uygarlık tarihi bahar 9.hafta
advertisement
UYGARLIK TARİHİ 9. HAFTA SÖMÜRGE İMPARATORLUKLARI 1750-1900 Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Nurşen Gök Kaynakça: Clive Ponting, Dünya Tarihi, İstanbul, 2011; Chris Harman, Halkların Dünya Tarihi, İstanbul, 2011. • Dünya tarihinin temel eğilimlerinden birisi, Avrasya toplumları ve kültürlerinin birbirlerini içermesidir. Bu eğilim 1750’den itibaren olağan üstü hızla arttı. • Toplumlar karşılıklı olarak birbirlerine akıl erdiremeseler de birbirlerini dikkate alıyorlardı. • Ponting, s.638. Museum für Volkskunde- Avusturya Viyana Etnografya Müzesi- 18.yy. başına ait bir halk resmi.”Uluslar Tablosu” Osmanlı için Türk yada Yunanlı denmiş. Avusturya Müslümanlık ile Ortodoksluğu bir birine karıştırıyor; çünkü Ortodoksluğu kendinden saymıyor. Türkün dini şeytani bir dindir. Rus’unki ona yakın bir şey. Batı kilisesinin Ortodoksları tarifi: Yoldan çıkmış Avrupa • Bu dönem Avrupa’nın dünyadaki konumuna ve rolüne ilişkin kendine dair fikrinin oluştuğu hayati bir dönem. • Avrupa kendisini her zaman öncelikli İslam dünyasına (Akdeniz, Güneybatı Asya’da çoğu zamanlarda Balkanlarda egemen) dayanarak tanımlama eğiliminde olmuştu. • Bölünmüş olsa da yinede “Hıristiyan Alemi” fikri 17. yy. sonuna kadar büyük Avrasya imp.larının en yakınında olana (Osm) muhalefet bakımından önemliydi.Habsburglular açısından daha uzun süre önemli oldu. Respublica Christiana’ya atıfta bulunan son anlaşma 1714 Utrecht. • Ponting, s.638. NOT: Avrupa’nın siyasi haritası çizilirken: Almanya Westpaalia Karlofça • 1648’de bugünkü Almanya ve Almanca konuşan bölgeler oluşur. • Bir takım küçük prenslikler, krallıklar, şehirlerden oluşan dünya. Nihayet büyük din savaşlarıyla, Protestanlık ve Katoliklik arasındaki savaşlarla 30 yıl birbirini yedikten sonra Almanlar 1648’de aralarında bir anlaşmaya varmıştır. Westpaalia barışı… • Bu barış sadece Protestan Katolikler arasındaki barışı getirmemiş, aynı zamanda modern Avr.nın diplomasi sistemini, devletler arasındaki ilişkiler sistemini, Roma hukuk sistemine göre tanzim eden bir anlaşma olmuştur. • Bu sistem kendisini 1699 Karlofça anlaşmasında tekrarlayacaktır. 2. Viyana ilk defa bir mütareke tek taraflı ahitname şeklinde değil, iki eşit kuvvet arasında yapılır ve Romanist hukuk sistemine ve hukuk prensiplerine göre yapılır. Osmanlı da Avrupa devletler camiasının bu yeni düzenine adım atmış olur. • İlber Ortaylı, Avrupa ve Biz, seçme eserler:1,İş Bankası yayınları, 5.baskı, ekim 2008, s.189-90. NOT: Avrupa’nın siyasi haritası çizilirken : Fransa İspanya İngiltere • 1654’te Pyrenees anlaşmasıyla Fransa ve İspanya gibi iki Katolik devlet arasında büyük kavga sona erer. sınır çekilir. Artık iki Katolik devlet sınırları ortaya çıkar. • İspanya Avrupa'da bazı yerlerden çekilmektedir ve bu Almanca konuşanlar ve İtalyanlar lehine olmaktadır. • 16.yy.da İspanya İng’e yenilir Hasienda anlaşmasıyla İngiltere ulusal bünyesiyle İspanya ulusal bünyesi birbirinden ayrılır. NOT: Bırak, savaşı başkaları yapsınlar.Sen evlen ey mesut Avusturya… • Avusturya'nın tarihi kimliğini sınırlarını oluşturması Türklerle olan kavgaya bağlıdır. • Avusturya büyük dukalarından Maximilian, Burgondiya prensesi Maria