KUŞ GR B KUŞ GR B

T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü
KUŞ GRİBİ
(Tavuk vebası, Avian influenza)
Bulaşıcı ve Salgın Hastalıklar Kontrolü Daire Başkanlığı
Zoonotik ve Paraziter Hastalıklar Şube Müdürlüğü
KUŞ GRİBİ
Hastalık Avian influenza ve Tavuk vebası
olarak da adlandırılmaktadır.
Avian influenza virüslerinin
sebep olduğu kanatlı
hayvanların çok bulaşıcı ve
öldürücü bir hastalığıdır.
KUŞ GRİBİ
Kuş gribi, kümes hayvanlarını daha çok
etkilemekle birlikte, bütün kanatlı
hayvanlarda ve domuzlarda görülür.
Hastalık ayrıca domuzlara, atlara, balina
ve fok balığına da bulaşabilir.
HASTALIK HAYVANLAR
ARASINDA NASIL BULAŞIR?
Göçmen su kuşları (yaban ördeği, yaban kazı vb.)
hastalığın yayılmasında çok önemli bir role sahiptir.
Bazı kuşlar hastalığı hafif şekilde atlatabilmektedir.
Hasta veya virüsü taşıyan kuşların gözyaşı, burun
ve boğaz akıntıları ve dışkıları ile temas eden
kanatlı hayvanlar hastalığa yakalanabilir.
HASTALIK HAYVANLAR
ARASINDA NASIL BULAŞIR?
Hastalık hayvanlar arasında hızla yayılır ve
kısa sürede bütün sürünün kitle halinde
ölümüyle sonuçlanabilir.
Kuş gribinin kanatlı hayvanlardaki kuluçka
süresi ortalama 3-5 gün civarındadır.
HASTALIK İNSANLARA
BULAŞIR MI?
Virüsün, normalde insanlar için hastalık yapıcı
özelliği yoktur.
Ancak, hayvanlarla korunmasız yakın temas
olması durumunda insana bulaşma olabilmektedir.
Bugün için hastalığın, insandan insana
bulaşmadığı kabul edilmektedir.
HASTALIĞIN İNSANLARA
BULAŞMASI
Hasta veya hastalıktan ölmüş hayvanlarla
yakın temasla,
Hasta veya ölmüş hayvanların göz yaşına,
burun akıntısına, boğaz akıntısına ve
dışkılarına temasla,
Bu hayvanlara ait salgılarla ve dışkıyla
kirlenmiş yüzeylere ve eşyalara temasla,
HASTALIĞIN İNSANLARA
BULAŞMASI
Hastalık etkeninin karıştığı havanın
solumasıyla bulaşabilir.
Kanatlı hayvan etlerinin veya
yumurtalarının iyice pişirilerek yenmesiyle
hastalık bulaşmamaktadır.
HASTALIĞIN İNSANLARDAKİ
BELİRTİLERİ
Ateş, öksürük, boğaz ağrısı, yaygın kas ağrıları,
ve solunum güçlüğü gibi grip belirtileri,
Bunların yanı sıra, kuş gribinde farklı olarak
karın ağrısı ve ishal de görülebilmektedir.
Kuş
gribinin insanlardaki kuluçka süresi
ortalama 2-5 gün kadardır.
RİSK GRUPLARI
Koruyucu önlemleri almadan kanatlı hayvan
yetiştiriciliği ile uğraşanlar ve kanatlı
hayvanlarla teması olanlar.
Özellikle,
kanatlı hayvanlarla teması olan
çocuklar.
Koruyucu önlem almadan ölü hayvanları bertaraf
edenler veya hasta hayvanları itlaf edenler.
HASTALIK, KANATLI HAYVAN
ÜRÜNLERİNİN TÜKETİLMESİYLE
BULAŞIR MI?
Kanatlı hayvan etlerinin, merkez iç ısıları 70
°C olacak şekilde veya ette pembe görüntü
kalmayacak şekilde pişirilerek tüketilmesi
halinde insanlara hastalık bulaşmamaktadır.
Yumurtalar da 70 °C’de en az 5 dakika
pişirildikten sonra yenmelidir.
HASTALIK, KANATLI HAYVAN
ÜRÜNLERİNİN TÜKETİLMESİYLE
BULAŞIR MI?
Zaten, bilinen pişirme (haşlama) yöntemleriyle
bu durum sağlanmaktadır.
Ayrıca,
her aşamasında veteriner hekim
kontrolü bulunan, gerekli izinlerini almış
ambalâjlı ve etiketli markalı ürünler için
herhangi bir risk yoktur.
