Slayt 1 - Çanakkale Madenciler Derneği

ÇANAKKALE
MADENCİLER DERNEĞİ
(ÇAMAD)
2001
Yer kabuğunda bulunan insanlar için
ekonomik değer taşıyan katı, sıvı
veya gaz halindeki her türlü
maddeye maden denir.
www.sunumerkezi.com
• Yapılan arkeolojik çalışmalar, Anadolu’da
madenciliğin M.Ö.7000 yıllarına kadar
Uzandığını ve buradaki uygarlıkların gelişmesinde
önemli bir rol oynadığını ortaya koymuştur. Yer
yüzünün ilk yerleşilen karalarından biri olarak
Anadolu’da, madene dayalı yüksek uygarlıklar
kurulmuştur.
Madeni çok önceleri tanıyıp kullanan Orta
Asya kökenli Türkler, Anadolu’ya gelip
yerleştikçe madene dayalı uygarlık daha da
gelişmiştir.
Madenler, doğada ender olarak saf
halde bulunur. Yer altında "filiz"
adı verilen bileşimler halinde
Çıkarılan ham madenler,işlenerek
ve yabancı maddelerden
ayıklanarak (rafine edilerek) saf
metal haline getirildikten sonra
kullanıma sunulur.
Maden filizleri, tabakalar arasında
"damarlar" yada "yataklar" halinde
bulunur.
• Rezerv miktarının bol
olması gerekir.
• Maden cevherinin
içindeki tenör
Oranının yüksek olması
• Maden cevherinin
işlenecek yere ulaşımının
kolay olması gerekir.
• Madenlerin aranması, bulunan
madenlerin çıkarılması ve taşınması gibi
çalışmalar büyük miktarda para
gerektirir. Gerekli sermaye olmadan
madenler işletilemez.
**Günümüzde geri kalmış ülkelerin
madenlerini gelişmiş ülkelerin
işletmesinin temel nedeni sermayedir.
• Madenlerin işletilmesi için gerekli araç
gereçler ile teknik personel de gereklidir.
Madencilik konusunda
uzman insanlar
olmadan bir maden
işletilemez.
• Türkiye Dünya da maden yatakları bakımından
şanslı ülkeler arasında yer alır. Dünyada üretilen
50'yi aşkın maden çeşidi için yapılan
Değerlendirmede Türkiye, 29 çeşit ile Dünyada
ilk 10 ülke arasında yer almaktadır.
Bunun başlıca nedeni;
1-Ülkemizin dağ oluşumu hareketlerinden
fazla etkilenmesi,
2-Dağ oluşumu hareketleri sonucunda
başkalaşım ve volkanizma hareketlerine
yaygın olarak uğramasıdır.
www.sunumerkezi.com
İLİMİZ ÇANAKKALE
ve MADENCİLİK
Linyit
Oluşumu maden kömüründen
daha yeni
kalorisi daha düşük
Linyit yatakları yeryüzüne yakın olduğundan
kolayca işlenebilir.
Uzaklara taşınması hem maliyeti arttırır, hem
de kolayca ufalandığı için değerini düşürür.
genellikle çıkarıldığı yerlerdeki sanayi tesisleri
ile konutlarda tüketilir.
Ülkemizde esas olarak ısınma ihtiyacını gidermede
kullanılan linyit; büyük miktarda çıkarılmaktadır
Agrega ;
Agregalar,beton yapımında çimento ve su ile birlikte
kullanılan,kum,çakıl,kırmataş gibi taneli Malzemelerdir.
Beton hacminin yaklaşık % 75’i agrega tarafından
oluşturulmaktadır.
Beton
yapımında
kullanılan
temel
malzemeler
(çimento,su,agrega) arasında en pahalı olanı çimentodur.
Agreganın maliyeti,çimento maliyetine göre düşüktür.
Dolayısıyla istenilen kalitedeki Betonu elde edebilmek
kaydıyla,betonda mümkün olabildiği miktarda agrega
kullanılması betonu daha ekonomik olmasına yol
açmaktadır.Beton yapımında agrega kullanılmasının tek
nedeni daha ekonomik beton üretmek değildir. Agrega
betonun teknik özelliklerine de önemli katkılarda
bulunmaktadır.
