ruh sağlığı ve ilkeler
advertisement
Kişinin kendi kendisi ile ve çevresi ile sürekli bir denge ve uyum içinde olmasıdır. 1. Kişinin kendi kendisi ile uyumlu olması, kaygı, kuruntu ve kuşkulardan uzak olmasına bağlıdır. Çevresindekilerle ilişkiler kurup sürdürebilmelidir. Geçinme ve işbirliğinin ötesinde sevgi ve saygıya dayalı bağlar kurabilmelidir. Kendine güveni olmalı ve gerçeğe uygun bir özsaygısı olmalıdır. Toplumda bir yeri ve görevi olduğu duygusunu edinmiş olmalıdır. Geleceğe yönelik tasarıları olmalı ve bunun için çaba göstermeli, sıkıntılara katlanmalıdır. Güç durumlarda baş vuracağı yedek bir gücü olmalıdır = Umut ve savaşmak Bağımsız girişimlerde bulunmalıdır. ( Karar alma, kararların sorumluluğunu taşıma, sonuçlarına katlanma, ders alma, kendini eleştirme) Çevre ve toplumla ters düşmeyen inandığı değerleri ve inançları olmalıdır. Toplumun başı eğik bir üyesi olmak yerine etkileyen ve katkı yapan üyesi olmalıdır. Mesleği dışında dinlendirici, eğlendirici uğraşıları olmalıdır. SEVMEK VE ÇALIŞMAK Sigmund Freud OLGUN İNSAN KENDİNE GÜLEBİLEN İNSANDIR. Goethe Ruh Sağlığı yerinde olan insan =/ Ermiş insan Herbirey ruhsal gereksinimini kendi yetenek ve eğilimlerine göre en uygun yollarla doyurmaya çalışır. Bir alandaki eksikliğini başka bir alandaki yeteneği ile kapatarak ruhsal dengesini korumaya çalışır. Ruh sağlığı değişip bozulabilir. Dış baskılar ruhsal dengeyi sarsabilir. Mutsuzluğa yol açar. Dengeli bir kişi zorluklara dayanma gücü ve esnekliği nedeniyle çetin dönemlerden en az yara alarak çıkar. Ruh sağlığı değişken ve göreceli bir kavram Lübnanlı yazar Halil Gibran’ın öyküsü Korku Ağlama Yanlış algılama ve yorumlama Hayal ile gerçeği karıştırma Benmerkezli Duygularda iniş çıkış Saat ve gün kavramı gelişmemiş Somut düşünce Animizm Büyüsel düşünce Güven duygusu Karşılıklı sembiyotik bir ilişki 3. ay: Anne ayrı bir kişidir Yabancı korkusu Bebeklik: 1 hafta İlk 3 yaş: bir kaç hafta 4-5 Yaş: 1-2 ay 6. aydan sonra uzun ayrılık: Bebeklik depresyonu Gelişim bozuklukları 0-4 yaş arasında 151 çocuğu kapsayan bir çalışmada; Yaşına uygun boyda 9 çocuk Yaşına uygun ağırlıkta 14 çocuk Hepsi yürümesi gereken 1-2.5 Y çocuklarının yarıdan azı yürüyebiliyordu. 2 çocuk dışında cümle kuran yoktu Anasız çocuk kanatsız kuş gibidir. Ruh hastaları ve cezaevinde yatan suçlular üzerinde yapılan bir araştırmada; Çocukluk döneminde ana baba yitimi yüksek oranda saptanmıştır. Depresyon ve özkıyım vakalarında beş yaş öncesi anne ölümü yüksek oranda görülmüştür. Yuvaya verilme zamanı ne kadar ileriki bir dönemde olursa çocuklardaki uyumsuzluk derecesi o kadar az olmakta. Özdeşim-Örnek öğrenci- okulda ruh sağlığıarkadaşlık- Kardeş kıskançlığı- BüyükOrtanca ve Küçük çocuk olma- Edilgin-Güçsüz ve Bağımlı Etken- Güçlü- Baağımsız Karşıt duygular Geçiş nesneleri Tuvalet kontrolü Bireysel