Ancak,
başka
hastalıklar
da
bulaşabileceğinden, bütün etler her zaman iyice
pişirildikten sonra tüketilmelidir.
VİRÜSÜN ÇEVRE ŞARTLARINA
DUYARLILIĞI
Virüs, 56 °C’de 3 saatte veya 60 °C’de 30
dakikada ölür.
Formalin, iyot bileşikleri ve çamaşır suyu gibi
dezenfektanlara dayanıksızdır.
Bunlara ilâveten virüsün, gübrede düşük ısılarda en
az 3 ay canlı kaldığı,
Suda 22 °C’de 4 gün, 0 °C’de ise 30 gün
canlılığını sürdürebildiği bilinmektedir.
AŞISI VAR MIDIR?
H5N1 isimli kuş gribi virüsüne karşı şu an için
etkin bir aşı bulunmamakla birlikte, değişik
merkezlerde aşı geliştirme çalışmaları devam
etmektedir.
Virüsün, mutasyon geçirme (genetik
değişikliğe uğrama) yeteneğinin olması, aşı hazırlanmasındaki önemli
engeldir.
TEDAVİSİ VAR MIDIR?
Hastalıktan korunma ve/veya tedavi amacıyla
antiviral ilâçlar kullanılmaktadır.
Kuş gribi hastalığına yakalanmış veya bu
hastalıktan ölen hayvanlarla korunmasız
yakın teması olan kişilerden, hastalığın
belirtilerini gösterenler en yakın sağlık
kuruluşuna başvurmalıdır.
KORUNMA
Kanatlı hayvan yetiştirilen kümeslerde
çalışanlar eldiven, maske, gözlük takarak
ve koruyucu elbise giyerek çalışmalıdırlar.
Başta
kanatlı yetiştiriciliğinde çalışanlar
olmak üzere, herkes ferdî hijyen
kurallarına uymalı, hayvanlarla temastan
sonra eller sık sık, bol su ve sabunla
iyice yıkanmalıdır.
KORUNMA
Kanatlı hayvan etleri ve yumurtaları iyice
pişirildikten sonra tüketilmelidir.
Kanatlı hayvan etlerinin pişirme öncesinde
hazırlanması sırasında kullanılan bıçak ve kesme
tahtası gibi malzemeler deterjanla yıkanmalıdır.
Ayrıca, eller de etlerin hazırlanmasından önce ve
sonra, yine bol su ve sabunla iyice yıkanmalıdır.
Yumurtalara temastan sonra da yine eller
yıkanmalıdır.
KORUNMA
Hayvan ölümleri olurken, hayatta kalan kanatlı
hayvanlar kesilmemeli, bunların etleri kesinlikle
yenmemeli ve bu etler buz dolabında
saklanmamalı, imha edilmelidir.
Kuş gribinden ölen hayvanların bertaraf edilmesi
veya kuş gribi şüphesiyle itlaf edilen hayvanların
gerek itlafı gerekse ortadan kaldırılmaları
sırasında gerekli koruyucu önlemler (eldiven,
maske, önlük ve gözlük) alınmalıdır.
KORUNMA
Hasta ve ölmüş hayvanlarla temastan kaçınılmalıdır.
Kanatlı hayvanların gözyaşına, burun akıntısına,
boğaz akıntısına ve dışkılarına veya bunlarla
kirlenen yüzeylere ve eşyalara temas edilmemelidir.
Temas edilmiş ise eller bol su ve sabunla iyice
yıkanmalıdır.
Ölen kanatlı hayvanlar yakılarak veya derince açılan
çukurlara gömülerek üzerlerine sönmemiş kireç
dökülerek bertaraf edilmelidir.
KORUNMA
Hastalığın görüldüğü ülkelere veya bölgelere
seyahat edilmesi halinde, kanatlı hayvan
çiftliklerinden ve pazarlarından uzak
durulmalıdır.
ÇOCUKLARIN, KANATLI
HAYVANLARLA OYNAMALARINA
MÜSAADE EDİLMEMELİDİR.
UNUTMAYINIZ!
HASTA VEYA ÖLEN
HAYVANLARLA , KORUYUCU
ÖNLEM OLMADAN TEMAS EDEN
KİŞİLER, HEMEN BİR SAĞLIK
KURULUŞUNA BAŞVURMALIDIR.
UNUTMAYINIZ!
BU HASTALIKTAN KORUNMANIN EN
ETKİN YOLU, KÜMES HAYVANLARI
İLE YABANÎ KANATLI
HAYVANLARIN TEMASININ
ENGELLENMESİDİR.
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü