’in
içindetabieskiden
Özet:
Gümrük
vergisi, gümrüğe
olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from nılmaktadır.
the movement of commercial
commodities soğuk iklimi
Ayrıca bölgenin
birçok bahçenineşyanın
varlığına
değinilmiş ve her tamiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal çevrili
ve mali fonksiyonlarının
önemli bir
commodities’quantity
value. It is are a kind
rafın yeşil alanlarla
olduğu ve yanında
sokakların
nedeniyle, and
bahçelerdeki
su ofrotasyonu İran
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. belirtilmektedir.
Aynı zamanda harcamalarBu
üzerinden
alınan
instrument
in addition
its economic,
social ana
and ve alt yollar,
ağaçlarla donatıldığı
bahçebahçe
usulütogibi
olmayıp
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
lerin ihtiyaç duyduğu
suyungibitemini
için yeraltı
kurumlar vergisi
belirli aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
su güzergâhları ile uyumsuz bir şekilde tavergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
sularından faydalanılıyordu.
Hatta
bazı
sokakların
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
sarlanmışlardır. Eğer uyumlu olmuş olsalardı
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
isimlendirilmelerinin
bulundurdukları
bahçe
alanUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
amaç
Fath
Abad Bahçesi gibi
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
dutiesişlevsel
are excluded
from için
this law.
Therefore,
ları ile dikilen ve
yetiştirilen ağaç türlerine bağlı
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
tasarlanmış
Gümrük Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Bu kanun
regulated
by customsolacaktı.
law numbered 4458.
olarak yapıldığı sayılı
bilinmekte
olup sokak
isimlerine
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
girişinden başlayıp,
eşyaya 2005).
uygulanacak
beginning with commodities subject to
ek olarak “bağ”Bölgesine
ismi eklenmiştir
(Semedi,
•created
Bitki
türleri,
gölgeli
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international
trade
enteringözellikle
customs territories
of ağaçlar (Ak
Turkey and continuing with operation sequence.
yoğunlukla
ana yollar
Like Kavak)
all other taxes,
compalsive levels
such as boyunca Alle
assessment, accrual and collecting are regulated
ağacıDirectorate
olarak dikilmiştir.
by General
of Customs as aDiğer
part of yandan bölgeBu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
nin
soğuk
havası
dikkate
alınarak
tali (alt) ve
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law.
Resolution
process
of
disputes
over
BahçelerinKanunu
yapısal
düzenleri,
geometriktüretilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
darofyollarda
kullanılmamıştır.
süreci, temelli
diğer vergilerde
süreçten farklı
other taxes.gölgeli
Customs ağaçlar
duty disputes
simetrik düzen
olupoluşan
bu düzenin
enbir process
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
çiçeklikler
öncelikle akstır.
idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place.Çiçek
However,tarhları
in the caseve
of disputes
not beingçoğunlukla ana
belirgin elemanı
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
yoların kenarındaki dar koridor
boyunca ve
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Bahçenin dış sektör (Biruni) yapısında,
genelde düzensiz olarak dikimi yapılmış,
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
aks önemliGümrük
eleman
sayılmaktadır. Halbuki
Uyuşmazlıkları
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Tebriz şehrindekigümrük
tarihivergisinde
bahçelerin
genelaşamalar
özellikleri
de zorunlu
olan tarh,
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
aşağıdaki gibi açıklanmaktadır
1);niteliği olan
Bakanlığı’na
bağlı ayrı(Tablo
bir kuruluş
1
•
•
bahçenin iç sektöründe (Enderuni), binalar
avlular aracığıyla birbirine bağlanmışlardır
ve bu alan kompozisyonu Saheb Abad ve
Kuzey bahçesinde görülmektedir.
dikimde ise koku ve çiçeklenme dönemleri
• Bahçelerde bulunan yapılar (köşk, asli bina),
güneşten yararlanabilmeleri için genelde
güneye doğru konumlanmaktadırlar.
yollarının etrafında (örneğin Fath Abad bah-
115
dikkate alınmıştır. Çiçek saksıları özellikle
yaz mevsimlerde taşımalı eleman olarak
havuzun etrafında, merdivenlerde, hatta su
çesinde) kullanılmıştır ve binanın önündeki
manzaranın güzelleşmesini sağlamıştır.
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Tablo 1. Tebriz Şehrindeki Tarihi Bahçelerin Özellikleri
GÜMRÜK
(Pouya VeVERGĠSĠ
Demirel, UYUġMAZLIKLARININ
2013) (Pouya vd, 2015)
Bahçenin Adı
Fath Abad
Bahçesi
Saheb Divan
Bahçesi
Saheb Abad
Bahçesi
Kuruluş Yılı
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Dönem
Özelliği
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
• Bahçenin geometrisi İran Bahçe sanatını yansıtıyor.
Bahçenin binası dışa dönük ve ana yolun sonunda
CUSTOM•DUTIES
yapılmıştır.
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
• Bitki türleri özellikle gölgeli ağaçlar, ana yolun
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali etrafına
Hukuk Programı
YüksekAyrıca
Lisans Öğrencisi
dikilmiştir.
soğuk hava nedeniyle
3
Celalİlhanlılar
Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
1256-1335
soğuğa dayanıksız bitkiler, çiçek saksılarında yaz
Dönemi
mevsiminde
yol kenarlarında kullanılarak soğuk
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
havalarda
iç mekana
taşınmaktadır.
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement
of commercial
commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,• Suyun
subject rotasyonunda
to customs whichyer
is çekimi
based onkuvvetinden
those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
yararlanarak
bahçenin
sulamasında
su değişik
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign
trade and
economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument
in
addition
to
its
economic,
social
and
şekillerde (sakin ve hareketli) kullanılmıştır.
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir• Köşkün
regular basis
like income
tax and corporate
tax, uyum
as
cephesi
ile bahçe
arasında,
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
sağlanmıştır.
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi• Bu
to foreign
trade arrive
at the
custom. According biri
to merdivenin
dönemin
çarpıcı
özelliklerinden
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
binanın
ekseninin
ortasında
konumlanmasıdır.
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties areana
excluded
from this
law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458• Sütün
procedures
and practises
custom duties
are
başlıkları,
kapı,ofpencere
biçimleri
ve duvar
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
üzerindeki
süslü
yazılar
ve
salonlarda
süslü
ile dış ticarete konu olan eşyanın
Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
İlhanlılar
Bölgesine
girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created
beginning odalardaki
with commodities
subjectvetoinanın
1300-1350
cam
işlemeler,
freskler
Dönemi
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
dekorasyonunda
kullanılan
motifler
atılı mimari ve
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing
with operation
sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other
taxes,tarzını
compalsive
levels such as
özellikle
Rusya
yansıtmaktadır.
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
• Krantin
tarzındaki sütunlu balkonlar, bahçede yer
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
almışlardır.
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law.
Resolution
disputes
over
• Binanın geçmişi Kaçar dönemine kadar
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
dayanmaktadır.
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
yapısal
geometrik
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.• Bahçenin
place. However,
in the düzenleri,
case of disputes
not being düzen temelli
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solvedbu
administratively,
action can
be taken.akstır.
olup
düzenin enlegal
belirgin
elemanı
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
• Bu
Yerleşim
sayılır.
Keybahçe
words:HükümetCustom, Custom
Duties,bahçelerinden
Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,• Önemli
Disputes binaları; Meydan, Haşt Beheşt sarayı,
Gümrük Uyuşmazlıkları Akkoyunlular
1401-1529
Serder Binası (Giriş binası), İç binası (Haremsera
Binası)
• Bahçe, önceden tasarlanmış plan üzerinden
yapılmıştır.
116
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
• Dört bahçeden; Büyük bahçe (elma ve armut
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
bahçesi), Şirin ve Ferhat bahçesi, Badem bahçesi,
1
Gülistan
bahçesi oluşmuştur.
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
• Bahçenin genel tasarımı İran bahçeleri gibidir ve
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TOçeşitliğine
DISPUTES
OVER
mekân
rağmen
bahçenin asıl tasarımı
korunmuştur.
CUSTOM DUTIES
• Bahçedeki eski bina ile iç kısmın mekânsal
Kuzey Bahçesi
1401-1529
2
3
Selin KILINÇ2, Hatice
YURTSEVER
çeşitliliği
bahçedeki uzun süre yerleşimin varlığını
Akkoyunlular
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali kanıtlamaktadır.
Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli
DıĢ Ticaret
Bölümüİran bahçelerinde
• MYO,
Bu bahçede
birçok
olduğu gibi iki
aslı bina (eski bina ve köşk) bulunmaktadır.
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
•
Bahçedeki
ana aksın etrafında birçok gölgeli ağaçlar
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
bulunmaktadır.
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir• Suyun
commodities’quantity
value.
It is are a kind of gibi olmayıp
rotasyonu and
İran
bahçelerindeki
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
ana
ve altinyolların
su güzergâhları
göz
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument
addition totasarımında
its economic, social
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions.
Since they are not collected on
önüne
alınmamıştır.
Sefa Bahçesi
El Gölü
Bahçesi
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan• Bahçe
an indirect
tariff liderlerinin
on expenditures,
custom duties
devlet
toplanma
ve devlet
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
misafirlerinin
barınma
görevini
üstlenmiştir.
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive
at the custom.
According
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu• Bahçenin
the second item
of taxyapılar;
proceduralçardaklar,
law, customköşk, hamam
içindeki
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
1401-1529
ve
ahırdanand
oluşmaktadır.
gümrük
vergilerinin usul veAkkoyunlular
uygulama esasları 4458
procedures
practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun• Bahçeye
regulated güzel
by customs
numbered
4458.
koklulaw
çiçekler
ekilmiştir.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
genelwith
tasarımda
dikdörtgen
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak• Bahçenin
created beginning
commodities
subject to geometrisi
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
hakimdir.
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,• Bahçe
Like allyapımında,
other taxes, compalsive
such as esastır.
düzen velevels
hiyerarşi
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
genel tasarımında
kare
ve ofdikdörtgen
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan• Bahçenin
by General Directorate
of Customs as
a part
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimlergeometri
Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and
Economy
according
vardır.
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
yollarda
görme
algılama
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm• Ana
customs
duties has
a different
form üstünlüğü
from the vardır.
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir• Suyun
process sergilenmesi
of other taxes. Customs
duty disputestasarlanmıştır.
farklı şekillerde
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Safaviye
ve
•
Bahçe,
duvar
ile
sınırlandırılmamış
ve mahremiyete
öncelikle
idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
1736-1796
Kaçarçözümlenemeyen önem
verilmemiştir.
Ancak
idari
aşamada
solved administratively,
legal action can be taken.
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. • Bahçenin tasarımında düz çizgiler1kullanmıştır.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
bina ve Serder binası yapılmamıştır.
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,• İç
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
• Ana yolların etrafında yoğun ve gölgeli ağaçlar
kullanılmıştır.
• Çeşitli meyve ağaçları ve süs bitkileri dikilmiştir.
117
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
• Bahçede yer alan köşk planında köşkün simetrik
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
• bir forma sahip olduğu bilinmektedir.
1
• KöşkünYOLLARI
ana malzemesi
kerpiçtendir. Ön cephesinde
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
tuğla kaplaması bulunmaktadır.
Amir Kabir
Bahçesi
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER bahçeye göre önemi
• Bahçede
yer alan bu köşkün
Kaçarlar
daha yüksektir.
Dönemi CUSTOM DUTIES
• Bahçenin ortasında yer alan ve çevresi açık olan
3
Selin KILINÇ2, Hatice
binaYURTSEVER
dışa dönük olarak yapılmıştır.
2
• Bahçenin
içinde
sulama
sisteminin
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali
Hukuk Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi bulunması,
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
Bölümü önceden tasarlandığını
bahçenin
ve köşkün
göstermektedir.
1796-1925
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
subject to EBN
customs DARYUŞ,
which is based on
KAYNAKÇA miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, FELLİ
M.,those
(1980). Oliyae
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Seyahatnamesi,
Fakültesi
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariffÇelbi
that is a foreign
trade and economicEdebiyat
policy
ADİB ALMOLK,
A.,Aynı
(1970).
Hatürüdür.
zamandaDafeolgurur,
harcamalar üzerinden
alınan
instrument in addition to its economic, social and
11,Tebriz
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscalYayınları,
functions. Since
they are not collected on
rezmi, Tahran
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
HAAMAÇİ,
B., (1991). Doğu Azerbaycan’ın
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
BANİ MESUT,olmak
A., (2004).
SahebGümrük
Abad vergileri,
Bahçesi
üzere alınmaktadır.
Vergi
to foreign
trade
arrive
at the custom.
According to
Kültürü, Suruş
Yayınevi,Tahran
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
ve Meydanı,
Bag-ı
Nazar
21Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore,
kanun
kapsamı
dışındaDergisi,
tutulmuştur.
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 HAAMAÇİ,
procedures and practises
of custom
duties are Eski ve Tarihi
B., (2002).
Terbriz’in
Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
BANİ MESUT,sayılı
A.,
(2004).
Fath
Abad
Bahçesi,
Sokakları,
Bölge
Tebriz
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through
this law, aÜçüncü
systematization
has Belediyesi,
been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
Kültür ve Mimarlık
Dergisi,
21
Belediyesinin
İlişkilerof Yayını, Tebriz
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international
trade enteringHalkla
customs territories
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
vergisindeKaçar
de zorunlu
aşamalar olan tarh, HANSARİ,
Like all other taxes,
levels such as M., YAVERİ,
BANİ MESUT,gümrük
A., (2006).
Dönemindeki
M.,compalsive
MOGTADER,
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı
ayrı birKuzey
kuruluş niteliği olan
by General
Directorateİran
of Customs
as a part
of
M., (2004).
Bahçesi;
Cennet
Yansıması,
Tarihi Belgelere
Göre
Tebriz
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kültürel
Mirasprocess
ve Turizm
Dairesi, Tahran
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
of disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
BANİ MESUT,Gümrük
A., (2011).
Tebriz’in
Tarihi Bahsüreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
E., 1995.
Azerbaycan’ın
çeleri, Kültürel
Bürosu,
yapıya Araştırma
sahiptir. Gümrük
vergisi Tahran
uyuşmazlıkları KARENG,
have to be resolved
administratively
in the first Eski Eserleri,
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Rasti-No Yayınevi, C:1 , Tahran
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
BELEDİYE, T.,uyuşmazlıklarda
(2002). Tebriz’in
ve Tarihi
1
yargı yolunaEski
başvurulabilmektedir.
Key words:SABER,
Custom, Custom
Duties, Custom
KABİR
M.,
2003.
Tebriz
Fath Abad
Mahalleleri,Anahtar
Furuzeş
Matbaacılık,
TebrizVergisi, Disputes
Kelimeler:
Gümrük, Gümrük
Gümrük Uyuşmazlıkları
Bahçesi’nde Tasarım ve Doğa Dengesi,
CEVADİ, S., (1971). Tebriz ve Çevresi, Endişe
Matbaacılık, Tebriz.
EİSEVİ, Ç., (1983). Kaçar Dönemi’nde Tebriz’in
İktisadi Tarihi, Çevirmen: Ajend. Y., Gosterde
Yayını, Tahran
Gülistan
KODAL G., DEMİREL Ö., 2014, Trabzon Kenti
Ortahisar Bölgesi Tarihi Aksının Kent Kimlik Bileşenleri Açısından Değerlendirilmesi,
Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık
Dergisi, Sayı: 01 Cilt: 01 İlkbahar Dönemi,
ID:21 K:20.Honer Derneği, 11
118
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
KARENG, E., (1995). Azerbaycan’ın Eski Eserleri,
POUYA, S., DEMİREL, Ö., (2013). “El Goli
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
Rasti-No Yayınevi, C:1 , Tahran
Historical Gardenin Tabriz City”, Internati1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜMonal
YOLLARI
Caucasian
Forestry Symposium, 24-26,
MEHRYAR, M., (1999). Kaçar Döneminde İran
Artvin
TurkeyOVER
SOLUTIONS TO
DISPUTES
Şehirlerinin GörselADMINISTRATIVE
Belgeleri, Kültürel Miras
CUSTOM DUTIES
Dairesi, Tahran
POUYA, S., DEMİREL, Ö., ÇİÇEK KURDOĞLU,
2
3
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
B., POUYA,
S., (2015). “An Examination
METRAKÇİ, N.,2(2002). Beyan-ı Menazel, ÇeCelal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Lisans Öğrencisi
ofProgramı
TabrizYüksek
Gardens
in Iranian Garden Art”
3
CelalMiras
Bayar Üniversitesi
virmen: Reisnia. R., Kültürel
Dairesi,Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Journal of Landscape Reasearch, Volume
Tahran
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract:
is a kind of tariff
arisingpages 247-260
40, Custom
Issue duty
2, February
2015,
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
veya
değeri üzerinden alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
MOSTUFİ, H., miktarı
(2002).
Nezhat-Olgulub,
Bugünkü
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and
value.
It is are a Tebriz
kind of Şehrinin FiSEFAMENEŞ,
K.,
(1997).
Hadis Yayınevi,
dış ticaretKazvin
ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
ziksel
Yapısıtove
Son İkisocial
Yüzyıldaki
Gelişimi,
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument
in addition
its economic,
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Göftegü
Dergisi,
18,as18-34
NADER MİRZA,
G., (1995).
Darrossaltane’in
kurumlar
vergisi Tebriz
gibi belirli
aralıklarla alınan bir
regular
basis like income
tax andTebriz,
corporate tax,
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Coğrafi veeşyanın
Tarihi,
Düzeltme:
Tebatebai
gümrüğe
geldiği anda bir
defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
SEMEDİ,
L., at(2005).
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive
the custom. Tebriz
According toŞehrinin Yeşil
G.,Sütüde, Usul
Tebriz
Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Araştırılması,
Lisans Tezi, Tebriz
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
dutiesAlanlarının
are excluded from
this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Üniversitesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Tebriz
NİKNAM LALE,
E., ve ZOGİ. F., (2005). Tarih
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Boyunca Tebriz,
Sahand Matbaacılık, Tebriz
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities
subject
to Mimarisinde
SULTANZADE,
H., (1998).
İran
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey
and continuing
operationKültürel
sequence. Araştırmalar
Tebriz
GüçlüwithTuğla,
PİRNİYA, M., (1994).
İranDiğer
Mimarisinin
Yöntem
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil
aşamaları Gümrük
ve Ticaret
assessment,
accrual
and collecting are regulated
Bürosu,
Tahran
Tanıması, Düzeltme:
Mimariyan.
G., PejuBakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
hende Yayınları,
Tahran
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law.BELEDİYESİ,
Resolution
disputes
overTebriz Şehrinin
TEBRİZ
(2002).
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Eski
ve Tarihi
Haritaları,
Furuzeş MatbaaPOUYA, S., (2012).
Tebriz
Bahçelerinin
İranbir process
süreci, diğer
vergilerde
oluşan süreçten farklı
of other
taxes. Customs
duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Tebriz
Bahçe Sanatindaki
Araştirilmasi,
öncelikle idariYerinin
aşamada çözümlenmek
zorundadır.
place.cılık,
However,
in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Yüksek Lisans
Tezi, Fen
Enstitüsü,
1
uyuşmazlıklarda
yargıBilimleri
yoluna başvurulabilmektedir.
Tebriz
Kültürel
Miras
Bürosu,
Key words:
Custom, Custom
Duties,
Custom (2011). Fen
Peyzaj Mimarliği
Dali Gümrük Vergisi, Disputes
Anahtar Anabilim
Kelimeler: Gümrük,
Bilimleri Odası, Tebriz
Gümrük Uyuşmazlıkları
POUYA, S., DEMİREL, Ö., POUYA, S., (2015).
VERJAVAND, P., (1994). İslam Temel AnsikHistorical gardens at risk of the destruction by
lopedisi, 2. Baskı, Tahran
visitors, case study of El-Goli garden (Iran),
Journal of Landscape Research. Published
VİBLER, D., (1965). İran Bahçeleri ve Köşkleri,
online: 27 Jan 2015. Talor& Francis. Volume
Çeviri: Mihendoht. M., Seba Neşr ve Kitap
40, Issue 7, October 2015, pages 875-883
Çeviri Şirketi, Tahran
119
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
EXTENDED
ABSTRACT
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
The design and construction
of gardens have long been considered an art in various parts of the world.
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
CelalaBayar
Salihli
MYO,
DıĢ regarded
Ticaret Bölümü
In Iran, the art of gardening has
longÜniversitesi
past and
has
been
as an important art throughout
its history, especially the Islamic period (Gayoomi Bidhendi, 1999). According to Greek historians,
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın
değiştirmesi
eşyanın
from the movement
of commercial
commodities
about 3000 years
ago,yerthere
were nedeniyle,
gardensbudesigned
around
most Iranian
houses,
which were called
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal gardens,
ve mali fonksiyonlarının
yanında önemli
bir
commodities’quantity
value.gradually
It is are a kindascending
of
‘perdis’. In Iranian
which usually
belonged
to the palaces,andthe
terradış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
ces are interconnected
byzamanda
steps.harcamalar
Thereüzerinden
were many
in theto gardens
theandpalace (Pouya,
türüdür. Aynı
alınan sculptures
instrument in addition
its economic,of
social
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
2012). Sampleskurumlar
of the vergisi
art ofgibi
gardening
in Iran
can
pictures
and
motifs
on earthenware
belirli aralıklarla
alınan
bir be seen
regular on
basisthe
like income
tax and
corporate
tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
vases, and the following
aregeldiği
oftenandadrawn
on mahsus
these models:
a tree
of when
life commodities
that surrounds
eşyanın gümrüğe
bir defaya
are collected
only once
subject a pool, four
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
gardens formedUsul
byKanunu
two axes
thatikinci
meet
eachgöre
other,
and
a pool
middlelaw,
ofcustom
each garden. This
(VUK)’nun
maddesine
bu
the second
item in
of the
tax procedural
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
four-modelled structure
cameusul
tovebeuygulama
used esasları
as a standard
of Iranian
gardens
and isduties
called
gümrük vergilerinin
4458
procedures
and practises
of custom
are ‘chahr bagh’
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
(lit., four gardens)
in Persian .Tabriz, Isfahan, Kazvin
and then Tehran, Shiraz, Kerman and Yazd
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with commodities
subject
to
became the cities
that mostly
developed
thesistematik
art. In these
cities,
a great
number of
gardens
were built,
işlemlerin
sırasına
göre
bir
international trade entering customs territories of
Diğer tüm vergilerde
Turkey and
continuingTabriz
with operation
some of which oluşturulmuştur.
still exist (Samadi,
2005). olduğu
Aftergibi
the capital,
Tehran,
is thesequence.
second largest city.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
The history of gardening in Tabriz goes back as far as to the times when the first construction was
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs
and Economy
Ministry
according
to
made in the city.
According
toBayar
what
hasSelin
been
written
by hazırlanan
tourists
and travellers
as well
as the avaiProgramı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
KILINÇ
tarafından
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
çözüm
customs duties
has a different
from the (Mahmoudi,
lable documents,
the city
wasdoğan
saiduyuşmazlıkların
to have been
surrounded
by gardens
andform
farmlands
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
2010). To determine
the differences
similaritieshave
between
the historic
gardens
in various parts
yapıya sahiptir.
Gümrük vergisiand
uyuşmazlıkları
to be resolved
administratively
in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
of Iran, built as Ancak
differentidariexamples
Iranian art of
gardening
andlegal
completed
according to diffeaşamada of the
çözümlenemeyen
solved
administratively,
action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
rent climates, this study is mainly aimed at examining
importance
of these
gardens for
Keythe
words:
Custom, Custom
Duties, historic
Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
the art of Iranian
gardening.
Tabriz geographically due to the altitude of 1,700 meters compared to
Gümrük
Uyuşmazlıkları
other cities in Iran has different climates.This study was carried out in order to determine the place
of historical gardens in Tabriz City within Iranian garden art. According to the travel books, there
were many gardens and green fields in Tabriz, where the streets were urrounded by trees. It was
called ‘the green zone’ by tourists. When the maps belonging to the Qajar era are examined, it can
be seen clearly that there are countless gardens inside and outside of the city. The Qajar dynasty
was founded in Iran Kovanlılar of the Beylic of Qajar, which comprised mainly Azerbaijan Turks,
and ruled between 1769 and 1925. The kingdom of Qajar promoted the development of Tehran. Till
120
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:99 K:139
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
then, there was nothing in the city except large gardens. Some gardens were constructed by Fath
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
Ali Qajar and his successors
on the foothills
of UYUġMAZLIKLARININ
the Alborz Mountains, which were followed by the
1
ĠDARĠ
AġAMADA
ÇÖZÜM
YOLLARI
construction of a summer palace.
The
Qajar dynasty
constructed
gardens
in many parts of Iran.In
the study, informationADMINISTRATIVE
was provided on historical
gardens
Tabriz cityOVER
which have not reached the
SOLUTIONS
TOofDISPUTES
present day such as ‘Saheb Abad’ Garden, ‘North’ Garden, ‘Sefa’ Gerdan, ‘Amir Kabir’ Garden,
CUSTOM DUTIES
and ‘Saheb Divan’ Garden and four historical maps
belonging to the Kaçar Period of Tabriz city
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
were used. In addition,
in the historic gardens, natural elements (water, vegetation, topography etc.),
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar
Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
Bölümü
artificial elements (main buildings
and prefabricated
buildings)
and
their interrelated structures which
formed by the merger were examined. According to the travel books, there were many gardens and
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer
değiştirmesi
nedeniyle,were
bu eşyanın
from the
of commercial
commodities
green fields in Tabriz,
where
the streets
surrounded
bymovement
trees. It
was called
‘the green zone’ by
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyalmaps
ve malibelonging
fonksiyonlarının
önemli era
bir are
commodities’quantity
is are clearly
a kind of that there are
tourists. When the
toyanında
the Qajar
examined, it and
canvalue.
be Itseen
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
countless gardens
inside
and outside
the city
.The instrument
Historical
Gardens
of Tabriz.
When the maps
türüdür.
Aynı zamanda
harcamalarofüzerinden
alınan
in addition
to its economic,
social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
belonging to thekurumlar
Qajarvergisi
era gibi
arebelirli
closely
examined,
that taxa and
few
gardens
aralıklarla
alınan bir it can
regularbe
basisseen
like income
corporate
tax, as have survived
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
from the past. Of
thegümrüğe
most important
seven
in
only
El-Goli and Fath
eşyanın
geldiği anda bir
defaya gardens
mahsus
are Tabriz,
collected only
once the
whenGarden
commoditiesof
subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Abad have survived,
which
wereikinci
selected
in göre
thebustudythebecause
constructed
Usul Kanunu
(VUK)’nun
maddesine
second itemthey
of taxwere
procedural
law, custom in accordance
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
with the fundamental
principles of the art of Iranian gardening.
