İLAHİYAT I. VE II. ÖĞRETİM LİSANS PROGRAMINDA

İLAHİYAT I. VE II. ÖĞRETİM
LİSANS PROGRAMINDA
OKUTULACAK ZORUNLU DERSLERİN
İÇERİKLERİ VE YARARLANILACAK
KİTAPLAR
İLAHİYAT I. VE II. ÖĞRETİM LİSANS PROGRAMINDA OKUTULACAK
ZORUNLU DERSLERİN İÇERİKLERİ VE YARARLANILACAK KİTAPLAR
HAZIRLIK SINIFI
H01 Arapça Dil Bilgisi I (Toplam Ders Saati: 8)
Arap dilinin özellikleri, Arap alfabesini öğrenme, cümle yapısı ve çeşitleri, kelime yapıları,
isim, fiil ve çeşitleri, sarf ve nahiv hakkında genel bilgi, harf-i cer, muzafun ileyh, sıfat, müsenna ve
cemilerin irabı, zamirler ve irabı işlenecektir.
Ders Kitabı:


Heyet, el-Kavaidu’l-Arabiyyeti’l-Muyessere, İstanbul 2001; Mahmud İsmail Sini, elArabiyyetu li’l-Hayat, İstanbul 2001
Muhammed Adil Şaban, Muhammed İsmail Sini, el-Kıraatu’l-Muyessere, İstanbul 2001.
Yardımcı Ders Kitapları


Heyetçe hazırlanan; Serdar Mutçalı (1995), Arapça Türkçe Sözlük, İstanbul.
Güler, İsmail - Günday, Hüseyin- Şahin, Şener (2001), Arapça Dilbilgisi (Nahiv Bilgisi),
İstanbul.


İNCE, Muhammet, (2004) Temel Dini Bilgiler. İstanbul: Beka Yayınları.
Komisyon, (2004), İlmihal I-II, Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları.
H03 Arapça Okuma Anlama I (Toplam Ders Saati: 8)
Öğrencinin Arapça bir metni okuma ve anlaması üzerinde durulacak, çeşitli metinler
okutularak karşılaşılan problem tespit edilip çözümü için çaba harcanacaktır. Aynı zamanda öğrenilen
kuralların da uygulaması yapılacaktır.
Ders Kitabı:



Heyet (2001) el-Kavaidu’l-Arabiyyeti’l-Muyessere, İstanbul.
Sini,Mahmud İsmail (2001), el-Arabiyyetu li’l-Hayat, İstanbul.
Muhammed Adil Şaban, Muhammed İsmail Sini, el-Kıraatu’l-Muyessere, İstanbul 2001.
Yardımcı Ders Kitapları


Heyetçe hazırlanan; Serdar Mutçalı (1995), Arapça Türkçe Sözlük, İstanbul.
Güler, İsmail - Günday, Hüseyin- Şahin, Şener (2001), Arapça Dilbilgisi (Nahiv Bilgisi),
İstanbul.
H05 Arapça Sözlü Anlatım I (Toplam Ders Saati: 4)
Arap dilini güzel ve doğru bir şekilde konuşabilmek için harflerinin doğru bir şekilde telaffuz
edilmesi üzerinde durulacak. Bununla birlikte günlük dilde karşılaşılan konular, basitten alınarak
karşılıklı işlenecek, öğrencinin kendini ifade edebilme yeteneğine kavuşması amaçlanacaktır. Bunun
için modern iletişim araçlarından da yararlanılacaktır.
Ders Kitabı:



Heyet (2001) el-Kavaidu’l-Arabiyyeti’l-Muyessere, İstanbul 2001
Mahmud İsmail Sini (2001), el-Arabiyyetu li’l-Hayat, İstanbul 2001
Muhammed Adil Şaban, Muhammed İsmail Sini (2001), el-Kıraatu’l-Muyessere, İstanbul.
Yardımcı Ders Kitapları


Heyetçe hazırlanan; Serdar Mutçalı (1995), Arapça Türkçe Sözlük, İstanbul.
Güler, İsmail - Günday, Hüseyin- Şahin, Şener (2001), Arapça Dilbilgisi (Nahiv Bilgisi),
İstanbul.
H07 Arapça Yazılı Anlatım I (Toplam Ders Saat: 4)
Bir dili iyi bir şekilde kullanmanın önemli bir ayağını yazı oluşturmaktadır. Arap dilinin
yazımıyla ilgili temel problemler anlatıldıktan sonra uygulamalı bir şekilde yazma konusu üzerinde
durulacaktır.
Ders Kitabı:



Heyet (2001) el-Kavaidu’l-Arabiyyeti’l-Muyessere, İstanbul 2001
Mahmud İsmail Sini (2001), el-Arabiyyetu li’l-Hayat, İstanbul 2001
Muhammed Adil Şaban, Muhammed İsmail Sini (2001), el-Kıraatu’l-Muyessere, İstanbul.
Yardımcı Ders Kitapları


Heyetçe hazırlanan; Serdar Mutçalı (1995), Arapça Türkçe Sözlük, İstanbul.
Güler, İsmail - Günday, Hüseyin- Şahin, Şener (2001), Arapça Dilbilgisi (Nahiv Bilgisi),
İstanbul.
H02 Arapça Dil Bilgisi II (Toplam Ders Saati: 8)
Arap dilinin grameri konularına devam edilecek; fiiller, merfu, mansub ve mecrur isimler, hal,
temyiz, müstesna, münada ve tevabi’ler uygulamalı olarak işlenecektir.
Ders Kitabı:



Heyet (2001) el-Kavaidu’l-Arabiyyeti’l-Muyessere, İstanbul 2001
Mahmud İsmail Sini (2001), el-Arabiyyetu li’l-Hayat, İstanbul 2001
Muhammed Adil Şaban, Muhammed İsmail Sini (2001), el-Kıraatu’l-Muyessere, İstanbul.
Yardımcı Ders Kitapları


Heyetçe hazırlanan; Serdar Mutçalı (1995), Arapça Türkçe Sözlük, İstanbul.
Güler, İsmail - Günday, Hüseyin- Şahin, Şener (2001), Arapça Dilbilgisi (Nahiv Bilgisi),
İstanbul.
H04 Arapça Okuma Anlama II (Toplam Ders Saati: 8)
Öğrenilen konuların tatbik edileceği çeşitli dönemlere ait metinler okutulacaktır. Farklı düzey
ve konulardan oluşan okuma metinleri seçilecek, öğrenciye okutulacak ve problemler üzerinde
durulacaktır.
Ders Kitabı:



Heyet (2001) el-Kavaidu’l-Arabiyyeti’l-Muyessere, İstanbul 2001
Mahmud İsmail Sini (2001), el-Arabiyyetu li’l-Hayat, İstanbul 2001
Muhammed Adil Şaban, Muhammed İsmail Sini (2001), el-Kıraatu’l-Muyessere, İstanbul.
Yardımcı Ders Kitapları


Heyetçe hazırlanan; Serdar Mutçalı (1995), Arapça Türkçe Sözlük, İstanbul.
Güler, İsmail - Günday, Hüseyin- Şahin, Şener (2001), Arapça Dilbilgisi (Nahiv Bilgisi),
İstanbul.
H06 Arapça Sözlü Anlatım II (Toplam Ders Saati: 4)
Günlük hayatta karşılaşılan konular uygulamalı olarak dile getirilecek ve öğrencinin de buna
katılması sağlanacaktır. Deyimler, atasözleri, kalıp ifadeler gibi sık kullanılan ifadeler öğrenciye
kazandırılacak ve rahatlıkla konuşabilmesi hedeflenecektir.
Ders Kitabı:



Heyet (2001) el-Kavaidu’l-Arabiyyeti’l-Muyessere, İstanbul 2001
Mahmud İsmail Sini (2001), el-Arabiyyetu li’l-Hayat, İstanbul 2001
Muhammed Adil Şaban, Muhammed İsmail Sini (2001), el-Kıraatu’l-Muyessere, İstanbul.
Yardımcı Ders Kitapları


Heyetçe hazırlanan; Serdar Mutçalı (1995), Arapça Türkçe Sözlük, İstanbul.
Güler, İsmail - Günday, Hüseyin- Şahin, Şener (2001), Arapça Dilbilgisi (Nahiv Bilgisi),
İstanbul.
H08 Arapça Yazılı Anlatım (Toplam Ders Saati: 4)
Öğrenci öğrendiği kurallara göre daha güzel ve hızlı yazmaya teşvik edilecek. Bakarak
yazmak ile birlikte duyduğunu hemen yazıya dökme yeteneği de kazandırılacaktır.
Ders Kitabı:



