Ders İçerikleri - Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ LİSANS PROGRAMI
DERS İÇERİKLERİ
HAZIRLIK SINIFI
Temel İslam Bilimleri Bölümü derslerinin kaynak dilinin Arapça olması, mezuniyetten
sonra MEB bünyesinde İmam-Hatip Liselerinde okutulacak meslek derslerinde
Arapça’nın önem arz etmesi, Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde görev yapacak müftü,
vaiz, imam-hatip, Kur’an kursu öğretmenlerinin meslekleri gereği Arapça’ya aşina
olmaları gerektiğinden; programın hazırlık sınıfının açılması büyük önemi haizdir.
Hazırlık sınıfında Arapça Dil Bilgisi Sarf/Nahiv derslerinin yanı sıra Kur’an
Arapçası, Arapça Okuma ve Anlama, Arapça Sözlü ve Yazılı Anlatım dersleri vardır.
Söz konusu dersler, Arap dilinin özellikleri, Arapçayı okuma yazma, cümle, kelime ve
fiillerin çeşitleri, kullanımları, tahlilleri ve irabı, sarf ve nahiv hakkında genel bilgi, harfi
cer, muzafun ileyh, sıfat, müsenna ve cemilerin irabı, zamirler ve irabı, farklı diyalog
metinleri pratiği, fiillerin edatlarla kullanımı, tercüme metotları ve metin üzerinde
gramer tatbikatı ve okuma anlama konularını içermektedir.
1. YARIYIL
İLH101 Kur’an Okuma ve Tecvid I (2 0 2 3 )
Namaz dualarının tamamı, Fatiha suresi, Fil-Nâs sureleri arasındaki diğer surelerin
ezberlenmesi-1-4. cüzler tamamının yüzünden ve tecvid üzere okunması-Tecvid (tanımı,
konusu, amacı, önemi), Harflerin mahreç ve sıfatları, Tenvin ve sâkin nûn’un hükümleri,
Medler ve idğam konularının işlenmesi.
İLH103 Arapça I (Temel Arapça) (8 4 10 9 )
Temel Arapça ile ilgili bilgilerin verilmesi, (Harflerin yazılış ve okunuşları Arapçada
kelime türleri, müfret-müsenna-cemi (cemi türleri), müzekker-müennes, marife-nekre,
isim cümlesi, arapçada cümle türleri, fiil cümlesi, fiil türleri, mazi-muzari-emir, aksam-ı
seb´a, harf-i cerler, tamlamalar, zamirler).
İLH105 İslam İnanç Esasları ( 2 0 2 2 )
İslam dininin temel esaslarını, bunların dayandıkları kaynakları ve uygulama
süreci içindeki genel ilkeleri ortaya koymak üzere dinin tanımı, ilahi dinlerin
evrensel mesajları ele alınır. Akabinde ise İslam’da din, mezhep vb. kavramlar, Kur'an
ve hadislerde itikadi esaslar, ibadetler, emru bi'l-ma'ruf ve nehyu ani'l-münker
gibi kavramlar etraflıca açıklanır. Dersin en az yüzde 30’u Arapça işlenmektedir.
İLH107 Tefsir Tarihi (2 0 2 3 )
Tefsir tarihi kaynakları, Kur’an’ın tefsir edilmesini gerektiren sebepler, tefsirin doğuşu
ve gelişimi, Peygamber, ashab ve tâbiun tefsirleri, klasik tefsir okulları, Kur´an tarihi,
tefsir tarihi kavramlarına, konularına ve kaynaklarına giriş, kur´an tarihi: vahyin
mahiyeti, biçimleri; Allah (c.c.), Cebrail (a.s.), Peygamberler ve diğer insanlarla ilişkisi,
Kur´an´ın manası, tanımı, nüzûlü, isimleri, bölümleri, kur´an´ın yazıya geçirilmesi,
derlenmesi, çoğaltılması, harekelenmesi, noktalanması, okunuşu ve yedi harf meselesi.
İLH109 Hadis Tarihi (2 0 2 3 )
Sahabe ve hadis rivayeti, tabiûn ve cerh-ta’dilin başlaması, sözlü rivayetten yazılı
rivayete geçiş, tedvin dönemi ve ekollerin oluşması, temel hadis kaynaklarının yazılması,
cem, etraf, şerh ve tahric çalışmalarını tarihi seyri içinde kavramak.
İLH111 Siyer I (2 0 2 2 )
Tarihi bir şahsiyet olarak Hz. Muhammed´in hayatı, şahsiyeti ve faaliyetleri. İslam
tarihine giriş, İslam öncesi Arabistan siyasi tarihi, İslam öncesi Arap toplumu,
Peygamberliğine kadar Hz. Muhammed, İslam’ın Mekke dönemi,
İLH113 Osmanlı Türkçesi I (2 0 2 2 )
Alfabe, harflerin başında, ortasında ve sonunda yazılışı, imla kuralları, eklerin yazılışı,
Fiilden isim ve fiil yapma ekleri, hal ekleri, eşitlik ve soru ekleri,şekil ve zaman ekleri,
emir ekleri, şart ekleri, geçmiş ve gelecek zaman ekleri,bildirme ekleri, partisip ekleri,
edatlar.
