frer kaçak akım röleleri rölenin mevzuattaki yeri

FRER KAÇAK AKIM RÖLELERİ
RÖLENİN MEVZUATTAKİ YERİ
Yerel mevzuatımıza baktığımızda elektrikle ilgili birçok dolaylı veya doğrudan madde bulunmaktadır. Kaçak akım rölesi ilgili
maddelerin genellikle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın mevzuatında yer almaktadır.
Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği’nin 18. Maddesi’nde elektrik ana dağıtım noktalarına yangından korumaya yönelik kaçak akım
rölesinin (300 mA anma kaçak akım değerine sahip kaçak akım rölesi) kullanılması, tali dağıtım noktalarına ise hayat korumaya
yönelik kaçak akım rölesinin (30 mA anma kaçak akım değerine sahip kaçak akım rölesi) düzeneği ile birlikte termik manyetik
şalter veya otomatik sigorta (ayrı ayrı veya birlikte) konulması ve tüm koruma düzenleri arasında seçicilik sağlanması yer
almaktadır.
Rölenin kullanımında dikkat edilecek hususlar ve nasıl kullanılacağı Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’nde söz
edilmektedir. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü’nün 315. Maddesi’nde kaçakların belli seviyenin üstüne çıkmasını engelleyen
kaçak akım rölesi aynı şekilde topraklı cihazlarda topraklamada bir sıkıntı yaşandığında devreyi kesen kontaktörün bulunması
uygun bulunmuştur. Çeşitli mevzuatlarda elektrikten kaynaklanan iş kazası ve yangınların engellenmesi için birçok hüküm
mevcuttur. Kaçak akım röleleri elektrikten kaynaklanan iş kazaları ve yangınların engellenmesinde önemli rol oynaması sebebiyle
bu hükümlerle dolaylı yoldan ilişkilendirilebilir.
KAÇAK AKIM RÖLESİ MEVZUATI DEVAMI: http://www.esismuhendislik.com/dosyalar/site_resim/urunler/dosya/1936812.pdf
KAÇAK AKIM RÖLESİ NASIL AYARLANMALIDIR?
Kaçak akım röleleri mevzuatta belirtildiği gibi ana dağıtım panolarına yangın korumaya yönelik 300 mA açma akımlı , bütün tali
pano , prizler , makineler, motorlar vs. hayat korumaya yönelik 30 mA açma akımlı kaçak akım rölesi kullanılmalıdır. Bu iki değer
dışında yapılan uygulamalar yanlış ve kabul edilemezdir.
Bir örnekle açıklayalım;
100 Amper nominal akımı olan bir makineyi ele alalım. Bu 100 Amper nominal akımı olan makineye 125 Amper termik manyetik
şalter bağlı olsun. Termik manyetik şalterin kısa devre durumunda açma akımı da 500 Amper’e ayarlandığını varsayalım.
Manyetik şalterin nominal akımı : 125 Amper
Manyetik şalterin açma akımı : 500 Amper
Topraklama sistemi türü TT olsun. Dokunma gerilimi sınır değeri de 50 Volt
Makine gövdesine iyi bir topraklama yapılmış olsun. Topraklama geçiş direnci değeri 0,4 ohm olsun.
Bu termik manyetik şalter bu makineyi korur mu?
Ohm kanunundan yola çıkarak küçük bir hesap yapalım. R : U / I , R : 50 Volt / 500 Amper : 0,1 ohm’dir.
Ölçülen değer : 0,4 ohm
Hesaplanan değer : 0,1 ohm
Ölçülen değer > hesaplanan değer olduğundan açma akımı 500 Amper olan manyetik şalter fazlardan makine gövdesine
olabilecek herhangi bir kısa devrede açma yapmayacaktır.
ESİS MÜHENDİSLİK ELEKTRİK PROJE OTOMASYON SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
Osmangazi Mahallesi , Alsancak Caddesi , NO : 83 / B , Samandıra / Sancaktepe / İSTANBUL
Tel : 0 216 622 50 59 , 0 542 804 09 55
www.esismuhendislik.com , info@esismuhendislik.com
Dolayısı ile bu şalter açmayınca kendisinden önce bulunan daha yüksek açma akımına sahip manyetik şalterler de açma
yapmayacaktır. Sonuç olarak makine gövdesi ile teması olan operatör elektrik akımına kapılmış olacaktır.