Heyet (2001) el-Kavaidu’l-Arabiyyeti’l-Muyessere, İstanbul 2001
Mahmud İsmail Sini (2001), el-Arabiyyetu li’l-Hayat, İstanbul 2001
Muhammed Adil Şaban, Muhammed İsmail Sini (2001), el-Kıraatu’l-Muyessere, İstanbul.
Yardımcı Ders Kitapları


Heyetçe hazırlanan; Serdar Mutçalı (1995), Arapça Türkçe Sözlük, İstanbul.
Güler, İsmail - Günday, Hüseyin- Şahin, Şener (2001), Arapça Dilbilgisi (Nahiv Bilgisi),
İstanbul.
H09 Kur’an Fonetiği I (4 saat)
Kutsal metni kendine özgü kurallar çerçevesinde ve kendi fonetik özelliklerini esas alan bir
tarzda okumak.
H10 Kur’an Fonetiği II (4 saat)
Kutsal metni kendine özgü kurallar çerçevesinde ve kendi fonetik özelliklerini esas alan bir
tarzda okumak.
I. SINIF
İF101-102 Kur’an Okuma ve Tecvidi I-II (Toplam Ders Saati: 4 -2)
Dersin İçeriği: Kur’an’ın tecvid kurallarına uygun olarak doğru okunması, namaz sureleri
olarak bilinen surelerin (1. Fâtiha Suresi ve 89. Fecr – 114. Nâs Sureleri arası) ve namaz dualarının
(Sübhâneke, Tahiyyât, Rabbenâ Âtinâ, Allâhümme Salli-Bârik) ezberlenmesi ve ezberlenen surelerin
ve namaz dualarının yanı sıra, 58. Mücadile – 66. Tahrîm Sureleri arasının Türkçe anlamının
öğrenilmesi. Dersin amacı, tecvid bilgisi ve uygulamasını; Kur’an’ın yüzünden okunmasını; dersin
tanımı çerçevesinde sûrelerin ezberlenmesini ve Türkçe anlamlarının öğrenilmesini sağlamaktır. Bu
dersi alan öğrenci, harekeli Kur’an metnini tecvid kurallarına uygun olarak yüzünden okuma yeteneği
kazanmış, Kur’an’ın son on cüzünü okumuş, namazlarda okunması mutad olan sureleri ve namaz
dualarını ezberlemiş ve bu sureler ve namaz dualarıyla birlikte toplam 35 kısa surenin Türkçe anlamını
öğrenmiş olur.
Ders Kitabı:


Atay, Hüseyin (1973). Kur’an. Türkçe Çeviri, Ankara.
Karabaşi, Şeyh Abdurrahmân, Karabâş Tecvîdi, İstanbul, t.y.
Yardımcı Ders Kitapları



Karaçam, İsmail (1981). Kur’ân-ı Kerîm’in Fazîletleri ve Okunma Kâideler, İstanbul .
Karakılıç, Celaleddin (1982) Karakılıç, Tecvid İlmi, Ankara.
Ünlü, Demirhan (1993). Kur’ân-ı Kerîm’in Tecvîdi, Ankara.
İF103 İslam İnanç Esasları (2 saat)
İslam Dininin inanç esaslarının neler olduğu ve nasıl anlaşılması gerektiği ve kaynakları
öğrenilecektir.
Ders Kitabı:


Atay, Hüseyin (1973). İslam İnanç Esasları, Ankara.
Topaloğlu, Bekir- Çelebi, İlyas,- Yavuz- Yusuf Şevki (2010). İslam İnanç Esasları, İstanbul.
Yardımcı Ders Kitapları

Kılavuz, Saim (1984), İslam Akaidi ve Kelama Giriş, AnkaraKaraçam

Maturidi, Ebu Mansur (2008), Kitabu’t-Tevhid Tercemesi, İstanbul.
İF105 Tefsir Tarihi ve Usulü (Toplam Ders Saati: 4)
Dersin İçeriği: Kur’an tefsirine duyulan ihtiyaç, Tefsir tarihi ve Usulünün kaynakları Tefsir’de
çağdaş gelişmeler. Dersin Amacı, tefsirin İslam’ın erken dönemlerinden günümüze gelinceye kadar
geçirdiği ana aşamaların ve tefsir tarihi ve Usulünde ortaya çıkan eğilimlerin tanıtılmasını sağlamaktır.
Bu dersi alan öğrenci, Kur’an’ın Mushaf hâlini alıncaya kadar geçirdiği aşamalar, tefsir literatürü,
tefsir usulü ve tefsir ekolleri hakkında birikim kazanmış olur.
Ders Kitabı:

Cerrahoğlu, İsmail (1998), Tefsir Tarihi, Ankara.A Atay, Hüseyin (1973). Kur’an. Türkçe
Çeviri, Ankara.

Demirci, Muhsin (1998). Tefsir Usulü ve Tarihi, İstanbul
Yardımcı Ders Kitapları
 Keskioğlu, Osman(1953). Kur’an Tarihi, İstanbul.
 Wat, W. Montgomery (2000). Kur’an’a Giriş, (çev. Süleyman Kalkan), Ankara.
 el-Kattân, Mennâ (1976). Ulumu’l-Kur’an , Beyrut
İF107 Hadis Tarihi ve Usulü (Toplam Ders Saati: 4)
Dersin İçeriği: Hadis tarihi ve Hadis Usulüne giriş, Hadisin İslam inanç ve kültüründeki yeri,
Hadis tarihinin ve Usulünün dönemlendirilmesi işlenecektir. Bu ders hadis, hadis literatürü ve hadisin
sosyal tarihi konusunda ilahiyat öğrencisine bilgi birikimi ve bakış açısı sağlar. Dersi alan öğrenci,
hadis tarihi konusunda kapsamlı bir bilgi birikimine ve bakış açısına ulaşır. Hadis ilminin kronolojik
gelişimini öğrenir. Hadis Tarihinin siyasi ve sosyal olaylarla ilişkisini görür. Hadis tarihinin seçkin
simalarının biyoğrafilerini öğrenir. Ders, teorik anlatıma dayalı olup soru –cevap ve tartışma
yöntemiyle işlenir. Ayrıca Hadiste usul problemi, Hadis usulünün temel kavramları, hadis usulü
kaynakları. Der, Klasik hadis usulünün kaynaklarını ve kavramlarını öğretmeyi, Hadis usulüne dair
problemlerin tespitini amaçlar. Bu dersi alan öğrenci, hadis usulü kavramlarını ve bu literatürünü
öğrenip, temel usul bilgisine sahip olur. Günümüz hadis usulü problemlerini tanır. Teorik anlatım,
ödev, seminer, grup tartışmaları ve kütüphane çalışması derste izlenecek metotlardır.
Ders Kitabı:


Çakan, İ. Lütfi (1989). Hadis Usulü, İstanbul.
Koçyiğit, Talat (1993)., Hadis Usulü, Ankara.
Yardımcı Ders Kitapları









Ahmed Naim (1970). Tecrid-i sarih Mukaddimesi, Ankara.
Okiç, Tayyib (1959). Bazı Hadis meseleleri Üzerine Tetkikler, İstanbul.
Sezgin, Fuat (2000). Buharinin Kaynakları, Ankara.
Talat Koçyiğit (1988). Hadis Tarihi, Ankara.
Sandıkçı, Kemal (1991). İlk Üç asırda İslam Coğrafyasında Hadis, Ankara.
. el-Hatib el-Bağdadî, el-Kifaye fi İlmi’r-Rivaye, Medine t.y
İbnu’s-Salah (1984). Ulumu’l-Hadis, Dımaşk.
Koçyiğit, Talat (1985). Hadis Istılahları, Ankara.
Aydınlı, Abdullah (1987). Hadis Istılahları Sözlüğü, İstanbul.
109 Siyer (2 saat)
Tarihi Bir Şahsiyet Olarak Hz. Muhammed´in Hayatı, Şahsiyeti ve Faaliyetleri işlenecektir.
Kısaca Hz. Muhammed’in Hayatı başlangıçtan vefatına kadar bütün hayatını içerir.
Ders Kitabı:

Hizmetli, Sabri, (1999), İslam Tarihi, ANKA Yeni Çizgi Yayınları RA: Yeni Çizgi Yayınları.

