kimyasal madde depolama talimatı

KİMYASAL MADDE DEPOLAMA TALİMATI
Doküman No:
İlk Yayın Tarihi:
Revizyon Tarihi:
Revizyon No:
Toplam Sayfa Sayısı:
TYG_T02
07.06.2012
--
00
6
REVİZYON DURUMU
“Revizyon Tarihi”
“Açıklama”
“Revizyon No”
Hazırlayan:
Onaylayan:
Onaylayan:
Tesis Yönetimi ve Güvenliği
Adem Aköl
Sinan Özyavaş
Kurulu
Kalite Konseyi Başkanı
Kalite Koordinatörü
1/6
KİMYASAL MADDE DEPOLAMA TALİMATI
1.
Doküman No:
İlk Yayın Tarihi:
Revizyon Tarihi:
Revizyon No:
Toplam Sayfa Sayısı:
TYG_T02
07.06.2012
--
00
6
AMAÇ
Bu talimatın amacı, kimyasal malzeme depolarında düzenleme yapılmasında standart bir yöntem
belirlemektir.
2.
KAPSAM
Kimyasal madde depolama alanlarındaki tüm depolama faaliyetlerini kapsar.
3.
SORUMLULAR
Depo sorumluları bu talimatın uygulanmasından sorumludur.
4.
TANIMLAR
5.
UYGULAMA
5.1.
Kimyasal maddenin bulunduğu depolar kilit altında tutulur. Anahtar depo sorumlusu
tarafından muhafaza edilir.
5.2.
Depolara yetkili olmayan kişiler giremez.
5.3.
Kimyasal madde deposunun karanlık ve serin olması sağlanır. Isı ve nem takibi günlük
olarak “Isı – Nem Kontrol Formu” aracılığı ile depo sorumlusu tarafından takip edilir ve kayıt
altında tutulur. Kimyasal depoların ısısı 18 – 20 0C arasında olmalıdır.
5.4.
Güneş ışığı ve nemli ortamlarda kimyasalların bozulmaları ve tehlike oluşturan etkileşimlere
sebep olmaları nedeni ile depolardaki neme dikkat edilmelidir. % 40 – 70 arası değerler kabul
edilebilir sınırlardadır.
5.5.
Zararlı kimyasal malzeme ve ürünlerin konulduğu depolar,
depolanan maddenin
oluşturabileceği zararlar göz önüne alınarak; gerekli ısı, izolasyon, yıldırımdan korunma,
havalandırma, alarm, yangın söndürme gibi sistemler ile donatılır.
5.6.
Maddelerin saklanmasında, satın alınan firmanın önerdiği koşullar dikkate alınır. Bu
nedenle depolardaki kimyasal maddeler orijinal ambalajlarında saklanır.
5.7.
Depolarda bulunan raflar ısıya dayanıklıdır.
5.8.
Raflar düşme tehlikesine karşı duvara/yere sabitlenir.
5.9.
Depolama raflarının üzerine izin verilebilecek güvenli en fazla depolama miktarı yazılmıştır.
5.10. Cam türü, kolay kırılabilir ambalajlarda bulunan kimyasal maddeler göz hizasında
depolanmıştır.
5.11. Kolay alev alabilen kimyasallar diğer tutuşabilir malzemelerden mümkün olan en uzak
mesafede depolanmıştır.
5.12. Zehirli ve çok zehirli kimyasallar ile patlayıcı özellik taşıyan maddeler birbirinden bağımsız
bölüm ve/veya kabinlerde depolanmaktadır.
5.13. Tehlikeli maddenin nerede saklandığına ilişkin bir “Kimyasal Madde Depo Planı” deponun
içinde görülebilir bir yere asılmıştır.
2/6
KİMYASAL MADDE DEPOLAMA TALİMATI
Doküman No:
İlk Yayın Tarihi:
Revizyon Tarihi:
Revizyon No:
Toplam Sayfa Sayısı:
TYG_T02
07.06.2012
--
00
6
5.14. Tüm tehlikeli kimyasallar için rehber niteliğinde “Tehlikeli Madde Güvenlik Formu”
tasarlanmıştır.
5.15. Rafa çürütücü maddeler konulacağında, raf yapışkan bir koruyucu ile kaplanır.
5.16. Raflarda aynı türdeki kimyasal maddelerin açılmamış şişesi varsa şişeler birbiri arkasına
konur.
5.17. Mümkünse, baş yüksekliğinin üstündeki raflardan kaçınılır. Kimyasal maddelerin bu
yüksekliğin üzerinde depolanma zorunluluğu varsa, merdiven olmalı ve bu bölgedeki şişeler tek
elle kaldırılacak büyüklükte olmalıdır.
5.18. Tehlikeli kimyasal maddelerin depolanmasında kimyasal depolama matrisi kullanılmalıdır.
Tablo-1.
TABLO-1 / KİMYASAL DEPOLAMA MATRİSİ
5.19. Depolama İşleminde Uyumlu-Uyumsuz Maddelerin 4 Aşamada Tespit Edilmesi
5.19.1. Tehlike Sınıflaması: Mevcut kimyasalların etiketlerinden yararlanarak tehlike sınıflarını
belirleyin. Bazı kimyasallar birden fazla tehlike sınıfında yer alabilir, böyle bir durumda bu
kimyasala ait “Güvenlik Bilgi Formu”na bakılarak öne çıkan tehlike sınıfı belirlenmelidir. (ör: Yanıcı,
patlayıcı, toksik… vb.)
