reflü,idrar yolu enfeksiyonu,çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu

REFLÜ
Reflü özefajit;
Reflü mideden yemek borusuna asit kaçması sonucu göğüste yanma
ve ağrı hissi.
Reflü neden olur?
Yenilen gıdalar yemek borusu ile mideye gider. Yemek borusu
ile mide arasında bir kapak bulunur. Bu kapağın zayıfladığı
durumlarda midenin asitli içeriği yemek borusuna geri kaçar ve
yemek borusunu yakarak şikayetlere neden olur.
Reflü kimlerde görülür?
Reflü herkes de her yaşta olabilir bebekler, çocuklar dahil
her yaşta görülebilir, aşağıdaki durumlar reflü görülme
şansını arttırır:
Genetik yatkınlık; Ailede olması görülme şansını
arttırır,
Aşırı mide asidi varsa,
Helicobacter pylori varlığı,
Bazı ilaçlar,
Antikolinerjik ilaçlar,
Kalsiyum blokeri antihipertansifler,
Teofilin,
Ağrı kesici ilaçlar,
Kinidin,
Tetrasiklin antibiyotik,
Demir içeren ilaçlar,
Osteoporoz ilaçları,
Hormon ilaçları,
Yeme alışkanlığı,
Obezite,
Gebelik,
Mide fıtığı ( Hiatus hernisi ),
Yemekten kısa süre sonra egzersiz yapmak,
Sigara,
Alkol,
Çikolata,
Kahve ve kafeinli içecekler,
Gazlı içecekler,
Aşırı yağlı gıdalar,
Refü için önceden yapılmış cerrahi girişimler;
Gastrik reflü cerrahisi,
Vagotomi
Astım ve astım ilaçları kullanmak,
Peptik ülser,
Bazı Hastalıklar;
Diyabet,
Kanser,
Silikozis,
Kistik fibrozis,
Nörolojik hastalıklar,
Solunum sistemi rahatsızlıkları,
KOAH,
Kronik bronşit,
Astım,
Amfizem,
Sindirim sitemi hastalıkları;
Gastrit
Peptik ülser,
Duodenal ülser,
Gıda alerjilerinin varlığı reflü gelişme şansını
arttırır.
Reflü belirtileri nelerdir?
Reflü şikayetleri özellikler aşırı yemek, yağlı yemek,
yemekten sonra egzersiz yapmak yada yatmak sonucu ortaya
çıkar.
Küçük çocuklarda uykudan öksürükle kalkma, öğürme, kusma
şikayetleri olabilir.
Şikayetler birkaç dakika yada saat sürebilir.
Şikayetlerin şiddeti ve süresi yutak borusundaki asit
yanığının boyuna ve derinliğine bağlıdır.
Mide ile yutak borusu arasındaki kas
gevşekliğinin derecesi,
Mideden yemek borusuna kaçan asit miktarı,
Ağızdan mideye akan ve asidi nötralize eden
tükürüğün miktarı yanığın boyunu ve derinliğini
belirler.
Reflüde en sık görülen şikayetler:
Göğüsten başlayıp boğaza doğru yayılan yanma tarzında
ağrı ( kalp ağrıları ile çok karışır),
Ağrı öne eğilmekle,
Yatmakla,
Egzersizle,
Ağır kaldırmakla artar,
Yemeklerin ağza gelmesi,
Ağızda, boğazda acı, ekşi tat olmasıdır.
Ayrıca bu ana şikayetlere ek olarak bazı hastalarda:
Boğaz ağrısı,
Boğukluk, seste kabalaşma,
Kronik öksürük,
Boğazda düğümlenme hissi,
Astım,
Boğulma hissi ile uyanma şikayetleri görülür.
Reflü kronik şekilde devam ederse yutak borusunda ülserler
oluşur ( özefagus ülserleri ). Özofagus ülserleri var ise
Özefagus kanamaları,
Yutma güçlüğü,
Kanlı kusma,
Dışkıda siyahlaşma,
Yemek borusunda yanık izleri ve Baret Özefagus denilen
kanser başlangıcı,
Dişlerde asit yanıkları görülür.
