KAN ve KAN ÜRÜNLERİ TRANSFÜZYONU ENDİKASYONLARI

YOĞUN BAKIMDA KAN ve KAN
ÜRÜNLERİ KULLANIMI
Dr. Volkan Hancı
Kan
• Tüm organların perfüzyonunu sağlayan taşıyıcı,
hareketli bir organ
– Oksijenin hücreye taşınıp hücreden karbondioksitin
uzaklaştırılması,
– Hücrelerin besin ihtiyaçlarının taşınması ve artık
ürünlerin uzaklaştırılması,
– Pıhtılaşmanın sağlanması,
– Humoral ve hücresel savunmanın sağlanması,
– Çeşitli hormon ve enzimlerin taşınması
Kan Transfüzyonu Tarihçe
1492 Kayıt edilen ilk transfüzyon girişimi
1665 Hayvandan hayvan transfüzyon
R. Lower
1667 Hayvandan insana transfüzyon
J. Baptist Dennis
1818 İnsandan insana transfüzyon
James Blundell
(Kayıtlara geçen ilk hayat kurtarıcı
transfüzyon)
1881 İnsandan insana transfüzyon
W. Halsted
1901 ABO kan gruplarının bulunması
Landesteiner
1939 Rh faktörünün bulunması
Landsteiner,
Wiener
1940 Cross-Matching’in bulunması
Serolojik Bilgiler
• ABO – Rh kan grupları sistemi
– Eritrositlerin taşıdığı en önemli antijenler A ve B. O kan
grubunda A ve B antijeni yoktur.
• Cross-match
– Transfüzyonun bir taklidi.
– Donör eritrositleri ile alıcı serumu & donör serumu ile alıcı
eritrositleri karşılaştırılır.
– ABO ve Rh tiplerinin doğrulanması (5 dk’dan kısa).
– Diğer kan grubu sistemleri için antikorların saptanması (en
az 45 dk).
– Düşük titrelerdeki ya da kolayca aglütine olmayan
antikorların saptanması (en az 45 dk).
Serolojik Bilgiler
Kan
grubu
O
Oran
Antijen
Antikor
Uyumlu
grup
Sadece O
Rh (-) lik
% 45-50
Yok
A
% 35-45
A
Anti A –
Anti B
Anti B
A veya O
%6
B
% 10
B
Anti A
B veya O
%2
AB
%5
A ve B
Yok
A, B, AB
veya O
% 0.5
% 10
Kanın Depolanması
• Koruyucu
– Kanın pıhtılaşmasını önlemek,
– kan hücrelerinin glikoz gereksinimini karşılamak
– pH’ı tamponlamaktır.
• Heparin (kısa süreli depolama) ECMO
• ACD (Asit Sitrat Dekstroz), 21 gün
• CPD (Sitrat Fosfat Dekstroz), 28-35 gün
• CPDA (Citrate Phosphate Dextrose Adenin) 30-35 gün
• AS-1 (ASDOL), AS-3 (NUTRICE)
Kanın Depolanması
Günler
Eritrosit canlılığı
Tromb canlılığı
Lokosit canlılığı
F V, VIII
Serbest Hb (gr/L)
Laktik asit (gr/L)
PH
K (Mmol)
Amonyak (8/100ml)
0
% 95
% 95
% 95
% 95
0 –0.1
0.2
7.00
3.4
50
7
14
% 90
% 84
0
0
0
0
% 30 % 20 - % 30
0.25
0.5
0.7
1.2
6.85
6.77
10
24
260
479
21
% 75
0
0
% 10 - % 20
1.0
1.4
6.65
32
680
Endikasyon - Tarihçe
MS 160- 200
• Gençlik & epilepsi tedavisi
1492
• Kaydedilen ilk kan transfüzyonu Roma’da Papa VIII. Innocent
• Endikasyon
• Beyin kanamasına bağlı felç, koma.
• Hekimlerin “yararlı olacağı umudu”
• Sonuç:
• Komplikasyon & Papa ex
• Kan donörü 3 genç de ex…
Kan ve Kan Ürünleri Transfüzyonu
Akut kan kaybını yerine koymak,
Oksijen taşıma kapasitesini arttırmak,
Ciddi anemilerin tedavisi,
İntravasküler volümü arttırmak,
Kan hücrelerini ve pıhtılaşma faktörlerini yerine koymak,
Kan ve Kan Ürünleri Transfüzyonu
Hastane yatışında artış
Yüksek mortalite
Organ disfonksiyonu
Enfeksiyöz komplikasyonlar
Transfüzyon komplikasyonları (Febril – Nonfebril)
Non-Hogkin Lenfoma gelişme riskinde artış
Spahn DR, et al. Patient blood management is a win-win: a wake-up call.Br J Anaesth. 2012 Jun;108(6):889-92.
Kan ve Kan Ürünleri Transfüzyonu
Kan hareketli bir organ.
Kan transfüzyonu basit bir sıvı infüzyonu değil,
bir organ naklidir.
Öncelikle zarar verilmemesi ilkesi
doğrultusunda, kan ve ürünlerinin transfüzyonu
uygun endikasyonlarla yapılmalıdır.
Yılmaz Hancı S, Hancı V. Kan transfüzyonunun infeksiyöz komplikasyonları. Sendrom 2006;18(1):41-50.
Tam Kan
• Tek vericiden elde edilir,
• Yaklaşık 513 ml volümdedir (450 ml kan ve 63 ml
antikoagülan).
• Hemotokrit değeri %35–45 dir.
• Aktif trombosit içermez. Plazmasında albumin, gamma
globulin ve faktör V ile VIII hariç (Normalin %10-20’si kadar
bulunur) tüm pıhtılaşma faktörlerini içeren bir üründür.
• Sterilize edilmemiş olduğundan plazma veya hücre içi
yaşayabilen mikroorganizmalarla enfeksiyon riski taşıyabilir.
ABO ve Rh uygunluğu aranır.
Tam Kan Transfüzyonu
Diğer kan ürünlerinin elde edildiği kaynak materyal
Sınırlı endikasyon
Hipovolemik şoka neden olacak akut kan kayıpları
Tek gerçek endikasyon masif kanama
•
•
•
•
24 saatte total kan hacmine eşit oranda kanama.
24 saat içinde 10 U fazla tam kan veya 20 U fazla eritrosit süspansiyonu
> 3 saat dolaşımdaki kan hacminin > %50 replasmanı
150 ml/dk üzerindeki kan kaybı
Ekschange transfüzyon
Eritrosit Süspansiyonu
•
•
•
•
•
•
Tek vericiden elde edilir.
300 ml volümdedir. (220 ml eritrosit, 80 ml plazma)
Hematokrit değeri %65–75 tir.
Tam kanın içerdiği tüm enfeksiyon risklerini taşır.
ABO ve Rh uyumu aranır.
50–100 ml serum fizyolojik ile dilüe edilip yavaş akım
hızında verilmelidir.
• Ringer laktat veya dekstroz ile birlikte verilmemelidir.
Eritrosit Süspansiyonu
Oksijen taşıma kapasitesinde düşmeye neden olan akut
& kronik, derin ve semptomatik anemiler;
• Hb değeri > 10 gr/dL olguların çoğunda transfüzyona ihtiyaç yok
• < 6-7 gr/dL olguların büyük kısmında transfüzyon ihtiyacı
Kan yapımı için temel yapı taşları olan demir, vitamin B12
ve folik asit yerine konmalı
Hb seviyeleri temel alınarak transfüzyon yapılmamalı
• Hb & doku hipoksine bağlı belirti ve bulgular
Eritrosit Süspansiyonu
Hb, Hct değerleri
• 10 / 30 oranı ? ?
• Hangi Hb veya Hct değeri ?
Kan volümü tayini
• Kanama miktarını tam olarak ölçümü?
• Kompartmanlar arası geçiş,
• Sıvı verilmesiyle dilüsyon
Oksijenasyonla ilgili parametreler;
• Oksijen sunumu (DO2)
• Total oksijen tüketimi (VO2)
• Oksijen ayrışma oranı (O2ER)
Eritrosit Süspansiyonu
Yetersiz doku oksijenasyon bulgusu
• VO2 100 mL/dk/m2 yada hiper laktatemi
• Yeterli kan volümüne rağmen koroner yada serebrovasküler iskemi
Yeterli kardiyak output’a rağmen oksijen salınım oranı > % 50
Aktif koroner arter hastalığı, serebrovasküler hastalık, önemli
kardiyak disfonksiyon Hb < 8 g/dL
Klinik Değerlendirme
Kanama Miktarının Tespiti
Kanamaların sınıflandırılması
Derece
1.
2.
3.
Kan Kaybı
< %15
%15-30
%30-40
Klinik
Hafif hemodinamik etki
Taşikardi, nabız basıncında düşme, anksiyete
Belirgin taşikardi, takipne sistolik hipotansiyon,
bilinç bozukluğu
4.
> %40
Belirgin taşikardi, belirgin hipotansiyon, nabız
basıncında daralma, idrar atılımı azalması,
bilinçte depresyon
Kanama Miktarının Tespiti
Şok İndeksi
Aspiratörde toplanan kan miktarı
(Yıkama sıvıları)
Gazların kompreslerin ıslak - kuru
ağırlık farkı (Yıkama sıvıları – kuruma)
Verilen sıvı miktarı
Şok İndeksi
KAH (atım/dk) / SAB (mmHg)]
Şok
İndeksi
İntravasküler
volum kaybı
~ 0.5
0
~ 0.8
% 10 – 20
~ 1.0
% 20 – 30
~ 1.1
% 30 – 40
~ 1.5
% 40 – 50
Kan kaybına göre hipovolemik şokun klasifikasyonu
Hipovolemi
derecesi
I – Minimal II – Hafif
III – Orta
IV – Ciddi
Kan kaybı (%)
< %15
%15-30
%30-40
>%40
Kan kaybı (ml)
<750 ml
1500-2000 ml
>2000 ml
SAB (mmHg)
DAB (mmHg)
NB (Atım/dk)
Kapiller dolum
Solunum hızı
N
N
N
N
N
800 – 1500
ml
N
Yüksek
100-120
Yavaş (>2 sn)
N
Çok düşük
Çok düşük
>140
Belirlenemez
Takipne (>20/dk)
Soluk
İdrar miktarı (ml/s) 30
Perifer
N
Bilinç durumu
N
20-30
Soluk
Huzursuz,
agresif
Düşük
Düşük
120-140
Yavaş (>2 sn)
Takipne
(>20/dk)
5-10
Soluk
Huzursuz,
agresif, uykulu
Cilt
Soluk
Soluk
N
Minimal
Soluk, soğuk
Uykulu, konfüze
veya şuursuz
Kanama Miktarının Tespiti
Kan Kaybı
Komponent Tedavisi
%
l
Kristal
Kolloid ES
TDP
< 30
< 1.5
+
+
-
-
Tromb.
Susp.
-
30-40
1.5-2
+
+
+
-
-
40-60
2-3
+
+
+
-
-
60-80
3-4
+
+
+
+
-
> 80
>4
+
+
+
+
+
ASA Klavuzu
Transfüzyon
• Hb değeri 10 g/dl ise nadiren,
• 6 g/dl altında (özellikle anemi akut ise) daima endike
Ara (6-10) Hb değerlerinde:
• Yetersiz oksijenasyonun hastaya getireceği riskler.
Tek Hb değeri veya oksijenasyonu etkileyebilecek fizyolojik
etkenleri dikkate almayan yaklaşımlarla karar verilmemelidir.
Alınan örneklemler normovolemik şartlarda alınmalıdır
American Association of Blood Banks
Öneri 1: Stabil olgularda kısıtlı transfüzyon stratejisi (Hb < 7 - 8
g/dL) (Derece: Güçlü öneri; yüksek kaliteli kanıt).
Öneri 2: Kardiovasküler hastalık olan olgularda kısıtlı transfüzyon
stratejisi (Hb < 8 g/dL, iskemi semptomları) (Zayıf öneri; orta
kaliteli kanıt).
Öneri 3: Hemodinamik stabil akut koroner sendrom olgularında
liberal/kısıtlı transfüzyona ait kanıt yok (Çok düşük kaliteli kanıt).
Öneri 4: Transfüzyon kararını hemoglobin konsantrasyonu kadar
semptom olması da etkiler (Zayıf öneri; düşük kaliteli kanıt).
Carson JL, et al (for the Clinical Transfusion Medicine Committee of the AABB). Red Blood Cell Transfusion: A Clinical Practice Guideline
From the AABB. Ann Intern Med. 2012 Mar 26. [Epub ahead of print]
Kan Ürünü Verilmesi (Septik Şok)
Yetişkinlerde Hb < 7.0 g/dL (< 70 g/L) düşerse, hedef seviyesini
7.0–9.0 g/dL yapacak şekilde eritrosit suspansiyonu ver. (1B).
Özel durumlarda (Myokard iskemisi, ciddi hipoksemi, akut kanama,
siyanotik kalp hastalıkları, laktik asidoz) daha yüksek Hb seviyeleri
Sepsise bağlı anemi tedavisinde eritropoetin kullanma.
Eritropoetin diğer sebeplere bağlı durumlarda kullanılabilir. (1B)
• Dellinger RP, et al.: Crit Care Med 2008;36:296-327
Kan Ürünü Verilmesi
Kan Kaybı kan volümünün %20’sinden fazla
Hb < 8 g/dL
Major hastalığı olan olgularda (KOAH, İskemik kalp
hastalığı) Hb < 10 g/dL
Otolog kanı olan olgularda Hb < 10 g/dL
Ventilatör bağımlı olgularda Hb< 12 g/dL
Miller RD. Transfusion Therapy. Miller’s Anesthesia Seventh Edition. 1739-1766.