ile evleniyor. Buna Burgondiya düğünü denir Bugünkü Belçika Avusturya topraklarına katılır. Kastiya Düğünüyle (İzabella ve Ferdinand’ın kızları Çılgın Johanna ve Philippe)bütün ispanya, sadece İspanya değil Güney Amerika, İspanya’nın Avr. Eyaletleri de sözde Avusturya'ya bağlanır. Macar düğünü (Avusturya büyük dukası Ferdinand ve Macar kralı Layoş karşılıklı kız kardeşlerini verirle) kim erken ölürse krallığı diğerine kalacaktır. Layoş 1526’da Mohaç’ta ölür ama Avusturya Macaristan’ı alamaz. Çünkü Osm. Eline geçer.Yani bu ülkenin kaderi Türklerle kavgadan geçecek. Bunun dışında büyük bir harp yok.Ayrıca Alman imparatoru seçildiklerinde Avusturya büyük dukaları Roma Germen imp oluyorlar. • Bu imp ile olan savaşlar Rumeli sınırının gerilemesine neden oluyor.. Hem de Avusturya Almanya'nın • İlber Ortaylı, Avrupa ve Biz, seçme eserler:1,İş Bankası yayınları, 5.baskı, ekim 2008, s.190. NOT: Batı bir Hıristiyan kulübü müdür? Avrupa’nın Rönesans'tan beri hem vazgeçemediği, hem dışladığı iki ülke Türkiye ve Rusya'dır. Batılılaşma ve modernleşme olgusu ile ilk kez karşı karşıya gelen iki ülke Türkiye ve Rusya'dır. NOT: Avrupa’da daima iki görüş var: Türkiye ve Rusya’yı dışlıyor, bazen Türkleri kabul ediyor. • • • • • • 18.yy.da ulaşılan üstünlük duygusu gerek iktisadi ama ön planda savunma amaçlı, bir şekilde birleşme fikrini getirmiştir. Savunmamızı nasıl sağlarız, Nasıl birleşiriz” soruyorlar. Daha 1683’te William Pen, “Avrupa’nın Şimdiki ve Gelecekteki Barışı” isimli denemesinde açıkça söylüyor: “bir parlemento kuracağız ve Osmanlı imp. Ve Rusya bunun içinde olacak.” 1713’te yazılan başka bir deneme “Avrupa’da Kalıcı sulhun sağlanamsı için bir proje” Tıpkı NATO gibi düşünülmüş.Bir Parlemento kurulacak. Ordu bunun emrinde olacak. 24 Hıristiyan ülke var. Türkiye söz konusu değil. Fransız Rahip Abbe de Saint-Pierre yazmış. 1735’de İtalyan asıllı Bourbonlar devrinde İspanya başbakanı Kardinal Alberoni vasiyetini Türklerin Avrupadan atılması üzerine kuruyor. 1623’te Hollandalı Emeric Cruse, yayınladığı projesinde bir Avrupa Parlementosu toplanması, Türklerin de buraya katılmakla kalmayıp, aynı zamanda papadan sonra ikinci yere sahip olması gerektiğini ileri sürüyor. Baş köşeye alacak, bu tip bir düşünce var. Tabiatıyla Papayı birinci sıraya koyuyor. Diğeri de büyük kuvvet uzlaşma ileri sürüyor. Fransa Kralı Alman imparatorundan önce yer veriyor. Ama aynı yıllarda IV: Henry başbakanı Duc de Sully on beş devletten oluşan Avruap devleti projesini ortaya sürüyor.Türkiye yok ortada. İlber Ortaylı, Avrupa ve Biz, seçme eserler:1,İş Bankası yayınları, 5.baskı, ekim 2008, s.10-11. • 18. yy’dan itibaren Avrupa kendisini giderek dünyanın geri kalan kısmından üstün olan eşsiz özellikleri bünyesinde barındıran, özel bir bölge olarak görmeye başladı. • Elitler İSLAM KARŞITI GÖRÜŞLER ve köle yaptıkları siyaha IRKSAL ÜSTÜNLÜK düşüncesine ek olarak “İLERLEME” fikrine de inanmaya başladılar. Uygarlık ve diğer toplumların Avrupa idealine göre derecelenme fikrini yarattılar. • Ponting, s.638. • Listenin başına Çin’i yerleştiriyorlardı. • Hint’e Mısır’a olduğu gibi kısa süren bir ilgi duyuldu. • İslam dünyası çökmekte olan yozlaşmış bir dünya..oryantal egzotik dünya.. • Listenin dibi Afrikalılar…Amerika yerlileri…kabile mensupları…soylu vahşi… • Sonra “Avrupa uygarlığı” fikri belirleyici hale geldi ve dünya tarihinin belirleyici özellikleri yeniden yazıldı… • Ponting, s.638. • Avrupa’nın Yunan düşüncesini, Roma hukukunu ve yönetimini, Hıristiyanlığı, özgürlük ve demokrasiye dayalı “germen” bir halk kültürünü bünyesinde barındırdığı ileri sürüldü..