Reflü teşhisi nasıl konur?
Reflü şikayetleri kalp ağrıları ile karışır. Her atakta bu iki
ağrıyı birbirinden ayırmak gerekir. Reflü teşhisinde:
Baryumlu mide filmi,
24 saatlik yemek borusu asit takibi,
Mide yemek borusu kapak basınç testi,
Endoskopi,
Biyopsi gerekebilir.
Reflü tedavisi :
Tedavinin
amacı
reflüye
bağlı
ağrı
ataklarını
ve
komplikasyonları önlemektir. Bu nedenle;
Mide asidinin yemek borusuna kaçmasını azaltmak,
Mide asit salgısını azaltmak için tedavi planlanır.
1- Hayat tarzı değişiklikleri:
a. Yemek listesi tutmak
i. Hangi yemeklerin ve gıdaların sizde
şikayete neden olduğunu yazmanız tedaviyi
çok kolaylaştırır.
b. En sık reflü sebebi gıdalardan uzak durmak
i. Aşırı yağlı gıdalar,
ii. Kızartmalar,
iii. Baharatlı gıdalar,
iv. Soğan ve sarımsak,
v. Çikolata,
vi. Mentol,
vii. Turunçgiller,
viii. Domates,
ix. Biberler ( acı ve tatlı tüm biberler
reflu şikayetini arttırırlar),
x. Alkol,
xi. Kahve ve kafeinli içecekler,
xii. Karbonatlı,
c. Küçük porsiyonlarda
d. Yemek ile yatmak
olmalıdır,
e. Kilo vermek,
f. Sigarayı bırakmak,
g. Aşırı sıkı giysiler
h. 2 yastıkta yatmak
gazlı içecekler,
yemek,
arasında en az 2- 3 saat
kullanmamak,
Reflü şikayetlerini kontrol altına almak için yapılabilecek
hayat tarzı değişiklikleridir.
2- İlaçlar
a. Asit salgısını azaltan ilaçlar,
b. Fazla asidi nötralize eden ilaçlar,
c. Mide ve yemek borusunu koruyan ilaçlar,
d. Mide yemek borusu arsındaki kas sıkılığını
arttıran ilaçlar, reflü tedavisinde kullanılır.
3- Cerrahi Prosedürler: hayat tarzı değişiklikleri ve
ilaçların yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi
prosedürlere baş vurulabilir.
a. Var ise mide fıtığının düzeltilmesi,
b. Funduplikasyon ile midede kapak yapılması
cerrahi
olarak
başvurulabilecek
tedavi
yöntemleridir.
Reflüden korunmak için neler yapmalı?
Basit hayat tarzı değişiklikleri ile reflü nün ortaya çıkışını
durdurmak ve korunmak mümkündür.
Aşırır yemekten kaçınmak,
Yemekten sonra 2- 3 saat oturur pozisyonda kalmak,
Sıkı giysiler kullanmamak,
2 yastıkta yatmak,
Sigara içmemek,
Alkol, kafein ve gazlı içecekler içmemek,
Sizde şikayet yapan gıdalardan uzak durmak,
Yemekten sonra 20 – 30 dakika şekersiz çiklet çiğnemek,
Kilo almamak,
Stresinizi azaltmak reflü gelişimini engeller.
Referanslar:
1-
Alan
R.
Causes
of
gastroesophageal
reflux
disease
(GERD)/heartburn. EBSCO Health Library website. Available at:
http://www.ebscohost.com/thisTopic.php?marketID=15topicID=81.
Updated February 2007. July 1, 2008.
2- Alan R. Gastroesophageal reflux disease (GERD)/heartburn.
EBSCO
Health
Library
website.
Available
at:
http://www.ebscohost.com/thisTopic.php?marketID=15topicID=81.
