DÖKÜMANTASYON ve KAYIT Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon Tıbbı Kursu XIV 14-18 Aralık 2011 Kayıt Sistemleri Kan merkezleri kayıt sistemine sahip olmalıdır • Yazılı kayıt sistemi (defterler, formlar vs) • Bilgisayar ortamında • Valide edilmiş olmalıdır Test Edildi ONAYLANDI Kan merkezinde tüm yapılanların kayıt altına alınması şarttır Kayıtların Özellikleri Herkes tarafından kolayca anlaşılabilmeli Düzenlenme biçimi merkezlerde aynı olmalı Her aşamadaki tüm bilgileri içermeli Korunmuş olmalı • Kazalar , hırsızlık • kaybolma, -virüs saldırıları • tahribat ve değişiklik DEFTERLER 1. 2. 3. 4. 5. 6. Bağış Kan Kayıt Defteri Satın Alınan Kan Kayıt Defteri Kan Grup Defteri (Laboratuvar Defteri) Cros-match ve Servis Çıkış Defteri Serolojik Testler Kayıt Defteri Đmha Edilen Kan Kayıt Defteri Bilgisayar Kullanımı Bilgisayar Kullanımı Kayıtlarda Dikkat Edilecek Noktalar Gerçekleşen her olay adım adım kaydedilmelidir Kayıtlar tam olmalı, bilgi atlanmamalıdır. Formlardaki zorunlu alanlar eksiksiz doldurulmalıdır. Okunaklı olmalıdır Tükenmez kalemle yazılmış olmalıdır Her basamakta kim, ne, ne zaman, nerede, niçin ve nasıl sorularının yanıtları verilebilmelidir Kayıtlarda Dikkat Edilecek Noktalar 2 Belirlenen süreler kadar saklanmalı “Veri Güvenliği”ne ait ilgili mevzuatı Hazırlanan her kan ve kan bileşeninin izlenebilirliği ilkesi esastır Laboratuvar test sonuçları gibi önemli verilerin elle girişi yetkili ikinci bir kişinin bağımsız onayı bulunmslıdır. Kalite kontrol kayıtları bir üst denetleyici tarafından imzalanmalıdır Kayıtlarda Dikkat Edilecek Noktalar-3 Kayıtların kim tarafından yapıldığı mutlaka bilinmelidir Personel tarih ve imza atmalı veya ad-soyadının baş harflerini veya özel bir kodu belirtmelidir Çalışanları ve onların kodlarını gösterir listeler tüm personeli kapsamalıdır Bir soruşturma sırasında personelin tüm sorumluluğunu yerine getirdiğini kanıtlamalıdır. Örnek:Bağışçı sorgulama Formu Kalite Kayıtları 1.Kalite Kontrol Kayıtları – Acil Düzeltilecekler – Đstatiksel ek kayıtlar 2.Diğer Kayıtlar (Yönetim ve Organizasyon Amaçlı) Kayıt Hataları Ölümle sonuçlanan transfüzyon reaksiyonlarının çok büyük bir bölümünde neden etiket, form ya da defterlerde yapılan kayıt hataları ile ilgilidir Kayıt Hataları-2 Yapılan hatalar ve düzeltmeler görülebilmelidir. Defterdeki düzeltmeler tek çizgi ile üstü çizilerek yapılmalı Bilgisayarda düzeltmeler log dosyasına kaydedilmeli Hataların oluşma sıklığı ve nedenleri takip edilmeli ve Benzer hataların tekrarlamaması sağlanmalıdır Kayıtların: • Nasıl tutulacağını • Eksiksiz ve doğru olarak tutulup tutulmadığının nasıl gözden geçirileceğini • Bakım periyodunun ne olacağını • Hangi süreyle saklanacağını • Eski kayıtlara nasıl ulaşılacağını • Geriye dönük takibin nasıl sürülebileceğini belirten bir yazılı protokol bulunmalıdır Kayıtların Saklanması 5624 Sayılı Kanun 30 Yıl Saklanacak Kayıtlar : –Bağışçı-Transfüzyon / Đmha Detaylar 15 Yıl Saklanacak Kayıtlar: –Đstatistiki bilgiler 10 Yıl Saklanacak Kayıtlar: –Ekipman ve Materyallere ait envanter kayıtları 30 yıl saklanması gereken bilgiler; a. b. c. d. e. g. i. j. k. l. Hizmet biriminin adı Bağışçının sayısal veya alfabetik tanımı Kan-kan bileşeni tanımı Kanın alınma ve son kullanma tarihi (gün/ay/yıl) Kan-kan bileşeninin dağıtıldığı birimler