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
121
TMD
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
RESİM SANATINDA SANATÇININ KİMLİĞİNİ YANSITAN BİR
TASARIM ELEMANI OLARAK ÇİZGİ1
LINE AS A DESIGN ELEMENT THAT REFLECS THE ARTIST’S
IDENTITY IN THE ART OF PAINTING
Dalila ÖZBAY
Namık Kemal Üniversitesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Resim Bölümü,
Tekirdağ / Türkiye
Öz: Bir sanat yapıtını biçimlendiren özellikler arasında
dönemin sosyal ve tarihsel boyutu, toplumun inançları ve
düşünceleri, coğrafi şartları ile birlikte sanatçının kişiliği
de önemlidir. Plastik sanatlarda, yapıtın temel unsuru olan
çizgi sanatçının kimliğini yansıtmada büyük rol üstlenir.
Günümüzdeki teknolojik gelişmeler ve yaşanan toplumsal değişmelere rağmen en önemli ifade elemanı olarak
çizgi, ilk çağlardan bu yana varlığını sürdüren bir iletişim
aracı olmuştur. Bir resmi oluşturan tasarım elemanları,
nokta, çizgi, form, biçim, doku, ışık ve renk olarak bilinmektedir. Ancak, nokta (iki çizginin kesiştiği yer olarak);
form (çizgilerin sınırlandırdıkları ve ışığın etkisi ile hacim
kazanabilen alan olarak); doku (alan içerisinde nokta ve/
veya çizgilerin toplamından elde edilen varyasyon olarak)
ve renk bir yapıtı oluşturan tasarım elemanları olsalar da
bu araştırmada sadece çizgi esas alınmıştır. Bu çalışmanın
amacı, bir tasarım elemanı olan çizginin farklı biçim, yön,
fonksiyonlara rağmen, dışavurumcu yapısını incelemek
ve çizginin karakterini oluşturan sanatçı kimliğinin resim
sanatındaki önemini vurgulamaktır.
Abstract: Among the qualities that shape an artwork are
the social and historical dimension, beliefs and thoughts
of the society, geographical condition and also important
is the artist’s identity. In plastic arts, line, as the main element of the work, plays a great role in reflecting the artist’s
identity. Despite technological advances and social changes
today, line, as an important element of expression, has been
a means of communication since antiquity. The design
elements that constitute a painting are dots, lines, forms,
styles, texture, light, colour, and others, where dot is the
intersecting point of two lines, form is the area bordered
by lines and gaining volume by the effect of light, texture
is the variation obtained by the sum of dots and/or lines
in the area, and so on. The present study focuses on line
as one of the most important design elements of a work
of art, and attempts to analyse the expressive structure
of the line as to emphasize the importance of the artist’s
identity, which generates the character of the line besides
the line’s different stylistic and directional functions as a
design element.
Anahtar Kelimeler: Çizgi, Resim Sanatı, Sanatçının Kimliği,
Dışa Vurumculuk
Key Words: Line, art of Painting, Artist’s Identity, Expressionism
Doi: 10.17365/TMD.2016716517
(1) Sorumlu Yazar: Dalila ÖZBAY, Namık Kemal Üniversitesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Resim
Bölümü, Tekirdağ / Türkiye dalilaart@hotmail.com Geliş Tarihi / Received: 14.12.2015 Kabul Tarihi/ Accepted:
28.02.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması /
Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
122
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
1. GİRİŞ
oluşur. Resimde renk ve çizgi kendi başlarına ya
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
da birlikte kullanılarak temel ifade unsurlarını
Bir sanat yapıtını tasarlamak için hangi elemanları
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
meydana
getirirler. Hangi çağa, hangi üsluba
hangi kurallara göre düzenlemek gerekir soruait olursa
olsun, resimde
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER temel unsurlar daima
sunun cevabı, çağlar boyunca sanatçıların önde
çizgi ve renge dayanır. Bazı resim üsluplarında
CUSTOM DUTIES
gelen arayışlarından biri olmuştur. Bu doğrultuda
çizgi, bazılarında da renk egemendir. Söz gelişi,
Selin
KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
çalışmalarını sürdüren sanatçılar, bilim
insanları
resmin eski çağlarında çizginin oynadığı başrol
2
Celal
Bayar gözlem
Üniversitesi ve
Sosyal
Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
ve estetikçiler uzun
süren
araştırma3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
hemen
gözeBölümü
çarpar. Buna karşılık, 19. Yüzyıl
lar sonucunda plastik sanatlarda temel tasarım
renk,
resme
olacak bir
Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Avrupa’sında
Abstract: Custom duty
is a kind
of tariffegemen
arising
ilkelerini ortayaÖzet:
koymuşlardır.
eşyanın
yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
erişmiştir.”
(Tansuğ,
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, aşamaya
subject to customs
which isder.
based
on those 1973: 11).
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Bir edebiyat eserinde
kelimelerin bir kompodış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
Resim
sanatında desen, bir yaratıcı eğilimin
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
zisyonu oluşturacak
biçimde
düzenlenmesi
gibi
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
sonucunda
ortaya çıkan ve çizgilerden oluşan
kurumlar vergisi
gibi belirli
aralıklarla alınan
bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
resmin de biçeminde
çizgilerin
armonisi,
açıkvergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan görsel
an indirect
on expenditures,
duties her zaman ve
birtariff
anlatım
biçimicustom
olarak,
gümrüğe kuralları
geldiği anda bir
defaya Bir
mahsus
are collected only once when commodities subject
koyu değerlerieşyanın
ve
rengin
vardır.
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi her
to foreign
traderesmin
arrive at the
custom. According
to
çağda
ayrılmaz
bir parçasıdır.
Bedri
Usuloluşturabilmek
Kanunu (VUK)’nun ikinci
maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
resmin tasarımını
için
kullanılan
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Rahmi
duties areEyüboğlu
excluded from
this law.“En
Therefore,
deseni
ufak bir renk kaygümrük vergilerinin
usulve
ve renktir
uygulama (Sutter,
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
temel fiziksel araçlar
çizgi, ışık
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun gısına
regulatedgirmeden
by customsyapılan
law numbered
4458. desen denilir.”
resimlere
dış ticarete
konu olanoluşturmaktadır.
eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
1865: 4). Çizgi,ileresmin
desenini
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak diyerek
created beginning
with commoditiesOna
subject
to desen resmin
tanımlamaktadır.
göre
işlemlerin
sırasına
göre sağlamakta,
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
Işık, resmin açık-orta-koyu
değerini
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi çatısı,
Turkey and
continuing with
operation sequence.
kuruluşu,
iskeletidir
(Eyüboğlu, 1986:
gümrük vergisinde
de zorunlu
aşamalar
tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
ortaya çıkan kontrastlarla
resme
farklı
bir olan
ifade
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret 296-297).
assessment, accrual
and collecting
are regulated
Desen,
çocukluktan
itibaren insanın
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir göre
kuruluşyarattığı
niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
katmaktadır. Renk
ise,
kullanımına
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük kimliğini
Customs andve
Economy
Ministry according
to
ruh
durumlarını
yansıtan
bir unsur
Programı
Yüksek
Lisans
Selin KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
etki ile resimde algılamayı
farklılaştırmaktadır.
Bir
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm olarak
customs bir
dutiesfikri,
has a different
form from bir
the imajını veya
iç dünyanın
süreci,bu
diğer
oluşan
süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
tasarımda yer alan
üçvergilerde
biçimsel
ifade
araçları
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları bir
haveduyguyu
to be resolved
administratively
the fikrin,
first
netleştirir
veinbu
duygunun
öncelikle
idari aşamada
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
(çizgi, ışık, renk),
tasarım
ilkeleriçözümlenmek
ile birlikte
bir
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen gerçekleşmesine
solved administratively, legal
action can be
taken.Bu yüzden deyardımcı
olur.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
resmi biçimlendirmektedir.
Key kişinin
words: Custom,
Custom Duties,
Custom
sen,
duygularını,
birikimlerini
ve algısını
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Bir resmi oluşturan
fiziksel unsurlardan biri yansıtan jestüel eylemlerin toplamıdır. “Desen
Gümrükbu
Uyuşmazlıkları
resmin geneline egemen olduğunda, resmin so- ile hareket arasındaki ilişkiler düşünülürse, resim
nucunu etkilemektedir. O zaman resim, ‘desen yapmanın insanlığın en eski anlatım olanakları
resmi’ veya ‘ışık resmi’dir. Rengin kullanım yön- olduğu yargısına varırız. Parmağımızla havada bir
temi de bir resmi ‘renk resmi’ olarak nitelendirir. atın dış çizgilerini göstermeye çalışsak bu henüz
Son dönem sanat tarihçilerinden Sezer Tansuğ, bir plastik sanat değildir, noksandır. Parmağın
“Resim iki boyutlu bir yüzey, yani bazen bir hareketiyle gösterilen konturun bir yüzeye işakağıt, bir duvar yüzeyi ya da bir tuval üzerinde ret edilmesiyle desen elde edilmiş olur.” (Akay,
123
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
1976: 47). Deseni oluşturan çizgi, belirli bir yöne
genişlikte devam eden çizgi, sadeliğini koruyan
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
doğru birbirini takip eden ve hareket halinde olan
çizgi, inceliğini ve kalınlığını değiştiren çizgi,
ĠDARĠ
AġAMADA
YOLLARI
noktaların birleşimidir. Hareketi
sağlayan
hız, ÇÖZÜM
aynı ton
değerini1 koruyan çizgi, açık-orta-koyu
basınç, jestüel ritim veADMINISTRATIVE
yön değişimlerine sebep
değerlerini
değiştiren
çizgi, sürekliliğini koruyan
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
olan unsurlar, çizginin karakterini oluşturmaktadır.
veya korumayan çizgi olarak ayrılmaktadır.
CUSTOM DUTIES
3
YURTSEVER
Çizginin yapısı kimi zaman aktif veya Selin
pasif,KILINÇ
kimi 2, Hatice
Sanatsal
bir desen
oluşturan çizgi, modle edilmiş
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Maliçizgidir.
Hukuk Programı
Lisans
Öğrencisi
zaman da statik veya
dinamik,
kesintisiz
veya
ModleYüksek
edilmiş
çizgi,
sürekliliği korumayan
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
kesintili, eğri veya düz, güçlü veya narindir. Yapısı
açık-koyu değerleri taşıyan çizgidir. Çizginin ince
vergisi,
gümrüğe tabi
olan ticari oluşu
Abstract:
Custom duty
is a kind
tariff arising
ne olursa olsun Özet:
çizgi,Gümrük
sanatçı
ve seyirci
arasında
aydınlık
alanı,
açıkof renk
veya hafif ve ince
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
veya değeri
üzerinden
alınan, ekonomik,
subject to anlatırken,
customs which kalın
is based
on those
görsel iletişimi miktarı
sağlarken,
aslında
sanatçının
en
maddeyi
çizgi,
gölge, koyu renk
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
önemli ifade araçlardan
ağır
dış ticaret ve biridir.
ekonomi politikası aracı olan bir vergi ve
tariff
that maddeleri
is a foreign tradegöstermektedir.
and economic policy Çizgi, espas,
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
monotonluk,
dağınıklık,
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve hareket,
fiscal functions.
Since they are not
collected on görkemlilik,
2. ÇİZGİNİN FİZİKSEL
YAPISI
ve FONKkurumlar vergisi gibi
belirli aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
boşluk,
form,
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan denge,
an indirect
tariff ondoluluk,
expenditures,
customhacim,
duties ağırlık, optik
SİYONLARI eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected only once when commodities subject
renk
uyandırabilen
bir
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi yanılsama
to foreign tradeve
arrive
at theduygusunu
custom. According
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Çizginin fiziksel
yapısında
alanındaki
kanun
kapsamı dışında
tutulmuştur.uzunluk
Bu nedenle, eleman
duties areolarak
excluded formu,
from this ton
law. değerini
Therefore, ve yöne göre
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
etkisini
değiştirebilmektedir.
enden çok dahasayılı
büyüktür.
Bu alan genişledikçe
Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
veya daraldıkça,Bölgesine
çizginin
fiziksel yapısı değişgirişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak Çizginin
created beginning
with commodities
subject tofonksiyonu ile
yarattığı
etki çizginin
sırasına
göredurumunun
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
mektedir. “Birişlemlerin
noktanın
hareket
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi ilişkili
Turkey and
with taşıdığı
operation sequence.
isecontinuing
çizginin
ifade de sanatçının
gümrük vergisinde
de zorunlu
aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
dışında çizgi, uzunluk
ve genişliği
olan
bir şekil
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret kişiliği
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
ile ilişkilidir.
Bakanlığı’na
bağlı ayrı
bir kuruluş niteliği
olan
by General Directorate of Customs as a part of
olarak da tanımlanabilir.
Ancak
uzunluğuna
oranla
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek Lisans
Öğrencisi
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksek
LisansVURUMCU
Tezinden
hükümlerine
uygun
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process
of
disputes over
genişliği çok azKanunu
olduğundan
çizgi,
tek
boyutlu
3.
ÇİZGİNİN
DIŞA
YÖNÜ ve
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
bir eleman olarak
(Doruk,
süreci, algılanmaktadır.”
diğer vergilerde oluşan süreçten
farklı bir SANATÇI
process of otherKİMLİĞİ
taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
1980: 68). Genişlik
uzunluk
olarak
bir
öncelikle veya
idari aşamada
çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
anlayışta
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen Dışa
solvedvurumcu
administratively,
legal action sanatçının
can be taken. yaşamına ve
çizgi biçimlendirilebiliyorsa,
olarak
da çizgi
1
uyuşmazlıklarda yargıton
yoluna
başvurulabilmektedir.
yaşantılarına
yönelim
konusudur.
Buna göre
Key words: Custom,
Customsöz
Duties,
Custom
koyulaşır ya da Anahtar
açılır. Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Disputes
sanatçının iç dünyasına açılan bir ‘pencere’ olarak
Gümrük Uyuşmazlıkları
Çizginin bulunduğu çevrede diğer elemanlarla
sanat eseri, sanatçının duyguları ile değişime
kurduğu ilişki, biçimsel yapısını etkilemektedir. Dış
uğramış bir dünyayı anlatmaktadır (San, 2008:
faktörler çizgiyi ince-kalın, uzun-kısa, açık-koyu
79-80).
göstermektedir. Çizginin yönü, başka çizgilerle
İsviçreli sanat tarihçisi Heinrich Wölfflin, “Sanat
oluşturduğu ritim, açık-koyu değeri veya rengi
Tarihinin Temel Kavramları” adlı kitabında, 16.
çizginin fiziksel yapısını tanımlamaktadır. Bu
yüzyılın resimlerinde belirgin bir çizgi motifinin
kriterlere çizginin sürekliliği de eklendiğinde aynı
124
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
göze çarptığını ve çizginin ifadesiyle güzelliğin
dört farklı eserin çıkması ile yaşadığı deneyimin
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
bir bütün olduğunu yazmıştır (Wölfflin, 2000:
sonucunda, nesnel görüş diye bir şeyin asla var
1
ĠDARĠ AġAMADA
YOLLARI
44). Wölfflin’e göre çizgisel ifadenin
gücü, en ÇÖZÜM
olmadığını
ve her
sanatçının renk ve şekilleri
başta, klasik desenin konturundaki
kesin ve mutlak
kendi
göre,
farklı yollarda kavradığını
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TOkişiliğine
DISPUTES
OVER
etkisinden anlaşılmaktadır. Bu etki çizgiyi, nesdile getirmiştir (Wölfflin, 2000: 11). Romanyalı
CUSTOM DUTIES
nenin güzelliklerini içinde barındıran belirticisi 2 yazar Constantin3 Zarnescu, “Brancuşi’nin Sanatının
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
haline getirir.
Kodlaması” adlı kitabında, sanatçının yapıtlarından
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
Bölümü ele alırken, bilinçaltının eseri
seçtiği
bir örneği
Sanatçı, çizgi aracılığıyla bir nesne veya bir kütadeta sanatçının imzalı plastik oto portresi haline
Özet: Gümrük
vergisi, gümrüğe
tabi psişik
olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
lenin biçimsel yapısını
aktarırken
taşıdığı
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement
of commercial commodities
getirdiğini
söylemektedir
(Zarnescu, 2007: 151).
miktarı veya
değeri üzerinden da
alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
enerjisini, düşüncesini
ve duygularını
çizginin
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
yapısına yansıtmaktadır.
Sanatçının
karakteri,
Sanat
önemli
sanatçıların
yapıtları
dış ticaret ve ekonomi
politikası aracı
olan bir vergi
tariff thattarihinde
is a foreign trade
and economic
policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
içinde bulunduğudolaylı
ruh bir
hali,
ve duyguları
incelendiğinde,
anlaşılmaktadır
vergiduyarlılığı
türü olan gümrük
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they
are not collected on ki yön, kalınkurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
çizgiye bir anlam
katmaktadır.
Sanatçının
lık,
koyuluk
fiziksel
özelliklerin
dışında
vergi
türü olmadığından,
dış ticarete ölçülü
konu olan
an indirect
tariff ongibi
expenditures,
custom
duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
ve kontrollü olması,
spontane
veyaGümrük
tutukvergileri,
hareket
çizginin
karakterinde,
onu
oluşturan
sanatçının
olmak üzere
alınmaktadır.
Vergi
to foreign trade
arrive at the custom.
According
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
etmesi çizgiye sadelik,
sertlik,
süreklilik,
jestüel
belirleyicidir.
Bu kritere göre çizgi
kanun kapsamı
dışında
tutulmuştur.kırıklık,
Bu nedenle,
duties areritmi
excluded
from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
titreşim, canlılık,sayılı
dinamizm
veya durağanlık gibi
çeşitliliği,
dinamik, spontane, durağan, titreşimli
Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
özellikler kazandırmaktadır.
Sanatçı, duygu ve
vecreated
düzensiz
çizgi gibi sıralanabilir. Bu çizgilerin
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
beginning with commodities subject to
işlemlerin hatta
sırasına
göretoplumsal
bir
sistematik
international trade
entering customs
territories of oluşturan bir
düşünceleri, tutumları,
taşıdığı
ve
çeşitliliği,
sanatçının
özgünlüğünü
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük
vergisinde
zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like allortaya
other taxes,
compalsive levels such as
kültürel değerlerin
etkisi
ile dedeçizginin
karakterini
üslup
koymaktadır.
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
oluşturmaktadır.Bakanlığı’na
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
BilimlerPsikiyatri,
Enstitüsü
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
andinsanın
Economy
Ministry
according
to
doğal
yapısı
ve çevresel
etkilerin
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan amaçlansa
uyuşmazlıkların çözüm
customs duties
has a different
form from thepozitif-negatif,
Bilinçli olarak belirli
bir
görsellik
da
birleşimi
sonucunda
pasif-agresif,
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
sanatçı çizgiyi kendi
içyapısının
ile birdepresif,
narsist,
obsesif gibi
sınıflandıryapıya sahiptir.
Gümrük etkileri
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved
administratively
in thekişilik
first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
likte oluşturduğuAncak
için çizgi,
malarını
ortaya legal
koymuştur
(Jordan, 2011: 8)
idari sanatçının
aşamada karakterini
çözümlenemeyen
solved administratively,
action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
yansıtan ekspresif bir simge haline gelmektedir.
Sanatçının
kişiliğiCustom
ile eseri
sıkı bir bağ
Key words: Custom,
Duties,arasında
Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Büyük sanatçıların
vardır. İyi bir sanat eserinde, sanatçının düşünerek,
Gümrükçizgilerinin,
Uyuşmazlıkları adeta el yazısı
gibi kendilerine has özellikler taşıdığını görühesaplayarak koymadığı bazı zengin nitelikler
rüz (Odabaşı, 2002: 37). Büyük ustalar çizgiyi
de bulunur ve bunlar eleştirmenlerin yorumları
tekdüzelikten sıyırarak ince, kalın, köşeli ya da
ile ortaya çıkarılır (San, 2008: 86-87). Öyle ise
yuvarlak olarak kendilerine özgü halde kullanırlar
her sanat eserinde dışa vurum söz konusudur.
(Tansuğ, 1973: 14). 19. yüzyılda yaşamış Alman
Bu yargıyı çizgi üzerinden birkaç örnekte analiz
ressam Ludwig Richter, üç arkadaşı ile birlikte
edebiliriz.
aynı kompozisyonu resmettikleri halde ortaya
125
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
3.1. Dinamik ve Spontane Çizgi
3.2. Durağan ve Spontane Çizgi
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi Peak
türü olmadığından,
dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Şekil 1. Bob
„Kompozisyon”
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Bob Peak “Kompozisyon”
adlı eserinde
hareketli
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük
vergilerinin
usul veve
uygulama
esasları
bir tema seçmiştir.
Çizgiyi
kararlı
spontane
bir4458 procedures and practises of custom duties are
Şekillaw2. numbered
Giacometti
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs
4458.
şekilde oluşturmuş
anlatan
ile görünmektedir.
dış ticarete konu olanZaten
eşyanınhızı
Türkiye
Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
örnekte
kalınlaşma
ya da incelme
bir konu seçmesi
ile ve çizginin
işlemlerin
sırasına spontane
göre
bir oluşu,
sistematik Bu
international
trade çizgi,
entering customs
territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
ton değeri değişmeden adeta cetvelle
desenin dinamizmini
artırmaktadır.
yertarh, olmadan,
gümrük vergisinde
de zorunluÇizginin
aşamalar olan
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret çizilmiş
assessment,gibi
accrual
and collecting areSanatçının
regulated
kullanılmıştır.
çizgilerinin
yer kopması ileBakanlığı’na
(zemin
üzerine
bağlı ayrı kalemin
bir kuruluş düzenli
niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük dikey
Customs
and Economy
Ministrysükûnet,
according denge,
to
olması
bir
yandan
kararlılık
kaymaması) kompozisyon
içerisinde
nokta
etkisi
Programı
Yüksek
Lisans
Selin
KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
doğan uyuşmazlıkların çözüm hissi
customs
duties has diğer
a different
form from
the
verirken
yandan
yükselme
duygusu
vermektedir. Adeta
yer vergisinden
yer bir bıçak
zemini yarmış
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıyaÇizgilerin
sahiptir. Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively
in the first
uyandırmaktadır.
Burada, paralel
düz çizgiler statik
gibi okunmaktadır.
tekrarından
oluşan
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari artırmaktadır.
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal actiontoplamı
can be taken.düzen içerisinde
etki
yaratırken
çizgilerin
ritim ise, konunun
heyecanını
Ancak
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
ritim
oluşturmakta
ve buDuties,
toplamın
Key words:
Custom, Custom
Custom sonucu sanatformların hacminin oluşması için sanatçı desenin
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
çının karakterini ortaya koymaktadır. Giacometti,
Gümrük
içerisinde çizgileri
üstUyuşmazlıkları
üste de getirmektedir. Bu
etki, bir yandan hacmi oluştururken, diğer yandan
alan/leke (büyük nokta) etkisi de sağlamaktadır.
Çizginin kopuk oluşu, hızlı ve spontane bir hareketi göstermektedir. Bob Peak’e has olan bu
coşkulu hareket, seyircide aksiyon ve heyecan
hissi uyandırmaktadır. Sanatçının kişiliği burada
çizginin hızından okunmaktadır.
resimlerini çizgisel bir ağ gibi oluşturma çabası
ile renk tonlarıyla ya da gölgelerle uğraşmamış,
resmin merkezinden başlayarak çizgileri geriye
doğru çekip resimde farklı anlamlar aramıştır.
Öyle çok çizgi kullanmıştır ki figür adeta tuvalin gerisine doğru itilmiştir. Bu çizgi yoğunluğu
bir yandan huzursuzluk, sinirlilik ve heyecan
126
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
duygularını gösterirken diğer yandan dinginliği
çizginin hareketinin sürekliliğini vererek obsesif
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
çağrıştırmakta, bütün insani duyguları bir arada
bir kişilik yapısını çağrıştırmaktadır.
yansıtma özelliği taşımaktadır.ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
3. 4. Kaotik Yapıda Düzensiz Çizgi
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
3. 3. Titreşimli Çizgi
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice
YURTSEVER
Düzensiz
çizgi,3
kalınken bir anda incelen ya da
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Ens. Maliyok
Hukuk
Programı
Öğrencisi
Van Gogh örneğinde
çizgi
belirli
bir Bilimler
hareket
olan,
ton Yüksek
değeriLisans
koyu
iken açılabilen çizgidir.
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
göstermektedir. Bunlar, kıvrak titreşimli ve bir
Bu örnekte kompozisyon içerisindeki çizgilerin
Gümrük paralel
vergisi, gümrüğe
tabi olan
ticari
Abstract: Custom
dutybir
is a düzen
kind of tariff
arising
düzen içerisindeÖzet:
yerleşmiş
çizgilerdir.
Çiztoplamı
kaotik
oluşturarak
kasvetli,
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
veyanoktaları
değeri üzerinden
alınan,zemin
ekonomik,
subject tohüzünlü
customs which
is basedbir
on ifade
those taşımaktadır.
ginin başlangıç miktarı
ve bitiş
arasında
üzgün,
ve agresif
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
üzerindeki yazıcının
basıncı,
kontrollü
ve düzenli
dış ticaret
ve ekonomi
politikası aracı
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
3.instrument
5. Belirli
Bir Yöne
Doğru
Aynı
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
in addition
to its economic,
social
and Düzeni Takip
bir hareket göstermektedir.
akımlarına
dolaylı bir vergi türüKıvrak
olan gümrük
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Eden
Çizgi
(Tekrarlanan
Ritmik
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis
like income
tax and corporate
tax, as Hareket)
rağmen çizgilerin
dizilişi, yine
sanatçının
vergiparalel
türü olmadığından,
dış ticarete
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
harekete yansıyan
aslında
düşüncesinde
Suyun
gibiatbir
yolato çıkıp belirli bir
olmakve
üzere
alınmaktadır.
Gümrük vergileri,var
Vergi
to foreignakışı
trade arrive
the noktadan
custom. According
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
olan düzeni hissettirmektedir.
Bu, Van
Gogh’un
iç
yönde
devam
kimi yerde
kanun kapsamı dışında
tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are
excludededen
from paralel
this law. çizgilerin,
Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
enerjisinden kaynaklanan
ve başka sanatçılardan
yoğun
kimi yerde seyrek olması, resme belirli
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
onu farklı kılanBölgesine
bir durumdur.
bir
hacim kazandırmakta, sade ancak vurucu bir
girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
internationaloluşmasını
trade entering customs
territories of Bu örnekteki
ifadenin
sağlamaktadır.
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
Eğri çizginin kendi
fonksiyonunun
dışında
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like allakışında,
other taxes, hareket
compalsive belirleyicidir.
levels such as
çizgi
Çizgilerin
ve tahsil Farklı
aşamaları sanatçıların
Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
psikolojik tarafıtahakkuk
da vardır.
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General
Directorate
of Customs
as aoluşturmakta
part of
takip
ettiği
yön
bir
sonuç
ve bu
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
desenleri bununGümrükler
kanıtıdır.
Soyut
dışa
vurumculuk
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customssanatçının
Law. Resolutionkimliğini
process of disputes
over
sonuç
belirlemektedir.
