HİSSE SENEDİ YATIRIMI Giriş Hisse senedi kısa vadedeki oynaklığına rağmen uzun vadede sabit getirili kıymetlerden önemli ölçüde daha yüksek getiri getirme potansiyeline sahip özel bir yatırım aracıdır.Bir fikir vermek açısından bilinen büyük şirketlerin bugünki ve 10 sene öncesinin piyasa değerleriyle karşılaştırma yapabilirsiniz.Bir gerçek var ki kısa vadeli gürültüye rağmen Türkiye ekonomisi bir şekilde büyüyor ve gelişiyor. Tassarruf sahiplerine bu gelişime doğrudan ortaklık sağlayacak yegane yatırım aracı hisse senedidir.Özellikle reel ve nominal faizlerin düştüğü günümüzde tasarrufların reel alım gücünü korumak için hisse senedi yatırımı daha da ön plana çıkmaktadır. 1. Hisse Senedi Nedir? Borsada alınıp satılan kağıt parçası olduğu genel algısının aksine hisse senedi reel bir yatırımdır.Hisse senedi alarak yatırımcılar, yatırım yaptığı şirketlerde; Rüçhan hakkı (Bedelli Sermaye arttırımına katılım hakkı) Kârdan pay alma hakkı Oy kullanım hakkı Yönetime katılma hakkı Tasviyeden hissesi oranında pay alma hakkı Bilgi edinme hakkı Elde ederler. 2. Hisse Senedinde Kazanç Nasıl Oluşur? Hisse senedi yatırımlarında "alım-satım farkı" ve "temettü" olmak üzere iki temel getiri söz konusudur. "Alım-Satım Farkı", yatırım yapılan pay senedinin fiyatındaki artış sonucunda oluşurken, "temettü" şirketlerin elde ettikleri kâr üzerinden hisse sahiplerine dağıttıkları kâr paylarıdır. Bazı yatırımcılar yüksek temettü ödeyen şirketlere odaklanırken bazı yatırımcılar ise daha uzun vadeli sermaye kazancının 1 peşinde koşarak büyüme şirketlerini tercih ederler.Her iki türlü getiri için önceden bir taahhüt verilemez. Diğer bir deyişle hisse senedi yatırımlarında bir getiri garantisi söz konusu olmadığı gibi, yatırılan anaparada herhangi bir koruma da bulunmaz. Hisse fiyatlarındaki değişime bağlı olarak ilk başta konulan anaparadan kayıplar söz konusu bile olabilir. 3. Hisse Senedi Nasıl Alınır Satılır? Hisse senetleri aracı kurumlar vasıtasıyla Borsa İstanbul üzerinden alınır ve işlemlerin takası Türkiye'de tek yetkili takas ve saklama kuruluşu olan Takas ve Saklama Bankası A.Ş (Takasbank) tarafından gerçekleştirilir. Hisse Piyasası'nda alış-satış işlemlerinin takası, işlem gününün ikinci iş günü gerçekleşmektedir. Bu nedenle alınan hisseler, işlem gününü takip eden ikinci iş günü aracı kurumların hesaplarına aktarılır, aracı kuruluşların da aynı gün müşteri hesaplarına aktarması gerekir. Satışı yapılan paylara karşılık gelen nakit alacakları yine işlem gününü takip eden ikinci iş günü aracı kurum hesaplarına aktarılır, aracı kuruluşların da aynı gün müşteri hesaplarına aktarması gerekir. Hisseler Merkezi Kayıt Kuruluşunda yatırımcı adına güvenli bir şekilde saklanır. 4. Hisse Senedi Alım Satım Kararları Nasıl Verilir? Alınan her bir hisse bir şirkete ortaklık anlamına gelir.Bu yüzden alım kararı verirken bilinmesi gereken çok şey var:şirketin iş modeli,maliyet unsurları ,borçluluğu,yönetim etkinliği,faliyet karlılığı,büyümesi,sektördeki rekabet durumu,sektörün genel ekonomi içindeki durumu, yönetimin vizyonu,yönetimin güvenilirliği,sektöre ilişkin yasal altyapı, riskler, tehditler,fırsatlar vs. Bu temel analiz yöntemiyle hisse senedi seçmektir.Her ne kadar şirket faaliyet ve finansallarına ilişkin detaylı bilgiler şirketlerin web sitelerinde ve Kamuyu Aydınlatma Platformunda bulunsa da bu analizleri yapabilmek zaman ve uzmanlık gerektirebilir. Bu noktada hisse senedi yatırımını hisse yatırım fonları vasıtasıyla yapmak daha uygun da olabilir. Diğer bir yöntem ise tekniz analiz yöntemiyle hisse yatırım kararlarını almaktır. 2 Teknik analiz; Geçmişte oluşmuş fiyat hareketlerinin gelecekte de oluşabileceği varsayımı üzerine çalışan bir analiz yöntemidir.Finansal piyasalarda fiyatlarda ya da işlem miktarında meydana gelen değişmelerin grafiklerin oluşturduğu şekillerle (formasyonlar) açıklanması ve trendlerin son durumu ile geleceğe fiyat hareketi tahmin etme aracıdır.Kısaca teknik analiz, yalnızca fiyat hareketlerinin dikkate alındığı bir analiz yöntemidir.Teknik Analiz şirket bilançolarının,karlılığının,iş modelinin vs neler olduğu veya nasıl değiştiğini dikkate almaz.Amaç tamamen piyasa fiyatlamalarından ve dalgalanmalardan faydalanmak ve kazanç sağlamaktır. 5. Hisse Senedi Kazançları Nasıl Vergilendirilir? Alım-Satım Kazancı: BİST’te işlem gören, menkul kıymet yatırım ortaklığı dışındaki hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar % 0 oranında stopaja tabidir. Stopaj nihai vergidir ve beyan edilmez. Yani fiilen yatırım ortaklığı dışındaki hisse senetleri alım-satım kazançları vergiden muaftır. 1 yıldan fazla elde tutulan menkul kıymet yatırım ortaklığı hisselerinde de yine stopaj ödemesi yapılmaz. Kar paylarının Vergilendirilmesi: Halka açık şirketlerden elde edilen kâr paylarının yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan tutar vergiye tabi gelir olarak dikkate alınır. Beyana tabi başka gelirlerin bulunmaması halinde, gelir 25.000 TL’yi aşıyor ise beyan edilir.Beyan edilen tutar üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, kurum bünyesinde karın dağıtımı aşamasında yapılan % 15 oranındaki vergi kesintisinin tamamı (istisnaya isabet eden kısım dahil) mahsup edilir. Yani temettü kazançlarında vergiye tabi olmak için temettü kazanç matrahının oldukça yüksek olması gerekir. 3