f. Dağıtım tarihi (gün/ay/yıl) Kan-kan bileşeninin kullanıldığı birimler h. Transfüzyon alıcısının tanımı Transfüzyon tarihi (gün/ay/yıl) Đade edilen kan-kan bileşeninin kabul onayı ve tarihi (gün/ay/yıl) Đmha tarihi (gün/ay/yıl) Đmha nedeni 15 Yıl Saklanması Gereken Bilgiler; a) Bağışçıların (aday ve bağış yapanlar) toplam sayısı b) Bağışların toplam sayısı c) Hizmet birimlerine bağlı olan ya da hizmet birimlerinin bağlı olduğu diğer birimlerin listesi d) Đmha edilen bağış sayısı e) Üretilen ve dağıtılan kan-kan bileşenlerinin sayısı f) Mikrobiyolojik tarama testi sonuçları (% olarak) g) Geri çekilen kan-kan bileşeni sayısı h) Raporlanan istenmeyen ciddi etki ve olayların sayısı Kayıtların Saklanması-2 Saklanan kayıtlara sadece yetkili kullanıcılar erişebilmelidir Kayıtlarda bilgisayar kullananlar verilerinin yedeklerini almalıdır Bilgisayar kullanımında ayrıca programın, veritabanının ve işletim sisteminin de yedekleri alınmalıdır Bilgisayar kullanımında virüs bulaşması veya diğer tehlikelere karşı alternatif yedekleme sistemleri geliştirilmelidir Kayıtların Gizliliği Tıbbi kayıtlardaki, bağışçı ve hasta ile ilgili bilgiler gizli kabul edilir. Sadece … Hastaya ait bilgiler, tıbbi fayda sağlamak amacı dışında paylaşılamaz ve izinsiz olarak tartışılamaz Pozitif tarama testi sonuçlarının rapor edileceği bağışçıya söylenmelidir Formlar Form başlığında: • hangi amaçla kullanılacak • kan merkezinin kimlik bilgileri bulunmalıdır Personelin kimliği formda yer almalıdır Bilgisayar formları çoktan seçmeli sunulmalıdır Sorgulama Formları 15 yıl saklanmalıdır.. Test Sonuçları ve Değerlendirilmesi Test sonuçları ve bulgular ayrı ayrı kaydedilmelidir Örneğin: Kan gruplama sonuçlarında hem forward hem de reverse reaksiyon sonuçları şiddetleri de belirtilerek ayrı ayrı kaydedilmelidir +4 +3 +4 +4 +4 0 0 +4 Transfüzyon Reaksiyonları Enfeksiyöz, serolojik uygunsuzluk, febril reaksiyonlar, ürtiker, bakteriyel kontaminasyona bağlı her tür durumda geri bildirimler veya oluşturulan raporlar kayıtlara geçirilmelidir Hemovigilans ile ilgili formların doldurulması hastanın hekimi ve trans.komiteleri sorumlu. Verilerin toplanıp değerlendirilmesi,SB ve BKM iletilmesi TM nin sorumluluğundadır. Đstatistik ve Diğer Kayıtlar Đstatistik Kayıtları – – Form 113 Merkezin ihtiyaçları doğrultusunda belirlediği diğer istatistikler Eğitim ve Yetkinliği Değerlendirildiği Kayıtlar – – – Hizmet içi Eğitim , Değerlendirme Personel iş güvenliği ve sağlığı ile ilgili kayıtlar Bilgisayar sistemi ile ilgili dokümantasyon Kullanılan cihazlarla ilgili kayıtlar Hatalar kazalar ve şikayetlerle ilgili kayıtlar Hatalar, Kazalar ve Şikayetler-1 • • • • • Hatanın tanımı Etkilenen ürünlerin adı, kayıt numarası Hatanın tespit tarihi Hatanın oluş tarihi Ürünlerin transfüze edilip edilmediği Hatalar, Kazalar ve Şikayetler-2 • Hatanın servis doktorunca fark edilip edilmediği • Hatayı yapan personel • Hatanın tanımlanması hakkında not • Önlemek için yapılan çabalar • Đlgili üretici firma adı, ürünün lot numarası Denetim ve Cezai Hükümler Faaliyetten Men Đdari ve Para Cezaları Hastaya Ait Kayıtlar-1 Laboratuar Testlerinin Kaydı: a. Hastanın adı ve protokol numarası b. Kanı alan kişinin kodu veya adı soyadı c. Testin yapılış tarihi d. Yapılan testin adı e. Test sonucu ve son değerlendirme ABO,Rh,Zayıd D, Otoagl,Kontrol