TDL101 Türk Dili I (2 0 2 2 )
Dil nedir? Dilin sosyal bir kurum olarak millet hayatındaki yeri ve önemi; dil-kültür
münasebeti, Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yeri, Türk dilinin gelişmesi ve tarihi
devreleri, Türk dilinin bugünkü durumu ve yayılma alanları, Türkçenin ses yapısı, imla
kuralları ve noktalama işaretlerinin uygulaması, kompozisyonla ilgili genel bilgiler.
AİT111 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I (2 0 2 2)
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersinin gayesi, konusu, Osmanlı Devletinin
kuruluşundan Mondros Mütarekesine, Osmanlı devletinin kuruluşu ve yıkılışı, Şark
meselesi, Tanzimat’tan sonra ıslahat hareketleri, Osmanlı devletini kurtarmaya yönelik
fikir akımları, gizli antlaşmalar ve Wilson Prensipleri, Mondros mütarekesinden Türk
İstiklal savaşına, Türk istiklal savaşı, Mustafa Kemal'in hayatı, askeri ve siyasi
faaliyetleri, Misak-ı milli ve TBMM'nin açılışı, Türk istiklal hareketinden Lozan
Antlaşmasına, Düzenli Ordunun Kurulması ve Doğu-Batı ve Güney Cepheleri, Mudanya
Mütarekesi, Saltanatın kaldırılması, Lozan Antlaşması ve sonuçları.
YD109 Yabancı Dil (İngilizce) I (2 0 2 2 )
Öğrencilerin lisans dönemi ve sonrasında kendi alanları ile ilgili İngilizce ders, kitap,
makale gibi çalışmaları takip edecek düzeyde ihtiyaç duyacakları; İngilizceye temel
oluşturacak seviyede İngilizce dilbilgisi, kelime dağarcığı, okuduğunu anlama, sözlü
anlatım ve yazma becerileri.
2. YARIYIL
İLH102 Kur’an Okuma ve Tecvid II (2 0 2 3 )
Duha-Hümeze arası sureler ile Tarık, Beled, Şems, A’lâ sureleri ve Bakara 1-5, Bakara
284-286, Haşr 18-24.ayetlerin ezberlenmesi-5-8. cüzler tamamının yüzünden ve tecvid
üzere okunması-Sâkin Mîm’in hükümleri, Kalkale, Râ’nın hükümleri, Zamir ve
Lafzatullah konularının işlenmesi.
İLH104 Arapça II (Temel Arapça) (8 4 10 9 )
Arapça kelime çeşitleri ve cümle yapıları hakkında öğrencilere temel bilgi
kazandırılması Arapça klasik ve modern metinleri okuma, anlama, ifade etme ve yazma
becerilerini geliştirilmesi. Arapça kelime çeşitlerini tanıma; Arapça kelimeleri kurallı
cümlelerde kullanma. Arapça müzekker ve müennes kelimeleri tanıma; Müzekker ve
müennes kelimelerle cümleler kurma, fiilleri farklı öznelerle değişik cümlelerde
kullanma, gördüğü konularla ilgili Arapça metinleri kurallara uygun okuma.
İLH106 İslam İbadet Esasları ( 2 0 2 2 )
İslam dininin öngördüğü temizlik/taharet, namaz, oruç, zekât, hac, kurban, nezr/adak,
yemin, keffaret ve helaller-haramlar gibi ibadet ve günlük hayatla ilgili temel konular
teorik ve uygulama açısından dinin esaslarına uygun olarak işlenecektir.
İLH108 Tefsir Usulü (2 0 2 3 )
Tefsir, tevil, tercüme ve meal kavramları, ulûmu´l-kur´ân kavramı ve tefsir usulü ile
ilişkisi, nüzûl sebepleri; nâsih-mensûh; muhkem-müteşabih, mukattaa harfleri;
Kur´an´ın i´cazı; garîbu´l-Kur´an; Kur´ân´ın üslubu; Kur´ân´da yeminler; müşkilü´lkur´ân, mübhemâtü´l-Kur´ân; Kur´an´da tekrarlar, meseller, hakikat ve mecaz, vücûh ve
nezâir; Kur´an kıssaları; ayet ve sûreler arası münasebet; Kur´ân´ın faziletleri.
İLH110 Hadis Usülü (2 0 2 3 )
Hadis usûlünün tanımı, oluşumu, kaynakları ve temel kavramları. Hadis çeşitleri, senet
(ravi) ve metin (mervi) tenkidi ve hadis ilimlerini öğretmek.
İLH112 Siyer II (2 0 2 2 )
Medine’ye hicret ve ilk İslam toplumunun oluşumu, İslam ve savaş, Müşriklerle ilişkiler,
Yahudilerle ilişkiler, Hıristiyanlarla ilişkiler, Hükümdarları İslam’a davet,Hz.
Peygamber’in son yılları ve vefatı ,Hz. Peygamber’in aile hayatı,Hz. Peygamber
döneminde idari, ekonomik, sosyal ve kültürel hayat.
İLH114 Osmanlı Türkçesi II (2 0 2 2 )
Alfabe, harflerin başında, ortasında ve sonunda yazılışı, imla kuralları, eklerin yazılışı,
Fiilden isim ve fiil yapma ekleri, hal ekleri, eşitlik ve soru ekleri, şekil ve zaman ekleri,
emir ekleri, şart ekleri, geçmiş ve gelecek zaman ekleri,bildirme ekleri, partisip ekleri,
edatlar.