Updated February 2007. July 1, 2008.
3- American Gastroenterological Association website. Available
at: http://www.gastro.org.
4- Conn HF, Rakel RE. Conns Current Therapy 2001 . 53rd ed.
Philadelphia, PA: WB Saunders Company; 2001.
5- EsophyX receives FDA clearance for performing transoral
incisionless fundoplication surgery. Medical News Today
website.
Available
at:
http://www.medicalnewstoday.com/articles/83410.php. Published
September 24, 2007. August 19, 2009.
6- Gastroesophageal reflux disease (GERD). EBSCO DynaMed
website.
Available
at:
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php . Updated March 04,
2011. March 10, 2011.
7- Heartburn: hints on dealing with the discomfort. American
Academy of Family Physicians website. Available at:
http://www.familydoctor.org . Updated April 2008. July 1,
2008.
8- Heartburn, gastroesophageal reflux (GER), and
gastroesophageal reflux disease (GERD). National Institute of
Diabetes and Digestive and Kidney Diseases website. Available
at: http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/gerd/ .
Updated May 2007. July 1, 2008.
9- Transoral incisionless fundoplication with EsophyX.
Endogastric
Solutions
website.
Available
at:
http://www.endogastricsolutions.com/esophyx_for-pt.htm
.
August 19, 2009.
11- Understanding GERD. American College of Gastroenterology
website.
Available
at:
http://www.acg.gi.org/patients/gerd/word.asp . Published 2006.
July 1, 2008.
12- 9/30/2008 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php : Jacobson BC, Moy
B, Colditz GA, Fuchs CS. Postmenopausal hormone use and
symptoms of gastroesophageal reflux. Arch Intern Med.
2008;168:1798-1804.
13- 3/1/2010 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Maalox Total
Relief and Maalox liquid products: medication use errors. US
Food and Drug Administration website. Available at:
http://www.fda.gov/Safety/MedWatch/SafetyInformation/SafetyAle
rtsforHumanMedicalProducts/ucm200672.htm . Published February
17, 2010. March 2, 2010.
İDRAR YOLU ENFEKSİYONU
Üriner Enfeksiyon; UTİ; İdrar Yolu İltihabı;
İdrar yollarının mikrobik enfeksiyon hastalığıdır. Mikroplar
idrar yollarına girer, burada çoğalmaya başlar ve iltihaba
neden olur. Enfeksiyon idrar yollarının her bölümünde meydana
gelebilir. Hastalık genellikle idrar çıkışında yani üretra da
başlar ve buradan yukarı yayılır.
İdrar yolu enfeksiyonu neden olur?
İdrar yolu enfeksiyonları genellikle bakterinin anüs
etrafından idrar yolu çıkışına gelmesi ile başlar. İdrar yolu
çıkışında bakteri çoğalır ve burada enfeksiyon yapar buna
üretrit denir. İdrar yaparken yanma ve sızlamaya neden olur.
Tedavi edilmez ise buradan yukarı yayılarak mesaneye gelir
burada çoğalan bakteri mesane iltihabına neden olur buna
sistit denir. Hastada idrar yaparken yanma, sızlama
şikayetleri yanında idrar tutmakta zorluk, sık idrara gitme,
gece idrara kalkma, ateş, idrar kaçırma şikayetleri de başlar.
Tedavi edilmez ise mikroplar üreter kanallarından yukarı
yayılarak böbreklerde iltihaplanmaya neden olur. Buna
piyelonefrit denir ve çok ciddi bir durumdur. Hastada yüksek
ateş vardır ve idrarda bol iltihap hücresi görülür.
İdrar yolu enfeksiyonlarının en büyük sebebi E. Coli adında
bakteridir. E. Coli bakterisi normalde herkesin bağırsağında
bulunan bir bakteridir. Kadınlarda anüs ile idrar çıkışının
birbirine yakın olması ve idrar yolunun kısa olması idrar yolu
iltihaplarını kolaylaştırır. Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu
bu nedenle daha sık görülür.
