KASA İNVAZE OLMAYAN MESANE KANSERİNDE (KİOMK) TEDAVİ Doç. Dr. Levend Özkan Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji AD Türk Üroloji Derneği Tıpta Uzmanlık Öğrencileri Eğitim Programı Radisson Blu Otel Tuzla, 30 Mayıs – 1 Haziran 2014 31 Mayıs Cumartesi 14:45 – 15:15 Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Kasa İnvaze Olmayan Mesane Kanserleri (KİOMK) Yüzeysel mesane kanseri MESANE KANSERLERİNİN: • % 75-85 KİOMK • KİOMK’un % 70’i Ta % 20’si T1 % 10’u Cıs • Sadece TUR ile 5 yıl içinde % 30 – 80 Nüks % 1 - 45 İlerleme EAU Kılavuzu, 2014 Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Ürotelyal karsinom histolojik derecelendirme 1973 WHO / 2004 WHO - ISUP Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Düşük malinite potansiyelli papiller ürotelyal neoplazi Mac Lennan GT. Eur. Urol. 51: 889, 2007. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Kötü prognozlu varyantlar Mikropapiller Nested Plazmositoid Sarkomatoid Skuamöz Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD CIS Yassı Yüksek Dereceli Non - invaziv Sistoskopide atlanabilir İnflamasyonla karışabilir Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD WHO 1973 ve WHO/ISUP 2004 Sınıflandırmasının İlerleme İle İlişkisi İlerleme WHO (%) 45 ay 90 ay İlerleme WHO/ ISUP (%) 45 ay 90 ay Papilloma 5.2 0 0 Papilloma 2.2 0 0 G1 31.3 11 11 LMP 21.6 8 8 G2 59 11 24 Düşük Grade 54.5 10 13 G3 4.3 60 60 Yüksek Grade 21.6 23 51 Samaratunga H ve Epstein JI. Urology 60,315,2002 Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD TEDAVİ Transuretral İntravezikal rezeksiyon (TUR) tedavi – Kemoterapi – İmmunoterapi Radikal sistektomi? Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Sistoskopi / TUR Amaç doğru tanıyı koymak ve görülebilen tüm tümör dokularını rezeke etmek – Dikkatli bimanuel muayene – Tüm uretra incelenerek giriş – Tüm mesane ürotelyumunun inspeksiyonu – Prostatik uretra biyopsisi (endike ise*) – Soğuk kap biyopsi (endike ise*) – Tümörün rezeksiyonu Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD TUR Tümör tabanı ve detrusor mutlaka olmalı Aşırı koterizasyondan kaçınılmalı Palpabl lezyonlarda işlem sonrası bimanuel muayene tekrarı Patoloji formunun uygun şekilde doldurulması Biyopsi ve rezeksiyon materyalinin ayrı ayrı gönderilmesi Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Random biyopsi? Pozitif Üst üriner sitoloji, görünürde tümör yok sistem mutlaka taranmalı hastalarda fotodinamik tanı (floresan sistoskopi) faydalı Bu Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Floresan Sistoskopi 5-aminolaevulinic acid (ALA) veya hexaminolaevulinic acid (HAL) Mor ışık Duyarlılık yüksek (%92) ancak özgüllük düşük (%63) – İnflamasyon – Geçirilmiş TUR – BCG Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Prostatik Uretra Biyopsisi Trigon / mesane boynunda tm Multiple tm CIS Şüpheli görünüm Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD TUR Komplikasyonları Perforasyon Sepsis Kanama Ölüm Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Patoloji Raporu Lokasyon Her lezyon için Grade T evresi CIS varlığı? Spesimende kas varlığı? Lenfovasküler invazyon? Sıradışı histolojik bulgu? Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD DEHK’da Re - TUR İlk ve Tekrar TUR Arasında Tümör Evresinin Karşılaştırılması Tekrar TUR n. (%) İlk TUR n. T0 Ta/Tis T1 T2 Tis Ta T1 20 18 58 35 23 6 (30) 5 (28) 13 (22) 9 (26) 4 (17) 8 (40) 7 (39) 15 (26) 11 (31) 4 (17) 4 (20) 5 (28) 14 (24) 10 (29) 4 (17) 2 (10) 1 ( 5) 16 (28) 5 (14) 11 (49) Kas + Kas Total 96 72 (75%) Rezidiv Tm (+) 19 (%26) pT2 Herr H.: J. Urol. 162: 74, 1999 Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Re-TUR Endikasyonları Aşağıdaki Durumlarda 2-6 Haftada Re-TUR Yapılmalıdır - İnkomplet TUR. - Spesimende kas olmaması (TaG1 tm’ler ve primer CIS hariç) - Tüm T1 tümörler - Tüm G3 tümörler (Primer CIS hariç) Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Nüks / İlerleme Tahmini ve Risk Gruplarının Belirlenmesi* *Ta ve T1 tm Sylvester RJ, Eur Urol. 49: 466, 2006. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD EAU Risk Grupları Risk Grubu Özellik Düşük Risk Primer, soliter, Ta, G1 (LG), < 3 cm, CIS negatif Orta Risk Düşük veya yüksek risk grubuna girmeyen tümörler Yüksek Risk Aşağıdakilerden herhangi biri: •T1 •G3 (HG) •CIS •Multipl ve rekürren ve > 3cm Ta G1G2 tümörler* (*Tüm bu şartlar bulunmalı) CIS = İn-situ karsinom LG =Düşük dereceli HG = Yüksek dereceli Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Farklı Risk Grupları Tarifleri (EAU, FICBT, NCCN, AUA) Brausi M. A ve ark. (IBCG), J Urol. 186 (6): 2158, 2011. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Adjuvan tedavi İntravezikal kemoterapi Erken Tek Doz Tedavi Uzun dönem İntravezikal immunoterapi Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD EAU İntravezikal Tedavi Kontrendikasyonları * Intravezikal Kemoterapi Kontrendikasyonları (Gr. C) İntra/ekstra peritoneal mesane perforasyonu, İrrigasyon gerektiren kanama. * Mutlak BCG Kontrendikasyonları TUR’dan sonraki ilk 2 hafta, Travmatik kateterizasyon, Makroskopik hematüri, Semptomatik üriner enfeksiyon. Romatoid Artrit için Remicaid (TNF Blokeri) Kullanımı Yaşlı veya immunosuprese hastalar Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD (Gr. C) İntravezikal Kemoterapi Erken Tek Doz Tedavi (ETDT) - TUR’dan sonra yüzen canlı kanser hücrelerini yok ederek implantasyonu önlemek, - Rezeksiyon alanındaki rezidiv tm ablasyonu yapmak, - Gözden kaçmış olan küçük tümörlerin ablasyonunu yapmak. - Tercihen TUR’dan sonra ilk 6 saat içinde ama mutlaka 24 saat içinde. - Mitomycin C, Epirubicin, Doxorubicin. Soloway MS, Cancer. 46: 1158, 1980. Oosterlinck W, J Urol, 149: 749, 1993. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD İntravezikal Kemoterapi Erken Tek Doz Tedavi (Meta-analiz) * n= 1476, Ta-T1, Tek veya Multipl Tm (7 Randomize Çalışma) TUR (n= 728) vs TUR + Tek Doz Kemoterapi (n= 748) * Ortanca Takip: 3,4 yıl. * İlaç: MMC, Epirubicin, Thiotepa, Pirarubicin. Nüks (%) Nüks (%) SONUÇ: TUR 48,4 Tek Tm 35,8 TUR+Kemo. 36,7 (%11,7) Multipl Tm 65,2 OR: 0.61 (%39; p<0,0001) - Tek doz kemo. nüksü anlamlı derecede düşürür. - Ancak multipl tümörlerde tek başına yetmez. Sylvester ve ark, J Urol. 171: 2186, 2004 Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Tedavi etkinliğini artırıcı yöntemler Hipertermi / EMDA Umut verici veri var ancak kanıt yetersiz İdrar pH’sı Sıvı kısıtlaması Uzun süreli uygulama? Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD İntravezikal Kemoterapi * Mitomycin-C (20, 30, 40 mg/20-40 ml SF, 6 hafta sonra ayda bir) (1). * Epirubicin (50 mg/50 ml SF, 6 hafta sonra 3., 6., 12., 18., 24., 30. ve 36. aylarda 3 er hafta toplam 27 doz; BCG idame gibi) (2). * Doxorubicin, 30-90 mg / 30-50 ml SF içinde (9, 10). * Valrubicin (800 mg 6 hafta): BCG refrakter olgularda (3). * Gemcitabine (500, 1000, 2000mg / 50-100ml SF, haftada 2 kez 3 hafta, ya da haftada 1 kez 6 hafta sonra ayda 1 kez 10 ay): BCG refrakter olgularda, tek doz için uygun değil (4, 5). * Thiotepa: Küçük moleküllü (186 Dalton), emilimi fazla olduğu için max. %54 myelosupresyon (6), sekonder lösemiye yol açıyor (7). * Docetaxel (75mg – 0.75 mg/ml haftada 1 kez 6 hafta): BCG refrakter olgularda Faz I-II çalışmalar (8, 11). (1) Eur Urol 56:247, 2009. (2) Eur Urol. 57(5):766, 2010. (4) Eur Urol. 56:495, 2009. (5) Cancer. 