TDL102 Türk Dili II (2 0 2 2 )
Türkçede kelime çeşitleri, Türkçede isim ve fiil çekimleri, Cümle bilgisi, Yazılı
kompozisyon türleri (dilekçe, makale, fıkra, deneme vs.), Sözlü kompozisyon türleri
(sempozyum), panel, açık oturum, vs.) anlatım ve cümle bozukluklarının giderilmesi,
Türk ve dünya edebiyatlarından seçilmiş örnek metinlere dayanılarak öğrencinin doğru
ve güzel konuşma ve yazma kabiliyetinin geliştirilmesi.
AİT114 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi II (2 0 2 2 )
Lozan Antlaşmasından Türkiye Cumhuriyetine, T.C ilanı ve önemi, Halifeliğin
kaldırılması, Yapılan anayasalar, Hukuk-Eğitim-Öğretim-Ekonomi-Sağlık-Sosyal ve
Kültürel alanda yapılan inkılap hareketleri, Türk Ordusu ve Milli Savunma, T.C.'nin iç ve
dış siyaseti, Atatürk ilkeleri, Temel ilkeler, Bütünleyici ilkeler.
YD112 Yabancı Dil (İngilizce) II (2 0 2 2 )
İngilizcenin gramer kurallarının metinlerle birlikte işlenmesi. Öğrencilerin lisans
dönemi ve sonrası meslek hayatlarında ihtiyaç duyacakları İngilizceye temel oluşturacak
seviyede İngilizce dilbilgisi, kelime dağarcığı, okuduğunu anlama, sözlü anlatım ve
yazma becerileri.
3. YARIYIL
İLH201 Kur’an Okuma ve Tecvid III (2 0 2 3 )
Yasin, Mülk ve Nebe surelerinin ezberlenmesi-9-12. cüzler tamamının yüzünden ve
tecvid üzere okunması-Medler, İhfa, İzhar, İdğam çeşitleri konularının pekiştirilmesi,
Lâm-ı tarif ve hükümleri, Secâvendler, Vakıf ve ibtida konularının işlenmesi.
İLH203 Tefsir I (2 0 2 3 )
Tefsir Tarihi ve Tefsir Usûlü derslerinde alınan temel bilgiler ışığında, tefsir yöntemine
dair teorik bilgilerin, muhtelif tefsir kaynaklarından, farklı sure ve ayetler çerçevesinde
ele alınıp değerlendirilmesi.
İLH205 Hadis I (2 0 2 3 )
Bu derste vahyin başlangıcı ve ilim konusu, Buhârî´nin Sahîh´inin "Kitâbul-İlm"
bölümündeki hadislerin sened ve metin yönüyle incelenmesinden hareketle ele
alınmaktadır. Hadis tarihi ve usulünde edinilen bilgilere göndermeler yapılacaktır.
İLH207 Fıkıh I (2 0 2 3 )
İslâm hukukuyla ilgili hukuk, fıkıh, İslâm hukuku ve mezhep gibi temel kavramlar; İslâm
hukukunun kaynakları, tarihsel gelişim süreci, genel ilkleri, kanunlaştırılması süreci ile
İslâm hukukunun kamu hukuku kısmında ye alan anayasa ve idare hukuku, ceza hukuku,
devletler umumi hukuku ve usul/yargılama hukuku gibi konular işlenecektir.
İLH209 İslam Tarihi I (2 0 2 2 )
Tarih metodolojisinin temel kavramları, Genel bir çerçeve içinde İslam tarihinin konusu,
İslam tarihçiliğinin doğuşu ve gelişmesi konuları verildikten sonra, Hz. Muhammed’in
peygamberliği, dört halife, Emevîler, Abbasiler ve Endülüs’ün siyasi ve kültürel tarihi, ilk
Müslüman Türk devletleri, Selçuklular ve Osmanlıların siyasi tarihi ele alınır.
İLH211 İslam Ahlak Esasları (2 0 2 2 )
Ahlak ve ahlak felsefesi, ahlak çeşitleri, değer problemi, iyi ve kötü, ahlaki fiilin kaynağı,
ahlak ilkeleri, bireyin vazifeleri, aile hayatında ahlak ilkeleri, toplum hayatını düzenleyen
ahlaki ilkeler, feragat ahlakı.
İLH213 Din Psikolojisi (2 0 2 2 )
Din psikolojisinin temel kavramları, konusu, amacı, yöntemi, genel psikoloji ve din
bilimleri içindeki yeri, insan gelişimi açısından önemi, ahlak ve inanç gelişim teorileri;
Batı’da, İslam dünyasında ve Türkiye’de Din Psikolojisi çalışmaları yer alır.
İLH215 Felsefeye Giriş (2 0 2 2 )
Felsefe ile ilgili temel kavramlar, felsefe ve bilim, felsefenin çalışma alanları ve sosyal
bilimler içindeki rolü, başlıca felsefi akımlar; Türkiye’de ve dünyadaki düşünürlerin
görüşlerinin incelenmesi, felsefi perspektifin geliştirilmesi, felsefe eğitim ilişkisi,
eğitimin felsefi temelleri ve eğitim programlarına etkisi, çağdaş felsefe akımları.
