SINIRLAR VE ÖZDİSİPLİN Çocuğa kazandırılan pek çok alışkanlık

REHBERLİK BİRİMİ – KASIM 2016
SINIRLAR VE ÖZDİSİPLİN
Çocuğa kazandırılan pek çok alışkanlık gibi öz disiplin de çocukluk döneminden
itibaren örneklerle yaşatılarak öğretilir. Aile içinde
çocuğa karşı takınılan tutum, aile içi etkileşim ve
özellikle ailedeki disiplin anlayışının özel bir rolü vardır.
Disiplin, çocuğa istenilen davranış ve alışkanlıkları
öğretmeyi ve kendi kendini denetlemeyi ya da iç
denetim gelişimini sağlamaktır. Önemli olan içselleşmiş
bir öz disiplin duygusunun oluşmasıdır. Yaptığı işi
sonuna kadar götüren ve yapmakta olduğu bir davranışın sonuçlarına katlanmayı
göze alan bireye, öz disiplin kazanmış birey gözü ile bakabiliriz. Öz disiplini gelişmiş
bireyler kendi kararlarını kendileri veren, bağımsız hareket eden, davranışlarının
sonuçlarını göze alabilen, güvenli ve kendi ihtiyaçlarını karşılayabilen bireyler olarak
gelişirler. Öz disiplin gelişimi için çocuğun anne ve babasıyla kurduğu ilişkinin niteliği
büyük önem taşır. Ebeveyniyle olumlu ilişkiler, çocuğun sağlıklı bir benlik değerine
kavuşmasını ve davranışlarının denetiminde başarılı olmasını sağlar.
ÖZDİSİPLİN KAZANDIRILMASINA YÖNELİK NELER YAPABİLİRİZ?
Davranışlarla Örnek Olmak:

Çocuklar gördükleri davranışları örnek alırlar ve bu nedenle model olmak
çocuklarda bu değerin yerleşmesi için önemlidir.
Sevgiyi İfade Etmek ve Koşulsuz Sevmek:

Sevildiğini hisseden çocuk, olumlu yönde gelişim gösterecektir. Sevgi ifadeleri
ve
bunu
gösteren
davranışlar,
çocukların
istenmeyen
davranışlarda
bulunmasına önleyici olmaktadır.
Kural Koymak ve Kararlı ve Tutarı Olmak:

Koyduğunuz kurallar konusunda tavrınız kesin olsun, yapmasını istediğiniz şey
konusunda kararlı olun. Tartışmayın, gerekçesini açıklayın ve yapmasını
REHBERLİK BİRİMİ – KASIM 2016
bekleyin. Kararlı bir tonda sunulan istekler, genellikle dinlenir. Unutmayın
davranış değişimi ve gelişimi zamanla olur, sabırlı olmak gerekir. Tutarlı ve
uygun sınırlamaların, çocuğun yaş özelliklerine uygun ve gerçekçi olmasına
dikkat edilmelidir.
İletişimde Açık Olmak:
 Çocukla iletişim her yaşta çok önemlidir. İyi bir
dinleyici olmak, uygun ses tonuyla konuşmak ve çocuğu
hemen
yargılamamak,
sağlıklı
iletişim
kurabilmeyi
kolaylaştırır. Çocuk da kendi sosyal ilişkilerinde bunları
örnek alır.
Müdahale Ederken Aşırıya Kaçmamak:

Çocukların olumsuz bir davranışı gözlemlendiğinde önemli olan doğru tepkiyi
zamanında vermektir. Tepkide aşırıya kaçmak, istenmeyen davranışın
tekrarlanmasına yol açabilir. Duruma uygun tepki vermek ve sonrasında
onunla konuşarak bu konuda düşünmesini sağlamak, öz denetim gelişimini
destekler.
Kaynaklar: KARATEKİN, N.G. (2005). Helik – Karakter Okulu Aile Seti. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
YAVUZER, H. (2005). Gençleri Anlamak. İstanbul: Remzi Kitabevi