Eritrosit Süspansiyonu
11 çalışma, 290.847 olgu, Akut Koroner Sendrom
Ana transfüzyon endikasyonu major kanama
Transfüzyon yapılan olgularda mortalite riski yüksek
Akut koroner sendromu olan olgularda Hb < 8 g/dL iken yapılan ES
transfüzyonları mortalite üzerine yararlı veya en azından etkisiz
Hb > 11 g/dL ES transfüzyonu mortalite üzerine kötü etki
Veriler konservatif transfüzyon stratejisini desteklemekte
Garfinkle M, et al. Red blood cell transfusion and mortality among patients hospitalized for acute coronary syndromes: A
systematic review. Int J Cardiol. 2012 Feb 1. [Epub ahead of print]
Eritrosit Süspansiyonu Transfüzyonu
• Erken ES transfüzyonu travma olgularında ARDS için bağımsız belirleyici.
• ES transfüzyonunun 1 U azaltılması travma olgularında ARDS
riskini azaltabilmekte.
Chaiwat O, et al. Anesthesiology. 2009;110:351-60.
• Septik şoklu olgularda ES transfüzyonu hücresel oksijenasyonun ve
organ fonksiyonlarının iyileşmesi ile ilişkili değil.
Fuller BM, et al. J Emerg Med. 2012
• KC transplantasyonu yapılan olgularda transfüze edilen ES’nun
yaşam süresine negatif etkisi vardır.
de Boer MT et al. Anesth Analg. 2008;106:32-44
• Septik şoklu olgularda 90 günlük mortalite, iskemik olay ve yaşam
desteği kullanım oranları yüksek (9gr/dl) ve düşük (7gr/dl)
hemoglobin gruplarında benzer Holst LB. N Engl J Med. 2014;371:1381-91.
Eritrosit Transfüzyonu Kanıt Uygulama
İsrail, 5 YBU, 238 olgu
%50 ‘si en az 1 ES transfüzyonu, ana endikasyon (%43.7) düşük Hb
Hasta ortalaması 1.2 ± 0.4 U
Transfüzyon eşiği 7.9 ± 1.1 g/dL.
Akut myokardial iskemi olgularında 8.8 ± 0.9 g/dL
Transfüzyon yapılan olgularda YBU yatışı & hastane mortalitesi
anlamlı yüksek
Sonuç: Kanıt ile uygulama arasındaki “boşluk” devam etmekte.
Ana endikasyon Hb düşüklüğü
Cohen J, et al. Red blood cell transfusions--are we narrowing the evidence-practice gap? An observational study in 5 Israeli
intensive care units. J Crit Care. 2011 Feb;26(1):106.e1-6.
Eritrosit Transfüzyonu Kontrendikasyonları
Genel durumu iyileştirmek
İyileşme hissini artırmak
Yara iyileşmesini artırmak
İntravasküler volümü genişletmek
Hb < 10 g/dL olan, fakat doku iskemisi belirtileri (anjina,
iskemik strok, hiperlaktatemi) olmaması
FDA Bülteni, 1989.
Lökositten Fakir Eritrosit Süspansiyonu
• Tek vericiden elde edilir.
• 220 ml hücre ve 50–100 ml serum fizyolojik
içerir.
• Lökosit ve trombositlerin en az %70 i
ayrıştırılmıştır.
• 24 saat içinde kullanılmalıdır.
• Hepatit ve HIV riski varken CMV riski
azalmıştır.
Lökositten Fakir Eritrosit Süspansiyonu
Transfüze edilen lökositlerin istenmeyen olası etkileri
Alloimmünizasyon
• Febril non-hemolitik transfüzyon reaksiyonları (FNHTR), Trombosit
transfüzyonuna refrakterlik, Graft rejeksiyonu, Eritrosit yaşam süresinde
kısalma
Graft-vs-host hastalığı (GVHH)
Transfüzyonla ilişkili akut akciğer hasarı (TRALI)
İmmünmodülasyon
• GVHH, Virus aktivasyonu (örnek: HIV–1), T ve NK hücre fonksiyonlarında
immunsupresyon, Malignite nüksü
İnfeksiyöz hastalık
• CMV, HTLV–I/II, EBV, Toxoplazma Gondii, Yersina Enterokolitika
Lökositten Fakir Eritrosit Süspansiyonu
İmmünolojik olarak yetmezlikte, daha önce CMV, HTLV–I/II, EBV
gibi ajanlarla karşılaşmamış olgular
Lökositlere bağlı febril nonhemolitik atağın iki kez tekrarladığı veya
bu tür reaksiyonun çok ağır seyrettiği olgular
Gebeler ve intrauterin kan transfüzyonu
Yenidoğan kan transfüzyonu, ekschange transfüzyon
Sık transfüzyon gerektiren hastalar (lösemi, aplastik anemi,
hemoglobinopati, hematolojik malignite vb)
KI transplantı, hematopoetik kök hücre ve solid organ nakli adayları
1.derece akrabalardan kan alınarak verilmesi
Yıkanmış Eritrosit Süspansiyonu Transfüzyon
Ağır ürtiker, allerjik ve anaflaktik reaksiyon gösteren hastalar
• Ig A eksikliği
• T-Aktivasyon sendromu
Neonatal ve intrauterin transfüzyonlar
Yıkama işlemi ile GVHD veya CMV enfeksiyonu engellenemez
Dondurulmuş Eritrosit Süspansiyonları
Toplumda çok nadir bulunan kan grubu olan alıcıların fazla
miktardaki acil ihtiyacını karşılamak
Sık transfüzyon nedeniyle alloantikor gelişmiş hastalarda uygun
kan bulunması
Otolog kan transfüzyonu amacıyla alınmış kanlar
İşlemler sırasında eritrosit harabiyeti fazla
Yüksek miktarda serbest hemoglobin içerir
Modern transfüzyon uygulamalarında fazla tercih edilmez
Trombosit Süspansiyonları
• Tek donörden alınabileceği gibi genellikle 5 veya 6 donörden
elde edilir.
• Tek donörden elde edilen 40-70 ml plazma, en az 5.5x1010
trombositle birlikte 0.5 ml den az eritrosit ve 20x107 den az
lökositten oluşur.
• Enfeksiyon riski tam kanla aynıdır. Çok donörden elde edilende
enfeksiyon riski artar.
• ABO uyumu aranmaz ancak Rh+ trombositleri 45 yaş altı Rhbayanlara vermekten kaçınılmalıdır.
• 20-24ºC’de 5 gün depolanabilir. Dondurulmamalı, altı saat
içinde, mikroagregat filtreler kullanılmadan verilmelidir.
• Transfüze edilen trombositlerin ömrü 1-7 gün kadardır.
Trombosit Süspansiyonları
•
•
•
•
Aferez yöntemiyle tek hastadan toplanmıştır.
Plateletpherezis üniteleri 6 normal üniteye denk gelir.
İnfeksiyon riski tam kan gibidir.
Trombositlere karşı antikor gelişmiş hastalarda HLA
uyumlu kişilerden transfüzyon için tercih edilir.
• Erişkinlerde genellikle 1 Ü aferez trombositinin
kullanılması ile yeterli hemostaz sağlanabilmektedir.