Apak, Doç. Dr. Adem (2008), Anahatlarıyla İslam Tarihi,I-III, İSTANBUL: Ensar Neşriyat.
Yardımcı Ders Kitapları

Hamidullah, Prof. Dr. Muhammed,(1995),
Tuğ):İSTANBUL, İrfan Yayıncılık.

Çetin, Prof. Dr. Osman, Algül,, Prof. Dr. Hüseyin, İslam Tarihi,I-IV, İSTANBUL: Gonca
Yayınevi.



İbrahim Sarıçam (2003). Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı, Ankara.
Muhammed Hamidullah (1980). İslam Peygamberi, İstanbul.
Wat, W. Monqomery (1995). Hz. Muhammed’in Mekkesi, çev. Mehmet Akif Ersin, Ankara.
111 Osmanlı Türkçesi (toplam ders saati: 2)
İslam
Peygamberi,
I-II(Çev.
Salih
Dersin İçeriği: Osmanlı Türkçesi alfâbesi, metinlerinin yazılış ve okunuşları, bu alfabede sesli
harf yerine kullanılan hurûf-ı hareke, ismin hal ekleri, isim ve fiil çekim eklerinin yazılması, Türkçe
arkaik kelimeler, metinler üzerinde Arapça ve Farsça’dan geçen kelimeler, Farsça’dan geçen ön ve son
ekler, el yazma eserlerde kullanılan yazı çeşitleri ve bunlara dair manzum ve mensur metinler üzerinde
çalışmalardan ibarettir.
Ders Kitabı:

Timurtaş, Faruk Kadri (2000). Osmanlı Türkçesine Giriş, İstanbul.

Hizmetli, Sabri, (1999), İslam Tarihi, ANKA Yeni Çizgi Yayınları RA: Yeni Çizgi Yayınları.

Apak, Doç. Dr. Adem (2008), Anahatlarıyla İslam Tarihi,I-III, İSTANBUL: Ensar Neşriyat.
Yardımcı Ders Kitapları

Hamidullah, Prof. Dr. Muhammed,(1995),
Tuğ):İSTANBUL, İrfan Yayıncılık.

Ergin, Muharrem (1963). Osmanlıca Dersleri, İstanbul.

Develi, Hayati, Os (2001) Omanlı Türkçesi Klavuzu, İst.

Yılmaz Kurt (1999). Osmanlıca Dersleri, Ankara

Fevziye Abdullah Tansel (1971). Türkçe Dînî Metinler, Ank.

Şemseddin Sâmî (1317). Kâmûs-ı Türkî.
İslam
Peygamberi,
I-II(Çev.
Salih
113 Türk Din Mûsikîsi (toplam ders saati: 2)
Dersin İçeriği: İslamiyetten Önce Türklerde mûsikî, İslamiyetten Sonra Türklerde Mûsikî, dini mûsikî
alanında büyük bestekarlar, cami mûsikîsi, ezan, müezzinliği, Tekbir, Salaat, İlâhi, Na’t, Mevlid,
Miraciyye, Mevlevî Musikisi, Beştâşi Mûsikisi, Durak, Birleşik Usüllerden Bazıları dersin içeriğini
oluşturmaktadır. Dersin Amacı: İlahiyat Bölümü öğrencilerine din hizmetlerinde özellikle ezan,
Kur’ân kıraatı gibi dinî formlarda ve müezzinlik gibi görevlerde sesi iyi kullanma becerisi
kazandırmaktadır.
Ders Kitabı:

YILDIZ, Gökay, İlköğretimde Müzik Öğretimi, ANKARA: Anı Yayıncılık.
Yardımcı Ders Kitapları

YÜRÜR, Mehmet Deniz, (2008), Dijital Müzik, İSTANBUL: Pusula Yayıncılı

Hüseyin Sadettin Arel (1993). Türk Mûsikîsi Nazariyatı Dersleri, Haz. Onur Akdoğu, Ankara.

Suphi Ezgi (1953). Nazari Ameli Türk Mûsikîsi, İstanbul.

Ruhi Kalender (1983)., Türk Din Mûsikîsi Dersleri, Ankara. (Basılmamış Ders Notları)
104 İslam İbadet Esasları (2 saat)
İslam Dininin temel ibadet esaslarının neler olduğu ve niteliğinin kazanılması.
Ders Kitabı:

YAZICI, Seyfettin, (1994) Temel Dini Bilgiler. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.

AYDIN, Doç. Dr. Mehmet,(1984), İslam Dini İlmihali, Konya: Hibaş Yayınları.
Yardımcı Ders Kitapları

İNCE, Muhammet, (2004) Temel Dini Bilgiler. İstanbul: Beka Yayınları.

Komisyon, (2004), İlmihal I-II, Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları.
106 Tefsir I (Toplam Ders Saati: 4)
Dersin İçeriği: Tefsir okullarından örnekler, yeni yorum anlayışları ve bunların
örneklendirilmesinden oluşur. Dersin amacı, daha önce kazanılan tefsir usûlü ve tefsir tarihi bilgileri
sayesinde, Kur’an’dan seçilen bölümlerin farklı tefsir kaynaklarında nasıl tefsir edildiğini
göstermektir.
Ders Kitabı:

el-Mahalli- Celaleddin, es-Suyuti, Celaleddin (1308), Tefsiru celaleyn, Mısır.

Sabuni, Muhammed Ali (1986) Safvetu't-tefasir, Riyad..
Yardımcı Ders Kitapları


Kutp, Seyyid (1980), Fi zılali'l- Kur'an (çe v.Bekir Karlığa), İstanbul.
Mevdudi, Ebu'l-A'lâ, (1985). Tefhimu'l- Kur'ân) (çev. Komison), İstanbul.
108 Hadis I (Toplam Ders Saati: 4)
Dersin İçeriği: Hadis ilminin temel kavramları ve kaynakları; insan’ın kendisi ve toplum ile
ilişkisine dair hadis metinleri okunacaktır. Bu ders, öğrenciye Hadis ilminin temel kavramları ve
kaynakları dikkate alınarak hoca tarafından seçilmiş konularda hadis okumaları yapmayı ve bu
konularla alakalı hadis literatürünü öğretmeyi amaçlar. Dersi alan öğrenci, Hadis ilminin temel kavram
ve kaynaklarını öğrenmiş biri olarak işlenen konulara dair metinleri ve literatürü tanımış olur.
Ders Kitabı:

:Buhari, Muhammed b. İsmail (1981). el-Camiu’s-Sahih, İstanbul.
Ebu Davud (1981). es-Sunen, İstanbul.
Yardımcı Ders Kitapları




Tirmizî (1981). es-Sunen, İstanbul.
Nesâî (1981). es-Sunen, İstanbul.
İbn Mace (1981). es-Sunen, İstanbul.
Buhari, el-Edebu’l-Mufred (Ahlak Hadisleri), çev. ve şerh: A.Fikri Yavuz, İstanbul.
110 Mantık (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Doğru düşünme sanatı, geçerli akılyürütmeleri geçersiz akılyürütmelerden
ayrımayı sağlayan kuralları ve ilkelerin bilgisini öğretir. Dersin amacı: öğrencilere akıl ilkeleri
doğrultusunda bilinenlerden bilinmeyenlere nasıl varılacağının öğretilmesi; bilimlerde sistematik
yapının ve tutarlılığın nasıl gerçekleştirileceği konusunun gösterilmesi; mantığın bir disiplin olarak
gelişmesini ana çizgileriyle günümüz modern mantık çalışmalarına kadar izlemek; bugünün düşünce
dünyasıyla bağlantı kurmaktır.
Ders Kitabı:

Çapak, İbrahim (2012), Mantığa Giriş, İstanbul.