İdrar yolu enfeksiyonu kimlerde görülür?
İdrar yolu enfeksiyonu herkesde ve her yaşta görülebilir ancak
aşağıdaki durumlar idrar yolu enfeksiyonu şansını arttırır:
Menopoz,
Diyabet,
Böbrek taşı,
Prostat,
İmmün sistemi zayıf kişiler,
İdrar yolu anormallikleri
Reflü, (Vesikulourethral reflü),
Polkistik böbrek,
Atnalı böbrek,
Çift üretra,
Cinsel aktif bayan,
Felç,
Böbrek nakli,
İdrar kateteri,
Gebelik idrar yolu
faktörlerdir.
enfeksiyonu
şansını
arttıran
İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri nelerdir?
İdrar yolu enfeksiyonu hastalığın yeri ve şiddetine bağlı
olarak aşağıdaki şikayetlere neden olur.
Sık idrara gitme,
Sık sık ve azar azar idrara gitme,
İdrar tutmakta zorluk,
İdrar kaçırma,
Gece idrara kalkma,
Karın ve pelviste ağrı,
İdrar yaparken yanma, sızlama,
Koyu, bulanık ve kokulu idrar yapma,
İdrarda kan,
Yan ağrısı ( piyelonefritte ),
Ateş, üşüme, titreme,
Bulantı, kusma,
İştahsızlık.
Kanlı idrar, yan ağrısı, yüksek ateş, üşüme, titreme atakları
bulantı böbrek iltihabı (piyelonefrit) bulgusudur. Bu
şikayetlerin varlığında doktora başvurmak gerekir.
İdrar yolu enfeksiyonu nasıl teşhis edilir?
İdrar yolu iltihaplarında hastanın şikayetleri ve fizik
muayene teşhise yardımcı olur. Kesin teşhis laboratuar testler
ile konur. İdrar yolu enfeksiyonlarında aşağıdaki testler
yapılmalıdır.
İdrar tahlili,
İdrar kültürü,
Hemogram,
CRP,
Tekrarlayan idrar yolu iltihaplarında ultrason ve ilaçlı
grafiler ile altta yatan problem araştırılmalıdır.
İdrar yolu enfeksiyonu tedavisi:
İdrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinde antibiyotikler
kullanılır.
Antibiyotiklerin
dozu
ve
süresi
ile
oynanmamalıdır. Antibiyotik tedavisi sonrası doktorunuz idrar
tahlilinin tekrarını isteyebilir. Tedavi sırasında hemogram ve
CRP testleri tedaviye cevabı ölçmek amacıyla istenebilir.
Piyelonefrit tedavisi için hastanede yatmak gerekebilir.
İdrar yolu antiseptikleri:
Tekrarlayan idrar yolu iltihaplarını engellemek amacı ile
idrar yolu antiseptiği kullanılabilir. İdrar yolu
antiseptikleri sadece idrarda konsantre olabilen, vücudun
diğer bölgelerinde bakteri öldüremeyen ancak idrarda yeterli
miktara erişebilen ve bakterilerin üremesini durduran
ilaçlardır. Kullanıldıkları sürece idrarda bakteri üremesine
engel olur ve idrar yollarını enfeksiyondan korurlar. İdrar
yolu antiseptikleri uzun süre alınabilirler.
İdrar yolu enfeksiyonundan korunma:
İdrar yolu enfeksiyonları ciddi boyutlara ulaşabilen tehlikeli
enfeksiyonlardır. İdrar yolu enfeksiyonlarından korunmak için:
• Bol su içmek,
• Gerekiyor ise idrar yolu antiseptikleri kullanmak,
• İdrar tutmaya çalışmamak,
• Ayakta idrar yapmamak ve idrar kesesini tam olarak
boşaltmak,
• Genital bölgeyi temiz tutmak ancak aşırı temizlik ve
tahrişten kaçınmak,
• Genital bölgeye parfüm, vb şeyler sıkmamak,
• Sıkı, dar ve sentetik iç çamaşırları giymemek gerekir.
