işletim sistemi

Ünite 5: İşletim Sistemi
YONT 171, Bilgi Teknolojilerine Giriş I
© Güz 2010-11, Nevin Seyyah, Tüm hakları saklıdır, Ders
notları 2011.
ANAHTAR KAVRAMLAR










İşletim Sistemi
Bellek
Sürücü
Dosya
Klasör
Masaüstü
Pencereler
Kısayol
Pano
Gezgin
AMAÇLARIMIZ
 Bu üniteyi tamamladığımızda:
 İşletim sistemi nedir?
 İşlevleri nelerdir?
 İşletim sistemi türleri nelerdir?
 İşletim sisteminin temel bileşenleri nedir?
sorularını yanıtlamak için gerekli bilgi ve
becerileri kazanacaksınız.
İŞLETİM SİSTEMİ
 İşletim sistemi:
 Kullanıcıların girdiği tüm bilgileri bilgisayarın ve
kullanılan yazılımların anlayacağı şekilde
yorumlayarak beklenen sonuçları üretmesini
sağlar.
 Bunları yapabilmek için sistem kaynaklarını
denetler, değerlendirir ve hatasız işlemesini
sağlar.
 Başka bir deyişle, bilgisayar sistemini oluşturan
tüm donanım ve yazılım kaynakları arasındaki
iletişimi düzenler.
İŞLETİM SİSTEMİ
 Tüm bilgisayarlarda işletim sistemi bulunur mu?
 Günlük yaşamda karşılaştığımız tüm bilgisayar sistemlerinde
işletim sistemi bulunmayabilir.
 Örneğin mikrodalga fırındaki bilgisayar sistemi işletim sistemine
gerek duymadan çalışabilir. Çünkü yapacağı görevler sınırlıdır ve
karmaşık değildir.
 Başka bir deyişle, girdiler ve çıktılar belirlidir.
 Ancak daha karmaşık ve üst düzey işlemleri yapmak üzere
kullanılan bilgisayar sistemleri işletim sistemi olmadan
çalışamazlar.
 Örneğin tüm masaüstü bilgisayarlarda işletim sistemi bulunur.
 Bunların en tanıdık olanları, Windows grubu (Windows 95,
98, 2000, NT, XP ve Vista), Linux grubu (Linux, BSD Unix) ve
Macintosh işletim sistemleridir.
İŞLETİM SİSTEMİ TÜRLERİ
 Başlıca işletim sistemi türleri nelerdir?
 Kontrol ettikleri bilgisayar türlerine ve destekledikleri
uygulama türlerine göre işletim sistemleri genel olarak
dört gruba ayrılır:
1)
Gerçek zamanlı işletim sistemleri
2)
Tek kullanıcı-tek görev işletim sistemi
3)
Tek kullanıcı-çoklu görev işletim sistemi
4)
Çoklu kullanıcı işletim sistemleri
İŞLETİM SİSTEMİ TÜRLERİ
 Gerçek Zamanlı İşletim Sistemleri:
 Bu işletim sistemi türü, genel olarak endüstride ve büyük
işletmelerde bilgisayarları ve bilgisayarlara bağlı sistemleri
kontrol etmek amacıyla kullanılır.
 Bu tür bir işletim sisteminde kullanıcı arayüzü kapasitesi
oldukça sınırlıdır.
 İşlemlerin her defasında aynı biçimde ve standartta
yapılmasını sağlar.
 Aksi takdirde hatalı üretim ortaya çıkacaktır.
 Ürünlerin veya hizmetlerin aksamadan ve aynı kalitede
üretilebilmesini sağlamak amacıyla, farklı ve karmaşık
kaynaklar eşgüdümlü olarak yönetilerek bu işlemlerin
devamlılığını sağlar.
İŞLETİM SİSTEMİ TÜRLERİ
 Tek Kullanıcı-Tek Görev İşletim Sistemleri:
 Bu işletim türünü kullanan bilgisayar sistemi,
tek bir kullanıcının her defasında tek bir işlemi
gerçekleştirmesini olanaklı kılar.