116(8):1893, 2010. (7) J Urol. 138:402, 1987 . (8) Urology. 75(1):134, 2010. (10) Can Chem Pharma. 11 Suppl: S69, 1983. (3) J Urol 163(3): 761, 2000. (6) JAMA. 244(18): 2065, 1980. (9) J Urol. 131(1): 43, 1984. (11) BJUI. 104: 1098, 2009. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD İntravezikal Tedavi Uzun Dönem Adjuvan Tedavi - Nüks / Tekrarlama (“rekürrens”) ve ilerleme (“progresyon”) oranlarını düşürmek için. - Özellikle yaygın CIS olanlarda TUR’dan sonra kalmış olabilecek rezidüel kanserin tedavisi için. - İndüksiyon ve idame şemaları vardır. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD İntravezikal İmmunoterapi (BCG) Bacillus Calmette – Guerin Tekrarlamayı önlemede TUR’a ve TUR + kemoterapiye göre üstün (LE:1a) İndüksiyon (6 hafta) ve idame şemaları mevcut 18 haftada 10 doz – 3 yılda 27 doz İdame ile daha iyi sonuç Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD İntravezikal İmmunoterapi (BCG) İntravezikal kemoterapiye göre daha yaygın istenmeyen etki (<%5) Toksisite durumunda tedaviyi kesmek yerine doz azaltılması öneriliyor (1/3) Suşlar arasında belirgin fark yok Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD İntravezikal İmmunoterapi (BCG) Hangi hastaya? Düşük riskli tümörler için aşırı tedavi Orta riskli hastalarda kemoterapi ile kar/zarar hesabı? Yüksek riskli ve RS yapılmayan hastalar için en iyi seçenek Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Örnek Sistoskopi ve BCG İdame Tedavisi Şeması Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD İntravezikal BCG vs Diğer (Tm İlerlemesi-Meta-analiz) Sonuç: - BCG kasa invaziv ilerlemeyi anlamlı oranda düşürür (p = 0,001). - BCG Orta ve yüksek riskli hastalarda iyi seçenek, CIS için en iyi tedavidir. Sylvester JÜroloji ve ark. ABD J Urol. 168: 1964, 2002. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, BCG vs MMC İlerleme - Ta, T1 DEHK (9 Faz III Çalışmanın meta-analizi) Ortanca Takip 26 ay. BCG n = 1277 MMC n = 1133 Grubun Tümünde İlerleme BCG % 7,67 MMC % 9,44 OR = 0,77 p = 0,081. BCG İdame Verilen 5 Çalışma BCG İdame Verilmeyen 4 Çalışma OR = 0,66 p = 0,02 OR = 1,16 p = 0,612 Sonuç: İdame Şemasında verildiğinde BCG ilerlemeyi MMC’den anlamlı oranda daha fazla önler. Böhle A veÜroloji ark. Urology. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, ABD 63: 682, 2004. MMC vs BCG Nüks ve İlerleme (Meta-analiz) * MMC vs BCG (Endüksiyon / İdame) etkinliği 9 Randomize Çalışma Takip Ortanca 4,4 yıl Nüks İlerleme n=2820 (MMC n=1383; BCG n=1437) n=1880 (MMC n=830; BCG n=1050) Malmström P-U, Eur Urol 56: 247, 2009. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD MMC vs BCG Nüks ve İlerleme (Meta-analiz) Nüks İlerleme SONUÇ: - BCG İdame şemasında verildiğinde nüksü önlemede MMC’den iyi. - İlerleme, genel sağ-kalım, HÖS açısından fark yok. Malmström P-U, Eur Urol. 56: 247, 2009. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Epirubicin vs BCG EORTC 30911 çalışması Nüks İlerleme SONUÇ: 1. Nüks, genel sağkalım, hastalığa bağlı ölüm açısından BCG daha iyi. 2. İlerleme açısından fark yok. Slyvester RJ, Eur Urol. 2010 May;57(5):766-73. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD T1G3 Hastalarda TUR+BCG (%) Seri / yıl n. Takip (Ay) Nüks İlerleme Pfister (1995) Lebret (1998) Brake (2000) Patard (2001) Kulkarni (2002) Bogdanovic (2002) Peyromaure (2003) Shanin (2003) 26 35 44 50 69 43 57 92 54 45 43 65 48 53 53 64 50 43 27 52 46 28 42 70 27 20 16 22 12 16 23 33 Manoharan M., Soloway M. :UCNA. 32:133, 2005 Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD CIS Tedavisi Tek başına TUR yetersiz İnvaziv kanser gibi davranılmalı Radikal sistektomi? (%40-50 hasta için aşırı tedavi) BCG idame? Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD İntravezikal Tedavi Başarısızlığı Kemoterapi sonrası rekürrenste BCG etkili BCG sonrası rekürrenste tekrar BCG? Sistektomi? EAU kılavuzlarında algoritma mevcut Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD KİOMK’da Radikal Sistektomi Neden? T1 tümörlerde RS spesimenlerinde %27-51 evre yükselmesi (upstaging) Kanıtlı KİOMK olanlarda kasa invazyona ilerleme Yüksek riskli KİOMK hastaları arasında erken sistektomi olanların sağkalımı daha iyi Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD KİOMK’da Radikal Sistektomi Kime? En yüksek riskli gruba Risk, morbidite ve yaşam kalitesi göz önüne alınmalı Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD En Yüksek Risk T1G3 + CIS T1G3 Rekürren Multiple Büyük Sıradışı histolojik bulgu (kötü prognozlu varyantlar) BCG dirençli DEHK LVİ Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD EAU Risk Gruplarına Göre EAU Tedavi Önerileri Risk Grubu Tarif Tedavi Önerisi Düşük Risk Primer, soliter, Ta, G1 (LG), < 3 cm, CIS negatif. - ETDT Orta Risk Düşük veya yüksek risk grubuna girmeyen tümörler. - ETDT’yi takiben 1 yıl tam doz İV BCG veya 1 yıl İV kemoterapi Yüksek Risk T1 G3 CIS Multipl ve rekürren ve > 3cm Ta G1G2 tümörler. 1-3 yıl tam doz İV BCG veya sistektomi (en yüksek risklilerde) En Yüksek Risk Tümörler T1G3+CIS, Rekürren T1G3 ve/veya multipl ve/veya büyük T1G3, mikropapiller DEHK. - Sistektomi düşünülmeli. BCG Dirençli DEHK - Sistektomi önerilir. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Risk Gruplarına Göre IBCG Tedavi Önerileri Risk Grubu Tarif Tedavi Önerisi Düşük Risk Soliter, Primer Ta (LG) ETDT Orta Risk Multipl veya rekürren Tümörler (LG) İV BCG idame veya İV Kemoterapi Yüksek Risk T1 ve/veya G3 ve/veya CIS İV BCG İdame Brausi M. A ve ark. (IBCG), J Urol. 186 (6): 2158, 2011. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Risk Gruplarına Göre AUA Tedavi Önerileri Brausi M. A ve ark. (IBCG), J Urol. 186 (6): 2158, 2011. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD EAU Kılavuzu Tedavi Önerileri • Tedavi risk gruplarına göre uygulanmalıdır. (Gr. A) • Düşük, orta risk tümörlerde erken tek doz tedavi (ETDT) yapılmalıdır. (Gr. -) • Düşük risk Ta tümörlerde ETDT adjuvan olarak yeterlidir. (Gr. A) • Orta risk Ta, T1 tümörlerde ETDT’yi takiben 1 yıl BCG veya kemoterapi. (Gr. A) • Yüksek riskli hastalarda 1-3 yıl tam doz BCG. (Gr. A) • Tümör ilerlemesi için en yüksek grupta olanlara hemen sistektomi. (Gr. C) • Prostatik üretra CIS olanlarda TUR-P + İV BCG seçenektir. (Gr. C) • Optimal kemoterapi şeması ve süresi net değildir, fakat <1 yıl olmalı. (Gr. C) • Kemoterapi ilaca uygun pH’da verilmeli ve sıvı alımı kısıtlanmalı. (Gr. B) • İnstillasyon süresi 1-2 saattir. (Gr. C) Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD Sabrınız için teşekkürler… Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Üroloji ABD