Öner, Necati (1996). Klasik Mantık, Ankara.
Yardımcı Ders Kitapları





Aristo (1989). Organon III-Birinci Analitikler, Çev. H.Ragıp Atademir, İstanbul.
Aristo (1989). Organon IV- İkinci Analitikler, çev. H.Ragıp Atademir, İstanbul.
Farabi (1990). Kitabu’l-Kıyasu’s-Sağir, Farabi’nin Bazı Mantık Eserleri, içinde Haz.
Mübahat Türker Küyel, Ankara.
Ahmet Cevdet Paşa (1293). Miyar-ı Sedat, İstanbul.
Ülken, Hilmi Ziya (1942). Mantık Tarihi, İstanbul.
112 İslam Tarihi I (Toplam Ders Saati: 4)
Dersin İçeriği: Tarih bilimi ve İslam tarihçiliği, İslam’ın doğduğu ortam, Hz. Muhammed’in
peygamberlik öncesi, Mekke dönemi ve Medine’ye hicret, hicret sonrasında gerçekleştirilen
faaliyetler, Medine döneminde müşriklerle, yahudi ve hristiyanlarla ilişkiler, o dönemdeki toplumsal,
idari ve iktisadî yapı, Hz. Muhammed’in vefatı, İslam ve Batı kültüründeki Hz. Muhammed
algılamaları dersin içeriğini oluşturmaktadır. Modern tarihçilik ve İslam tarihçiliğine dair temel
kavramlar ve bilgilerin mukayeseli olarak kavratılması, amaçlanmaktadır. Resim, harita, kroki, şema,
CD, belgesel, film gibi görsel materyal kullanılacak, soru-cevap ve tartışma yöntemleri takip
edilecektir.
Ders Kitabı:

Hizmetli, Sabri (1995). İSlam Tarihi, Ankara.

Çağatay, Neşet (1971)., İslam Öncesi Arap Tarihi Ve Cahiliye Çağı, Ankara..
Yardımcı Ders Kitapları




Kettanî (1990), Hz. Peygamber’in Yönetimi (et-Terâtibu’l-İdâriyye), Çev. Ahmet Özel,
İstanbul.
İzzet Derveze (1989)., Kur’an’a Göre Hz. Muhammed’in Hayatı, Çev. Mehmet Yolcu,
İstanbul.
Muhammed Hamidullah (1989)., İslam Peygamberi, İstanbul.
W. M. Watt (1995)., Hz. Muhammed’in Mekkesi, çev. Mehmet Akif Ersin, Ankara
114 Türk İslâm Sanatları Tarihi (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: İslâmın sanat ve estetiğe bakışı, İslâmda resim meselesi, tasvir konusundaki
âyet ve hadislerin değerlendirilmesi, sahabe döneminde ve daha sonraki dönemlerde tasvir, İslâmi
gelenekte tarihi eser kavramı ve arkeoloji, İslâm sanatının özellikleri ve gelişmesine tesir eden
faktörler, sanat tarihi terimleri, ilk mescitler, Emevî dönemi İslâm mimârîsinden örnekler, Kudüs
Kubbetüssahra, Kusayr-ı Amra ve Şam Ümeyye Câmii, Abbasî dönemi İslâm mimârîsinden Samerra
Ulu Câmii, Tolunoğulları devri İslâm mimârîsinden Fustat Tolunoğlu Ahmet Câmii, Emevî ve Abbasî
sanatı arasındaki farklar. Ayrıca Anadolu Türk İslâm mimârîsine giriş, Diyarbakır, Mardin, Kızıltepe
ve Silvan Ulu câmileri, Anadolu Selçuklu mimârîsi, beylikler dönemi mimârîsi ve Osmanlı
mimarisinden örnekler. Derste takrir ve soru-cevap metodu, Çeşitli gezi ve seyahatlarde edinilen
bilgilerin değerlendirilmesi yapılacak bilgisayar destekli malzemeler, fotoğraflar ve slaytlar
kullanılacaktır.
Ders Kitabı:

Çam, Nusret (1999). İslâmda Sanat Sanatta İslâm, Ankara.
Yardımcı Ders Kitapları
 Beşir Ayvazoğlu (1989). İslâm Estetiği ve İnsan, İstanbul.
 Ekrem Hakkı Ayverdi (966). Osmanlı Mimârîsinin İlk Devri, İstanbul.
 Gönül Öney (1992). Anadolu Selçuklu Mimari Süslemesi ve El Sanatları, Ankara.
 Metin Sözen (1970). Anadolu Medreseleri-Selçuklular ve Beylikler Devri, İstanbul.
 Metin Sözen (1975)., Türk Mimarisinin Gelişimi ve Mimar Sinan, İstanbul.
2. SINIF
201 Kur'an Okuma ve Tecvid III (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Kur’an’ın tecvid kurallarına uygun olarak doğru okunması, farklı kıraatlerin
tanınması, muayyen surelerin ve aşırların (2. Bakara Suresi 285-286; 59. Haşr Suresi 20-24. ayetler ve
beş ayrı aşır) ezberlenmesi ve bunların yanı sıra 37. Sâffât – 45. Câsiye ve 68. Kalem – 77. Murselât
Surelerinin Türkçe anlamının öğrenilmesi. Dersin Amacı, öğrencilerin, kıraat türlerini, dersin tanımı
çerçevesinde belirlenen surelerin ezberlemesinin ve Türkçelerinin öğrenmesini; Kur’an’ı yüzünden
okumasını sağlamaktır. Bu dersi alan öğrenci, harekeli Kur’an metnini tecvid kurallarına uygun olarak
yüzünden okuma yeteneğini pekiştirmiş, farklı kıraatler hakkında bilgi edinmiş, ibadetlerde sıkça
okunan surelerle birlikte beş ayrı aşrı ezberlemiş ve ezberlenen kısmın yanı sıra 19 surenin Türkçe
anlamını öğrenmiş olur.
Ders Kitabı:

Ünlü, Demirhan (1993). Kur’ân-ı Kerîm’in Tecvîdi, Ankara.

Atay, Hüseyin (1973). Kur’an. Türkçe Çeviri, Ankara.

Karabaşi, Şeyh Abdurrahmân, Karabâş Tecvîdi, İstanbul, t.y.
Yardımcı Ders Kitapları



Süleyman Ateş (2003)., Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meâli, İstanbul.
Ahmed Dahmân (1940). Dimeşk
İbnu’l-Cezerî,(1345) en-Neşr fî’l-Kırâ’âti’l-‘Aşr, tahk. M. Ahmed Dehmân, Dımeşk

Karaçam, İsmail (1981). Kur’ân-ı Kerîm’in Fazîletleri ve Okunma Kâideler, İstanbul .

Karakılıç, Celaleddin (1982) Karakılıç, Tecvid İlmi, Ankara.
203-204 Arap Dili ve Edebiyatı I-II (2-2saat)
Genel olarak edebiyatın tanım ve çerçevesinden sonra Belağat ilmi üzerinde durulacak.
Belağat ilminin çeşitleri ve Me’ani ilmi konularıyla birlikte işlenecek. Beyan ilmi (teşbih, mecaz,
istiare ve kinaye) örnekleriyle birlikte işlenecek. Daha sonra ise lafız ve manayı güzelleştiren Bedi’i
ilmi detaylı olarak ele alınacaktır.
Ders Kitabı:


Goldzhier, (2003). Arp Literatürü, İstanbul
.
Yardımcı Ders Kitapları




Telhis,
Muhtasaru’l-Me’ani,
Cevahiru’l-Belağa, B
Belağatu’l-Vadıha.
205 Tefsir II (Toplam Ders Saati: 4)
Dersin İçeriği: Tefsir okullarından örnekler, yeni yorum anlayışları ve bunların
örneklendirilmesinden oluşur. Dersin amacı, daha önce kazanılan tefsir usûlü ve tefsir tarihi bilgileri
sayesinde, Kur’an’dan seçilen bölümlerin farklı tefsir kaynaklarında nasıl tefsir edildiğini
göstermektir.
Ders Kitabı:
Tefsir kitaplarının yanı sıra her konu için yardımcı kaynak önerilecektir. Kur’an-ı Kerim
Mealleri, Sâbûnî, Safvetu’t-Tefâsîr, Beyrut 1986; Suyûtî, Mahallî, Tefsîru’l-Celâleyn, Mısır 1308.
207 Hadis II (Toplam Ders Saati: 4)
Dersin İçeriği: Hadis ilminin temel kavramları ve kaynakları; insan’ın kendisi ve toplum ile
ilişkisine dair hadis metinleri okunacaktır. Bu ders, öğrenciye Hadis ilminin temel kavramları ve
kaynakları dikkate alınarak hoca tarafından seçilmiş konularda hadis okumaları yapmayı ve bu
konularla alakalı hadis literatürünü öğretmeyi amaçlar. Dersi alan öğrenci, Hadis ilminin temel kavram
ve kaynaklarını öğrenmiş biri olarak işlenen konulara dair metinleri ve literatürü tanımış olur.
Ders Kitabı:

:Buhari, Muhammed b. İsmail (1981). el-Camiu’s-Sahih, İstanbul.
Ebu Davud (1981). es-Sunen, İstanbul.
Yardımcı Ders Kitapları

Tirmizî (1981). es-Sunen, İstanbul.

