II.MEHMET DÖNEMİ (FATİH) (1451

Osmanlı Devleti Yükselme
Dönemi
II.MEHMET (FATİH) (14511481)
BATIDA ALINAN YERLER:
• Sırbistan, Mora, Eflak, Boğdan, Bosna,
Hersek, Arnavutluk, İtalya, Atina
• Mora alındı.
• FATİH’İN DOĞU SEFERLERİ:
• Amasra, Sinop, Trabzon, Karamanoğlu
koprakları ( Konya ve çevresi), Akkoyunlu
toprakları (Doğu Anadolu, Erzincan bölgesi),
Candaroğlu toprakları ( Kastamonu ve
çevresi), Kırım
• *Fatih, Mora ve Trabzon’u alarak Bizans’ın
yeniden dirilme umutlarını sona erdirmiştir.
FATİH DÖNEMİNDE ELE
GEÇİRİLEN ADALAR:
• Gökçeada, Taşoz, Bozcaada, Limni, Midilli,
Semadirek, Eğriboz ,Zenta, Kefalonya,
Ayamavra adaları fethedildi. Rodos
kuşatıldı ise de alınamadı.
16 YIL SAVAŞLARI
• Tarih: 1463-1479
• Taraflar: Osmanlı X Venedik
• Sebep: Osmanlıların Ege adalarını ele
geçirmeleri Venedik’in doğu ticaretine zarar
veriyordu.
• Sonuç: 16 yıl süren savaş sonunda Eğriboz
başta olmak üzere bir çok ada ele geçirildi ve
Venedikliler ile barış yapıldı. Antlaşma ile
Venedik Osmalı sularında ticaret yapma ve
İstanbul’da balyos (elçi) bulundurma hakkı
kazandı.
OTLUKBELİ SAVAŞI
• Tarih:1473
• Taraflar: Fatih SM X Akkoyunlu Uzun Hasan
• Sebep: Akkoyunlu Uzun Hasan’ın Osmanlılara
•
•
karşı kullanmak üzere Venediklilerden ateşli
silahlar almak istemesi.
Sonuç:Akkoyunlu Devleti yıkılma sürecine girdi.
Önemi: Osmanlılar Anadolu’daki en büyük
rakiplerinden birini ortadan kaldırmıştır.
İTALYA SEFERİ (OTRANTO
SEFERİ)
• Tarih:1480
• Taraflar: Osmanlı X Napoli Krallığı
• Sebep: Roma’yı fethetmek.
• Sonuç: Fatih’in ölümüyle sefer yarıda kaldı.
KIRIM’IN OSMANLILARA KATILMASININ
ÖNEMİ:
• Fatih: 1-Karadeniz ticaret yolunun güvenliğini
•
sağlamak, 2-Moskova Prensliği’nin güneye
yayılmasını engellemek, 3-Ceneviz ticaretine son
vermek için Kırım’ı Osmanlılara bağlamak istedi.
Kırım’ın Osmanlılara katılması ile: 1-Karadeniz bir
Türk gölü haline geldi. 2-Karadeniz kıyılarındaki
doğu ticaret yolları Osmanlıların eline geçti. 3Osmanlılar Eflak ve Boğdan’ı doğudan kontrol etmek
imkanına kavuştular.
• *Fatih’in ölüm haberi Roma’ya ulaşınca
İtalya’da toplar atılıp, günlerce şenlikler
yapıldı. Papa, bütün Avrupa kiliselerinde üç
gün çanların çalınıp şükür ayinleri
yapılmasını emretti.
II.BAYEZİD (1481-1512)
II. BAYEZİD’İN MÜSLÜMAN VE
YAHUDİLERE HİZMETİ
• İspanya’daki Müslüman ve Yahudiler
büyük bir baskı altındaydılar. II.Bayezid,
Kemal Reis idaresindeki bir donanmayı
İspanya’ya yolladı. Donanma Müslümanları
Kuzey Afrika’ya, Yahudileri Selanik ve
İstanbul’a taşıdı. (1505)
I.SELİM DÖNEMİ (YAVUZ)
(1512-1520)
• Amacı:1- Bütün Türk ve
Müslümanları Osmanlı bayrağı altında
toplamak. 2- İran’ı ele geçirip
Türkistan’a ulaşmak.