3/6
KİMYASAL MADDE DEPOLAMA TALİMATI
Doküman No:
İlk Yayın Tarihi:
Revizyon Tarihi:
Revizyon No:
Toplam Sayfa Sayısı:
TYG_T02
07.06.2012
--
00
6
5.19.2. pH Değeri: Mevcut kimyasalları pH değerine göre ayırmaya devam edin. Asidik ve bazik
maddeler bir arada depolanamaz.
•
pH< 4: Asidik
•
pH 4-10: Nötr
•
pH >10: Bazik
5.19.3. Genel Kimyasal Yapı: Maddelerin genel kimyasal yapıları organik ve inorganik olarak ikiye
ayrılır. Ayrımı yapan kişilerin bu konuda bilgileri yetersizse dikkat edilecek husus organik
kimyasalların formülasyonunda Karbon (C) atomunun bulunduğunu bilmeleri olacaktır. Bu ayırım
özellikle aşındırıcı ve oksitleyici kimyasalların depolanmasında büyük önem taşımaktadır.
5.19.4. Maddenin Halleri: Maddeleri katı ve sıvı olmak üzere sınıflandırın, Katı ve sıvı maddeleri
bir arada depolamayın. Bu durum özellikle sızma veya dökülme gibi durumlarda tehlikenin
sınırlandırılması açısından önemlidir.
5.19.5. Örnek
Kimyasal Adı
Tehlike Sınıfı
pH
İnorganik / Organik
Katı / Sıvı
Sülfirik asit
Aşındırıcı
Asidik
İnorganik
Sıvı
Etil alkol
Yanıcı
Nötr
Organik
Sıvı
İzopropanol
Yanıcı
Nört
Organik
Sıvı
5.20. Tutuşabilir ve yanıcı sıvılar, yangına karşı korumalı dolap veya raf vb. yerlerde saklanır.
5.21. Kullanılacak kimyasal maddeler; satın alınan maddenin miktarı kullanılma süresine uygun
olmalıdır (çoğu zaman yıllık alımlarda, minimum stokun bir yıllık kullanıma uygun olması gibi).
Depolama olanaklarının sınırlı olduğu yerlerde sık sık alım yapılır.
5.22. Bütün kimyasal maddelerin üzerinde üretim tarihi ve son kullanma tarihi olmalıdır. Kimyasal
maddelerin son kullanma tarihi yakın olan önce kullanılacak şekilde depolanır.
5.23. Raflar tehlikeli madde sınıf sembolleri belirterek etiketlenir. Tablo-2.
4/6
KİMYASAL MADDE DEPOLAMA TALİMATI
Doküman No:
İlk Yayın Tarihi:
Revizyon Tarihi:
Revizyon No:
Toplam Sayfa Sayısı:
TYG_T02
07.06.2012
--
00
6
TABLO-2 / ULUSLAR ARASI KİMYSAL MADDE SEMBOLLERİ
5/6
KİMYASAL MADDE DEPOLAMA TALİMATI
Doküman No:
İlk Yayın Tarihi:
Revizyon Tarihi:
Revizyon No:
Toplam Sayfa Sayısı:
TYG_T02
07.06.2012
--
00
6
5.24. Kimyasal maddeler anlaşılacak şekilde açık ve Türkçe olarak etiketlenir. Yapılan
solüsyonlarda en azından uygun tehlike işaretlerini ve adını üzerinde bulundurulur.
5.25. Depo ve dolaplar, içinde bulunan maddelerin oluşturduğu tehlikeye göre etiketlenir.
(Örneğin, kolay alev alan sıvılar ve radyoaktif maddeler gibi.)
5.26. Dökülmeler beton veya taş tabanın kapıdan içeriye doğru meyilli yapılmasıyla önlenir.
Depodan dışarıya doğru kimyasal madde akışı olmaz.
5.27. Depo içerisinde elektrikli ısıtıcılar bulunmaz.
5.28. Havalandırma, iklimleme vb. gibi elektrik motoru gerektiren durumlarda kullanılan sistemin
kıvılcım çıkartmayan türden olmasına dikkat edilir.
5.29. Riski kaynağında önlemek üzere depo içerisinde yanmaya sebep olacak kıvılcım oluşturan
çalışmalar yapılmaz. (Örn. Kaynak, demir kesme, kesim işlemler vb.)
5.30. Depo alanında dökülme ve saçılmalarda kullanılacak temizleme kiti bulundurulur.
5.31. Dökülme ve saçılmalarda alana müdahale edecek görevlilerin kullanabileceği özel kıyafetler
bulundurulur. (Nükleer - Biyolojik – Kimyasal )
5.32. Depolarda soğuk ışık kaynaklı tepe lambaları bulundurulur.
5.33. Son kullanma tarihi için üretici firma önerileri ve gerekiyor ise Enfeksiyon Kontrol Kurulu’nun
önerileri uygulanır.
5.34. Dökülme durumunda ilk müdahaleler depoda hazır bulundurulan ekipman ile yapılır.
6.
İLGİLİ DOKÜMANLAR
6.1.
Kimyasal Madde Depo Planı
6.2.
Isı-Nem Kontrol Formu
6.3.
Tehlikeli Madde Güvenlik Formu
6/6