 Diğer işletim sistemi türlerine göre daha az
karmaşık işlemlerin yapılmasında kullanılan
bilgisayarları kontrol eder.
 Avuç-içi bilgisayarlar bunun en güzel
örneğidir.
İŞLETİM SİSTEMİ TÜRLERİ
 Tek Kullanıcı-Çoklu Görev İşletim Sistemleri:
 En yaygın kullanılan işletim sistemi türüdür.
 Çoğumuzun kullandığı masaüstü veya dizüstü
bilgisayarlarda bu işletim sistemi çalışır.
 Windows 2000 işletim sistemi bu türdendir.
 Tek kullanıcı-tek görev türünden farkı, kullanıcının aynı
anda birden fazla işlemi gerçekleştirebilmesidir.
 Bu işletim sistemi sayesinde bilgisayarlarda aynı anda bir
çok işlemi yapabiliriz.
 Örneğin kelime işlemci programla bir rapor yazarken,
aynı sırada İnternette bir veriyi tarayabilir veya Sunum
programı ile bir sunuyu da hazırlıyor olabiliriz.
İŞLETİM SİSTEMİ TÜRLERİ
 Çoklu Kullanıcı İşletim Sistemleri:
 Farklı bir çok kullanıcının, bilgisayar kaynaklarından
aynı anda ve kesintisiz yararlanmasını sağlayan işletim
sistemi türüdür.
 Unix gibi sistemler bu tür çoklu kullanıcı işletim
sistemlerine örnek olarak verilebilir.
 Bu sayede, farklı işlemleri yapan pek çok kullanıcı, aynı
sistemin kaynaklarını, gereksinimlerine göre
birbirlerinden etkilenmeden kullanır.
 Çoklu kullanıcı işletim sistemi, farklı kullanıcı
taleplerini kontrol eder, sıraya koyar ve farklı işlemlerin
dengeli bir şekilde yapılabilmesi için sistem kaynaklarını
yönetir.
İŞLETİM SİSTEMİNİN TEMEL
İŞLEVLERİ
 İşletim sisteminin genel olarak iki temel
işlevi vardır:
 Bilgisayarın donanım ve yazılım
kaynaklarını yönetmek,
 Uygulamalar ve donanım
arasındaki iletişimi
düzenlemek.
İŞLETİM SİSTEMİNİN TEMEL İŞLEVLERİ
 Değişik türdeki programlar ve girdi birimleri
çalışabilmek için bellekten belirli bir pay almak
durumundadırlar.
 İşletim sistemi, gereksinim duyulan bu paylaştırma
işini düzenler ve devamlılığı sağlar.
 İşletim sistemi, bilgisayar sistemine yeni eklenen
donanımları veya uygulamaları algılar, düzenler ve
aralarındaki uyumu sağlar.
 Kullanıcıların bu yeni değişimlerden fazla
etkilenmeden işlemlerini yapabilmesini olanaklı
kılar.
Bellek Yönetiminin Gerekliliği
 İşletim sistemi bilgisayarın belleğini yönettiğinde iki temel
görevi yerine getirir:
 Bunlardan ilki her işlemin görevini yerine getirebilmesi
için yeterli oranda bellekten yararlanması ve bu sırada
işlemlerin birbirlerini engellememesidir.
 İkinci görevi ise, sistem içindeki farklı bellek türlerinin
uygun bir şekilde kullanılmasıdır.
 Bilgisayar sisteminde değişik bellek türleri bulunur.
 İşletim sistemi, bu farklı bellek türlerini uygun bir şekilde
işe koşarak kullanır.
 Bu sayede, her bir işlem en etkin şekilde çalışmaktadır.
BELLEK TÜRLERİ
 Hızlarına göre farklılaşan bellek türleri şöyle
sıralanabilir:
 Yüksek Hızlı Önbellek
 Ana Bellek
 İkincil (Sanal) Bellek
BELLEK TÜRLERİ
 Yüksek Hızlı Önbellek:
 Hızlı bağlantılarda merkezi işlem biriminin kullanımına




yönelik bellek türüdür.
Diğerlerine göre daha küçük birimlerle ifade edilir ve daha
hızlıdır.
Sistemin içindeki belirli mekanizmalar, yapılan işlemleri,
sırasını ve arkadan gelen işlemleri denetler.
Merkezi işlem biriminin bir sonraki adımda hangi işlemleri
yapacağını ve ne tür verilere gereksinim duyacağını belirler.
Daha sonra bu işlemleri ana bellekten yüksek hızlı önbelleğe
çekerek, daha hızlı ve tutarlı işlem yapılmasını olanaklı kılar.
BELLEK TÜRLERİ
 Ana Bellek:
 Bilgisayar sistemlerinde bulunan temel belleğe ana




bellek denir.
Ana bellek, megabayt ölçü birimi ile ifade edilir.
 Megabayt ölçü birimi “MB” olarak gösterilir.
Bilgisayar sistemi alınırken, genelde üzerinde durulan
ölçütlerden biridir.
Ana belleği yüksek bilgisayar sistemleri daha hızlı
çalışan sistemlerdir.
Günümüzdeki bir çok uygulama, daha hızlı ve hatasız
çalışabilmek için, ana belleği yüksek sistemlerin
kullanılması gerekmektedir.
BELLEK TÜRLERİ
 Sanal (İkincil) Bellek:
 Sanal bellek türleri, işletim sisteminin
kontrolü altında çalışır ve uygulama veya
verilerin, daha sonra kullanılmak üzere
saklanmasını sağlayan manyetik ortamdır.
KULLANICI ARAYÜZÜ
 Grafik tabanlı arayüzlerde görsel öğeler hakimdir ve
kullanıcılar değişik simge ve menülerle işlemleri, gerçek
yaşamla daha yakın benzerlikler kullanabilecekleri
ortamlarda geçekleştirirler.
 Arayüz kavramı, bilgisayar sistemi ve
kullanıcı arasındaki etkileşimim yapısını
oluşturur.
 Kullanıcı bilgisayarı açtığı andan
itibaren, kullandığı uygulamalar, yaptığı
işlemler ve bunları yapma veya bunlara
ulaşma şekli arayüz kavramı ile ilgilidir.
KULLANICI ARAYÜZÜ
 Geçmişte kullanıcılar metin tabanlı arayüzlerle
karşılaşmaktaydı.
 Örneğin DOS işletim sisteminin kullanıcı
arayüzü, değişik komutların yazılarak işlemlerin
yapıldığı metin tabanlı bir arayüzdür.
 Günümüzde bu arayüzün yerini grafik tabanlı
arayüzler almıştır.
 Microsoft’un Windows ve Apple’in Macintosh
işletim sistemleri grafik tabanlı arayüzleri
kullanan popüler işletim sistemleridir.
KULLANICI ARAYÜZÜ
 Kullanıcı arayüzünün işlemesi:
SÜRÜCÜ, DOSYA VE KLASÖRLER
 Bilgisayar sisteminde kullandığımız programlar ve diğer






tüm veriler sistemde belirli bilgi kümelerinde saklanır.
Bu bilgi kümelerine Dosya (file) adı verilir.
Dosyalar ikili sayı sistemi kullanılarak oluşturulur.
Bilgisayar sisteminde bulunan sürücüler
 Sabit sürücüler (C:) ve
 Disket sürücü (A:) olarak adlandırılır.
Bunlara standart sürücüler de denir.
Günümüzde hemen her bilgisayar sisteminde, ikinci bir
sabit sürücü (D:) ve CD-ROM sürücüsü (E:)
bulunmaktadır.
Dosyalar sabit sürücülerde, diskette veya CD-ROM’da
kayıtlı olabilir.