İLH217 İslam Türk Edebiyatı (2 0 2 2 )
Türklerin İslam öncesi edebiyatlarındaki dini muhteva. İslamiyet’in kabulünden sonra
gelişen Türk edebiyatında İslamiyet’in tesiri. Türk edebiyatında, Allah (Tevhidler,
münacatlar, esma-i hüsnalar) Peygamber (Na’tlar, mevlidler, hilyeler, kırk hadisler,
miraciyeler), bayramiyeler, ramazan-nameler ve diğer dinî ve tasavvufî konulara dair
gelişen edebî türler.
İLH219 Arapça III (Dilbilgisi) (4 4 6 5 )
Arapçada kelime ve cümle çeşitleri kelime ve cümle yapısı, cümle kuruluşu, fiillerin
çeşitleri, fiillerin geçmiş zaman kipinde çekimi; fiillerin geniş zaman kipinde çekimi;
fiillerin olumlu ve olumsuz emir kipinde çekimi, müfred, tesniye, cemi, cemi çeşitleri ve
irabı; marife ve nekre isimler ve isimlerde müzekkerlik-müenneslik, isim cümlesi ve
öğeleri, fiil cümlesi, fiil-fail uygunluğu.
İLH221 Din Musiki ve Nazariyatı (2 0 2 3 )
Türk Musikisinin kaynakları, Osmanlıda Musiki Eğitimi, Türk Musikisi
Tarihi İslamiyetten önce, İslamiyetten sonra Türklerde Musiki), Musikinin Tanımı
ve Adlandırılması, İslam’da Musiki, Nota nedir? Koma ve Türk musikisi
aralıkları, Makam, Ana makamlar, örnek makam dizileri, Türk Musikisinde formlar ve
ezan, segâh tekbir ve salât-ı ümmiye.
4. YARIYIL
İLH202 Kur’an Okuma ve Tecvid IV (2 0 2 3 )
Nâziat, Abese, Mutaffifîn, Tekvir, İnfitar, İnşikak, Burûc, Gâşiye, Fecr, Leyl sûrelerinin
ezberlenmesi-13-16. cüzler tamamının yüzünden ve tecvid üzere okunması-Sekte, Hâ-i
sekt, Vasıl ve Kat’, İstiâze, Besmele, Tekbîr,İmâle, İşmâm, Teshîl, İhtilas konularının
işlenmesi.
İLH204 Tefsir II (2 0 2 3 )
Tefsir Tarihi ve Tefsir Usûlü derslerinde alınan temel bilgiler ışığında, tefsir yöntemine
dair teorik bilgilerin, muhtelif tefsir kaynaklarından, farklı sure ve ayetler çerçevesinde
ele alınıp değerlendirilmesi.
İLH206 Hadis II (2 0 2 3 )
Bu derste Müslim'deki Kitâbü'l-Eşribe çerçevesinde bölümündeki hadislerin sened ve
metin yönüyle incelenmesinden hareketle ele alınmaktadır. Hadis tarihi ve usulünde
edinilen bilgilere göndermeler yapılacaktır.
İLH208 Fıkıh II (2 0 2 3 )
Şahsın Hukuku: HAKİKİ ŞAHISLAR (Şahsiyetin Başlangıcı ve sona ermesi); Ehliyet
(Tarifi, çeşitleri, dönemleri/çağları); Hukuki Temsil (Velayet, vesayet); Şahsın soyu gibi
konular işlenecektir.
HÜKMİ ŞAHISLAR (Hakiki şahsı ve toplulukları (hükmi şahısları) birbirinden ayırma
prensibi; Hükmi şahsiyete haiz İslâm müesseseleri gibi konular işlenecektir.
Aile Hukuku: EVLENME: Evlilik ve neticeleri (Genel olarak evlilik; evlenme akdi öncesi
görüşme ve nişanlanma; evlenme ehliyeti; taraflarda aranan denklik şartları (Kefâet);
evlenme manileri; evlenme akdinin kuruluş unsurları ve şartları; muteberlik
bakımından evlenme çeşitleri ve sonuçları gibi konulara yer verilecektir.
BOŞANMA: Evliliğin sona ermesi (Tek Taraflı İrade Beyanı ile Boşama/talak, Bedel
karşılığı Anlaşarak Boşanma (Muhâlea); Yargı Yoluyla Boşanma; Evliliğin Sona
Ermesinin neticeleri (iddet) gibi konulara yer verilecektir.
DOĞUM VE NETİCELERİ: Neseb, Çocuğun bakımı ve terbiyesi (Hıdâne); Emzirme
(Rada’); Nafaka, Nafaka Alacaklıları gibi konulara yer verilecektir.
İLH210 İslam Tarihi II (2 0 2 3 )
Türklerin Müslüman oluşundan Osmanlı devletinin kuruluşuna kadarki dönemin ve
Türk-İslam devletlerinin sosyal, siyasal, kurumsal ve kültürel olaylarını içerir.
İLH212 Kelam Tarihi (2 0 2 3 )
Kelamın doğuşu ve özgünlüğü, Kelam ilminin din bilimleri arasındaki yeri, ilk kelami
tartışmalar, ilk inanç grupları, ehl-i hadis, selef uleması ve selefiyye, Şiî kelam anlayışının
doğuşu Mutezile kelam anlayışının öncüleri, Mu‘tezilenin temel ilkeleri ve mihne olayı,
ehl-i sünnet kelamının öncüleri ve kelami görüşleri, Eş'ariliğin mutekaddimun dönemi,
Eş’âriliğin muteahhirun dönemi, Maturidilik ve Maveraunnehir bölgesinin fikri yapısı,
Maturidiliğin önde gelen temsilcileri ve kelami görüşleri, yeni ilm-i kelam arayışları.