Nesâî (1981). es-Sunen, İstanbul.

İbn Mace (1981). es-Sunen, İstanbul.

Buhari, el-Edebu’l-Mufred (Ahlak Hadisleri), çev. ve şerh: A.Fikri Yavuz, İstanbul.
209 İslam Hukukuna Giriş (2 saat)
Bu derste İslam hukuk ilminin bir disiplin olarak ortaya çıkış ve gelişim süreci hukuk ekolleri
çerçevesinde konular işlenecektir.
Ders Kitabı:

: Ebu Zehra, Muhammed (1987), İslam Hukuk Metodolijis, Ankara

Eş-Şa'ban,Muhammed, İslam Hukukunun Esasları (çev. İbrahim Kafi Dönmez). İstanbul.
Yardımcı Ders Kitapları
 İmam eş- Şafii (1340), er-Risale Mısır.
 Nesâî (1981). es-Sunen, İstanbul.
211 İslam Ahlak Esasları ve Felsefesi (toplam ders saati: 2)
Dersin İçeriği: İslam Ahlakının temel kavramlarını ve kurallarının uygulanış biçimidir. Dersin
Amacı, Ahlak kurallarının öğrenilip hayatın çeşitli sahnelerinde uygulamaya konulmasını temin
etmektir. Takrir metodu uygulanır.
Ders Kitabı:

Hayrani Altıntaş (2000). İslam Ahlakı, Ankara.:Buhari, Muhammed b. İsmail (1981). elCamiu’s-Sahih, İstanbul.

Ahmet Hamdi Akseki, Ahlak İmli ve İslam Ahlakı, Ankara, ty
Ebu Davud (1981). es-Sunen, İstanbul.
Yardımcı Ders Kitapları





Bedia Akarsu (1982)., Ahlak Öğretileri, İst.
Descartes (1982). Ahlak Üzerine Mektuplar, Çev.Mehmet Karasan, İstanbul.
İbn Miskeveyh (1983)., Ahlakı Olgunlaştırma, çev .Abdülkadir Şener Aank..
Recep Kılıç (1996), Ahlakın Dini Temelleri, Ankara.
213 Din Psikolojisi (Toplam Ders Saati: 3)
Dersin İçeriği: Yüksek manevi değerleri temel alarak ve genel psikoloji biliminin verilerinden
hareketle insanın kendini gerçekleştirmesini ruh sağlığını kendisi ve çevresiyle uyumlu bir birey
olmasının nasıl gerçekleşeceğini öğreten bir derstir. Öğrencinin hem öğrencilik hayatında hem de özel
yaşamında ve görev sırasındaki başarı ve mutluluğu yakalaması ve yansıtması için gereklidir. Bu
nedenle din psikolojisi dersi, hem bilgilendirmeyi, öğrendiklerini uygulayabilme gücünü ve içsel
barışı, sevgiyi ve mutluluğu yaşamayı hedeflemektedir. Bu amaca hizmet eden araştırma yöntem ve
teknikleri, yazılı ve görsel kaynaklar, araştımaya ve bireyin tecrübelerine dayanan örnekler kullanılır.
Ders Kitabı:

: Hayati Hökelekli (2001), Din Psikolojisi, Ankar.
Yardımcı Ders Kitapları
 Neda Armaner (1980) Din Psikolojisine Giriş, Ankara.
 Hüseyin Peker (2003), Din Psikolojisine Giriş, İstanbul.
 Doğan Cüceloğlu (1998), İnsan ve Davranışı; Jung, Din ve Psikoloji, İstanbul
215 İslam Tarihi II (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Hz. Muhammed’in ölümü sonrasında göreve gelen Dört halife zamanında
yaşanan siyasî, idarî, askerî ve sosyal gelişmeler dersin içeriğini oluşturur. Emevî devletinin kuruluşu
ve sonrasında yaşananlar, Abbâsî ihtilali ve Emevî devletinin yıkılması. Abbâsîler dönemi siyâsî,
kültürel ve ilmî gelişmeler. Türklerin İslâm dinine girmeleri ve İslâm kültür ve medeniyetine katkıları
bunlardandır. Yine derste Abbâsîlerin zayıflama dönemlerinde ortaya çıkan Müslüman devletler;
Endülüs Emevîleri, Fâtimîler, Eyyûbîler, Memlükler, Büveyhîler, Tâhiroğulları, Sâmânoğulları gibi
devletlere genel bir bakış gerçekleşecektir. Öğrenci Hz. Peygamber sonrası halifelik kurumunun
ortaya çıkışından, Abbâsîler döneminin sonuna kadar İslâm coğrafyasının siyâsi, askeri, dinî ve
kültürel yapısını öğrenir. Derste sınıf içi görsel materyal destekli anlatım, soru-cevap ve tartışma
yöntemleri izlenecektir.
Ders Kitabı:

Hizmetli, Sabri (1995). İSlam Tarihi, Ankara.

Çağatay, Neşet (1971)., İslam Öncesi Arap Tarihi Ve Cahiliye Çağı, Ankara..
Yardımcı Ders Kitapları

Kettanî (1990), Hz. Peygamber’in Yönetimi (et-Terâtibu’l-İdâriyye), Çev. Ahmet Özel,
İstanbul.

İzzet Derveze (1989)., Kur’an’a Göre Hz. Muhammed’in Hayatı, Çev. Mehmet Yolcu,
İstanbul.

Muhammed Hamidullah (1989)., İslam Peygamberi, İstanbul.

W. M. Watt (1995)., Hz. Muhammed’in Mekkesi, çev. Mehmet Akif Ersin, Ankara

Nesimi Yazıcı (2002). İlk Türk İslâm Devletleri Tarihi, Ankara.

H. İbrahim Hasan, (1991). Siyâsi, Dinî, Kültürel, Sosyal İslâm Tarihi, İstanbul.
202 Kur'an Okuma ve Tecvid IV (Toplam Ders Saati: 2 )
Dersin İçeriği: Kur’an’ın tecvid kurallarına uygun olarak doğru okunması, bazı surelerin (78.
Nebe’, 67. Mülk ve 36. Yâsîn Sureleri) ezberlenmesi bu dersin içeriğini oluşturur. Bunun yanı sıra, 46.
Ahkâf – 57. Hadîd Sureleri arasının Türkçe anlamının öğretilir. Dersin Amacı, tecvid bilgisini
artırmayı, yüzünden düzgün okumayı, dersin içeriği çerçevesinde sûrelerinin ezberlenmesini ve
Türkçe anlamlarının öğrenilmesini sağlamaktır. Bu dersi alan öğrenci, harekeli Kur’an metnini tecvid
kurallarına uygun olarak yüzünden okuma becerisini geliştirmiş, Kur’an’ın ikinci on cüzünü yüzünden
okumuş, bazı sureleri ezberlemiş ve toplam 15 surenin Türkçe anlamını öğrenmiş olur. Tilavette takrir
ve dinleme yanında derste okunan surelerin yanı sıra haftalık ve dönemlik ödevler verilir.
Ders Kitabı:

Ünlü, Demirhan (1993). Kur’ân-ı Kerîm’in Tecvîdi, Ankara.

Atay, Hüseyin (1973). Kur’an. Türkçe Çeviri, Ankara.

Karabaşi, Şeyh Abdurrahmân, Karabâş Tecvîdi, İstanbul, t.y.
Yardımcı Ders Kitapları



Süleyman Ateş (2003)., Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meâli, İstanbul.
Ahmed Dahmân (1940). Dimeşk
İbnu’l-Cezerî,(1345) en-Neşr fî’l-Kırâ’âti’l-‘Aşr, tahk. M. Ahmed Dehmân, Dımeşk

Karaçam, İsmail (1981). Kur’ân-ı Kerîm’in Fazîletleri ve Okunma Kâideler, İstanbul .