• *Unvanı: Hadimül-haremeyn (Mekke
ve Medine’nin koruyucusu)
ÇALDIRAN SAVAŞI
• Tarih: 1514
• Taraflar: Yavuz SS X Şah İsmail (Safeviler)
• Sebep:Şah İsmail’in Şii mezhebini Osmanlı
topraklarında yaymak istemesi
• Sonuç:1-Doğu Anadolu Osmanlı idaresi
altına girdi. 2-Dulkadiroğlu beyliğine son
verildi ve toprakları Osmanlı hakimiyetine
girdi. 3-Tebriz-Halep, Tebriz-Bursa ipek
yolu Osmanlı kontrolüne geçti. 3- Şah
İsmail hazinesini bırakarak kaçtığı için
Osmanlılar büyük ganimet elde ettiler. 4Şiiliğin Anadolu’da yayılması geçici olarak
önlenmiştir.
• Önemi: 1- Savaş Osmanlı ateşli silahlarının
üstünlüğünü göstermiştir. 2- Yeniçeriler ilk
defa padişahın otağını kurşunlamışlardır.
Amaçları padişahı savaştan vazgeçirmekti.
Yeniçeriler kendilerini Şii Bektaşi olarak
adlandırıyor ve Şiiler üzerine sefer yapmak
istemiyorlardı.
MISIR SEFERİ
•
•
•
•
1-MERCİDABIK SAVAŞI
Tarih:1516
Taraflar:Osmanlılar X Memlukler
Sebep: 1-İslam dünyasının liderliği için Yavuz
Sultan Selim halifeliği Memlukler’den almalıydı.
2- Kansu Gavri’nin adaletsiz yönetimi yüzünden
Memluk halkı Osmanlılardan yardım istemişti
• 3- Hint Okyanusu’ndaki Portekiz korsanları
İslam’ın kutsal şehirlerine saldırıyor ve
Memlukler buna karşı bir tedbir
almıyorlardı.
• 4-Mısır alınırsa Baharat yolu Osmanlıların
eline geçecek ve Avrupa ülkeleri ekonomik
yönden Osmanlılara bağlanacaktı.
• Sonuç: 1-Suriye, Filistin ve Lübnan
Osmanlıların eline geçti.
• 2-Mısır yolu Osmanlılara açıldı.
• 3- Ramazanoğulları Osmanlılara
katıldı.
• 4- Kansu Gavri öldürüldü.
2-RİDANİYE SAVAŞI:
• Tarih:1517
• Taraflar: Osmanlı X Memlukler
• Sebep: Yavuz Sultan Selim’in Memluklere
son darbeyi vurmak istemesi
• Sonuç: Kahire fethedildi ve Memluk Devleti
sona erdi.
MISIR SEFERİ’NİN
SONUÇLARI:
• 1-Mısır, Suriye, Filistin,Lübnan ve Hicaz
bölgesi Osmanlı topraklarına katıldı.
• 2- Kutsal emanetler, Mekke ve Medine’nin
anahtarları Osmanlılara teslim edildi.
• Halifelik Osmanlılara geçti.
• Baharat ticaret yolu Osmanlılara geçti.
(Ancak coğrafi keşiflerin yapılmasından dolayı
Osmanlılar Baharat yolundan istedikleri gibi
faydalanamamışlardır.)
• Mısır seferi sonunda Osmanlı hazinesi
tamamiyle doldu.
• Mısır’ın fethi ile Kuzey Afrika seferleri için
önemli bir üs elde edildi.
• Önemi: 1-Halifelik Osmanlılara geçti.
• 2- Mısır seferi ile Osmanlı ateşli silahları ile
hiçbir devletin boy ölçüşemeyeceği
anlaşıldı.
• *Yavuz Sultan Selim şir-i pençe (aslan
pençesi) adı verilen bir çıban sebebiyle
ölmüştür.
I.SÜLEYMAN DÖNEMİ (
KANUNİ) (1520-1566)
• Amacı:1-Avrupa krallarını dize getirmek.
2-Akdeniz’de Osmanlı hakimiyetini
sağlamak
• *Unvanı, Kanuni, muhteşem ve büyüktür.
• *Osmanlı tahtında en uzun kalan
padişahtır.
• *16.yy. ortalarında Roma Germen
İmparatoru Şarlken, Akdeniz ve Orta
Avrupa’da Osmanlıları tehdit ettiği için
Kanuni, Batıya yönelmiştir
BELGRAT’IN FETHİ
• Tarih: 1521
• Sebep: Avrupa üzerinde baskı kurabilmek ve siyasi-
•
•
•
askeri gelişmelere anında müdahale edebilmek için
Macaristan’ın önemli bir kalesi olan Belgrat’ın fethi
gerekliydi.
Sonuç: II. Murat, Belgrat’ı kuşattı ancak alamadı.
Fatih, Sırbistan seferinde Belgrat hariç bütün Sırbistan’ı
fethetti (1459). Kanuni, II. Murat, Fatih ve
II.Bayezid’in kuşatıp alamadığı Belgrat’ı, 1521’de
Tuna’dan ve karadan kuşatarak fethetti.
Önemi: 1-Belgrat Orta Avrupa’ya yapılacak seferler
için önemli bir üs olmuştur.
2-Macaristan yolu Türklere açıldı.
MOHAÇ MEYDAN MUHAREBESİ
• Tarih: 29 Ağustos 1526
• Taraflar: Osmanlılar X Macarlar
• Sebep: Pavia Savaşı’nda Alman İmparatoru Şarlken’e
•
•
esir düşen Fransız kralı Fransuva’yı kurtarmak. 2Kanuni Fransuva’yı kurtararak Avrupa’daki Haçlı
birliğine Fransa’nın katılmasını engellemek istemiştir.
Sonuç: 1-Macaristan’ın tamamı ele geçirildi ve
Avusturya ile Osmanlı Devleti arasında tampon bir
Macar krallığı kuruldu. 2-Madrit Antlaşması ile
I.Fransuva serbest bırakıldı. 3- Mohaç Meydan
Muharebesi’nde Macar ordusunun tamamı imha
edildiği için Macaristan’da Türklerin karşısına
çıkabilecek bir güç kalmadı.
Önemi: Macaristan Osmanlı Devleti’ne bağlı bir krallık
haline geldi.
KANUNİ ZAMANINDA:
I.VİYANA KUŞATMASI
• Tarih:1529
• Taraflar: Osmanlılar X Macarlar
• Sebep: Yanoş’un Macar kralı olmasını Avusturya
kralı Ferdinad’ın istemiyordu ve Ferdinand,
Budapeşte’yi( Budin) ele geçirdi.
• Sonuç: Budapeşte geri alındı ama Ferdinand
ordusu ile ortada yoktu. Bu sebeple Osmanlı
ordusu Viyana’yı kuşattı. Ancak ordu, kuşatma
için hazırlıksız gelmişti ve kış mevsimi
yaklaşmıştı. Bu sebeplerden dolayı I.Viyana
kuşatması başarısız olmuştur.
ALMAN SEFERİ
• Tarih: 1533
• Taraflar: Osmanlılar X Avusturya
• Sebep: Avusturya kralı Ferdinand, Macar
kralı olmak için tekrar Budapeşte’yi kuşattı.
• Sonuç: 1-Avusturya ve Almanya içlerine
kadar giren Osmanlı ordusunun karşısına
Ferdinand veya Şarlken çıkmadığı için ordu
geri döndü. 2- “İstanbul Antlaşması” ile
savaş durumu sona erdirildi.
İSTANBUL ANTLAŞMASI
• Tarih:1533
• Taraflar: Osmanlılar-Avusturya
• Önemi: 1-Avusturya kralı protokol
bakımından Osmanlı sadrazamına denk
olacaktır.
• 2- Ferdinand, Yanoş’un Macar kralı olmasını
kabul etti.
• 3-Ferdinand, Osmanlılara yılda 30 bin duka
altın vermeyi kabul etti.
İRAN SEFERLERİ
• Tarih: 1533, 1548, 1553,1577
• Taraflar: Osmanlı X Safeviler
• Sebep: Safevilerin Kanuni’nin batı
seferlerini fırsat bilip Anadolu’ya
saldırmaları
• Sonuç. İran seferleri Amasya Antlaşması
ve Ferhat Paşa Antlaşması ile son
bulmuştur.
AMASYA ANTLAŞMASI
• Tarih:1555
• Taraflar: Osmanlılar X Safeviler
• Maddeleri:Doğu Anadolu, Azerbaycan,
Tebriz ve Bağdat Osmanlılar’da kaldı.
• Önemi: Osmanlılar ile Safeviler arasındaki
ilk antlaşma
RODOS’UN FETHİ
• Tarih:1522
• Sebep: Rodos’u ellerinde bulunduran St.Jean
•
•
şövalyeleri Mısır, Suriye ve Anadolu arasındaki
deniz taşımacılığını devamlı engelliyorlardı.
Sonuç:Rodos fethedildi ve şövalyeler Malta
adasına yerleştirildi.
Önemi: 1-Mısır, Suriye deniz yolunun güvenliği
sağlandı. 2-Rodos’un fethinde ilk kez havan
topları kullanıldı.
PREVEZE DENİZ SAVAŞI
• Tarih: 28 Eylül 1538
• Taraflar: Osmanlı X Haçlılar ( Barbaros Hayrettin
•
•
•
Paşa X Andrea Doria)
Sebep: Akdeniz’de Osmanlı hakimiyetini
sağlamak
Sonuç:1-Şarlken’in Akdeniz’deki üstünlüğü sona
erdirildi. 2-Akdeniz bir Türk gölü haline geldi.
Önemi: Preveze Deniz Savaşı’nın tarihi olan 28
Eylül ülkemizde Türk Denizcilik Günü olarak
kutlanmaktadır.
HİNT DENİZ SEFERLERİ
• Tarih:1538-1553
• Taraflar: Osmanlılar X Portekizliler
• Sebep: 1-Portekizliler Basra Körfezi’ni kapatarak
•
Baharat yolunu değiştirmişlerdi. Bu durum Osmanlı
ekonomisine büyük zarar veriyordu. 2- Portekizliler
Müslüman tüccarlara zarar veriyorlardı.
Sonuç: 1-Seferler başarısız olmuştur. Bunun sebebi
Osmanlıların okyanuslara dayanıklı büyük gemilerinin
olmayışı ve komutanlar arasındaki anlaşmazlıklardır. 2Osmanlılar, Kızıldeniz, Basra Körfezi, Arabistan,
Habeşistan ve Doğu Sudan’a hakim olmuş, Yemen,
Aden, Sudan ve Maskat, Eritre Osmanlı yönetimine
girmiş ancak Portekizlileri Hint Okyanusu’ndan
çıkaramamışlardır.
II. SELİM DÖNEMİ (SARI
SELİM) (1566-1574)
• Amacı: II.Selim’in veziriazamı Sokollu
Mehmet Paşa savaş yapmayıp, devleti
güçlendirmek ve yenilikler yapmak
istiyordu.
• *II. Selim ordunun başında savaşa
gitmeyen ilk padişahtır.
KIBRIS’IN FETHİ
• Tarih:1571
• Taraflar: Osmanlı X Haçlılar
• Sebep: Anadolu, Suriye, Mısır arasındaki deniz
•
yolunun güvenliği ve Doğu Akdeniz’e
Osmanlıların tam hakimiyeti için Kıbrıs’ın fethi
şarttı.
Sonuç:1-Osmanlılar Doğu Akdeniz’e hakim
oldular. 2- Güney kıyılarımızın güvenliği sağlandı.
İNEBAHTI SAVAŞI
•
•
•
•
•
Tarih: 1571
Taraflar: Osmanlı X Haçlılar
Sebep: Osmanlıların Kıbrıs’ı fethetmeleri
Sonuç: Haçlı donanması, İnebahtı’da demirli
bulunan Osmanlı donanmasını yakarak imha etti.
Önemi: Savaş sonunda Avrupalı devletlerde
Osmanlıların da yenilebileceği fikri ortaya
çıkmıştır.
• KANUNİ'NİN BELGRAD KADISINA GÖNDERDİGİ
FERMAN.
Kanuni Sultan Süleyman, 1389 yılında Kosova
Savaşı ile fethedilen Arnavutluğa bağlı, Belgrad
Bölgesi’nde yaşayan halkın haklarının korunması için,
1558 yılında Belgrad Kadısı’na gönderdiği "İnsan
Hakları Fermanı" nda şöyle buyurmaktadır:Devlet
askerleri (Sipahiler), biçilmeyip el ile yolunan ottan
zorla vergi alırlar imiş, kaldırdım. Askerler, ev
yakınında bulunan bağ, bahçe ve bostanlardan
yemeklik için üretim yapanlardan para almak isterler
imiş, almasınlar, yasakladım. Boş yerlere tarla
açanlardan, ihya edenlerden vergi alınmasın. Nehir
üzerlerindeki dolap ve karaca değirmenler, yeni
yapılmış olsalar dahi fazla vergi alınmasın. Askerler,
tarla ürünlerini satmak için, halka pazar yerine
götürmelerini isterler imiş, pazara götürülmesin,
teklif dahi edilmesin. Askerler ‘boyunduruk hakkı’
diye vergi almasınlar
. Askerler savaşa gitseler, geride kalan mallarını
köy halkından güvenilir adamlar korusunlar.
Savaş esnasında bile askerler eve girip arı
kovanlarına dokunmasınlar. Ve yerleştiği yerde,
evleri önünde, sancakları altında kendi
geçimleri için ürettikleri arı kovanından dahi
vergi alırlar imiş. Onu dahi göresin. Başka
kovanlık olmayıp, evleri yanında ve sancakları
altında olan kovandan dahi vergi aldırmayasın.
Kovan hakkı bahanesi ile askerler savaş
esnasında bile bu bahaneyle evlere girmekten
men eylensin. Bu husus için şikayet
ettirmeyesin