oyun Çocuk hiç kısıtlanmadan büyütülürse ne olur? Dayak, korkutma ve baskı ile kontrol altına alınırsa ne olur? Güvenli bir ortam Dikkatlerini başka bir yöne çekme Beceri kazanması desteklenmeli Kirletme ve bulaştırma gereksinimi karşılanmalı Tuvalet eğitiminde ödüllendirici yaklaşım Oyunlarında arkadaş arar Meraklıdır, durmadan soru sorar Bağımsızlığı artmıştır. Masallardan, korkutucu öykülerden korkar. Canlı hayal gücü Duyduklarını abartır, gördüklerini çarpıtır. Gerçek olanla olmayanı karıştırır. Anneye benzeme, babaya kendini beğendirme Yasaklara uyar Ana baba niteliklerinin özümsenmesi Çocukların oyunu oyun değil onların en ciddi uğraşıdır. Montaigne Her yaratıcılığın kaynağında oyun vardır. Yörükoğlu Oyun bir ayağı hayal dünyasında bir ayağı gerçekler dünyasında bir köprüdür. Yörükoğlu Sosyal iletişim becerilerini geliştirir ( İşbirliği, paylaşma, kurallara uyma, başkalarının gereksinmlerini farketme, saygı gösterme) Sosyal iletişim laboratuarı Deneme ve yanılmalara olanak verir (Bilişsel kavramları; renk, şekil, sayı kavramları- tanıma, tanımlama, ayırtetme, eşleştirme, sınıflandırma, karar verme gibi zihinsel süreçleri kullanırlar- sosyal kavramları kazanır) Gerçek yaşımın sembolize edilmiş şekli ve yaşamın gerçek rollerine hazırlanırlar. Yaratıcılıklarını uyarır, hayal dünyalarını zenginleştirir. Oyunlar sırasında davranışları gözleyerek çocukları daha iyi tanıyabiliriz ( ilgi, yetenek, kişilik özellikleri) Hareket becerilerini geliştiriler. Saldırganlık duygularını olumlu yöne kanalize eder. Cinsel kimliğini pekiştirir. Dil gelişimlerini uyarır. Kendilerini tanıma ve olumlu benlik algısı gelişimi Çocuk ruh sağlığı sevilmek ve oynamaktır. Yörükoğlu Cinsel kimlik kazanılmıştır. Kız ve erkekler kendi aralarında kümeleşirler. Üst benlik gelişmiştir. Oyun sokağa ve çevreye taşmıştır. Koleksiyon Alay etme Hazırbulunuşluk Okul evde kazanılan eğitimin sınandığı yerdir. Davranışları tutarlı, olgun ve dengeli, olmalıdır. Çocuklarla sevgi ve güvene dayalı bir ilişki kurmalı Esnek ve hoşgörülü olmalı Özdenetim geliştirmeli ??? Korkutma ve baskı ile sınıfı kontrol altına almaya çalışan öğretmen kendi güçsüzlüğünü ve güvensizliğini ortaya koyar. Eleştirme, Aşağılama Karşılaştırma Gözde öğrenciler Rekabet ortamı Etiketlendirme Dayak Başarısızlık korkusu Anne ve babayı düş kırıklığına uğratma korkusu Başarısızlık nedeniyle sevgiyi kaybetme korkusu Sosyal çevresinin sınırlanması Kıskançlık Rekabet Aile ve öğretmenin beklentilerini artırması Rehberlik dersleri Tartışma kutusu yöntemi Rehberlik yöntemi Arkadaş edinmek ve ilişkiyi sürdürmek olgunluk gerektirir. Oyun gibi arkadaşlık da çocuğun ev dışındaki özgürlüğüdür. En beğenilen çocuklar; Canlı, dışa dönük, neşeli iyi huylu çocuklar Kıskançlık doğal bir duygu Tahtın sallanması ve yerine başkasının oturacağı korkusu Yeni