İLH214 Din Sosyolojisi (2 0 2 3 )
Din Sosyolojisinin temel kavramları ve alanı, yöntemi, genel sosyoloji ve din bilimleri
içindeki yeri, din-toplum ve insan ilişkileri, dinin toplum hayatındaki yeri; Batı’da, İslam
dünyasında ve Türkiye’de Din Sosyolojisi çalışmaları.
İLH216 Mantık (2 0 2 2 )
Mantık ilmi ve konusu, mantık ilminin amacı, yararı, diğer ilimlerle ilişkisi, beş tümel,
bölme ve sınıflama, mantığın problemleri, mantığın ilkeleri, önermeler ve türleri, akıl
yürütme ve kıyas (dedüksiyon), endüksiyon ve analoji, tasdik ve çeşitleri (Burhan)
konularını kapsar.
İLH218 İslam Sanatları ve Tarihi (2 0 2 2 )
Sanat, İslam sanatı, Sanat tarihi ve Arkeoloji, Sanatın konusu ve önemi; sanat olgusunu
etkileyen faktörler, erken dönem İslam mimarisi, Türkiye topraklarında kurulan
Müslüman Türk Devletlerinin mimarisi, süsleme ve el sanatları.
İLH220 Arapça IV (Dilbilgisi) (4 4 6 5 )
Fiil cümlesi: mefûl-ü bih Harf-i cerlerin cümlelerde kullanımı; İzafet terkibi (İsim
tamlaması) sıfat tamlaması ve çeşitleri, ism-i fail yapılışı ve çekimi, ism-i meful yapılışı
ve çekimi, müsenna kelimelerin irabı kurallı müzekker cemilerin irabı, müsenna
kelimeler ve kurallı müzekker cemilerin isim tamlamalarında kullanımı, kurallı müennes
cemilerin irabı, kuralsız cemilerin irabı, sahih ve mutel fiiller, muzari fiilin nasbı, muzari
fiilin cezmi, zamirlerin çeşitleri, zamirlerin cümlelerde kullanımı.
5. YARIYIL
İLH301 Kuran Okuma ve Tecvid V (2 0 2 3 )
Fetih, Kıyâme, İnsan, Mürselât, Cuma ve Saff surelerinin ezberlenmesi-17-21. cüzler
tamamının yüzünden ve tecvid üzere okunması-Kıraat ilmi, Kıraat İmamları ve râvîleri,
Hafs rivayetinin özellikleri konularının işlenmesi.
İLH303 Tefsir III (2 0 2 3 )
Tefsir okullarının ürünlerinden örnekler; yorum yöntemlerinde yeni anlayışlar ve
bunların örneklendirilmesi. Kur’an’dan seçilen muayyen bölümlerin muhtelif tefsir
kaynaklarında yapılan tefsirlerle mukayeseli olarak tefsir edilmesi.
İLH305 Hadis III (2 0 2 3 )
İman, niyet, Kur’an, Sünnet, Temizlik, Namaz, Zekât, Oruç, Hac, Çalışma, Toplum ve
Çevre, Akraba, Komşular konularında Hz. Peygamber’den seçme hadisleri orijinal
metinlerinden okunarak, konu ile ilgili gerekli izahatlara yer verilir.
İLH307 Fıkıh Usûlü I (2 0 2 3)
İslam hukuk usulünün (fıkıh usulü) tanımı, doğuşu, tedvini, ekolleri, İslam hukukunun
kaynakları: Kur’ân-ı Kerîm ve hukuki değeri, sünnet, çeşitleri ve hukuki değeri, icma,
kıyas ve istihsan, mesâlih-i mürsele, örf, sahabî kavli, sedd-i zerîa ve istishâb konuları
işlenecektir.
İLH309 Kelam I (2 0 2 2 )
Bilginin imkanı, tanımı, kaynakları ve çeşitleri; Kelamın metotları: tümevarım,
tündengelim, kıyasu’l-gaib ale’ş-şahid; varlık teorisi; Allah’ın varlığı ve birliğinin
delilleri: hudus delili, imkan delili, düzen delili, istidlal bi’ş-şahit ale’l-ğaib, temanu’ delili.
İLH311 İslam Medeniyeti ve Tarihi (2 0 2 2 )
İslam medeniyeti tarihine giriş, İslam medeniyetinin kaynakları, aşamaları ve temel
özellikleri, İslam medeniyetinin manevi dinamikleri, sosyal hayat, idari yapı, ekonomik
yapı, eğitim-öğretim, dini ilimler, tercüme faaliyetleri, müspet bilimler, sanat ve mimari,
İslam medeniyeti ve Türkler, İslam medeniyetinin Batıya ve diğer medeniyetlere etkileri.
İLH313 İslam Felsefesi I (2 0 2 2 )
İslâm Felsefesi, İslâm Düşüncesi kavramları; İslâm Felsefesinin önemli bir etki kaynağı
olarak Helenistik Dönem felsefesi ve okulları; 7-8. yüzyıllarda yakın doğu, Helenistik
kültürden yapılan çeviriler, İslam Düşüncesinde gelişen felsefi ekoller.