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
veya ‘action painting”
örneklerinde
elin özgür
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
jestüel hareketinin
sonucunda
oluşan
çizgiler
söz
Belirli
birresolved
yönüadministratively
takip edenin the
periyodik
döngüsel
yapıya
sahiptir. Gümrük
vergisi
uyuşmazlıkları
have to be
first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
konusudur. EğriAncak
çizginin
kromatik
hareketle
kendi içerisinde
yok
olan ya da gelişen,
idari fonksiyonu
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal action can
be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
olsa da dinamizmini korumaktadır. Bunun örneği
adeta
bir helezon
çizgilerin tekrarı
Key words:
Custom, etkisi
Custom oluşturan
Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Van Gogh’tur. Sanatçının
dramatik ruh durumu
sanatçının yeni bir form oluşturmak ve portreye
Gümrük Uyuşmazlıkları
tabloda dinamik espas olarak görülmektedir
ruhsal bir ifade kazandırmak çabasında olduğunu
(Ailincai, 2010: 133-134).
göstermektedir.
Burada sanatçının kişiliği çizginin sürekliliğinden
okunmaktadır. Aynı ölçüde, aynı mesafede tekrarlanan grup çizgileri monotonluk yaratmadan
4. SONUÇLAR
Çizgi, ince-kalın, düz-eğri, açık-koyu, küçük-büyük, kırık yapısı, karakteri, oluşturduğu ritmi ve
kompozisyon içerisindeki kurgulanışı ile sanatçının
127
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
düşünce ve duygularını bir zemin üzerine ifade
ya da durgunluk etkisi yaratmak gibi işlevleri de
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
edebilmesi için tasarımda kullanılan bir elemandır.
vardır. Çizgi, bir kompozisyonun strüktüründe
1
ĠDARĠ
AġAMADA
YOLLARI
Ancak her insanın (seyirci) algısına
göre
çizginin ÇÖZÜM
yer alırken,
bir desen
oluştururken karakteristik
taşıdığı ifade farklı olabilir.
Çizginin spontane,
bir ifade
taşır ve buOVER
sadece çizginin değerinden
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
dinamik veya monoton niteliklerde oluşması sadeğil, çizgilerin aralarında kurulan ilişkilerden
CUSTOM DUTIES
natçının kimliğine bağlıdır. Sanatçı, kendi anlayış, 2 yararlanılarak da
ortaya konulur.
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
anlatım ve üslubuna
göre oluşturduğu çizginin
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. MaliÇizgi,
Hukuk Programı
Yüksekiç
Lisans
Öğrencisiyansıttığı gibi, izsanatçının
yapısını
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
karakteri ile her yapıtını sonuçlandırmaktadır.
leyicide beğeni veya hoşnutsuzluk gibi duygu
Yukarıda farklı malzeme ve tekniklerle yapılmış
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari durumlarını
Abstract: Customuyandırmak
duty is a kind of tariff
içinarising
bilinçli olarak da
eşyanınucu,
yer değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
örneklerde (tarama
fırça, boya
ve zemin)
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, kullanılabilmektedir.
subject to customs which isKompozisyonda
based on those
kullanılan
sosyal veyine
mali fonksiyonlarının
yanındaortaya
önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
sanatçının kimliğinin
çizgisel olarak
seyircide
farklı tepki
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi çizgilerin
tariff that is avurgulayıcı
foreign trade andoluşu
economic
policy
koyduğunu görmekteyiz.
Çizginin
yapıüzerinden
ve özeltürüdür. Aynı zamanda
harcamalar
alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve uyandırmaktadır.
fiscal functions. Since they are not collected on
likleri sonsuzdurkurumlar
ancak vergisi
sanatçının
jestüel
hareketi,
gibi belirli
aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
psişik enerjisi çizginin
oluşumunu
etkilediği
eşyanın gümrüğe
geldiği anda
bir defaya için
mahsus 5.areKAYNAKLAR
collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
çizgiyi modle edilmiş,
ince,
narin,ikinci
zayıf,
tedirgin,
Usul Kanunu
(VUK)’nun
maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
C., (2010).
İntroducere
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, AİLİNCAİ,
duties are excluded
from this law.
Therefore, in Gramatica
sert, eğri, dekoratif,
kesintisiz, masif, spontane,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Limbajului Vizual, Editura Policrom, Bucureşti
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
dinamik gibi adlandırmak
mümkündür. Bunile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden
başlayıp, eşyaya
uygulanacak AKAY,
created beginning
with commodities
to Doğuş Matdan başka fonksiyona
göre
örneğin
bir
formu
B., (1976).
Resim subject
Sanatı,
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
tüm vergilerde
and continuing
sınırlandıran, dekupe
edenDiğer
kontur
çizgisi olduğu
ya dagibi Turkey
baası,
Ankarawith operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahsilçizgisi
aşamalarıgibi
Gümrük
ve net
Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
perspektif efektitahakkuk
veren veufuk
daha
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan DORUK,
by General Directorate
of Customs
as a partDizayn
of
B.,Anabilim
(1980).
Temel
Öğretim
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
Dalı Mali
Hukuk to
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
tanımlamalar daGümrükler
yapılmaktadır.
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process of disputes
over bir çalışma,
Programını
geliştirme
üzerine
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Sanatçının el hareketi
kullandığı
malzeme,
İTÜ
Mimarlık
Fakültesi
Baskı Atölyesi
süreci, diğerve
vergilerde
oluşan süreçten
farklı bir
process
of other
taxes. Customs
duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
sanatçının duygu
ve düşüncesi
birleştiğinde,
öncelikle
idari aşamadaile
çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
B.R.,
(1986).
Resme Başlarken
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen EYÜBOĞLU,
solved administratively,
legal action
can be taken.
çizgi canlılık ve kendine
özgü
özellikler
kazanarak
1
uyuşmazlıklarda
yargı
yoluna başvurulabilmektedir.
EserlerCustom
3, Bilgi
Ankara,
Key Bütün
words: Custom,
Duties,Yayınevi,
Custom
belirli bir karakterAnahtar
oluşturur.
Çizginin
karakter
Kelimeler:
Gümrük,
GümrükfarkVergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
lılığını yaratan malzeme
ve sanatçının ruh yapısı,
SAN, İ., (2008). Sanat ve Eğitim, Ütopya Yayıtasarım elemanları ve ilkelerle eserde uyum veya
nevi, Ankara, 2008
gerilim yaratmaktadır. Resim sanatında çizginin,
SUTTER, D., (1865). Esthetique Generale
bir formu sınırlandırmanın dışında, bir yapıtın
et Appliquée Contenant les Regles de la
alt yapısını oluşturmak, sanatçının dünyasını
Composition dans les Arts Plastiques, Paris,
yansıtmak, seyircide tepki uyandırmak, hareket
İmprimerie İmpériale
128
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
TANSUĞ, S., (1973). Resim Kılavuzu, Milliyet
WÖLFLLİN, H., (2000). Sanat Tarihinin Temel
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
Yayınları, İstanbul
Kavramları, Remzi Kitapevi, İstanbul
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ZARNESCU, C., (2007). Codul Operei lui
JORDAN, E. MELİSSA, (2011) Personality
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Brancuşi, Dacia, Cluj-Napoca
Traits: Theory, Testing and İnfluences, Nova
CUSTOM DUTIES
Science Publishers, İnc., New York
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
129
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
EXTENDED
ABSTRACT
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
2
3
KILINÇ
, Hatice
YURTSEVER
The main qualities that shape a workSelin
of art
include
social
and historical
circumstances, beliefs and
2
Celal Bayar
Üniversitesi Sosyal
Bilimler Ens. and
Mali Hukuk
Yüksek
Öğrencisiidentity. In plastic
thoughts of the society,
geographical
conditions
also Programı
important
is Lisans
the artist’s
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
arts, line, as the main element of the work, plays a great role in reflecting the artist’s identity. DesÖzet:advances
Gümrük vergisi,
olan ticari
is a kind of element
tariff arising of expression,
pite technological
and gümrüğe
social tabi
changes
today,Abstract:
line, Custom
as an duty
important
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
değeri üzerinden alınan,
to customs
which is based
on those
has been a means
of veya
communication
sinceekonomik,
antiquity. subject
The design
elements
that constitute
a painting
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret styles,
ve ekonomitexture,
politikası aracı
olancolour,
bir vergi and
tariff
that is a where
foreign trade
policy
are dots, lines, forms,
light,
others,
dotandiseconomic
the intersecting
point of
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
two lines, form dolaylı
is thebirarea
by vergisi,
lines gelir
andvegaining
by the
effect
of light,
vergi bordered
türü olan gümrük
fiscal volume
functions. Since
they are
not collected
on texture is the
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
variation obtained
sum of dots
and/or
theindirect
area,tariff
and
on. Thecustom
present
vergiby
türüthe
olmadığından,
dış ticarete
konulines
olan in an
on so
expenditures,
duties study focuses
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
on line as one of
theüzere
most
important
design
a work
of atart,
and attempts
olmak
alınmaktadır.
Gümrük
vergileri,elements
Vergi
to of
foreign
trade arrive
the custom.
According to to analyse the
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
expressive structure
the line
to emphasize
the importance
of thefrom
artist’s
identity,
which generates
kanun of
kapsamı
dışındaastutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded
this law.
Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
the character and
properties of the line besides the line’s
different stylistic and directional functions
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
as a design element.
The line has form and functions, its
form being given by the external space with
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
göre the
bir line
sistematik
entering customs
of thin or thick,
which it interacts,
and insırasına
this respect
displaysinternational
a large trade
typology,
as it territories
could be
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde
de zorunlu
aşamalar olan
tarh, asLike
all other taxes,
compalsive levels
such as
interrupted or continuous,
active
or passive,
as well
dynamic,
emphasized,
superficial,
etc., depentahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı
bir kuruluş states
niteliği of
olanthe artist.
by General
Directorate
of Customsof
as the
a partline
of depends also
ding of the psychological
andayrı
emotional
The
expressivity
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygun olarakis
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolutionand
process
disputes over
on the material on
which
the painting
done, as well as
on technique
theof instruments
used in the
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci,
diğer vergilerde
oluşan
süreçten farklı
bir artist
process
of other on
taxes.
Customs
duty
disputes circumstance
process of artistic
endeavour.
The
character
of the
depends
social
and
cultural
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
of artistic production,
the expression
theHowever,
artisticinindividuality,
line is among the
öncelikle but
idari concerning
aşamada çözümlenmek
zorundadır. ofplace.
the case of disputes the
not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
most important uyuşmazlıklarda
factors thatyargı
reflects
the identity of the artist, is a way to access his1or her subjective
yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
experience. TheAnahtar
line reveals
character
the artist
that transmits the psychic energy. The line,
Kelimeler:the
Gümrük,
GümrükofVergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
then, deserves to be a concern in art theory and criticism, as our study aims at arguing about by providing a theoretical approach to the line, which is interrelated with a practical approach by focusing
on various types of the line as expressed in different paintings. Among them, the spontaneous line in
Bob Peak’s work, in which the lines interact to produce the dynamic feature of the reflected image
corresponding to the dynamic essence of the artist. In Giacometti, the vertical line provides a sense
of equilibrium, tranquillity, spiritual rise. Van Gogh’s lines are vibrating to express the artist’s personality as an obsessive subject attaining rhythm as the main mode of expressivity. George Roulault
130
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
uses a chaotic line, sometimes interrupted, sometimes continuous, thick as well as hardly visible, by
UYUġMAZLIKLARININ
which revealing an artistic GÜMRÜK
personalityVERGĠSĠ
lacking the
spiritual equilibrium. Dalila Ozbay’s style consists
1
ĠDARĠ
AġAMADA
ÇÖZÜM
YOLLARI
of the use of repeated lines that
constitute
a holozoic
movement,
which
denotes a vortex that either
supresses the personality
or throws it to the
explicit apprehension
by the
viewer.
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
131
TMD
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
ARKEOLOJİK SİTLERİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ KAPSAMINDA
ALAN YÖNETİMİ’NİN ÖNEMİ: ARSLANTEPE HÖYÜĞÜ ÖRNEĞİ1
THE SIGNIFICANCE OF SITE MANAGEMENT IN THE SCOPE OF
SUSTAINABILITY OF ARCHEOLOGICAL SITES: ARSLANTEPE
MOUND EXAMPLE
Aysun TUNA
İnönü Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Malatya / Türkiye
Öz: Türkiye için yeni bir kavram olan Arkeolojik Alan
Yönetim planı; arkeolojik mirasın sınıflandırılması, özelliklerinin belirlenmesi, tanımlanması ve bunların sonucunda
bölgenin/yerelin arkeolojik envanterinin oluşturulması ile
arkeolojik alanların etkileşim sahaları ile birlikte korunması,
toplumsal faydalanma sürecinde ortaya çıkacak gereksinimleri
karşılamak üzere alana getirilecek yeni kullanımların koruma
bağlamında değerlendirilmesi ve bu kapsamda gerekli önlem
ve eylem planlarının belirleyecek idari yapılanmayı ve bu
yapının yerine getirmekle yükümlü olduğu idari faaliyetleri
içermektedir.Bu çalışmada UNESCO ‘nun dünya miras
listesine girmeye aday arkeolojik sitlerin yönetim planlarının hazırlanması gerekliliği ve UNESCO’nun Dünya
Miras Listesinde yer alan alanlar için yönetim planlaması
konusunda izlenmesi gereken yaklaşımlar irdelenmiştir.
Yapılan inceleme sonuçları UNESCO tarafından Dünya
Kültür Mirası geçici listesine alınan Malatya İli’nde yer
alan Arslantepe Höyüğü örneği üzerinde tartışılmıştır
Çalışmanın sonucunda arazi gözlemleri ve yetkililer ile
yapılan görüşmeler sonucunda yönetim planı eksikliğinden
dolayı sit alanındaki sorunlar tespit edilmiş ve bu kapsamda
öneriler geliştirilmiştir
Abstract: Archaeological site management, which is
a new concept for Turkey consists of; classification of
archeological heritage, determination and definition of
its characteristics and as a result of this, preservation of
archeological site along with their interaction fields by
the formation of the archeological inventory of the region/
locale, and evaluation of new utilizations to be brought to
the field in the context of preservation in order to meet the
necessities to occur in the social benefiting process and
in this context, the managerial structuring to determine
the required measure and activity plans, and managerial
activities. In the study, the necessity of management plan
preparation of archeological sites which are the candidates
to be included in the UNESCO’s world heritage list and
the management plan content was scrutinized. The results
of the examinations were discussed on Arslantepe Mound,
which is included in the temporary list of World Culture
of the UNESCO, located at 7km northeast of Malatya, at
Orduzü District near the west bank of the Euphrates River
(Karakaya Dam Lake), and whose history going back to
5000 B.C. to the 11th century A.D. As a result of the study,
the problems were determined at the site due to the lack
of a management plan as a result of the land observations
and meetings held with the authorities.
Anahtar Kelimeler: Arkeolojik Sit, Arkeolojik Alan Yönetimi, Arslantepe Höyüğü
Key Words: Archaeological Site, Archaeological Site
Management, Arslantepe Mound
Doi: 10.17365/TMD.2016716506
(1) Sorumlu Yazar: Aysun TUNA, İnönü Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü,
Malatya / Türkiye, aysun.tuna@inonu.edu.tr Geliş Tarihi / Received: 29.12.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 18.03.2016
Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of
Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
132
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
1. GİRİŞ
sadece defin işlemlerinin yapılabileceği, taşınmaz
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
kültür varlıklarının içeriğine zarar vermeyecek
Arkeolojik sit; 2863 sayılı Kültür ve Tabiat VarĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
şekildeYOLLARI
koruma 1kurulunun izni ile birleştirme
lıklarını Koruma Kanunu’nun 1999 tarihli ve 658
(tevhit)
ve ayırma OVER
(ifraz) yapılabileceği kararı
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
sayılı ilke kararında; “insanlığın varoluşundan
alınmıştır (Anonim, 2015a).
CUSTOM
günümüze kadar ulaşan eski uygarlıkların
yer DUTIES
3
KILINÇ2, Hatice
YURTSEVER
altında, yer üstünde ve su altındaki Selin
ürünlerini,
2. Derece
Arkeolojik
Sitler, korunması gereken,
2
Celal
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Ens. Maliancak
Hukuk Programı
Yüksek
Öğrencisikoşulları koruma
yaşadıkları devirlerin
sosyal,
ekonomik
veBilimler
kültürel
koruma
ve Lisans
kullanma
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
özelliklerini yansıtan her türlü kültür varlığının yer kurulları tarafından belirlenen, bilimsel çalışmalar
Özet:
vergisi,
gümrüğe
tabi olan ticari dışında
Abstract:aynen
Custom duty
is a kind of alanlar
tariff arisingolarak belirlenaldığı yerleşmeler
ve Gümrük
alanlar”
olarak
tanımlamıştır
korunacak
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
değeri üzerinden
alınan, ekonomik,
subject to
which is bugün
based onkullanılmakta
those
(Anonim, 2015a).
İlkeveya
kararında
arkeolojik
sitler miştir.
Bucustoms
alanlarda,
olan
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi
politikası aracı
olan bir vergi tescilsiz
tariff that is
a foreign trade
and onarımlarının
economic policy yürürlükteki
dört dereceye ayrılmıştır.
Arkeolojik
sitlerden;
yapıların
basit
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve ilke
fiscalkararı
functions.
Since they are not collected
on dışında yeni
doğrultusunda
yapılması
kurumlarSitler,
vergisi korumaya
gibi belirli aralıklarla
alınan
1.Derece Arkeolojik
yönelik
bi-bir regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan yapılaşmaya
an indirect tariff izin
on expenditures,
custom duties
verilmemiştir.
İstisnai durumlargümrüğe
geldiği
anda bir defaya
mahsus
are collected only once when commodities subject
limsel çalışmalareşyanın
dışında
aynen
korunacak
alanlar
Derece
arkeolojik
koruma
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi da
to 1.
foreign
trade arrive
at the custom.sit
According
to ve kullanma
olup, kesinlikle hiçbir
yapılaşmaya
izin maddesine
verilmediği
Usul Kanunu
(VUK)’nun ikinci
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
ilgili
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, koşullarının
duties are excluded
frommaddelerinin
this law. Therefore,geçerli olduğu
alanlar olarak tanımlanmıştır.
arkeolojik
gümrük vergilerinin 1.
usulDerece
ve uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
2015a).
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun kararı
regulatedalınmıştır
by customs(Anonim,
law numbered
4458.
sitlerde yapılacak
durumlar
sıralanmıştır.
ile zorunlu
dış ticarete konu
olan eşyanın
Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
Buna göre; resmi
ve özel
kuruluşlarca
Sitler,
koruma
işlemlerin
sırasına
göre
bir zorunlu
sistematik 3.Derece
international Arkeolojik
trade entering customs
territories
of ve kullanma
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
durumlarda yapılacak
alt yapı
çalışmaları
için
doğrultusunda
yeni such
düzenlemelere
izin
gümrük vergisinde
de zorunlu
aşamalar olan
tarh, kararları
Like all other
taxes, compalsive levels
as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
müze müdürlüğünün
varsa
görüşü
arkeolojik
alanlar
Bakanlığı’na
bağlıkazı
ayrı başkanın
bir kuruluş niteliği
olan verilebilecek
by General Directorate
of Customs
as a olarak
part of belirlenmiştir.
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
ile koruma kurulunda
konun
değerlendirileceği,
Bu
alanlarda,
geçişprocess
dönemi
yapılanma koşullaProgramı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
of
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
sınırlı mevsimlik
tarımsal faaliyetlerin dışında rının
belirlenmesi ve geçiş dönemi yapılanma
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir.
Gümrük mevcut
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved
administratively in theuyulması
first
yeni tarımsal alanların
açılmaması,
ağaçlar koşullarının
belirlenmesinde
gereken
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal
action
can
be
taken.
dışında yeni ağaçlandırma çalışmalarının yapıl- kıstaslara yer verilmiştir. Bu alanlarda
varsa onaylı
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words:
Customplan
Duties,kararları
Custom ile yerleşime
maması, taş, toprak, kum vb. alınmaması, kireç, çevre
düzeniCustom,
ve nazım
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrükkum,
Uyuşmazlıkları
taş, tuğla, mermer,
maden vb. ocakların açılmış kesimlerinde arkeolojik değerlerin korunaçılmaması, toprak, curuf, çöp, sanayi atığı ve masını gözeterek, koruma amaçlı imar planlarının
benzeri malzeme dökülmemesi, bu alanlar içinde yapılması, bu ilke kararının alınmasından önce
yer alan ören yerlerinde çevre düzenleme çalışmaları koruma amaçlı imar planı yapılmış yerlerde planın
ve bu çalışmalar kapsamında kullanılacak donatı öngördüğü koşulların geçerli olduğu, belediyesince
elemanlarının koruma kurulunun görüşü alınarak veya valilikçe inşaat izni verilmeden önce, ilgili
yapılabileceği, bu alanlar içerisinde bulunan ve müze müdürlüğü uzmanları tarafından sondaj
bugün de kullanılan umumi açık mezarlıklarda kazısı gerçekleştirilerek, sondaj sonuçlarının bu
133
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
alanlarla ilgili varsa kazı başkanının görüşleriyle
bir katkı yaratıyorsa yapıya ait eski bilgi, resim,
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
birlikte müze müdürlüğünce koruma kuruluna
gravür, fotoğraf, anı belgeleri vb. dokümanlarla
1
AġAMADA ÇÖZÜM
iletilip kurul kararı alındıktan ĠDARĠ
sonra uygulamarestitüeYOLLARI
edilebileceği
ilgili koruma kurulunca kabul
ya geçilebileceği, taşınmaz
kültür varlıklarının
edildikten
sonra restitüsyon
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER projesi düzenlenerek
içeriğine zarar vermeyecek şekilde ilgili koruma
ve kurulca onaylanarak, eski yapının yeniden ihya
CUSTOM DUTIES
kurulundan izin almak koşuluyla birleştirme 2 edilebileceği ve3 tek yapı ölçeğindeki korunması
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
(tevhit) ve ayırma
(ifraz)
yapılabileceği,
ülke
gerekli kültür varlığı niteliği taşıyan yapı ve yapı
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal
Üniversitesi
DıĢ Ticaret Bölümü
enerji üretimine getireceği katkı
veBayar
kamu
yararıSalihli MYO,
kalıntılarının
rölöve ve restorasyon projelerinin
doğrultusunda bu alanlarda koruma kurulunca
koruma kurulunca onanması koşulu ile onarılıp
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
yer değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın kullanılabileceği,
from the movement of commercial
commodities dışında kalan
uygun görülmesieşyanın
halinde
rüzgâr enerji
santralleri
yasa kapsamı
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
ve mali
fonksiyonlarının
yanında önemli
commodities’quantityise
and value.
It is are a kind ofilke kararında
yapılabileceği ilesosyal
1. ve
2. Derece
arkeolojik
sitler bir taşınmazların
yürürlükteki
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
için de geçerli olan
taşınmaz
kültür
varlıklarının
basit
türüdür.
Aynı zamanda
harcamalar
üzerinden alınan belirtilen
instrument inesaslar
addition tokapsamında
its economic, social
and onarımlarının
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
mahiyetine tesirkurumlar
etmeyecek
koruma
öngörülmüştür
(Anonim,
2015a).
vergisi şekilde
gibi belirli ilgili
aralıklarla
alınan bir yapılabileceği
regular basis like income
tax and corporate tax,
as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
kurulundan izin almak
birleştirme
(tevhit)
eşyanın koşuluyla
gümrüğe geldiği
anda bir defaya
mahsus
are collected only once when commodities subject
vecustom.
YÖNTEM
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi 2.to MATERYAL
foreign trade arrive at the
According to
ve ayırma (ifraz)Usul
yapılabileceği
ve ikinci
taşınmaz
kültür
Kanunu (VUK)’nun
maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
varlıklarının içeriğine
zarar vermeyecek şekilde
Çalışmanın
materyalini Malatya kenti sınırları
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ilgili koruma kurulundan
izin almak koşuluyla
içinde
yer alan Arslantepe Höyüğü Arkeolojik
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with commodities subject
to
birleştirme (tevhit)
ve ayırma
(ifraz)göreyapılabileceği
Sit
alanı oluşturmaktadır.
Çalışmada
izlenilen
işlemlerin
sırasına
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğer2015a).
tüm vergilerde olduğu gibi yöntem
Turkey andiki
continuing
with operation
kararları alınmıştır
(Anonim,
aşamalı
olaraksequence.
gerçekleştirilmiştir.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret Öncelikle,
assessment, accrual
and
collecting
are
regulated
UNESCO Dünya Miras Alanları
Bakanlığı’na
bağlı2863
ayrı bir
kuruluşyasanın
niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
Kentsel Arkeolojik
Sitler,
sayılı
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Liste’sinde
Customs and Economy
Ministry
according
yer
alabilme
koşulu
olan arkeolojik
Programı
Yüksek
Lisans
Selin
KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
6.maddesinde tanımlanan
korunması
gerekli
taşıntüretilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm alan
customs
duties haskavramı
a different ve
formyönetim
from the planı hazırlayönetim
maz kültür varlıklarını
içeren
ve aynı
yasa
maddesi
süreci, diğer
vergilerde
oluşan
süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
UNESCO’nun
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları ma
havesüreci
to be resolved
administrativelydanışma
in the first organlarından
gereği korunmasıöncelikle
gerekli
kentsel
idari
aşamadadokuların
çözümlenmekbirlikte
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Kültürel
Varlıkları
Koruma AraştırAncak
idari
aşamada
çözümlenemeyen Uluslararası
solved administratively,
legal action
can be taken.
bulunduğu alanlardır.
Bu alanlarla
ilgili olarak,
1
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna başvurulabilmektedir.
ma
(ICCROM)’nin
hazırlamış olduğu
KeyMerkezi
words: Custom,
Custom Duties, Custom
arkeolojik değerlerin
sağlıklı
ve kapsamlı
envanter
Anahtar
Kelimeler:
Gümrük, Gümrük
Vergisi,
Disputes
“Dünya Miras Alanları için Yönetim Rehberi”
Gümrük Uyuşmazlıkları
çalışmasının yapılmasına,
bu çalışma sonucunda
(Management Guidelines for World Heritage
hazırlanacak planlar onanmadan, parsel ölçeğinde
Site) adlı uygulama rehberi temel alınarak inceuygulamaya geçilmemesine, bu alanlarda mevcut
lenmiştir. İkinci aşamada ise, çalışmanın materyali
yıkıntı temeller üzerine, o temellerin ait olduğu
olan Dünya Miras Alanları geçici listesinde yer
eski yapı, korunması gerekli kültür varlığı niteliği
alan Arslantepe Höyüğü Arkeolojik Sit Alanı’nda
taşıyorsa, ayrıca içinde bulunduğu sitin tarihsel
arazi gözlemleri gerçekleştirilmiş ve analiz edilen
kimliğinin yeniden canlandırılmasına önemli
literatür çalışması verileri karşılaştırılarak alan
134
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
için öneriler geliştirilmiştir. Çalışmada Kültür ve
anıtlar ve sitlerin korunması, muhafaza edilmesi
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
Turizm Bakanlığı ile UNESCO’nun resmi web
ve değerlendirilmesine yönelik yöntem ve tek1
ĠDARĠ
AġAMADA
sitelerinde elde edilen veriler ile
Arslantepe
Hö- ÇÖZÜM
nikler YOLLARI
ile ilgili her
türlü araştırmayı desteklemek
yüğü kazı raporları, buADMINISTRATIVE
alanda yapılmış bilimsel
ve yönlendirmek
ICOMOS (Uluslararası
SOLUTIONS
TO DISPUTES olan
OVER
çalışmalar, uzmanlar ile yapılan görüşmelerden
Anıtlar ve Sitler Konseyi) 1965 yılında Varşova’da
CUSTOM DUTIES
elde edilen veriler kullanılmıştır.
kurulmuştur. Tarihi alanların korunmasında etkili
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
olan UNESCO’da aynı dönemde Dünya Mirası
Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3. ARAŞTIRMA2 Celal
BULGULARI
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
Bölümü
listesini
yayınlayarak
koruma kavramının uluslararası zemine oturtulmasında etkili olmuştur.