Görüldüğü gibi manyetik şalter bir insanı elektrik akımına karşı koruyamadı.
Peki manyetik şalterin açma akımını düşürseydik operatörü koruyabilir miydik?
Tabi ki koruya bilirdik. Manyetik şalterin açma akımını nominal akımı ile aynı yapsaydık…
Nominal akımı : 100 Amper
Açma Akımı : 100 Amper
R : U / I : 50 / 100 : 0,5 ohm
Ölçülen değer < hesaplanan değer olduğundan açma akımı 500 Amper olan manyetik şalter fazlardan makine gövdesine
olabilecek herhangi bir kısa devrede açma yapacaktır. Sonuç olarak makine gövdesi ile teması olan operatör elektrik akımına
kapılmış olmayacaktır.
Peki bu yeterli mi ?
Kesinlikle değil. Çünkü bunun adı dolaylı dokunmadır. Dolaylı dokunma dışında kalan çok daha önemli durumlar vardır.
Elektriğe bağlı iş kazalarına bakıldığında dolaylı dokunma ile değil direk temas ile meydana geldiği görülmektedir.
Nasıl mı?
Çok basit. Bu güne kadar topraklama ölçümü için gelip de bir çok parçadan oluşan bir makinenin her metal parçasının
topraklamasını ayrı ayrı ölçeni veya sadece bir prizi değil de bu prizden çalışan elektrik ısıtıcısını ölçen birini gördünüz mü?
Tabi ki hayır. En basitinden bir örnek bir prizi ölçümünü yaptınız. Topraklama geçiş direnci değeri ve koruma elemanı uygun
olduğunu varsayalım. Üşümüş bir vatandaşımız bu prizden bir elektrik sobasını çalıştırdığını varsayalım. Bu sobanın
topraklamasında bir sıkıntı varsa. Sobada oluşabilecek faz gövde kısa devresinde sobayla teması olan vatandaşı hiçbir sigorta
veya manyetik şalter koruyamaz. Çünkü 2000 ohm ortalama vücut direnci olan bir insanda sigortaların veya manyetik şalterlerin
açma akımları kadar bir akımın geçmesi mümkün değildir. Dolayısı ile elektriğe bağlı iş kazaların çok büyük kısmı dolaylı
dokunmadan değil direk temas dan meydana gelmektedir. Bu yüzden de kaçak akım rölesi olması gereken aynı zamanda
yönetmelikte zorunlu olarak kullanılması gereken bir ekipmandır.
Peki kaçak akım rölesini yönetmeliğin aksine 30 mili amper’den daha yüksek bir değere ayarlamamız doğrumu dur ?
Yine soba örneğinden devam edelim. Kullandığınız röleyi 1 amper’e ayarlamış olduğunuzu varsayalım. Soba ile teması olan
insanın ortalama geçiş direnci 2000 ohm’olsun. Giydiği ayakkabıya , dokunma organına , toprakla olan temasına bağlı olarak bu
direnç sürekli değişebilir. 50 volt dokunma gerilimi.
O anki direnci me bağlı olarak üzerimden 50 mili amper akım geçsin. U : I X R : 2000 ohm X 50 mili amper : 100 volt.
Yani 100 Volt’luk bir gerilim ile çarpılabilirim. 1 amper’e ayarlı bulunan kaçak akım rölesi sadece seyreder. Direncim artarsa
üzerime düşen gerilim artar. Direncim azalırsa üzerimden geçen akım artar. Her iki durumda da röle sadece seyreder. Özetle
hayat koruma rölesini tehlikeli akım sınırı olan 30 mili amper’in altına değilde üstünde bir değere ayarlamak ne mevzuata uyar
nede bunun adı kaçak akım rölesi uygulaması olur.