Trombosit Süspansiyonları
Trombosit sayısı >
3
20.000/mm
• Spontan kanama riski düşük
Trombosit sayısı < 10.000/mm3
• Spontan ciddi düzeyde kanamalar
Trombosit sayısı < 5.000/mm3
• Spontan öldürücü kanamalar
Trombosit Endikasyonları
Trombositopeni
Kanaması veya pıhtılaşma bozukluğu yoksa PLT<10.000/mm3
Kanaması olmayan, pıhtılaşma bozukluğu olan PLT<20.000/mm3
Kanaması olan, DIK gelişen, cerrahi bir işlem uygulanacak
PLT<50.000/mm3
Göz veya beyin op. yapılacak hastalarda PLT<100.000/mm3
Masif kan transfüzyonu yapılan olgularda PLT <30.000/mm3
Trombositopati:
• Kanaması olan
• Konjenital trombosit fonksiyon bozukluğu, İlaçlar (aspirin, tiklodipin vs),
Kardiak by-pass, Karaciğer ve böbrek yetmezliği
Trombosit Endikasyonları
ASA Klavuzu
Profilaktik trombosit etkisiz
Trombosit > 100.000/mm3 gereksiz
Trombosit < 50.000/mm3 endike
Ara değerlerde (50.000-100.000): kanama riski
Yeterli sayı ancak trombosit disfonksiyonu ve
mikrovasküler kanama: endike
Trombosit Süspansiyonları
Risk faktörleri
•
•
•
•
Yüksek ateş
İnfeksiyon
Sepsis
İlaçlar (amfoterisin,
vankomisin, ATG, INF)
• Eşlik eden başka
kanama bozukluğu, DIK
• Ağır mukozit
Risk faktörleri bulunmayan
hastalarda:
• Eşik değer= 10.000/mm3
Risk faktörleri bulunan
hastalarda:
• Eşik değer= 20.000/mm3
Aferez Trombosit Süspansiyonları
HLA immünizasyonu nedeniyle
• Random donör trombosit süspansiyonlarına yanıtsız olan
• Trombositlere karşı antikor gelişmiş hastalarda
• HLA veya cross-match uygun aferez trombosit süspansiyonları
önerilmektedir
Yoğun trombosit transfüzyonuna gereksinim duyulan hasta
gruplarında
• Fazla sayıda donöre maruziyeti önlemek için
• Transfüzyon ile bulaşan (CMV vb)hastalıklardan korumak için
American Association of Blood Banks – Trombosit transfüzyonu
Öneri 1: Trombosit sayısı <10.00 ise transfüzyon yapılmalı (Güçlü öneri, orta
dereceli kanıt)
Öneri 2: santral venöz kateter takılacak hastalarda trombosit sayısı en az 20.000
olacak şekilde transfüzyon yapılmalı (Zayıf öneri, düşük kaliteli kanıt).
Öneri 3: Elektif diagnostik lumbar ponksiyon uygulanacak olgularda trombosit
sayısı en az 50.000 olacak şekilde transfüzyon yapılmalı (zayıf öneri, Çok düşük
kaliteli kanıt).
Öneri 4: Major elektif non-nöroaksiyel cerrahide trombosit sayısı en az 50.000
olmalı(Zayıf öneri; çok düşük kaliteli kanıt).
Öneri 5: Nontrombositopenik olgularda ve kardiopulmoner bypass (CPB)
cerrahisinde trombositopenisi olmayan olgularda profilaktik trombosit
verilmemeli (zayıf öneri, çok düşük kaliteli kanıt)
Öneri 6: İntrakraniel kanaması olan antiplatelet tedavi kullanan olgularda
trombosit transfüzyonu önerilmez (Belirsiz öneri, çok düşük dereceli kanıt)
Platelet Transfusion: A Clinical Practice Guideline From the AABB
Kan Ürünü Verilmesi (Septik Şok)
Aşağıdaki durumlarda trombosit ver: (2D)
• Trombosit sayısı < 5000/mm3 ise kanama olup
olmamasına bakılmaksızın.
• Trombosit sayısı 5000 ile 30.000/mm3 (ise ve bariz
kanama riski varsa.
• Cerrahi ve invaziv girişimlerde yüksek trombosit
sayısı (≥50,000/mm3 gerekir.
• Dellinger RP, et al.: Crit Care Med 2008;36:296-327
Trombosit Kontrendikasyonları
Trombosit süspansiyonları profilaktik olarak
kullanılmamalı!
Ciddi kanama yoksa (SSS kanaması):
• TTP
• HIT
•Kontrendikedir
Granülosit Süspansiyonu
Mutlak nötropenik (nötrofil sayısı <500/l)
Kontrol altına alınmayan ateş, mikroorganizma gösterilmiş
Gram negatif sepsisi, mantar infeksiyonu olduğu gösterilmiş
Antibiyotik ve diğer tedavilere 48 saat yanıt alınamamış
Hastanın genel durumu bozuluyor
KI hipoplazi ve Kİ fonks. geri dönüş şansı olan hastalar
Kronik granülomatöz hastalıklı olgular (yukarıdaki koşullar
aranmaksızın) antibiyotik tedavisi yetersiz
Çok yaygın değil: septisemi ve ateş ile birlikte ciddi nötropeni
G-CSF / GM-CSF ile büyük ölçüde azalmıştır
Kan Ürünlerinin Işınlanması
Amaç
• Transfüzyonla ilişkili GVHH önlemek
Işınlanması gereken ürünler:
• Tam kan
• RBC süspansiyonu
• Trombosit süspansiyonu
• Granülosit süspansiyonu
Işınlanması gerekmeyen ürünler:
• TDP ve Kriyopresipitat
Işınlanmış Kan Ürünü Kullanımı
Allogeneik kök hücre alıcıları ve vericileri
Otolog kök hücre nakli hastaları
HLA uygun vericilerden alınan kan ürünü
1. veya 2. derece akrabalardan alınan kan ürünü
Şiddetli immün yetmezlik, hematolojik malignite, hodgkin hastalığı
Pürin analogları ile tedavi edilen hastalar
Konjenital immün yetmezlik hastaları
İntauterin transfüzyonlar
Prematüre veya yoğun bakım ünitelerindeki yeni doğanlar
Ekschange transfüzyon yapılan yenidoğanlar
Taze Donmuş Plazma
•
•
•
•
•
•
•
Tek yada 5-6 donörden elde edilir.
200–250 ml volümdedir.
Normal plazma düzeyinde tam ve stabil pıhtılaşma faktörleri,
Albümin, gamma globülin, (400-800 mg) fibrinojen, FVIII içerir.
HIV ve hepatit riski vardır.
ABO uyumu aranmaktadır.
Rh uyumu temel değildir ancak, 45 yaş altı bayanlara Rh
uyumu aranmaktadır.
• Hızlı verilmesi reaksiyon riskini arttırır.
• Koagülasyon testleri rehberliğinde dozu belirlenir.
