BİLGİSAYAR LABORATUVARINDA İNCE İSTEMCİ MİMARİSİ İLE PARALEL KÜME OLUŞTURULMASI Sami SÖZÜER-Hakan KUTUCU İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Akademik Bilişim 2007 31 Ocak-2 Şubat 2007 / Dumlupınar Üniversitesi / Kütahya AMAÇ (1) • Atıl durumda olan bilgisayarları PC başına 5-10 YTL bir maaliyet ile tekrar kullanılmasını sağlamak • Merkezi bir yönetim sağlamak • Kullanıcı hatası olasılığını ortadan kaldırmak • Homojenlik sağlamak • İki işletim sistemininde bir PC de kullanılabilmesini sağlamak • Bakım ve güncelleme maaliyetlerini minumuma indirgemek AMAÇ (2) • Hali hazırda bulunan işlem gücü yüksek makinalardan bir küme bilgisayar sistemi oluşturulması • Paralel algoritmaların bu kümede çalıştırılmasının sağlanması • Merkezi bir yönetim sağlamak • Homojenlik sağlamak • Bakım ve güncelleme maaliyetlerini minumuma indirgemek İNCE İSTEMCİ ile PC FARKLARI İçerik 100 PC’lik Ag 100 İnce İstemcili Ağ Bilgisayarlar 100 PC ve 1 Sunucu (çift işlemcili) 100 Thin Client ve 2 Server (4’er işlemcili) CPU sayısı 102 Pentium IV CPU 8 Pentium IV CPU Bellek Kapasitesi Her PC için 512 MB Her Server için 4 GB Ram Toplam Bellek 51 GB 8 GB Sabit Disk PC başına 40GB Server başına 120 GB Raid5 Toplam Sabit Disk 4 TB 240GB XP lisans ücreti (TC için TS client lisansı) 19.250$ 2.000$+920$ Upgradeler için ziyaret edilmesi gereken PC sayısı 100 1 Fiyat Genellikle $500 üstü Genellikle $150 altı Harcadığı Elektrik Enerjisi 15 Kwh. 10X22X12=2.640Saat 39.600 KW 3 Kwh. 7.920 KW Toplam Maliyet 69.250$ 17.920$ DEZAVANTAJLARI •Merkezi sunucu neredeyse tüm işlemleri tek başına gerçekleştirmek zorundadır. •CPU gücü ve bellek büyüklüğü gibi kaynaklar sunucu üzerinde yoğunlaşmalıdır. •Sunucu sistemden koparsa veya ele geçirilirse bütün kullanıcılar etkilenir. •Multimedia uygulamaları için sınırlamalar vardır. TERMİNAL HİZMETLERİ •Terminal servisleri çok kullanıcılı bir network mimarisinde kullanılan bir Windows 200X Server bileşenidir. •Bu mimaride, tüm yazılım uygulamaları, veri işlemleri ve veri depolama işlemleri merkezi sunucularda gerçekleşir •İstemciler “Remote Desktop” programı ile sunucuya bağlanırlar. •Terminallere sadece çalışan uygulamanın bir sunumu (GUI) gönderilir. TERMİNAL HİZMETLERİ •Terminal başına bant genişliği kullanımı 20kbps’yi geçmeyecektir. •Her kulllanıcı terminalden oturum açtığında diğer oturumlardan bağımsız olarak sadece kendisine ait oturumu görür. •Kullanıcı profilleri sucucuda tutulur ve birden fazla kullanıcının aynı anda kişisel masaüstlerini, ayarlarını ve programlarını kullanmaları sağlanır. Linux Terminal Sunucusu •LTSP terminallerin bir Linux sunucuya bağlanmasını sağlayan ekli bir paketdir. •Uygulamalar tipiksel olarak sunucuda çalışır, girdileri kabul eder ve ekranda gösterilmesi için istemcilere gönderir. •LTSP bir paketler kümesi olarak herhangi bir linux sistemine kurulabilir. •Terminaller disksiz olarak ağ üzerinden boot ettirilirler. Linux Terminal Sunucusu •Boot edilme işlemi ya bir disket ile ya da ethernet kartının PXE özelliği ile gerçekleşir. •İstemci(Terminaller) ağda dhcp sunucu arar ve bulduğunda sunucudan “kernel image” ini tftp ile alır. •Bu şekilde kernel açılarak makine başlatılır. •Sunucu taraftaki konfigürasyona göre istemci ya ağda bulunan windows 200x servera “rdesktop” ile bağlanarak ya da linux işletim sistemine ulaşarak startx açılır. Terminallerin Minimal Donanım Gereksinimleri •75 Mhz İşlemci, •24 MB Bellek, •4 MB Ekran Kartı, •Disket sürücü ya da ağ üzerinden boot edebilecek bir ethernet kartı, •Klavye, •Fare, •Monitör, Terminallerde Kullanılabilecek Diğer Donanımlar •CD-Rom, •USB Aygıtlar, •Ses Kartı, •Yazıcı, •Tarayıcı, •WebCam, •Ekran Kartı.... PROBLEM! •Bir bilgisayarda kullanılmasına ihtiyaç duyulan hemen her donanım Windows Server+LTSP+MPI İnternet Linux 192.168.0.158 Linux 192.168.0.100 İnternet Windows 192.168.0.1 Windows 192.168.0.1 10/100Mb Gigabit (rdesktop+X) Gigabit (MPI için) Windows Server+LTSP+MPI •3 ağ kartlı güçlü bir sunucu •Windows 2003 Server •Windows Terminal Hizmetleri •VMware(Ücretsiz) •Konuk işletim sistemi; Fedora Core 6(Ücretsiz) •Samba(Ücretsiz) •LTSP(Ücretsiz) Terminalin Açılış Görüntüleri Alt+Ctrl+F1 ve Alt+Ctrl+F2 tuş kombinasyonları ile işletim sistemi değiştirilebilinir. Yakın Gelecekte İnce İstemciler •Varolan teknoloji ile mümkün •Kablosuz Boot edebilme •Kampüs ortamında Access Point Ethernet-Wireless Bridge Windows 2003+LTSP Server Gelecekte İnce İstemciler?? •Telekomünikasyon ile İşbirliği çerçevesinde UMTS/EDGE ağlarına erişim ile boot edebilme. Baz İstasyonu Ethernet-GSM Bridge Windows 2003+LTSP Server KAYNAKLAR 1. Linux Terminal Server Project World Wide Web site, http://ltsp.sourceforge.net/ , James McQuillan 2. LTSP Project Web Page, http://mimoza.marmara.edu.tr/~cahit/Arastirma/ltsp/ , Marmara Üniversitesi, Cahit Cengizhan 3. Vitel A.Ş. Web Site, http://www.vitel.com.tr/modules.php?name=Kategoriler&opt=kateg ori_listele&cat1=3&cat2=29, Veri İletişim ve Telekomünikasyon Sistemleri A.Ş. 4. VMware: Virtualization, Virtual Machine & Virtual Server Consolidation, http://www.vmware.com/, VMware An EMC Company