3.1. Arkeolojik Sitlerde Koruma ve Alan YöÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from theinsanlığın
movement of ortak
commercial
commodities
Bütün
mirası
olarak kabul edilen
netimi Kavramı
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
and value.
It iskültürel
are a kind ofve doğal sitleri
evrensel
değerlere
sahip
Arkeolojik sitler,dışkültürel
peyzajpolitikası
içindearacı
antropojeticaret ve ekonomi
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
dünyaya
sözandkonusu evrensel
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument intanıtmak,
addition to itstoplumda
economic, social
nik etkiler ile geçmişe
dolaylı biratıf
vergiyapan,
türü olanyenilenemeyen
gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
mirasa
sahip
çıkacak
bilinci
oluşturmak
ve çeşitli
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis
like income
tax and
corporate
tax, as
kaynaklardır. Aynı
zamanda
insanlığın
vergi türü
olmadığından,
dış ticarete ortak
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
sebeplerle
bozulan,
yok olansubject
kültürel ve doğal
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only
once when commodities
malı olarak görülen
arkeolojik
sitler,
geçmişten
olmak üzere
alınmaktadır.
Gümrük
vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
değerlerin
gerekli işbirliğini
Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second itemyaşatılması
of tax proceduraliçin
law, custom
bugüne yaşamışUsul
olan
medeniyetlerin
duygu
ve
kanun
kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
sağlamak
amacıyla UNESCO’nun 17 Ekim 21
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
düşüncelerini yansıtan
toplumun bilgi belleklerisayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Kasım
1972 tarihleri arasında Paris’te toplanan
dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
dir. Bu alanlarınile
sürdürülebilirliğinin
sağlanması
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created
beginning
with commodities subject
to
16.
Genel Konferansında
sorunun
uluslararası
işlemlerin
sırasına
göre önemli
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
ve geleceğe aktarılmasında
koruma
bir
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey
and continuing
with operation
sequence. karar verilmiş
bir
sözleşme
konusu
yapılmasına
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
unsurdur.
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
accrual1972’de
and collecting
are regulated
veassessment,
16 Kasım
Dünya
Kültürel ve Doğal
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel kavramında
Müdürlüğü tarafından,
Gümrük
Customs and Korunmasına
Economy Ministry according
to
Mirasının
Dair Sözleşme
kabul
Arkeolojik sitlerde
koruma
ilk
ciddi
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties
has a different
form from the
edilmiştir
(Anonim,
2015c).
girişim olarak tanımlanan
1931 yılında
kabul edilen
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Atina Tüzüğü’dür.
tüzüğün
ortaya
yapıyaBu
sahiptir.
Gümrük
vergisi koyduğu
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Koruma
anlayışının
ile kavrama ait
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However,
in the case of gelişmesi
disputes not being
temel ilkeler kapsamında
anıtsal
yapıların
tarihsel
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
yaklaşımlar genişlemiştir. Koruma
yaklaşımında
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
kimliklerine saygı gösterilmesi gerekliliği ve anıt
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
mekânın
Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes fiziksel özellikleri kadar sosyal ve ekoeserlerin çevresiAnahtar
ile birlikte
ele alınması düşünGümrük
Uyuşmazlıkları
nomik boyutlar ile birlikte çok yönlü ele alınması
cesini vurgulanmıştır (Anonim, 2015b) (Gökgür,
gerekliliği anlaşılmıştır. Ayrıca katılım, şeffaflık
2005:35). 1964 yılında kabul edilen Venedik
gibi konular da korumanın sürdürülebilirliği
Tüzüğü’nün birinci maddesinde büyük sanat eserkapsamında önem kazanmıştır. Bu bağlamda
leri değil ayrıca zamanla kültürel anlam kazanmış
koruma politikası olarak alan yönetimi kavramı
diğer eserleri kapsayacağı ifadesi ile korumanın
gündeme gelmektedir. Alan yönetimi kavrakapsamının genişletildiği anlaşılmaktadır. Venedik
mının ortaya çıkmasında, koruma ögesi olarak
Tüzüğünün yayınlanmasından sonra amacı, tarihi
135
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
3.1.1. UNESCO Dünya Miras Alanları için
kabul edilen kültürel mirasların kendi ortamında
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
Yönetim Rehberi
korunabilmesi, karşı karşıya kaldığı risklerin
ĠDARĠ
AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
azaltılabilmesi ve günlük yaşam
ile bütünleşerek
Çalışmanın bu bölümünde UNESCO Dünya Miras
geleceğe aktarılması ADMINISTRATIVE
konuları etkili olmuştur
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Listesi’ne aday olan ya da yer alan alanlar için
(Arkitera, 2013). Özellikle tarihsel ve arkeolojik
CUSTOM DUTIES
hazırlanması gerekli alan yönetim planı içeriği
sitler koruma yaklaşımının tek yapı ölçeğinden 2
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER3
irdelenmiştir.
bütüncül ve geniş 2kapsamlı koruma bakış açısına
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar
Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Miras
Ticaret Bölümü
Dünya
Komitesinin danışma organlarından
ulaşması alan yönetimi kavramının
gelişmesinde
biri olan Uluslararası Kültürel Varlıkları Koruma
belirleyici olmuştur.
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın Araştırması
from the movement
of commercial
commodities
Merkezi
(ICCROM)’nin
yayınlamış
miktarısürdürülebilir
veya değeri üzerinden
alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
Arkeolojik sitlerin
korunmasını
“Management
Guidelines
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir olduğu
commodities’quantity
and value. It
is are a kind of for World Heamaçlayan Arkeolojik
Alan
Yönetim
Planı,
dış ticaret ve
ekonomi
politikası aracı
olan birarvergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
Site”
(Dünya
Miras Alanları
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan ritage
instrument
in addition
to its economic,
social and için Yönetim
keolojik mirasındolaylı
sınıflandırılması,
özelliklerinin
bir vergi türü olan gümrük
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Miras
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir Rehberi)
regular basisDünya
like income
tax and Alanlarının
corporate tax, as Yönetimi için
belirlenmesi, tanımlanması
ve bunların
sonucunda
vergi türü olmadığından,
dış ticarete
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
rehber
olarak
kabul edilmektedir.
Feiden
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus temel
are collected
only once
when commodities
subject
bölgenin/yerelinolmak
arkeolojik
envanterinin
oluştuüzere alınmaktadır.
Gümrük vergileri,
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
tarafından
yılında hazırlanan
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu ve
theJokilehto
second item of
tax procedural1993
law, custom
rulması ile arkeolojik
alanların
etkileşim
kanun kapsamı
dışında
tutulmuştur.sahaları
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
rehberde
öncelikle kültürel mirasın korunarak
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
ile birlikte korunması,
toplumsal faydalanma süsayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
yeniden
işlevlendirilmesi ve böylelikle kültürel
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
recinde ortaya çıkacak
gereksinimleri karşılamak
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak mirasın
created beginning
commoditiesturizm
subject ve
to istihdam gibi
eğitim,with
araştırma,
işlemlerin yeni
sırasına
göre
birkoruma
sistematik
international trade entering customs territories of
üzere alana getirilecek
kullanımların
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi farklı
Turkeyamaçlar
and continuing
sequence. hale geldiğini
içinwith
deoperation
kullanılabilir
gümrük vergisinde de ve
zorunlu
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
bağlamında değerlendirilmesi
buaşamalar
kapsamda
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret vurgulamaktadır.
assessment, accrual and Alan
collecting
are regulated
yönetimi
için gerekli olan
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
gerekli önlem veBakanlığı’na
1 eylem planlarının belirleyecek
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük yönetim
Customs and
Economy
Ministryrehberde;
according toalanın mevcut
planın
içeriği
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
hükümlerine
uygun
olarakgetirmekle
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
idari yapılanmayıKanunu
ve
bu
yapının
yerine
türetilmiĢtir.
belirlendiği
önsöz,
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm durumunu
customs dutiesgenel
has a çerçevesinin
different form from
the
yükümlü olduğusüreci,
idaridiğer
faaliyetleri
içermektedir.
vergilerde oluşan
süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
değerlendirme
hedefler, politikayapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları alanın
have to tanımı,
be resolved
administratively in ve
the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
lar
ve administratively,
bibliyografya
Arkeolojik sitlerin
taşınmaz
kültür
Ancak içine
idarialan
aşamada
çözümlenemeyen
solved
legalbölümlerinden
action can be taken. oluşmaktadır
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
(Feilden,
“Alanın Tanımvarlıkları ile UNESCO Dünya Miras Merkezi’nin
Key words: Jokilehto,1993:18).
Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
lanması” olarak adlandırılan birinci bölümde
belirlediği DünyaGümrük
Miras
Listesi’nde yer almak için
Uyuşmazlıkları
alanının konumu, tanımı ve ayrıcalıkları ilgili
başvuran ülkelerin “alan yönetim planı” hazırlagenel bilgi, bu bilgileri destekleyici materyaller
malarını istemesi ile alan yönetimi kavramının
(haritalar, grafikler, fotoğraflar vb.) yer almaktaönemi vurgulanmaktadır.
dır. Daha sonra alan ile antropolojik, etnografik,
arkeolojik, tarihi, sanat tarihi, mimari, teknik,
bilimsel konuları içine alan kültürel bilgi ve iklim,
hidroloji, jeoloji, jeomorfoloji, sismoloji, toprak
136
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
ve insan kaynaklı tehlikeleri içine alan doğal ve
• Alanı etkileyen diğer planlar ve kanunlar yönetim
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
antropojenik analizler yer almaktadır. Ayrıca arazi
planı içinde tanımlanan “Alan Komisyonu”
1
ĠDARĠ AġAMADA
YOLLARI
kullanımı, kaynak kullanımı; mülkiyet
bilgileri, ÇÖZÜM
tarafından
dikkate
alınmalı ve tüm yönetim,
kamu yararı ve ekonomik
çıkarlar ve turizmi
gelişimOVER
veya araştırma şeması içine
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONSkoruma,
TO DISPUTES
destekleyen bilgilere yer verilmektedir.
entegre edilmelidir.
CUSTOM DUTIES
3
Selin KILINÇ
YURTSEVER
“Değerlendirme ve Hedefler” bölümünde
ise, 2, Hatice
• Genel
yönetim
planı alanın işletmesi ve ba2
Celal Bayarbelirlenmesi
Üniversitesi Sosyalve
Bilimler
Ens. Mali Hukuk
Programıgerekli
Yüksek Lisans
alanın koruma statüsünün
alanın
kımında
olanÖğrencisi
personeli ve görevlerini
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
özelliklerinin ve potansiyellerinin değerlendiriltanımlamalıdır.
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
mesi yer almaktadır.
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
the movement
of commercial
commodities
• from
Yönetim
planı
olanakları
geliştirmek için ayrı
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal
ve mali
fonksiyonlarının
yanında önemli bir
commodities’quantity
and value. It öneriler
is are a kind of
“Geniş Kapsamlı
Alan
Yönetimi
İçin Politikalar”
bir bütçe başlığında
içermelidir.
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
başlığı altında türüdür.
üçüncü
alan üzerinden
ile ilgili
Aynıbölümde
zamanda harcamalar
alınan
instrument in addition to its economic, social and
Bu
yönetim
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscalkapsamda
functions. Since
they are notrehberine
collected on göre yönetim
projelerin tanımlanması,
vearalıklarla
sınıflandırkurumlar vergisibaşlık
gibi belirli
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
planı
hazırlama
aşamaları:
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect
tariff on expenditures,
custom duties
masının yapılması,
hazırlanma
süreci
eşyanınprojelerin
gümrüğe geldiği
anda bir defaya
mahsus
are collected only once when commodities subject
üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
trade arrive at the custom. According to
yer almaktadır. olmak
BuKanunu
bölümü
iş programı
başlığı
• tothe
foreign
Alanın
tanımı
sınırların
etkileşim
Usul
(VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu
second item
of taxveprocedural
law,belirlenmesi,
custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
altında yıllık çalışma
planı, yıllık plan ile orta ve
sahalarının
(tampon
bölgelerin)
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures
and practises
of custom
duties are belirlenmesi
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
uzun dönemli planların
ilişkisi, işlerin maliyetleri
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
this law, a systematization has been
• Through
Alandaki
değerlerin saptanması
Bölgesine
girişinden
başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
ve etaplanması işlemlerin
takip etmektedir.
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
and continuingdeğerlendirilmesi
with operation sequence.
• Turkey
Kaynakların
gümrük vergisinde
de zorunlu
aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Bibliyografya kısmında
yönetim
planı
içindeki
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ekleri
ayrı biryer
kuruluş
niteliği olan
by
General Directorate
of Customstanımlanması
as a part of
bölüm ekleri, kaynak
ve
tadilat
almaktadır.
•
Hedef
ve tehditlerin
1
Bu çalıĢma, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs and Economy Ministry according to
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
doğan
uyuşmazlıkların
çözüm
duties hasaçıklanması
a different form from the
Belirtilen içeriğe
görevergisinden
yönetim
planı
hazırlama
• customs
Projelerin
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
süreci:
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
• place.
Çalışma
yıllıknotplanların
çıkarılması
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
However,programı
in the case ofve
disputes
being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
• Kültürel kaynağın
değerine
saygı
duyan, kul1
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna
başvurulabilmektedir.
• Key
Uygulama
words: Custom, Custom Duties, Custom
lanıcıların ihtiyaçlarını
dikkate
alanGümrük
ve yerel
Anahtar Kelimeler:
Gümrük,
Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
iklimsel kısıtlayıcılarla uyumlu, temel bakım
koşulları tanımlanmalıdır.
• Merkezi ve yerel yönetimin aldığı kararlar
doğrultusunda, tüm alanı etkileyen planlama
düzenlemelerinin bir taslağı hazırlanmalıdır.
• Belgeleme, rapor hazırlama ve denetleme/
gözden geçirme
• Bilgi ve verinin saklanması
• Alan tanımının revizyonu ve tekrar değerlendirilmesi
137
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
• Revize edilmiş hedef ve tehditlerin yeniden
yönetim planlama yaklaşımının önemini vurgulaGÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
gözden geçirilmesi
maktadır (Çizelge 1). Bu yaklaşım ilgi gruplarının
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
(ortakYOLLARI
ve paydaşların)
belirlenmesine dayan• Gelecekteki projelerin belirlenmesi
maktadır.
Arkeolojik
alanların yönetim planının
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
başarılı olabilmesi için, tüm ilgi gruplarının ortak
• Revize edilmiş çalışma programı ve yıllık
CUSTOM DUTIES
çalışmalarına aktif olarak
planların çıkarılması, olarak belirlenmiştir 2 paydaşların planlama
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
katılımları gerekmektedir. Paydaşların sonuç
(Feılden, Jokilehto
1993:20). (Kahraman,
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaretbenimsemedikleri
Bölümü
önerilerini
plan kararlarının
2012:38).
uygulanması mümkün olmayacaktır. Planlama
Özet:
Gümrük
vergisi, gümrüğe
tabi olan
ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
UNESCO Dünya
Miras
Listesi’ne
girmeye
aday
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın sürecinde
from the movement
of commercial
commodities
planlama
ilkeleri
ve yürürlükte olan
miktarı
veya değeri üzerinden
alınan,olarak
ekonomik,
subject to customs which is based on those
arkeolojik sit alan
yönetiminde
ilk aşama
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir yönetmelik
commodities’quantity
and value. It is are
a kind of şekilde, merve mevzuatla
uyumlu
alanın tanımlanması
vevesınırlarının
belirlenmesi
dış ticaret
ekonomi politikası
aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
ve yerel
yönetim
kurumları,
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan kezi
instrument
in addition
to its economic,
social and koruma alanı
gerekmektedir. UNESCO,
sınırların
dolaylı bir vergi
türü olan belirlenmesinin
gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
danışma
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir çalışanları,
regular basis likeuluslararası
income tax and corporate
tax, asorganları, yerel
etkin korumanınvergi
gerçekleşebilmesi
için
temel
türü olmadığından, dış
ticarete
konubir
olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
sivilonly
toplum
kuruluşları
ve diğer paydaşlar
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus halk,
are collected
once when
commodities subject
gereksinim olduğunu
ifade
etmektedir.
Arkeolojik
olmak üzere
alınmaktadır.
Gümrük
vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
arkeolojik
alanların
alan yönetimine
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu tarafından
the second item
of tax procedural
law, custom
alanın bütüncül korunması
çevresindeki
kanun kapsamıve
dışında
tutulmuştur. mevcut
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
ilişkin
kararlar öncelikle o bölgede yaşayan kigümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
ve gelecekteki kullanımların
olumsuz etkilerinin
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
şileri
ilgilendirecektir. Planlama yapılırken bölge
dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
bertaraf edilmesiile
amacı
ile etkileşim sahalarının
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak sakinlerinin
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
(tampon bölgelerin)
belirlenmesi
gerekmektedir.
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde
de zorunlu aşamalar
olan tarh, kararlardan
Like all other taxes,
levels such belirlenmesi
as
nasılcompalsive
etkileneceğinin
için
UNESCO’nun yayınladığı
“Operational
Guidelines
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlıthe
ayrı World
bir kuruluş
niteliği olan karar
by General
Directorate
of Customs
as a part of gerekmektedir.
alımında
katılımın
sağlanması
for the Implementation
of
Heritage
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine
uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution process of disputes over
Convention” (Dünya
Mirası
Konvansiyonunun
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm Arkeolojik
customs duties alan
has a different
formplanlaması
from the
yönetim
sürecinde
Uygulanmasınasüreci,
Yönelik
İşlevsel
İlkeler)
adlı bir process of other taxes. Customs duty disputes
diğer vergilerde
oluşan
süreçten farklı
ilgi gruplarını
Orbaşlı (2007);
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları katkı
have toverebilecek
be resolved administratively
in the first
çalışmanın 103-107.
Maddelerinde
tampon
öncelikle idari
aşamada çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
bölgenin gerekliliği,
tanımıyargıveyoluna
adaylık
sürecin• Alanda çalışan kişiler (kazı 1ekibi, araştırmacı
uyuşmazlıklarda
başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
de ve sonrasında
tampon
bölgeGümrük,
ile ilgili
süreci
vb.)
Anahtar
Kelimeler:
Gümrük
Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
tanımlamaktadır (Anonim 2015d). Bahsi geçen
• Araştırma, arkeoloji ve bilimsel topluluklar,
çalışmada aday gösterilen arkeolojik mirasın ve
tampon bölgesinin kesin sınırlarını gösteren bir
• Yerel, bölgesel ve ülkesel ölçekte karar meharita ile sunulmasının gerekliliği vurgulanmıştır.
kanizmaları
Yönetim rehberine ek olarak arkeolojik alan yönetim planı hazırlama sürecinde Demas (2002),
hiyerarşik yönetim anlayışından ziyade katılımcı
• Yerel halk,
• Destek verecek dernek ve vakıflar,
138
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
• Sponsorlar,
• Ziyaretçiler,
Gölü) batı kıyısı yakınındaki Orduzu Beldesinde
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
yer almaktadır (Şekil 1).
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Arslantepe Höyüğü’nün kültür dolgusu 30m.
yüksekliğindedir. M.Ö.5000 yıllarından M.S.11.
CUSTOM DUTIES
yy’a kadar yerleşim görmüştür. M.S.5-6yy’lar
• Uluslararası kurumlar (ICOMOS, UNESCO)
2
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
arasında
Roma3 köyü olarak kullanılmış ve daha
şeklinde sıralamaktadır.
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malisonra
Hukuk Programı
Lisans Öğrencisi
BizansYüksek
Nekropolü
(mezarlık) olarak yer3
CelalGelişim
Bayar Üniversitesi
3.2. Arslantepe Höyüğü Tarihsel
SüreciSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
leşimini tamamlamıştır (Frangipane, 2012:237).
Özet: Gümrük
vergisi, gümrüğe
tabi olan
ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
Arkeolojik Sit Alan
Yönetimi’nin
önemini
vureşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement
of commercial
commodities
1930’dan
bugüne
kadar yapılan
kazı çalışmaları
miktarı planı
veya değeri
üzerinden alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
gulamak ve yönetim
eksiklerinden
kaynaklı
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
and value. It yapay
is are a kind
of
sonucunda
çok katmanlı
formu
ile “höyük”
sorunları ortaya dış
koymak
ile Malatya
İl’ine
ticaret ve amacı
ekonomi politikası
aracı olan
bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
yapısında
olduğu
kabul
edilmiştir.
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition
to its
economic,
social and İsmini taştan
bağlı 1.Derece Arkeolojik
Sit olan
Alanı
olarak
dolaylı bir vergi türü
gümrük
vergisi, ilan
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
yapılmış
binyılın
başında
girişinde
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basisM.Ö.1.
like income
tax and corporate
tax, sarayın
as
edilen Arslantepe
çalışma
vergiHöyüğü
türü olmadığından,
dış alanı
ticarete olarak
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
bulunduğu
tespit
edilen
aslansubject
heykelinden aldığı
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only
once when
commodities
seçilmiştir. Arslantepe
Höyüğü
Malatya’nın
7 km.
olmak üzere
alınmaktadır.
Gümrük vergileri,
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
bilinmektedir
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of (Frangipane,
tax procedural law,2012:237).
custom
kuzeydoğusunda,
Fırat
ırmağının
kanun
kapsamı
dışında (Karakaya
tutulmuştur. BuBaraj
nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
• Eğitimciler,
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Çizelge
1.
Alan
Yönetim
Planlaması
Metodolojisi (Demas, 2002)
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göreI.Kimliklendirme
bir
sistematik veinternational
trade entering customs territories of
Tanımlama
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
toplama)
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar (Veri
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
I.1. Amaçlar
I.2. olan
Paydaşlar
I.3.of Belgeleme
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği
by General Directorate
Customs as a ve
partTanımlama
of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Planlama sürecindeki
beklentiler
Planlama
sürecine
kimler
Alan
hakkında
bilinenler
nelerdir?
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution process of disputes over
ve amaçlar nelerdir?
katılmalı? çözüm
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek
zorundadır.
place.
However, in the case of disputes not being
2.Değerlendirme
ve Analiz
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
(Envanter)
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
2.1.Kültürel Önem/Değerler
2.2.Gümrük
Fiziksel
DurumDisputes
2.3. Yönetim Kapsamı
Anahtar Kelimeler: Gümrük,
Vergisi,
Gümrük Uyuşmazlıkları
Alan neden önemlidir.
Alan fiziksel çevre analizleri
GZFT (SWOT) analizleri
139
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
3.Sonuç
GÜMRÜK VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
(Karar
Üretim)
1
ĠDARĠ AġAMADA
ÇÖZÜM
YOLLARI
3.1. Amaç ve politikaların belirlenmesi
3.2. Hedeflerin
Oluşturulması
3.3 Strateji
Geliştirilmesi
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
(Hangi amaçlarla alan korunmaktadır
(Politikaların uygulamaya dönüştürülmesi
(Hedefler
CUSTOM DUTIES
uygulamaya nasıl
ve yönetilmektedir.)
için neler yapılacaktır?)
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
konulacaktır?)
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3.4. Sentez ve Planın Hazırlanması
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
Şekil 1. Çalışma
Höyüğü)
Malatya
İçindeki
(Google
gümrükAlanının
vergisinde de(Arslantepe
zorunlu aşamalar olan
tarh,
Like all other Kenti
taxes, compalsive
levelsKonumu
such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Görüntüsü)
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluşEarth
niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
Doğu Anadolu Bölgesi’nde,
insanoğlunun 12.000
raporları
ile desteklenmektedir. Yine kazılardan
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yıl önce ilk defa tarıma
geçtiği ve koyun, keçi, sığır
elde
edilen buluntulara dayanarak M.Ö. 3900yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle
idari
aşamada
çözümlenmek
zorundadır.
place.
However,arasında
in the case ofbey-rahip
disputes not being
ve domuzu evcilleştirmeye
başladığı
bilinmekte3450
yılları
olarak tanımlanan
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
uyuşmazlıklarda
yargı
yoluna
başvurulabilmektedir.
dir. “Bereketli Hilal” olarak tanımlanan coğrafi
sosyal tabakalaşmanın varlığı1 tespit edilmiştir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar
Kelimeler:
Gümrük, buna
Gümrükbağlı
Vergisi, Bu
Disputes
bölgede ilk yerleşik
köy
toplulukları,
evrede Arslantepe yerleşimi tüm tepeye
Gümrük Uyuşmazlıkları
olarak farklı konut tipleri ve bu farklı yapılarla
toplumdaki derece düzenlemeleri görülmektedir.
Bu coğrafyada bulunan Arslantepe yerleşim yeri
de belirtilen özellikleri göstermektedir. Yerleşim
yerinin M.Ö. IV. binyılda merkezileşmeye dayanan
erken devlet sisteminin görülmeye başladığı kazı
yayılmıştır. Yerleşmenin en yüksek ve merkezi
bölümüne büyük bir kamusal yapı ile seçkinlere
ait evler inşa edilerek sosyal ve işlevsel bölgeler
arasındaki fark belirgin hale gelmiştir (Şekil 2)
(Frangipane, 2012).
140
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
Geç Kalkolitik 3-4 döneminde höyüğün tepe
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
noktasında bulunan C Tapınağı ve tapınağın için-
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
de bulunan
yan 1odalar, odaların içinde bulunan
çanak
mühür baskıları
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TOve
DISPUTES
OVER tapınağın o dönemde
merkezi yetkiye sahip olduğunu göstermektedir.
Elde edilen bulgular doğrultusunda tapınağın
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
sadece dini törenlerin gerçekleştiği bir yer değil
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
Ticaret Bölümü
aynı DıĢ
zamanda
kamusal ve ekonomik etkinliklerin
yürütüldüğü bir merkez olduğu belirtilmektedir
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement
commodities
(Frangipane
et ofal.commercial
2001:108).
