Kalp krizi… Doç.Dr.Osman Akdemir Doç.Dr.Osman Akdemir Mart Kalp krizi2006 2006 Mart Kalp krizi nedir? Neden olur? Koroner arter Kalp Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Kalp krizi nedir? Neden olur? Sağlıklı arter Damar Sertliği plakları Enfarktüs alanı Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Kalp krizi geçirirken… • Göğüste ağrı, sıkışma hissi, • Kollarda, omuzda, sırtta, çenede ağrı, • Terleme, • Mide bulantısı, • Kusma, • Nefes darlığı… Hiçbir şey hissetmeden sessizce geçirilebilmektedir!!! Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Epeyce yol aldık! Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Tedavideki ilerlemeler • 1960’lar: Hastanede gelişen ani ölümlerin acil tedavileri ve koroner bakım ünitelerinin devreye girmesi • 1970’ler: Hastane dışında gelişen kalp durmalarını tedavi etmeye yönelik programların devreye girmesi • 1980’ler: Tam tıkanarak enfarktüste neden olan damarın pıhtı eritici tedavi ya da balon anjiyoplasti ile yeniden açılması Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Korumada ilerlemeler • 1970’ler: Sigarayla mücadele bilinci • 1980’ler: Bazı kalbi koruyucu ilaçlar ve aspirin • 1990’lar: Bazı kalbi koruyucu ilaçlar ve kolesterol düşürücü ajanlar Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Ani ölüm ? • Ölümlerin yarısı ilk saatte gerçekleşiyor! • Zamanında tedavi edilmeyenlerin 1/3’ü kaybediliyor! Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Acil durum planı 1. Kime haber vereceğim? 2. Ne zaman hastaneye gitmem gerekiyor? 3. Hangi hastaneye nasıl ulaşacağım? 4. Hangi bilgiyi doktora vermem gerekecek? Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 KALP KRİZİ Kimler riskli? • > 45 y erkekler, > 55 y kadınlar • Kalp krizi geçirmiş kişiler, • By-pass ameliyatı, balon-stent uygulanmış hastalar • Ailede erken koroner hastalık bulunanlar: Baba ya da erkek kardeşte < 55y Anne ya da kız kardeşte < 65y Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 KALP KRİZİ Kimler riskli? • Diabetes mellitus, • Yüksek kolesterol, • Hipertansiyon, • Sigara, • Fazla kilo, • Hareketsiz yaşam tarzı. Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Risk hesaplanabilir mi? Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 < %10 Düşük derece risk % 10-20 Orta derece risk > %20 Yüksek derece risk 10 yıl Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 KALP KRİZİ Kimler riskli? • Daha önce kalp krizi geçirmiş kişi %27 • Bilinen koroner arter hastası %20 • Diabetes mellitus • Yüksek LDL-kolesterol • Hipertansiyon • Sigara 4X 3X 2X Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 KALP KRİZİ Riski düşürebilir miyiz? • Diabetes mellitus, • Yüksek kolesterol, • Hipertansiyon, • Sigara, • Fazla kilo, • Hareketsiz yaşam tarzı. Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Korunmak için neler yapabilirim? • Asla sigara içme, • Tansiyonunu takip et, • Şeker hastasıysan kontrolleri ihmal etme, • Beslenmene özen göster, • Kolesterol takiplerini aksatma, • Egzersizin önemini azımsama, • Normal vücut kilona ulaş ve koru. Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Check-up? • 20 yaşını geçen her birey 5 yılda bir kolesterol ölçümü yaptırmalı, • 30-40 yaş arası 2 yılda bir, 40 yaş üzerinde her yıl açlık kan şekeri ölçümü yapılmalı, • Zaman zaman tansiyon ölçümü yapılmalı. Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Beslenme Yüksek kolesterol Hipertansiyon Fazla kilo Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Yüksek kolesterol • Kan dolaşımındaki kolesterolün %75’i karaciğerde imal edilirken %25’i aldığımız gıdalardan emilir. • Gıdalarla aldığımız yağın miktarı ve türü kan kolesterol düzeyine önemli ölçüde etki eder. • Yüksek kolesterolün kalp hastalığı riskini arttırdığı uzun süredir bilinmektedir. Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Yüksek kolesterol • Kalbi besleyen damarların iç yüzeylerinde plak adı verilen birikimler yapmakta, bu plaklar büyüyerek kan dolaşımını engelleyebilmektedir. • “Az yağlı, az kolesterollü beslen” önerisini bu nedenle duymayanımız kalmamıştır. • Ancak artmış kalp hastalığıyla ilişkili olan sanıldığı gibi tüketilen yağın miktarından ziyade yağın türüdür. Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Yapılması gerekenler • Günlük kalorinin en fazla %30’unu yağlardan almamız, • Almakta olduğumuz “kötü” yağları “iyi” yağlarla değiştirmemizdir. Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Kötü yağlar? • Bu yağların tüketimi “kötü kolesterol” olarak bilinen LDL-kolesterol düzeyini arttırmakta. • Margarin, kırmızı et, yumurta sarısı, tam yağlı süt ve ürünleri, kızarmış gıdalar, hamburger ve benzerleri, ticari unlu mamuller bu tür “kötü” yağların başlıca kaynakları. Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 İyi yağlar? • Bu yağlar ise LDL-kolesterol düzeyini düşürürken “iyi kolesterol” olarak adlandırılan HDL-kolesterolü arttırmakta. • Zeytinyağı, fındık yağı, mısırözü yağı, balık, ceviz, soya fasulyesi bu “iyi” yağların kaynakları. • Günlük kalorinin en fazla %30’u olması gereken yağ tüketiminde bunlara ağırlık verilmeli. Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Hipertansiyon Tuz kısıtlaması İlaçlar Fazla kiloların verilmesi Sebze & meyveden zengin beslenme Egzersiz Alkolün sınırlandırılması Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Fazla kilo • Kandaki kolesterol ve trigliserid düzeyini arttırır, • HDL-kolesterol düzeyini düşürür, • Kan basıncını yükseltir, • Diyabeti başlatabilir, • Tüm bunlar olmadığı takdirde bile tek başına bir risktir. Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 “Bu dünyada ölüm ve vergiler dışında hiçbir şeyin kesin olduğu söylenemez” Benjamin Franklin, 1789 Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006 Teşekkür ederim Mart Doç.Dr.Osman Akdemir Kalp krizi 2006