Uzm. Dr. Haldun Akoğlu KPR esnasında oksijenizasyon Arrest olmuş dolaşım için hem ventilasyon hem de gaz değişimi gerekli olup bu sırada perfüzyon sağlayan bir ritim oluşturulmaya çalışılır Dolayısıyla Uzamış arrestte oksijen depoları boşaldığı için, Asfiktik arestte ya da çocuk arestlerinde ventilasyon ve göğüs basısı eşit öneme sahiptir Eğer primer problem kardiyak arestse Kan oksijen seviyeleri normaldir ve birkaç dakika boyunca da normal kalır Erken kardiyak arest sırasında kan akımının azlığı kan aksijen azlığından daha önemli bir problemdir KPR esnasında oksijenizasyon VF ani kardiyak arest hastalarının ilk birkaç dakikasında Kurtarma soluğu göğüs basısı ve defibrilasyon kadar önemli değildir Bası sırasında recoile izin vermek çok önemli Yetersiz recoil, intratorasik pasınçların normale dönmesini engeller Koroner perfüzyon azalır, serebral perfüzyon basıncı azalır Hem venzö dönüş hem de kalp debisi düşer KPR esnasında Ventilasyon KPR esnasında akciğer kan akımı belirgin derecede azalır Daha düşük tidal volüm Daha düşük solunum hızı İle yeterli V/Q oranı sağlanabilir Aşırı ventilasyon gereksizdir üstelik zararlıdır İntratorasik basıncı yükseltir Venöz dönüşü düşürür Kalp debisini ve sağkalımı azaltır Uzm. Dr. Haldun Akoğlu Oksijenizasyon ve Ventilasyon Prensipleri BLS BLS Primer A—Airway Patent ve korunan bir havayolu varlığından emin ol; gerekirse manuel teknikleri kullan: chinlift, jaw-thrust. Basit, noninvazif yardımcı havayolu araçlarını kullan. BLS Primer B—Breathing Oksijen ver. Oksijenasyon kalitesine bak [SO2]. Pozitif basınçlı oksijen ve ventilasyon, manuel tekniklerle: ambu gibi. ACLS ACLS Sekoner A—Airway Patent ve korunan bir havayolu varlığından emin ol; invazif ileri havayolu aç. Havayolunun yerinde olduğunu doğrula. ACLS Sekonder B—Breathing İleri havayolundan pozitif basınçlı ventilasyon sağla Havayolunun çıkmasını engelle. Oksijenasyon ve ventilasyon kalitesine bak [SO2, Tidal hacimler, AKG]. Nabız Oksimetresi Oksijenizasyon Nabız oksimetresi ile arter kanındaki oksijen miktarına bakarak Ventilasyon Kapnograf ile venöz kandaki CO2 miktarına bakarak anlaşılır Nabız Oksimetresi Hastayı tedavi et sayıları değil!!! Oksijenize hemoglobin infrared ışığı absorbe eder Redükte (nonoksijenize Hb) kırmızı ışığı absorbe eder Nabız oksimetresi pulsatil doku yatağından kırmızı ve infrared ışıklar geçirir, bir ışık dedektörü de absorbe edilmemiş ışık miktarını ölçer Sonra verilen ve absorbe edilemeyen ışık oranlarından oksijen ile satüre Hb oranı hesaplanır = %SpO2 vs %SaO2 Anormal hgb’ler yoksa (karboksi-, met-) ve SO2>70 ise AKG’nda bakılan SO2 ile Nabız oksimetresi arasındaki fark %3’ü geçmez %SpO2 nabız oksimetresi ile bakılan %SaO2 AKG’nda bakılan Nabız Oksimetresi Arest esnasında kuvvetli göğüs basısı ile SO2 okuması yapılabilse de güvenilir değildir Arteryal oksijen içeriği = Hgb miktarı ve SO2 bağlıdır Normal SO2 Yeterli sistemik oksijen sunumu yapıldığını ispatlamaz Çünkü toplam oksijen içeriğini hesaplamamaktadır Kalp debisini hesaba katmamaktadır Nabız Oksimetresi Oksijen içeriği (Hgb bağlı O2 + çözünmüş O2) ve kan akımının yeterliliği (kalp debisi) = Arterial oksijen içeriği (mL O2 / dL kan) = [Hgb] (g/dL) × 1,34 (mL O2 / g Hgb) × %SO2 + (PaO2 × 0,003) = Normal oksijen içeriği = 18-20 ml/dL Oksijen sunumu (mL O2 /dk) = arterial oksijen içeriği (mLO2/dL kan) × Kalp debisi (L/dk) × 10 dL/L Nabız Oksimetresi Ölçümler doğru yapılsa bile kalp debisi ve oksijen sunumunu yansıtmaz Klinik olarak, mutlaka hastanın kalp debisi ve oksijen sunumu değerlendirilmeli ve sistemik perfüzyona göre SO2 değerlerine güvenilip güvenilemeyeceğine karar verilmeli Eğer kalp debisi ya da Hgb düşükse SO2 N olsa da oksijen sunumu yetersizdir Nabız Oksimetresi KarboksiHgb (COHgb) ve MetHgb (Nitrat, aromatik aminler) N Hgb’den farklıdır Nabız oksimetresi tarafından TANINMAZLAR!!! Eğer bu Hgb’ler varsa hesaplanan SO2 N’den çok yüksek çıkacaktır, çünkü hesabın paydasında bu Hgb’ler yer almayacaktır Eğer COHgb yada MetHgb şüphesi varsa AKG alınarak saturasyon bakılmalı Nabız Oksimetresi Hatalı okuma sebepleri Parmak kalınlığı Hgb düzeyi Koyu deri rengi, oje, kına, tırnakta fungal enfeksiyonlar Periferik ateş, hipotermi Hareket artefektı Düşük perfüzyon, vazokonstrüksiyon SpO2 <%70 olduğunda da cihaz hatalı yüksek okuma yapar Kapnograf Kapnograf ETT yerini belirlemede kullanılan birkaç yöntemden biri Ancak hataları olabilen bir teknik PPV %100 – CO2 tespit edilmiş iken ETT yerinde olması NPV %20-100 – CO2 tespit edilmemişken ETT özefagusta olması ETCO2 tespit edilmesi ETT yerini doğrular ancak ETCO2 tespit edilmemesi özegafus entibasyonu yapıldı demek değildir Kapnograf Alveolar PCO2 hemen hemen Pulmoner venöz, sol atriyal ve arterial PCO2 ile aynıdır Akciğerde ventilasyon-perfüzyon uyumsuzlupu yoksa (PTE), havayolu obstrükte değilse, ekshale PCO2 ile arteryal PCO2 aynıdır Kapnometre Kalitatif – kalorimetrik >%2 CO2 derişimi varsa içindeki kağıt renk değiştirir Entübasyon sonrası elle ya da ventilatörle 6 pozitif basınçlı soluk verildikten sonra ölçüm yapılmalı Kapnograf Kantitatif, infrared ölçer