Taze Donmuş Plazma
PT ve aPTT’nin normalin 1.5 katına çıkmasında,
Multipl pıhtılaşma faktör eksiklikleri
Masif transfüzyon sonrasında,
Warfarin yüksek dozunda,
Vitamin K eksikliği
Kronik Karaciğer hastalığına bağlı kanama diatezlerinde
Akut DIC tüketime bağlı kanama bozukluklarını düzeltmede.
İzole faktör eksiklikleri (F XI)
Trombotik trombositopenik purpura, HUS
Hemorojik şok
Geniş yanık
AT-3 eksikliği
Masif Transfüzyon - TDP
Masif transfüzyon, travma: TDP/ES oranı ≥ 1:1.5 12 ve 24 saatlik
survi iyileştirir. Trombositler için oran ?
• Lustenberger T, et al. J Trauma. 2011 Nov;71(5):1144-50; discussion 1150-1.
Masif transfüzyon , travma: TDP/ES > 1:1 artmış survival.
• Mitra B, et al. Injury 2010;41(1):35-9.
4-10 U ES transfüzyon, travma: yüksek TDP/ES, düşük mortalite ve
yoğun bakımda kan ürünü kullanımının azalması ile ilişkilidir.
• Wafaisade A, et al J Trauma 2011 Jan;70(1):81-8; discussion 88-9.
Masif transfüzyon , TDP/ES > 0.31:1 prokoagülan aktiviteyi düzeltir
ARDS nedeni olmaz.
• Lucas CE, Ledgerwood AM. J Trauma Acute Care Surg. 2012 Apr;72(4):821-7.
>8 U ES, TDP/ES> 1:1.5 mortalite riskini azaltır, ARDS riskini yükseltir.
TDP/ES< 1:1.5 mortalite koagulopati ve hemoraji ile ilişkili.
• Sperry JL et al. J Trauma.2008 Nov;65(5):986-93.
Kan Ürünü Verilmesi
Kanama veya planlanmış bir invaziv girişim yoksa, laboratuar
testlerinde tespit edilen pıhtılaşma anormalliklerini düzeltmek için
TDP kullanma. (2D)
Dellinger RP, et al.: Crit Care Med 2008;36:296-327
YBU alınan 1923 olgunun %12.7’sine TDP infüzyonu
%48 kanama; %15 işlem öncesi, %36 plansız işlem öncesi proflaksi
%31 olguda PT uzaması yok, %41 olgu kanama yok veya INR <2.5
Transfüzyon öncesi INR <2.5 ise, transf sonrası INR düzelmesi az.
YBU’ de TDP transfüzyonlarının çoğunun klinik faydası yok
• Stanworth SJ, et al. Crit Care.2011;15(2):R108. Epub 2011 Apr 5
Royal Darwin hastanesindeki TDP infüzyonlarının önemli bir
kısmının açık klinik endikasyonu yoktur.
• Moylan S, et al. Intern Med J. 2008;38(9):686-91.
Taze Donmuş Plazma:
Kullanılmaması Gereken Durumlar
Volüm genişletmek amacıyla
Yalnızca uzamış PT/aPTT değerlerini düzeltmek amacıyla
Heparin etkisini tersine çevirmek
Spesifik faktör konsantrelerinin varlığında (FVIII ve FIX)
Kardiyopulmoner bypass sonrası profilaktik amaçla
Nütrisyonel destek amacıyla
Albümin düzeyini yükseltmek amacıyla
Protein kaybını yerine koymak amacıyla
• KULLANILMAMALIDIR!
FDA Bülteni, 1989.
Kriopresipitat
• Altı veya daha fazla dönorden elde edilir.
• Taze donmuş plazmanın yavaş erimesi ile yüksek
konsantrasyonda faktör VIII (50-150 U/paket),
fibrinojen(150-300 mg/paket) ve fibrinonektin içeren
jelatinöz bir presipitat (kriyopresipitat) elde edilir.
• İnfeksiyon riski ve verilişi TDP ile benzerdir.
Kriopresipitat
Konsantre şekilde fibrinojen
Fibrinojen replasmanı
Fibrinojen düzeyi < 100 mg/dL
Hipofibrinojenemi/ Disfibrinojenemi
Hemofili A, Hemofili B
vWD
DIC
FVIII replasmanı
F XIII replasmanı
Üremik trombositopati
Obstetrik kanamalar
Faktör Konsantresi
FVIII konsantresi
• Hemofili A
• WVB hastalığı
FIX konsantresi
• Hemofili B
• Warfarin aşırı dozajı
Protrombin kompleks konsantresi(PCC)
• Hemofili B,
• Uzun protrombin zamanının hızlı düzeltilmesi
Human Albümin
• Büyük miktarda plazmanın ayrıştırılıp 60oC’de
10 saatte pastörilizasyon ve sterilizyonla elde
edilir.
• Viral enfeksiyon geçme riski yoktur.
• Yarı ömrü 10-15 gündür.
Human Albümin
Volum replasmanı amacıyla kulanılır.
Şok
Yanıklar
Karaciğer hastalıklarına bağlı hipoproteinemi,
Nefrotik sendrom,
Diüretiklere rezistans ödem
Terapötik plazma değişiminde replasman sıvısı
% 20 ve % 25’lik albümin ile akciğer ödem riski artar
İntravasküler beslenme için kullanımı uygun değil.
Gereksiz kullanım % 50-67
Remahi MJT, et al. The Annals of Pharmacotherapy 2000;34:1198-1205.
Yılmaz M, ve ark. Uluslararası Hematoloji-Onkoloji Dergisi.2006;16:18-22.
Human Albümin
Ciddi sepsisli olgularda albümin & salin: albümin renal veya diğer
organ hasarına neden olmaz ve ölüm riskini azaltabilir
• SAFE Study Investigators, Impact of albumin compared to saline on organ function and mortality of
patients with severe sepsis. Intensive Care Med. 2011 Jan;37(1):86-96. Epub 2010 Oct 6.
• Delaney AP, et al. The role of albumin as a resuscitation fluid for patients with sepsis: a systematic
review and meta-analysis. Crit Care Med. 2011 Feb;39(2):386-91.
Albümin& salin: Yanık & Hipoalbüminemisi olan yoğun bakım
hastalarında mortaliteyi azalttığına yönelik kanıt yok
• Roberts I, et al. Human albumin solution for resuscitation and volume expansion in critically ill
patients. Cochrane Database Syst Rev. 2011 Nov 9;(11):CD001208.
Travmatik beyin hasarı olgularında albümin yüksek mortalite ile
ilişkilidir ve bu olguların akut resüsitasyonunda önerilmez.
• SAFE Study Investigators. Saline or albumin for fluid resuscitation in patients with traumatic brain
injury. N Engl J Med. 2007 Aug 30;357(9):874-84
İmmünoglobulinler
Kas içi kullanım için immünoglobulinler
• Spesifik infeksiyonlara karşı yüksek antikor içeren kişilerden elde edilir (Örn:
Hepatit B, kuduz, tetanoz)
• Spesifik infeksiyonların önlenmesi
• İmmün yetersizlik durumlarında tedavi
İntravenöz immunoglobulin
• İdyopatik otoimmun trombositopenik purpura
• İmmün yetersizlikler
• Hipogamaglobulinemi
• HIV bağlantılı hastalık
• Spesifik enfeksiyon tedavisi
Anti-RhD immünoglobulin ( Anti-D RhIG)
• Rh D negatif annelerde yenidoğan hemolitik hastalığını önleme
Endikasyon
Ürün
Endikasyon
Tam kan
Masif kanama dışında nadir
Eritrosit süsp
Standart transfüzyon birimi
Yıkanmış erit. s.
Ateşli ve allerjik reaksiyon riskini azaltmak için
Dondurulmuş e.s.
Multıpl transfüzyonda HLA ve lökosit a.j karşı hassasiyeti azaltmak
TDP
Koagülasyon faktörlerini yerine koymak
Plazma prot fraks
Plazma genişlemesi
Kriopresipitat
FVIII ve fibrinojen replasmanı
Trombosit süsp.
Nonimmün trombositopenide trombosit sayısını arttırmak
Granülosit süsp
Kullanımı nadir. İnfekte granülositopenik hastalarda kullanılır
FVIII kons.
Hemofili A
Protrombin kons.
Hemofili B, oral antikoagülan etkisini düzeltmek için
Prot C
Faktör eksikliğinde trombozun önlenmesi
Endikasyona Uyum
Çin’de, 3. basamak genel hastane,
19.102 olgu, %99.3’ü komponent
%44.1 olguda herhangi bir medikal endikasyon olmaksızın
doktor “deneyimi” ile transfüzyon kararı
603 olgu’da operasyondan sonraki 72 saat içinde Hb, Htc yok
Hasta kayıtlarında “irrasyonel” kullanım oranı: Tam kan ve ES
%39.2, trombosit süspansiyonu %43.7
Ana neden: Transfüzyon endikasyonu konusunda “rahatlık”
Yao YY, et al. [Investigation of the status of perioperative blood transfusion in grade III-A general
hospitals in Zhejiang province]. Zhonghua Yi Xue Za Zhi 2010 Apr 6;90(13):894-7.
Endikasyona Uyum
Peru, Haziran-Ekim 2002, hasta dosyası, lab. verisi
Toplam 311 transfüzyon
Uygunsuz endikasyon %33.8.
ES: %25, TDP: %59, Trombosit s: %13, Kryopresipitat %88
Cerrahi ile ilişkili transfüzyonların yarısı “uygunsuz endikasyon”
YBU 1/3 transfüzyon “uygunsuz endikasyon”
TDP “en kötü kullanılan” kan ürünü
Flores-Paredes W. [To inadequate indication of blood transfusion in a reference hospital in Lima,
Peru]. Rev Peru Med Exp Salud Publica. 2011 Dec;28(4):617-22.
Transfüzyon Reaksiyonları
• Hemolitik Transfüzyon Reaksiyonları
– Akut Hemolitik TR
– Gecikmiş Hemolitik TR
• Non Hemolitik Transfüzyon Reaksiyonları
– Alerjik ve Anafilaktik Reaksiyonlar
– Sıvı Yüklenmesi
– TRALI
– NHFTR
– Septik TR
Akut Hemolitik Transfüzyon Reaksiyonları
• Transfüzyonu izleyen 24 saat içinde
• Transfüzyona bağlı ölümlerin yarısının sebebi
• Komplemanı aktive eden IgM ve IgG tipi antikorların
yol açtığı masif intravasküler hemoliz
• ABO uygunsuz eritrosit transfüzyonu
• Reaksiyonun şiddeti alıcının antikor titresine bağlı
• Bulgular genellikle transfüzyonun başlangıcından
itibaren 1-2 saat içinde çıkar.
• Birkaç ml uygun olmayan kan transfüzyonu
semptomların ortaya çıkmasına neden olabilir.
Akut Hemolitik Transfüzyon Reaksiyonları - Klinik
• Hemolitik şok fazı:
– Transfüzyonun sonlanmasını takip eden 1-2 saat içinde
– Ürtiker, lumbar bölgede ağrı, flushing, başağrısı,
prekordiyal ağrı, solunum sıkıntısı, kusma, ateş, titreme ve
kan basıncında düşme
– Anestezi altında: hemoglobinüri, açıklanmayan
hipotansiyon, hipertermi, kontrol edilemeyen generalize
kanama (DIC) ve sarılık
• Oligürik faz: AHTR olan bazı olgularda ABY ile birlikte renal
tübüler asidoz
• Diüretik faz: ABY iyileşme döneminde sıvı ve elektrolit dengesi
bozulabilir.
Akut Hemolitik Transfüzyon Reaksiyonları - Tedavi
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Reaksiyonun şiddeti transfüze edilen kan miktarı ile doğru orantılı
AHTR şüphesi olan her hasta acilen değerlendirilip tanı konulmalı
Transfüzyon hemen durdurulmalı, İ.V. damar yolu açık tutulmalı,
Vital bulgular monitorize edilmeli,
Kan basıncı ve renal perfüzyonun korunmalı
Yeterli IV sıvı , mannitol, furosemid
İdrar pH: 8 olmalı. 40-70 mEq/70 kg sodyum bikarbonat
Oksijen tedavisi ve/veya MV desteği
Trombosit sayısı, PT, aPTT, serum fibrinojen düzeyleri
DIC gelişen hastalarda uygun transfüzyon
Şok gelişen hastalarda ise şok tedavisine
Akut böbrek yetmezliği - diyaliz
Akut Hemolitik Transfüzyon Reaksiyonları - Tedavi
• Doğru kan ünitesinin doğru hastaya verildiğinden emin olunmalı
• Reaksiyona neden olan transfüzyon ünitesi kan merkezine gerekli testlerin
yapılması için gönderilmelidir.
• Pre ve post transfüzyon hasta kan grubu, donör kan grubu ve cross-match
tekrarlanmalıdır. Post transfüzyon kan örneğinde direkt coombs
bakılmalıdır.
• Plazma hemoglobinemi ve hiperbilüribinemi yönünden
değerlendirilmelidir
• Bakteriyel kontaminasyonun araştırılması için hem transfüze edilen kandan
hem de hastadan örnek gönderilmelidir.
• Hemoglobinüri için post transfüzyon idrar örneği alınmalıdır.
• 6 ve/veya 24 saat sonra kan sayımı, bilirübin ve serbest hemoglobin için
kan örnekleri alınmalıdır.
Gecikmiş Tipte Hemolitik Transfüzyon Reaksiyonları
• Primer immünizasyon:
– Hafif tipte reaksiyon; transfüzyondan haftalar sonra görülebilir.
– Primer alloimmünizasyon sonucu görülür.
– Transfüze edilen her bir ünite kan başına D antijeni dışındakilere karşı
duyarlanma riski %1-1.6 dır.
– Antikorlar genellikle transfüzyondan sonra en erken 7-10 günde veya
birçok haftalar veya aylar sonra saptanabilirler.
– Hemolizin derecesi oluşan antikor miktarına ve transfüze edilen
eritrositlerden kalan miktara bağlıdır.
– Hemoglobin konsantrasyonunda beklenmeyen bir düşüşle birlikte DAT
(+) liği ve/veya yeni eritrosit alloantikorlarının tesbiti halinde geç HTR
düşünülmelidir.
Gecikmiş Tipte Hemolitik Transfüzyon Reaksiyonları
• Anamnestik Yanıtlar:
– Daha önceden duyarlanmış alıcıda transfüze edilen eritrositlere karşı
anamnestik veya sekonder yanıt alınması.
– Transfüzyondan 7-10 gün sonra transfüze edilen eritrositlere karşı
anamnestik yanıt veren IgG tipi antikorlar oluşur.
– Hem antikorun, hem de eritrositlerin dolaşımda fazla miktarda
bulunuşu belirgin bulgular oluşturur.
– En sık görülen işaretler ateş, hasta Hb’ininde açıklanamayan düşüş ve
sarılıktır.
– Pozitif antikor saptanım testleri ve Cross-match uygunsuzlukları
gözlenebilir.
Transfüzyonda Proteinlere Bağlı Reaksiyonlar
• Plazma transfüzyonundan sonra erken tipte aşırı duyarlılık reaksiyonları
– Tam kan veya plazma transfüzyonundan sonra alıcıda anaflaktik tipte
bir reaksiyon
– Ürtikerden, Ciltte kızarma, hipotansiyon, substernal ağrı ve dispneye
dek bir yelpazede
– Transfüze edilen IgA ile alıcının plazmasındaki sınıfa özgül anti-IgA
arasındaki etkileşim
– Birçok olguda reaksiyonun nedeni bilinmemekte
– Ağır reaksiyonlar sıklığı 20.000 transfüzyonda bir
– Ürtiker gelişmesi nisbeten sıktır.
Febril Nonhemolitik Reaksiyonlar (FNH)
• Ateş çeşitli tipte transfüzyon reaksiyonlarının başlangıç belirtisi olabilir
• Febril nonhemolitik reaksiyonlar (FNH) transfüzyon esnasında başka bir
nedenle açıklanmayan 1oC veya daha fazla vücut ısısı yükselmesi.
• Vücut ısısının yükselmesi hafiften şiddetliye kadar değişik derecelerde
• Transfüzyonun başlangıcından, toplam ünitenin verilmesinin sonunda ve
hatta transfüzyon bittikten sonraki bir iki saatlik süre içinde olabilir
• FNH reaksiyonları sık transfüzyon yapılanlarda veya çok sayıda gebelik
geçirenlerde daha sık görülür.
• Ateş genellikle antipiretiklere yanıt verir.
• Alıcıda verici lenfosit, granülosit veya trombosit membran antijenlerine
karşı reaksiyonu
• Lökosit sayısı azaltılmış komponentlerin transfüzyonu FNH önleyebilir.
• Geçek FNH reaksiyonları nadiren fatal olmakla birlikte, transfüzyon
esnasında ortaya çıkan ateşin nedenini saptamak önemlidir.
Anaflaktik Reaksiyonlar
• Anaflaktik reaksiyonları diğer erken reaksiyonlardan ayırdeden
özellikler:
• Sadece birkaç milimetreküp kan veya plazma infüzyonundan
sonra başlaması,
• Ateşin bulunmaması.
• Öksürük, bronkospazm, respiratuvar distress, vasküler
instabilite, bulantı, abdominal kramplar, kusma, diare şok ve
bilinç kaybı.
• Bu reaksiyonların bir kısmı IgA yetmezliği olan ve önceki
transfüzyonlarda veya gebelik esnasında immünize olarak
anti-IgA antikorları oluşturan hastalarda görülür.
Kutanöz Hipersensitivite Reaksiyonları
• Ürtikeryal lezyonlar
• FNH transfüzyon reaksiyonlarından sonra ikinci sırayı alır.
• Lokal eritem, ödem, kaşıntı, genellikle ateş veya diğer bulgular
yok.
• Lokalize ürtiker tek bulgu ise genellikle transfüzyonun
kesilmesi gerekmez.
• Tedavi Antihistaminik
• Sık ürtikeryal lezyonları olan alıcılarda transfüzyon öncesi
antihistaminik
Nonkardiyojenik Pulmoner Reaksiyonlar
•
•
•
•
•
•
•
Kardiak basınç değişikliği saptanamayan pulmoner ödem
Akut solunum yetmezliği olup, kalp yetmezliği bulgusu yoktur.
X-Ry: Akut pulmoner ödem
Respiratuar distress semptomları, ateş, siyanoz, hipotansiyon
Transfüzyon hemen durdurulmalıdır.
IV steroidler / oksijen-solunum desteği /MV
Daha sonra transfüzyon gerekirse, lökositten fakir eritrositler
veya lökosit filtreleri
Posttransfüzyon Purpura
• Multipar kadınlarda
• Transfüzyondan bir hafta sonra trombosit sayısında ani düşme
ve yaygın purpura
• Bazı hastalarda trombosite özgül alloantikorlar; anti-HPA-la
(anti-P11, anti Zwa)
• Trombositopeni genellikle ağır seyreder
• Tedavi gerekirse exchange plazmaferez önerilebilir.
• Trombosit transfüzyonları yarar sağlamaz.
Transfüzyon İlişkili Graft Versus Host Hastalığı
•
•
•
•
•
Histoinkompatibl lenfoid hücrelerin infüzyonunu takiben oluşur
Donör kanındaki lenfositler ile alıcının immun sisteminin durumu
Sitotoksik lenfositler - sitoliz
Transfüzyondan 2 - 30 gün sonra
Ani gelişen yüksek ateş, kusma, bulantı, makülopapüler eritematöz raş,
sulu ya da kanlı ishal, hepatoselüler hasar, KC fonksiyon testlerinde belirgin
artış, hiperbilirubinemi, pansitopeni, halsizlik, bulantı, kusma ve adenopati
• Evre III-IV’deki ağır formlarında mortalite yüksek
• Önlemeye yönelik en etkili yöntem olarak kan ve kan ürünlerinin yatkınlığı
olabilecek alıcılara ışınlama sonrası verilmesi
• Işınlama yapılmayan ve GVHH meydana gelen olgularda: yüksek doz
steroid, antitimosit globulin, methotrexate ve siklosporin
İmmunsupresyon
• Lökosit içeren kan transfüzyonlarında
immunosupresif etki görülür.
• Cerrahi sırasında kan transfüzyonu yapılan malignensi
hastalarında rekürrens daha fazladır.
• İmmunsupresyon nedeniyle alıcıdaki latent virüsler
yeniden alevlenebilmektedir.
• Ayrıca kan transfüzyonu cerrahi veya travma
sonrasında ciddi enfeksiyon görülme sıklığını artırır.
Transfüzyonun İnfeksiyöz Komplikasyonları
• Bakteriyel ve parazitik bulaş
– Kapalı sistemlerin kullanılmasından sonra çok azalmıştır.
– Bakteri kontaminasyon oranı %0.2-0.5
– Gram pozitifler (iyi antisepsi uygulanmamış donör derisinden):
Stafilokoklar, Mikrokoklar, Streptokoklar, Bacillus spp,
Difteroidler,
– Gram negatifler (genellikle laboratuvar çalışmaları sırasında):
Pseudomonas spp, Achromobacter spp, E.coli, Enterobacter
agglomerans, Citrobacter freundii transfüzyonla bulaşan
bakteriler arasındadır
Transfüzyonun İnfeksiyöz Komplikasyonları
• Trombosit süspansiyonu !!!!
– Trombositler oda ısısında saklanır
– Hazırlanması sırasında kontaminasyon riski yüksektir.
– Ortalama %5’i bakteri ile kontamine
• Kontaminasyon riski trombosit hazırlanma çeşidi !!!
– Tromboferezde elde edilen trombositlerde kontaminasyon daha az
• Trombosit saklama süresi kontaminasyon riskini arttırır.
• Buzdolabı kanlarında fazla önemi olmayan bakteriler
trombosit süspansiyonlarında enfeksiyon kaynağı olabilir
Transfüzyonun İnfeksiyöz Komplikasyonları
• Kan verilmeden önce paketler hemoliz açısından kontrol
edilmeli, pıhtı varlığı, kahverengi veya kırmızı plazma varlığı
enfeksiyonu destekler
• Transfüzyona bağlı bakteri enfeksiyonlarında semptomlar çok
kısa sürede başlar
• Üşüme, titreme, ateş, bulantı, kusma, kanlı ishal, karın ağrısı,
kas ağrıları, hipotansiyon, hemoglobinüri ve DIC
• Transfüzyon esnasında bakteri bulaşmasında: transfüzyona
acilen son verilmeli, artan torba kanı incelenmek üzere
laboratuvara gönderilmeli, kan kültürü alınmalı ve hastaya
sepsis tedavisi uygulanmalıdır.
Transfüzyonun İnfeksiyöz Komplikasyonları
• Viral Bulaş
– Serolojik testlerin büyük çoğunluğu antijen aramak yerine antikor
tespitine dayanır;
– Markerları donör tarama testleri içerisinde yer alan tüm viruslar
donördeki enfeksiyonlarının erken döneminde tüm serolojik testlerin
negatif olduğu bir tanısal pencere dönemi gösterir.
Ajan
Risk
Pencere dönemi (gün)
HIV
1/493000
22
HTLV
1/641000
51
CMV
< %1
Hızlı
HCV
1/103000
82
HBV
1/63000
59
Transfüzyonun İnfeksiyöz Komplikasyonları
• Taşıyıcılık durumunda viral ajan uzun zaman, bazen ömür boyu herhangi
bir bulguya neden olmadan infeksiyöz durumda kalır.
• Latent infeksiyonlarda infeksiyöz ajan nükleik asitinin konak hücre
genomuna entegrasyonu ile karakterizedir.
• İnfekte hücrelerin transfüze edilen kanda bulunması durumunda bulaş
gerçekleşir.
• Transfüzyon yolu ile bulaşan viral enfeksiyonların genellikle aylar sürebilen
uzun bir inkübasyon periyotları vardır.
• Akut dönemde hafif veya belirsiz enfeksiyonlara yol açarlar.
• Belirgin bir viremi dönemi gösterirler.
• Transfüzyon bulaşlı viral ajanlar depolanan kan, kan komponenti ya da
fraksinasyon ürününün, saklanma koşullarında, uzun süreler stabil kalabilir.
• Transfüzyon yolu ile bulaşan viral ajanlar plazma kaynaklı ve hücresel
kaynaklı olarak iki grupta yer alır
Transfüzyonun İnfeksiyöz Komplikasyonları
Plazma kaynaklı viral ajanlar
Hücresel kaynaklı viral ajanlar
Hepatit A virüsü (HAV)
Sitomegalovirus (CMV)
Hepatit B virüsü (HBV) ve varyantları
Ebstein Bar virus (EBV)
Delta ajanı (HDV)
HTLV-I/II
Hepatit C virusu
Human herpes virüs 8 (HHV/8)
Diğerleri (GBV serisi)
HIV-1/2
Parvovirus B 19
Metabolik Etkiler
•
•
•
•
•
Volüm yüklenmesi, hiperpotasemi,
Amonyum düzeyinde yükseklik,
Sitrata bağlı olarak hipokalsemi
Demir yüklenmesi
Hipotermi, trombosit dilüsyonu, Akciğer
mikroembolileri
Transfüzyon Reaksiyonları
Etyoloji
İşaretler
Tanı
Tedavi
Akut hemoliz
Lokoaglutinin
IgA anaflaksisi
KK dışı immun rks
Ateş, dispne, kanama,
TA, sırt ağrısı
Ateş, dispne
TA, dispne
Ateş,ürtiker, döküntü
Kan-idrar hemoglobin Iv sıvı, O2, bronkodil,
vasopres, mannit, FFP
AKC grafisi
O2, vent. Tdv
Serum IgA düzeyi
O2, bronkodil, vasop.
Diğer ety dışlanması Asetaminofen, difenh.
Bakteriel konta.
Ateş, septik şok
Hemokültür (hst-kan) antibiotik
Volum yüklemesi
Dispne
AKC grafisi
Diüretik
Masif Transfüzyon
• Vücuttaki kan hacmine eşit miktardaki kanın
24 saatte verilmesi
• Dolaşımdaki kan miktarının ½ sinden fazla
kısmının 3 saat veya daha kısa zamanda
verilmesi
• 10 U’den fazla tam kan veya 20 U’den fazla
eritrosit süspansiyonunun verilmesi olarak
tanımlanabilir.
Masif Transfüzyon Komplikasyonları
•
•
•
•
•
Trombositopeni, Koagülasyon Faktörlerinde Azalma
Hipokalsemi, Hiperkalemi
Hipotermi
Hb Oksijen Afinitesinde Artma
Asit Baz Dengesinde Bozulma
– Banka kanında pH 6.3 olmasına rağmen masif transfüzyon
sonrası metabolik alkaloz gözlenebilir. Bu sodyum sitratın
sodyum bikarbonata dönüşmesi nedeniyledir
• Mikroagregatlar ve pulmoner mikroemboli
• Plazma Onkotik Basınç Değişmesi
Sonuç
Komplikasyon riski taşımayan tek kan,
transfüze edilmemiş kan
Kan ve kan ürünleri transfüzyonu uygun
endikasyonlar içerisinde kullanılmalıdır.
Yılmaz Hancı S, Hancı V. Kan transfüzyonunun infeksiyöz komplikasyonları. Sendrom 2006;18(1):41-50.
Tek Ünite Kan Transfüzyonu
Tek ünitelik transfüzyonun aneminin düzeltilmesinde yetersiz,
dolayısıyla faydasız
% 60–70’ inin endikasyon yok (1962)
İncelenen tüm tek ünitelik transfüzyonlar gereksiz ve
sorgulanabilir
Vakaların % 38’inde bu uygulamaların sorgulanabilir
Tek ünite kan transfüzyonu virus enfeksiyonu riskini anlamlı
oranda artırırken, az/veya hiç terapötik yarar