Veri Odaklı İnovasyon: Büyüme ve Refah için Büyük Veri

Konu: “Veri Odaklı İnovasyon: Büyüme ve Refah için Büyük Veri ”
Orijinal Adı: “Data-Driven Innovation: Big Data for Growth and Well-Being”
Yayınlayan Uluslararası Kuruluşun Adı: OECD (İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı)
Dili: İngilizce
Sayfa Sayısı: 456
Notu Hazırlayan: Tuba DEMİR DOĞAN, AB Uzmanı
VERİ ODAKLI İNOVASYON: BÜYÜME VE REFAH İÇİN BÜYÜK VERİ
Çok fazla sayıda işlem, üretim ve iletişim sürecinden ortaya çıkan büyük hacimlerde veri
(büyük veri), bilgi ve değer yaratımını toplum genelinde beklenilmedik bir düzeyde
hızlandırmaktadır. Veri odaklı inovasyon (data-driven innovation – DDI), bu olgudan (büyük
veri) meydana gelen mevcut ürünler, süreçler, örgütsel yöntemler ve piyasaların önemli
ölçüde gelişimini veya yenilerinin geliştirilmesini ifade etmektedir.
DDI, kaynak etkinliğini ve verimliliği, ekonomik rekabetçiliği ve sosyal refahı arttırma
potansiyeline sahiptir çünkü düşük teknolojili sanayiler ve imalat da dâhil olmak üzere
ekonomideki bütün sektörleri dönüştürmeye başlamıştır. DDI’ın kullanımı şimdiden pek çok
işletme ve birey için önemli ölçüde katma değer yaratmıştır ve daha fazlasının da bunu takip
edeceği beklenilebilir. Bazı tahminler, büyük veriyle alakalı teknoloji ve hizmetlere ilişkin
küresel pazarın 2015’te, 2010’dan itibaren büyüme oranında her yıl ortalama %40’lık bir
artışla 17 milyar Dolar olarak gerçekleştiğini söylemektedir. Ayrıca eldeki kanıtlar, DDI
kullanan firmaların verimliliklerini, kullanmayanlardan % 5-10 civarında daha hızlı artırdığını
göstermektedir.
DDI aynı zamanda, iklim değişikliği ve doğal afetler, sağlık ve yaşlanan nüfus, su, gıda, enerji
güvenliği ve yoğun kentleşmeyi içeren sosyal ve küresel zorlukları ele almaya da yardımcı
olabilmektedir. Kamu yönetimi, araştırma, eğitim ve sağlık hizmetlerine yapılacak yatırımlar,
kısa dönemde bilhassa verimli olabilir çünkü bu alanlar ciddi ölçüde bilginin toplanmasına ve
analizine dayanmakta, fakat hala pek çok ülkede nispeten düşük seviyede bilgisayarlaşmayla
karşı karşıya kalmaktadırlar.
1
DDI’ın yıkıcı doğası, büyük ekonomik ve sosyal zorlukları ele almayı gerektirmektedir ve
faydaları azami seviyeye çıkarmaya ve ilgili riskleri ve engelleri asgari seviyeye indirmeye
yardım etmek için hükümetin tamamına ve katılımcı yaklaşıma çağrıda bulunmaktadır.
Veri odaklı bir ekonomiye geçiş sürecinde, politika yapıcılar tarafından karşılanması gereken
iki sorun kümesi şunlardır:
1. Hükümetler, aşağıdaki alanlarda yatırımı canlandırırken, “yaratıcı yıkım”ın
olumsuz etkilerini ele almayı da düşünmelidirler:
-
Küçük ve orta ölçekli işletmelere (KOBİ’lere) ve yüksek katma değerli
hizmetlere güçlü bir şekilde odaklanarak, özellikle mobil geniş bant, bulut
bilişim, nesnelerin interneti ve veride DDI için gereken altyapı,
-
Kısa dönemde etkinliği, bilgi paylaşımını ve refahı arttırabilecek kolay
lokmaları toplayabilmek ve küresel sorunların üzerine daha iyi eğilmeye
yardımcı olmak için kamu sektörü, sağlık hizmetleri, bilim ve eğitim,
-
Veri odaklı deney yapma ve öğrenme kültürünü teşvik ederek, özel sektör ve
kamu sektöründe örgütsel değişim ve girişimcilik,
-
İş yaratma fırsatlarından yararlanmak ve işgücü piyasası ücretlerindeki
eşitsizliği ele alırken yapısal değişikliği kolaylaştırmak için bilim, teknoloji,
mühendislik ve matematik (science, technology, engineering and mathematics STEM) alanlarının ötesinde kesintisiz eğitim alıştırması ve yetenek
geliştirilmesi.