CUSTOM DUTIES
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Arslantepe
Höyüğü
yüzey
alanı
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign
trade and
economic
policyM.Ö.3350 yıltürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Şekil 2.Arslantepe
Höyüğü
Kazı
Yapılarak
larında
(GeçSince
Kalkolitik
yıllarında
genişlemiş
dolaylı bir
vergi türü olan
gümrük
vergisi, gelir ve
fiscal functions.
they are not5)
collected
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Ortaya Çıkarılan
Geçolmadığından,
Kalkolitik
ve
bu alanda
yapılar
vergi türü
dış 3-4
ticareteDönekonu olan
an indirect
tariff on kamusal
expenditures, custom
dutiestopluluğu inşa
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
me Ait Tapınak,
Seçkinlerin ve Köy Evleriedilmiştir
(Şekil
Bilinen
ilk “kamusal
saray”
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade
arrive at3).
the custom.
According
to
Usul
Kanunu
(VUK)’nun
ikinci
maddesine
göre
bu
the
second
item
of
tax
procedural
law,
custom
nin Bulunduğu
Plan (Frangipane, 2012)
daduties
beyareyaexcluded
da yöneticinin
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
from this law.yaşadığı
Therefore, mekân değil,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
merkezi
kurumların farklı kamusal etkinliklerinin
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
(dinsel,
ekonomik, politik ve yönetimsel) gerçekBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade
entering
customs
territories of bilinmektedir
leştirildiği
yapı
olarak
kullanıldığı
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes,
compalsive
levels such as
(Frangipane
et al.
2001:108).
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
BilimlerSaray
Enstitüsü
Maliye
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
CustomsKompleksi;
and Economy
according
giriş,
koridor
ve alanın doğal
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties
has aolarak
differentfarklı
form from
the
eğimine
uygun
kotlarda
oluşturulan
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
teraslar
üzerinde
tapınaklar,indepolar
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be
resolved administratively
the first ve M.Ö. 3000
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
yıllarında
inşa edilen
surcangibi
yapılardan oluşAncak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal action
be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
muştur
(Şekil
4-5)Custom
(Frangipane
et al. 2001:109).
Key words:
Custom,
Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Şekil 3. Geç Kalkolitik 5 (M.Ö. 3400-3000)
Döneme Ait Yapılar Saray Kompleksi (Güneyde), Seçkinlerin Evleri (Kuzeyde) (Frangipane, 2012)
Kamusal sarayda küçük boyutlu iki tapınağın
bulunduğu ve iki tapınağa halkın girişinin kısıtlandığı kazı çalışmaları sırasında elde edilen
bulgular arasındadır. Bu durum toplumdaki
ekonomik ve politik yönetimde din ögesinin
merkezileşmediğini göstermektedir. Saray içinde
yer alan yapılardan bir diğeri de depolardır. Saray
141
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
içinde yan yana bulunan üç küçük odada tarım edildiği bilinmektedir (Şekil 6) (Frangipane et
VERGĠSĠ
ürünlerinin depolandığı veGÜMRÜK
oldukça çok
sayıdakiUYUġMAZLIKLARININ
al. 2001:115).
ĠDARĠ AġAMADA
kişiye yeniden dağıtımının yapılması
için tahsis ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Şekil 4-5. Kamusal Saray Plan ve Yapıları (Frangipane, 2013:14)
Şekil 6. Saray İçinde Yer Alan Depoların İllüstrasyonu (Frangipane, 2013:15)
Sarayda 6000 adet mühür baskısı tespit edilmiştir. nin kontrol edildiğini göstermektedir (Frangipane,
Mühür baskılarının kullanımı yazının icadından 2013:12).
önce erken yönetim sistemi ile ürünlerin hareketi-
142
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
1930 yılından bugüne kadar yapılan kazı çalışmala-
bir gücün ortaya çıktığı bilinmektedir. Yerleşim
GÜMRÜKbir
VERGĠSĠ
yerinin 5m kalınlığında taş temel üzerine yapılmış
rında elde edilen diğer buluntulardan
diğeri ise,UYUġMAZLIKLARININ
1
ĠDARĠkullanılmaya
AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
sur yapısının
inşa edilmesi bu görüşü destekler
mızrak ve kılıçlardır. Askeri aletlerin
niteliktedir
(Frangipane,
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER2013:13).
başlaması gücün şeklinin
değişmesi ve savunma
CUSTOM
ihtiyacının artması şeklinde yorumlanmaktadır.
Ars- DUTIES
M.Ö.2800 yıllarında başlayan yangın ile yerleşim
3
Selinkökenli
KILINÇ2, Hatice
lantepe çevresinde yer alan Transkafkasya
yeriniYURTSEVER
çevreleyen surun tahrip edilmesi merkezi
2
Bayar Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
halkın Fırat’a doğruCelal
hareket
ederek
bölgesel
sistem
politik sistemin bitmesine ve Mezopotamya ile var
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
üzerinde baskı oluşturması ve Arslantepe toplu olan ilişkilerin sonlandırılmasına sebep olmuştur
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
2012:238).
yapısının az tabakalı
ve coğrafi
bakımdan
eşyanın olması
yer değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın (Frangipane,
from the movement
of commercial commodities
subject to customs which is based on those
commodities’quantity and value. It is are a kind of
farklı konut tipledış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi M.Ö.2600-2500
tariff that is a foreign yılları
trade andarasında
economic policy
türüdür.hakkı
Aynı zamanda
harcamalar
üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
özerkliğini kazanma
vermesi
gibi nedenlerle
oluşanSince
yenitheyyerleşim
sistemi
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve rinden
fiscal functions.
are not collected
on görülmüştür.
kurumlar
vergisi
gibi
belirli
aralıklarla
alınan
bir
regular
basis
like
income
tax
and
corporate
tax,
as
merkezi yönetim güç kaybetmiş ve gücün kaynağı Yeni yerleşim yerinde bulunan çanak
ve çömlek
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe
defaya
mahsus
are collected only once when commodities subject
olan saray yıkılmıştır.
M.Ö. geldiği
3000anda
ve bir
2900
yılları
bulguları
Anadolu özelliği taşıyan bölgesel bir
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul
Kanunu
(VUK)’nun
ikinci
maddesine
göre
bu
the
second
of tax procedural law, custom
arasında sarayınkanun
yıkımını
takiben ve yerleşmenin kültürü
veitem
yerleşme
tarihindeki yeni dönemi kakapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
terk edilmesindengümrük
sonravergilerinin
savaşa usul
ve savunmaya
dayalı nıtlar
niteliktedir (Şekil 7) (Frangipane, 2012:238).
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
dağlarla sınırlanmış
bölge halkına
kendibir
sosyal veolması
mali fonksiyonlarının
yanında önemli
Şekil 7. Kazı Çalışmaları Sırasında Bulunan M.Ö. 2600-2500 Dönemine Belgelenen Çanak
ve Çömlekler (Frangipane, 2013:15)
M.Ö. 2000’li yıllarda Yakın Doğu’da ticari iliş- Özellikle Yukarı Fırat Nehri ticaretin güzergâhı
kilerin gelişmesi Malatya Bölgesi’ni etkilemiştir. olması ve Anadolu ile Mezopotamya arasında sınır
143
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
noktası teşkil etmesi, nehrin batı kısmında bulunan 3.3. Arslantepe Höyüğü Arkeolojik Sit Alanı
GÜMRÜK sağlamıştır.
VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Arslantepe için de ticari hareketliliği
UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alınma
ĠDARĠ
AġAMADA
ÇÖZÜM
YOLLARI1
Arslantepe yerleşimi üzerinde dönemlerde Hitit Kriterleri
İmparatorluğu’nun egemenliğine
geçen Arslantepe,
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Arslantepe Höyüğü Açık Hava Müzesi olarak MaXIV-XIII. yüzyıllarda Hitit İmparatorluğu’nun
CUSTOM DUTIES
latya Kültür ve İl Müdürlüğü denetimindedir. 2014
egemenliği altına girmiştir. Kerpeten biçimli
şehir2, Hatice YURTSEVER3
Selin KILINÇ
yılında UNESCO Dünya Miras Alanları Geçici
2
kapısı, büyük sal taşlarından
inşa edilmiş
tonozlu
Celal Bayar Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
yer
almaktadır. Arslantepe Höyüğü
Bayar Üniversitesi SalihliListesi’nde
MYO, DıĢ Ticaret
Bölümü
bir tünel gibi yapılar bu dönemeCelal
tarihlenmektedir.
Dünya Miras Listesi’ne dâhil edilebilme koşulu
Geç Hitit Krallıkları
aitgümrüğe
tabakalarda
Özet: dönemine
Gümrük vergisi,
tabi olanson
ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın olan
fromDünya
the movement
of commercial
commodities
Miras
Komitesi
tarafından belirlenen
yıllarda yenidenmiktarı
başlanan
bugün
veya kazılarda,
değeri üzerinden
alınan,Ankara
ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir olağanüstü
commodities’quantity
and value.
It is are a kind
of
evrensel
değerini
ölçen
kriterlerden
Anadolu Medeniyetleri
Müzesi’nde
sergilenen
dış ticaret ve ekonomi
politikası aracı
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan 3 kültürel
instrument inkritere
addition tosahip
its economic,
socialbelirlenmiştir.
and
olduğu
Bu
Aslanlı Kapı kalıntısı,
Kapı
ile vergisi,
bağlantılı
dolaylı bir Aslanlı
vergi türü olan
gümrük
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir kriterler:
regular basis like income tax and corporate tax, as
olan sütunlu salonlar
bu olmadığından,
yapının altında
kaleye
vergi türü
dış ticarete
konu ait
olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olduğu düşünülen
bir duvarGümrük
bulunmuştur.
olmakkerpiç
üzere alınmaktadır.
vergileri, Vergi Kriter
to foreign
tradeDünyanın
arrive at the custom.
Accordingbölgesinde
to
(ii):
bir kültür
veya
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Elde edilen buluntular
yerleşkenin
bu
dönemdeki
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, birduties
are excluded
from this law.
Therefore,
dönemde
mimarlık
veya
teknoloji, anıtsal
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
önemini ve görkemini
yansıtmaktadır
(Frangipane,
sayılı Gümrük
Kanunu’nda düzenlenmiştir.
Bu kanun sanatlar,
regulated by
customs
law numbered
kent
planlama
veya4458.
peyzaj tasarımı
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
2013:18).
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak alanlarında
created beginning
with
commodities
subject
to
önemli gelişmelere ilişkin
insani değer
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi alışverişlerine
Turkey and continuing
with operation
sequence.
tanıklık
etmesi,
Daha sonraki dönemlerde
Arslantepe
önce Melid/
gümrük vergisinde
de zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Meliddu Krallığı,
sonra Asurlular’ın
egemenliği
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş
niteliği olan Bu
by kriter
General Directorate
of Customs
as a partMiras
of
kapsamında
Dünya
Komitesi,
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
altına geçmiştir.Kanunu
Kral hükümlerine
Tarhunazi
isyanından
sonra Arslantepe’nin
uygun
olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution
process of disputes
over Doğu AnadoM.Ö.4.bin
yüzyılda
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Asur Kralı II.Sargan
geçirilip
süreci, tarafından
diğer vergilerdeele
oluşan
süreçten yıkılfarklı bir lu process
of other taxes. Customs
duty disputes kapsayan bir
ve Mezopotamya
topluluklarını
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
mıştır (Frangipane,
2013:20).
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. devlet
place. However,
in thesahip
case of olması,
disputes not bu
beingçoklu kültürler
yapısına
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
sosyal
değerlerin birbirleri1 ile alışverişinin
Arslantepe’de ilk kazılar 1930’larda Louis De- veKey
words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
laporte başkanlığında
Fransız ekip tarafından hiyerarşi, sosyal tabakalaşmaya dayalı yeni sosGümrük Uyuşmazlıkları
yapılmıştır. II.Dünya Savaşı’ndan sonra derin
sondajlar açılmış olsa da sürekli kazılar 1961’de
La Sapienza Üniversitesi’nden Alba Palmieri
başkanlığında başlatılmıştır. 1990’dan bugüne
La Sapienza Üniversitesi’nden Prof.Dr. Marcella
Frangipane başkanlığında kazı çalışmaları devam
etmektedir (Frangipane, 2013:5).
yal ve politik bir sistemi beraberinde getirdiği
ve bu güçlü ilişkilerin anıtsal mimari, yönetim
teknolojileri ve sanatsal temsil gücü (ikonografi)
gibi yeni gelişmeleri desteklediğini belirtmiştir.
Komite ayrıca, Arslantepe’nin içinde yer alan
büyük oranda kazılmış saray kompleksi ile Yukarı
Mezopotamya ve kuzey periferi içinde bugüne
144
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
kadar en iyi korunmuş en gelişmiş örneğini ser- alanda yapılan kazı çalışmaları sonucunda ortaya
GÜMRÜK
VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
gilediğini belirtmiştir (Anonim,
2015e).
çıkan 2-2.5 m. yüksekliğinde duvarlar, orijinal
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
beyaz sıva
ve duvar
resimleri ile birlikte oldukça
Kriter (iii): Yaşayan veya yok olan bir kültür geiyi korunmuş
yapısı OVER
ile eşsiz ve olağanüstü değere
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
leneğinin veya uygarlığın
istisnai, ender rastlanan
sahip olduğu kararı alınmıştır. Belirtilen özellikleri
CUSTOM DUTIES
bir temsilcisi olması,
ile Arslantepe Höyüğü içinde yer alan yapıları ile
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Bu kriter kapsamında
Dünya Miras Komitesi, insanlık tarihinin önemli bir bölümünü anlatan,
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal
Üniversitesi
Salihliinsanlık
MYO, DıĢ Ticaret
Bölümü önemli aşamalarını yerinde
gelişiminin
Arslantepe’nin Yakın Doğu’daki
ilk Bayar
devlet
toplumu
olarak bilinen Uruk Medeniyeti ile ilişkili olması belgeleyen bu anlamda dünyadaki özgün ve tek
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
yer değiştirmesi
nedeniyle, bu eşyanın alandır
from the(Anonim,
movement of commercial
2015e). commodities
özgün değerinineşyanın
bir kanıtı
olarak değerlendirmekmiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali
fonksiyonlarının
yanında önemli
tedir. Saray kompleksi
kazıları
sonucunda
eldebir commodities’quantity and value. It is are a kind of
yayınladığı
kararda
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi UNESCO’nun
tariff that is a foreign
trade and economic
policyArslantepe’nin
edilen bulgular kapsamında
sarayın
tamamının
in
türüdür. Aynı zamanda
harcamalar
üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
durumunu
ele
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve mevcut
fiscal functions.
Since theyve
are koruma
not collectedçalışmalarını
on
situ (yerinde) konumda
bulunması
kurumlar vergisi
gibi belirli seçkin
aralıklarla sınıfın
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Saray
için uzman
restoratörler
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan alınmıştır.
an indirect tariff
on kompleksi
expenditures, custom
duties
hayatını ve faaliyetlerini
detaylı
olarak
açıklaneşyanın gümrüğe
geldiği anda
bir defaya
mahsus
are collected only once when commodities subject
gerçekleştiüzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi tarafından
to foreign tradekoruma
arrive at themüdahalelerinin
custom. According to
masına olanak olmak
tanıması
ile ekonomiyi
kontrol
Usul
Kanunu (VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
buexcluded
müdahalelerden
yıl boyunca yapılan
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, rildiği,
duties are
from this law. Therefore,
eden merkezi bir
hükümetin var olması gibi antgümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
gözlemler
ve farklı iklim koşullarına dayanıklılığın
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ropolojik ve tarihsel
özellikleri bakımından insan
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
saptanması
kapsamında yapılan testler sonrasında
Bölgesine
girişinden başlayıp,
eşyayayeni
uygulanacak
created beginning with commodities subject to
toplumunda erken
gelişmeler
tarihinde
bir
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik kerpiç
international
trade entering
customskorunmasını
territories of
duvarları,
sıvaların
sağlayacak
oluşturulmuştur.
Diğer tüm
vergilerde 2015e).
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
sayfa yazabileceğini
belirtmiştir
(Anonim,
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, koruma
Like all çatı
other sistemlerinin
taxes, compalsive geliştirildiğini
levels such as
belirtmiştir.
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı önemli
ayrı bir kuruluş
niteliği olan Koruyucu
by General Directorate
of Customskonstrüksiyonu
as a part of
çatıAnabilim
sisteminin
ve uyguKriter (iv): İnsanlık
tarihinin
bir aşamasını
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
hükümlerine
uygun olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process ofyöntem
disputes over
aşamasında
izlenilen
değerlendirilmiş
veya aşamalarınıKanunu
gösteren
bir yapı
tipinin,
mimari lama
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
bu kapsamda
kurulan
veya teknolojik süreci,
bütünün
peyzajın
istisnai
birbir veprocess
diğer veya
vergilerde
oluşan süreçten
farklı
of other taxes.
Customs sistemin
duty disputesarkeolojik katyapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
zararinvermediği,
kullanılan
örneği olması, öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. manlara
place. However,
the case of disputes
not being çok katmanlı
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
panellerin saray yapısı içinde istikrarlı
bir iklim
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Bu kriter kapsamında Dünya Miras Komitesi,
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, koşulu
Disputesoluşturduğu, düşük çevresel etkiye sahip
Arslantepe saray
kompleksinin
Gümrük
Uyuşmazlıkları anıtsal yerel miolduğu, antik yapıların mimari formlarını izlediğini,
marisinin eşsiz bir değer olarak kabul edilmesinin
kullanılan ahşap paneller ile geçmişte o döneme
iki nedeni olduğunu belirtmiştir: Bunlardan ilki,
ait atmosferi yeniden oluşturduğu saptanmıştır
M.Ö.3.binyılına tarihlenen Suriye-Mezopotamya
(Anonim, 2015e) (Şekil 8-9-10).
bölgesinde iyi bilinen kamusal saraylardan en erken
örneği olması, ekonomik ve idari kontrole dayalı
laik düzende iktidar biçimlerinin erken gelişimini
ortaya koyması, diğeri ise, yaklaşık 2000m2’lik
145
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Şekil 8-9-10: Arslantepe
Höyüğü’nde Yer Alan Koruyucu
Çatı Sistemi Detayları (FrangipaÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle,
eşyanın
from
the movement of commercial commodities
ne andbuMangano,
2010:213)
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret
ve ekonomiKenti’nin
politikası aracıOrdüzü
olan bir vergi hazırlama
tariff that is aön
foreign
trade and
economic policy
Arslantepe Höyüğü
Malatya
şartını
getirmiştir.
Bu karar doğrultürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı
bir
vergi
türü
olan
gümrük
vergisi,
gelir
ve
fiscal
functions.
Since
they
are
not
collected
on listesinde yer
tusunda
Dünya Miras Alanları aday
Mahallesi sınırları
içinde yer almaktadır. Ordüzü,
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan alan
an indirect
tariff on expenditures,
custom duties
Arslantepe
Höyüğü’nün
adaylık sürecinde
06.12.2012 tarihinden
önce merkez belde konueşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
arkeolojik
alan yönetim planına sahip olması
munda iken, 6360
Dört İlde
Usulsayılı
KanunuOn
(VUK)’nun
ikinciBüyükşehir
maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gerekliliği
gündeme gelmektedir.
Belediyesi ve Yirmi
İlçe usul
Kurulması
Bazı
gümrükYedi
vergilerinin
ve uygulamaile
esasları
4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Kanun ve Kanun
Kararnamelerde
ile dışHükmünde
ticarete konu olan
eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Adaylık
sürecinde yer alan arkeolojik sit alanında
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
Değişiklik Yapılmasına
Dair
Kanun
ile
mahalle
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
yapılan
arazi gözlemleri ve yetkililer ile yapılan
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
statüsüne sahip gümrük
olmuştur.
Ordüzü
mahallesi
vergisinde
de zorunlu
aşamalar olanile
tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
görüşmeler
sonucunda arkeolojik alan yönetimi
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
ilgili olarak UNESCO
Dünya
Miras
Komitesi,
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
kaynaklığı
sorunlar
tespit edilmiştir.
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimlereksikliğinden
Enstitüsü
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerineyapılmış
uygun olarakgeleneksel
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
mahallede yer alan
kerpiçten
Bunlar:
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer
oluşan süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
konutların arkeolojik
sit vergilerde
ile bütünlük
taşıyarak
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
•
Sit alanı sınırlarının tanımlanmaması, koruma
öncelikle
idari aşamada
çözümlenmek ve
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
önemli bir peyzaj
değerine
sahip olduğunu
bu
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
zonlarının koruma statülerine
göre revize
1
yargı yoluna
başvurulabilmektedir.
nedenle yıkılmauyuşmazlıklarda
tehdidi altında
kalan
yapıların
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
edilmemesi,
Anahtar kararını
Kelimeler: almıştır.
Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
korunması gerekliliği
Gümrük Uyuşmazlıkları
• Sit alanı çevresindeki mevcut yapılaşma baskısı
4. TARTIŞMA ve SONUÇ
UNESCO, Dünya Miras Alanları listesinde yer
alan alanların sürdürülebilir korunmasının nite-
karşısında tampon alanlarının oluşturulmaması
• Ziyaretçiler için kontrollü erişimin sağlanamaması,
likli bir yönetim anlayışı ile sağlanabileceğini
belirmektedir. Bu kapsamda UNESCO, aday
• Ziyaretçi karşılama ve bilgilendirme birimle-
listede yer alan alanlar için alan yönetim planı
146
rinin bulunamaması,
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
• Ziyaretçiler için hizmet ve servis birimlerinin
- Alanın tanımlanması, mevcut durumun değer-
GÜMRÜK
VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
lendirilmesi için arazi etüt analiz çalışmaları
yer almaması (yeme-içme,
WC vb.)
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
• Sit alanında düzenli bakım ekibinin bulunmaması,
- Değerlendirme, koruma ve yönetim politikalarının belirlenmesi,
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
- Uygulama, izleme ve gözden geçirme etapları
olmak üzere yönetim planı hazırlama süreci
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
• Yapısal çözümlemelerin eksik
olması
(yeterli
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,başlatılmalıdır.
DıĢ Ticaret Bölümü
otopark alanının bulunmamaktadır)
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: tanımlanması,
Custom duty is a kind mevcut
of tariff arising
Alanın
durumun değereşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
değeri üzerinden
alınan,
ekonomik,
subject
to
customs
which
is
based
on
those
• Sit alanınınmiktarı
maliveya
açıdan
kendini
finanse
lendirilmesi için yapılacak arazi etüt çalışmaları
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
tariff that is a alanın
foreign trade
and economicsit
policy
edememesi, dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi evresinde
konumu,
alanı derecelentürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions.mülkiyet
Since they are
not collectedtaşıma
on
dirmeleri,
durumu,
kapasitesi
kurumlar
gibi belirlikopuk
aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
• Sit alanının müze
ile vergisi
bağlantısının
olması,
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect
tariff on expenditures,
custom dutiesderecelendirme
gibi
parametrelerin
belirlenmesi,
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
problemi
belirlenmemiş
etkileşim
alanları
olmak üzere alınmaktadır.
Gümrük
vergileri,faVergi
to foreign tradeve
arrive
at the custom. According
to
• Ulusal ve uluslararası
düzeyde
tanıtım
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
(tampon
bölge)from
gibithisaraştırma
alanının mevcut
dışında
tutulmuştur.
nedenle,
duties are excluded
law. Therefore,
aliyetlerinin kanun
eksikkapsamı
olması
(resmi
webBusitesi
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sorunlarına
çözümlaw
olurken
aynı
zamanda höyük
sayılı Gümrük
Kanunu’nda
düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs
numbered
4458.
bulunmamaktadır)
şeklinde
tanımlanmaktadır.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
territoryumundaki
mevcut vesubject
potansiyel
yapılaşma
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities
to
işlemlerin
göre danışma
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
UNESCO Dünya
Miras sırasına
Komitesi
orbaskısına
karşı önlem
niteliği
taşıyacaktır.
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing
with operation
sequence.
gümrük
vergisinde
de
zorunlu
aşamalar
olan
tarh,
Like
all
other
taxes,
compalsive
levels
such
as
ganlarının (ICCROM ve ICOMOS) hazırlamış
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Değerlendirme,
politikaları
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir
kuruluş niteliği
by General Directorate koruma
of Customs ve
as ayönetim
part of
olduğu ve çalışma
kapsamında
incelenen
alanolan
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
başlığı
altında
Arslantepe
Höyüğü Arkeolojik
Programı
Yüksek Lisans
Öğrencisi
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process
disputes over
yönetimine ilişkin
esaslar
veuygun
çalışma
alanında
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Sit
Alanının tarihsel karakterini güçlendirmek
süreci, diğer
vergilerde oluşanArslantepe
süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
belirlenen sorunlar
sentezlenerek
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have gerekli
to be resolved
administratively
in the first
için
koruma
ve bakım
uygulamalarına
öncelikle Sit
idari Alanı
aşamada çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Höyüğü Arkeolojik
yönetim
planı
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal
action
can
be
taken.
(restorasyon, rekonstrüksiyon1vb.) yönelik çauyuşmazlıklarda
yargı yoluna
başvurulabilmektedir.
hedef ve amaçları
belirlenmiştir.
Bu
kapsamda;
Key words:gerçekleştirilmelidir.
Custom, Custom Duties, Custom
lışmalar
Bu başlık altında
Anahtar Arkeolojik
Kelimeler: Gümrük,
Gümrük Vergisi,
Disputes
Arslantepe Höyüğü
Sit
Alanı’nın
Gümrük Uyuşmazlıkları
etkili ve sürdürülebilir koruma sağlanabilmesi
doğal ve kültürel varlıklarının korunarak yeniden
kapsamında yerel halkın içinde olduğu yönetim
işlevlendirilmesi öncelikli hedef olmak üzere,
politkaları, tarihi alanının erişilebilirliği ve algısit alanının sahip olduğu rekreasyon, turizm
lanabilirliğini arttırmak amacı ile ulaşım-dolaşım
potansiyellerinin geliştirilmesi için idari ve mali
hattının tanımlanması ve kültürel varlıklar ile
sürekliliğinin sağlanması ve etkili bir sit alanı
ilişkinin kurulması için güzergâh noktalarının
sunum biçimin oluşturulması amaçlanmalıdır.
tanımlanması kapsamında fiziksel erişim poliBunun için öncelikle,
tikaları, ziyaretçiler için konaklama, servis ve
• Sit alanında güvenlik önlemlerinin kısıtlı
Selinolması,
KILINÇ2,
Hatice YURTSEVER3
147
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
hizmet birimlerinin tanımlanması kapsamında
“ANONİM” (2015e). http://whc.unesco.org/en/
GÜMRÜK
VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
tentativelists/5908/ 10.11.2015
ziyaretçi yönetim politikalarının
oluşturulması
ĠDARĠ
AġAMADA
ÇÖZÜM
YOLLARI1
gerekmektedir.
