Evlilik Öncesi Tarama Testlerinde Bulaşıcı Hastalıklara Bakış

EVLİLİK ÖNCESİ
TARAMA TESTLERİNDE
BULAŞICI HASTALIKLARA BAKIŞ
TARAMA
Hastalık kontrolü amacıyla
asemptomatik kişi ya da kişilerin
muayene edilmesi ve incelenmesi
Hastalığın Doğal Gidişi
Etkenin bedene girişi
Tam iyileşme
Engellilik
Kronikleşme
Duyarlılık evresi Presemptomatik evre
Birincil koruma
İkincil koruma
Ölüm
Üçüncül koruma
EVLİLİK ÖNCESİ TESTLER
Anti HIV ELİSA (Gerektiğinde Western Blot doğrulama testi)
Hepatit B yüzey antijeni
VDRL (Frengi tanı testi)
Akciğer Grafisi (Tüberküloz için)
DSÖ’nün
CYBE konusunda
öncelikli alanları ve stratejileri
Temel sağlık hizmetlerine entegrasyonun güçlendirilmesi
Üreme sağlığı hizmetlerine entegrasyonu
CYBE olanların ve cinsel eşlerinin erken dönemde sağlık
kurumuna başvurmalarının sağlanması
Riskli grupların hedef alınması
AIDS / HIV
KÜRESEL SORUN
2010 yıl sonu itibariyle dünyada 34 milyon kişi HIV pozitiftir.
2010 yılında 2,7 milyon kişiye ilk kez tanı konulmuştur.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından, belirgin bölgesel farklılıklar
olmakla birlikte yıllar içinde küresel olarak HIV pozitifliğinde sayısal
azalma kaydedilmektedir.
(Kaynak: Global HIV/AIDS Response/ Epidemic Update and Health Sector Progress Towards Universal
Access 2011)
Türkiye’de 30 Haziran 2011 tarihi itibariyle
Sağlık Bakanlığı kayıtlarında toplam 876
AIDS olgusu ve 3950 HIV pozitif kişi vardır.
HIV pozitif/ AIDS olgularının % 71’i erkek,
% 29’u kadın olup, % 64’ünün 25 -49 yaş
aralığında olduğu, % 31’inin bulaş yolu
bilinmemekle birlikte % 54’ünün
heteroseksüel cinsel ilişki ile HIV etkenini
aldığı saptanmıştır.
HIV TESTİ
Kanda antikor aranır
Kuşkulu ilişkiden 3-6 ay sonra yapılır
3. Ayda pozitif bulunursa 6. ayda teste gerek yoktur
AIDS
Kesin olgu tanımı
HIV pozitif iken
“kesin” ya da “olası tanısı konmuş bir
indikatör hastalık” varlığında ya da “ek
kriterler”den en az biri bulunduğunda
Ek kriterler
CD4+ T lenfosit < 200x 103 /ml ya da CD4+ < % 14
Servikal kanser
Yineleyen pnömoni
HIV ENFEKSİYONU
Kesin olgu tanımı
Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş
bir merkezde doğrulanmış olgu
HIV Testi Doğrulama Laboratuvarları
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp fakültesi
İzmir Hıfzısıhha Enstitüsü
HIV POZİTİF ise
Başlıca önemli konular
HIV pozitif kişinin
kendisinin ve çevresinin korunması için
DOĞRU yönlendirilmesi
HIV – Korunma için öneriler
Güvenli cinsel ilişki
Her cinsel ilişkide kondom kullanılması
Madde bağımlılığının önlenmesi (Aynı enjektörün,
birden fazla kişi tarafından kullanılmaması)
Aletli beden dövmelerinin yaptırılmaması
VİRAL HEPATİTLER (A Grubu)
Hepatit A (fekal-oral bulaş)
Hepatit B (perkütan, cinsel ilişki)
Hepatit C (perkütan, cinsel ilişki)
Hepatit D (perkütan, cinsel ilişki)
Hepatit E (fekal-oral bulaş)
KRONİKLEŞEBİLİR
Akut viral hepatit tanı için lab. kriterleri
Hepatit A … Anti-HAV IgM pozitifliği
Hepatit B … HBsAg ve/ ya da anti- HBc IgM pozitifliği
Hepatit C … Anti-HCV pozitifliği ve tamamlayıcı testlerle
(RIBA, HCV-PCR) doğrulama
Hepatit D … HBsAg ve/ ya da anti- HBc IgM pozitifliği ile
birlikte Anti- HDV pozitifliği
Hepatit E … Anti-HEV IgM pozitifliği
Hepatit B Risk Grupları
Hepatit B'li anneden doğan bebekler
Ev içinde Hepatit B hastası ya da taşıyıcısı olanlar
Birden fazla kişi ile cinsel ilişkisi olanlar
Kan ve kan ürünleri kullananlar
Hemodiyaliz uygulanan kişiler
Damar içi ilaç bağımlıları
Sağlık personeli
HBV – KÜRESEL SORUN
Hepatit B virus (HBV) enfeksiyonu dünyada yaygın
görülmektedir. Dünya nüfusunun 2 milyardan fazlasının
Hepatit B virusu ile enfekte olduğu tahmin edilmektedir.
Bu kişilerin yaklaşık 360 milyonunda enfeksiyon
kronikleşmiştir ve karaciğer kanseri ve siroza dönüşme
riski taşımaktadırlar. Dünyada her yıl 500000- 700000
ölümün HBV enfeksiyonu nedenli olduğu bilinmektedir.
(Kaynak: http://www.who.int/immunization_delivery/new_vaccines/hepb/en/)
AŞI ile korunulabilir
Hepatit B
• Kuluçka süresi 45-180 gün (ort.60-90 gün)
• Bulguların ortaya çıkması için gereken süre …1-3 ay
• Kan testlerinde HbsAg (+) olan herkes potansiyel olarak
bulaştırıcı
• Doğumda enfekte olanların % 90 ı, erişkin yaşta enfekte
olanların % 1-10 unda kronikleşir
VDRL (Frengi tanı testi)
Frengi tanısı için VDRL testi yapılır, (+) çıkması
durumunda TPH testi ile doğrulanmalıdır. TPH
pozitifliği durumunda Deri ve Zührevi Hastalıklar
dispanserine sevk edilmelidir.
AMAÇ 1
FARKINDALIK
YARATMAK
CYBE
Kendisini ve çevresini koruma bilinci
AMAÇ 2
Sağlık kurumlarının tanı ve tedavi dışında
danışmanlık
eğitim verme
özelliklerin tanıtılması, benimsetilmesi