Enterohemorajik Escherichia coli (EHEC)

Enterohemorajik Escherichia coli (EHEC)
Açıklama: Türk Veteriner Hekimleri Birliği Bilim Kurulunun ''Enterohemorajik Escherichia coli
(EHEC) '' hakkındaki görüşü ektedir. Bilgilerinize. Saygılarımızla
Kategori: Halk Sağlığı
Eklenme Tarihi: 30 May?s 2011
Geçerli Tarih: 19 Temmuz 2017, 09:25
Site: Giresun Veteriner Hekimleri Odası
URL: http://www.giresunvho.org.tr/haber_detay.asp?haberID=526
Enterohemorajik Escherichia coli (EHEC) ve E. coli O157:H7
EHEC, bilinen E. coli tipleri içerisinde en önemlisi olup, ölümle sonuçlanan çoğu gıda
kaynaklı infeksiyonlardan sorumlu tutulan O157:H7 serotipini içerir. Hemorajik kolitis (HC)
ve hemolitik üremik sendrom (HUS) nedeni olarak dünyanın hemen her bölgesinde, başta
küçük çocuklar ve yaşlılar olmak üzere tüm yaş gruplarını etkileyen E. coli O157:H7,
gıdadan ilk kez 1982 yılında saptanmıştır. Hastalık, ABD, Kanada, İngiltere, Japonya,
Avrupa ve Afrika’da görülmüş ve bu olaylarda birçok insan yaşamını kaybetmiştir. Son
olarak Mayıs 2011 sonunda Almanya’da etkenle bulaşık salatalık tüketimine bağlı olarak
ortaya çıkan ve yaklaşık 1000 kişinin etkilendiği olayda, 28 Mayıs itibarıyla 10 kişinin
hayatını kaybettiği bildirilmiştir.
Bu bakterinin en önemli kaynağı, sığırlar başta olmak üzere ruminantların (geviş
getirenler) sindirim kanalıdır. Epidemiyolojik çalışmalar, infeksiyonların başlıca yetersiz
pişirilmiş hamburger, sığır kıyması ya da kıyma bazlı gıdalar ile daha az olarak da çiğ süt
tüketiminden kaynaklandığını ortaya koymuştur. Ayrıca, Almanya’da ortaya çıkan
epidemide olduğu üzere muhtemelen sığır veya diğer ruminantların gübresi ile bulaşık
bazı bitkisel gıdalar da infeksiyonun insanlara bulaşmasına neden olmaktadır.
İnfeksiyonun hayvanlardan insanlara veya insanlardan insanlara geçtiği de bildirilmiştir.
Hastalık, etkenle bulaşık göl ve yüzey sularından da insanlara geçebilmektedir. Hastalığa
sıcak mevsimlerde daha sıklıkla rastlanılmaktadır.
E. coli O157:H7’nin en önemli özelliklerinden birisi asidik koşullara dirençli olmasıdır.
Bu özelliğinden dolayı etken, birçok patojen bakterinin yıkımlandığı ve gıda kaynaklı
patojenlere karşı vücudun en önemli savunma bariyerlerinden biri olan midenin asidik
ortamından çoğunlukla etkilenmeden bağırsaklara geçer. Fermente sucuk ve elma suyu
(apple cider) gibi asidik gıdaların tüketimine bağlı olarak ortaya çıkan infeksiyonlar
etkenin aside dirençli olmasından kaynaklanmaktadır. E. coli O157:H7’nin diğer önemli
bir özelliği 10-100 arasında bakterinin alınması halinde insanlarda hastalık
oluşturabilmesi, yani minimal infeksiyon dozunun çok düşük olmasıdır. E. coli
O157:H7 ısıya duyarlı olup, pişirme ve pastörizasyon gibi ısı işlemiyle etkisiz hale
getirilir. Dolayısıyla korunmada en etkili yöntemlerden birisi gıdaların iyi pişirilmesidir.
Ancak, soğuk ve donmuş muhafaza koşullarında etken uzun süre canlılığını korur.
E. coli O157:H7 insanlarda hemorajik kolitis (HC) ve hemolitik üremik sendroma (HUS)
neden olur. E. coli O157:H7’nin oluşturduğu ve Shigella tarafından oluşturulan toksine
benzeyen stx1 ve stx2 toksinleri infekte insanlarda ölüm ve diğer semptomlara neden
olur. Vaskuler endoteliyal hücreler toksinin primer hedefidir. Toksinlerin reseptörü bir
glikolipid olan globotriosyl ceramide (Gb3) böbrek epitel hücrelerinde bulunur.
Hastalanan insanlarda ortaya çıkan böbrek hasarı ve buna bağlı olarak diyalize bağlı
kalmanın nedeni Gb3’ün böbrekte bulunmasıdır. Yine konak hücre membranına
aderenz ve enterohemolizin önemli virülens faktörleridir.
Bağırsak infeksiyonlarına özellikle altı yaşına kadar olan küçük çocuklar ile yaşlı ve
immun sistemi zayıf insanlar duyarlıdır. Bu nedenle bu grup "risk grubu" olarak
değerlendirilir.
Hemorajik kolitiste semptomlar kramplı karın ağrıları ile aniden başlar ve bunu 24 saat
içinde başlangıçta sulu, daha sonra yoğun kanlı diyarenin izlediği 2-9 gün seyreden bir
tablo takip eder. Eğer 6-10 gün içerisinde iyileşme görülmezse infeksiyon ekstraintestinal komplikasyonlardan hemolitik üremik sendroma yol açar.
HUS çoğunlukla çocuklarda ve yaşlı insanlarda görülür. Hastanın hayatta kalması
halinde bile sıklıkla, kronik böbrek yetmezliği ortaya çıkar ve hasta ömür boyu diyaliz
cihazına bağımlı kalabilir. E. coli O157:H7 ayrıca trombotik trombositopenik purpuraya
(TTP) neden olur. Trombositopenik purpura, HUS’a benzemekle birlikte, yüksek ateşe
ve merkezi sinir sisteminde hasara sebep olur.
-Bu hastalıktan korunmada çiftlikten sofraya gıda güvenliği yaklaşımı esas alınmalı ve
temel hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. İnfeksiyon etkeninin asıl kaynağınının sığır,
koyun gibi ruminantlar olduğu dikkate alınarak mezbahalarda kesim işlemi sırasında etin
dışkıyla bulaşmasını önleyecek tedbirler alınmalı, yine meme ve sağım hijyeni ile soğuk
zincirin sağlanmasına özen gösterilmelidir.
-Kıyma ve benzeri çiğ gıdalar iyice pişirilmelidir.
-Süt mutlaka pastörize edilmelidir.
-Taze meyve ve sebzeler tüketilmeden önce iyice yıkanmalıdır.
-Diyareli çocukların bezlerinin değiştirilmesinden sonra eller iyice yıkanmalıdır.
-Sığır, geyik, koyun ve keçi gibi hayvanlara temastan sonra eller iyice yıkanmalıdır.
-Taze ruminant gübresi, meyve ve sebze yetiştiriciliğinde kullanılmamalıdır.
-Civarda çiftlik veya hayvanların yoğun olarak bulunduğu göllerde yüzülmemelidir.