DEMAS, M., (2002). Planning for Conservation
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Yönetim planının son bölümü olan uygulama,
and Management of Archaeological Sites:
izleme ve gözden geçirme aşamasında arkeolojik
A Value-Based Approach”, Management
alan yönetim planının başarı ile uygulanması amacı
Planning for Archaeological Sites, 19-22 May
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
ile kısa-orta ve
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
Proceedings
ofthe Corinth
uzun vadeli 3eylem
planlarının
Celal Bayar
Üniversitesi Salihli MYO, 2000
DıĢ Ticaret
Bölümü
Workshop
oluşturulması ve alan yönetiminden sorumlu
Edited by Gaetano Palumboand Jeanne Marie
dokumanlar/somutkulturelmiras/somut_kul-
from 3000bc Arslantepe, Malatya(turkey), Pa-
turel_miras.pdf. 09.10.2015.
leorient vol.272, CNRS EDITIONS p.105-139
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın
yer değiştirmesi nedeniyle,
bu eşyanın
fromTeutonico,
the movement of
commercial
The
Gettycommodities
Conservation Institute,
kurumlar arasında
koordinasyonun
sağlanması,
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve
mali fonksiyonlarının yanında
önemli bir
commodities’quantity
and value.
It is are a kind of
Los Angeles,
27-54
görev tanımlarının,
sorumlulukların
net olarak
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
belirlenmesi gerekmektedir.
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve GÖKGÜR,
fiscal functions. P.,
Since(2005).
they are not
collected on 2003’e Atina
1933’DEN
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
tariff on expenditures,
customCIAM’dan
duties
Kartasındaki
Değişimler,
CEU’ya,
KAYNAKÇA vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan an indirect
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign
trade arrive
at the custom.
According toŞehir Plancıları
Planlama
Dergisi,
TMMOB
Usul
Kanunu (VUK)’nun
maddesineBugöre bu
the second item of tax procedural law, custom
“Alan Yönetimi,
Planları
Gerçekikinci
Hayatla
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
dutiesOdası
are excluded
from thisss:
law.
Therefore,
Yayınları,
35-41
gümrükArttırır”,
vergilerinin usulArkitera
ve uygulamaDergisi
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
luşma Şansını
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük FEILDEN,
Through this law,
a systematization has
JOKILEHTO
M.,been
(1993) Manage(23.09.2013)
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international
trade entering customs
territoriesCultural
of
ment Guidelines
for World
Heritage
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
“ANONİM” (2015a)
http://teftis.kulturturizm.gov.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like Sites,
all otherICCROM,
taxes, compalsive
levels such
as
Rome
p:122
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
tr/TR,14329/658-nolu-ilke-karari-arkeolojikBakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
FRANGIPANE
M,
DIofTezinden
NOCERA,
G.M, HAsitler-koruma-ve-kullan-.html,
12.11.2015
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs
duties
has
a
different
form
from
the
UPTMANN, A., MORBIDELLİ, P., PALsüreci, diğer www.ceu.ectp.org
vergilerde oluşan süreçten farklı
bir
process of other taxes. Customs duty disputes
“ANONİM” (2015b)
La
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have MIERI,
to be resolvedA.,
administratively
in the first
SADORI,L.,SCHULTZ,
M.,
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
nouvelle Charte
d’Athénes
2003
11.11.2015
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
SCHMIDT,SCHULTZ, 1T., (2001). New
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
“ANONİM” (2015c).
http://www.unesco.org.tr/
symbols of a new power in a “royal” tomb
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
“ANONİM” (2015d). UNESCO World He-
FRANGIPANE M., MANGANO., D., (2010).
ritage Centre, Operational Guidelines for
The exibitıon of a mud-brick monumental
the Implementation of the World Heritage
complex in a stratified mound: the case of
Convention, (2008).http://whc.unesco.org/
4th millennıum Arslantepe (Malatya), tüba-
archive/opguide08-en.pdf, 12.11.2015
ked 8 p: 201-214
148
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
FRANGIPANE, M., (2012). The Collapse Of KAHRAMAN, T., (2012). Sit Alanlarının Yönetimi
GÜMRÜK VERGĠSĠ
The 4th Mıllennıum Centralised
System AtUYUġMAZLIKLARININ
ve Alan Yönetim Planlarının Değerlendiril1
ĠDARĠ AġAMADA
YOLLARI
Arslantepe and the Far-Reaching
Changes In ÇÖZÜM
mesi
Kapsamında
Tarihi Yarımada Örneği,
3rd Millennıum Socıetıes,
Origini XXXIV,
Tezi,OVER
T.C. Kültür ve Turizm BaADMINISTRATIVE
SOLUTIONS Uzmanlık
TO DISPUTES
P:237-260
kanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel
CUSTOM DUTIES
Müdürlüğü, İstanbul
Selin KILINÇ
FRANGIPANE, M., (2013). Arslantepe
Gücün2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal
Bayar Üniversitesi En
Sosyal
Bilimler
Ens. Mali
Hukuk Programı
LisansGuidelines
Öğrencisi
Kökeni Malatya
Anadolu’nun
Eski
Şehir
ORBASLI,
A.,Yüksek
(2007).
for Preparing
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Devleti, T.C.Kültür ve Turizm Bakanlığı
Management Plans for Prehistoric Sites,
Özet: Gümrük
vergisi, Müdürlüğü,
gümrüğe tabi olan
ticari
Abstract:
Custom duty is Prehistoric
a kind of tariff arising
Malatya Kültür
ve Turizm
s.26
Mediterranean
Heritage, Training,
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject
to customsAnd
whichManagement
is based on those
Education
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
149
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
EXTENDED ABSTRACT
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM
DUTIES
Site management, which is a new concept
for Turkey,
stands out as an operational planning tool in
2
3
Selin between
KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
matters such as enabling communication
the actors,
resource
allocation, and determination
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Bilimlerthe
Ens.development
Mali Hukuk Programı
Yüksek Lisans Öğrencisi
of urban development
strategies.
It Sosyal
required
of sustainable
preservation policies in
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
the scope of diminishing threats brought by rapid structuring in cities. Site management phenomenon
Özet: Gümrük as
vergisi,
gümrüğe tabi preservation
olan ticari
Abstract:
is a kind of tarifftoarising
in this scope is expressed
a sustainable
policyCustom
thatduty
is developed
diminish destruceşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri
ekonomik,
subject to customs
which is Reaching
based on thoseof preservation
tive effects of urbanization
on üzerinden
natural,alınan,
cultural
and historical
landscaping.
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
approach from adışsingle
scale
toolan
a totalitarian
and
scope
perspective has
ticaret vestructure
ekonomi politikası
aracı
bir vergi
tariff
thatwide
is a foreign
trade preservation
and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
been a determinant
of site
concept
in historical
and arcdolaylıin
bir the
vergidevelopment
türü olan gümrük vergisi,
gelirmanagement
ve
fiscal functions.
Since especially
they are not collected
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
heological landscaping.
As distinctdışfrom
hierarchical
planning
theduties
archeological site
vergi türü olmadığından,
ticaretethe
konu
olan
an indirect
tariff onapproach
expenditures, in
custom
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
management, strategic
aiming
culture
ofAccording
local-special-civil
iniolmak üzereplanning
alınmaktadır.approach,
Gümrük vergileri,
Vergi thetocollaboration
foreign trade arrive at
the custom.
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
tiatives has beenkanun
regarded
the most
effective
model.duties
Archeological
SitethisManagement
kapsamı as
dışında
tutulmuştur.
Bu nedenle,
are excluded from
law. Therefore, Plan consists
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
of; classificationsayılı
of Gümrük
archeological
heritage, determination
and definition of its characteristics and as a
Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile
dış
ticarete
konu
olan
eşyanın
Türkiye
Gümrük
Through
this law,
a systematization
result of this, preservation
of archeological site along created
with beginning
their
interaction
siteshasbybeen
the formation of
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
bir
sistematikand evaluation
international tradeofentering
territories to
of be brought to
the archeological
inventory
of thegöreregion/locale,
new customs
utilizations
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde
de zorunlu aşamalar
olanto
tarh,
other taxes, compalsive
suchsocial
as
the site in the context
of preservation
in order
meet Like
the allnecessities
to occurlevels
in the
benefiting
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlıthe
ayrımanagerial
bir kuruluş niteliği
olan
by
Directorate
Customs as measure
a part of
process and in this
context,
structuring
toGeneral
determine
theofrequired
and activity
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine
uygunthat
olarakthis
yürütülmektedir.
Law. Resolution
process
of disputes
over and Jokilehto
plans, and managerial
activities
structure isCustoms
obligated
to carry
out.
Feilden
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
listed the Archological
Management
process
in their
titled Management
süreci, diğerSite
vergilerde
oluşan süreçtenplan
farklıpreparatory
bir
process of
other taxes.
Customsbook
duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Guidelines for World
Heritage
Sites
as carrying
out
preliminary
study
innotthe
Field, definition
öncelikle Cultural
idari aşamada
çözümlenmek
zorundadır.
place.
However,
in the case of
disputes
being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
of the field and determining
itsyoluna
borders,
determination of values, examination of values,
formation of
1
uyuşmazlıklarda yargı
başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
purposes, determination
of environmental
definition of projects, preparation of a study
Anahtar Kelimeler:
Gümrük, Gümrükconstraints,
Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
program and annual plan, application of the study, evaluation of acquired data (record, report, etc.),
data and information collection, definition or revision and re-evaluation of preservation field, revision of the determined purposes and re-evaluation of constraints, definition of the acquired projects,
reviewing the study program and preparation of the next annual plan. ICOMOS’s “Preservation and
Management Code” makes up the general frame of the management plans that need to be formed
to enable the preservation and sustainability of archeological landscaping with a strategic participant
planning approach. Detailed preservation and site management principles and the management plan
150
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:100 K:156
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
that needs to be prepared in the process of acceptance of archeological site as a world heritage is
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
included in the Operational
Guidelines
for the UYUġMAZLIKLARININ
Implementation of the World Heritage Convention
1
AġAMADA
YOLLARI
prepared by the UNESCO andĠDARĠ
revised
in 2011. InÇÖZÜM
the guide,
made of
23 articles, it is indicated that
revealing the national ADMINISTRATIVE
and international significance
of site
defined
SOLUTIONS
TOanalyses
DISPUTES
OVERfundamentally is necessary. In the present study, the necessity of management plan preparation of archeological landscaping
CUSTOM DUTIES
which are the candidates to be included in the UNESCO’s
world heritage list and the management
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
plan content was 2scrutinized. The results of the examinations were discussed on Arslantepe Mound,
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar
Salihli
MYO, DıĢ
Bölümü
which is included in the temporary
listÜniversitesi
of World
Culture
ofTicaret
the UNESCO,
located at 7km northeast
of Malatya, at Orduzü District near the west bank of the Euphrates River (Karakaya Dam Lake),
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
th the movement of commercial commodities
eşyanın
yer değiştirmesi
bu eşyanın
and whose history
going
back to nedeniyle,
5000 B.C.
to the 11from
century A.D. There is no archeological site
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyalnecessary
ve mali fonksiyonlarının
yanında önemli
bir
commodities’quantity
It is are world
a kind of heritage. As a
management plan
for registering
the archeological
site asandanvalue.
official
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
result of the study,
the
problems
were üzerinden
determined
the siteindue
to tothe
lack ofsocial
a management
plan
türüdür.
Aynı
zamanda harcamalar
alınan at instrument
addition
its economic,
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
as a result of thekurumlar
land vergisi
observations
and meetings
withbasis
thelikeauthorities.
gibi belirli aralıklarla
alınan bir held
regular
income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
151
TMD
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
DÜZCE HUZUREVİ MÜDÜRLÜĞÜ ÇEVRE DÜZENLEME PROJESİ VE
TASARIM SÜRECİ1
LANDSCAPE PROJECT AND DESIGN PROCESS OF DUZCE NURSING
HOME MANAGEMENT
Elif KUTAY KARAÇOR1, Sinem ÖZDEDE2
1
Düzce Üniversitesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Düzece / Türkiye
Düzce Üniversitesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Düzce / Türkiye
2
Öz: Türkiye nüfusunun hızla yaşlanıyor olması
gelecekte yaşlı nüfusun ihtiyaçlarının da artacağını
göstermektedir. Özellikle kentsel alanda yaşlı bakım
hizmetlerinin sağlanacağı huzurevleri ve huzurevlerinin
dış mekanları yaşlıların yaşam kalitesini yükseltmek
açısından oldukça önem taşımaktadır. Bu kapsamda,
özellikle peyzaj mimarları dış mekan tasarımına
yönelik öneri geliştirirken yaşlıların fiziksel, zihinsel
ve sosyal ihtiyaçları ile bireysel farklılıklarını da
dikkate almaları gerekmektedir. Bu çalışmada Düzce
Valiliği Huzurevi Müdürlüğü’nün çevre düzenleme
projesinin tasarım kriterleri ve süreci hakkında bilgi
verilmiş ve daha sonra yapılacak projeler için yol
göstermek hedeflenmiştir. Huzurevi çevre düzenleme
projesi için geliştirilen başlıca kullanımlar arasında;
otopark, süs havuzu, teras, çok amaçlı sert zemin, çok
amaçlı çim alan, sebze tarhları ve sebze tarhları için
bir depo bulunmaktadır. Araştırma yöntemi olarak
tanımlayıcı örnek alan çalışmasına başvurulmuş ve
sonuç olarak projenin kısıtları belirtilmiş ve çeşitli
öneriler geliştirilmiştir.
Abstract: Rapid aging of Turkey’s population demonstrate the needs of the elderly population will increase
in the future. Nursing homes and their environments
where provide nursing services especially in urban
areas are important in terms of increased life quality
of the elderly. In this scope, especially landscape
architects should consider both physical, mental and
social needs and individual differences of the elderly
when design for outdoor spaces. In this study, detail
information has been given about design criteria and
process of landscape project of Duzce Governorship
Nursing Home Management, therefore contributing to
further projects is aimed. Mainly usages for landscape
project of nursing home are; car parking area, pond,
wooden deck, hardspaces, lawn, vegetable beds and
garden storage. Descriptive case study was applied
as a research method, consequently constraints of
the project were specified and various suggestions
were developed.
Key Words: Nursing Home, Duzce, Landscape
Project, Elderly
Anahtar Kelimeler: Huzurevi, Düzce, Peyzaj Projesi,
Yaşlılık
Doi: 10.17365/TMD.2016716509
(1) Sorumlu Yazar: Elif Kutay KARAÇOR, Düzce Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Düzce / Türkiye elif_kutay@
hotmail.com Geliş Tarihi / Received: 29.12.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 11.03.2016 Makalenin Türü: Type
ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik
Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
152
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:102 K:153
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
1. GİRİŞ
dış mekanları bilmek çeşitlilik göstermektedir ve
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
bu bilgi çevresel engeller ile kamusal mekanın
Yaşlılık, doğumla birlikte başlayan evrensel ve
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI1 mekanın tasarım ilke ve sükullanılabilirliğini,
normal bir süreç olup (Carstens, 1993), fiziksel,
reçlerini
kapsamaktadır
(Bengtsson ve Carlsson,
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
zihinsel ve psikolojik değişimlere neden olmaktadır.
2006). Özellikle yaşlı bakım evleri ve huzurevlerinin
Bu değişimler, yaşlı insanların çevrelerineCUSTOM
erişim DUTIES
dış mekanlarının tasarımı ve Alzheimer hastalığı
Selin
KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
ve çeşitli eşyaları kullanma yeteneklerini
etkileyen
arasındaki ilişkiyi sorgulayan ve hortikültürün bir
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
duyma, görme, hareket
etme
3 ve hafızada tutma
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
Ticaretolarak
Bölümü nasıl kullanılması gerektiğini
tedaviDıĢaracı
gibi yeteneklerinde çeşitli boyutlardaki kayıpları
çeşitli
bulunmaktadır
(BeckÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari sorgulayan
Abstract: Custom
duty çalışmalar
is a kind of tariff
arising
içermektedir (Burton
Özellikle
eşyanın ve
yerMitchell,
değiştirmesi2006).
nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
1997;
Hernandez,
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, with
subjectveto Gilster,
customs which
is Zeisel,
based on 2007;
those
gelişmiş ülkelerdeki
nüfusun
önemli
bir
kısmının
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
2007;
Rappe ve Topo, 2007). Daha önce yapılan
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
yaşlılardan oluşması,
yaşlı
bakım
hizmetleri
ve
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
çalışmalara
göre iyi tasarlanmış dış mekanlar,
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
bakım evleri konusunda
sosyal hizmetlere verilen
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
insanlar
tarafından daha çok ve daha uzun süre
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
önemi artırmıştır.
Türkiye
İstatistik
Kurumu
deeşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus ziyaret
are collected
only once whenBu
commodities
edilmektedir.
durum,subject
yaşlı insanların dış
olmak üzere alınmaktadır.
Gümrük
vergileri,
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
mografik indikatörlerine
ait
güncel
verilere
göre
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu mekan
the second
item
of
tax
procedural
law,
custom
kullanımında da geçerli olup (Bengtsson
kanun kapsamı olan
dışında
tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
Türkiye hızla yaşlanmakta
ülkeler
arasındadır
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 ve
procedures
and practises
custom duties
are
Carlsson,
2006),of çeşitli
tasarım
kriterlerinin
Gümrük
Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Buyaş
kanun
regulated by customs law numbered 4458.
(TUİK, 2013). sayılı
Buna
göre
2012
yılında
65
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük sağlanmasını
Through this law,gerektirmektedir.
a systematization has been
Konfor, güvenlik,
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyayanüfusun
uygulanacak
created beginning with commodities subject to
ve üzeri nüfus 5.7
milyon
olup
toplam
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik kolay
international
tradeve
entering
customs territories
of yaşlıların dış
erişim
aktivitelerin
varlığı
Diğeryılında
tüm vergilerde
olduğu
%7.5’unu temsiloluşturulmuştur.
ederken, 2023
bu oran
8.6gibi Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, mekan
Like all kullanımında
other taxes, compalsive
levels etkili
such as kriterler olarak
oldukça
tahakkuk
ve tahsilnüfusun
aşamaları Gümrük
ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
milyona ulaşacak
ve toplam
%10.2’si
bu
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan tanımlanmaktadır
by General Directorate of (Carstens,
Customs as a part
of
1997).
Erişilebilir
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
grupta yer alacaktır.
BuYüksek
nedenle
artan
yaşlı
nüfus
Programı
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution
process
disputes over
mekanların
tasarımı
içinofçalışan
“Sensory Trust”
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan
uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
için geliştirilen bakım
hizmetleri
ve bu
hizmetlerin
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir kuruluşu
process of dikkate
other taxes.
Customs duty
disputestemel özellikleri
alınması
gereken
yapıya sahiptir.
Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
verileceği mekanların
tasarımı
da oldukça
önemöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. şu
place.
However,
in the case of disputes
not being2015).
şekilde
açıklamıştır
(Anonim,
Ancak yönelik
idari tasarım
aşamada yapabilmek
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
lidir. Yaşlı insanlara
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom,
Custom
Duties,yürüme,
Custom
Daha
yavaş
güç kaybı,
için, yaşlanma sürecini, yaşlı insanların algılarını, Hareketlilik:
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Uyuşmazlıkları
yorumlamalarınıGümrük
ve çevreleri
ile olan ilişkilerini baston yada tekerlekli sandalye gibi araçlara ihanlamak ve yaşadığımız toplumda yaşlanmanın tiyaç duyma, yaşlılıkta hareketliliğin değişimine
anlamını bilmek gerekmektedir (Carstens, 1993). bağlı olarak ortaya çıkan durumlardır. Basamak
ve rampaların aşırı derecede pürüzlü yada kaygan
1.1.Yaşlılar İçin Dış Mekan Tasarımı
yüzeylere sahip olması hareketliliği zorlaştırabileYaşlı insanların dış mekanları deneyimlemeleri ve ceği gibi, kullanıcılarının mekandan zevk almasını
hareket etmeleri için gerekli olan arzu ve istekleri da azaltabilecektir. Özellikle hareket alanlarında,
diğer insanlardan farklı değildir. Yaşlı insanlar için eğimin azaltılarak yüzeylerin iyileştirilmesi ile
153
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:102 K:153
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
rampa ve basamak alternatiflerinin bir arada
oturma yerleri bu korunaklı ve gölgeli alanlar ile
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
sunulması hareketi kolaylaştırıcı tedbirler olarak
birlikte düşünülmelidir.
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
düşünülmektedir.
Hafıza Kaybı: Yaşlılıkla birlikte görülen bir
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Erişim: Birçok insan için, yaşla birlikte fiziksel
diğer durum hafıza kaybıdır. Bir alanın tasarımı
CUSTOM DUTIES
erişim zorlaşmaktadır. Özellikle de baş yüksekyapılırken insanların güvende ve rahat hissetmesi
2
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
liğinin üzerine ve yer düzeyine doğru erişimlerin
dikkate
alınmalı3 ve kaybolma hissine yol açmaCelal Bayar
Üniversitesi
Sosyal Bilimler Ens. Malimak
Hukukiçin
Programı
Yüksek tasarımlar
Lisans Öğrencisi
daha zor olduğu 2göz
önünde
bulundurularak,
karmaşık
oluşturulmamalıdır.
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
bitkilendirmeye ve diğer tasarım elemanlarını
Güven Azalması: Bu durum, yaşlı insanların dış
Özet: Gümrük
vergisi, ve
gümrüğe
tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
pozisyonuna dikkat
edilmeli
kullanımlar
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın mekanları
from the movement
commercial
commodities
dahaofaz
kullanmalarındaki
en büyük
miktarı veya değeri
üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
erişilebilir yüksekliklerde
konumlandırılmalıdır.
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir neden
commodities’quantity
and value.
It is are a kind ofYaş ile birlikte,
olarak kabul
edilmektedir.
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
Görsel Kayıplar:
Yaşla
görme üzerinden
algısında
çaresiz
hissedebilirler ve
türüdür.
Aynıbirlikte,
zamanda harcamalar
alınan insanlar
instrument kendilerini
in addition to itsdaha
economic,
social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
çeşitli kayıplar ortaya
Özellikle
kendilerine
çoktax,basit
yada kolay
kurumlarçıkmaktadır.
vergisi gibi belirli
aralıklarla koyu
alınan bir daha
regularönceden
basis like income
tax and corporate
as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
renklerin algılanması
zayıflamakta,
kırmızı
durum
ve when
nesneler
bir subject
anda kaygı nedeni
eşyanın gümrüğe
geldiği andasarı,
bir defaya
mahsus gelen
are collected
only once
commodities
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
ve turuncu gibi sıcak
renkler
koyuikinci
mavi
ve yeşil
dönüşebilirler;
ulaşım
ve bir yere varma,
Usul Kanunu
(VUK)’nun
maddesine
göre bu haline
the second
item of tax procedural
law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gibi soğuk renklerden
daha kolay algılanmaktakiminle
gidilecek olması, bir yerin etrafında
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
dır. Derinlik algısındaki
azalma yer düzeyindeki
dolaşmak,
doğru ekipmanlara sahip olmak, vb.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with commodities
subject to Bu kaygıların
değişimleri görmeyi
zorlaştırmaktadır.
Gözler,
durumlar
bu kaygıları
taşımaktadır.
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
tüm vergilerdeveolduğu
and continuing withile
operation
sequence.
ışıldamaya karşıoluşturulmuştur.
hassasiyetDiğer
kazanmakta
yan-gibi iyiTurkey
bir bilgilendirme
giderildiği
ve kullanımların
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
sıyan / parlak yüzeyleri algılamak zorlaşmakta
teşvik edildiği bir çevrede insanların güvenleri
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel Müdürlüğü
tarafından, yüGümrük de
Customs
and Economy
Ministry
according
ve hatta rahatsızlık
vermektedir.
Basamak
artırılmış
olur.
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
zeylerindeki değişimler,
basamak
kenarlarında
Alanların
Yaşlılar
Üzerindeki Etkisi
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir 1.2.Yeşil
process of other
taxes. Customs
duty disputes
zıtlık oluşturacak
şekilde
verilmeli,
sert yüzeyler
yapıya
sahiptir.
Gümrük vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
ve mobilyalar yansıtıcı
olmayan
malzemelerden
yıldır doğa
vecandoğal
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen Yüzlerce
solved administratively,
legal action
be taken.yaşamın tedavi
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
seçilmelidir.
edici
özelliğiCustom,
insanlar
tarafından
kullanılmaktadır.
Key words:
Custom
Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Ayrıca, çeşitli araştırmalar, doğal çevre ile iletiGümrük Uyuşmazlıkları
İklimsel Hassasiyet:
Genellikle yaşlı insanlar,
şim halinde bulunmanın sağlık üzerinde olumlu
sıcaklıklardaki ani değişimlere ve aşırı hava sıetkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur, ancak
caklıklarına karşı daha duyarlıdırlar. Yeterli sayı
özel olarak yaşlı insanlar üzerinde yapılmış olan
ve kalitede gölge alanlar ve soğuk rüzgarlara
çok az deneysel çalışma bulunmaktadır. Peyzaj ve
karşı korunaklı açık hava ünitelerinin bulunması
hortikültür üzerine çalışan uzmanlar, bahçe işleri
gerekmektedir. Dış mekanların daha çok pasif
ile ilgilenmenin yaşlılar üzerindeki tedavi edici
kullanımlar için tercih edileceği göz önüne alınarak
sonucunu gözlemlemişlerdir (Rodiek, 2002). Yaşlı
154
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:102 K:153
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
insanların doğal çevreyi ve yeşil alanları deneartması yaşlı insanların rekreasyon ihtiyaçlarını
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
yimlemelerinin fiziksel, psikolojik ve sosyolojik
daha çok yaşam alanlarının çevresinde geçirmesine
1
ĠDARĠçeşitli
AġAMADA
YOLLARI(Kemperman
düzeyde önemli faydalar sağladığı
bilim ÇÖZÜM
yol açmaktadır
ve Timmermans,
adamları tarafından ortaya
konulmaktadır. Fiziksel
2014).
nedenle yaşam
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TOBu
DISPUTES
OVERalanlarında veya yaşam
düzeyde kan basıncını düşürdüğü (Orsega-Smith
alanlarına erişilebilir mesafede düzenlenecek olan
CUSTOM DUTIES
vd., 2004), stres düzeyini azalttığı (Ulrich, 1983), 2 yeşil alanların 3komşular ve aile ile geçirilecek
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
kardiyovasküler hastalıklara,
tip
2
diyabete
ve
boş zamanlar açısından önemi oldukça fazladır.
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Bayar Üniversitesi
DıĢ vd.
Ticaret
Bölümü de yaptıkları çalışmada yaşlı
kansere karşı önleyici olduğuCelal
(Sugiyama
vd.,Salihli MYO,
Home
(2012)
2009) ve yeşil alanlara yakın yaşamanın insan
insanların yeşil alanları ziyaret etmesinde önceÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın
değiştirmesi
bu vd.,
eşyanın
from nedenlerinin
the movement of commercial
commoditieskurma ihtiyacı
ömrünü ortalama
5 yılyerdaha
uzattığınedeniyle,
(Takano
likli
sosyal iletişim
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve
mali fonksiyonlarının
yanında
önemli bir
commodities’quantity
and value. It is are a kind of
2002) belirlenmiştir.