SÜRÜCÜ, DOSYA VE KLASÖRLER
 Dosyalar Klasör (Directory veya Folder) adı verilen
yerlerde saklanır.
 Bilgisayarım klasörü:
SÜRÜCÜ, DOSYA VE KLASÖRLER
 Bir bilgisayar sisteminde değişik dosya türleri
bulunabilir. Bunlar:
 Başlangıç dosyaları
 Sistem dosyaları
 Program dosyaları
 Uygulama programlarını çalıştıran dosyalar
 Veri dosyaları
 Kullanıcı dosyaları
SÜRÜCÜ, DOSYA VE KLASÖRLER
 Dosyaların kendilerine özgü belirli
özellikleri bulunur.
 Örneğin, her dosyanın bir adı, konumu,
uzunluğu ve uzantısı bulunur.
 Dosya uzantıları (extension), dosya
isimlerinin sonuna eklenen nokta
işaretinden (.) sonra gelir ve üç karakterden
oluşur.
SÜRÜCÜ, DOSYA VE KLASÖRLER
 Bu uzantılar, hem işletim sistemi için hem de kullanıcılar için,
dosyanın türü ve içeriği konusunda bir ipucudur.
 Örneğin aaa.bmp uzantılı bir dosya, aaa isimli dosyanın bir
resim dosyası olduğunu gösterir.
 Benzer şekilde .exe uzantısı dosyanın bir uygulamayı
çalıştırdığını gösterir.
 .doc uzantısı da dosyanın bir belge (doküman) olduğunu
gösterir.
İŞLETİM SİSTEMİNİN TEMEL BİLEŞENLERİ
 İşletim sisteminin temel bileşenleri;
 Masaüstü,
 Başlat menüsü,
 Pencereler ve
 Gezgin olarak sıralanabilir.
 Bilgisayar açıldığında belirli bir süre sonra karşılaştığınız
masaüstü, programların çalıştırdığı, kısayolların, belgelerin
ve diğer nesnelerin depolandığı alandır.
 Masaüstü ayrıca, programları başlattığınız, belgeleri
açtığınız veya Web sitelerini dolaştığınız bir tür menüdür.
 Masaüstünüzün görünümünü ve düzenini istediğiniz
şekilde yapabilirsiniz.
MASAÜSTÜ
Masaüstü
 Standart kurulumda, masaüstü
ekranında beş temel sistem simgesi
görülür.
 Bilgisayarım
 Belgelerim
 Ağ Bağlantılarım
 Internet Explorer
 Geri Dönüşüm Kutusu
 “Masaüstü simgeleri” olarak adlandırılan bu simgeler, genelde
işletim sisteminin kurulumu sırasında otomatik olarak
oluşturulur.
 Ekranın altında görev çubuğu bulunur.
 Görev çubuğu üzerinde; başlat düğmesi, hızla başlat araç çubuğu, görev
çubuğu düğmeleri ve durum alanı yer alır.
MASAÜSTÜ
Masaüstü nasıl düzenlenir?
 Kendi çalışma masanızı nasıl kendi istediğiniz
doğrultuda düzenleyebiliyorsanız, masaüstünüzün
görünümünü de istediğiniz şekilde değiştirebilir,
kendinize ait düzenlemeler yapabilirsiniz.
 Masaüstünü, değişik programlara ulaşmanız, belgeleri
açmanız ve istediğiniz diğer bir çok işlemi yapmanız için
gerekli araç ve gereçlerle donatabilirsiniz.
 Bunun için masaüstünde boş bir alanda farenin
sağ tuşuna tıklamanız yeterlidir.
 Açılan kısayol menüsünün elemanlarını
kullanarak masaüstünüzün farklı görünmesini
sağlayabilir, ayarları değiştirebilir ve yeni
nesneler oluşturabilirsiniz.
MASAÜSTÜ
 Bu menüdeki önemli bazı seçenekleri incelersek:
 Simgeleri Yerleştir (Arrange Icons By) seçeneği ile
masaüstünde bulunan nesneleri isimlerine, türlerine,
boyutlarına veya tarihlerine göre sıralayabilirsiniz.
 Simgeleri Diz (Auto Arrange) seçeneği, masaüstünde dağınık
duran nesnelerin otomatik olarak sıralanmasını sağlayacaktır.
 Yeni (New) seçeneği masaüstüne yeni bir klasör veya kısayol
açmanızı sağlar.


Herhangi bir klasörü yeni oluşturduğunuzda, işletim sistemi bunu “Yeni Klasör”
(New Folder) olarak isimlendirir.
Yeni yarattığınız bir klasöre isim verebilir ve daha sonra bu klasörü masaüstünde
tutabilirsiniz.
 Özellikler
(Properties)
değiştirmenize olanak tanır.

seçeneği,
Masaüstü
ayarlarınızı
Özellikleri seçtiğinizde açılan menüde Temalar, Masaüstü, Ekran Koruyucu,
Görünüm ve Ayarlar seçenekleri bulunur.
BAŞLAT DÜĞMESİ VE BAŞLAT MENÜSÜ
Başlat Düğmesi ve Başlat
Menüsü
 Başlat düğmesi, masaüstünün
sol alt köşesinde bulunur ve
tıklandığında Başlat
menüsünü açar.
BAŞLAT MENÜSÜNÜN İŞLEVLERİ
Başlat Menüsünün İşlevleri
 Başlat menüsü, bilgisayar sistemindeki programlarla,
en son kullandığınız belgelere ve sıkça kullandığımız
internet belgelerine ulaşmanızı sağlar.
 Ayrıca, bilgisayarınızda bulunan herhangi bir belge
veya klasörü aramak, yardım konularına ulaşmak gibi
gereksinimlerinizi de başlat menüsünü kullanarak
karşılayabilirsiniz.
 Başlat menüsünün bir diğer özelliği de çıkış menüsü
olmasıdır.
 Başlat
menüsünü
açarak
bilgisayarınızı
oturumunuzu sonlandırabilirsiniz.
kapatabilir,
ARAÇ ÇUBUKLARI
Araç Çubukları
 Programları çalıştırmak ve belgeleri açmak
istediğinizde, başlat menüsünün yanı sıra araç
çubuklarından da yararlanabilirsiniz.
 Bu araç çubukları şunlardır:
 Hızlı Başlat Araç Çubuğu
 Görev Çubuğu
 Durum Alanı
ARAÇ ÇUBUKLARI
 Hızlı Başlat Araç Çubuğu:
 Başlat düğmesinin yanında yer alan hızlı başlat araç
çubuğunda bilgisayar sisteminde bulunan Microsoft
Internet Explorer ve benzeri programların simgeleri
bulunur.
 Bu alana, başka programları başlatmak için gerekli diğer
simgeler de ekleyebilirsiniz.
 Bu simgelerin üzerine tıkladığınızda ilgili programlar
çalışacaktır.
ARAÇ ÇUBUKLARI
 Görev Çubuğu Düğmeleri:
 Hızlı başlat araç çubuğunun hemen yanında görev çubuğu
düğmeleri yer alır.
 Başlattığınız ve açtığınız her program, açtığınız her klasör ve
belge, bir düğme olarak görev çubuğu üzerinde görünür.
 Aynı anda birden fazla programı veya belgeyi açtığınızda,
programların ve belgelerin düğmeleri yan yana sıralanır.
 Düğmelere tıklayarak, istediğiniz program veya belgeler
arasında gezinebilirsiniz.
ARAÇ ÇUBUKLARI
 Durum Alanı:
 Görev çubuğunun sağ köşesinde sisteminizin durumu ile ilgili
bilgilerin sunulduğu durum alanı yer alır.
 Örneğin saat, tarih gibi bilgiler bu alanda bulunur.
 Yazıcıyı kullandığınızda, bunu gösteren yazıcı simgesi durum
alanında belirir.