((sonuncusu Anglosaksonları ve Arileri diğer tüm ırklardan üstün kılıyor) • (Henri Pirene Hz. Muhammed ve Charlemagne, Germenlerin Avrupa uygarlığına katkıda bulunduğu tezini çürütür) ırk, insanların doğuştan getirdikleri özellikleriyle nasıl kategoriye ayrılacakları tamamen Avrupa'ya özgü bir kavram. • Yunan Roma tarihine Avrupa mirası olarak el kondu..Bunlar klasiklere ve Avrupa elitinin eğitimi için belli başlı konulara dönüştü.. • Yunan isyanına destekte Osmanlı 500 yıl var olduğu Avrupa'nın bir parçası olmak Osmanlı için gayrimeşru bir şey olduğu fikrine temel oldu. “Avrupa’daki Türkiye”… • Ponting, s.638. • Kendi ve kurumları için insanlık tarihinin zirvesi olduğu öz güveni gelişti… • Tüm bunlar dinamizmi, ilerlemesi, Pazar ve kapitalizm temelli ekonomik örgütlenmesi karşılığında haklı bir ödül olduğu düşüncesi gelişti… • Avrupa despot imp.lara değil ulusal devletlere bölündüğü için üstündü..Avrupa devletleri eşitti..ortak çıkar güç dengesi sayesinde bir arada bulunuyorlardı… dünyanın her tarafında uygulanmamsı gereken bu modeldi… • Avrupa despotluğun tersi olan özgürlüğün de anavatanıydı.. • Bu özgürlük Avrupa devletinin karşılığı olarak tanımlanıyordu: rasyonel, bürokratik, sınırlandırılmış, bireysel mülkiyet savunucusu.. • Köylülerin ve işçilerin çıkarlarını içerse iyi olacağına dair bir düşünce çoğunlukla hesaba katılmıyordu… • Ponting, s.638. • Avrupalı Düşünce yapısının çoğu Montesque’nun Kanunların ruhunda “ getirilmişti.. • Metin İslamiyet'in despotluğa,kaderciliğe yol açtığını Asya ikliminin bunu güçlendirdiğini ileri sürüyordu… • Avrupa kanun özgürlük monarşi demekti… Osmanlılar aristokrasileri ve özel mülkiyetleri olmadığı için köleliği kısmen kutsallaştırıyorlardı.. • Başkaları Hıristiyanlığın aşikar şekilde tüm diğer dinlerden üstün olduğu bu yüzden batıl inançları ve İslamiyet’i yok etmek gerektiği fikrine inanmışlardı… • Ponting, s.638. İslam • • • • • • • • • • • • 1800’de egemen din olmaya devam ediyor.. 18.yy’a kadar Avrupa'ya ilişkin çok az tasavvuru var..öğrenecek çok az şeyi var..üstün İslam medeniyetinden uzakta… Hıristiyan dünyası: Rum-Roma, Ortodoks dünya ve Frenkler, uygarlığın olmadığı günah diyarı.. 19.yy. da miras aldığı değer ve kabulleri İslam dünyasına sorgulatacaktı..yine de dini canlanma dönemi…ticaret ve hac yollarıyla yayılır bu akımlar… Vehhabi hareketi 19.yy başları Arabistan’ı kontrol ediyor.. Padri Hareketi Hacdan dönen üç hacı Endonezya’da vehhabi fikirlerinin güçlü etkisi altında 1803’te Faraizi Reform hareketi- Endonezya’da1821’de Mekke dönüşü Hacı Şeriat Allah tarafından… Hacı Umar Tamil Arabistan’da yedi yıl kaldıktan sonra 1852’de Timduktu ve Senegal’de yeni bir İslam devleti kurdu.