ESİS MÜHENDİSLİK ELEKTRİK PROJE OTOMASYON SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
Osmangazi Mahallesi , Alsancak Caddesi , NO : 83 / B , Samandıra / Sancaktepe / İSTANBUL
Tel : 0 216 622 50 59 , 0 542 804 09 55
www.esismuhendislik.com , info@esismuhendislik.com
Röleyi 100 mA ,300 mA , 500 mA ,1 A , 3 A , 5A ,10 A , 15 A , 30 Amper gibi değerlere ayarlamanın adı sigorta korumadır. Nominal
akımı 100 Amper açma akımı 500 Amper olan bir şaltere 10 ampere ayarlı bir röle bağlandığında yapılan uygulama 500 Amper
açma akımı bulunan şalterin açma akımını 500 Amper’den 10 amper’e düşürmektir. Ve sadece dolaylı dokunmaya fayda sağlar.
Zaten şalterin açma akımını üzerindeki switch ile düşürdüğünüzde röleye gerek de kalmaz.
Kaçak akım rölesi bulunan bir yerde topraklama olması gerekir mi?
Kaçak akım röleleri sadece akıma duyarlıdır. Örneğin bir makine gövdesinde 20 mili amper gibi bir kaçak akım olduğunu
varsayalım. Kaçak akım rölesi 30 mili amper’e ayarlı olduğundan açma yapmayacaktır. Makinenin topraklamasının olmadığını
düşünelim. Makine gövdesi ile teması olan bir insanın o anki direncine bağlı olarak 20 mili amper veya daha küçük bir akımın
insan üzerinden devresini tamamladığını varsayalım. Bu durumda faz toprak arasında ölçülen gerilim değeri ( 220 Volt veya bu
yakın gerilim değeri ) insan ile faz iletkeni direnci arasında paylaşılır. Bir insanın geçiş direnci değeri de faz iletkeninin iç direncinin
2000 katından daha fazla olduğu düşünülürse bu gerilimin büyük bir kısmı insan üzerine düşecektir. Dolayısı ile üzerinizden 10
mili amper geçtiğinde , 10 mili amper akımı olan 220 volt’a yakın bir gerilim ile çalışan bir lamba gibi yanarsınız.
Bu yüzden topraklama ve kaçak akım rölesi birlikte tesis edilmelidir. Topraklama gerilime karşı kaçak akım rölesi akıma karşı
korur.
Kaçak akım nedir ve nasıl oluşur ?
kaçak akım dediğimiz olayın tek bir nedeni vardır. Bu neden de izolasyon hatasıdır. Ya da izolasyon seviyesi düşük kullanılan
yalıtkan malzemelerdir. İzolasyon hatası olan yerde de kaçak akım çok yüksek akımlara çıkar hatta gözle de görülebilecek ark gibi
sonuçlar ortaya çıkarır.
Aksi taktirde kaçak akım diye bir durum asla oluşmaz. Oluşan harmonik akımlardır. Bu harmonik akımların bir çoğu nötr hattı
üzerinden dönüş yapmazlar. Dolayısı ile piyasada bulunan röleler bu harmonik akımı kaçak akım gibi algılayıp açmaya giderler.
Bu harmonik akımların gerilim değerleri çok düşüktür. Yani bir kalem pil kadar etkisi dahi yoktur. Fakat toprak hattı üzerinden
dönüş akımı oluşturduklarından nötr-toprak arasındaki gerilim değerini yükselterek cihazlarınızın arızalanmasına yol açabilirler.
Harmonik akımların kaçak akımlara rölelere etkilerini nasıl ortadan kaldırabiliriz?
Bu etkiyi ortadan kaldırmanın bir doğru bir de yanlış yolu vardır. Piyasada bu güne kadar servis edilen rölelerin harmonik
akımların etkilerine karşı duyarlı olmadığından kullanıcılar veya bu işi yapan firmalar harmonik etkiye sahip cihazların toprak ile
irtibatını ortadan kaldırarak yanlış ve tehlikeli uygulamalar yapmaktadırlar.
