İÇİNDEKİLER GİRİŞ...................................................................................................................................................................1 BİRİNCİ BÖLÜM DRAMA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR VE EĞİTİCİ DRAMA I. DRAMA İLE İLGİLİ KAVRAMLAR.........................................................................................................3 II. EĞİTİCİ DRAMA..................................................................................................................................... 14 1. Eğitici Dramanın Tanımı.................................................................................................................. 14 2. Eğitici Dramanın Sınırlılıkları......................................................................................................... 16 3. Eğitici Dramada Kullanılan Araç ve Gereçler........................................................................... 16 III. DRAMA OYUN İLİŞKİSİ...................................................................................................................... 17 1. Oyunun Tanımı................................................................................................................................... 17 2. Oyunun Önemi.................................................................................................................................. 18 3. Oyunun Bireyin Gelişimine Olan Etkisi...................................................................................... 19 4. Oyunun Sınıflandırılması................................................................................................................ 22 5. Eğitsel Oyun Kavramı....................................................................................................................... 23 6. Eğitsel Oyun Tekniğinin Üstün Yönleri ve Sınırlılıkları.......................................................... 23 7. Bazı Eğitsel Oyun Örnekleri .......................................................................................................... 24 İbadetle İlgili Kavramları Öğreniyoruz...................................................................................... 24 Kur’an’da Adı Geçen Peygamberler........................................................................................... 25 İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı.............................................................................. 27 Dinimizin Sakınmamızı İstediği Bazı Kötü Davranışlar....................................................... 28 Namazın Şartları............................................................................................................................... 30 Kur’an’da Adı Geçen Peygamberler........................................................................................... 32 Nas Suresini Ezberleyelim ve Anlamını Öğrenelim.............................................................. 33 Ayete’l Kürsi’yi Ezberleyelim ve Anlamını Öğrenelim......................................................... 35 8. Drama Oyun İlişkisi........................................................................................................................... 35 9. Drama ve Oyun Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar........................................................ 37 V İKİNCİ BÖLÜM EĞİTİCİ DRAMADA ETKİNLİK TÜRLERİ 1. Isınma Çalışmaları............................................................................................................................. 40 2. Rol Oynama......................................................................................................................................... 41 3. Dramatizasyon (Öykü / Olay Canlandırma)............................................................................. 41 4. Doğaçlama.......................................................................................................................................... 42 5. Pandomim (Sözsüz Oyun).............................................................................................................. 43 6. Kukla Draması..................................................................................................................................... 44 7. Rol Değiştirme.................................................................................................................................... 48 8. Kenardan Yönlendirme................................................................................................................... 48 9. Katılımcı Liderlik................................................................................................................................ 48 10. Paralel Çalışma................................................................................................................................. 48 11. Parmak Oyunu................................................................................................................................. 49 12. Zihinde Canlandırma..................................................................................................................... 49 13. Dans Draması................................................................................................................................... 49 14. Duygusal Algılama......................................................................................................................... 50 15. Resim Yapma.................................................................................................................................... 50 16. Öykü Oluşturma Çalışmaları....................................................................................................... 51 17. Toplumsal Konular ve Drama..................................................................................................... 53 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM DİN VE AHLAK ÖĞRETİMİNDE DRAMA ÖRNEKLERİ Isınma Çalışması: Selamlaşıyoruz.................................................................................................. 56 Doğaçlama, Yaratıcı Drama: Çevremi Temiz Tutarım............................................................ 58 Rol Oynama, Sevelim, Sevilelim: Sevgi Karşılıklıdır.............................................................. 59 Rol Oynama, Doğaçlama: Sevinç ve Üzüntülerimizi Paylaşalım........................................ 61 Pandomim: Din Çevremi Korumamı Öğütler............................................................................. 64 Pandomim: Temiz Olmalıyız............................................................................................................. 66 Pandomim: Kardeşlerimle İyi Geçinirim....................................................................................... 69 Parmak Oyunu: Evimizde ve Çevremizde Bulunan Dinî Semboller.................................. 71 Parmak Oyunu: Hastaları Ziyaret Edelim.................................................................................... 72 Rol Oynama: Kendini Beğenmek................................................................................................... 74 Rol Oynama: Hz. Muhammed’in Çocukluk Yıllarındaki Erdemli Davranış­ları................. 78 VI Doğaçlama, Yaratıcı Drama: Allah’a Şükür................................................................................ 