sonuçları, Ab tarama –tanımlama testi sonuçları , zorluklar vb. Hastaya Ait Kayıtlar-2 Çapraz Karşılaştırma Testi : a. b. c. d. e. f. g. Testin yapılış tarihi Hastanın protokol numarası Kan komponent numarası Hastanın ABO ve Rh tipi Donörün ABO ve Rh tipi Komponentin adı Çapraz karşılaştırma testinin sonucu ve değerlendirilmesi Hastaya Ait Kayıtlar-3 Kan Đstem Formu : a. Alıcının tam adı b. Hasta protokol numarası c. Đstemi yapan doktorun adı ve kaşesi d. Kaç ünite kan veya ürün gerektiği e. Ünitelerin ne kadar süre içinde gerekli olduğu Hastaya Ait Kayıtlar-4 a. b. c. d. e. Kan Çıkış Formu: Çıkış veya yeniden çıkışın yapıldığı tarih-saat Tam kan numarası-ürünün lot numarası Havuzlanmış ürünlerde tüm protokol numaraları Hastanın kan grubu (ABO-Rh) ile son 12 ay içinde yapılmış bir önceki kan grubunun kıyaslanması Hastanın son 5 yıldaki kayıtlarının gözden geçirilerek varsa kan gruplama sırasında görülen güçlükler, klinik olarak önemli alloantikorlar ve şiddetli transfüzyon reaksiyonları Hastaya Ait Kayıtlar-5 Transfüzyon Kayıtları : a. Đmzalı rapor (ürün ve cross-match bilgilerinin alıcının kimliği ile karşılaştırılıp onaylandığına dair) b. Transfüzyonun başlangıç ve bitiş saati c. Transfüzyonu yapan kişinin kimliği d. Verilen miktar e. Hastanın transfüzyon süresince vital durumu Hastaya Ait Kayıtlar-6 Acil Transfüzyonlar : a. Hasta doktorunun testlerin yapılamadığını bildiğini ancak hastanın hayati tehlike nedeniyle bekleyebilecek zamanı olmadığını belirtir kan istemi b. Kan komponenti üzerinde “Gerekli testler tamamlanamamıştır” etiketi c. Kan çıkış formunda cross-match işleminde antiglobulin fazının yapılmadığına dair not Donöre Ait Kayıtlar-1 a. b. c. d. e. f. g. h. Donör Kaydı-1: Ünitenin numarası Donörün adı, soyadı ve kimlik bilgileri Adresi Telefon numarası Doğum tarihi Kimlik numarası (TC kimlik no) Donasyon tarihi Son kan verdiği tarih Donöre Ait Kayıtlar-2 Donör Kaydı-2: i. j. k. l. m. n. Fizik muayene bulguları Kanın alınacağı kol bölgesinin muayene kaydı Muayene eden doktorun adı Donör sorgulama formuna verdiği yanıtlar Formu doldurtan yetkilinin kodu Donörün kabul edildiği ve yeterli kan alınabildiği notu Donöre Ait Kayıtlar-3 Donör Kaydı-3: o. Donör reddedilirse nedeni p. Geçici-sürekli red durumu r. Geçici red süresinin bitiş tarihi s. Donörün kan alımı için izni ve imzası t. Donörün yeterince bilgilendirildiğine ve yapılacak işlemler için izin verdiğine dair onayı u. Donörün imzası x. Kanı alan görevlinin adı Donöre Ait Kayıtlar-4 Donör Kaydı-4: v. Donör reaksiyonu görülmesi durumunda semptomlar w. Uygulanan tedavi y. Donörün son durumu ve bir daha kan bağışının kabul edilip edilemeyeceğine dair not z. Müdahaleyi yapan görevlinin adı, geçen süre, donörün tedavi-önerileri kabul edip etmediğine dair bilgi Donöre Ait Kayıtlar-5 Donör Kan Örneğinde Tapılan Testlerin Kaydı-1 • Ünitenin numarası • Kullanılan miyarlara ait bilgiler (marka, lot numarası, son kullanma tarihi, kontrol sonuçları) • ABO ve Rh testlerinin sonuçları ve değerlendirme sonrası kan grubu (Du dahil) • Reverse gruplandırma sonuçları Donöre Ait Kayıtlar-6 Donör Kan Örneğinde Tapılan Testlerin Kaydı-2 • Pozitif ve negatif kontrol testlerinin sonuçları • Antikor tarama test sonuçları • Sifiliz ve diğer enfeksiyöz markerların test sonuçları ve değerlendirmeler (pozitif ve negatif kontroller ve cut-off değeri ile) • Kullanılan ekipmanın kontrolleri Donöre Ait Kayıtlar-7 Donör Kan Örneğinde Tapılan Testlerin Kaydı-3 • Pozitif örneklerin yeniden test edilme kriterleri • Testlerdeki inkübasyon süresi ve ısısı • Geçersiz testler için kriterler, denetçinin notu varsa laboratuar dışında yapılan testler ve yapılan yer Donör Kayıtlarında Özel Durumlar-1 Otolog Donörler • Hastanın doktoru ve kan merkezi doktorunun yazılı onayları • Donörün fizik muayenesi • 8 haftadan sık aralarla kan verebileceğine dair bir belge düzenlenmesi • HBsAg, Anti HIV 1+2, Anti HCV veya RPR pozitifliğinde doktorunun uyarıldığına dair not Donör Kayıtlarında Özel Durumlar-2 Aferez Donörleri-1 Tam Kan Donörlerine ek olarak : • Üretici firmanın adı • Kullanılan tüm solüsyon, yazılım ve ilaçların lot numaraları, kullanılan miktar • Donöre ait laboratuar testleri • Đşlemin başlangıç ve bitiş saati Donör Kayıtlarında Özel Durumlar-3 Aferez Donörleri-2 • Đşlenen kan volümü (her bir komponent için) • Tahmini kan hücrelerinin kaybı • Yan etkiler • Đşlemin donöre anlatılması sonrası donör onayı Donör Kayıtlarında Özel Durumlar-4 Aferez Donörleri-3 • Đlaç ve immünizasyon uygulanacak donörlere işlemin anlatılması ve donör onayı • Tıbbi öykü ve fizik muayene sonuçları • Doktorun, donörü onayı veya ret etme durumunun gösterilmesi Donör Kayıtlarında Özel Durumlar-4 Terapötik Flebotomi a. Hasta doktorunun istemi b. Alınan kan miktarı c. Alınan kanın ne olduğu d. Komponent hazırlanması durumunda tanı da dahil olmak üzere tüm bilgiler Kan Ürünü Hazırlama Kayıtları 1. Tam kan numarası 2. Kanın alındığı tarih–saat 3. Antikoagülan maddenin adı ve miktarı 4. Ürün adı 5. Ürünün hazırlandığı tarih-saat 6. Ürünün son kullanma tarihi ve saati 7. Ürünün volümü 8. Havuzlanan ürün numaraları ve hangi merkeze ait olduğu Etiketler 1. Donör seçim kriterlerine uyulduğu ve uygun olmayan ürünlerin çıkışının yapılmadığı notu 2. Serolojik test kayıtlarının doğruluğunun ve tamamlandığının kontrol edilerek dökümante edildiği 3. Stoktan doğru ünitenin alındığı 4. Etiketleme işleminin iki kişi tarafından kontrol edilerek yapıldığı Başka Merkeze Gönderilen Kanların Kaydı-1 • Donörden kanı alan merkezin adı-adresi • Tarih ve saat • Her bir ürünün adı • Her bir ünitenin numarası • Kan grubu Başka Merkeze Gönderilen Kanların Kaydı-2 • Son kullanma tarihi ve gerekli ise saati • Ünitenin son gözle kontrolü ve sonuçlar • Đstemi yapan personelin kimliği • Taşınma süresince periyodik olarak yapılan kontroller Başka Merkezden Gelen Kanların Kaydı 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Gönderen merkezin adı-adresi Kan ürünün adı Gönderen merkezin tam kan numarası Kabul eden merkezin kendi numarası ABO ve Rh tipi Ürünün son kullanma tarihi ve gerekli ise saati Teslim alındığı tarih Cross-match yapılmış kan ise, transfüze edilecek hastanın adı, protokol numarası, cross-match sonuçları, kabul eden merkezce yapılan testlerin sonuçları Işınlanmış Kan 1. Kaynağın niteliği, süresi 2. Işınlama dozu 3. Komponent birden fazla kez ışınlanmış ise toplam ışınlama dozu 4. Komponentin dış ortamda kalma süresi ve dış ortam ısısı 5. Işınlamayı yapan personelin adı 6. Tarih ve saat 7. Işınlama cihazının kalibrasyonu 8. Işınlama personelinin eğitimi 9. Aldıkları radyoaktivitenin monitorizasyonu