 Burada
bulunan simgeler kullandığınız donanım ve
programlara göre veya sizin kullanma şeklinize göre değişebilir.
PENCERELER
Pencereler
 Bilgisayar sistemindeki programlar, pencereler
adı verilen çerçeveler içinde çalışır.
 Aynı anda birden fazla pencereyi açabilir ve ilgili
programları, belge veya klasörleri aynı anda açık
tutabilirsiniz.
 Bu durumda, üzerinde çalıştığınız programın
penceresi etkin penceredir.
 Diğer pencerelere ulaşmak için üzerine
tıklamanız yeterlidir.
PENCERELER
 Bu durumda bir önceki pencere arka alana gider
ve kullanmak istediğiniz pencere ön plana çıkarak
etkin olur.
 Pencereler arasında gezinmenin bir diğer yolu da
klavyede ALT tuşunu basılı tutarak, sekme tuşuna
basmanızdır.
 Sekme tuşuna basmaya devam ettiğiniz sürede,
açık olan tüm pencereler sırayla etkin olacaktır.
PENCERELER
 Aşağıda pencereleri ve belirli özelliklerini görebilirsiniz:
PENCERELER
 Başlık Çubuğu:
 Üst kenarlığın hemen altında pencerenin adının yer aldığı bölge başlık
çubuğudur.
 Pencereyi başka bir yere taşımak için başlık çubuğuna tıklayıp basılı tutarak
hareket ettirebilirsiniz.
 Denetim Menüsü Kutusu:
 Pencerenin boyutlandırılması ve konumlandırılmasına ilişkin komutları
içeren menüyü açar.
 Menü Çubuğu:
 Program komutlarının çoğuna erişim olanağı tanır.
 Araç Çubuğu:
 Araç çubuğunda programın yaygın olarak kullandığı komutları fare tıklaması
ile çalıştırmaya yönelik bir dizi düğme bulunur.

Bunların çoğu Menü çubuğundaki komutların kısayolları olabilir.
PENCERELER
 Kenarlık:
 Kenarlık bir pencerenin çevresini belirleyen dört sınır
çizgisidir.
 Farenin düğmesine tıklayıp basılı tutarak, çoğu pencerenin
büyüklüğünü değiştirmek mümkündür.
 Kapatma Düğmesi:
 Başlık çubuğunun sağ üst köşesinde yer alan
işaretli
karedir.
 Belge ya da klasörü kapatmak ya da bir programı
sonlandırmak için bu işareti tıklamalısınız.
 Kaydırma Çubukları:
 Bir pencere içeriği ekranda tamamen görüntülenemeyebilir.
 Bu durumda, pencerenin sağ kenarında dikey kaydırma
çubuğu eklenir.
 Pencere masaüstünü kaplayacak kadar geniş olmadığında da
pencerenin alt kenarına kaydırma çubuğu eklenir.
PENCERELER
 Ekranı Kapla, Önceki Boyut ve Simge Durumuna
Küçült Düğmeleri:
 Kapat düğmesinin solunda Ekranı kapla (
), Önceki boyut ( ),
Simge durumuna küçült ( ) düğmeleri yer alır.
 Ekranı kapla düğmesine tıkladığınızda pencere tüm masaüstünü
kaplayacaktır.
 Önceki boyut düğmesi ise pencereyi orta büyüklükte masaüstüne
yerleştirir.
 Simge durumuna küçült düğmesine tıkladığınızda pencere kaybolur
ve görev çubuğunda simge olarak yer alır.



Ancak uygulama kapanmaz, arka planda açık olarak çalışmaya devam eder.
Bu durumda yalnızca masaüstünde yer kaplamayacaktır.
Görev çubuğundaki bu simgeye tıklayarak pencereyi tekrar eski durumuna
getirebilir yani etkin kılabilirsiniz.
GEZGİN
Gezgin
 Gezgin, dosya, klasör ve sürücü yapılarını
bir pencere içinde görüntülememizi ve
değişik işlemler yapmamızı sağlar.