bir kardeşe tepkiler; Kıskançlık Aşırı düşkünlük; Karşıt tepki geliştirme Gerileme Anne baba tutumu: Çocuğun duygularını anlamak, kabul etmek, empatik yaklaşmak ve duyguları dile getirmek Amaç kıskançlık duygusunu ortadan kaldırmak değil yatıştırmak. Hatalı Yaklaşımlar Kardeş gelir gelmez çocuğun yatağını ayırmak Ya da okula başlatmak Kardeşi sevmesi için baskı yapmak Kardeşe olumsuz tepkileri cezalandırmak Çocuğa yeterli zaman ayırmamak “Kardeş kardeşin ne olduğunu ne de öldüğünü ister” “Kardeş kardeşi bıçaklar yar başında kucaklar” Anne baba tutumu Sorunlarını kendi çözmelerini teşvik etmek, kardeşler arasındaki çekişmelerde yargıç rolü üstlenmemek Kardeşler arasında ayrım yapmak Beklentiler İsim koyma Bireysel farklılıkları gözeterek çocuğu belli bir kalıba sokmaya kalkışmamak, Temel ruhsal gereksinimleri gözetmek; Sevgi Disiplin Özgürlük Çocuk bu gereksinimlerini bir biri ile anlaşan uyuşan anne babadan edinirse en sağlıklı biçimde gelişir. Sıcaklık, koşulsuz sevgi ve kabul Disiplin ( olumlu yaklaşım- ben dili- model olma- tutarlılık) Demokratik tutum Bir gruba ait olma Başarılı hissetme Değerli görme Kabul etme Ahlaki değerleri benimseme Çocuk yetiştirmek bir dizi kurallar ve yöntemler anlamına gelmez. Çocuk kişiliğini kendisine örnek aldığı kişilerle kurduğu sürekli ilişkilerle oluşturur. Çocukluğunda sevgiye doyamamış bir insanın dengeli ve sağlıklı bir kişilik geliştirmesi, başkalarını sevmesi olanaksızdır. Bir çocuğun kırk ebesi olursa ya kör kalır ya da topal... Atasözü Yaşamda en yüce mutluluk sevildiğini bilmekten gelir.. Victor Hugo Sevgi kaynağı: Anne ve baba Süreklilik Aşırı Sevgi mi Sevgiye boğmak mı? Sevgi Yetersizliği: A. SIKI TUTUM Kurallara sıkı bağlılık Uzun kurallar listesi Ceza ön planda Özgürlük alanı daralmış Eleştirilme-cezalandırılma ve yanlış yapma korkusu Disiplin eksikliği Olumsuz davranışlara geribildirim eksikliği Çocuk sınırlarını bilemez Tehditler işe yaramaz. Anne baba arasında Söylenenle yapılan arasında Günden güne Bir evde sürekli kullanılan bir disiplin aracı haline gelmişse Anne baba tutumunda hata Ruh sağlığı bozukluğu Çocukta DEHA boz. Kendini acındırma Küsme Azarlama, bağırma, beddua 3-4 yaş: Dönüşü olan uzun yolculuk 5 Yaş: uzun uyku- korkutucu Ölüme dair sorular 5-6 yaş: ölüm-hastalık- yaşlılık ilişkisi 8-10 yaş: Yaşamın geri dönülmez gerçeği Ölen yakına sitem-öfke-suçluluk İnkar Çocuktaki etkiler Gece korkuları, iç sıkıntıları, tikler, bayılma ve titremeler, okul başarısızlığı, davranış bozuklukları Hayatta kalan ebeveyinin alıştırarak çocuğa haberi vermesi Başka bir kente göndermemek, yakınlarda tutmak Dramatik sahnelerden uzak tutmak Yas tutmadığı için suçlanmamalı İnkar mekanizmasının geçmesi için beklenmeli Soru sorması desteklenmeli Okul çağına gelmemiş çocuklar mezarlıktan Uzak tutulmalı Ölüm sevimli gösterilmemeli