81 Doğaçlama: Annem Babam Benim İyiliğimi İster..................................................................... 83 Isınma Çalışması: Engellilere Sevgi ile Bakar, Sıkıntılarını Paylaşırım................................ 85 Doğaçlama: Toplumsal Hayatın Kurallarına Uyarım................................................................ 87 Doğaçlama: Gerektiğinde Özür Dilemesini Bilirim.................................................................. 89 Isınma Çalışması: Günlük Dualarım.............................................................................................. 91 Rol Oynama: Evrende Bir Düzen Vardır........................................................................................ 94 Rol Oynama: Trafik Kurallarına Uyar, Başkalarının Haklarını Çignemem.......................... 97 Kukla Oyunu: Gerektiğinde Komşularımızın Yardımına Koşarım.....................................100 Kukla Oyunu: Ramazan Ayı ve Oruçla İlgili Kavramlar.........................................................104 Pandomim: Trafik Kurallarına Uyar, Başkalarının Haklarını Çiğnemem..........................107 Öykü Oluşturma: Özürlülere Sevgi ile Bakar, Sıkıntılarını Paylaşırım..............................109 Rol Oynama: Allah Her Şeyi İşitir, Bilir ve Görür.......................................................................113 Doğaçlama, Yaratıcı Drama: Arkadaşlarımla Paylaşmayı Severim..................................116 Doğaçlama, Yaratıcı Drama: Arkadaşlarımın Fikirlerini Sabırla Dinlerim.....................118 Isınma Çalışması: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı............................................120 Isınma Çalışması: İnsanın Paylaşma ve Yardımlaşma İhtiyacı............................................121 Isınma Çalışması: Gıybet ve İftira.................................................................................................123 Doğaçlama, Yaratıcı Drama: Başkalarına Zarar Vermek Kul Hakkı Yemektir...............126 Doğaçlama: 1. Gıybet ve İftira - 2. Alay Etmek.........................................................................128 Doğaçlama: Çevremizde Başka Ailelerin de Yaşadıklarını Unutmam..............................130 Doğaçlama: Namazın Kılınışı..........................................................................................................131 Pandomim: Namazın Kılınışı..........................................................................................................133 Zihinde Canlandırma: Son Peygamber Hz. Muhammed’in Hicret Olayı.......................135 Zihinde Canlandırma: Son Peygamber Hz. Muhammed’in Hicret Olayı.......................137 Dramatizasyon, Öykü Çalışması: 1. Kıskançlık - 2. Büyüklenmek (Kibir).....................140 Öykü Oluşturma: 1. Yalan Söylemek ve Hile Yapmak - 2. Kötü Zanda Bulunmak......143 Rol Oynama: 1. İnsan, Dünya Hayatında Yaptıklarının Karşılığını Görecektir 2. Allah Güzel İşler Yapanları Ödüllendirecektir........................................................................146 Rol Oynama, Kukla Oyunu: İnsan Dünya Hayatında Yaptıklarının Karşılığını Görecektir.........................................................................................................................................................................149 Doğaçlama, Yaratıcı Drama: Sözünde Durmak, Dürüst, Güvenilir Olmak...................151 Rol Oynama, Doğaçlama: Meleklerin Özellikleri ve Görevleri..........................................153 Beden Doğaçlaması: Aile İçindeki İlişkiler, Sevgi, Saygı ve Yardımlaşma Üzerine Kurulur....155 Öykü Çalışması, Rol Oynama: 1. Verdiğim Sözde Dururum 2. Başkalarını Hor Görmem..............................................................................................................157 VII Rol Oynama: Dindar Olmak Güzel Ahlaklı Olmayı Gerektirir.............................................160 Isınma Çalışması, Rol Oynama: Dinim Benden Güvenilir İnsan Olmamı İster...........161 Doğaçlama: Allah, Öfkemizi Yenmemizi İster..........................................................................163 Isınma Çalışması: Allah’a Güvenmek (Tevekkül)....................................................................166 Öykü Çalışması, Rol Oynama: Çalışmak ve Üretmek..........................................................168 Pandomim: 1. Dinin Kültürümüz Üzerine Etkileri - 2. Dilimizdeki Dinî Motifler...........171 Öykü Çalışması, Rol Oynama: Hak ve Adaleti Gözetmek..................................................173 Doğaçlama: Dinlerin ve İslam’ın Evrensel Öğütleri................................................................175 Rol Oynama, Yaratıcı Drama: Meleklere İman, Kur’an’a Göre Şeytan...........................177 Yaratıcı Drama: İnsan İradesi ve Kader.......................................................................................179 Zihinde Canlandırma, Isınma Çalışması: Kur’an-ı Kerimi Okumaya Yönelik Kaygıyı Yenme Egzersizi................................................................................180 Rol Oynama: İslam’ın Sakınılmasını İstediği Davranışlar.....................................................183 Rol Oynama, Doğaçlama: Biz Vatanımız ve Milletimizi Çok Severiz, Manevi Değerlerimizi Koruyup Saygı Gösteririz.......................................................................185 Rol Oynama: Dinlerin ve İslam’ın Evrensel Öğütleri..............................................................186 Isınma Çalışması: Dostluk ve Kardeşliğin Temeli Sevgidir.................................................187 Rol Oynama, Yaratıcı Drama: Din Güzel Ahlaklı Olmama Nasıl Katkı Sağlar..............188 Rol Oynama, Yaratıcı Drama: Görgülü Olmak, İnsanlara İyi Davranmak ve Güzel Söz Söylemek..............................................................................................190 Rol Oynama, Yaratıcı Drama: Ailemizde Birbirimizi Anlamalıyız ve Sorunlarımızı Birlikte Çözmeliyiz....................................................................................................192 Rol Oynama, Doğaçlama: Engellilere Sevgi ile Bakar, Sıkıntılarını Paylaşırım............193 Kukla Draması: Kur’an Harflerinin Mahreçlerle Öğretilmesi..............................................194 Bazı Doğaçlama Örnekleri................................................................................................................198 Öykü Oluşturma Çalışmaları......................................................................................................199 1) Şiirlerden Öykü Oluşturma..............................................................................................200 2) Atasözlerinden Öykü Oluşturma...................................................................................203 3) Resim ve Fotoğraflardan Öykü Oluşturma.................................................................204 4) Paragraflardan Öykü Oluşturma....................................................................................205 Kukla Oyunu Örnekleri......................................................................................................................206 SONUÇ..........................................................................................................................................................231 KAYNAKÇA..................................................................................................................................................233 VIII