İLH315 İslam Mezhepler Tarihi (2 0 2 2 )
Mezhepler Tarihi’nin tanımı, konusu, amacı, metodu; temel kavramlar ve kaynaklar;
mezheplerin ortaya çıkış sebepleri; din anlayışındaki ilk siyasi ve itikadi farklılaşmalar
ve kurumsallaşma süreçleri; ilk dönem İslam mezheplerinden Haricilik, Mürcie,
Mu’tezile, Şia, Eş’arîlik ve Mâturidîlik gibi mezheplerin isimlendirme sorunu, ortaya çıkış
sebepleri, teşekkül süreçleri, temel görüşleri, alt kolları, yayıldıkları bölgeler, etkileri ve
İslam düşüncesine katkıları.
İLH317 Arapça V (Okuma-Anlama) (3 2 4 4 )
Arapça temel kaynakları tanıma, metinlere dair klişe giriş cümlelerini örnek metinler
üzerinden takip etme ve anlama, basına ait metinler üzerinde gözlemleme ve bunları
cümle içinde kullanabilme basına ait metinler üzerinde gözlemleme ve bunları cümle
içinde kullanabilme, Arap diliyle değişik mercilere mesaj verme veya gönderme,
mesajların yazılı veya şifahi olarak yapılması, Arap dilinde, edilgen çatıların inşasında en
sık kullanılan kalıplardan biri olan temme + mastar yapısının tanıtılması ve örnek
cümleler üzerinde alıştırmalar yapılması,
uzun paragrafları birbirine bağlayan
yapılardan kemâ, rağme enne, haysu, zâlike lienne ve kull min gibi yapıların anlama
katkıları ve çözümlemeleri üzerinde durma.
6. YARIYIL
İLH302 Kur’ân Okuma ve Tecvîd VI (2 0 2 3 )
Hucurât, Rahman, Vâkıa, surelerinin ezberlenmesi-22-25. cüzler tamamının yüzünden
ve tecvid üzere okunması-Kur’ân-ı okuyuş şekilleri (Tahkîk-Tedvîr-Hadr) ve Kur’ân-ı
okuyuş hataları (Lahn) konularının işlenmesi.
İLH304 Fıkıh Usûlü II ( 2 0 2 2 )
İslam hukuk usulünde (fıkıh usulü) hüküm ve kısımları, el-mahkûm fih (hükme konu
olan fiiller), el-mahkûm aleyh (hükmün muhatabı), kaynaklardan hüküm çıkarma
yolları, lafız çeşitleri, hükümlerin gayeleri, delillerin çatışması, nesih, ictihad ve taklit;
tahrîc, telfîk, ifta ve kaza gibi konuları işlenecektir.
İLH306 Kelam II ( 2 0 2 2 )
Kelâm ilminin tarifi, konusu, diğer ilimlerle olan ilişkisi, kelâm ilmi denilmesinin
sebepleri. Kelâm ilminin doğuşunu hazırlayan problemler, tarihî sebepler, çevre din ve
devletlerin dinî/felsefî düşünceleri. I. yüzyılda itikadî fırkalaşmaya doğru gidişin tahlili,
nedenleri. İlk ihtilâflarda oluşan fikirlere karşı “Tabiî Tepki”: Selefiyye. Tabiî Tepki’ye
karşı “Akılcı Tepki”: Mutezile. Orta yol arayışları: Ehl-i Sünnet kelâmı. Orta yolun
ayrışımı, kavşak noktasında din: Eş’arî-Matürîdî kelâmının mukayesesi. Kelâm Tarihi
Osmanlı Dönemi Kelâm ilmi. Yeni İlm-i Kelâm Hareketi. Ebû Hanîfe’nin el-Fıkhü’l-ekber
isimli akaid metninin analizi Kelâm metodolojisi.
İLH308 Tasavvuf I ( 2 0 2 2 )
Tasavvufun doğuşu ve geçirdiği süreç, ilk sufiler ve tasavvuf ekolleri ile tarikatler, tarikat
kurucuları, tasavvuf kavramları, doğuş ve gelişim süreciyle birlikte anlatılacaktır.
Tasavvuf akımlarından ve prensiplerinden örnekler verilerek tasavvuf kültürünün
günümüze yansımaları dersin ana konularıdır.
İLH310 Dinler Tarihi I ( 2 0 2 2 )
Dinler Tarihinin ilgi alanı, kaynakları, tarihsel gelişimi ve temel kavramları hakkında
bilgi verir; yaygın dünya dinlerinden Yahudilik ve Hıristiyanlığı tanıtır, bu dinlerin
Türkiye’deki tarihsel ve güncel tezahürleri hakkında bilgi verir.
İLH312 İslam Mezhepler Tarihi II ( 2 0 2 2 )
İslam Mezhepler Tarihi'nin tanımı, konusu, amacı, metodu; Temel kavramlar ve
kaynakları; mezheplerin ortaya çıkış sebepleri; din anlayışındaki ilk siyasi ve itikadi
farklılaşmalar ve kurumsallaşma süreçleri; İlk dönem İslam mezheplerinin isimlendirme
sorunu, ortaya çıkış sebepleri, teşekkül süreçleri, temel görüşleri, alt kolları, yayıldığı
bölgeler, Türkiye'deki tarihsel ve güncel durumları, etkileri, İslam düşüncesine katkıları
ve birlikte yaşama sürecine katkıları konusunda bilgi verir.
İLH314 İslam Felsefesi II ( 2 0 2 2 )
İslam felsefesinin alanı, kaynakları, tarihsel gelişimi, temel kavramları ve problemleri
hakkında bilgi verir; İslam felsefesinin temel akımlarını ve temsilcilerini tanıtır; İslam
felsefesinin modern dönemde İslam dünyasındaki ve Batıdaki etkileri hakkında bilgi
verir.
İLH316 Din Eğitimi II ( 2 0 2 2 )
Din eğitiminin teori ve pratiğiyle ilgili bilgiler vermek, Türkiye'de din eğitiminin
gelişimini farklı boyutlarıyla ele almak. Din eğitimi olgusunu ve bu olgunun Türkiye'deki
gelişimini çeşitli yönleriyle ve farklı boyutlarıyla ele alan bir derstir.
İLH318 Arapça VI ( 3 2 4 3 )
Öğrencinin cümle kurma becerisini geliştirme, öğrenciye Arapça kompozisyon yazma
becerisini ve günlük hayatta ihtiyaç duyulan konuları yazılı olarak ifade edebilme
becerisini kazandırma.
İLH320 Tefsir IV ( 2 0 2 2)
Tefsir okullarının ürünlerinden örnekler; yorum yöntemlerinde yeni anlayışlar ve bunların
örneklendirilmesi. Kur’an’dan seçilen muayyen bölümlerin muhtelif tefsir kaynaklarında
yapılan tefsirlerle mukayeseli olarak tefsir edilmesi.
İLH322 Hadis IV ( 2 0 2 2 )
Güncel, tartışılan ve kullanımda olan hadislerin tesbiti ve her hafta bir konunun ele
alınması.
7. YARIYIL
İLH401 Kur’an Okuma ve Tecvid VII (2 0 2 3)
Rum20-27, Furkan61-77, Ali İmran185-194, Nisa78-81, Ankebut56-63, Casiye22-37,
Bakara197-202, Ali İmran102-109, Hac 26-33, Ali İmran144-148, Ahzab38-48, Fatır1526 ayetlerin ezberlenmesi. 26. 27. 28. Cüzler tamamının yüzünden ve tecvid üzere
okunması-Tilavet âdâbı, Dudak ta’limi, Temsîlî okuma, Raf’-i savt ve Hafd-i savt, Tilâvet
secdesi konularının işlenmesi.
İLH403 Fıkıh III ( 2 0 2 3 )
Miras Hukuku: Tarifi ve önemi; İslam Miras Hukukunun genel esasları/İslam miras
hukukunun dayandığı temel prensipler; Vâris olmanın unsurları, sebepleri ve şartları;
Terike (Tarifi ve şumulü, terike üzerindeki haklar); Mirasçılar ve payları (Ashâbü’l-
ferâiz, asabe, zevi’l-erham, mukaveleli vâris/mevle’l-muvâlât, ikrar ile hısım olanlar, üçte
birden fazla vasiyet); Miras ile alakalı diğer konulara yer verilecektir.
Eşya Hukuku: Eşya hukuku ve aynı hak kavramı, malın tarifi ve kısımları, eşya
hukukunun sistemi; Asli ayni haklar (Sınırsız ayni haklar, sınırlı aynı haklar); Fer’î ayni
haklar; rehin, hapis hakkı, ipotek, zilyetlik ve tapu sicili gibi konular yer verilecektir.
İLH405 Kelam III ( 2 0 2 3 )
Sem'iyyat bahisleri çerçevesinde melekler, ahiret bahisleri, kıyamet alametleri ve
kıyametin kopması, şefaat, mizan, cennet ve cehennem konuları, Kader problemi ve
onun ilâhî sıfatlarla ilgisi, konunun naslar çerçevesinde değerlendirilmesi, tekfirle ilgili
olarak imân bahisleri, tekfirci zihniyetin sorgulanması ve fetretin mahiyeti.
İLH407 Tasavvuf II (2 0 2 3)
Tarikat, büyük tarikatlar ve kurucular, tasavvufun çeşitli alanlardaki önemli kavramları
ve meseleleri hakkında yeterli bilgi verir.
İLH409 Dinler Tarihi II (2 0 2 3)
Yahudilik; Yahudi inanç, ibadet, gelenek ve mezhepleri. Yahudi-İslam Polemiği.
Hıristiyanlık; Hıristiyan inanç, ibadet, kutsal gün ve mezhepleri, Tarihte ve Günümüzde
Müslüman- Hıristiyan Münasebetleri, Kafkas Dinleri.
İLH411 Din Felsefesi I (2 0 2 3)
Dinin insan kültüründe derin bir yeri vardır. Din nedir? İnsanlık, bu dini tecrübe
boyutunu nasıl ifade etmiştir? Din felsefesinin tanımı, alanı ve yöntemi. din felsefe
ilişkisi, temelcilik ve imancılık, Tanrı'nın varlığı hakkındaki deliller, Tanrı hakkında
konuşmak, din dilinin yapısı ve fonksiyonu, dini sembolizm. Tanrı'nın bilgisi ve insan
hürriyeti, ruh beden ilişkisi, dinin bilim, ahlak ve sanatla ilişkisi, bilim-din ilişkisi ve
alem ilişkisi, ateizm problemi ve temelleri, kötülük problemi ve Tanrı, ateist
varoluşçuluk, ölümden mucize, dinlerin farklılığı ve dini çoğulculuk.