 Gezgin penceresinde, sabit diskete veya
ağdaki dosyaları, klasörleri ve programları
inceleyebilir, kullanabilir veya
değiştirebilirsiniz.
GEZGİN
Gezgin penceresine nasıl ulaşabilirsiniz?
 Gezgin penceresi, başlat menüsünden önce programlar
öğesi seçilerek, daha sonra açılan donatılar (accessories)
menüsünden de gezgin simgesi (windows explorer)
tıklanarak açılır.
GEZGİN
Gezgin penceresinin
özellikleri:
 Pencerenin sol kenarında
masaüstünde bulunan nesne,
klasör ve programlar listelenir.
 Sağ taraftaki alan ise, burada
seçilen nesnelerin içeriğinin
gösterildiği yerdir.
 Gezgin penceresindeki
program, belge ve kısayol
simgeleri, tıklandıkları zaman
sorumlu oldukları işlemleri
gerçekleştirilir.
Bir Nesnenin Özellikleri
Bir nesnenin özelliklerine nasıl ulaşabiliriz?
 Gerek masaüstünde, gerekse gezgin penceresinde
nesnelerin üzerinde farenin sağ tuşuna tıkladığınızda
açılan menüden o nesnenin özelliklerine ulaşabilirsiniz.
 Bunun için açılan menüde özellikler seçeneğine
tıklamalısınız.
KLASÖR VE DOSYALARLA ÇALIŞMAK
Yeni Klasörler Yaratmak
 Masaüstünde yeni bir klasör yaratmak
için boş bir alanda farenin sağ tuşuna
tıklanıp, açılan menüde yeni seçeneğine
tıklanır.
 Gezgin penceresinde istediğiniz kadar karmaşık bir
biçimde klasörleri içice yerleştirmek mümkündür.
 Yeni
bir klasör yaratmak istediğinizde, bu klasörün
yaratılacağı klasörü seçerek pencerenin açılmasını sağlayın ve
pencerenin boş bir yerinde farenin sağ düğmesine tıklayarak
yine Yeni seçeneğini seçmelisiniz.
KLASÖR VE DOSYALARLA ÇALIŞMAK
Klasör, Dosya ve Kısayolları Taşımak veya
Kopyalamak
 Kes, kopyala ve yapıştır komutları, nesneleri
bir yerden başka bir yere taşımak için kullanılır.
 Gerek masaüstünde gerekse gezgin penceresinde
bunu yapmanın bir yolu da nesnelerin üzerine
tıklayıp basılı tutarak dilediğiniz klasör veya
sürücü üzerine sürüklemektir.
KLASÖR VE DOSYALARLA ÇALIŞMAK
Bir Nesnenin Taşınması ve Kopyalanması
 Nesneleri, farenin sağ tuşuna tıklayıp basılı tutarak
sürüklediğinizde, açılan menüde, bu nesnenin hedef
klasör veya sürücüye kopyalanmasını, taşınmasını veya
kısayolunun yaratılmasını sağlayabilirsiniz.
 Kopyaladığınız durumda, nesne, varolan dosya veya
konum içinde kalır ve kopyası hedefe yaratılır.
 Kes seçeneği kullanarak yaptığınız taşıma işleminde ise,
nesne varolan konumundan alınarak, sadece hedef
konumunda bulunacak şekilde yaratılır.
KLASÖR VE DOSYALARLA ÇALIŞMAK
Birden Fazla Nesnenin Taşınması ve Kopyalanması
 Aynı anda birden fazla nesneyi kopyalamak ve taşımak için iki yol
izleyebilirsiniz.
 Birincisi, seçtiğiniz bir nesneden sonra diğerlerini Shift tuşuna
basılı tutarak seçmeye devam etmektir.
 İkincisi ise, masaüstü veya gezgin penceresinde, nesneleri
çerçevelemektir.
 Bunu yapmak için nesnelerin yakınında bir alanda fareyi
tıklayıp basılı tutarak klasör veya nesne gruplarını çerçeve
içine almanız gerekir.