Örneğin bir makine üzerindeki sürücünün toprak irtibatını keserseniz sürücünün yapmış olduğu harmoniğin nötr hattı üzerinden
dönüş yapmayan yani toprak hattı üzerinden dönüş yapan kısmını sürücü üzerine haps etmiş olursunuz. Röle tutar. Fakat sürücü
üzerine haps olan bu yüksek frekanlara sahip harmonik akımlar sürücü üzerinde bulunan yalıtkan kısımlarda delinme meydana
getirerek sürücüyü kısa zamanda arızaya sokar veya ısınmasını sağlayarak yakar.
Bu tür uygulamalar son derece yanlış ve riskli uygulamalardır. Arızalan sürücü için servis çağırdığınızda servis bu uygulamayı
görürse garanti kapsamına da almaz.
Doğru çözümü ise Frer kaçak akım rölelerimizdir. Detaylarını aşağıda inceleyebilirsiniz.
ESİS MÜHENDİSLİK ELEKTRİK PROJE OTOMASYON SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
Osmangazi Mahallesi , Alsancak Caddesi , NO : 83 / B , Samandıra / Sancaktepe / İSTANBUL
Tel : 0 216 622 50 59 , 0 542 804 09 55
www.esismuhendislik.com , info@esismuhendislik.com
FRER YÜKSEK TEKNOLOJİ KAÇAK AKIM RÖLELERİ
Ürün Detay : http://www.esismuhendislik.com/urundetay-frer-dijital-programlanabilir-kacak-akim-roleleri-229.html
ESİS MÜHENDİSLİK ELEKTRİK PROJE OTOMASYON SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
Osmangazi Mahallesi , Alsancak Caddesi , NO : 83 / B , Samandıra / Sancaktepe / İSTANBUL
Tel : 0 216 622 50 59 , 0 542 804 09 55
www.esismuhendislik.com , info@esismuhendislik.com
Frer yüksek teknolojiye sahip kaçak akım röleleri ile hem işletmenizde yüksek koruma sağlarsınız hem de işletmenizin elektrik
enerjisi kullanımını kesintisiz bir şekilde sürdürmesini sağlayabilirsiniz.
Çalışma ve sosyal güvenliği bakanlığının elektrik iç tesisler yönetmeliklerinde belirtildiği gibi ana dağıtım panolarına yangın
korumaya yönelik 300 mA açma akımlı kaçak akım röleleri , bütün tali pano , ekipman , priz ,makineler ve cihazlara hayat
korumaya yönelik 30 mA açma akımlı kaçak akım röleleri kullanılmalıdır.
Fakat bu güne kadar piyasada satılan bir çok marka ve model kaçak akım röleleri ile bu yönetmeliğe uymak pek mümkün
olmuyordu.
Frer kaçak akım röleleri piyasada bulunan rölelerin aksine harmonik ve gürültü akımlarından asla etkilenmezler.
Ekranda iki farklı akım görüntüler 1. Akım gerçek kaçak akım 2.akım harmonik akım . Gerçek kaçak akıma göre açma yaparlar.
Alçak geçiren filtre özelliğine sahiptir. Yani 50 Hz dışında ki 2500 Hz’e kadar olan yüksek frekansa sahip parazit ve gürültü
akımlarından asla açma yapmazlar.
Özellikle sürücü ve benzeri yüksek harmonik etkiye sahip cihaz ve makinelerde sonuçlara inanamayacaksınız.
Bir işletme de Çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığının belirttiği gibi 30 mA şartını yerine getirmenin kesin çözümüdür.
Üstelik 30 mili amper ile 30 amper arasında 10 mili amper adımlar ile açma akımı ayarı yapılabilmektedir. 20 mili saniye ile 30
saniye arasında açma zamanı ayarı da yapılabilmektedir.
Bütün sistemlere uyumludur. ( TT , TN-S , TN-C , TN-C-S , IT )
Bu güne kadar çok yüksek maliyetler ödeyerek almış olduğunuz rölelerin taleplerinize cevap vermemesi çok üzücü bir durumdur.
Bu duruma düşmemek için mutlaka doğru ürün ile çalışın.
Bize ulaşın gelelim . Ücretsiz demo yapalım. Birinci sınıf hizmet birinci sınıf ürün ile mümkündür.