Referanslar:
1. American Urological Association Foundation
http://www.urologyhealth.org/
2. National Kidney and Urologic Diseases Information
Clearinghouse
http://kidney.niddk.nih.gov/
3. Canadian Urological Association
http://www.cua.org/
4. Womens Health Matters
http://www.womenshealthmatters.ca/
5. Car J. Urinary tract infections in women: diagnosis and
management in primary care. BMJ . 2006;14;332.
6. Jepson RG, Craig JC. Cranberries for preventing urinary
tract infections. Cochrane Database Syst Rev. 2008 Jan
23;(1):CD001321.
7. Sheffield JS, Cunningham FG. Urinary tract infection in
women. Obstet Gynecol . 2005;106:1085-1092.
8. Urinary Tract Infections in Adults. American Urological
Association
Foundation
website.
http://www.urologyhealth.org/adult/index.cfm?cat=07&topic=147
. July 31, 2010.
9. Urinary tract infections in adults. National Institute of
Diabetes and Digestive and Kidney Diseases website. at:
http://kidney.niddk.nih.gov/kudiseases/pubs/utiadult/
.
Published December 2005. July 31, 2010.
10. 12/5/2007 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Pohl A. Modes of
administration of antibiotics for symptomatic severe urinary
tract infections [review]. Cochrane Database of Systematic
Reviews . 2007(4). DOI: 10.1002/14651858.CD003237
ÇOCUKLARDA
ENFEKSİYONU
İDRAR
YOLU
Üriner enfeksiyon, İdrar yolu iltihabı, Sistit,
UTİ, İYE;
İdrar
yollarının
mikrobik
hastalığıdır.
İdrar
yolları:
ürethra, mesane, üreter ve böbreklerden oluşur. İdrar yolu
iltihaplarının tedavisinde antibiyotikler kullanılır. Tedavi
edilmeyen idrar yolu enfeksiyonları ciddi komplikasyonlara yol
açar. Enfeksiyon sadece mesanede ise buna sistit denir.
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu neden olur?
İdrar yolu enfeksiyonu bakterilerin idrar yollarına girmesi
ile meydana gelir. Çocuklarda:
İdrarı uzun süre tutumak,
Mesanenin tam boşalmaması,
Özellikle kız çocuklarda perine temizliğinin arkadan
öne doğru yapılması idrar yollarına mikrop bulaşmasına
ve enfeksiyona yol açar.
Ayrıca aşağıdaki durumlar idrar yolları infeksiyonu riskini
arttırır:
İdrar yollarındaki anormallikler
Veziko ureteral reflu ( idrarın mesaneden
böbreklere geri kaçması) idrar yolu enfeksiyonu
riskini çok arttırır,
İdrar yollarında darlık ve tıkanmalar,
Tuvalet alışkanlığı ve hijyen eğitiminin kötü olması,
Ailede sık idrar yolu iltihabı olması,
Erkek çocukların sünnetsiz olması idrar yollarında
enfeksiyon riskini arttıran sebeplerdir.
İdrar yolu enfeksiyonu ne şikayete neden olur?
İdrar yollarında enfeksiyon özellikle küçük çocuklarda zor
fark edilir. Özellikle küçük çocuklar ve bebeklerde
huzursuzluk, sık ağlama, beslenme bozukluğu, idrarda kötü
koku, ateş, biraz daha büyüdükçe idrar yaparken ağlama en sık
görülen şikayetlerdir. Büyük çocuklarda ise en sık görülen
şikayetler:
Sık idrar etme isteği,
Az idrar yapma,
İdrar yaparken yanma, sızlama, ağlama,
Ateş,
Kötü kokulu idrar,
Huzursuzluk,
İdrar kaçırma ( tuvalet eğitimi almış çocuklarda idrar
kaçırma idrar yolu iltihaplarının ilk belirtisi
olabilir),
İdrar yolu
iltihabı
sırasında
nadiren
görülen
şikayetler:
İshal,
Karın ağrısı,
Bulantı, kusma,
Uykuya meyil,
Kanlı idrar,
Çocuklarda nadir olarak idrar yolu enfeksiyonu sırasında
görülebilir.
