YAYIN TARİHİ: 19.10.2011 KARAMAN MÜMİNE HATUN HASTANESİ KAN ALMA TALİMATI PROSEDÜR NO: 024 REV NO: 29 REV TARİHİ: 01/10/2013 1. AMAÇ: Hastanemizde tedavi görmekte olan hastalarının güvenli şekilde kan alımlarının sağlanması için yöntem belirlemek . 2. KAPSAM : Hastanemize bulunan yatan hasta servisleri ile kan alma merkezini kapsar. 3. SORUMLULAR: • Servis sorumlu hemşireleri • Servis Hemşireleri • Laboratuar kan alma hemşiresi 4. UYGULAMA: Mor kapaklı tüp: Edtalı hemogram tüpü Sarı Kapaklı biyokimya tüpü: Biyokimya tüpü Sarı kapaklı hormon tüpü: Hormon tetkikleri için kullanılan tüp Siyah kapaklı tüp: Sedimantasyon tüpü Mavi kapaklı tüp: APT-PT tüpü 4.1. Serviste yatan hastadan kan alınması: 4.1.1. Kan istenen hastanın kan istemi sistem üzerinden yapılır. 4.1.2. Kan istemine göre gerekli olan tüpler hazırlanır ve üzerlerine hastanın adı-soyadı protokolü yazılır. 4.1.3. Kan alma işleminde kullanılacak olan malzemeler hazırlanarak hastanın başına gidilir. 4.1.4. Kan alma işlemi için öncelikle sefalik ve bazilik venler kullanılır eğer bu venlerden kan alımı mümkün değilse periferik venlerden kan alma işlemi gerçekleştirilir. 4.1.5. İntravenöz infüzyon yapılan veya kan vermede kullanılan damardan veya setten kan alınmamalı, diğer koldan alınmalıdır. Mecbur kalınırsa set kapatılıp 15-20 dakika sonra kan alınmalıdır. 4.1.6. Kan alınacak yerin 7-10 cm üstünden turnike uygulanır. Turnike kolun atardamar dolaşımına engel olmayacak kadar sıkılıkta uygulanmalıdır. Nabız hissedilebilmelidir. Turnike 1 dakikadan fazla uygulanmamalıdır. 4.1.7. Kan alınacak damar bölgesi alkol ile tek seferde silinir ve kuruması beklenir. 4.1.8. Hemolizi önlemek için vacunater iğne ucu ve tüpler tercih edilmelidir. Enjektör kullanmak gerekirse uygun iğne ucu kullanılmalı ve piston yavaş çekilmelidir. 4.1.9. Kan alındıktan sonra iğne ucu çıkarılır. Emniyetli bir şekilde iğne ucu atık kutusuna atılır. Enjektör ile alınan kanlarda, kan, tüpün kapağı açılarak, iğne ucu çıkartılmış halde ve oldukça yavaş boşaltılır. 4.1.10. Kan alınan yere enjeksiyon bandı yapıştırılır veya pamukla tampon yapılır. 4.1.11. Kan tüpleri vakit kaybetmeden kat sekreteri tarafından laboratuara gönderilir 4.1.12. Görevli laboratuvar sektreteri, tahlil istenen hastanın bilgilerini laboratuar defterine kaydeder, sistemden hasta üzerine yapılan girişi kabul eder ve çalışılmak üzere tüpleri laboratuar teknisyenine verir. 4.1.13. Çalışılan laboratuar tetkiklerinin sonuçları sistem üzerinden görüntülenip servisten çıktısı alınır. 4.2. Ayaktan muayene için başvuran hastada, kan alma odasında kan alınması: 4.2.1. Hekim tarafından laboratuar tetkiki yaptırması istenen hasta, kendisine poliklinik sekreteri tarafından verilen talep formu ile laboratuar sekreterine müracaat eder. 4.2.2. İstem formunu alan laboratuar sekreteri sistem üzerinden hastanın kaydını açar, barkod yazıcıdan hastanın borkotunu çıkartır. Barkotları istenilen tetkike göre laboratuar tüplerinin üzerine yapıştırır ve kan alma hemşiresine verir. 4.2.3. Kan alma hemşiresi hastaları geliş sırasına göre çağırır. Sırası gelen hasta kan alma koltuğuna oturtulur. Tüplerdeki isim ile hasta kimliği tekrar kontrol edilir. 4.2.4. Kan alınacak damar seçilir, öncelikle sefalik ve bazilik venler kullanılır eğer bu venlerden kan alımı mümkün değilse periferik venlerden kan alma işlemi gerçekleştirilir. 4.2.5. Kan alınacak yerin 7-10 cm üstünden turnike uygulanır. Turnike kolun atardamar dolaşımına engel olmayacak kadar sıkılıkta uygulanmalıdır. Nabız hissedilebilmelidir. Turnike 1 dakikadan fazla uygulanmamalıdır. 4.2.6. Kan alınacak damar bölgesi alkol ile tek seferde silinir ve kuruması beklenir. 4.2.7. Hemolizi önlemek için vacunater iğne ucu ve tüpler tercih edilmelidir. 4.2.8. Kan alındıktan sonra iğne ucu çıkarılır. Emniyetli bir şekilde iğne ucu atık kutusuna atılır. 4.2.9. Kan alınan yere enjeksiyon bandı yapıştırılır veya pamukla tampon yapılır. 4.2.10.Kan tüpleri vakit kaybetmeden laboratuar sekreterine verilir ve çalışılmak üzere, laboratuar teknisyenine iletilir. 4.2.11. Laboratuar sekreteri hastaya test sonucunu ne zaman alacağı konusunda bilgi verir. 4.3. Bebekten kan alınması : 4.3.1. Kan alınacak olan bebek yatan hasta katında tedavi görüyor veya ayaktan poliklinik hastası ise kan alınma işlemine kadar, yukarıda belirtilen şekilde prosedür uygulanır. 4.3.2. Öncelikle hemşire tarafından kan alınacak damar belirlenir. Bebeklerde kan almada öncelikli olarak periferik venler seçilir. Eğer uygun periferik ven bulunamazsa sefalik ve bazilik venlerden kan alınabilir. 4.3.3. Kan alınacak damar yeterince iyi palpe ediliyor ve dolumu yeterli ise turnike bağlanmasına gerek yoktur. Elle çok hafifçe pompalanması yeterli olur. 4.3.4. Kan alınacak damar bölgesi alkol ile tek seferde silinir ve kuruması beklenir. 4.3.5. Yeşil veya siyah iğne ucu seçilen damara nazik bir şekilde girilir. Damlatma yöntemi ile yavaşça pompalayarak kan tüplere alınır. 4.3.6. Kan alındıktan sonra iğne ucu çıkarılır. Emniyetli bir şekilde iğne ucu atık kutusuna atılır. 4.3.7. Kan alınan yere enjeksiyon bandı yapıştırılır veya pamukla tampon yapılır. 4.3.8. Kan tüpleri vakit kaybetmeden laboratuar sekreterine verilir ve çalışılmak üzere, laboratuar teknisyenine iletilir. HAZIRLAYAN KALİTE DİREKTÖRÜ NURDAN YILMAZ ARI ONAY BAŞHEKİM UZ.DR.YUNUS YILMAZ