KAOLİN
• Kaolinleşme
bilindiği
gibi
alkali(K-Na)
feldspatların atmosferik nedenler ve/veya
hidrotermal eriyikler etkisiyle kil minerallerine
dönüşmesidir.
• Alkali feldspatlarca zengin olan asidik ve nötr
kayaçlar (granitik, siyenitik kayaçlar, andezit,
dasit, riyodasit lav ve tüfleri) genelde hidrotermal
kaolin oluşumlarının ana kayaçlarıdır.
Kuzeybatı Anadolu bölgesi de asit magmatik
kayaçlar ile asit ve nötr volkanik kayaçların çok
yaygın olarak bulunduğu, tektonik olarak da etkin
bir bölgedir.Bu nedenle bölgede bir çok kaolin
yatağı oluşmuştur.
Ülkemizde işletilen kaolin ocaklarının büyük
çoğunluğu Balıkesir, Çanakkale, Kütahya ve Bilecik
illeri civarında bulunmaktadır.
Bölgedeki kaolinler genelde andezit, riyolit ve dasit
karakterli asit tüflerin kırık sistemleri boyunca
alterasyonu sonucu meydana gelmişlerdir.
Çan-Tepeköy Kaolin Ocağı
ÇANAKKALE-ÇAN-TEPEKÖY BÖLGESİ
Bölgedeki Kaolinler dasit ve andezitlerin alterasyonu
sonucu oluşmuşlardır.
Alterasyon tam gerçekleşmediği için Na2O + K2O
oranı yüksek olup, bölgesel olarak alkali kaolinler
olarak tanımlanmaktadır.
%10-15 Al2O3 oranında seramik kalitesinde üretim
yapılmaktadır.
Çan-Tepeköy, Duman ve Çaltıkara Kaolen ocakları
Kalemaden tarafından işletilmektedir.
ÇANAKKALE-MERKEZ-SARIBEYLİ OCAKLARI:
Ocaklarda mevcut olan kaolinler %16–30 Al2O3
içermektedir. Düşük demirli (< %0,5–0,7) kaolinler
beyaz çimento kaolini olarak Yunanistan, Tunus,
Lübnan gibi ülkelere ihraç edilir. Alkalisi çok düşük
olan kaolinler yurtiçi çimento fabrikalarında “Düşük
alkali çimento” yapımında tüketilir.
Sarıbeyli ocağının tüm kalitelerde rezervi 2 milyon ton
dolayındadır. Yıllık üretim 100–120 bin ton
düzeyindedir.
Çanakkale ilinde yukarıda anlatılanların dışında
Bayramiç ve Yenice civarında da kaolin oluşumları
vardır.
HALLOYSİT
Günümüzde Çanakkale-Balıkesir bölgesinde yılda
3-4 bin ton dolayında halloysit üretilmekte ve çoğu
ihraç edilmektedir.
Bölgenin şu an için rezerv potansiyeli 50 bin ton
dolayındadır.
Balıkesir-Gönen çevresinde, Tabanköy, Ilıcaoba,
Karasukabaklar ve Şahbaz ile Balıkesir-Balya
arasındaki Turplu ocaklarından, halen faal olan
Turplu ve Taban ocaklarıdır.
Çanakkale Kırıklar, Kızıldam ve Soğucak
ocaklarından halen sınırlı olarak işletilen Soğucak
ocağıdır.
BENTONİT
Çanakkale-Ayvacık-Ahmetçe
ve
Misvak köyleri civarı ile BayramiçKoşuburnu ve Dağahmetçe Köyü
civarında, ağartma toprağı niteliğinde
olan küçük rezervli bentonitler
zaman zaman işletilmektedir.
SERAMİK KİLLERİ
Çanakkale-Yayaköy,
YeniceYarışköy ve Bayramiç civarında
refrakter
+
seramik
kil
oluşumları mevcuttur.
FELDSPAT
Çanakkale-Bayramiç civarındaki
pegmatit damarları işletilmektedir.
Bayramiç-Yeşilköy civarında K2O’su
%7 olan feldspatlarda
işletilmektedir.