Ürün Detay : http://www.esismuhendislik.com/urundetay-frer-dijital-programlanabilir-kacak-akim-roleleri-229.html
ESİS MÜHENDİSLİK ELEKTRİK PROJE OTOMASYON SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
Osmangazi Mahallesi , Alsancak Caddesi , NO : 83 / B , Samandıra / Sancaktepe / İSTANBUL
Tel : 0 216 622 50 59 , 0 542 804 09 55
www.esismuhendislik.com , info@esismuhendislik.com
FRER YÜKSEK TEKNOLOJİ TOROİD AKIM TRAFOLARI
FRER TOPLAYICI TİP TOROİD AKIM TRAFOSU
Özellikle ana dağıtım panolarına toroid akım trafolarının montajları gerek fiziksel koşullar gerekse enerji kesintisi gibi sıkıntılar
yüzünden içinden çıkılmaz bir durum haline gelmektedir.
Frer toplayıcı tip akım trafosu ile bu sorun ortadan kalkar. İşletmenizde kompanzasyon , elektrik sayaçları ve pano tipi enerji
analizörleri için bulunan akım trafolarını toroid gibi de kullanabilirsiniz. Bu akım trafolarını toplayıcı akım trafosuna paralel
bağladığınızda toplayıcı tip akım trafosu toroid akım trafosu görevini üstlenir. En düşük maliyetle , en düşük işçilik ile bu sorunları
ortadan kaldırır.
Ürün Detay : http://www.esismuhendislik.com/urundetay-frer-toplayici-tip-toroidal-akim-trafosu-240.html
ESİS MÜHENDİSLİK ELEKTRİK PROJE OTOMASYON SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
Osmangazi Mahallesi , Alsancak Caddesi , NO : 83 / B , Samandıra / Sancaktepe / İSTANBUL
Tel : 0 216 622 50 59 , 0 542 804 09 55
www.esismuhendislik.com , info@esismuhendislik.com
FRER AYRILABİLİR GÖVDELİ TOROİD AKIM TRAFOLARI
Frer ayrılabilir gövdeli toroid akım trafoları işçiliği minimum seviyeye indirir. Toroid takılması zor olan koşullarda avantaj sağlar.
Enerjiyi kesmenin mümkün olmadığı yerlerde ideal çözümdür. 110 mm , 160 mm , 210 mm iç çaplarına sahip üç faklı modeli
bulunmaktadır.
Ürün Detay : http://www.esismuhendislik.com/urundetay-ayrilabilir-govdeli-toroidal-akim-trafosu-236.html
ESİS MÜHENDİSLİK ELEKTRİK PROJE OTOMASYON SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
Osmangazi Mahallesi , Alsancak Caddesi , NO : 83 / B , Samandıra / Sancaktepe / İSTANBUL
Tel : 0 216 622 50 59 , 0 542 804 09 55
www.esismuhendislik.com , info@esismuhendislik.com
FRER STANDART TOROİD AKIM TRAFOLARI
Her ürününde olduğu gibi Frer bu ürünlerinde de hem çeşitliliği hem kaliteyi hem de hiçbir yerde bulamayacağınız boyutlarda
toroid akım trafolarına sahiptir.
Yuvarlar tip olarak : 35 mm , 60 mm , 80 mm , 110 mm , 160 mm ,210 mm iç çaplara sahip modelleri bulunmaktadır.
Kare tip olarak : 325 mm X 125 mm ve 470 mm X 160 mm olarak iki farklı modeli bulunmaktadır.
Ürün Detay : http://www.esismuhendislik.com/urundetay-frer-sabit-tip-toroidal-akim-trafolari-239.html
BÜTÜN ÜRÜNLERİMİZ DETAY : http://www.esismuhendislik.com/kategori-endustriyel-test-ve-olcu-aletleri-205.html
ESİS MÜHENDİSLİK ELEKTRİK PROJE OTOMASYON SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
Osmangazi Mahallesi , Alsancak Caddesi , NO : 83 / B , Samandıra / Sancaktepe / İSTANBUL
Tel : 0 216 622 50 59 , 0 542 804 09 55
www.esismuhendislik.com , info@esismuhendislik.com