Psikolojik
düzeyde
zihinsel
olduğunu
belirtmiştir.
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
sağlığa katkı sağladığı,
depresyon
ve anksiyeteyi
türüdür. Aynı
zamanda harcamalar
üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
2.
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscalMATERYAL
functions. Since they ve
are YÖNTEM
not collected on
önlediği, bilişselkurumlar
fonksiyonu
demans
vergisi gibikoruduğu,
belirli aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
riskini azalttığıeşyanın
ve Alzheimer
iyi
Düzce
Huzurevi
gümrüğe geldiği hastalarına
anda bir defaya mahsus
are collected
only onceMüdürlüğü,
when commoditiesDüzce
subject İlinin merkeze
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
geldiği öne sürülmüştür
vd.,ikinci
2003;
Larson
bağlı
Güzelbahçe
2014 yılında Düzce
Usul Kanunu (Teri
(VUK)’nun
maddesine
göre bu
the second
item of taxmahallesinde
procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
vd., 2006; Sugiyama
vd., 2009). Sosyolojik düValiliği
tarafından hizmete açılmıştır. Huzurevi
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
zeyde ise yeşil ilealanları
deneyimlemenin, diğer
toplamda
14665 m2 alan büyüklüğünde olup,
dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with commodities
to alanına sahip
insanlarla etkileşim
kurmayı
kolaylaştırmasından
bu
alan içerisinde
2600 m2subject
taban
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
Diğer tüm olumlu
vergilerde olduğu
continuing huzurevi
with operationbinası
sequence.bulunmaktadır
dolayı zihinsel oluşturulmuştur.
ve ruhsal yapıya
katkıgibi 3Turkey
adet and
bağımsız
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil (Pleson
aşamaları Gümrük
ve Ticaret
assessment,
and collecting
are regulated
sağlayacağı öngörülmektedir
vd., 2014).
(Şekil
1).accrual
Ortalama
2 kişiyi
barındırabilecek büBakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük
Customs and dairelerden
Economy Ministry
according
to
Bedimo-Rung vd.
(2005)
park
ve yeşil
alanların
yüklükteki
oluşan
huzurevinin
toplam
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties47haskişi
a different
from the
insanların sosyalGümrük
bağlarını
geliştirmedeki
rolüne
kapasitesi
olarakform
belirlenmiştir.
Huzurevi
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
değinmiş, Maas yapıya
vd. (2009)
yaşadıkları
çevrede
sakinlerinin
ikamet
edeceği
daireler
ile birlikte
sahiptir.ise,
Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved
administratively
in the
first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
yeşil alan bulunan
daha az çözümlenemeyen
yalnızlık
bina
huzurevi
müdürlüğü
bünyesinde
Ancakinsanların
idari
aşamada
solvediçerisinde
administratively,
legal action can
be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
hissettiğini ve sosyal desteğe daha az ihtiyaç
çalışacak
görevliler
içinCustom
de çalışma odaları
Key words: olan
Custom,
Custom Duties,
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
duyduğunu belirtmişlerdir.
Yaşlılıkla birlikte sağlık
ve hizmet ofisleri bulunmaktadır (Anonim, 2014).
Gümrük Uyuşmazlıkları
problemlerinin başlaması ve hareket kısıtlılığının
155
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:102 K:153
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük Şekil
vergilerinin
usul ve uygulama
4458
procedures
and practises
of Alanı
custom duties are
1.Alanı
Düzceesasları
Huzurevi
Müdürlüğü
Proje
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak Sonrasında
created beginning
commodities
subject totasarım ilkeleri
Bu çalışmada araştırma
yöntemi
olarak
tanımlaisewith
örnek
çalışmanın
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
yıcı (deskriptif) yöntem
seçilmiş
ve vergilerde
bu kapsamda
çeşitliwith
öneriler
Ayrıca,
oluşturulmuştur.
Diğer tüm
olduğu gibi belirtilerek
Turkey and continuing
operationgeliştirilmiştir.
sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Düzce Huzurevitahakkuk
Müdürlüğü
hazırlanmış
sürecinde
Sağlık
ve Kelkit (2014),
ve tahsiliçin
aşamaları
Gümrük veolan
Ticaret projenin
assessment,tasarım
accrual and
collecting are
regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
BilimlerAtabeyoğlu
Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı
Mali
Hukuk
çevre düzenlemeGümrükler
projesi
sunulmuştur.
Tanımlayıcı
(2014),
Yılmaz
ve Yılmaz
(1999),
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
to
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
çalışmalarda “nedir”
sorusuna
arandığı için
(1997)
Reid (2002)’in
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden cevap
doğan uyuşmazlıkların
çözüm Carstens
customs duties
has ave
different
form from theçalışmalarından
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
gelecekteki çalışmalara
yol göstermek
oluştudahaveyararlanılmıştır.
yapıya sahiptir.
Gümrük vergisiveuyuşmazlıkları
to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
rulacak hipotezlere
katkı
sağlamak
amaçlanmıştır
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
administratively, legal action can be taken.
3.solvedDIŞ
MEKANA YÖNELİK
1 GELİŞTİRİuyuşmazlıklarda
yargı Öncelikle
yoluna başvurulabilmektedir.
(Deming ve Swaffield,
2011).
literatür
Key LEN
words: TASARIM
Custom, Custom İLKELERİ
Duties, Custom
Kelimeler:
Gümrük,kullanımları,
Gümrük Vergisi,
Disputes
taraması yapılarakAnahtar
yaşlıların
dış
mekan
Gümrük Uyuşmazlıkları
dış mekan kullanımının yaşam kalitelerine yaptığı
katkı ve yaşlılar için dış mekan tasarımı konuları
ile ilgili olarak elde edilen informal bilgiler doğrultusunda ihtiyaç listesi oluşturulmuş ve Düzce
Huzurevi Müdürlüğü’nün de projeden beklenti
ve talepleri dikkate alınarak proje geliştirilmiştir.
Sadece bağımsız hareket etme yeteneğine sahip
olan yaşlıların ikamet edeceği huzurevi çevre düzenleme projesi için literatürdeki öneriler dikkate
alınmış ve fiziksel, sosyal ve zihinsel aktivitelere
yönelik mekanlar oluşturulmuştur (Şekil 2).
156
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:102 K:153
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Şekil
2.
Huzurevi
Projesi
Alansal
İşlev Diyagramı
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden
başlayıp, kullanımlar,
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities
subject to Thuja occiİhtiyaç listesi kapsamında
istenilen
Atropurpureum”,
Picea pungens,
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğeramaçlı
tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and Acer
continuing
with operation
sequence.
otopark, süs havuzu,
teras, çok
sert zemin,
dentalis,
negundo,
Abies
bornmuelleriana,
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
ve tahsil
aşamaları
Ticaret
assessment,
accrual and collecting
regulated
çok amaçlı çim tahakkuk
alan, sebze
tarhları
veGümrük
sebzevetarhMalus
floribunda,
Alnusareglutinosa,
Ligustrum
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Genel
Müdürlüğü tarafından,
Gümrük
Customs and Economy
Ministry
accordingSpiraea
to
ları için bir depoGümrükler
olarakYüksek
belirlenmiştir.
Canlılığın
ovalifolium,
Punica
granatum,
x vanhoProgramı
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerineLisans
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
ve aktivitenin sağlanabilmesi
girişi
uttei
veduties
Iris has
spp.a different
olarakform
belirlenmiştir.
Hareketli
Gümrük
vergisinden için
doğanhuzurevi
uyuşmazlıkların
çözüm
customs
from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
ile bina arasındayapıya
bir sert
zemin
oluşturulmuş
ve
bahçe
önerilerek
sahiptir.
Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have to mobilyaları
be resolved administratively
in the de
first gün içerisinde
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
çeşitli kullanımların
alan üzerinde
alması
gölge
ve güneş ışığı
konumuna
göre yer seçimiAncak bu idari
aşamada yer
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal action
can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
planlanmıştır. Bitkilendirme yaparken özellikle
nin
Farklı uzunlukta
Keysağlanması
words: Custom,hedeflenmiştir.
Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
kış rüzgarlarınınGümrük
kesilmesi
ve yaz rüzgarlarının
ve farklı döşeme malzemeleri içeren yürüyüş
Uyuşmazlıkları
daha etkili olmasına yönelik bitkisel tasarım
yapılmış, böylece özellikle mevsim geçişlerinde
fiziksel rahatsızlıkların önüne geçmek ve açık
alanların etkin bir şekilde kullanımını sağlamak
hedeflenmiştir. Huzurevi için düşünülen başlıca
bitki türleri; Aesculus x carnea, Salix babylonica,
Prunus cerasifera, Acer palmatum “Dissectum
yolları tasarlanarak fiziksel beceriyi geliştirmek
ve buna bağlı olarak yaşlılıkla birlikte fiziksel
yeterliliğin azalması sonucunda ortaya çıkan
özgüven kaybını azaltmak amaçlanmıştır. Yaşlı
insanların farklı sosyo-kültürel gruplardan geldiği
göz önünde bulundurulmuş ve yürüyüş yapmaktan,
sebze-meyve yetiştiriciliğine kadar rekreasyon
157
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:102 K:153
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
aktiviteleri çeşitlendirilmiştir. Hareket kolaylığı
edilmiş ve bu nedenle kullanımların etrafında
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
sağladığı ve daha kolay algılandığı için formal
genellikle alttan dallanmayan ağaçlara yer veril1
ĠDARĠ
AġAMADA ÇÖZÜM
ağırlıklı ve lineer bir tasarım dili
kullanılmıştır.
miştir.YOLLARI
Carstens (1997),
U şekilli plan görünüşe
Sosyalleşme mekanlarıADMINISTRATIVE
oluşturulurken samimiyet
sahip
olan
binalarınOVER
orta yerlerinde oluşturulacak
SOLUTIONS
TO
DISPUTES
kadar mahremiyet ihtiyacı da dikkate alınmış ve
aktivite alanları ile fiziksel ve psikolojik korunma
CUSTOM DUTIES
farklı düzeyde kişisel mekan ve proksimite ola- 2 ihtiyacının sağlanacağını
belirtmiştir. Bu kapsamda,
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
nağı sağlayan mekanlar
oluşturulmuştur. Farklı
huzurevinin çevre düzenleme projesinde de bu
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal
Bayar Üniversitesi
DıĢ Ticaret
Bölümü
büyüklükte mekanlar oluşturularak
alternatif
mekanSalihli MYO,
yaklaşım
dikkate
alınmıştır. Ana binanın girişinde
ihtiyacı giderilmeye çalışılmış ve böylece farklı
oluşturulan dairesel çok amaçlı sert zemin ile
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın sağlanmıştır.
yer değiştirmesi İç
nedeniyle,
bu eşyanın hem
from the
movement
of commercialiçin
commodities
aktivitelere de olanak
mekanlardan
sosyal
etkinlikler
bir sahne, hem de
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal kullanılan
ve mali fonksiyonlarının
önemli bir görsel
commodities’quantity
and seyir
value. Itihtiyacının
is are a kind of karşılanacağı
açık alanlara geçişte
girişler yanında
ve bağlantı
iletişim ve
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
noktalarında, düşme
veAynı
yaralanmaların
önüne
geçbirinmekan
amaçlanmıştır.
Bu
türüdür.
zamanda harcamalar
üzerinden
alınan geniş
instrument
addition tooluşturmak
its economic, social
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
mek için %8’i aşmayacak
çözümlemeleri
analikebina
yakın
kurumlar vergisirampa
gibi belirli
aralıklarla alınan bir alanın
regular basis
incomegirişine
tax and corporate
tax, konumlanması,
as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
yapılmış ve böylece
tekerlekli
binayasubject
ihtiyaç duymaları
eşyanınözellikle
gümrüğe geldiği
anda bir sandalye
defaya mahsus huzurevi
are collected sakinlerinin
only once when commodities
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
kullanan yaşlılarUsul
için
erişim
ve hareket
kolaylığı
sağlayacaktır. AyKanunu
(VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu halinde
the secondkolayca
item of taxerişmelerini
procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
sağlanmıştır. Yaşlıların
yeşil alanları güvenli bir
rıca,
yön bulma ve oryantasyonun sağlanması
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
şekilde kullanımını
kontrol etmek adına, iç meiçin
mekanlar arasında hiyerarşinin bulunmasına
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with çalışılmıştır
commodities subject
to 3).
kanlardan dış mekanların
görülebilirliğine
dikkat
dikkat
edilmeye
(Şekil
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
158
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:102 K:153
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international
entering customsProjesi
territories of
Şekil
3.
Düzce
Huzurevi
Müdürlüğü
Çevretrade
Düzenleme
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
assessment, kamu
accrual and
collecting are regulated
4. SONUÇ tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret özellikle
kaynaklarının
kısıtlı kullanımına
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs
and Economy
Ministry
according toöneriler fiziksel
bağlı
olarak
projelerde
geliştirilen
Programı
Yüksek Lisans
Öğrencisi
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygun
olarakdüzenleme
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
Düzce Huzurevi
Müdürlüğü
çevre
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has aaynen
differentgörülememektedir.
form from the
uygulamalarda
Bu çaprojesi kapsamında
ortaya
çıkan
çalışma
süreci, diğer
vergilerde
oluşanbu
süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
lışma
da dikkate
tüm tasarım
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have tokapsamında
be resolved administratively
in thealınan
first
neticesinde Türkiye’de
hızla
yaşlanmakta
olan
öncelikle idari
aşamada
çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
ilkeleri
ile birlikte
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legalkullanımların
action can be taken. belirlenmesi,
nüfusun yaşam uyuşmazlıklarda
ve rekreasyon
alanlarına
yönelik
1
yargı yoluna
başvurulabilmektedir.
doğal
ve yapay
elemanlarının
seçilmesi
Key words:
Custom, peyzaj
Custom Duties,
Custom
estetik ve işlevsel
çözümlerin
Anahtar
Kelimeler: üretilmesine
Gümrük, Gümrükkatkı
Vergisi,
Disputes
gibi konularda ekonomik nedenlere bağlı olarak
Gümrük Uyuşmazlıkları
sağlanacağı düşünülmektedir. Uluslararası çalışmalarda yaşlılar için çevresel tasarım konusunun
güncelliği ve birçok araştırmacı tarafından ele
alındığı görülmektedir. İleride yapılacak ulusal
düzeydeki çalışmalarda da özellikle bu konu
ile ilgilenilmesi toplumsal bir gerçekliğin de
çözümüne katkı sağlayacaktır. Bununla birlikte,
kısıtlama yapılmış ve bu nedenle çok fazla alternatif geliştirilememiştir.
5. TEŞEKKÜR
Bu çalışma Düzce Valiliği’nden gelen yazı
kapsamında Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölüm Başkanlığı’nın
159
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:102 K:153
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
BURTON, E. VE MİTCHELL, L., (2006).
11581570/903.07.02/ sayılı görevlendirilmesi ile
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
Inclusive Urban Design: Streets for Life,
hazırlanan Düzce Huzurevi Müdürlüğü projesin1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜMElsevier,
YOLLARI
Oxford,
UK, 224
den üretilmiştir.
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CARSTENS, D.Y., (1993). Site Planning and
CUSTOM DUTIES
Design for The Elderly: Issues, Guidelines,
ANONİM, (2014). Huzurevi Müdürü Engin Alp 2
3
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
and Alternatives,
John Wiley & Sons, New
ile Sözlü Görüşme
Notları. 03.04.2014
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Programı
Yüksek
Lisans Öğrencisi
York,
USA,
176
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
ANONİM, (2015). Designing Landscapes for
CARSTENS, D.Y., (1997). Outdoor Spaces in
Özet:http://www.Sensorytrust.Org.
Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
Older People
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
fromHousing
the movementfor
of commercial
commodities
The Elderly.
In Marcus, C. C.,
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
Uk/İnformation/Factsheets/Age-Friendlysosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
and value.
It is are
a kind ofPlaces: Design
& Francis, C.
(Eds.).
People
dış ticaret ve22.02.2015
ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
Landscape-1.Html
Guidelines
Space, John Witürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument
in additionfor
to itsUrban
economic,Open
social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
leybasis&likeSons,
ATABEYOĞLU,
Ö., vergisi
(2014).
Sosyal
Bilimler
kurumlar
gibi belirli
aralıklarla
alınan bir
regular
incomeNew
tax andYork,
corporateUSA,
tax, as pp: 209-257
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Meslek Yüksekokulu
Kampüsü
Peyzaj
eşyanın gümrüğe geldiği
anda bir defaya
mahsus
are collected only once when commodities subject
M.E.at the
VEcustom.
SWAFFIELD,
S., (2011).
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi DEMING,
to foreign trade arrive
According to
Tasarım VeUsul
Uygulama
Çalışması,
Artium
Kanunu (VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Research: Inquiry,
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
dutiesLandscape
are excluded Architectural
from this law. Therefore,
Dergisi, 2(1),
85–101
gümrük
vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Strategy, Design, John Wiley & Sons, New
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Jersey, USA, 272
BECKWITH, M.E.
VE GILSTER, S.D., (1997).
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
göre Garden
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
The Paradise
Garden:sırasına
A Model
Deoluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi HERNANDEZ,
Turkey and continuing with
operation
sequence.
R.O.,
(2007).
Effects of Thegümrükwith
vergisinde
de zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
sign for Those
Alzheimer’s
Disease.
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
rapeutic Gardens in Special Care Units for
Bakanlığı’na
bağlı
ayrı bir 22(1-2),
kuruluş niteliği
by General Directorate of Customs as a part of
Activities, Adaptation
&
Aging,
3-16olan
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs
and Economy
Ministry
according
People
with
Dementia:
Twoto Case Studies.
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs
duties has
different form
the Elderly, 21(1Journal
Of aHousing
ForfromThe
BEDIMO-RUNG,
A.L.,
MOWEN,
A.J. VE
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
COHEN, D.A.,
The Significance
of
yapıya (2005).
sahiptir. Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have 2),
to be117-152
resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Parks to Physical
and Public
Health:
Ancak Activity
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
HOME, R., HUNZIKER, M. 1VE BAUER, N.,
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
A Conceptual Model. American Journal Of
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
(2012). Psychosocial Outcomes as Motivators
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Preventive Gümrük
Medicine,
28(2),
159-168
Uyuşmazlıkları
for Visiting Nearby Urban Green Spaces.
Leisure Sciences, 34(4), 350–365
BENGTSSON, A. VE CARLSSON, G., (2006).
Outdoor Environments at Three Nursing
KEMPERMAN, A. VE TIMMERMANS, H.,
Homes: Focus Group Interviews with Staff.
(2014). Green Spaces in The Direct Living
Journal Of Housing For The Elderly,19 (3Environment and Social Contacts of The
4), 49-69
Aging Population. Landscape and Urban
Planning, 129, 44-54
6. KAYNAKLAR
160
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:102 K:153
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
LARSON, E.B., WANG, L., BOWEN, J.D.,
scape Spaces. Revised edition. Watson-Guptill
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
MCCORMICK, W.C., TERI, L. VE CRAPublications, New York, USA, 216
AġAMADA
NE, P., (2006). Exercise isĠDARĠ
Associated
with ÇÖZÜM YOLLARI1
RODIEK, S., (2002). Influence of an Outdoor
Reduced Risk for ADMINISTRATIVE
Incident Dementia among
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Garden on Mood and Stress in Older PerPersons 65 Years of Age and Older. Annals
CUSTOM DUTIES
sons. Journal of Therapeutic Horticulture,
of Internal Medicine, 144, 73-81
2
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
(13), 13-213
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
MAAS, J., DILLEN
VAN,
M.E.,
VERHEIJ,
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
SAĞLIK,
A.Bölümü
VE KELKİT, A., (2014). Biga
R.A. VE GROENEWEGEN, P.P., (2009).
Municipality Dogankent Recreation Area
Özet: Gümrük
vergisi, gümrüğe
tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
Social Contacts
as a Possible
Mechanism
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from and
the movement
commercial commodities
SquareofLandscape
Project. International
veya değeri
üzerinden
alınan,Space
ekonomik,
subject to customs which is based on those
Behind Themiktarı
Relation
Between
Green
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
and value.of
It is
are a kind of
Refereed Journal
Architecture
and Design
and Health.dışHealth
Place,
15, aracı
586–595
ticaret ve &
ekonomi
politikası
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
3(1),27-36
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument
in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
ORSEGA-SMITH,
E.,vergisi
MOWEN,
A.,aralıklarla
PAYNE,
L.bir regular basis like income tax and corporate tax, as
kurumlar
gibi belirli
alınan
SUGIYAMA,
THOMPSON,
C.W., ALVES, S.,
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff onT.,
expenditures,
custom duties
VE GOODBEY,
(2004).
The
of
eşyanın G.,
gümrüğe
geldiği
andaInteraction
bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
(2009).
Associations
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign
trade arrive
at the custom. between
According to Neighborhood
Stress and Park
Use on
Psycho-Physiological
Usul Kanunu
(VUK)’nun
ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Spacefrom
Attributes
and Quality of Life
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
dutiesOpen
are excluded
this law. Therefore,
Health in Older
Adults. Journal of Leisure
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
for Older People in Britain. Environment
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Research, 36(2):
232–256
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
and Behavior, 41(1), 3-21
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
sırasına
göreL.M.,
bir LEE,
sistematik
international trade entering customs territories of
PLESON, E., işlemlerin
NIEUWENDYK,
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing
with operation sequence.
TAKANO,
T., NAKAMURA,
K., WATANABE,
gümrük vergisinde
de zorunlu aşamalar olan
K.K., CHADDAH,
A., NYKIFORUK,
C.I.tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
M., (2002). Urban Residential Environments
Bakanlığı’na
bağlı ayrı
bir
kuruluşUndersniteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
VE SCHOPFLOCHER,
D.,
(2014).
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk to in Megacity
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs
and
Economy
Ministry
according
and
Senior
Citizens’
Longevity
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunof
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
tanding Older
Adults’
Usage
Community
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs
duties The
has a Importance
different form from
Areas:
of the
Walkable Green
Green Spaces
in Taipei,
Taiwan.
süreci,
diğer vergilerde
oluşanInternational
süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Journal
Of Epidemiology
and Comyapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have Spaces.
to be resolved
administratively
in the first
Journal of Environmental
Research
and Public
öncelikle idari aşamada
çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
munity
Health,
56(12),
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal action
can be913-918
taken.
Health, 11(2),
1444-1464
1
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
TERI,
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes L., GIBBONS, L.E., MCCURRY, S.M.,
RAPPE, E., TOPO,
P., (2007). Contact with
Gümrük Uyuşmazlıkları
LOGSDON, R.G., BUCHNER, D.M. VE
Outdoor Greenery can Support Competence
BARLOW, W.E., (2003). Exercise Plus
among People with Dementia. Journal of
Behavioral Management in Patients with
Housing for The Elderly,21(3-4), 229-248.
Alzheimer Disease. Journal of The American
REID, G.W., (2002). Landscape Graphics Plan,
Medical Association, 290, 2015-2022.
Section, and Perspective Drawing of LandTUİK, (2013). Türkiye İstatistik Kurumu Demografik İndikatörleri. Turkish Statistical Institute.
161
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:102 K:153
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
http://www.turkstat.gov.tr/prehaberbultenleri. YILMAZ, S., YILMAZ, H., (1999). Peyzaj TasaGÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Do?İd=15844 (01.08.2015)
rım Sürecinin Üçkümbetler Parkı Örneğinde
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI1 Atatürk Üniversitesi Ziraat
İncelenmesi,
ULRICH, R., (1983). Aesthetic and Affective
Dergisi,
30(2), 177-186
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS Fakültesi
TO DISPUTES
OVER
Response to Natural
Environment. In: HuCUSTOM DUTIES
man Behavior and Environment: Advances
ZEISEL, J., (2007). Creating a Therapeutic
2
3
KILINÇ
YURTSEVER
in Theory and Research (Vol. 6),Selin
(Ed(s):
I. , HaticeGarden
That
Works for People Living with
2
Celal
ÜniversitesiPlenum,
Sosyal Bilimler
Ens. Mali Hukuk
Programı YüksekJournal
Lisans Öğrencisi
Altman and J.
F. Bayar
Wohlwill).
New
Alzheimer’s.
Of Housing For The
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
York, USA. pp: 85–125
Elderly, 21(1-2), 13-33
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
162
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:102 K:153
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
EXTENDED ABSTRACT
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOMthat
DUTIES
Especially in developed countries, the importance
given to social services has increased for both
2
3
Selin
KILINÇ
,
Hatice
care services and nursing homes because of a significantYURTSEVER
portion of the population consist of elderly.
2
Celal Bayar Üniversitesi
Sosyal
Ens.Statistical
Mali Hukuk Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
According to demographic
indicators
ofBilimler
Turkey
Institute,
rapid
aging
of Turkey’s popula3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
tion demonstrate the needs of the elderly population will increase in the future. Nursing homes and
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
their environments
where provide nursing services especially
in urban areas are important in terms
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
of increased lifesosyal
quality
of the elderly. In this scope, especially
landscape architects should consider
ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
both physical, mental
and social needs and individual
differences of the elderly when design for
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
outdoor spaces.kurumlar
Natural
therapeutic properties of theregular
natural
life has been used for hundreds years
vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü several
olmadığından,
dış ticarete
olan
an indirect
on expenditures,
custom
duties environment
by people. In addition,
studies
havekonu
demonstrated
thattariff
contact
with the
natural
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere
Gümrük
vergileri,
to foreign trade
arrive at the
custom.
Accordingon
to older people.
has a positive effect
onalınmaktadır.
health, but
there
areVergi
few empirical
studies
that
focused
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kapsamı dışında
tutulmuştur.
nedenle,
duties are excluded
from this law. Therefore,
Landscape and kanun
Horticulture
experts
haveBuobserved
therapeutic
consequences
of gardening on the
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Gümrük
Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
kanun given
regulated
by customs
numbered
elderly. In this sayılı
study,
detail
information
hasBu been
about
designlaw
criteria
and4458.
process of landile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with
commodities
subject
to
scape project of Duzce Governorship Nursing Home Management, therefore contributing
to further
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde
gibi
Turkey
and continuing with
operation sequence. where located
projects is aimed.
Duzce Nursing
Home, olduğu
was opened
in Guzelbahce
Neighborhood
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
ve Governorship
tahsil aşamaları Gümrük
ve Ticaret
assessment,
are areas
regulatedis a total of 14
in Duzce city bytahakkuk
Duzce
in 2014.
Nursing
homeaccrual
withanditscollecting
outdoor
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
AnabilimMinistry
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs that
and Economy
according
665 m2, including
3 independent
nursing
home
buildings
covered
2600
m2 into this area. The
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden
uyuşmazlıkların
customs that
dutiescould
has a different
form 47
fromelderly.
the
total capacity ofGümrük
nursing
homedoğan
consisting
of 2çözüm
apartments
serve for
There are
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
sahiptir.