İLH415 Arapça VII (Sözlü Anlatım) (2 0 2 3)
İletişimsel yetinin öğelerinin sunulması; bunların etkin olarak sözlü iletişimde
kullanılması için örneklenmesi ve uygulanması; farklı konularda uygun ve doğru
biçimde kendini sözlü ifade edebilmesi için gerekli becerilerin ve stratejilerin sunulması;
okuma ve dinleme bazlı alıştırmaların kullanılması yoluyla öğrencinin karşısındakini
anlaması ve kendisini farklı konularda uygun ve doğru biçimde ifade edebilmesi için
gerekli becerilerin geliştirilmesi.
İLH413 Bitirme Ödevi I (2 0 2 3)
Öğrencinin belirli bir konuyu araştırması ve elde ettiği bilgileri sistematik bir şekilde
kendi ifadeleriyle yazılı olarak sunması amaçlanmaktadır. Konu ve kaynak tespiti,
ulaşılan bilgilerin tasnifi, yorumlanması ve yazılı olarak sunulması.
8. YARIYIL
İLH402 Kur’an Okuma ve Tecvid VIII (2 0 2 3)
Necm 1-25, Duhan 1-8, İbrahim 35-41, Ali İmran 190-194, Mümin 7-9, Enam160-165,
Müminun 1-11, Araf 54-58, Ali İmran169-173, Hadîd 20-24, Zümer71-74, Kasas 83-88
ayetlerin ezberlenmesi. 29-30. cüzler tamamının yüzünden ve tecvid üzere okunması.
Mushaflarda yer alan yazı ve işaretlerin anlamları, Hatim indirmek, Secde yerleri,
Ayetlerin sonunda ayete uygun söz söylemek, Kur’ân tilaveti ve mûsiki ve ücretle Kur’ân
okumak konularının işlenmesi.
İLH404 Fıkıh IV (2 0 2 3)
Borçlar Hukuku: Borç kavramı (tanımı, önemi ve tarihçesi); Borcun kaynakları (irade,
akit, sebepsiz iktisab/haksız kazanç, haksız fiiller) Borcun hükmü, îfayı temin yolları,
borcun sona ermesi, borcun çeşitleri; akit çeşitleri (satım akdi,kira akdi, kefalet akdi…)
gibi konulara yer verilecektir.
İLH406 Din Felsefesi II ( 2 0 2 3 )
Din felsefesinin konusu, yöntemi ve kaynakları, akıl-iman ilişkisi, teistik ve ateistik
kanıtların felsefi açıdan irdelenmesi, kötülük sorunu ve farklı teodiseler, Tanrı hakkında
konuşmanın imkân ve mahiyeti, Tanrı’nın sıfatları ve evrenle ilişkisi, vahiy, mucize,
ahiret gibi dini kavramların felsefi açıdan analizi, din-bilim ilişkisi, dinlerin çokluğu
olgusuna farklı yaklaşımlar.
İLH408 İslam Ahlak Felsefesi ( 2 0 2 3 )
Ahlak felsefesinin temel kavram ve kuramlarını öğrenerek, bir eylemin ahlaki olupolmadığını fark etme becerisi kazanır. Ayrıca ahlaki bir eylemin ayırıcı niteliklerini
kavradıktan sonra ahlakın evrenselliğinin imkânı konusunda yeni düşünceler
geliştirebilir.
İLH410 Din Hizmetlerinde Rehberlik ve İletişim ( 2 0 2 3)
Din hizmetleri kavramı ve alanları, dini danışma ve rehberliğin amacı, önemi, ilkeleri ile
dini alandaki sorunların kaynakları, nitelikleri ve çözümleri, iletişimin mahiyet ve
ilkeleri, din iletişim ilişkileri ve din konulu dini iletişimin özellikleri.
İLH412 Hitabet ve Mesleki Uygulama ( 2 0 2 3)
Hitabetle ilgili temel kavramlar, dinî hitabetin yeri, önemi, hitabette dilin kullanımı,
hitabetin etkili olmasını hazırlayan şartlar, dini hitabet çeşitleri (hutbe, vaaz dini sohbet
vs) hutbe. Va’z ve sohbet hazırlama sunum ve değerlendirme (öğrenci etkinlikleri
çerçevesinde), Hz. Peygamber’in hayatından hitabetle ilgili örnekler.
İLH414 Bitirme Ödevi II ( 2 0 2 3 )
Öğrencinin belirli bir konuyu araştırması ve elde ettiği bilgileri sistematik bir şekilde
kendi ifadeleriyle yazılı olarak sunması amaçlanmaktadır. Konu ve kaynak tespiti,
ulaşılan bilgilerin tasnifi, yorumlanması ve yazılı olarak sunulması.
İLH416 Arapça VIII (Belagat) ( 2 0 2 3 )
Arap Dili Edebiyatı hakkında genel bilgi, Beyan ilmi, teşbih ve kısımları, hakikat ve mecaz;
istiare, istiarenin rükünleri ve çeşitleri; mecaz ve mecazın çeşitleri, kinaye ve kısımları.
Maani, haber ve inşa cümleleri; müsned ve müsned ileyh; istifham ve edatları; icaz, itnab ve
müsavat; bedi ilmi; cinas, iktibas, seci, tevriye, tıbak, mukabele, hüsn-ü talil, tekid-i medih
bima yuşbihu zemm, uslubu’l-hakim.