2. Hükümetler, aşağıdakileri teşvik ederek, anlamayı ve “açıklığın” sosyal faydaları
ile bireylerin ve örgütlerin bu açıklığa olan yasal ilgileri arasında doğru dengeyi
kurabilmeyi amaçlamalıdırlar:
-
Uluslar ve örgütler çapında verinin serbest dolaşımı. Bu, aynı zamanda,
internetin inovasyon için açık bir platform olarak kalmasını sağlamayı; hem
veriye açık erişimi hem de veri odaklı hizmetlerin karşılıklı kullanılabilirliğini
teşvik etmeyi; ve karşılıklı kullanılabilen uygulamalar çapında verilerin tekrar
kullanılması
için
aktörleri
güçlendirmeyi
içermektedir
(yani;
veri
taşınabilirliği).
-
Kişisel verinin sorumlu kullanımı ve özel hayatın ihlalinden kaynaklanan
zararın önlenmesi. Bu, aynı zamanda, bireylerin katılımının arttırılmasını; veri
2
işlenmesinin şeffaflığını; gizliliğin uygulanmasının etkinliğini; ve gizlilik risk
yönetimi yaklaşımının benimsenmesini içermektedir.
-
Veri ekosisteminin tüm paydaşlarını kapsayan, toplum genelinde dijital risk
yönetimi kültürü.
-
Veri aktarımı ile Creative Commons1 ve açık kaynak kodlu yazılım lisansları
gibi paylaşmayı sağlayan fikri mülkiyet hakları lisansları gibi alternatif teşvik
mekanizmalarının kombinasyonu yoluyla, veri paylaşımı ve yatırımların
getirilerinin tahsisi.
-
İlgili piyasanın daha iyi tanımlanması ve özel hayatın ihlalinden dolayı
oluşabilecek olası tüketici zararının göz önünde bulundurulması yoluyla,
piyasa yoğunlaşması ve rekabet engellerinin tutarlı olarak değerlendirilmesi.
Bu, aynı zamanda, düzenleyici otoriteler (özellikle rekabet, gizlilik ve
tüketicinin
korunması
alanlarında)
arasında
daha
iyi
bir
diyaloğu
gerektirmektedir.
-
Veri varlığının ekonomik değerini daha iyi değerlendirmeye yardımcı olmak,
matrah aşındırılması (base erosion) ve kar aktarımlarını (profit shifting)
önlemek ve daha iyi DDI politikaları tasarlamak için gelişmiş ölçüm.
Politika yapıcılar, bu iki sorun kümesini ele alırken, DDI’ın yoğunlaşmayı ve daha büyük
bilgi asimetrisini kolaylaştıracağını ve bununla birlikte, bireylerden örgütlere; geleneksel
işletmelerden veri odaklı işletmelere; ve hükümetlerden veri odaklı işletmelere (sonuncusu
vatandaşlar hakkında hükümetlerden daha çok bilgi toplayabilir) güçte kaymalar olacağını
kabullenmelidir. Bu kaymalar, mevcut eşitsizlikleri şiddetlendirebilir ve eğer ilgilenilmezse,
sosyal bütünlük ile ekonomik esnekliği zayıflatabilecek yeni bir dijital (veri) ayrımına yol
açabilir.
Bütün bunlar göz önüne alındığında, hükümetler, DDI’ın geliştirilmesinde ve bununla
bağlantılı risklerin azaltılmasında önemli bir role sahiptir.
Creative Commons, kâr amacı gütmeyen, telif hakları alanında esneklik ve paylaşımı yaygınlaştırmak amacıyla
kurulmuş bir düşünce hareketi ve organizasyonudur.
3
1
4
Raporun tamamına aşağıdaki bağlantıdan ulaşılabilmektedir:
http://www.oecdilibrary.org/docserver/download/9315021e.pdf?expires=1445346113&id=id&accname=oid02
5921&checksum=AC3B7E945713B5269E3D2206DEB9CDC8
5