 Çerçevelenen dosya veya klasörler koyu renk görünecektir.
 Daha sonra seçilen grubun herhangi bir öğesi üzerine tıklayıp
basılı tutarak hedef konumuna taşıyabilirsiniz.
KLASÖR, DOSYA VE KISAYOLLARI SİLMEK
Klasör, Dosya ve Kısayolların Silinmesi
 Bir nesneyi veya nesne grubunu silmek için önce seçmeniz
ve daha sonra klavyede bulunan Delete tuşunu kullanmanız
gerekir.
 Aynı işlemi nesnenin üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayarak,
açılan menüdeki Sil (Delete) seçeneğini kullanarak da
yapabilirsiniz.
 Sil veya Delete komutu, gezgin penceresinde Dosya
menüsünde de bulunmaktadır.
 Silme işlemini seçtiğinizde, işletim sistemi bu işlemi
onaylamanız için sizi uyarır.
 İsteğinizi doğrulamanız durumunda seçtiğiniz nesne veya
nesne grubu silinerek Geri Dönüşüm Kutusuna gönderilir.
KLASÖR, DOSYA VE KISAYOLLARI SİLMEK
Geri Dönüşüm Kutusunun İşlevi
 Geri dönüşüm kutusu (Recycle Bin),
silinen tüm nesnelerin depolandığı yerdir.
 Geri dönüşüm kutusunu boşaltmadığınız
sürece bu alandaki nesneler sistemde
kalacak ve yer kaplayacaktır.
 Bu yüzden bu nesneleri bir daha kullanmayacağınız
durumlarda belirli aralıklarla geri dönüşüm kutusunu
temizlemeniz gerekir.
 Bunun için geri dönüşüm simgesine tıkladığınızda açılan
pencereden Dosya menüsündeki “Geri Dönüşüm Kutusunu
Boşalt” (Empty Recycle Bin) komutunu veya simgenin
üzerinde sağ tuşa tıkladığınızda açılan menüden aynı
komutu seçmelisiniz.
YENİ PROGRAM EKLEMEK VE KALDIRMAK
Program Eklemek veya Kaldırmak
 Sisteme yeni bir program eklemek veya varolan bir
programı kaldırmak gerektiğinde Denetim
Masasından (Control Panel) yararlanılır.
 Programları değiştirmek veya onarmak
için de aynı denetim masasını açmanız
gerekir.
 Yeni program eklemek veya sistemdeki
bir programı kaldırmak için, denetim
masası
penceresindeki
Program
Ekle/Kaldır (Add
or Remove
Programs) seçeneğini kullanmalısınız.
 Günümüzde bir çok yazılım kendi
kurulum programını beraberinde taşır
ve program ekleme işini otomatik
yapar.
BELGELERİN YAZDIRILMASI
Belgelerin Yazdırılması
 Herhangi bir
izlenebilir.
belgeyi
yazdırmak
için
farklı
yollar
 Bunların ilki, kullanılan program içindeki Yazdır (Print)
komutudur.
 Örneğin kelime işlemci programında yazdır komutu dosya menüsünde




bulunur.
Diğer bir yol da, masaüstündeki veya gezgin penceresindeki bir belgenin
üzerinde sağ tuşa tıklayıp, açılan menüde yazdır komutunu seçmektir.
İşletim sistemi, yazdır komutuyla, sistemde bulunan yazıcı ile iletişim kurar ve
açılan penceredeki yöntemlerle yazdırma işlemini yapmanıza yardımcı olur.
Bu pencerede belgenin çıktı boyutları, farklı özellikleri ve kopya sayısı gibi
seçenekler bulunmaktadır.
Sistemde yazıcı bulunmadığı veya sonradan yazıcı eklenmek istendiğinde,
denetim masası penceresindeki Yazıcılar (Printers) seçeneği kullanılarak
yeni yazıcı eklenebilir.