KALSİT
Çanakkale-Karabiga’daki Kalsit
Oluşumları,
Türkiye’de mevcut en iri kristalli kalsit
oluşumlarından biridir.Granit
dokanağında oluşan kalsit yatakları
yüksek beyazlıktadır ve öğütülmesi
kolaydır.
1999 yılından beri işletilmektedir
KUVARS
Çanakkale Ezine Çamlıca,Ahlatoba ve
Kayışlar köyleri civarında Paleozoyik yaşlı
şistler içersinde bulunan kuvarslardan
seramik ve cam sanayi için üretim
yapılmaktadır.
Kale Madencilik A.Ş.’nin Çanakkale-Biga,
Bayramiç, Ezine yörelerinde 800 bin ton
görünür kuvars rezervi mevcuttur.
SİLEKS
Sileks; küçük ölçekli olarak, silisli eriyiklerin kireçtaşı
boşluklarında çökelmesi sonucu oluşabildiği gibi,
büyük kütleler halinde, andezitik volkanizma
esnasında ortaya çıkan,SiO2 bakımından zengin,
hidrotermal eriyiklerin bıraktığı, amorf ve masif
yapıda gözlenebilmektedir.
Bölgemizde
başta
Çanakkale
olmak
üzere,
Balıkesir,Bilecik ve Kütahya’da bulunmaktadır.
Değirmentaşı ve flint taşı amaçlı olarak, halen en
yoğun üretim Çanakkale yöresinde yapılmaktadır.
Kalemaden tarafından Çanakkale-Çan Bölgesi’nde
işletilmekte olan Etili, Tepeköy ,Dedeler ve Muratlar
sileks ocaklarının rezervleri 1,5 milyon tonu
aşmaktadır.
Etili-Tepeköy Sileks Ocağı
300.000 Ton görünür + muhtemel rezerv vardır.
Yıllık Üretim Miktarı 15.000 – 20.000 Ton dur.
Dedeler Sileks Ocağı
400.000 Ton görünür + muhtemel rezerv vardır.
Yıllık Üretim Miktarı 15.000 – 20.000 Ton dur.
Her iki ocaktan da mikronize öğütme yapan
sanayi tipi değirmenlerde astar kaplama taşı
(değirmentaşı) ve öğütücü medya taşı (flint taşı)
olarak sileks hammaddesi üretilmektedir.
Etili Tepeköy Sileks Ocağı
DOLOMİT
Çanakkale-Ayvacık civarında
bulunan dolomit ocaklarından
da küçük miktarlar da üretim
yapılmaktadır.
DİYATOMİT
Çanakkale-Çan-Keçiağlı ve
Bayramiç-Hacıdervişler
civarında da diyatomit
zuhurları bulunmaktadır.
PERLİT
Çanakkale-Biga İlçesi civarında da perlit
yatakları bulunmaktadır. Türkiye’de ilk
perlit ihracatı 1961 yılında Biga-Akkayrak
bölgesinden yapılmıştır.
VOLLASTONİT
Çanakkale ve Balıkesir illeri civarında, granitlerle
mermer veya kireçtaşlarının dokanaklarında,
kontakt metamorfizma etkisi ile oluşmuş, genelde
düzensiz
olan
vollastonit
yataklanmaları
bulunmaktadır.
Bunlar, Balıkesir-Kepsut-Serçeören, SusurlukYaylaçayır,
Çanakkale-Bayramiç-Karaköy,
Yenice-Hamdibey-Kireçlitepe
ve
Çan-Etili
civarında olup, çok büyük rezervleri yoktur.
Çanakkale-Bayramiç-Karaköy sahasından da
yakın yıllara kadar küçük çapta da olsa üretim
yapılmıştır..
GRANİT
Kestanbol Graniti
Çanakkale Ezine İlçesinin batısında, Kestanbol, Bergaz ve Yaylacık
köyleri arasında yayılım gösterir..
Buradaki granit iki tiptir. Biri gri renkli olup, bu tip granitten çok
miktarda parke yapılmaktadır.
Diğeri ise Koçali köyü civarında bulunan ve ortoklaslarının pembe rengi
sayesinde halkın Pembe taş diye adlandırdıkları granittir. Bu granit
porfiri bir yapıya sahip olduğundan görünüşü güzeldir.