İdrar yolu iltihabı nasıl teşhis edilir?
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcıdır.
Kesin teşhis laboratuvar testleri ile konur. İdrar yolu
enfeksiyonu düşünüldüğünde aşağıdaki testler yapılmalıdır:
İdrar tahlili ve idrar kültürü,
Kan sayımı,
CRP,
Sedimentasyon.
İdrar yolu enfeksiyonlarının tedavisi:
İdrar yolu enfeksiyonu antibiyotikler ile tedavi edilir. Ciddi
idrar yolu enfeksiyonları ve komplikasyona neden olmuş idrar
yolu enfeksiyonlarının tedavisi için hastaneye yatmak ve
antibiyotikleri damar yolu ile vermek gerekebilir. Tedavi
sırasında bol su içmek tedaviyi hızlandırır.
İdrar yolu enfeksiyonu tehlikeli midir?
İdrar yolu enfeksiyonları birçok komplikasyona yol açabilir.
Yukarı doğru ilerleyen enfeksiyon böbreklerin iltihaplanmasına
( Pyleonefrit ) ve enfeksiyonun tüm vücuda yayılmasına yol
açabilir ( Sepsis). Sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren
çocukların mutlaka incelenmeleri gerekir. Altta yatan bir taş,
tıkanıklılık veya reflu var ise bu tespit edilmelidir.
İdrar yolu enfeksiyonlarından korunma:
Çocukları idrar yolu enfeksiyonlarından korumak için;
Sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren çocuklar mutlaka
araştırılmalı,
Altta yatan anatomik problem var ise cerrahi olarak
düzeltilebilir,
Kız çocukların perine temizliği arkadan öne değil önden
arkaya doğru yapılmalıdır,
Çocuklara perine temizliği ve hijyen kuralları
öğretilmelidir,
Çocuklar günde birkaç kez tuvalete girmeye
alıştırılmalıdır.
Referanslar:
1. Family Doctor
http://familydoctor.org/
2. National Kidney and Urologic
Clearinghouse
http://kidney.niddk.nih.gov/
3. About Kids Health
Diseases
Information
http://www.aboutkidshealth.ca/
4. Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca/index-eng.php/
5. Ahmed S, Swedlund S. Evaluation and treatment of urinary
tract infections in children. Am Fam Physician . 1998;57:7.
6. Evidence-based care guideline for medical management of
first UTI in children < 12 years old. National Guideline
Clearinghouse
website.
Available
at:
http://www.guideline.gov/summary/summary.aspx?doc_id=10163&nbr
=005348&string=UTI .
7. Hellerstein S. Urinary tract infections in children: why
they occur and how to prevent them. Am Fam Physician .
1998;57:10. American Academy of Family Physicians website.
Available at: http://www.aafp.org/afp/980515ap/heller.html .
8. Urinary tract infection (UTI) in children. Cincinnati
Childrens Hospital Medical Center website. Available at:
http://www.cincinnatichildrens.org/ .
9. Urinary tract infections in children. The Cleveland Clinic
Health Information Center website. Available at:
http://www.clevelandclinic.org/health/health-info/docs/0800/08
67.asp?index=5472.
10. 12/5/2007 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Pohl A. Modes of
administration of antibiotics for symptomatic severe urinary
tract infections [review]. Cochrane Database of Systematic
Reviews. 2007(4). DOI: 10.1002/14651858.CD003237.
11. 11/6/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Craig JC,
Simpson JM, Williams GJ, et al. Antibiotic prophylaxis and
recurrent urinary tract infection in children. N Engl J Med.
2009;361(18):1748-1759