Karakılıç, Celaleddin (1982) Karakılıç, Tecvid İlmi, Ankara.
206 İslam Hukuk Usulü (3 saat)
İslam Hukuku´nun kaynakları; nasslardan hüküm çıkarmanın yolları ve kuralları; İslam´da
hukuk düşüncesinin felsefi temelleri işlenecektir.
Ders Kitabı:

: Ebu Zehra, Muhammed (1987), İslam Hukuk Metodolijis, Ankara

Eş-Şa'ban,Muhammed, İslam Hukukunun Esasları (çev. İbrahim Kafi Dönmez). İstanbul.
Yardımcı Ders Kitapları
 İmam eş- Şafii (1340), er-Risale Mısır.
 Nesâî (1981). es-Sunen, İstanbul.
208 Kelam Tarihi (Toplam Ders Saati: 3)
Dersin İçeriği: Kelamın doğuşu ve gelişimi, din ilimleri arasındaki yeri, ilk kelami tartışmalar,
ilk inanç grupları, ehl-i hadis, selef uleması ve selefiyye, şiî Kelam anlayışı, Mutezile kelam anlayı,
mihne olayı, ehl-i sünnet kelamının öncüleri ve kelami görüşleri ve yeni ilm-i kelam arayışları bu
dersin içeriğini oluşturur. Kelam Tarihi dersi, kelam ilminin ortaya çıkışını, tanımını, doğuşuna etki
eden nedenleri ve kelamın gelişimine katkıda bulunan önemli şahsiyetlerin görüşlerini tarihsel açıdan
inceleyerek kavratmayı amaçlar.
Ders Kitabı:

: Gölcük, Şerafettin (1991). Kelam Tarihi, Konya.
Yardımcı Ders Kitapları
 Eş’ari, (1928) Makalatu’l-İslamiyyin,İstanbul.
 Şehristani, El Milel ve’n-Nihal, Kahire ty.





İrfan Abdulhamit (1983)., İtikadi İslam Mezhepleri, İstanbul.
M.M. Şerif, İslam Düşüncesi Tarihi, İst. 1990-91,
İmam Maturidi ve Maturidilik, (Haz. Sönmez Kutlu), Ankara 2004
Süleyman Uludağ, İslam Düşüncesinin Yapısı (Selef, Kelam, Tasavvuf, Felsefe), İstanbul
1985
S. En-Neşşar, İslamda Felsefi Düşüncenin Doğuşu, İstanbul 1999
210 Din Sosyolojisi (Toplam Ders Saati: 3)
Dersin İçeriği: Din Sosyolojisinin tanımı, temel kavramları, literatürü doğuşu, gelişimi, alanı,
İslam dünyasında ve Türkiye’de din sosyolojisi, din-toplum ilişkileri, dinin toplum hayatındaki yeri.
Din-siyaset, aile, devlet, ekonomi, medya, eğitim vs. ilişkileri, din ve değişme, farklılaşma, gruplaşma,
bütünleşme de dersin içeriği arasındadır. Dersin Amacı, dinin ve dinlerin toplum hayatındaki yerini ve
toplumla olan karşılıklı etkileşimini kavratmaktir. Derste takrir ve araştırma yöntemi kullanılacaktır.
Ders Kitabı:

Ünver Günay (1998), Din Sosyolojisi, Kayseri.
Yardımcı Ders Kitapları
 Mehmet Taplamacıoğlu, Din Sosyolojisi, Ankara 1975-1989
 Yümni Sezen, Sosyoloji Açısından Din, İstanbul 1988.
 Joachim Wach, Din Sosyolojisi, (Çev. Ünver Günay), Kayseri 1990
 Hans Freyer, Din Sosyolojisi, (Çev. Turgut Kalpsüz), Ankara 1964
 ;Hans Freyer, İçtimai Nazariyeler Tarihi, (Çev. Tahir Çağatay), Ankara 1977
212 Din Eğitimi (toplam ders saati: 2)
Dersin İçeriği: Din eğitiminde temel kavramlar, din ve eğitim-öğretim ilişkisi, eğitim bilimi ve
din eğitimi arasındaki ilişki, din eğitimi biliminin mahiyeti ve görevleri, din eğitimi ile ilgili bilimler,
örgün ve yaygın eğitimde din eğitimi, din eğitimi ile ilgili kavramlar dersin içeriğini oluşturur. Dersin
Amacı, Din Eğtiminin Türkiye’deki gelişimini ve bilimselleşme sürecini, örgün ve yaygın eğitiminde
din eğitiminin metotlarını kullanabilmeyi sağlamaktır.
Ders Kitabı:

Cemal Tosun (2002), Din Eğitimi Bilimine Giriş, Ankara.
Yardımcı Ders Kitapları
 Beyza Bilgin, Eğitim Bilimi ve Din Eğitimi, Ankara 1998
 Kerim Yavuz, Günümüzde Din Eğitimi, Adana-1998
 Selahaddin Parladır, Din Eğitimi Bilimine Giriş, İzmir 1996.
214 İslam Medeniyeti Tarihi (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: İslam medeniyetinin kaynakları, aşamaları ve temel özellikleri, İslam
medeniyetinde sosyal hayat, idari ve ekonomik yapı, eğitim-öğretim, dini ilimler, tercüme faaliyetleri,
müspet bilimler, sanat, İslam medeniyetinin Batıya ve diğer medeniyetlere etkilerini içermektedir.
Ders Kitabı:

Adam Mez 10. Yüzyılda İslam Medeniyeti, çev. Salih şaban, İst.
Yardımcı Ders Kitapları
 Corci Zeydan, Medeniyeti İslamiye Tarihi, çev. Zeki Meğamiz, İst. 1328-1330
 W. Barthold ve Fuad Köprülü, İslam Medeniyeti Tarihi, Ankara 1977
 Ziya Kazıcı, İslam Medeniyeti ve Müesseseleri Tarihi, İstanbul 1999




Will Durant, İslam Medeniyeti, çev. Orhan Bahaeddin, yı., ts.;
Sigrid Hunke, Avrupa'nın Üzerine Doğan İslam Güneşi, çev. Servet Sezgin, İstanbul 1975
Haydar Bammat, İslamiyetin Manevi ve Kültürel Değerleri, çev. Haydar Bammat, Ankara
1963
Mehmet Özdemir, Endülüs Müslümanları, (İlim ve Kültür Tarihi), Ankara
216 Türk-İslâm Edebiyatı (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: İslamiyetle tanışma öncesi Türk edebiyatı, İslamiyetin kabulünden sonraki
Türk edebiyatının gelişmesi ve İslam dininin bu edebiyata etkileri, Anadoludaki Türk edebiyatı, dini
muhtevanın ve türlerin anlatıldığı ve bunlarla ilgili örnek metinlerin okunduğu bir derstir. Tevhidler,
münacatlar, esma-i hüsnâlar, na'tlar, mevlidler, hilyeler, kırk hadisler, miraciyeler, ramazan-nameler
üzerinde durulmaktadır. Ders Türk milletinin İslamiyeti kabulünden sonra gelişen Türk edebiyatı
içinde dinin yerini öğrenciye tantmayı açaçlar. Ders, takrir ve soru- cevap yöntemi ile işlenecektir.
Ders Kitabı:

Necla Pekolcay ve diğerleri (1994)., İslami Türk Edebiyatında Şekil ve Nevilere Giriş,
İstanbul..
Yardımcı Ders Kitapları
 Halil İbrahim Şener, Alim Yıldız, Türk İslam Edebiyatı, İstanbul 2003
 Abdurrahman Güzel, Dini- Tasavvufi Türk Edebiyatı, Ankara 200
 M. Fuad Köprülü, Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul 1980
 M. Fuad Köprülü, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Ankara 1976
 Adem Çalışkan, Fuzuli'nin Su Kasidesi ve Şerhi, Ankara 1999
 Faruk Kadri Timurtaş, Mevlid, İstanbul 1970
3.SINIF
301 İslam Hukuku I (Toplam Ders saati: 4)
Dersin İçeriği: nasslardan çıkarılan hükümleri ve bu hükümlerin nasıl anlaşıldığını ele alan bir
derstir. Derste, doğrudan nasslarda yer alan ya da içtihat yöntemi ile ulaşılan hükümlerin incelenmesi
ve öğrencilere aktarılması hedeflenmektedir. Zaman zaman hükümlerin elde edilmesinde takip edilen
metodolojiye de değinilecektir. Diğer yandan hükümlerin ortaya çıkmasında etkin olan sosyal, insanî,
ahlakî v.b. gerekçelere yer verilmeye çalışılacak, değişen şartlar ve durumlar ile hükümler arasındaki
ilişki de ele alınacaktır. Konu ile ilgili mezheplerin görüşleri mukayeseli ve müzakereli olarak
işlenecektir. Derste teorik bilgiler verildikten sonra öğrencilerin soruları ve konu hakkındaki
tartışmalarına da başvurulacaktır.
Ders Kitabı:

Ömer Nasuhi Bilmen, Hukuk-ı Islamiyye ve Islahat-ı Fıkhıyye Kâmûsu, İstanbul 1971

Hayrettin Karaman, İslam Hukuk Tarihi, İstanbul 1989
Yardımcı Ders Kitapları
 Halil Cin, İslam ve Osmanlı Hukukunda Evlenme Konya 1988
 Hayrettin Karaman, Mukayeseli İslam Hukuku adlı kitabından Aile Hukukuna dair bölümler
İstanbul (t,y).
 Ali Himmet Berki, Açıklamalı Mecelle İstanbul 1990.
303 Sistematik Kelam I (Toplam Ders Saati: 4)
Dersin İçeriği: Bilginin, tanımı, imkanı, kaynağı ve çeşitleri, kelamın tümevarım, tündengelim,
kıyasu’l-gaib ale’ş-şahid gibi metotları. Allah’ın varlığı ve birliğinin delilleri, Allah’ın isim ve
sıfatları, İman ve mahiyeti; İman-bilgi ilişkisi; İman-eylem ilişkisi, nübüvvetin imkanı ve ispatı.
Dersin Amacı, Kelam’ın sistematik yapısını oluşturan temel terim ve kavramlar hakkında bilgi
vermek, bu terim ve kavramlarla diğer disiplinleri de karşılaştırmalı olarak değerlendirebilme
yeteneğini geliştirmektir. Teorik bir ders olduğundan takrir ve tartışma yöntemi uygulanır.
Ders Kitabı:

Gölcük, şerafettin-Toprak, Süleyman (1987). Kelam, Konya.
Yardımcı Ders Kitapları.
 Gazali, İtikatta Orta Yol, Çev. İ.A. Çubukçu ve H.Atay, Ankara 1972
 Maturidi, Kitabu’t-Tevhid, tah. Bekir Topaloğlu, Ankara 2003
 F.Razi, Muhassal (Kelama Giriş) Çev. H.Atay, Ankara 2002)
 Taftazani, Şerhu’l-Akaid (Kelam İlmi ve İslam Akaidi) çev. S. Uludağ, İstanbul 1991
 A. Sami en-Neşşar, Menahicu’l-Bahs inde Müfekkiri’l-İslam, Beyrut 1984
305-306 Tasavvuf I-II (Toplam Ders Saati: 2-2)
Dersin İçeriği: Tasavvufun tanımı, amacı, kaynakları ve tarihi gelişimi, tarikatların ortaya
çıkışı ve başlıca tarikatlar, tasavvuf felsefesi ve tasavvufun İslam düşüncesindeki yeri işlenmektedir.
Dersin amacı, Tasavvufun temel kavramları hakkında bilgilere ulaşmak, tasavvufun İslâmî ilimler
arasındaki ve diğer mistik düşüncelerle ilgili yerini belirlemek, insanın ruhî yapısının derinliğini
ortaya koymak, başlıca tarikatları tanıtmaktır. Ders, takrir, soru-cevap yöntemi ile işlenmektedir.
Ders Kitabı:

Selçuk Eraydın, Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul 1990Ebu Zehra, Muhammed (1987), İslam
Hukuk Metodolijis, Ankara

Ethem Cebecioğlu, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Ankara 1997
Yardımcı Ders Kitapları
 Mustafa Kara, Din Hayat Sanat Açısından Tekkeler ve Zâviyeler, İstanbul 1977
 es-Sühreverdî, Avârifü’l-Maârif (Avârif), terc. Hasan Kâmil Yılmaz-İrfan Gündüz,
Tasavvufun Esasları, İstanbul 1990
 H. Kamil Yılmaz, Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul 1997

302 İslam Hukuku II (toplam ders saati: 4)
Dersin İçeriği: Nasslardan çıkarılan hükümleri ve bu hükümlerin tarih boyunca nasıl
anlaşıldığını ele alan ve öğrencilere aktaran bir derstir. Nasslardan içtihat yöntemi ile hüküm çıkarma
yöntemi öğretilir. Usul-furu bütünlüğünü sağlamak amacıyla hükümlerin elde edilmesinde takip edilen
metodoloji ele alınır. Derste teorik bilgiler verildikten sonra öğrencilerin soruları ve konu hakkındaki
sınıf içi tartışmalar da dersin akışına katkı sağlamaktadır. Zaman zaman dersin konuları ile ilgili
ödevler ve seminer çalışmaları öğrencilerin sınıf dışında da çalışması ve derse ön hazırlık yapması
sağlanmaktadır.
Ders Kitabı:

: Hayrettin Karaman, Mukayeseli İslam Hukuku İstanbul 1974

Eş-Şa'ban,Muhammed, İslam Hukukunun Esasları (çev. İbrahim Kafi Dönmez). İstanbul.
Yardımcı Ders Kitapları
 Dağcı, İslam Hukukunda Şahıslara Karşı Müessir Fiiller, Ankara 1996
 Muhammed Ebû Zehra, el-Ahvâlü’ş-Şahsiyye, Kahire 1957



Abdulvehhab Hallâf, Ahkâmu Ahvâli’ş-Şahsiyye, Kuveyt 1990
Halil Cin, Osmanlı Hukukunda Boşanma, Ankara 1976
Hüseyin Tekin Gökmenoğlu, İslam’da Şahsiyet Hakları, Ankara 1997.
304 Sistematik Kelam II (toplam saati: 2)
Dersin İçeriği: Allah-insan ilişkisi, insanın fiilleri, ecel ve rızık, hidayet ve dalalet, Allah’ın
ilim, irâde ve kudret sıfatlarının kader ile ilişkisi, dualite sorunu, ahiretin imkan ve ahirete ilişkin
konular, kıyamet alametleri, din-toplum ilişkisi, geleneksel siyaset teorileri, iman-ahlak ilişkisi. Dersin
amacı, tarihi süreç içerisinde ortaya çıkan ve tartışılan klasik kelam problemlerini, hem tarihsel hem
aktüel yapısıyla öğrenciye aktarmak ve öğrenciye kazandırmaktır. Teorik bir ders olduğundan takrir ve
soru-cevap yöntemi ile işlenir.
Ders Kitabı:

Taftazani, Şerhu’l-Akaid, (çev: Süleyman Uludağ), İstanbul 1980.
Yardımcı Ders Kitapları


İmam eş- Şafii (1340), er-Risale Mısır.
Razi, Muhassal (Kelama Giriş), (çev : Hüseyin Atay), Ankara 1978

H.Wolfson, Kelam Felsefeleri, (çev: Kasım Turhan), İstanbul 1999.Nesâî
(1981).
308 Felsefesi Tarihi (Toplam Ders Saati: 4)
Dersin İçeriği: Derste Antik Doğu ve Batı dünyasındaki felsefenin oluşumu ve gelişimini
incelenecektir. Felsefî düşüncenin bilinenen erken örneklerinin öğrenciye öğretilmesi
amaçlanmaktadır. Dersi alan öğrenci ilk felsefe sistemlerini, büyük filozofları ve önemli kavramları
öğrenmiş olur.
Ders Kitabı:

K. Birand, İlk Çağ Felsefesi Tarihi, Ank. 1967

M. Gökberk, Felsefe Tarihi, İst. 1996..
Yardımcı Ders Kitapları

Von Aster, İlk ve Orta Çağ Felsefesi Tarihi, İst. 2000; H.J. Störig, Hint, Çin,
Yunan Felsefesi, İst. 2000.
4. SINIF
401 İslam Mezhepleri Tarihi (3 saat)
Dersin İçeriği: Mezhepler Tarihi’nin tanımı, konusu, amacı, metodu, temel kavramları ve
kaynakları, mezheplerin ortaya çıkış sebepleri, din anlayışındaki ilk siyasi ve itikadi farklılaşma
süreçleri öğretilir. İlk dönem islam mezheplerinden Haricilik, Mürcie, Mu’tezile, Şia, Zeydiyye,
İmâmiyye, İsmâiliyye, Hadis Taraftarları, Eş’arîlik ve Mâturidîlik gibi mezheplerin isimlendirme
sorunu, ortaya çıkış sebepleri, teşekkül süreçleri, temel görüşleri, alt kolları, yayıldığı bölgeler, etkileri
ve İslam düşüncesinde katkıları anlatılır. Dersin amacı, ilk dönem İslam Mezhepleri ve günümüzde
yaşayan dinî-siyasi İslam mezhepleri hakkında temel bilgiler kazandırmaktır.
Ders Kitabı:

Öcal, Mustafa,(2010). İslam Mezhepler Tarihine Giriş
Yardımcı Ders Kitapları
 Bağdadî, Mezhepler Arasındaki Farklar, çev. Ethem Ruhi Fığlalı, İstanbul 1991
 Şehristani, el-Milel ve’n-Nihal, tahik. Abdulemir Ali Mehna- Ali Hasan Faur, Beyrut 1993





Kummî ve Nevbahtî, Kitâbu’l-Makâlât ve’l-Fırak ve Fıraku’ş-Şîa, çev. Hasan Onat-Sabri
Hizmetli-Sönmez Kutlu-Ramazan Şimşek, Ankara 2004
W. Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, Çev. E.Ruhi Fığlalı, Ankara
1981.
Ethem Ruhi Fığlalı, Çağımızda İtikâdî İslâm Mezhepleri, İstanbul 1983
Sönmez Kutlu, Türklerin İslâmlaşma Sürecinde Mürcie ve Tesirleri, Ankara 2000
. Muhammed Ebû Zehra, İslâm'da Siyâsî ve İtikâdî Mezhepler Tarihi, çev: E. Ruhi Fığlalı-O.
Eskicioğlu, İstanbul 1970.
403-406 İslam Felsefesi Tarihi I-II (Toplam Ders Saati: 2-2)
Dersin İçeriği: İslam felsefesinin tanımı, ortaya çıkışı ve gelişmesi, felsefi ilimleri ve
sınıflaması, müslüman filozofların, batı felsefesi ile yaşana etkişleşimler gibi konular derste işlenecek
ana konuları oluşturmaktadır. Dersin amacı, öğrenciye İslam felsefesi dersinin teorik temelleri, İslam
düşüncesinin diğer düşünce biçimleri ile karşılaştırılması, İslam felsefesi alanının problemlerinden
yola çıkarak öğrenciye siyaset, ahlak, ekonomi, hukuk vb. sosyal bilimleri değerlendirebilecek bir
bakış açısı kazandırmaktır.
Ders Kitabı:

Bircan, Hasan Hüseyyin (2008). İSlam Felsefesi, İstanbul
Yardımcı Ders Kitapları
 Farabi, İdeal Devlet, Ankara 1997; İbn Sina, Uyunu’l-Hikme, İstanbul 1993
 Mehmet Bayraktar, İslam Felsefesine Giriş, Ank. 1999
 İslam Felsefesi Tarihi, Macit Fahri, Çev. Kasım Turhan, İst. 1992
 İslam Filozoflarından Felsefe Metinleri, Çev. Mahmut Kaya, İst.
.
405 Dinler Tarihi I (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin İçeriği: Dinin tanımı ve kökeniyle ilgili teoriler incelenir. Dinler Tarihinin bir bilim
dalı olarak ortaya çıkışı, dinlerin tasnifi, ortak özellikleri ele alınır. Yahudilik, Hıristiyanlık gibi
yaygın dinlerin inanç, ibadet, kutsal gün ve mezhepleri ele alınır. Dersin amacı, din ve dinin farklı
toplumlardaki tezahürlerini, Dinler Tarihinin ortaya çıkış sürecini ve bu süreçte yapılmış önemli
çalışmaları, günümüz dünyasının önemli dinlerinin kökenleri, dinî önderleri tarihsel gelişim süreçleri,
kutsal metinleri, inanç, ibadet, ritüel ve gelenekleriyle tanıtmaktır. Ders anlatım, araştırma, seminer
çalışması yöntemi ile işlenir.
Ders Kitabı:

Baki Adam – Mehmet Katar, Dinler Tarihi, (İÖP Ders Kitabı), Editör Mehmet Katar,
Eskişehir 1999

Günay Tümer - Abdurrahman Küçük, Dinler Tarihi, Ankara 1997..
Yardımcı Ders Kitapları
 Kitabı Mukaddes Eski ve Yeni Ahit (Tevrat ve İncil), İstanbul 1988
 Mircea Eliade, Dinler Tarihine Giriş, Çev. Lale Arslan, İstanbul 2003
 Thomas Michel, Hıristiyan Tanrıbilimine Giriş, İstanbul 1992.
404 Dinler Tarihi- II (Toplam Ders Saati: 2)
Dersin içeriği, Sabiilik, Mecusilik, Hinduizm, Budizm, Caynizm, Sih Dini, Konfüçyüsçülük,
Taoizm, Şintoizm ve geleneksel Türk inançlarının kısa tarihçeleri, genel özellikleri, ilkeleri,
inanç, ibadet ve dini kurumları, mezheplerinden oluşmaktadır. Dersin Amacı, Ortadoğu
coğrafyasında doğmuş olan dinler, uzak doğunun başlıca inançları ve geleneksel Türk inançları
hakkında ile ilgili objektif bilgi sunmak, bu inançlar doğrultusunda sergilenen gelenek ve
davranışları tanıtmaktır. Takrir, ve soru cevap yöntemi kullanılır, gezi ve gözlemler anlatılır.
Ders Kitabı:

Baki Adam – Mehmet Katar, Dinler Tarihi, (İÖP Ders Kitabı), Editör Mehmet Katar,
Eskişehir 1999

Günay Tümer - Abdurrahman Küçük, Dinler Tarihi, Ankara 1997..
Yardımcı Ders Kitapları
 Kitabı Mukaddes Eski ve Yeni Ahit (Tevrat ve İncil), İstanbul 1988
 Mircea Eliade, Dinler Tarihine Giriş, Çev. Lale Arslan, İstanbul 2003
 Thomas Michel, Hıristiyan Tanrıbilimine Giriş, İstanbul 1992.
407 Din Hizmetleri Rehberlik ve İletişim (2 saat)
Din hizmetleri ve rehberliğin amacı, önemi, ilkeleri ile dini alandaki sorunların kaynakları,
nitelikleri ve çözümleri ve iletişim kaynakları
402 Din Felsefesi (toplam ders saati: 3)
Dersin İçeriği: Din felsefesinin konusu, yöntemi ve kaynakları, akıl-iman ilişkisi, Tanrı’nın
varlığının delilleri, ateizmin kanıtları, kötülük sorunu, Tanrı hakkında konuşmanın imkanı, İlahi
bilginin ezeliliği ve insan iradesi hakkındaki yaklaşımlar. Dersin Amacı, başta Tanrı ve iman olmak
üzere dinin temel kavram ve konularını sistematik-dogmatik teoloji veya kelamdan farklı bir şekilde
ortak bir rasyonel zeminde savunulup savunulamayacağı noktasında felsefi bir analiz gücü
kazandırmak ve bu konularda yazılmış kaynakları tanıma ve kullanma yöntemini göstermektir.
Ders Kitabı:

M. Aydın, Din Felsefesi, Ankara 1994; M. Aydın, Tanrı- Ahlak İlişkisi, Ankara 1991

M. Bayraktar, Din Felsefesine Giriş, Ankara 1997
Yardımcı Ders Kitapları
 Recep Kılıç, Dini Anlamak Üzerine, İstanbul 2004
 T. Koç. Din Dili, Kayseri; N. Taylan, Düşünce Tarihinde Tanrı Sorunu, İstanbul 1998
 A. Topaloğlu, Ateizm ve Eleştirisi, Ankara 1999
 C. S. Yaran, Kötülük ve Teodise , Ankara 1996
408 Hitabet ve Mesleki Uygulama (2 saat)
Dini hitabet ve mesleki uygulamada uyulacak esaslar, amacı, önemi, ilkeleri ile dini alandaki
sorunların kaynakları, nitelikleri ve çözümleri