Bu porfiri yapılı granitlerden çok eski zamanlardan beri sütunlar
yapılmaktadır. İstanbul camilerinin birçok sütunları bundan yapılıdır.
Ezine’nin 9 km GB’sında Çığır Dağı çevresindeki granit ocaklarından
çıkarılan sütunlar, bölgedeki Roma dönemi eserlerinde kullanıldığı gibi,
MS 2. yüzyıldan itibaren Yakındoğu, Kuzey Afrika ve Akdeniz’in diğer
bölgelerine de gönderilmiştir.
Halen bazı yarı işlenmiş sütunları Ezine – Koçali Köyü - Yedi Taşlar
mevkiindeki eski ocaklarda görülür.
Granit ocaklarından en büyüğü, Koçali Köyü’nün 1.5 km batısında Yeditaşlar
mevkiinde olup, ocak içinde halen yedi adet sütün bulunmaktadır.
Aleksandria Troas antik limanında granit sütun kalıntıları
Çan Taşı ( Desenli Yapı Taşı) :
Çanakkale- Çan bölgesindeki Riyolitik tüfler
Çan taşı ya da desenli yapıtaşı adı altında
yöredeki ocaklarda üretilmektedir.
Çoğunlukla turizm yörelerinde ve sahil
kenarlarındaki yapılarda dış cephe kaplama
ile dekoratif amaçlı olarak duvar, şömine ve
barbekü yapımında kullanılmaktadır.
Ayvacık-Arıklı, Nusratlı ve Yeşilyurt köyleri
civarındaki tüflerde yapı malzemesi olarak
işletilmektedir.
ALTIN (Au)
Merkez-Madendağ - Akbaba Altın Sahası
Tenör :1.25 gr/ton Rezerv : 8.000.000 ton toplam
Lapseki-Şahinli Au Sahası
Tenör :5.76 gr/ton Altın Rezerv : 2.778.000 ton toplam
Merkez-Kirazlı - Kartaldağ Altın Sahası
Tenör :5.2 gr/ton Au ve 4-22 gr/ton Rezerv : 50.000 ton
mümkün
Bayramiç – Kısacık – Alakeçili - Baharlar Altın sahası
Tenör : 0.55 gr/ton Rezerv : 56.537.693 ton
görünür+muhtemel+mümkün
BAKIR-KURŞUN-ÇİNKO (Cu-Pb-Zn)
Biga-Maden, Sarkat Dereleri Yatağı
Tenör :% 26 Pb ve % 7 Zn, % 0.7 Cu Rezerv :Yatak daha önce işletilmiştir. Halen
444.450 ton tüvenan cevher mevcuttur.
Yenice-Çulfa, Alan Dere, Kurttaşı, Kalkım, Arapuçan Sahaları
Tenör :% 1.74 - 20 Pb, % 0.8 - 9 Zn ve % 0.8 - 1.35 Cu
Rezerv :41.300 ton görünür, 1.364.000 görünür+muhtemel, 2.783.897 ton muhtemel,
1.060.100 ton mümkün, 10.000 ton jeolojik rezerv. Yenice civarlarında
işletilmekte olan ve daha önce işletilmiş olan birçok yatak vardır.
Bayramiç-Kuştepe Sahası
Tenör :% 11.72 Zn ve % 0.97 Pb, % 0.49 Cu
Rezerv :Önceki yıllarda işletilen yatakta 15 500 ton tüvenan cevher vardır.
Çan, Lapseki-Doğancılar, Değirmendere, Kundakçılar Sahaları
Tenör :% 10 Pb ve % 9 Zn, % 1 Cu
Rezerv :100.000 ton görünür+muhtemel rezerv
MANGANEZ (Mn)
Çan, Kumarlar Sahası
Tenör : %19.6 Mn
Rezerv :7000 ton görünür+muhtemel rezerv.
Lapseki- İlyaslı Sahası
Tenör : % 30.9 Mn
Rezerv :100.000 ton görünür rezerv
URANYUM (U)
Ayvacık - Küçükkuyu Sahası
Tenör : % 0.08
Rezerv : 250 ton