(fransızlar 1893’te ancak mağlup edebildi) Sunusi tarikati, Mekke’den ayrılan Muhammed Ali tarafından 1856’ta Libya, el-Cegbub’da kuruldu.,batı, orta sahra tekkelerine yayıldı.. Mehdi devleti,1881’de kendini mehdi ilan eden Muhammed Ahmed tarafından Sudan’da Mısır etkisine karşı.. Britanyalılar tarafından yıkıldı..1898 Omdurman savaşında.. Somali’de Muhammed Abdullah reformcu mesaj vermek üzere Mekke'den dönmüştü..20 yıl Müslümanlara, Habeşlere, Britanyalılara karşı savaştı.. Ponting, s.640. Hindistan • 18.yy boyunca Avrupalılarla, özellikle Britanyalılarla daha fazla temas.. • Sofu Hindu için Avrupalı-İngiliz, Britanyalı: Kırmızı maymun, inek katili pis yabancı.. • Entelektüeller 19.yy boyunca teknolojik, askeri Avrupa üstünlüğünü kabul etti zamanla…ancak Hıristiyan hoş görüsüzlüğüne akıl erdiremediler.. • Kast sistemi eleştirisini kabul edemediler…sınıf ve statü sistemini daha farklı görmediler… • Çin ve Japonlar da Avrupalıları anlaşılmaz buluyor ama Hintliler kadar aldırış etmiyorlardı çünkü onlar tarafından yönetilmiyorlardı… • Ponting, s. 641. teknoloji • • • • • • • • • • • • 19.yy başından itibaren Avrupa açık ara önde.. Bu durum Avrupa’nın dünya hakimiyeti kurmasının da aracı haline geldi.. Bu teknolojik üstünlüğe kadar Avrupa dünyanın sadece daha az gelişmiş yerlerine egemendi: Amerika, Avustralasya. Ateşli silah üstünlüğü yoktu. 1750’e kadar Avrasya’nın herhangi devletiyle savaşmadı.. 19.yy ortasına kadar yeni teknolojiye kadar üstünlük sınırlı..Dengeyi bozan kıçtan dolan tüfek…, kıçtan dolan top, seri atışlı makineli.. Sayıları az olduğunda mağlup olsa da (Zulular-İng) savaşlar katliam gibiydi..1898 Omdurman’da Afrika’da 11.ooo Afrikalı, 140 İngiliz.. İlk önemli gelişme Afrika Asya nehirlerinde yukarı giden buharlı Gambot..ilk kez 1824-1826 Birmanya Britanya savaşında ..geniş ölçüde kullanımı Çin’e karşı ilk savaş sonrası..1830 Sıtmayla başa çıkma yolları, Afrika Asya’da yerleşmenin yollarını açar..1840 En önemli gelişim ulaşım hızında yapılan devrim..mesajların taşınamsı-elektriğin keşfi, telgraf.1865 Hindistan’a hat.. Dünya bir iletişim ağıyla ilk defa ilişkilendiğinde saat greenvich.. 0 sat farkı Avrupa-Amerika'yı ayıran Atlantik'te değil, adalar zincirini ayıran pasifikte.. Ponting, s.643. İlya Repin(1844-1930) Volga Ameleleri 1870-1873 –realist ressam- Oil on canvas. The Russian Museum, St. Petersburg Çarlık istibdadına karşı yönelen muhalif hareket Köylülerin çiftlik sahiplerine isyanından korkan Rusya 1861’de serfliği kaldırmıştır. Dönem Tolstoy, Dostoyevski gibi büyük Rus realistlerinin dönemiydi http://01varvara.files.wordpress.com/2008/02/ilya-repin-volga-barge-haulers-1873.jpg www.zaphaber.com/news_detail.php?id=2154 İngiliz sömürge İMPARATORLUĞU • • • • • Britanya İmparatorluğu'nun oluşumu 1700 - Doğu Hindistan Şirketi, Bengal’deki Fransız ve Hollandalıları yenerek 1765 - Bengal kontrolü, Doğu Hindistan Kumpanyası bir ordu ve hükümet ile Hint yöneticisi olur İngiliz parlamentosu Şirket politikalarını 1773 ve 1784 kontrol ederek güç kazandı 1857 İsyanı 1858 Hindistan'da İngiliz Milletler Topluluğu'nun bir parçası haline gelir, viceroy Hindistan devletinin başıdır İngiliz yönetimine karşı 1885 kızgınlık Doğu Hindistan Şirketi-Surat İngiliz Doğu Hindistan Şirketi Doğu Hint Adaalrına ticaret yapan Londra Ticaret Şirketi olarak, 1600 yılında kurulmuştur. 1612 yılında Babür İmparatoru Cihangir batı kıyısında Surat limanında, bir fabrika veya ticaret sonrası kurmak için haklar verdi. İngiliz Doğu Hindistan Şirketi kuralı başlar: 1757 Plassey Battle: Bengal üzerine Şirket kuralları Bengal ve Bihar’da gelir toplamak 1765 hakkı Kalküta 1772 şirket başkenti 1858 yılına kadar Vali Generaller başlama İngiliz Hindistan yerli Hint devletlerin doğrudan ilhak ve Hint hükümdarları sınırlı özerklik karşılığında Şirket'in hegemonyasını kabul ettiği temel bölgeler VEYA anlaşmaları müteakip doğrudan yönetişim YA tarafından oluşturuldu. Şirket Kural itibaren İngiliz Raj için: 1857 Büyük İsyan: değil, belirli bir olayın sonucu; onun nihai salgını sonucu zamanla birçok olaylar ama s birikimi,. Ordu - Hindu ve Müslüman askerlerden oluşan bir kombinasyonu sepoys-idi. Sadece İsyanı öncesi yaklaşık 40.000 İngiliz göre orduda 200.000 hintli üzerinde vardı. 1857-1858: REBELLION Ordu ve diferansiyel tedavisinde yüksek kast konsantrasyonu Ödeme ve tanıtım sorunları Hayır emeklilik teklif Yabancı servisi Silahlara Tallow yağlanmış cartgridges Sivil isyan: feodal soyluluk, kırsal toprak sahipleri ve köylüler Isyanın kanlı 1858 yılında bastırıldı sonra, şirket gitti ve Hindistan iyi Hükümeti Yasası Hindistan yönetişim değiştirir edilir - İngiliz Milletler Topluluğu'nun bir parçası olarak şimdi Hindistan • Babür Asya’nın en büyük kara güçlerinden hanedanlığının kurulduğu Hindistan’a ilk akınlarını yaparken Portekiz donanması Hint okyanusunu kontrol altına almıştı?! Almaktaydı.. • Portekizliler 16.yy.ın başında Hint okyanusu üzerindeki denetim hızla gelişti..Atlantik güzergahını 15.yy keşfetmeleri, altın baharat bulmadaki becerilerinden yararlandılar.. • Küçük ülkeleri salgından kavruluyordu ve neredeyse her şeyden yoksundular..dışarıda güç ve bolluk arayışları korkunç bir boyuttaydı.. • Venedik-Osmanlı bozuşması biber ticareti… • Herman Kulke, Dietmar Rothermund, Hindistan Tarihi, İmge, 2001,(ilk basım 1986)S, 304 Notlar. • Türk-Hint devleti ticareti kontrol altında tutmaya değil toprak vergilerinin toplanmasına dayanıyordu?! Hint-Türk yönetimi ticarete büyük ilgi duydu ama değerli metal akışı kesilmedikçe halkı ve içindeki güçleri göz ardı edemezdi..Avrupa güçleri bu akışı kesmedi..destekledi.(madeni az Hindin) • Hint-Türk devletinin tarımsal temeli ağır vergilerle zayıfladı..ayaklanmalar..hafif ateşli silahların bir nalbant tarafından bile yapılabilmesi ayaklanmaları kolaylaştırdı.. • • • • • • • • • Hollandalılar Portekiz’i gölgede bıraktı 1600 İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası(Hollanda’daki benzerinden çok daha küçük ölçekli, gerekli sermaye sağlamak üzere kuruldu) 1602 Hollanda Doğu Hindistan kumpanyası (1579 yedi Hollanda eyaletinin birliği-kumpanya sermaye için değil öldürücü rekabeti önlemek için kuruldu) Hint sahilinin dBatı Avrupalı Doğu Hindistan şirketleri tarafından işgaliyle Portekiz’in asla başaramadığı şey gerçekleşti. Akdeniz’de ticaret tersine döndü. Doğu Akdeniz’den batıya taşınan malları şimdi, Doğu Akdeniz’e sevk ediyorlar.)Doğu akdeniz ticareti 16.yy sonu kısa canlamması sonra ani gerileme.. Doğu Hindistan Şirketleri kıtalar arası ticarette ustalaştı..Bu uzmanlaşma İngiliz DHŞ ile ateşlendi..ingler kendi gemilerini yapmaktan vaz geçti, özel gemi sahiplerinden kiraladı..İngiliz sistemini belirleyen iş bölümü, uzmanlık, bu sistemi, hantal bürokrasili Hollandaya göre dha etkin kıldı.. 1664 Fransız Doğu Hindistan Kumpanyası.Hint tarihinde önemli rol oynamaya hazırlanan başka bir avrupa devleti Fransa. Herman Kulke, Dietmar Rothermund, Hindistan Tarihi, İmge, 2001,(ilk basım 1986)S, 312-316 Avrupalı Güçler ve Hint Türk imp’nun çöküşü Ponting, s.643-45. • Batı Avrupa Doğu Hindistan Şirketlerinin yükselişi Türk Hint imparatorluğunun en güçlü olduğu döneme rastlar..Delhi Avrupalıları Asya’da marjinal figürler olarak gördü..314 • 1686 İngler denizde çaresiz gördükleri Hint Türk yönetimine karşı bir deniz savaşı başlattı.ancak bir yararı sağlamadı. • Herman Kulke, Dietmar Rothermund, Hindistan Tarihi, İmge, 2001,(ilk basım 1986),S. 312-316 Hindistan ve Güneydoğu Asya’da İngiliz hakimiyeti • Avrupa’nın Asya üzerindeki ilk büyük etkisi Hindistan üzerinde.., • 1707 Babürlü imp. dağıldı.Zayıf Babürlü hükümdara sadece ismen bağlı yerel, bölgesel krallıklar ortaya çıktı..(1857’de resmen lağv edilecek) • 1750 İngilizler Fransızları yenilgiye uğrattı.. • Ponting, s.643-645. • • • • • • Hindistan'da dahili bölünmeler nedeniyle bir bölgeyi ele geçiren İng.ler buranın kuvvetinden yararlanarak bir diğerini… Babür soyundan gelen ve diğer Babürlü aileler gibi bir krallık yaratmaya çalışan Bengal navvabı Siracüd Devle doğu Hindistan kumpanyası ana ticaret merkezi Kalküta’yı zabt ticaret karşılığı para ister..kumpanya red etti..nevvabın muhaliflerinden bir kuvvetle…nevvab idam edildi..yerine kukla hükümdar..ancak Babür imp ile pazarlık 1765’e kadar devam etti…(Robert Clive konuyla ilgilenir…bu sadece clive’ın değil İng’nin de kaderini değiştiren olay…Hin. Boyun eğer..clive 1774’de intihar eder..Amerikada görevlendirilecekti..) Kumpanyanın gümüşle ödenen Bengal, Bihar, Orissa gelirlerini toplamasına izin verildi..Bu Avrupalıların o zamana kadar görmedikleri bir zenginlik yarattı..Britanyalılar vergiden muaf kendi ticaretlerini yaptı..gümrük vergisi Bengal üzerindeki hakimiyet Britanya'nın Hindistan'daki yayılmasının anahtarı oldu… Hindistan vergi geliri satılacak Hint malı alımı…dolayısıyla Asya ile ticareti yılardır kısıtlayan maden akışı yok..ve Hindistan'da kalıcı ordu finanse… Ponting, 643-45. Bengal Orisse Bihar gelirleri verildi • • • 1779 Hindu Maratha hükümdarı tarafından mağlup edilseler de 1790 Hindistan Britanya hazinesine yılda 500.000 sterlin katkı..kumpanya devam etsede yozlaşma önlemek amacıyla Britanya kontrolü kalkütada genel vali ve denetleme kurulu Londra'da.. Hindistan'daki İng yayılması bilinçli bir tasarı. Amaç vergi tabanını genişletme ordu masrafını karşılama..ordu için baskı bir çok hükümdarın gerilimini artırdı..yönetim devam edemedi ing tarafından devr alındı.Yayılmaya üç büyük Hint devleti karşı çıktı: Mysore, Marathalar, Sihler… Daha iyi örgütlenmişlerdi..Avrupalı özellikle Fransız uzmanlar kullanıyor ing zorluyorlardı.. 1792 Mysore mağlup edildi. Ancak 1798-1805 Richard Wellesley valiliği dönemine kadar etkili saldırı başlatılamadı. Bu dönem tam bir yayılmacı politika.. 