Gümrük
vergisirooms
uyuşmazlıkları
have to
be resolved
administratively
in thein
firstthe apartments.
also offices andyapıya
nursing
home
service
for officers
and
the elderly
residents
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamadamethod
çözümlenemeyen
solved administratively,
legalselected
action can beand,
taken. in this context,
As a research method
descriptive
was conducted
in this study
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
landscape project which prepared for Duzce Nursing Home
wasCustom,
presented.
wasCustom
aimed that guiding
Key words:
Custom It
Duties,
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
and contributingGümrük
to the
new hypothesis of future studies by asking question of “what” by descriptive
Uyuşmazlıkları
studies. Firstly, requirements list was created in accordance with outdoor use, contribution of outdoor use to life quality and open space design for elderly groups by informal information obtained
from literature review, and the project was renewed by taking into consideration the demands and
expectations of Duzce Nursing Home Management. After that several recommendations were developed by specifying the design principles of study area. The literature was considered for those
inhabitants of nursing home who have the ability to act independently and the spaces were designed
for physical, social and mental activities. The uses in scope of the requirement list are parking area,
163
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:102 K:153
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
pond, wooden deck, hardscapes, lawn, vegetable beds, and a warehouse for landscaping works. The
GÜMRÜKnursing
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
hardscape was suggested between
home
entrance and buildings to providing a space for
ÇÖZÜM
YOLLARI
several activities. The plantingĠDARĠ
layoutAġAMADA
was designed
as both
reduce 1to impact of winter winds and
allow to summer winds,
so it was aimed that
preventingTO
of DISPUTES
physical diseases
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
OVER and providing to uses
of open space actively. Mainly plant species considered for nursing home are; Aesculus x carnea,
CUSTOM DUTIES
Salix babylonica, Prunus cerasifera, Acer palmatum
“Dissectum Atropurpureum”, Picea pungens,
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Thuja occidentalis,2 Acer negundo, Abies bornmuelleriana, Malus floribunda, Alnus glutinosa, LigustCelal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar
Üniversitesi
MYO, DıĢ and
TicaretIris
Bölümü
rum ovalifolium, Punica granatum,
Spiraea
x Salihli
vanhouttei,
spp. Movable garden furnitures
were suggested to benefit from both sunshine and shadow for daily use. It was intended to develop
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın
yer değiştirmesi
nedeniyle,
eşyanın structural
from the movement
of commercial
commodities
physical skills by
walkways
designed
withbuseveral
properties,
and consequently
to reduce
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali
fonksiyonlarının
yanında
önemli bir
commodities’quantity
and value.
is are a kindConsidering
of
loss of self confidence
resulting
from
physical
disabilities
depending
on Itelderly.
that
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
older people come
from
socio-cultural
groups,
recreational
diversified from
türüdür.
Aynı different
zamanda harcamalar
üzerinden alınan
instrument
in addition toactivities
its economic,have
social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
walking to vegetable
cultivation.
applied
to and
project
kurumlar and
vergisifruit
gibi belirli
aralıklarla Linear
alınan bir design
regularwas
basis like
income tax
corporatesince
tax, as has providing
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
easy access andeşyanın
perceived
clear.
levels were
gümrüğe as
geldiği
anda Privacy
bir defaya and
mahsusproximities
are collectedon
onlydifferent
once when commodities
subject considered to
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
create both socializing
spaces
andikinci
retreat
areas.
tried
the need
alternative space
Usul Kanunu
(VUK)’nun
maddesine
göreItbuhas been
the second
itemtoofmeet
tax procedural
law, of
custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
by creating different
size spaces, so opportunities were
provided for different activities. The ramps
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
on connection points
between indoors and outdoor spaces
were designed as not exceed from 8%, so
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning with commodities
subject to from indoors
access and easeişlemlerin
of movement
was
provided
especiallyinternational
for wheelchair
users. Visibility
sırasına
göre
bir
sistematik
trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğer tüm
gibi space
Turkey uses
and continuing
with operation
sequence. therefore high
to outdoor spaces
is considered
tovergilerde
contrololduğu
of open
by elderly
for safety,
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
ve tahsil aşamaları
Gümrük ve
and collecting
are regulated
branching trees tahakkuk
were selected
for planting.
InTicaret
addition,assessment,
it was accrual
attempted
to create
hierarchy between
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel Müdürlüğü
tarafından, Gümrük
Customs to
andcontribute
Economy Ministry
according to
spaces to provide
navigation
and orientation.
It is expected
the Tezinden
produce
of aesthetic and
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
çözüm of customs
has population
a different form in
from
the of this study
functional solutions
for
living doğan
and uyuşmazlıkların
recreation areas
rapidlyduties
aging
scope
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
resulting from Duzce
Nursing
Home
Management
project.
It is seenin the
thatfirstthe actuality of
yapıya sahiptir.
Gümrük
vergisi
uyuşmazlıkları landscape
have to be resolved
administratively
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
environmental design
for
elderly
groups especially
in international
studies
by several researcAncak subject
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal action
can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
hers. In particular to deal with these issues in the future
at theCustom
national
Key studies
words: Custom,
Duties,level
Customwill contribute
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
to the solution of
social
reality as having rapidly aging
population.
Gümrük
Uyuşmazlıkları
164
TMD
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
MİMARLIK EĞİTİMİNDE DUYGUSAL ZEKÂ – AKADEMİK BAŞARI
İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA1
A STUDY IN THE CORRELATION OF EMOTIONAL INTELLIGENCE
AND ACADEMIC ACHIEVEMENT IN ARCHITECTURE EDUCATION
Filiz SENKAL SEZER1, Yasemin ERBIL2, Dilek MURAT3
Uludag University, Faculty of Architecture, Department of Architecture, Bursa / Turkey
Bursa Orhangazi University, Faculty of Architecture and Design, Department of Architecture,
Bursa / Turkey
3
Uludag University, Faculty of Economic and Administrative Sciences, Department of Econometrics,
Bursa / Turkey
1
2
Öz: Bu çalışmada mimarlık öğrencilerinin akademik başarısının
duygusal zekâ kavramıyla ilişkisini ortaya koymayı amaçlayan bir
araştırma tasarlanmıştır. Öncelikli olarak;
Abstract: This study was designed to correlate the academic
achievement of architecture students and the concept of emotional
intelligence. Essentially the following were examined:
● Genel akademik başarı – EQ ilişkisi,
● The correlation between academic achievement and EQ,
● Mimarlık eğitiminde yer alan başlıca ders gruplarının EQ ile
ilişkisi,
● The correlation between the principal courses of architecture
education with EQ,
● Mimari tasarım derslerindeki başarının EQ ile ilişkisi,
● The correlation of academic achievement in Architectural Design
classes with EQ,
● Mimari tasarım derslerinin mimarlık eğitiminin odağında
yer alması sebebiyle ayrıca tasarım derslerinden ilk seferde
geçen ve dersi tekrarlayan öğrencilerin başarı durumu – EQ
ilişkisi de incelenmiştir. Araştırmada duygusal zekâ profilini
ölçmek amacıyla Bar-On’un geliştirdiği beş boyut ve on beş
alt boyuttan oluşan Duygusal Zekâ Envanteri (EQ-i) kullanılmıştır. Çalışmada, duygusal zekâyı oluşturan boyutlar (kişisel
beceriler, kişilerarası beceriler, uyumluluk, stres yönetimi,
genel ruh durumu) ve bunların alt boyutlarına yönelik analizler
yapılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde güvenilirlik analizi,
frekans dağılımları, korelasyon analizi, independent samples t
test, one-way anova analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırma
sonucunda duygusal zekânın genel akademik başarıyla ilişkisi
olmadığı ortaya çıkmıştır. Buna karşılık sadece Mimari Tasarım
dersleri ile doğru orantılı ve istatistiksel olarak anlamlı bir
ilişki saptanmıştır. Tasarım derslerindeki akademik başarının
kişisel beceriler boyutunda görüldüğü tespit edilmiştir. Buradan hareketle mimarlık eğitiminin temelini oluşturan tasarım
derslerindeki başarının adayların duygusal zekâ düzeyleri ve
kişisel becerileriyle bağlantılı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
● Because architectural design classes are in the center of the
architecture education the correlation between EQ and students
that pass or fail the class in their first attempt were examined.
In this study the Emotional Quotient Inventory, this was developed by Bar-On to measure emotional intelligence profile and
composed of five scales and fifteen subscales. For the analysis of
the data collected parametric statistic tests were used. The study
has shown that emotional intelligence does not correlate with
general academic achievement. Nevertheless a connection that is
directly proportional to Architectural Design classes and that was
statistically significant was found in the study. From this point of
view it has been concluded that academic achievement in design
classes, which is the basis of architecture education, is connected
to the emotional intelligence and intrapersonal skills of students.
Key Words: Architecture Education, Emotional Intelligence,
Architectural Design, Academic Achievement
Anahtar Kelimeler: Mimarlık Eğitimi, Duygusal Zeka, Mimari
Tasarım, Akademik Başarı
Doi: 10.17365/TMD.2016716515
(1) Sorumlu Yazar: Filiz ŞENKAL SEZER, Uludag University, Faculty of Architecture, Department of Architecture,
Bursa / Turkey filizss@gmail.com Received: 11.12.2015 Accepted: 13.03.2016 Type ofarticle (Research -Application) Conflict of Interest:Yok / None “None of Ethics Committee”
165
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:104 K:162
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
1. INTRODUCTION
academic achievement. On the other hand there
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
are also findings that indicating that there are no
Emotional intelligence has been defined differ1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
significant
correlation between emotional intel-
ently by many theorists. The concept of emotional
ligence
academic
achievement. Some of the
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO and
DISPUTES
OVER
intelligence is a person’s ability to examine his/
results of these studies, which were conducted
her or others’ sentiments and emotions,CUSTOM
to dis- DUTIES
on students at higher education, are given below.
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
tinguish sentiments and to use this information
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Bilimler Ens. MaliIn
Hukuk
Programı
Yüksek
Lisans
as a guide for thoughts
and
actionsSosyal
(Goleman,
Erbil’s
(2015)
study
onÖğrencisi
31 architecture students
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
2015). According to Bar-On (2006) emotional no strong data has been found showing a significant
Özet: Gümrükofvergisi,
gümrüğe and
tabi social
olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
intelligence is composed
emotional
between
academic
achievement and
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın correlation
from the movement
of commercial
commodities
miktarı
veya
değeri
üzerinden
alınan,
ekonomik,
subject
to
customs
which
is
based
on
those
skills that enable a person to understand his or EI (Erbil, 2015). In the research of Nazidizajia,
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
ticaret ve ekonomitopolitikası
aracı himself
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
herself or othersdış effectively,
express
Toméa
and Regateirob (2014) study on 78 artürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı relations
bir vergi türüwith
olan gümrük
vergisi,
fiscal functions. Since they are not collected on
or herself, develop
others
andgelirtove chitecture
students no sufficient data that could
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından,
dış (Cumming,
ticarete konu olan show
an indirect
tariff on expenditures,
custom between
duties
adapt to the environment
and cope up
a significant
correlation
academic
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
2005; Bar-On, 2006).
According
another
defiolmak üzere
alınmaktadır. to
Gümrük
vergileri,
Vergi achievement
to foreign trade arrive
at
the
custom.
According
to
and EI was found (Nazidizajia,
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
nition, emotional
intelligence
is
a
type
of
social
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Toméa,
duties areRegateirob,
excluded from this
law. Therefore,
2014).
In the study of Birer
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
intelligence thatsayılı
covers
the
abilitydüzenlenmiştir.
to controlBuhis/
Gümrük
Kanunu’nda
kanun (2012)
regulated on
by 1st
customs
numbered 4458.students it has
yearlawarchitecture
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
her or other’s emotions,
to select
between
them been
Bölgesine girişinden
başlayıp,
eşyaya uygulanacak
created
beginning
commodities is
subject
to
found
thatwith
motivation
a necessary
element
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
and to use theseoluşturulmuştur.
emotionsDiğer
to direct
his/her
life
tüm vergilerde olduğu gibi for
Turkey
and continuing
with operation
achieving
success
and sequence.
affects architectural
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
(Mayer and Salovey,
tahakkuk 1997).
ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret design
assessment,
accrual and collecting
are regulated
education
in a fundamental
way (Birer,
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
1
by General Directorate of Customs as a part of
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
Maliye
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs In
and the
Economy
according
2012).
study
of Tezinden
Kavcar
(2011) on 462
Education institutions
are
places
where
information
Programı
Yüksek
Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm businesses
customs duties department
has a different form
from thefound a weak
students
is produced and shared.
The academic achievement
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
sahiptir.
Gümrük
uyuşmazlıkları positive
have to becorrelation
resolved administratively
the total
first EI points and
betweeninthe
in these settingsyapıya
is both
related
to vergisi
the education
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak and
idarithe individual
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
action canstudents.
be taken. A correlation
successlegal
of those
received by students
skills of academic
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key found
words: only
Custom,between
Custom Duties,
the Custom
interpersonal skills
the students. Emotional intelligence is utilized to was
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
and adaptability scales of emotional intelligence
Gümrük
Uyuşmazlıkları of people. There
specify individual
characteristics
are many studies in the literature that examine the (Kavcar, 2011). Afolabi, Ogunmwonyi and
correlation between emotional intelligence and Okediji (2009) in their study carried out on 110
academic achievement in primary, middle and students have found that emotional intelligence
higher education levels. Some of these studies is an effective factor on academic achievement
have found that there is a correlation between (Afolabi, Ogunmwonyi, Okediji, 2009). Newsome,
emotional intelligence and academic achievement Day and Catano (2000), in their study at Canada
or that emotional intelligence is a determinant of University on 160 psychology students, have not
166
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:104 K:162
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
found a correlation between emotional intelligence
ages (Olson, 2008). In Bradshaw’s (2008) study
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
scores and academic achievement (Newsome,
on 60 female university students no significant
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
Day, Catano, 2000).
correlation
has been
found between emotional
intelligence
measured
with EQ-i and academic
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
In Fallahzadeh’s (2011)
study on health sciences
achievement measured with grade point averages
CUSTOM
license students a significant correlation
was DUTIES
(Bradshaw, 2008). In Colston’s (2008) study on
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
found between the total emotional intelligence
115 university students a weak positive correlation
2
Celal achievement
Bayar Üniversitesi Sosyal
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
scores and academic
and Bilimler
its sub3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
Bölümü
has been
found
between emotional intelligence
scales stress management and adaptability scales.
measured with EQ-i and academic achievement
Özet: Gümrük vergisi,
gümrüğe between
tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
However no correlation
was found
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement
commercial
commodities
measured
withofgrade
point
averages (Colston,
veya değeri üzerinden
alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
personal skills, miktarı
interpersonal
relations,
general
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
and value.(2008)
It is are a kind
of on 199 uni2008).
In Izaguirre’s
study
mood scales, and
academic
achievement
dış general
ticaret ve ekonomi
politikası
aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
versity
correlation
has been
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrumentstudents
in addition a
to significant
its economic, social
and
(Fallahzadeh, 2011).
thetürüstudy
of Fayombo
dolaylı birIn
vergi
olan gümrük
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
found
between
emotional
intelligence
measured
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis
like income
tax and corporate
tax, as
(2012) on psychology
it dış
hasticarete
beenkonu
seenolan an indirect tariff on expenditures, custom duties
vergi türü students
olmadığından,
with
EQ-ionly
and
academic
achievement
measured
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected
once
when commodities
subject
that emotional olmak
intelligence
can explain
an imüzere alınmaktadır.
Gümrük vergileri,
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
with
gradeitempoint
Thecustom
academic achieve(VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second
of taxaverages.
procedural law,
portant part of Usul
the Kanunu
total
academic
achievement
kanun
kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
ment
of female students was higher than male
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
variations (Fayombo,
2012).
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
students
(Izaguirre, 2008). According to the study
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
withon
commodities
subject to students there
ofinternational
Diken (2007)
104 university
In the various studies
on higher
education
students
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde
olduğu gibi
and continuing with
operation sequence.
isTurkey
no significant
correlation
between emotional
it has been concluded
that emotional
intelligence
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
intelligence levels of students studying science
cannot be used to predict academic achievement
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Anabilim
Dalı Mali
Hukukintoscience lessons
Gümrükler Genel
Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and
Ministry
according
teaching
andEconomy
their
achievement
(Diken, 2007; Yılmaz,
2007;
Otacioglu,
2009;
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan Kanat,
uyuşmazlıkların
çözüm
customs
duties
has a different
form science
from the and the emoand
their
attitudes
against
Arli, Altunay, Yalcinkaya,
2011,
2014).
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
tional
levels of
females
and males
In the study of yapıya
Kenarli
(2007),
it has
been
seen
sahiptir.
Gümrük
vergisi
uyuşmazlıkları
have to intelligence
be resolved administratively
in the
first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
cannot
be distinguished
that emotional intelligence
predict academic
Ancak
idari canaşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal actionby
cangender
be taken. (Diken, 2007).
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
achievement to various levels depending on
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
According
to the study of Holt (2007) on 124
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
different education
Gümrük programs.
Uyuşmazlıkları However data
university students it has been found that there
that can explain the reason for the difference
is a positive correlation between emotional intelbetween different education programs has not
ligence, which was measured with MSCEIT, and
been reached (Kenarli, 2007). In Olson’s (2008)
general grade point average, and that students that
study on 74 university students no significant
are older and female students have a higher grade
correlation has been found between emotional
point average and that emotional intelligence does
intelligence measured with EQ-i and academic
not differ based on age and gender (Holt, 2007).
achievement measured with grade point aver167
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:104 K:162
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
In Evenson’s (2007) study on university students
there is a positive significant correlation between
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
a positive significant correlation has been found
stress management, personal skills and adaptĠDARĠ
AġAMADA
between emotional intelligence
measured
with ÇÖZÜM
abilityYOLLARI
subscales1 of emotional intelligence, and
EQ-i and academic achievement
measuredSOLUTIONS
with
academic
achievement
ADMINISTRATIVE
TO DISPUTES
OVER(Parker, Summerfeldt,
grade point averages (Evenson, 2007). In Walker’s
Hogan, Majeski, 2004). In Vela’s (2003) study
CUSTOM DUTIES
(2006) study on 1205 university students a positive 2 on 760 first year
university students a positive
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
significant correlation
has been found between
significant correlation has been found between
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celalwith
Bayar EQ-i
Üniversitesi
DıĢ Ticaret
Bölümü
emotional intelligence measured
andSalihli MYO,
emotional
intelligence
measured with Exploring
academic achievement measured with grade point
and Developing Emotional Intelligence Skills
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
yer değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın
from the
movement
of commercial
commoditiesmeasured with
averages and theeşyanın
correlation
was both
related
to
scale
and
academic
achievement
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal intelligence
ve mali fonksiyonlarının
yanında
commodities’quantity
and value.(Vela,
It is are a2003).
kind of In the study
the total emotional
points
andönemli
also bir grade
point averages
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
related to the points
thezamanda
five harcamalar
subscales,
andalınan
it
ofinstrument
Newsome
et al.
180
türüdür.of
Aynı
üzerinden
in addition
to its(2000)
economic,on
social
and university studolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
has also been found
women
have
a higher
correlation
has been found
kurumlarthat
vergisi
gibi belirli
aralıklarla
alınan bir dents
regular no
basis significant
like income tax and
corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
level of emotional
intelligence
(Walker,
2006).
eşyanın
gümrüğe geldiği
anda bir defaya
mahsus between
are collectedemotional
only once when intelligence
commodities subjectmeasured with
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
anditem
academic
achievement
Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu EQ-i
the second
of tax procedural
law, custommeasured with
In Fruh’s (2006)Usul
study
on 77
university
kanun
kapsamı
dışında
tutulmuştur.students
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
grade
point averages. However a positive signifigümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
it has been found
that there isn’t a significant
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
cant
correlation between cognitive abilities and
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
correlation between
emotional intelligence meaBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak academic
created beginning
with commodities
subject
to
achievement
was
found
(Newsome,
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
sured with EQ-i
and
academic
performance
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Day,
TurkeyCatano,
and continuing
with In
operation
sequence.
2000).
Lasser’s
study (1997) on
gümrük vergisinde
zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
indicated by teachers
(Fruh, de2006).
In Drago’s
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret 64
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
university students no significant correlation
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
(2004) study onBakanlığı’na
132 university students, positive
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı
Mali
Hukuk tomeasured with
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük between
Customs Maliye
andemotional
Economy
according
intelligence
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunfound
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
significant correlation
has
been
between
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm the
customs
duties
a different and
form from
the
scale
of has
Goleman
general
grade point
emotional intelligence
measured
withsüreçten
MSCEIT
süreci, diğer
vergilerde oluşan
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
were administratively
found and inthat
emotional intelyapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları averages
have to be resolved
the first
and academic achievement
measured
with grade
öncelikle idari aşamada
çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
does not differ
bycangender
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen ligence
solved administratively,
legal action
be taken. (Lasser, 1997).
point averages and
cognitive
points. Also
1
uyuşmazlıklarda
yargıability
yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
it has been foundAnahtar
that older
students
hadGümrük
a higher
it can be seen from the literature analyses
Kelimeler:
Gümrük,
Vergisi, As
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
level of emotional intelligence (Drago, 2004). In
above, although there are many studies examthe study of Parker, Summerfeldt, Hogan and
ining the correlation between EI and academic
Majeski (2004) on 372 university students no
achievement, the limited number of studies
significant correlation has been found between
taking into consideration architecture education
emotional intelligence measured with EQ-i and
and the limited information about this is strikacademic achievement measured with grade
ing. This study aims to contribute to reduce this
point averages. However, it has been found that
incompleteness in the literature.
168
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:104 K:162
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
2. THE ROLE of EMOTIONAL
There are two main actors of architectural design
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
INTELLIGENCE in ARCHITECTURE
studios. One of these actors is the supervisor of
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
EDUCATION
the studio.
The supervisor
of the studio creates
the TO
program,
the environment
and directs the
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
DISPUTES
OVER
In Turkey undergraduate
level architecture eduproject using a critical viewpoint. Another actor
CUSTOM DUTIES
cation is 4 years. In addition to the occupational
is the architect candidate, who tries to, understand
Selin KILINÇ
information and skills gained throughout
the 2, Hatice YURTSEVER3
the design problem, to interpret it, to develop it
2
Celal
Üniversitesi
Sosyal Bilimler of
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
education related to
theBayar
design
and production
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
Ticaret Bölümü
usingDıĢcriticisms
and to present the architectural
a building, the students are expected to learn how
design he/she creates. Therefore thinking, debate
Özet: Gümrük vergisi,
gümrüğeTherefore,
tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
to analyze the information
received.
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
fromdecision
the movement
of commercial
commodities
and
making
phases
in the design studio
miktarıBuilding
veya değeri
üzerinden alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
Architectural Design,
Information,
Structure
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
andwhere
value. It isarchitecture
are a kind of
require
a process,
students are
Information, Physical
dış ticaret veEnvironmental
ekonomi politikası aracıControl,
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
shaping
process
together
byandinteracting with
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument that
in addition
to its economic,
social
Architecture History,
Construction
dolaylı birRestoration,
vergi türü olan gümrük
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
the
studio
supervisors.
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular
basis like
income tax and corporate tax, as
Management classes
provided
in Turkish
vergi türü are
olmadığından,
dış ticarete
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
architecture education
Design
which
be done
individually
olmak üzereprograms.
alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign exercises,
trade arrive at the
custom.can
According
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
orduties
collectively,
to train
architect candidates
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
are excluded aim
from this
law. Therefore,
Architectural design
studios aim to create a congümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
by
giving answers to the open ended questions
Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
nection betweensayılı
theory
and implementation in
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
posed
to them. The studio is a setting, where
Bölgesine girişinden
başlayıp,Architectural
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
the architecture education
programs.
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade
entering disciplines
customs territoriesand
of all possibilitransitions
among
oluşturulmuştur.
Diğer tüm
vergilerde
olduğu
design studios are
central parts
of and
create
thegibi Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like are
all other
taxes, compalsive
levels
such as
ties
discussed,
where
opposing
subjects are
tahakkuk ve tahsileducation
aşamaları Gümrük
ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
foundation of architecture
programs
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by GeneraltoDirectorate
of Customs
as a part of
needed
beAnabilim
taken
into consideration
together,
1
Bu çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
(Schön, 1985; Kuhn,
2001;
Oh,
Ishizaki,
Gross,
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process ofcorrelation
disputes over between the
and
where
an emphatic
türetilmiĢtir.
Yi-Luen, 2013).Gümrük
In architectural
studios,
vergisinden doğandesign
uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
teacher
learner
developed.
Therefore,
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process ofand
otherthe
taxes.
Customs isduty
disputes
factors such as yapıya
verbalsahiptir.
communication,
Gümrük vergisi decision
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
the
interaction
thenotarchitect
candidate
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place.
However, in thebetween
case of disputes
being
making, teamwork,
leadership,
interAncaknegotiation,
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
and the studio supervisor has 1a key role in the
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
personal skills and criticism are used to develop
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
fruitful
Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes progress of the architectural design (Erbil,
a design. TheseAnahtar
features
indicate
that
emotional
Gümrük Uyuşmazlıkları
2015). Also, factors like verbal communication,
intelligence, which covers understanding one’s
decision making, team work, negotiation, leaderown feelings or other’s feelings, express his/her
ship, interpersonal skills and criticism are imporfeelings, empathize, awareness in communicatant for design processes (Nazidizajia, Toméa,
tion, can be important for the architectural design
Regateirob, 2014). These features indicate that
studios.
emotional intellect, which cover concepts like a
person’s ability to understand his/her or other’s
169
MTD
www.mtddergisi.com
UHBAB
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
www.uhbabdergisi.com
Ocak
/
Şubat
/
Mart
/
Nisan
Sayı: 07
Kış İlkbahar
Uluslararası Hakemli BeĢeri ve 2016
Akademik
Bilimler
Dergisi
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF DESIGN
Nisan / Mayıs REFEREED
/ Haziran Ġlkbahar
Yaz Dönemi
Cilt: 4 AND
Sayı: ARCHITECTURE
12 Yıl: 2015
January / February / March / April 2016 Issue: 07 Winter Spring
International
Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
ID:104 K:162
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
ID:230 K:509 Jel Kodu: K34
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015 / GE - 17595)
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
emotions, to express his/her emotions, to establish
Scope of the Study: In this study the academic
GÜMRÜK
VERGĠSĠ
UYUġMAZLIKLARININ
empathy, awareness in communication, has an
achievement of students in the sample were
1
AġAMADA ÇÖZÜM
YOLLARI
important place in the processĠDARĠ
of architectural
analyzed
by using
the classes they have taken
design studios (Erbil, 2015).
Therefore this study
for 4TOyears
and theOVER
grades they have taken. In
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
DISPUTES
focused on understanding the impact of EI on the
this regard the weighted averages for all lessons
CUSTOM DUTIES
success in architectural design studio, in addition 2 taken were calculated.
The weighted grade point
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
to