1803-1805 marathalar a karşı başarı…Delhi’nin zabtı ve Babür Hükümdarı denetim altına alınması… Bedel üçe katlanan borç Marathalar 1817’e kadar kesin mağlup olmadı… 1818 büyük alanlar hakimiyet altında benzeri olmayan bir zenginlik kontrol altında • Ponting, s.643-645. • • • • 1820 geliri 1770 gelirinin 7 katı.. Yayılmaya üç büyük Hint devleti karşı çıktı: Mysore, Marathalar, Sihler… • Maratha Britanya ve Hindistan • • • • • • • • • 1818 sonrası İngilizler kırılgan ama istikrarlı sistem kurdular. Hint devletlerinin ikili ilişkilerine izin verilmedi Hükümdarlara sarayları törenler için özerklik verildi. İngiliz danışman ve Hint ordusunun ve ing idaresi mali olarak desteklemeleri üzerinden denetim oluşturuldu. Sind 1839-42’ye kadar fethedilmedi Sih hükümdarlar hükümdarı güçlüydü. Fransız askerleri idaresinde etkili ordu. İng Sihlere karşı ancak 1848’de zafer kazandı Afganistan'ı işgal girişimleri felaketle sonuçlandı. Yine de Hindistan sınırı 1840 ların sonlarında daha güven altında. Ponting, s.648 Sind 1839-42’ye kadar fethedilemedi Fransız askerleri tarafından idare edilen orduları var Britanya ve Hindistan Ekonomisi • • • • Doğu Hindistan Kumpanya’sının ana motivasyonu ticaret ve zenginlik olmaya devam etti. Avadh nevvabı İng ordusunu beslemek için talepleri karşılayamayınca İng artan müdahalesi kendini gösterdi. İng istediği mallar pamuk ve Çivit üretimi için zorlandı..Avadh ekonomisine yeniden şekil verildi.Kumpanyanın Çin’den aldığı çay için para bulunması gerekiyordu. Altın hala yetersizdi.. Pamuk ihracatı hayati unsurdu.Çin’e ihracatı 1800 15 balya 1805 60.000 balya. Çivit Britanyaya gönderiliyordu.. • Çin çayı ödemesi için yeterli değildi. Çin’e Afyon ihrac etmeye başladılar..1820 de bu İng gelirinin 1/6’sı. • • • İngilizler özellikle kumpanya kendisi için karlı bir döngüyü başarmıştı. Hint arazi vergi geliri hin kontrol eden ve asyada yayılma gücü masrafları için… Ticaret üzerindeki denetim de…sadece idare için değil fazla da bırakıyor artık gelir.. • Hindistan ekonomisi üzerine kurulan hakimiyet hayati öneme sahip…hala 19. yy hint kumaşı kaliteli..makineleşme fiyat avantajı…hindistana giren ing malı vergiden muaf…Pazar ele geçirildi.. Hindistan endüstrisi yok edildi.. • • Avrupa ticareti (2000 yıldır var) doğası tersine döndü..Hindistan ekonomisi üzerindeki İng hakimiyeti Avrupanın Asaydan satabildiğinden daha fazla mal alması yerine, aldığından daha fazla satmasını sağlıyordu.. • • • Dünyayla yapılan ticaret açığı böylece kapatılıyor.. 1853 Hin da ilk demir yolu Bombay içlerine Ponting, Avadh • Avadh nevvabı İng ordusunu beslemek için talepleri karşılayamayınca İng artan müdahalesi kendini gösterdi. • İng istediği mallar pamuk ve Çivit üretimi için zorladı..Avadh ekonomisine yeniden şekil verildi. • Kumpanyanın Çin’den aldığı çay için para bulunması gerekiyordu. Altın hala yetersizdi.. • Muhammed Ali Şah Avadh Nevvablarından Büyük isyan ve sonrası • 1850’de İng Hindistanda en büyük güç olsada idaresi hala zayıf • 1857 Babürlü İmp’nun resmen lağvı • Viktoria’nın Hindistan Kraliçeliği • 600 sözde bağımsız Hint prensinin 1935’e kadar kontrolü İngilizlerin afyon fabrikasında çalışan Hintli işçiler . İngilizlerin yeniden hakimiyeti ele geçirmesini betimleyen bir resim.
